Catalog

24 OCAK 2001 ÇARŞAMBA CUMHURJYET SAYFA EKONOMI /ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Dataman SBOTmn saüşı onaylandı • ANKARA (ANKA)- Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK), Dalaman SEKA tşletmesi'nin 40 milyon dolar bedelle Mopak Kâğıt Karton Sanayi ve Ticaret AŞ'ye satışuu onayladı. ÖYK'nin, Dalaman SEKA tşletmesi'nin Mopak'a satışına ilişkın karan Resmi Gazete'de yayımlandı. Karar uyannca, Mopak, işletme bedelinin 10 milyon dolannı peşin olarak sözleşme tarihinde ödeyecek. Geri kalan 30 milyon dolar ise üç yıl içerisinde eşit taksitler halinde ödenmek üzere vadeye bağlanacak. Tekel için kampanya I Ekonomi Servisi - Tekel'in özelleştirilmesine karşı çıkan sivil toplum örgütleri, yurt çapuıda etkili ve sürekh bir karşı koyma kampanyası başlattıklannı bildirdi. Tek Gıda-lş, KİGEM, Tütün Platformu, Tütûn Eksperlen Derneği, Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi, Tanm-Orman ve Gıda-Sen ile Ziraat Mühendısleri Odası'nca yapılan açıklamada, kurumun özelleştirilmesiyle pazarda serbest rekabet değil yabancı tekelleşmenin oluşacağı, bınlerce kışünn işsiz kalacağı vurgulandı. hasRnans425 kişfyi çıkanft • İSTANBUL(AA)- Ihlas Finans Kurumu, 425 çalışanının iş akdini tek taraflı olarak feshetti. Öılas Finans Kurumu'ndan borsaya gönderilen açıklamada, yeniden yapılanma çalışmalan doğrultusunda işten çıkanlanlann yasal haklannın parasal tutanrun hesaplanması konusunda çalışmalann devam ettiği duyuruldu. AB'ye deli dana suçlaması • ROMA(AA)-ltalya Tanm Bakanı Alfonso Pecoraro, deli dana krizinin ilk patlak verdiği dönemde AB'nin durumun gerçek risklerini gızlemek, hatta kamuoyunu yarıştırmak için halka yanlış bilgi verrae çabalanna girişriğinı gösteren bir belge bulunduğunu söyledi. Italyan bakanın, La Stampa gazetesine verdiği demeçle, AB Komisyonu'nda hastahğın Ingiltere'de ilk patlak verdiği 1996 yılında görev yapanlan hedef aldığı belirtiliyor. İş Kırielen'ne Gimaaçıldı • tSTANBUL(AA)- Gima, Levent İş Kuleleri mağazasını hizmete açtı. Gima'nın 2001 yıhnda açacağı mağazalann ilki olan Iş Kuleleri mağazası, yaklaşıkll7bin500 dolarlık yatınmla gerçekleştirildi. Meyve- sebze, alkollü içecekler, süt ürünleri, et ve şarküteri reyonlannın yer aldığı mağazada 26 kişi istihdam ediliyor. Hesap uzmanlannın denetimlerinde, 1 katrilyon liraya yakın gelirin beyan edilmediği ortaya çıkanldı Vergiyi kaçıran kaçıranaANKARA (AA) - Maliye Bakanhğı hesap uzmanlanrun geçen yıl gerçekleştirdikleri vergı mcelemelerinde. yaklaşık 1 karnlyon liralık gelirin devletten kaçınldığı ortaya çıktı. Hesap Uzmanlan Kurulu Başkanı Abdullah Arslan'dan alınan bilgiye göre, hesap uzmanlannın geçen yıl incelediğı 3 bin 103 vergi raporundan 1066'suıda usulsüz işlem ve vergı kaçağı yer aldı. Hesap uzmanlanrun 2000 yıh denetimlerinde 1 katrilyon 223 trilyon 427 milyar 564 milyon liralık matrah incelendi. 