Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
24ŞUBAT1998SALI CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
Annan ile Irak yönetimi, kitle imha silahlannın denetimi anlaşmasını dün törenle imzaladı
Clinton aıdaşmayı şartlı onayladı
Irak krizi
Sık sorulan
sorular
Kriznasdbaşladı?
Irak'm 1990 yılmda Kuveyt'i
işga! etmesinin ardından 1991
yıhnda Körfez Savaşı çıktı.
ABD'nin öncühiğûndeki biriikler
Irak birliklerini Kuveyt'ten
çikardı. Savaşm ardından,
Birleşmiş Milletler (BM)
GüvenKk Konseyi'nin 15 üyesi
Irak'tan elinde bulundurduğu
fözelerle kimyasal, biyolojik ve
nükleer silahlan imha etmesini
istedi.
UNSCOMnedir?
BM Güvenlik Konseyi, Irak'ın
söz konusu silahlanıu imha edip
etmediğini kontrol etmek ûzere
1991 yıhııda özel bir komisyon
(UNSCOM) kuıdu. Iıak'm
Kuveyt'i işgalinden iki gün sonra
bu ülkeye uygulanmaya başlayan
ambargo, UNSCOM Irak'taki
görevini bitinne kadar devam
edecek.
UNSCOM neyaptı?
UNSCOM görevhleri, Irak'uı da
desteğiyle 38 bin kimyasal silah
parçası, 474 bin litre kimyasal
silah malzemesi, 6 fiize
bataryası, 48 füze, kimyasal ve
biyolojik silahlar için hazırlanan
30 özel fiize başlığmı imha
ettiler. UNSCOM geçen yıl 50
bin ton mikrop üretme
kapasitesine sahip bir fabrikayı
da havaya uçurarak yok etti.
UNSCOM sttahlann jerini nasd
tespitediyor?
Irak bu silahlardan baalanrun
yerini kendisi acıkladı.
UNSCOM, Irak'a bu silahlan
veya silah malzemesini satan
ülkelerin elinde bulunan
belgelerden yararlandı.
Krizin nedeni nedir?
Irak. geçen aralık ayında,
aralannda Irak lideri Saddam
Hüseyin'ın başkanlık saraylan,
bazı hükümet binalan ve
depolann bulunduğu yerlerde
UNSCOM'un incelemeler
yapmasmı engelledi.
Irak söz komısu yerterf
tö
'''" •*"
îo
UNSCOM'a neden açmadı?
Irak UNSCOM'un. ABD ve
lngiltere'nin kontrolünde
olduğunu belirterek, BM Özel
KomisyomTnun bu iki ülkenin
direktifleriyle hareket ettiğini
ileri sürdü. Irak, elinde başka
kitle imha silahlan
bulunmadığını, UNSCOM'un
var olmayan ya da Körfez Savaşı
sırasında yok edilen belgelerin
peşinde olduğunu söyledi.
BM Güvenlik Konseyi ih-eteri
neden fildr avnhğına düştüler?
Konseyin bürün üyelen, lrak'ın
BM'nin silahsızlanma çağnlanna
; uymadığı konusunda görüş
ıV birliğine varsa da, Rusya, Fransa
veÇin UNSCOM'un
incelemelerini bir an önce
bitirmesini ve Irak'a uygulanan
yaptınmlarm bir an önce sona
j ermesini istiyorlar.
! Irak petrol sa&şuu hâiâ nasd
* sürdürebfliyor?
Gıda karşıhğı petrol anlaşması,
, Irak'm 6 ay süresince gıda, tıbbi
İ malzeme karsüığı 2 miryar
{ dolarlık petrol satmasuıa izin
J veriyor.
