Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
23 MART 1998 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
15
Bildiri ve sonrası
Turk Sılalılı kımeılen nın
(TSk) bıldıııiının a<,ıklumlığı
geıede\ ız Bakanlık da ı apnuş
dene\ımh bır mıllehekılı bıl-
dırn ı sıcağı sıcağına şo\ le \ o-
nımht\oıdu "Iktidann bece-
riksizliğinin derecesinebakın!
MGK'den çıkan karurlann
uzennden tam biry ılgeçtı, ay -
nı noktaya geldik..."
A\ nı nııllen ehhnegoıe ıı tı-
ca ılesuıaşmı \ermek uzeıe ış-
başına gelmış bır ıkndat ıı tı-
ca ıle flort ednoıdu Bülent
Ecevit m emekli \aızFethullah
Giilen m elınden odul alma-
sındaıı tııtun geıek Mıllı Eğı-
tımBakanhğı nın gerekseum-
\er\itelenn nııbun koıut\unda
takındığı ta\ ı m değıştınlmesı-
nedeğm bıı t,ok gelışme bıı sa-
\a kaıut olarak gostenlebıhı-
dı
4skere \akın t,e\relere ge-
lıııce Onluıın duşıınıeleiım
şo\le ozetlemek olası
"Bugünku iktıdar ve Başba-
kan göreve basladığmda, 28
Şubat 199' gunu MGK'den
çıkan kararları bilıy onlu. Re-
fahyol'un sonunu getıren ne-
denin de bu kararlann yerine
getırilmemesi olduğunun bı-
UncindeydL MGK'nindemok-
ratikya da antıdemokratik ol-
duğıı başka bır tartışma ko-
nusudur. Ama \IGh, bugun
ana\a\al bır kurumdur ve al-
dığı kararlann öm elikJe ve /if-
dilıkle uygulamaya konulma-
sı gerekir. VGK karurlanıuıı
uzennden biry ıl geçmiş, ama
çoğunluğu yaşama ge<, irilme-
miş. Dolayısıyia \1GK uyele-
rinin kuruldu uzerinde durıı-
lan konuların hesabını iste-
mek yasal hakları...
L nıversilelerdeki tiirban ya-
sağı da tamamenyasalann uy-
gulanması ile ilgiİL 4nu\asa
Mahkemesi'nin. üniversiteler-
de turban takılama\acağına
ılışkin kararı var. Başbakan,
yasaları ve yargı kararlanm
yerine getıreLeğıne, Anayasa
Mahkemesi kararını uygula-
maya çalışan üniversiteybne-
tu ileri uzerinde baskı kurma-
ya çabalıvor. Bu durum, bir
anlamda anayasa ihlali değil
mı? "
•4ı m ç e\ ı eleregoı e TSK çe-
şıth tehhkelen gıındeme geiınr-
ken hep anai asa çerçev esı ıçın-
de kalmıştı Bo\ le<n bır tutuma
saıg7 dmulması gereknordu
ama tam tenme genlıme neden
olundıı "Son birkaç haftadır
\aşanan gerilımi ateşleyen.
CHP hderi Demz Ba\ ka'l ol-
du. Hissettiğimiz kadarıyla
Başbakan \lesut }ılmaz'ınya-
nında Egeı ımca\ a karşı ıhm-
h bır w\ asetgotıınınek, RP nın
\ enı adn la FP 'nın n\ ıınu çalu-
bılırız ıvhmine kapılmış bir
grupfanatik sağcı var. Bûyuk
ölçude Başbakan bunlardan
etkilenerek gereksiz çıkışlar
yaptL Buna karşılık, TSK 'den
de zehir zemberek açıklamalar
ve bıldiriler geldi."
Bu geı ılımın nasıl gıdenle-
bılec eğımn karştlığı da soz ko-
nusu ka\ naklara goreşo\fcıdı
"Yumuşama, son TSKbildiri-
sınden once de sağlanabilirdL
Cumhurbaskanı'nın aratıh-
ğıyla mesajlar iletmek y erine,
doğrudan Başbakan ile Ge-
nelkurmay Başkanıgoriışebi-
lir, birbirlerinı anlayabilir, bir
ortak noktada buluşabilirier-
dl Hatta Genelkurmay Başka-
nı, Başbakan 'dan biristekgel-
meden kendisinı ziyaret edebi-
lirdi, ancak maalesef olmadu
4çıklanan bildiri sonrası,
gerilim doruk noktasına çıkü.