2.1 katrilyon liralık gelire karşılık, devlete 1.2 katrilyon liralık gelir beyan eden mükelleflerin, 959 trilyon 8 milyar 208 milyon liralık gelin ise devletten kaçırdığı ve bu şekilde çok büyük miktarlarda vergi kayıp ve kaçağına sebep olduğu belirlendi. Sırada bankalar var Bu arada Hesap Uzmanlan Kurulu Başkanı Abdullah Arslan, 2001 yılında vergı incelemelennde ağu-lığı, "naylon fatura ve hayali ihracata" vereceklerini bildirdi. Arslan, bankalar üzerindeki denetimleri de yaygınlaştıracaklannı belırterek şöyle devam etti: "Zaten geçen yıl bankacılık sektörûnde özellikJe menkul iaymet gelirieri, off-shore besaplan ve • Hesap Uzmanlan Kurulu'nun denetimlerinde, 2.1 katrilyon liralık gelire karşılık, devlete 1.2 katrilyon liralık gelir beyan eden mükelleflerin, 959 trilyon 8 milyar 208 milyon liralık geliri ise devletten kaçırdığı belirlendi. bilançolann makyajlanıp makyajlanmadığı konusu ile hukuka uygun olmayan masraf kayıtlanna yönelik bir inceleme başlatünnşn. Bu inceleme bazı bankalarda tamamlandL Bir böhımünde de epey mesafe ahnrruşü. Bu çalışmaya paratel baük bankalardan hareket ederek bankacıltk sektörûnde genel bir denetim yapacağız." Söz konusu denetimlerde, incelenen mükelleflerin sadece gelir kaçağı ile yetinmeyip bir de beyan ettikleri gelir için düşûk vergi ödedikleri gözler önüne serildi. Bu şekilde de 13 trilyon 890 milyar 547 milyon liralık vergi farkına ulaşıldı. 2000 yılı inceleme sonuçları Harçlar ve fonlar önde Hesap uzmanlannın incelemelerinde, en büyük kaçağın harçlar ve fonlarda yaşandığı görüldü. Buradaki kaçak oram yüzde 54 bin 728'e ulaşırken bunu yüzde 5 bin 543 'lük kaçak ile damga vergisi, yüzde bin 596'lık kaçak ile veraset vergisi, yüzde 408'lik kaçak ile de gelir vergisi mükellefleri izledi. 2000 yılında ek gelir vergisinde bulunan kaçak yüzde 222, ek kurumlar vergisinde yüzde 144, geçici vergide yüzde 143, gelir stopajında yüzde 86, kurum stopajında yüzde 79, kurumlar vergisinde yüzde 53, KDV'de yüzde 56, banka sigorta muameleleri vergisinde de yüzde 54 oldu. Vergiter Kurumlar vergisi mı KDV iadesi Damga vergisi Banka sig. mua. ver. Harçlar-fonlar Ek kurumlar vergisi Geçci vergi Gelir stopajı Eğtgeç.sağ. h.v Beyan edilen gelir (MıiyonTL) 1.410.713 296.531.414 700.048^371 698.963 11781 3.522.500 7.160412 27.053 «7.768 31.499.171 37.21fi.190 82^17.561 24.757.441 38.222.049 Kaçinlan gelir (Milyon 71) 5.755.915 157.625.527 392.069.874 42.678 220,000 195.255.654 3.889.666 14.805.653 217.433 45.295.177 53.248.848 70.832.553 19.575.885 173.133 Yıllar 1995 1996 1997 1999 2000 GeJirdeki kaçak oranı Kizde) 16.3 14.0 92 25.9 189.0 78.0 Her alanda kaçak var! BEYAN EDİLMEYEN GEIİRLER Kaçakönlenirse bütçefazla verecek Ekonomi Servisi - Hesap uzmanlannın ortaya koyduğu veriler, gelirlerin yüzde 43 'ünün beyan edilmeyerek vergiden kaçınldığını ortaya koyuyor. 2000 yılında tahsil edilen vergi gelirinin 26 katrilyon 550 trilyon lira olduğu göz önüne alındığında, eğer yüzde 43'lük kaçak oranı sıfıra indirilebilse bütçenin vergi gelirlerinin 37 katrilyon 967 trilyon liraya çıkacağı görülüyor. Aynı mantık, 2001 yılı bütçe hedefi için yürütüldüğünde, gelir hedefinin 31.7 katrilyondan 45.4 katrilyona ulaşabileceği ortaya çıkıyor. Vergi kaçağının Vergi konseyi toplamyor ANKARA (AA) - Vergi konusunda kamu ve özel kesim arasmda ışbırliği sağlanması amacıyla oluş- turulan Vergi Konseyi, bu- gün çalışmalanna başlıyor. Saat 12.00*de Maliye Ba- kanhğı 'nda gerçekleştirile- cek