Suriye
'Washington
krizi
surdurur
ŞAM (Reuters) - Suriye, ABD'-
nin Irak krizini sürdürmek istedi-
ğini iddia etti. BM ile Irak arasrn-
da vanlan anlaşmadan memnun ol-
duğunu ifade eden Suriye, buna
karşın, Washington yönetiminin
Bağdat'a yönelik tavnndan endişe
duyduğunu açıkladı. Şam hükü-
metinin resmi yayın organı günlük
Teşrin gazetesi, "ABDve İsnultar-
üşmayı sona erdirmek istemediği
için Irak krizinin hemen sona er-
mesini beklemek mümkün değfl*
diye yazdı. Gazetenin Genel Yayın
yönetmeni Muhammed Kair d-
'vadi dün yayımlanan makalesinde
"Washington ve Tel Aviv krizi sûr-
dürmekistiyor. BM GendSekrete-
ri'nin Bağdat nyaretinde önemtt
flertente sağlamasına karşın krizi
sona erdirme yolunda hemen so-
nuç almmaa bektenemez'* dedi.
Iktidardaki Baas Partisi'nin ya-
yın organı El Baas gazetesi, Was-
hington'a çağnda bulunarak,
BM'nin Irak ile vardığı anlaşmayı
uygulamasma izin vermesini iste-
di. El Baas gazetesirtin haberinde,
"ABD ve Irak'a karşı askeri hare-
kâü destektoen tüm ülkekn bu is-
teklerinden vazgeçmefiler ve Gfi-
venlik Konse>i'ne BM Be Irak ara-
smda vanlan anlaşmayı uygulama
şansı tarumahlar" denildı.
• BM Genel
Sekreteri, denetime
zaman sınırlaması
getirmeyen anlaşmanın
onaylanacağını
umduğunu söyledi.
Clinton, kararlara
uyulmazsa ABD'nin
tek başına Irak
cezalandıracağını
söyledi.
Dış Haberter Servisi - Birleş-
miş MilletlerGenel Sekreteri Ko-
fı Annan ile Bağdat yönetimi.
Irak'ın kitle imha silahlannın
BM tarafindan denetlenmesi ko-
nusundakı anlaşmayı dün imza-
ladılar. Annan. anlaşmanın BM
Güvenlik Konseyi üyeleri tara-
findan kabul edileceğini umdu-
ğunu söyledi.
ABDBaşkam Bill Clinton
Irak ile BM arasında dün imzala-
nan anlaşmayı "koşullu olarak"
onayladı. Clinton dün Beyaz Sa-
ray'da düzenlediği basın toplan-
tısında ABD güçlennin bölgede
kahnaya devam edecefini söyle-
yerek, Irak'ı anlaşmaya uyması
konusunda uyardı. Clinton
Irak'm kararlara uymaması ha-
linde, ABD'nin tek başına hare-
ket edeceğıni söyledi.
Clinton yaptığı konuşmada.
Saddam ın 8 sarayı dışında kalan
tüm toplu imha silahlannın giz-
lenebileceği bölgelerde ınceleme
yapılacağını belirterek "BM Ge-
nel Sekreteri Irak ile yaptığı
anlaşmada tüm bölgelerin BM
görevlileri tarafınden denetle-
neceğini belirttT dedi. Clinton
anlaşma konusunda da alınan ve
imzalanan kararlardan öte Irak'ın
Anlaşmanın imzalanması Iraklılan sokağa döktû.
Ufükta
bu kararlaratamamen uymasmm
gerektiğini belirterek "Irak'ın
ne söylediği değil, ne yaptığı
önemii"dedi. ABD'nin güçleri-
ni Körfez'de Irak'ın BM karar-
lanna koşulsuz şekilde uyana ka-
dar beklıyeceğini belirten Clin-
ton "Irak, BM ile yaptığı anlaş-
ma} a uymazsa cok ciddi so-
nuçlarakatlanmak zorunda
kalacaktır" dedi. Clinton. dip-
lomasinin sonuçlandığını artık
Irak'ın kararlara uymasımn bek-
lendiğini. aksi takdirde ABD'nin
Irak'ı tek başına cezalandıraca-
ğını sözlerine ekledi.