2
T
Man'ta yapılacak MGK
toplaniısma değın mutlaka
Başbakan ıle Genelkurmay
Başkanı bır araya gelmelidir.
Bu bir sorumluluk gereğıdir."
ısımssü
Teslimiyetçilik mi, bağımsızlık mı?
Hazme bır \andan unn-laık şıı-
kellere bol keseden "leşvik" dağı-
tnoı Dığeı \andan "ulusal çıkar-
lar " açısmdan uzerinde onemle du-
ntlması gereken kuşkulu hııkumleı
ıçeıen\e 4BD nın Fransa mn Ka-
nada nın bıle mesafelı duıdıığu
OECD nın "Çok Taraflı \atırımı
Anlaşması" (ÇTY4) taslağını ge-
nelde olıımlm an açıklumalaı \ apı-
}oı Bıırada Turkne Cumhuine-
iı nın kıınılıış felsefesmde \er cılan
bıı ılkeM ammsatmakta \aıaı \aı
"Türkiye, Batı 'ya rağmen Batı-
lılaşacak, çağdaş uygariığa ıılasa-
caktır."
Bu ılkenın temelınde "teslimiyet-
çilik" değıl "bağımsızlık" \ataı
\e \azık kı bıtrokrasımız ozellıkle
Turgut Özal sonrası şahlanan "tes-
limiyetçilik " jnla\ ışından bıı tuıIu
snnlamadı
\en gelmışken değınehm Bun-
dan bırsııre once eskı DPTBaşka-
nı SBFoğretım ınes; Prof Dr Bil-
say Kuruç ıle "ulusal sanayi" uze-
ı ıne uzun bır sa\ leşı \ apmıştık Sa-
\ın Kuruç dahıı ÇT) 4 gımdemde
bıle değılken sana\ ıntn "milli mu-
tabakat" gerektııdıgını dumada
ıddıa sahıbı olmak ıçın oncelıkle sa-
navıde \ar olma zorunluluğunu dı-
le getırnnş, ABD den ornek \ ermış-
tı
" Özel sektörun dunva şampiyo-
nu ABD, 1988'de kur'duğu 'Reka-
betçı Pohtıkalaı koıı^e\ı'ne, 'uret-
kenlığı \e uluslararası rekabet gu-
cunu aıttııacak ulusal stıatejılen
gehştııme görevini verdi. Dikkat
edin, globalleşme değil, 'ulusal
stratejılen geliftınne diyor. Konsey-
dekitemsilciler iş ile işçidünyast ve
federal hükumettengeliyor. Konsey,
1992 'deki ilk raporunda, adetaplan-
cı gibi hareket ederek 6 omelıklı
alanı saptıyor: Tasarruf ve yatı-
rımlar, eğitim, teknoloji, sanayi şir-
ketlerinin vefinans piyasalarınm
gelişimi, sağlık maliyetleri ve tica-
ret politikası. Her yıl çıkarılan ra-
porlarda; teknoloji, ticaret politi-
kası, eğitim ve ışçilerin eğitimi ozel-
likle on plana çıkıyor. Vonetim bun-
ları benimsiyor ve Kongre yasalaş-
tırıyor. Yani ABD, özel sektörcü-
lukte dunya şampiyonu olmasına
karşın,bir ulusalstralefi saptama
ihtiyacı içinde. ABD, ulusal sana-
yi politikasınt, dûnya çapında işya-
pıyorsa dunya çapında duşunerek
oİuşturuyor."