toplantıda, üniversite- ler, çeşitli meslek ve sektör temsilcilerinden oluşan 21 uzman katılacak. önlenmesi ile ortaya çıkabilecek yaklaşık 13 katrilyon 660 trilyon liralık artış, bu yıl için hedeflenen 5 katrilyon 392 trilyon liralık bütçe açığını da kapatarak fazlaya dönüşmesini sağlayabiliyor. Bu durumda borçlanma gereği de büyük ölçüde ortadan kalkıyor. Tekstil işçUeri, işverenin 'bordroya yansıtmadan' zam önerisine tepki gösterdi İşverene 'kayıtdışî'iddiası BURSA / İS1ANBUL (AA) - Tekstil, Giyim ve Örme Sanayiı lşçileri Sendika- sı (TEKSİF) Genel Başkanı Zeld PöJat, Tekstil Işverenleri Sendikası'nın bord- roya yansımayacak zam önerisinde bu- lunduğunu iddia ederek. kendilerine "kayıtdışı teldifi" yapıldığmı öne sürdü. Zekı Polat. TEKSlF ile Tekstil Işveren- len Sendikası arasındakı toplusözleşme görüşmelerinin anlaşmazhkla sonuçlan- masının ardmdan 11 Ocak'ta grev kara- n aldıklannı anımsatarak. bu tarihten sonra yapılan görüşmelerde de şu ana kadar uzlaşma sağlanamadığını bildirdi. Polat, "Yüzde 20-25 arasmda bir raka- ma imza atacak iken vazgeçtiler. lşveren sendikası 'Bu zammı veririm, ama bord- roya yansıtmam' diyor. Nihai amaçlan sendikalan yok etmek. İşyerlerinde iste- dikleri gdi at oynatmak" diye konuştu. 21 Şubafa kadar bir anlaşma olmadı- ğı takdirde grev karannın yaşama geçi- rileceğini kaydeden TEKSlF Başkanı Polat, grup sözleşmelerinin 54 bin teks- til işçisini ilgilendirdiğini de sözlerine ekledi. *Bordro dışmda ödeme yok' Bu arada Türkiye Tekstil Sanayii Işve- renleri Sendikası yetkilileri de "kayrtdı- şıtekBT' iddialannı reddederek hiçbir şe- kilde bordro dışında bir ödeme yapma- lannın söz konusu olmadığını belirttiler. Önerilennin yanlış anlaşıldığını kay- deden tekstil işveren sendikası yetkilile- rı. "Söyienen, maaşlar ûzerine intikal et- tirerek değil de ayn bir para olarak size bu aradald farla verelim. O da gene ayn bir bordroda vergilendirilerek ödenir" diye konuştu. DTO KURALLARI Muz ihracatçılan sınırlamayakızdı ANKARA (AA)-Ta- nm ve Köyişleri Ba- kanhğı'nın, bir kont- rol belgesi kapsamın- da ithal edilebilecek muz miktannı 200 tonla sınırlamasına ilişkin muzihracatçılannın şikâyeti de- vam ediyor. Geçen yıl haziran ayında muz ithala- tında belge verilmediği yohında Dış Ti- caret Müsteşarlığı'na (DTM) şikâyet yazısı gönderen, Ekvador menşeli muz- lan "Bonita" markası ile pazarlayan Pacific Fruit Company Italy SPA fir- ması, bu defa da kontrol belgesinde miktar kısıtlaması uygulamasını Dün- ya Ticaret Orgütü (DTÖ) kurallanna aykın olduğu gerekçesiyle şikâyet etti. DTÖ"nûntalıkimiııegidebilir ~~ DTM yetkilileri, firmanın konuyu DTÖ'nün anlaşmaziıklann halli orga-* nına getirmek istediğini, muhtemelen organın nisan ayındaki toplantısına bu konunun geleceğini söylediler. Diğer taraftan, Tanm Bakanlığı'nın ithal edilebilecek muz miktannı 200 tondan bin tona çıkannaya hazırlandı- ğı öğrenildi. Türkiye'nin yıllık tüketiminin 180- 200 bin ton civannda oldugunu, bunıflı da 150 bin tonunun ithalat ile karşılan- dığını hatırlatan bakanlık yetkilileri, it- halatta herhangi bir yasaklamanın söz konusu olmadığını, sadece tüketicinın korunması amacıyla, analızin yapdma- sının kolaylaştınlması