Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET
OLAYLAR VE GÖRÜŞLEÎT
7 ARALIK1998 PAZARTE!
Diyanet %tkisini Aşıyor mu?
MUHAMMED DAFİ m vaaj
D
ıvanet Işlen başkanlan- (vıcdan) ozgurluklen ıçın, Müslumanla-
nin cuppe \ e sanklany- ra karşı bır baskı aracı olarak kullanılıyor-
la olur olmaz yerlerde
gorunmelen. fetva kıta-
bı vayımlamalan baş-
kanlardan baalanran top-
lantılarda cûşagelıp. Kuran'm Turkçeleş-
tınlemeyeceğını sovlemelen uzenne bu
başlığıbır kez daha kullanmıştım(*) Dı-
yanet Işlen Başkanlığı. laık v e demckra-
tık Turkıye Cumhunyetı Devietı'nın ku-
rumlanndan bın olduğunu, zaman zaman
unutuyor > a da gormezden gelıyor Ama-
cı açık seçık bılınmeyen "Din Şûralan"
oluşturularak devletın sıyasal yapısı ve
felsefesıy le ılgılı tartışmalara yol açılıyor
Bu kez de o> le oldu Daha soz konusu
toplantının sozu edılır edılmez, kendıle-
nnı, ınançlanndan dolayı "zulmeöe" sa-
yan bır kesımın onde gelenı açıkça Laık
devletı savunanlann şehıt sayılamayaca-
ğını "dev lette şeriat duzeni olması gerek-
tiğTnı sovledı Şûra boyunca hemen bu-
tun konuşmacılar Turkıye'nın laık >apı-
sma değınmeden edemedıler Aralannda
laıklığı, bırınak (dogma) olarak değerlen-
dırenler, dıne-ınanca zarar vencı bır da-
vatma oldufunu sezındırmek. seslendır-
mek ısteyenler bıle oldu Konuşmacılar,
sık »ık "laikliğin kesinliJJc dinsiziik de-
nıekolmadıgrnı vurgular\e allcş alırken
avnı zamanda "laikiiğûı dincılik, dinlilik.
dindarhk olmadıgTna hıç, ama hıç de-
ğınmedıler
Daha da ılerı gıdıldj. sankj laıkJık bır
da> atma. dın ve ınanç ozgurluklen, duyunç
muş anıştırmasını (ımasını) yaratmak ıs-
tercesme "-Jaikük,kişüerindiınevicdan
hürmetfcrinin gereği olan tutum ve dav-
ranışlanna baskı aracıolarak kullanılma-
İKhr" göruşünun benımsetılmesı ıçın bu-
yuk çabalar harcandı Sonra da, laık top-
lum ıçın, laık düzenı savunanlar ıçın aba
altından sopa gostenldı "Uygulamada
dinlenn>ennialacakyenibirdogmalaras-
tenu, ıdeolojik bır dayatma aracı, vatan-
daşlar içın de kabuiü zorunlu bir iman ol-
mamasgerekögLrnin »onuç bıldırgesın-
deyeralmasıonenldıvebenımsendı Ara-
lanndan bın de çıkıp demedı kı laikfik Tur-
Idye'nin yaşamsal >apı taşlanndan bin ve
başlıcasıdır. Ne bır ıdeolojik dayaüm ara-
cıdır. ne de iman-ınanç nesnesL turkıye'de
camıye gıdenın. hacca gıdenın yolu kesı-
lıyormu'' Hayır Oruç tutanm kapısı mu-
hurlenıyor, ağzına su akıtılıyorya da ışm-
den gucunden edılıyor mu9
Hayır Na-
maz kılanın, namaza duramn altından na-
mazlıfı çekılıyor, kendısı yurttaşlıktan
kovuluyor, sorgulanıyor mu?
Hayır Bız
buraya Tûrkıye Cumhunyetı Devietı'nın
sıyasaJ yapısıru tartışmaya değıl (çunku bu-
na ne hakkımız var, ne de yetkımız), ın-
sanlan, mançlanyla mutlu yaşamaya. hoş-
gorulu olmaya, banş ıçınde. ınsanhğına ve
ozellıkle de, laık ve demokratık bırhukuk
devletı olan Turkıye Cumhunvetı'nın te-
mellı yurttaşı olduğunu arumsatmaya ve
yoneltmeyegeldık Lutfen gorev ımızıya-
palım1
Şûra'da egemen olan sağduyu ve akıl
değıl, bırtakım on> argılara bulanmış duy-
guvebırazdasaldırganlıktı Prof Dr Hu-
seyin Ataj 'ın "Akıl kuran'dan once ge-
Br. Vahh fle duşunmekvevonımlamakpev-
gamberin ışıdir. Ashnda vahyın asıl gore-
vi de, ınsaniar ıçin akh oncelemek. aklın
volunu iletmekûr-.1
" demesı bıle Şûra'da
buyuk homurtulann nedenı oldu, yer yer
tartışmalara, yennden bağınp çağırmala-
ra yol açtı
Oyle oldu kı, daha yarkurullar oluşru-
ruluroluşturulmaz, Diyanet lşlen Başka-
nı'nın, din eğitimi \arkuruluna "Kuran
kurslannın zorunlu eğitimden saydma-
sı_" yonunde bır rapor hazırlanmasını
onermesı ve bunun daha sonra Şûra ge-
nel kurulunda, ulkemızın laık eğıtım dız-
gesıne, yasalanna ve felsefesıne ters du-
şecekbıçımdetartışmavaaçılması Ben-
de, soz konusu dınsel toplantının salt u!-
kenın laık eğıtım felsefesmı sakatlamak.