Kunıç a goreJapoma da sana\ı-
leşmek ıçııı bıııncı oncelığı tasaı-
ruf\e)atırımlaıa \ermı$tı Bunuda
de\ lelm ı onlendırnıesn le \ apmıştı
Büsa\ Kuruç Turkne coğrafia-
sı uzerinde 4 BD de olduğu gıbı \e-
nı sanav cephelen açılamadığını
aklannca sormuştuk "Türkiye'nin,
sanayi atıhmını gerçekleştirebilme-
si için nasıl biryapı değişikliği ge-
rekiyor? " dn e Şo\ le ı anıtlamıştı
"Sanayi politıkamız yoksa, ve-
rimlilik bakımından diişiik, tekno-
loji bakımından geri sektörlerde
teşviklerle ve el yordamıyla iş çok
ileri gidemez, Bunlarda pazar bu-
lup hızlıgittiğimiz zaman hoşnut ka-
lıyoruz. Avrupa 'da y enilip Türkiye
liginde çok gol atmak gibi. Sanayi
politikası lazım ki dunyaya çıka-
lım, yapı değişikliği olsun. Dönüp
bakıyorsunuz, kadro bakımından
çok zayıf sayılan 1930'larda Tür-
kiye'nin sanayi politikası var. İlke-
ler göruyoruz: Hammaddesı \ ur-
tiçmdeolan s~ana\ıleıı kurmak Tu-
ketım malları sanai ıleı ıııde tam ıi-
hal ıkamesı ı apmak \ anı unumuzu
gneceğımızı dışaııdan almamak
Ondan sonıa demır-çelık fahrıkası-
nı kııımak \anı ağır sana\ı\egeı,-
ınek Bu ilkelerle yurunmesi saye-
sinde bir devlet kurulmuş ve bugü-
ne kadargelebilmişız. Şimdi biran-
lamda devletiyeniden kurabilmek
için mutlaka yine bir sanayi ozu
gerek. Dunyantn değişmesi karşı-
sında, mutlaka yenı bir sanayi po-
litikası ister. Özetle, bugün dunya-
nııt iki noktasından ders almak zo-
rundayız: ABD ve Asya'dan.
ABD 'den alacağımız ders, kurum-
sallaşma, uzerinde milli mutaba-
kat, toplumsalgöruşbirliği olan bir
ulusal sanayi stratejısine sahıp ol-
mak. İkincı ders deAsya 'dan. Yuk-
sekyatınm olanaklan olmadan sa-
nayigelişmiyor. Yüksekyatınm ola-
naklan dayüksek tasarruf oranla-
n ilegerçekleşebiliyor. Doğru alan-
ları bulabilmek için önce yüksek
yatirımları yapabilecek politikala-
rı ortaya çıkarmak gerekiyor.
1920% 1930 'luyıilarda devleti ku-
ranlar, tıpkı bugün gibi o zaman
dûnyamn büyük bir değişme için-
de olduğunu ve buna ancak sana-
yi ile yetişilebileceğini gördüler.
Bugun de bunu görebilmek gereki-
yor. Bunu, hem özel sektor sanayi-
cileri devleti yönetenlere anlatsın-
lar, hem de devletiyönetenler dün-
yaya yeni ve daha alıcı gözle bir
baksınlar."
Neymış cıcı be\lenmız'
>
"Tesli-
miyetçi"olma\an "ulusal"polıtı-
kalar da liretılebıhrmış
28 Maıfta
miting var
Atalııik^u Dıışıırne Deı -
neğı 'nın (ADD) duzenle-
me sonımluluğunu ustlen-
dığı \e 50 \e \akın sendı-
ka ıle demokıatık kıile or-
gunmıın kaıılacağı ııtıca-
\a kaifi mıtıııg 28 Mart
Cunıaı tesı gunu 4bdı Ipek-
(,ı Paıkı nda \apılatak
Cumhun\etçı Kadınlaı
Denıeğı Buşkanı ŞenalSa-
rıhan mıiıngtn amacııu
şo\ le ozelledı
'•Ozellikle htanbul'da-
kı ey lemlerle kendisinıgos-
teren serıatçı tırmanışa
karşı ortak bir tutum ala-
bilmek ve iktidarı goreve
davetetmek isnvoruz, Çun-
ku, ıktidann bu tehlikekar-
şısında çok edilgen kaldı-
ğını duşünuyoruz."