için fıili ithalat kadar kontrol belgesi düzenleme uygu- Iamasına geçildiğüü söylediler. Deutsche Telekom vetngilizfirmaları ilgileniyor Telekom'a talip çok ANKARA (AA) - Türk Telekomüni- kasyon AŞ'nin yüzde 33.5'lik hissesi- nin blok satışıyla Deutsche Tele- kom'un yam sıra lngiltere'deki büyük yatırım danışmanlık kuruluşlannın da ilgilendiği öğrenildi. Türkiye masası şefi Cario CottareUi başkanlığmdaki IMF heyetinin geçen hafta Ankara'da gerçekleştirdikleri ziyaret çerçevesin- de, Türk Telekom'un özelleştirihnesi- nin hukuki yapısı üzerinde ağırlıklı ola- rak durduklan öğrenildi. lngiltere'deki yatınm danışmanlık kuruluşlannın, uluslararası alan- da faaliyet göste- ren telekomüni- kasyon operatör- leriadına Türk Te- lekom ile ilgilenir- ken, bu konuda aynntılı bilgi iste- dikleri belirtildi. Türk Telekom'un danışmanlık kuru- luşu Merrill Lynch'in organi- zasyonlan çerçe- vesinde, Özelleş- tirme Idaresi Baş- kanlığı (ÖİB) yet- kililerinin, Al- manya'dan sonra Ingiltere'ye de gi- debilecekleri ifa- de ediliyor. Bu arada ÖİB yetkili- leri, bazı ihale ko- misyonu üyeleri- nin de katılımıy la. bu hafta sonunda ya da gelecek Deutsche Telekom'un daveti çerçeve- sinde Almanya'ya gidecekler. IMF yetkililerinin, ilende hukuki bir sorun çıkmaması için Türk Tele- kom'un 33.5'lik hissesinin blok satışı- na izin veren yasal düzenlemenin ka- nun haline getirilmesi önerisinde bu- lunduklan belirtiliyor. IMF'nin, Türk Telekom'un tamtı- mıyla ilgili RoadShow'lann (uluslara- rası tanıtım turlan) hızlandınlmasını da tavsiye ettiği kaydediliyor. SÜREN, BANKALARLA PAZARLIKTA 'G.Santyyüzünden işlerim bozuldu' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Sahibi olduğu Transtürk Holding'in yenilenmeyen ve geri çağnlan kredilerinden kaynaklanan 28.9 milyon dolarlık bor- cu nedenıyle iki şirketine ihtiyati hacız konan Gala- tasaray Kuiübü Başkanı Faruk Sfiren, "Kulüpk ilgi- lenmekten kendi tşlerimi boşladnn. Şimdi bankaiaria pazarhk yapacak boyutta sıkuıülar yaşıyonun" dedi. Ankara'da bankacılarla yenilenmeyen ve geri çağ- nlan krediier konusunda bir dizi toplantı yapan Fa- ruk Süren, işlerinuı kötü gittiğini kabul ederken "İşi- mi başkalanna emanetettim, bulunmadığın zaman iş- te böyîe bankalar kundu üe pazarnk yapacak boyut- ta sıkuıolar yaşayabiliyorsun'' dedi. Süren sözlerini şöyle tamamiadı: "Geriye dönük olarak değeriendirmeyupnuyorum.Başkan oldum ve görevi en ijisryle yerine getinneye çaüşüm. Ancak, işimk i^flenmedim. Şu anda sıfuîm." GITOPLUMUNA DOGRU/ÖZLEMYÜZAK ozlemyu@yahoo.com Gençtiler, dinamiktiler, ya- ratıcıydılansınırtant- m/yorlardı.... Bilişim teknolojilerin- deki son gelişmelerle neredeyse ışık hızında büyüyüp serpildiler. Ar- dından ABD'den başlayarak dün- ya borsalannda kendilerine apayn biryeredindiler. Wall Street'te Nas- daq çatısı altında işlem gören tek- noloji hisselenni kısa zamanda Ja- pon, Fransız, Alman, Türk Nas- daq'lar ve diğerleri takip etti. Ne- redeyse çocuk denecek yaştaki gençlerin kurduklan şirketler kısa sürede ünlenip çuvallarla para ka- zanır hale geldiler. Öyle ki giderek kimi çevrelerde 'Eski Ekonomi' şirketlerine bile burun kıvnlmaya, küçümsenmeye başlandı. Sonra