BM Genel Sekreteri anlaşmay-
la ılgili detaylı bilgi vermezken,
Bağdat yönetimi, anlaşma çerçe-
vesinde, başkanlık saraylannın
Annan tarafindan belirlenecek
isimlerden oluşan özel bir ekip
tarafindan denetlenmesine karar
verildiğini bildirdi. Resmı haber
ajansı INA, Devrim Komuta
Konseyi ve Baas Partisi'nin. dün
Irak lideri Saddam Hüseyin baş-
kanlığında toplanarak, konuyla
ilgili resmi bir açıklama yaptık-
lannı bildirdi. ıNA'nın haberine
göre açıklamada şu ifadeler yer
aldı: "Bu tesisleıi BM Genel Sek-
reteri tarafindan oluşturulacak
bir ekibin denetlemesine karar
verttmesi bile,Irak'ın, ABDve tn-
giltere'den daha güvenilir oldu-
ğunu ortaya koymuştur. Gün,
Irak halkının iradesinin. şeytanı-
USYA MEMNUN
Yeltsin: Irak
krizi çozüldu
MOSKOVA - Reuters) -
Rusya Devlet Başkanı Boris
Yehsin. "Irak krifl hemen he-
men tamamryia çözüldü" de-
di ve ABD'nin asken müda-
halesıni önlemede Rusya'nın
önemli payı olduğunu vurgu-
ladı.
Yeltsin, Irak lideri Saddam
Hüseyin ve BM Genel Sekre-
teri Kofi Annan arasında ya-
pılan son görüşmeyi değer-
lendirirken "Saddam Hüse-
yin son sözünü söyledi. Kriz
praükteçözüldü. BM Güven-
lik Konseyi bugün toplana-
cak. Bekieyip göreünT dedi.
Rusya'nın, krizin diplomatik
yollarla çözümü için başın-
dan beri çaba gösterdiğini ve
her zaman kuvvet kullanıl-
masına karşı olduğunu vur-
gulayan Yeltsin, "Eğer güç
kuOanıhra,savaşm Iraküesı-
nırlı kalmayacağını, oldukça
geniş bir bölgeje >ayüacağun
söyledik" dedi. Ülkesının,
krizin banşçı çözüm sürecıne
aktif biçimde katıldığını kay-
deden Yeltsin, "Annan'a me-
saj yazmış, Bağdat'a gitmesi
gerektiğini söylemistim" de-
di. SSCB'nin çöküşünden
sonra dünyada yeniden söz
sahibi olmaya çalışan Rusya,
Irak'a karşı her ne sebeple
olursa olsun asken müdahale
yapılmasma karşı çıktı. Mos-
kova yönetimi. "Irak'ın kitfc
imha silahlannın denetimi
konusunda BM kararianna
uymaması halinde askeri mü-
dahale vapdmair dıye dıre-
ten BM Güvenlik Konse-
yi'nin diğer daimi üyelerin-
den ABD ve Ingiltere'yi za-
man zaman karşısına aldı.
Resmi açıklama
Rusya Dışışjeri Bakanlığı,
Irak ve BM Genel Sekreteri
arasında vanlan anlaşmanın,
BM denetçilerine, tüm Irak
topraklannda hıçbir engelle
karşılaşmadan çahşma imkâ-
nı sağladığını bildirdi. Ba-
kanlık Sözcüsü Gennadi Ta-
rasov;gelişmeler üzerine ola-
ğanüstü bir basın toplantısı
düzenleyerek ülkesinın, An-
nan ve Irak Başbakan Birin-
ci Yardımcısı Tank Aziz ara-
sında imzalanan belgeyle il-
gili resmi tutumunu açıkladı.
Bu mutabakatın, Irak'ın kitle
imha silahlan stoklannın yok
edilmesi yolunda BM tarafin-
dan alınan kararlann uygu-
lanmasının yolunu açacağını
vurgulayan Tarasov, şöyle de-
vam etti: "Annan'ın Bağdat
ziyaretinin olumlu sonuçlan.
tüm uiuslararası toplumun
bir başansıdır. Bu sonuç, a>-
nı zamanda BM'nin, uiusla-
rarası çatışmalan çözmedeki
etkflUiğini de ortaya koymak-
tadır. Annan"ın banşçı çözüm
için kişisel olarak gösterdiği
çabalar da takdir edflmelidir:''
* •• ••
yenı puruz
NEWYORK(AA)-BMile
Irak arasmdaki krizi giderme-
yi başaran Genel Sekreter Ko-
fi Annandaha Bağdat'tan aynl-
madan, ufukta yeni bir pürüz
belirdigi iddia edildi.