4DD Başkanı Suphı
Gursoytrak da mıtmg sı-
rusında geı ıc ı ahmlaı m kı-
nanmasının \amnda uze-
ı mde duıataklan dığer te-
malaıa ılışkın $u bılçı\ ı\eı-
dı
"Çokuluslu şırketlerin
Türkiye 'deyapacaklanya-
tırımlaruzerındekı Danış-
tay denetiminin kaldırtl-
masma donuk anayasa de-
ğışiklığıne karşı olduğu-
muzu soyleyeceğiz. Ener-
jı kaynaklarınm ve ağır
sanay inın ozelleştirilme-
\indenyana olmadığımızt
ifade ede<.eğiz. Olau bir
erken seçım öncesi mutla-
ka seçım ve sıyasi partiler
yasalarında değişıklık ya-
pılmasını gundeme geti-
receğiz. Yolsuzluk yapan-
ların adalete teslim edil-
mesinı isteveceğız, Susur-
luk failleri ile ilgili soruş-
turmaların dondurulma-
masını önereceğiz,"
ÇALIŞANLARIN
SORULARI/SORUNLARI
YILMAZ ŞİPAL
Yurtdışında Çalışanlar
ve Sosyal Güvenlikleri
SORC: 1942 dogumlu olup. halen 56 >aşında bir ba>anım.
Türkhe'de kısa bir sure sigortasız olarak çalıştıktan sonra,
1969\ılmda Federal Almanya'va çalışmayagitfitn. 1969 jı-
!
r
*> lııttfaili995\ihna kadar aralıksı?26\4Lçalıştım. 1995-1998
>ılları işsi/lik donemimdir. Almarna'da ikamet hakkını al-
dım. Turki>e"\c kesin donuş \apmadan. \lman\a'daki tüm
çalışma \e işsizlik donemleri esas alınarak SSK'den emek-
li olmak istiyorum. Sorularım: 1) Turki\e'\e kesin dönüş
\apmadan SSK'den emekli olmak mıimkıin mıi?
2) Mumkun ise (>a da değilse) SSK'ye ne miktar odeme jap-
mam gerekir?
3) Koşullan yerine getirirsem, SSK bana ne miktarda emek-
li a\hğı bağlar?
4) Bununla ilgili nasıl bir işlem yapmam gerekiyor?
Y\1NIT: 11 \urtdışında geçen surelerın sos>al gu\enhk \onun-
dendegerlendırılmeMneılışkin3201 sayılı>asanın8 maddesı.Tur-
kıye"de emekli a\lığı bağlanabılmesı ıçın üç temel kural getırmış-
tir Bu kurallar
"a) \urda kesin dönülmuş olması.
b) Tahakkuk ettirilen do\ iz borcunun tamamının odenmiş ol-
ması,
c) Do\iz borcunun odenmesinden sonra yazılı istekte bulunul-
masf'dır
Bu nedenle vurtdışında geçen çalışma Mjrelennı borçlanıp SSK'den
yaşlılık a> lıgı alabılmenız ıçın oncelıkle kesin donuşvapmanız ge-
rekir Kesin donu^ > apmavanlara a> lık bağlanması yasal olarak ola-
naksızdır
2) 15 Şubat 1997 gunlü Resmı Gazete cle yayımlanan 97 9064 sa-
>ılı Bakanlar Kurulu Kararı uvarınca. 15 Şubat 1997'dengeçerlı ola-
rak borçlanılaıak her bır gun ıçın "tahakkuk ettirilecek prim. ke-
senek \e karşılık borcu tutarı" bır Amenkan Dolan'ndan. ıkı bu-
çuk Amenkan Doları na yukseltılmı^tır
Turkıyede sıgortalı çalı^mamıs\e 50yaşını doldurmuşbırkadın
sıgortalıya Sosyal Sıgortalar Kurumu'nca yaşlılık aylığı bağlana-