çabuk parlayan yıldızlann çoğu sönmeye başladı. Yeni ekonomi şirketlerinin özellik- le de intemet fîrmalannın önemli bir bölümü mali krize sürüklendiler. ABD'de 2000 yılı içınde 210 adet 'nokta. com' şirketi iflas etti. Üs- telik bunlann yansından çoğu 2000 yılının son çeyreginde kapılanna ki- Irt vurdu. Nasdaq'a kote olan şir- ketierin üçte biri çöktü. Henüz ABD kadar şiddetli hissedilmese de Av- rupa ve arkasından Asya da ken- disini bekleyen büyük tehlikenin Yeni Ekonomi Neden SOS Veriyor? Oacftnımsıyormusunuz ? Gecen yıl benim tehnemi satm aJmah Istlyordunuz ?.„ farkında. Yeni ekonomi şirketlerinin olmalan gereken değerin çok üs- tüne çıktıklan ve yeni yeni norma) değerierine dönmeye başladıklan gerçek. Ancak dahası da var... Peki ne idi bu şirketleri birbiri ar- dına iflasa sürükteyen? Uzmanlar başansızlıklann ne- denlerini 4 ana başlık altında top- luyorlar. 1- Kısa sürede para kazanma döneminin sona erdiğinin girişim- ciler tarafından tam kavranama- mış olması. Göz kamaştıran 'ça- buk kâr etme dönemi' 2000 yılı- nın ilk bahanna kadar sürdü. Yüz- de 80'i iki üç yıllık olan ve henüz emekleme dönemini yaşayan in- temet şirketleri, piyasa durunca ne yapacaklannı bilemediler. Dış koşullar için hazır olmadıklanndan yatırımlarını durdurup şirketlerini kapattılar. 2- Güzel ve yaratıcıfikitierinçok kısa süre içinde diğerieri tarafın- dan taklit edilmesi: Kadınlara yö- nelik bir site kurma ya da otomo- bil satışlan için müşteri adaylannın internet kanalıyla yönlendirilmesi fıkri ilk ortaya atıldığında oJağanüs- ıdece ABD'de 2000 yılı içinde 210 adet 'nokta.com' şirketi iflas etti. Üsteiik bunlann yansından çoğu 2000 yılının son çeyreginde kapılanna kilit vurdu. Nasdaq'a kote olan şirketlerin üçte biri çöktü. Henüz ABD kadar şiddetli hissedilmese de Avrupa ve arkasından Asya da kendisini bekleyen büyük tehlikenin farkında. tü cazip gelmişti. Ancak girişimci- lerin bu işlere soyunmalannın he- men akabinde benzersitelerin ku- rulduğu ve rakiplerin ortaya çıktığı görüldü. 3- Yönetimsel hatalar: Yeni Eko- nomi şirketlerinin göz kamaştıncı o dönemi şirket yöneticilerinin so- ğukkanlı davranmasını sağlaya- madı. Düşük maliyetli yatınmlar ye- rine, şirketin hedeflerini ve kâr mar- jını aşan dev yatınmlara kalkışıldı. Sayılan bir anda çığ gibi artan da- nışmanlık şirketlerinin de yanlış yönlendirmeleri sonucu şirketler if- lasın eşiğine geldi. 4-Müşterilerin gecikmesi: Nihai hedef e-ticaret yoluyla müşteri çe- kebilmekti. Ancak hem ödeme or- tamının güvenliğinin tam sağlana- maması hem de müşteriyi alışve- riş tercihinde internet ortamına çe- kebilmek için yeterii çabanın sar- fedilmemiş olması başansızlığa yol açtı. Türkiye hatalardan ders alamadı Türkiye zaten bu piyasaya geç girdi. Gönül isterdi ki keşke hata- yı taklit etmeseydik. Hatanın hata olduğu zaten belliydi" diyen Boga- ziçi Universrtesi Oğretim Üyesi Dr. Ayşe Bener, gelecege eskisinden çok daha umutlu baktığını söyle ifade ediyor: Bu başarısızlıklar şir- ketleri konudan anlayan, hedefle- rini iyi belirteyen ve gereklerini ya- pan sağlıklı bir yapılanmaya yönel- tecek. internet bir moda değil, ge- lip geçici birolgu değil, yaşamın bir parçası.