Amerikan yönetimineyakın
kaynaklar, New York Times
gazetesine yaptıklan açıklama-
da. Annan ile Irak lideri Sad-
dam Hüseyin arasında vanlan
anlaşmanın, şimdiye kadar
araştırma dışı tutulan Sad-
dam'm 8 sarayını kapsadığını,
oysa UNSCOM'un, bu saray-
lar dışında kalan çok say\da
alanda daha inceleme yapmak
istediğini öne sürdüler. Konu-
nun gelecek haftalarda yeni bir
kriz olarak gündeme gelmesi-
nin kaçmılmaz olacağı ifade
ediliyor.
nın iradesini yendiği gündür."
Irak krizinde son karann kendi-
sine ait olduğunu savunan Was-
hington'un, bu karara nasıl bir
tepkı göstereceği merakla bekle-
niyor.
Dün sabah, h^k Dışişleri Ba-
kanlığı'nda anlaşmayı imzalayan
Kofı Annan ve Irak Başbakan
Yardımcısı TankAziz, imza töre-
ninin ardından ortak bir basın
toplantısı düzenlediler. BM Ge-
nel Sekreten. basın toplantısında
"Irak hükümeti ile vanlan anlaş-
manın dengeü ve Güvenlik Kon-
seyi kararianna uygun olduğunu
düşünüyorum" dedi. Üzerinde
anlaşmaya vanlan noktalarhaya-
ta geçirildiği takdirde benzer
krizlerle karşılaşmayacaklannı
umduğunu söyleyen Annan, an-
laşmanın Güvenük Konseyi ka-
rarlannrn tam olarak uygulanma-
sının önündeki büyük bir engeli
kaldırdığını söyledi. Metinde
herhangi bir "zaman anın veya
tak\im" bulunmadığını vurgula-
yan Annan. buna karşın, "Işinıi-
h makul bir sürede bitirmemizin
önem taşıdığını düşünüyorum"
diye konuştu. Annan. anlaşmayı
bugün Güvenlik Konseyi'ne su-
nana kadar ıçeriği hakkında ay-
nntı vermeyecek.
Annan'ın Bağdat temaslann-
da başlıca ihtilaf noktasmı,
Irak'ın, saraylann denetiminin 60
günde tamamlanmasındaki ısra-
n oluşturuyordu. Annan'm, ön-
ceki gün Saddam Hüseyin ile
yaptığı yaklaşık üç saatlik görüş-
menin ardmdan, bu konuda bir
çözüme ulaşıldığı haberleri gel-
di. Bunun üzerine, pazar gecesi
bir araya gelen Kofı Annan ve
Tank Aziz, anlaşmaya son şekli-
ni verdi.
Dün düzenlenen basın toplan-
tısında Aziz, anlaşmayı "akıka ve
dengeli" olarak niteledi. Anlaş-
manın ABD tehditlerinin değil,
diplomasinin başansı olduğunu
söyleyen Aziz, şöyle konuştu:
"BM Genel Sekreteri Kofı An-
nan'm beraberinde getirdiği iyi
niyet bu anlaşmanın imzalanma-
sını sağlamışbr. Yoksa Körfez'de-
ki Amerikan >« İngiliz yığmağı ya
da sa\îiş tehdirJerine dayah poliiö-
kalar değu." Aziz, Arapça olarak
"Bu büyük bir kazarumdır" de-
di.
Aziz, Irak halkı için öncelikli
konunun, Güvenlik Konseyi'nin
687 sayılı karannınpetrol ambar-
gosunun kaldınlmasını içeren
22'nci paragrafının uygulanma-
sı olduğunu sözlerine ekledi.
TTİFAK CEPHESİ
'Anlaşmayı
haskı sağladf
Dış Haberier Servisi - BM
Genel Sekreteri Kofı An-
nan'm Bağdat'ta Irak yöneti-
mi ile anlaşmaya varmasına
karşın başta ABD ve tngilte-
re olmak üzere bazı ülkeler
kuşkulu yaklaşımlanm sürdü-
rüyorlar.
lngiltere Dışişleri Bakanı
Robin Cook, Arûıan'ın Bağ-
dat yönetimiyle vardığı anlaş-
manın, Irak'a karşı takınılan
kararlılık stratejisinin bir so-
nucu olduğunu söyledi.