bılmesı ıçınkadınsıgortalınınendz 15 tamyıl (5 400 gun)borçlan-
ması gerekir Bu da her gun ıçın 2 5 Amenkan Doları hesabıy la top-
lam 13 bın 500 dolar odemesi gerektığı anlamına gelır
Buna karşılık bugunun venlerıne gore. 5 820 katsavı ve 14 255
gosterge ıle kendısıne
O
o57 oran uzennden bağlanacak vaşlılık ay-
lıgı sosyal yardım zammı ıle bırlıkte ayda 51 mılyon 980 bın lıra-
dn- (47 290 000 TL vaşlılık a> lıgı - 4 690 000 TL sosyal yardım
zammı = 51 980 / 000 TL topiam ay lık )
Bu sıgortalı dılerse 1969-199> arası 26 vıllık sure ıle 1 yıldaış-
sızlık suresı olarak topiam 2"" vıllık sureyı (9 720 gun) borçlanabı-
lır Bunun ıçın de gunde 2 5 ABD Doları olarak topiam 24 bın 300
dolar odemesı gerekir Bu odeme\ı yaptığında
O
o76 oran uzennden
67 mılyon ^42 bın lıra topiam yaşlılık aylığı almaya hak kazanır
(63 /052 000 TL yaşlılık aylığı '-4 690 000TL sosyal yardım zam-
mı = 67 742 000 f L topiam ay lık )
4) Bu avlığın bağlanabılmesı ıçın oncelıkle kesin donuş yapma-
nız, borçlanma ısteğınde bulunup borcun tumunude odedıkten son-
ra yazılı baş\xıruda bulunmanız gerekmektedır
Emre Konvar
KİM KİME DLM DUMA BEHIÇ AK behicakuı turk.net
H A R B İ SEMtH POROY
MIRMIRLAR ı Ği R DI H\K
EME&N 6ERÇEK DE-
ĞERİ İÇı'M, 67.&JRr
BLLüT BEBEK v*uı çiFTçl
kadar Tıtam'lc 2Jy\ ^^~\
sürüyle ) ^-7~4^ \ - . v
hasta l^ız dolar /(y/
wvJ__-
y \
TARİHTE BUGÜN \tr\mz ARIK.İ\ 23 Mart
T.C. \\KFIKEBİR K.4D\STRO HÂKİMLİĞt'NDEN
Sa\ı 1996 20-1997 46
Mahkememızden \enlen 8 9 1997 tarıh \e 1996 20-1997 46 ka-
rarsayılı kararı da\acı orman ıdaresı tarafından temvızedılmışolup.
temyız dılekçesının davalılardan Fatma •"» uksel e temyız dılekçesı
teblığı yerine kaım olmak uzere ılanen teblığ olunur
Basın 1 P09 "
STENDHAL'İN ÖLUMU..
K4Z '!>£ BU6UN, ÜULÛ F8AHS12 Y4ZARI USMRI &EY-
L£ STEAIOHAL SS YAÇlHDA PARlSTE OLOU YALHIZ
UUCESiNiM O£gk-, DUNYA Et>£Brx*rtMIN O4 EM
SurÜK UST74LARI ARASINDA SAYILAN ST£MOUAL,
KEAI&NOBN SONKA G£L€N Y/*ZAR VE KOM4M-
(ZfLA/lt ÇOK E77Ul.£Y£C£KTİK.ONUN İKİ BAf-
YAPfTI, *KtZ/L VE KAKA" ILE «PARAAAMANAST/-
Rl* ÜOMANLAKlOlR. AŞIRI DUY&USAL BrR ys4f>l-
OA OLUŞU, GOZL.E*ACİUĞtYCE BtRLEŞlNCE, OR-
T*YA PSıKOCOTtK ROMAN TTJKUMÜN ÇOK 8AŞA-
BtU OKNEKLERt ÇJKMfŞn NE YAZtKKI.STSNP-
UAL, YAÇAMI SU&ES/UCE PEKANLAŞtLAMtyAO*:
BUHUN /Ç/M ÖUİMÜNDBN SON&I ZAMAN SEÇME-
Sl GEfiEKBCEtTtR ÇAĞOA, STENDUAL'l DANS SDEg-
X '
GÖRÜŞ
AHMET FIRAT
Alevî-BektâşHerde
Nevruz Bayramı
21 Mart gunune tekâbul eden ve tum Anaddu'da
tarıh boyunca kutlanan "Nevruz" (nev yenı, ruz
gun) kelıme anlamıyla "yenı gun" demektır Ortaya