Cook, AB dışişleri bakan-
lan toplantısmdan önce bası-
na yaptığı açıklamada, "Bas-
kı olmasaydı, anlaşma da ol-
mazdı. Saddam her zaman
baskı alünda anlaşmalan ka-
bul etmiştir'" dedi. Anlaşma-
nın detaylannı henüz bilrnedi-
ğini vurgulayan Cook, ancak
bir anlaşmaya vanlmasını
memnunivetle karşıladığını
söyledi. lngiltere'nin, BM-
Irak arasındaki krize baştan
beri diplomatikçözümbulun-
masını istediğini hatırlatan
Cook, şunlan söyledi:
"AmacuTuz, BM müfettiş-
lerinin görevlerine geri dön-
melerini ve Saddam'uı kimya-
salvebiyoloitk silahüretimine
son vermesini sağlamakü. Bu
anlaşmaya varabilmemiz, son
haftalarda sürdürdüğümüz
stratejimizde başanh oMuğu-
muzu gösteri\T)r. Ancak Kör-
fez'deki Amerikan ve tngfliz
askerlerinin sayısının azaltıhp
azarblmayacağmı söylemek
için vakit henüz çok erken."
ABD de Annan'ın Bağ-
dat'ta Saddam Hüseyin ile
UNSCOM incelemeleri ko-
nusunda anlaşmaya varması-
na "çok dikkarfi" bir yakla-
şım gösteriyor. ABD'nin
Irak'a yönelik "kapsamh" as-
keri harekât planlan aynen
sürdürülürken Beyaz Saray
Sözcü VekiliJohn Lockhart,
"sorunun askeri olmayan yol-
dan çözümünü memnnunluk-
la karşılayacaklannı'' söyle-
di. ancak "Annan- Saddam
anlaşmasının aynnrjlannı
görmeleri gerektiğini*' belırt-
tı. Başkan Bill Clinton'ın ulu-
sal güvenlik danışmanlan ile
görüştükten sonra konu ile il-
gili açıklama yapacağı belir-
tiliyor. Lockhart, Clinton'ın
askeri hazırlıklann durdurul-
ması ya da yavaşlatılması yö-
nünde bir talimat vermediği-
ni ve şimdilik venneyeceğini
de ifade etti.
ABD'ye destek vermek
amacıyla Körfez'e birlikleri-
ni gönderen Avustralya, an-
laşmanın uygulanıp uygulan-
mayacağı anlaşılana kadar
birliklerin Körfez'de kalmayı
sürdüreceklerini açıkladı.
Hollanda da anlaşmanın im-
zalanmasından memnuniyet
duyduğunu, ancak Körfez'e
yolladıklan firkateyni geri
çekmeyi henüz düşünmedik-
lenni belirtti.
ABD ordvısu salchrmaya hazır
Savunma Bakanı Cohen, en etkili çözümün askeri harekât olduğunda ısrarlı
Dış Haberter Servisi - Birleşmiş Millet-
ler Genel Sekreteri Kofi Annan ile Irak
Başbakan Birinci Yardımcısı Tank Aziz
arasında dün imzalanan ve krize banşçıl
yollardan çözümü öngören anlaşmaya rağ-
men, ABD'nin savaş hazırlıklannı sürdür-
düğü bildirildi.
ABD Savunma Bakanı VMffiam Cohen,
Irak'ın daha önceki uiuslararası anlaşma-
lan ihlal ettiğini belirterek bu ülkenin kit-
le imha silahı üretimini durdurmak için en
etkili çözümün, asken operasyon olduğu
görüşünü bir kez daha yineledi.
ABD'nin halen Körfez' de hazır bekle-
yen The Independence uçak gemisi ile di-
ğer 29 savaş gemisine komuta eden Tuğa-
miral Charles Moore. "Körfez kririne dip-
lomarjk yollardan çözüm bulunması için
harcanan çabalara destek vermek için bü-
yük çaph askeri hazuiık )apük. İ stJerimiz
çekilin emri verene kadar, hazır durumda
bekleyeceğiz'' dedi.
Bu arada, ABD Savunma Bakanı VVDB-
am Cohen, NBC Televizyonu'ndaki ko-
nuşmasmda, ABD'nin savaş hazırlıklan-
nı sürdürdüğünü söyledi.Körfez'deki bir-
liklere ulaşım ve diğer alanlarda destek ve-
recek askeri güçlerin de hazır konuma ge-
tirildiğini belirten Cohen, "Askeri operas-
yon için hazırhklanmız sürüyor" dedi.
ABD Savunma Bakanı, Irak lideri Sad-
dam'ın daha önceki uiuslararası anlaşma-
lara uymadığını. bu yüzden dün yapılan
îsrail, savunma önlemlerini sürdürüyor
KUDÜS (AFP)- îsrail'in dün Birleşmiş Milletler (BM) Genel
Sekreteri Kofı Annan ile Irak Başbakan Birinci Yardımcısı
Tank Aziz arasında imzalanan anlaşmaya temkinli yaklaştığı
bildirildi.
Israil Başbakam Benyamin Netanyahu, "Eğer Irak.
UNSCOM'un incelemelerini koşulsuz kabul etmişse, bu iyi bir
haber. Ancak herhangi bir yorumda bulunmadan önce
anlaşmayı görmeliyim" dedi.
Irak lideri Saddam Hüseyin'in dünkü anlaşmayla geri adım
attığını ileri süren Netanyahu, "Kriz yeniden patİak verebiür"
dedi.
tsrail Başbakam, savunma sistemini, sivil halkın korunması
ve misilleme stratejisi üzerine kurduklannı söyledi.
Netanyahu, Irak krizinin tek başına bir sorun olmadığını
belirterek isim vermeden bölgedeki üç ülkenin geliştirilmış
roketlere sahip olduğunu ileri sürdü. Netanyahu, daha önceki
açıklamalannda, Iran. Irak ve Suriye'nin bu silahlara sahip
olduğunu iddia etmişti.
Bu arada, Israil ordusu adına açıklama yapan General Oded
Ben-Ami, "Anlaşmanın detaylanyia bildirilmesini beküyoruz.
Bu arada, gaz maskelerinin dağımıtına vc kontrolüne devam
edOecektir*' dedi.
anlaşmaya da temkinli baktıklannı ima et-
ti. Cohen. "Irak daha önce BM Ateşkes
Anlaşması'na uyacağını acıklamış ancak
bu anlaşmayi ihlal etnüşti" dedi.
ABD yönetiminin rrak politikasını bir
kez daha yineleyen Cohen, BM Özel Ko-
misyonu üyelerinin bulunmadığı bir anda,
Irak'a yönelik askeri operasyonun, bu ül-
kenin İcitle imha silahı üretimine son ver-
mek için en etkili çözüm olduğunu söyle-
di.
Cohen, Irak'ın bu silahlan üretmesine
son vermesi için harcanan çabalann sonuç
vermesi gerektiğini ve bu sürecin aksama-
dan devam etmesi gerektiğini kaydetti.
hak'ın başkenti Bağdat'ta dün sağlanan
ve krize banşçıl yollardan çözümü içeren
anlaşmaya The Independence uçak gemi-
sindeki görevliler ihtiyatlı yaklaşıyorlar.
Yüzbaşı Mkhad Vance, "Saddam, bu ko-
nuda çok ciddi olduğumuzu gördü" diyor.
ABD ve lngiltere'nin Kuveyt, Bahreyn
ve Hint Okyanusu'ndaki Diego Garcia'da
bulunan üslerinde savaş ve bombardıman
uçaklan konuşlandmlmış durumda. Ingil-
tere, Körfez'e bu uçaklann yanı srra iki
uçak gemisi daha göndermişti.
POLtTİKADA
SORUIVLAR
ERGUN BALCI
Barıştan Herkes
Kazançlı
Irak'la BM arasında vanlan anlaşma konusunda
ABD yönetimi gerçi bugün Genel Sekreter Kofi An-
nan'la görüştükten sonra son sözü söyleyecek.