çıkış tarıhı ıse çok eskılere dayanmaktadır
Çeşıtlı toplumlarca yenı yılın ılk gunu, herhangı
bır onemlı olayın başlangıcı ya da baharın mujde-
cısı olarak benımsenen ve kutlanan Nevruz, zaman
surecı ıçınde gıderek bırbırınden farklı, daha değı-
şık anlamlarla da ıfade edılmeye başlanmıştır
Eskıden olduğu gıbı bugun de, Anadolu, Ortado-
ğu, Kafkaslar Balkanlar ve Orta Asya'dakı hemen
hemen tum Musluman toplumların geleneklerınden
bırı sayılan Nevruz kutlamalan, tum bu halkların âde-
ta bır "ortak kultur"u halıne gelmış ve bu ozelhğıyle
de uluslararası nıtelığe sahıp bır unsur olmuştur
Anadolu'da Sunnî, Caferî, Alevî-Bektâşî, Nusay-
rî, Tarrtacı, Yoruk, Zaza, Karapapak, Çepnı, Kurt Aze-
rî, Turkmen vs gıbı gerek mıstık yollara bağlı olan,
gerekse olmayan topluluklarda. Nevruz pek yaygın
olarak ve âdeta bır halk bayramı havası ıçınde çe-
şıtlı oyun ve eğlencelerle astrlardan berı kutlanıp
gelmektedır
Alevî-Bektâşîlerde Nevruz buyuk bayram olup her
yıl 21 Mart (eskıden kutlanılan rumîtakvımde9 Mart)
gunu kutlanmaktadır Bugun çoğunlukla kırlarda,
bağ- bahçe safâlarında geçırılır "Nevruz Erkânı" sa-
bahleyın ıcra edılır ve bu arada "Hz. Ali'nın Mevlı-
dı" okunur Ayrıca "Nevruzıyye" adı altında bu bay-
ram gununde okunmak uzere yazılmış şıırler oku-
nur, nefesler soylenır, semâh yapılır, gecesınde de
"meydan" açılır ve yenı ıstekhlere "nasîb" verılır
Alevî-Bektâşîler arasında Nevruz'un bayram sa-
yılmasına sebep olan hususları şoyle sayabılırız
1 Hz Ah'nın doğum gunudur Nevruz, rumî tak-
vıme gore Mart ayının 9'unda (mılâdî takvıme gore
21-22 Mart) başlar, uç gun surer ve 12 sınde bıter
Anlatıldığına gore, Hz Ali'nın annesı (Fatıma bint
Esed) sancılanınca, Hz. Muhammed kendısıne
"Kâbe'ye gıt, tavâf et" buyurmuş O da oraya gıt-
mış, sancısı şıddetlenınce eve donecek halı kalma-
mış, Kâbe'nın ıçıne gırmış Orada, eskı takvımle (ru-
mî) 9 Mart gunu Hz Alı'yı doğurmuş ve 12 Mart gu-
nu kucağında çocuğu ıle evıne donmuştur Bu ne-
denle eskı Bektâşî dergâhlarında, 9 Mart'tan baş-
ka, 12 Mart'ta da toplanılır ve Nevruzıyye okunur-
du
2 Hz Alı ve Hz Fatma'nın evlenme gunudur
3 Hz Muhammed'ın peygambertığının başladığı
gundur
4 Hz Ali'nın halıfe olduğu gundur
5 Dargın olanların barışması ıçın Hz Alı tarafın-
dan ılan edılen bayramdır
6 Hz Huseyın'ın doğum gunudur
7 Kış mevsımının bıtıp, ılkbaharın başladığı gün-
dur
Alevîlere gore Hz Peygamber'ın vedâ haccı yılın-
da arıfe gunu rumî Mart'ın 8'ıne ve bayram gunu de
9'una rastlamıştır Hac donuşu Garîr-ı Humm'da Hz.
Peygamber'ın unlu konuşmasını yapması ve Hz Alı
hakkında ovucu bırçok hadîs soylemesı, Ehl-i Beyt'ını
Muslumanlara emânet bırakması da yıne mart ayı
ıçındedır Gece ıle gunduzun eşrt olduğu 9 Mart (mı-
ladı 21-22 Mart) gunu Nevruz'dur llkbahann baş-
langıcıdır Yuzyıllardan berı yılbaşı sayılmış bır gun-
dur Bu yuzden. mart ayına Hz Alı ve Ehl-ı Beyt'ı se-
venler topluluğu bır çeşıt kutsîlık tanımışlardır
Anadolu Alevîien Nevruz'u Hz Alı'ye saygı şek-
lınde kutlar Nevruz gunu mezarlıklara gıdılır, oluler
ziyaret edılır, ateşler yakılır, kırlara çıkılır, topluca ye-
mek yenır eğlenceler duzenlenır
Islam Ansıklopedısı'ndekı "Kızılbaş" maddesınde,
Hz Ali'nın doğum gunu olan Nevruz'da, Alevî-Bek-
tâşî buyuklerınden Abdâl Mûsâ adına kurban ke-
sıldığı de zıkredılır
Alevî-Bektâşîlerde Nevruz bayramı gunu, Mu-
harrem mâtemı ıçınde gelırse o zaman sabahtan oğ-
leye kadar Nevruz kutlanır. oğleden sonra tekrar
mâteme devam edılır
Elbette Nevruz u sadece Şî'ı ve Alevî-Bektâşîler
değıl Sunnîler de kutlar.
Son yıllarda bırtakım sıyasi çevrelerce Nevruz'un
sadece "Kurtlere ozgu" bır bayram olarak lanse edıl-
mesı hâdısesı, tamamen aldatıcı mahıyette bır pro-
paganda urunudur
Bununla bırlıkte Nevruz u sadece "Turklere aıt"
bır bayram olarak gostermek ve bu şekılde algıla-
mak da yanlıştır.
Bu bağlamda, Turk Fars, Arap, Afgan, Zaza, Be-
lucı, Kurt, Tacık ve dığer çeşıtlı Musluman toplum-
ların bır "ortak kultur" urunu olan Nevruz'u, şu ve-
ya bu toplumun malı sayıp tartışmalı bır ortam ya-
ratmak yerine, Nevruz'a evrensel bır nıtelık kazan-
dırarak, bunu her toplumun, hatta ınsanlık kulturu-
nun malı saymanın, daha gerçekçı bır yaklaşım ola-
cağı kanaatındeyım
BULMACA
1 2 3 4 5 6 7 8SOLDVNSAĞA:
1/ Osmanlı do-
nanmasında kul-
lanılmış kadırea
turunden bır sa-
\aş gemısı II
Tek sıra elmas-
tanyadaıncıden
gerdanlık Bır
nota 3/ "—ses-
lerı sonuyorper-
de perde / Atlılar
kayboluyor gu- 8
ne^ınbattığıyer- „
de" (Nâzırn Hık-
metl Doğu \nadolıfda
bır ınnak 4/ Iç sıkıntı-
sı Boru se\ı 5/ ütanç
duyma Kıbns'm \ una-
nıstan ıle bırleşmeşı dıle-
ğınıbelınmektekullanı- 4
lan snasal terım 6/ M- 5
man\ a"da bır sanay ı bol-
gesı l%l-196-'yıllan
arasında Istanbul'da ya-
yımlanan haftalık sıyasi °
dergı II Osmıyum ele- 9
mentının sımgesı Lzaklık ı^aretı Lygun tıpatıpgeler
8/ kaba dıkii; 9/ "^ urdumuzun en eskı gozleme\ ı
YUKARIDAlNAŞAerVA:
1/ Nenedıklı gondolculann doğaçtan soy ledıklerı şarkı V
Bır renk Bezekçıhkte kullanılan yeşıl %e pembe dalg>
lı bır çeşıtlı sedef 3/ Talıh ^kım şıddetı bınmı kıloaı>
perın sımgesı 4/ Pamukkale orneğınde olduğu gıbı. k»-
nak sularının y ıgdığı genellıkle kalker tortu 5/ Kok ya -ii
soy bakımmdan Guney Amenka'dakı dag biraM 6/ E>-
kı dılde vuz çehre Vemeklı eğlence Vapısina gırdö
sozcugu "ıkı. çıft" anlamı katan yabancı onek II Saka
kımse 8/II Abdulhamıt'ınsurgunegondenldığıSelanıkB'
ikamet ettıgı koşkun adı 9/ Eskı Mısırlılar ın kutsal sa-
dıkları okuz Sus ıçın yapılmış gıysı kıvrımı