Ama Annan'ın dün Bağdat'ta düzenlediği basın
toplantısında verdiği bilgilerin ışığında, ABD'nin an-
laşmayı reddedeceğini pek sanmıyoruz.
Anlaşma, ABD'nin öne sürdüğü iki koşulu karşı-
lamaktadır: Irak'taki saray ya da tesisler BM heye-
tine (UNSCOM) 's/n/rs<z ve koşulsuz' açılacak ve
UNSCOM'un incelemelerine zaman sınıriaması ge-
tirilmeyecek. Bilindiği gibi Bağdat, BM heyetinin
incelemelerinin 60 gün içinde sona ermesini istiyor-
du. Irak aynca, UNSCOM'a güvenmediğini belirte-
rek Kofi Annan'ın yeni bir BM heyeti atamasını ve
silah denetiminin bu heyet tarafindan yapılmasını
talep ediyordu.
Irak'ın şartlan reddedildi ve ABD'nin dediği oldu.
Bize kalırsa uzlaşmadan herkes kazançlı çıktı.
ABD, haftalardır Körfez'de gösterişli biçimde yı-
ğınak yapmasına karşın, aslında vurmaya pek he-
vesli değildi. önce askeri müdahale için yeterii des-
tek sağlayamamıştı. Arap dünyasında sadece Ku-
veyt askeri müdahaleye açık destek verdi. Güven-
lik Konseyi'nde ise bilindiği gibi Rusya, Fransa ve
Çin, askeri müdahaleye karşı çıktılar.
ABD gerçi, tek başına da Irak'ı vurmaya hazırdı,
ama sorun bombardımanla çözülmüyordu.
Sınıriı bir bombardıman, Irak'ın kimyasal ve bi-
yolojik silah yapmayeteneğini tümüyle ortadan kal-
dırmaya yetmiyordu. Geniş kapsamh bir bombar-
dımanda ise çok sayıda sivil ölecek, dünyada
ABD'ye karşı tepkiler yoğunlaşacaktı.
Aynca çok şiddetli bir bombardımanda Irak ka-
osa yuvarianabilır, petrol bölgesinde meydan Iran'a
kalabilirdi.
Clinton yönetimi, Saddam'ı ortadan kaldırma
önerilerine de fazla itibar etmedi. Zira, Irak muha-
lefetinin en güçsüz durumda olduğu şu sıralar, Sad-
dam'ın alternatifı bulunmadan Irak diktatörünü or-
tadan kaldırmak, Körfez'de durumun daha da ka-
nşmasına yol açabilirdi.
• • •
Krizde geri adım atmasına karşın Saddam Hüse-
yin'in de Bağdat'ta vanlan uzlaşmadan kazançlı
çıktığı düşünülebilir. Gerçi ABD'nin dediği oldu,
ama Saddam da sesini dünyaya duyurdu. Yedi yıl-
dır süren ambargodan perişan duruma düşen Irak
halkının sefaleti, çektiği acılar dünya televizyonla-
nnayansıdı. Ambargonun, bu şekilde sonsuza ka-
dar süremeyeceği, Irak BM kararianna uyduğu tak-
dirde ambargonun en kısa sürede kaldırılmasının
şart olduğu gerçeği herkes tarafindan görüldü. Ni-
tekim Kofı Annan'ın dün Bağdat'ta düzenlediği ba-
sın toplantısında, "Anlaşmada gerçi zaman sınır-
laması yok, ama Irak'taki incelemelerimizi makul bir
sürede bitirmeliyiz" demesi anlamlıdır.
Saddam'ın belki de en önemli kazancı ise krizde
Arap dünyasının desteğini sağlaması oldu. Ger-
çekten, Kuveyt'in dışında tüm Arap ülkeleri, Irak'ın
bombalanmasına kesinlikle karşı çıktılar.
• • •
Krizin başlangıcından bu yana askeri müdahale-
ye karşı çıkıp diplomatik çözümü savunan Fransa
ile Rusya ise uzlaşmayı haklı olarak büyük bir se-
vinçle karşıladılar. Bu iki ülke, Kofi Annan'ın Bağ-
dat'a gitmesi için yoğun baskı yapmış, sonuna ka-
dar bunalıma banşçı çözüm bulmanın mümkün ol-
duğunu savunmuşlardı. Şimdi, bu görüşlerinin doğ-
rulanmasının keyfini yaşıyoriar.
Ancak bu noktada Irak'ın geri adım atmasında
asıl rolü ABD'nin kararlı tutumunun oynadığını da
belirtmek gerekiyor.
• • •
GelelimTürkiye'ye...
Irak'ta yeni bir savaş tehlikesinin ortadan kalkma-
sı, basınımızda bazı yazarian her ne kadar üzdüy-
se de Türkiye açısından kuşkusuz memnuniyet ve-
rici bir sonuçtur.
Irak'ın bombalanması, Türkiye için sınıriannaye-
ni bir göç dalgasından Irak'ın parçalanmasına ka-
dar uzanabilecek tehlike ve tuzaklarla doluydu.
Dışişleri Bakanı Ismail Cem'in Bağdat'a gitme-
si bazı çevreler tarafindan eleştirilmişti. Ama Kofi
Annan Bağdat'a giderken yaptığı açıklamada, Tür-
kiye'nin banşçı girişimi için Ankara'ya teşekkür et-
ti.
Ismail Cem'in dediği gibi Türkiye'nin de bu so-
nuca mütevazi bir katkısı olmuştur.
Bu kötü bir şey mi?
ABD izliyor
Dev-Sol alarmı
VVASHINGTON (AA) -
Amerikan istihbarat kuru-
luşlan, Irak'a karşı bir aske-
ri harekât gerçekleştirilme-
si durumunda ABD çıkarla-
nna yönelik terör eylemle-
rine girişileceği düşünce-
siyle alarma geçirildi. Ya-
kından izlenen terör örgüt-
leri arasında yasadışı Dev-
Sol'un da bulundugu bildi-
rildi.
US News & World Re-
port dergisi "Saddam'uı
Terör Ağı" başlıklı yazıda,
Irak'm, Körfez Savaşı ön-
cesinde, 30 a>n terör ekibi-
ni Amerikan çıkarlanna yö-
nelik eylemler için yurtdışı-
na yolladığını öne sürdü.
Ancak Amerikan istihbara-
tının iyi çalışması ve Irak'ın
yeteneksizliği sonucu terö-
rün önlendiği belirtildi.
Yazıda, Körfez'de yine
bunalım yaşanırken, Ame-
rikan çıkarlanna karşı terör
eylemleri düzenleneceğinin
"neredeyse kesin" olduğu
ve ABD istihbaratının da
gerekli önlemleri aldığı
kaydedildi.
Eylemlerin, otomobille-
re bomba yerleştirilmesi,
suikast girişimleri ve Ame-
rikan fırmalan ilebu fırma-
lann yöneticilenne karşı
gerçekleştirilebileceğinin
üzennde durulduğu belirtil-
di.
Federal Soruşturma Bü-
rosu'nun (FBI) da ABD'de
bulunan ve Irak ajanı oldu-
ğundan kuşkulanılan kişi-
len izlemeye aldığı bildiril-
di.
Dergide yayımlanan ya-
zıda. Irak'ın yeniden terör
ekiplerinı yurtdışma yolla-
dığı behrtilirken "Irak'a
sempati duyan Amerikan
karşın gruplar. Saddam'uı
terörekiplerinden daha teh-
likeöolabilir-denıld]
Bu örgütler arasında bu-
lunan ve Amerikan istihba-
ratınca izlendiği belirtilen
yasadışı Dev-Sol "Mark-
ststçete" diye tanımlandı ve
bu örgütün Körfez Savaşı
sırasında Türkiye'de bir
Amerikalıyı öldürdüğü
kaydedildi.
Dev-Sol'un yanı sua "en
tehlikeliler" arasında sade-
ce radikal Islamcı Hamas
örgütü sayıldı ve diğer ör-
gütlerin adlan veribnedi.
Körfez Savaşı dönemin-
de ABD içinde herhangi bir
terör eylemi meydana gel-
memişti.