sekız yıllık eğıtım uygulamasına geçıl-
mesınden dolayı, alanı daralan dınsel eğı-
tımı ihyagerekçesı hazırlama toplantısıy-
mış duygusu uyandırdı
2. Din Şûra'sının degerlı uyelen. za-
man zaman da ızleyıcılen, Şûra boyunca
laıklığı ve laık eğıtım duzenını tartıştılar
desem, abartma olmaz Kuran kurslann-
dan ımam-hatıplere ve oradan unıversıte-
lere Dınsel oğretımı, dınsel oğretiyi na-
sıl yerleştınr, vasallastınnz'ın dıllendınl-
meyen tartışmasını yaptılar Toplantıda
hemen butun gundemJen oluşturan "Ku-
ran kursbmnmzorunluegitimden sayılma-
a", "hafizlık muessesesının ihyasT, ıIkoğ-
retım okullannda "5. suufl bttireolerin Ku-
ran kurslanna almmasr \e ılkoğretım
okullannın -6.7\e8.sınnTannaKuran\e
anlamı dersınin konulnıasT. bır de *ka-
dınınıamüğınınihvasr ıleDıvanet lşlen
Başkanlığı na, devletın kımı ozerk ku-
rumlan gıbı. başmabuyrukluktanmma-
su. ozJemlen. onenlenvdı
Toplantıda Diyanet tşlen Başkanlığı 'na
bır de gorev venldı Bır değıl, ıkı gorev
venldı Bınncısı BaşkanJığın ne edıp edıp,
halen çalışan dın gorevlılennden (ılk ve
ortaokullular dahıl) tumünun en az dın-
sel yuksek oğrenm \eren bırkummdange-
çırttınlmesı, yanı ılahıv at fakültesı dıplo-
masıyla donatılması (') tbncı gorevse
çok daha onemü Laıklığınbıruzlaşma ara-
cı olduğunu ve her toplumun yaşayışına
gore bıçım aldığını (') vurgulayan konuş-
macıiar "Laildigin zaman içindetophımun
koşullanna gore ıçenğınin doldurulnıası
gerektiğini: bunun ıçin de, Drvanet Işleri
Başkanüğı'ıun gudumunde: Dınbilimci,
torecu toplumbılımcı ve sıvasetbüunciler-
den oluşacak bu* kuruJ tarafindan. laikü-
ğinevrensd bovTidannınbdJrlenmesL." yo-
lundadır
Ben, bu 2. Din Şûrası'ndan ıkı şev bek-
iedım, ıkısının de yanıtını alamadım
Birincisi: Hemen her uye dının (Mus-
lumanlığın) farklı yorumlandığından ve an-
laşılamadığından yakındı Ama bınsı de
çıkıp demedı kı Bız Muslumanız, ana dı-
lımız Turkçe Kuran Arapçadır Oradakı
anlatım sozel kapsamlıdır Deneye göz-
leme olanak v ermez kı, deney-gozlem v e
karşılaştırmayoluyla anlamayı ve bılme-
yı kolaylaştırabılelım Otekı kıtaplı dın-
lerde olduğu gıbı bız de dinimizidilimiz-
le oğrenmenın yolunu açalım Boylece
hem oğrenmeyı ve bılmeyı kolaylaştır-
mış, hem de yanlış yorumJan, farklı yo-
rumlan onlemış oluruz Çok bekledun,
fakat kımseden boyle yureklı bır ses çık-
madı
İkincisi: Konuşmacılann hemen hep-
sının laık eğıtıme v e laık duşunceye yuk-
lenmelenne karşı, Diyanet İşlen'nın sa-
yın başkanı kalksın desın kı îyı dıyorsu-
nuz, ama ben laık bırdevletındın ışlen gö-
rev iısıyım Yasalarla bana venlen gorev,
dın ve dın oğretımı, dınsel eğıtım hakkın-
da dev letımınyaptığı yasalan uygulamak,
o yasa, tûzuk ve yonetmelıkJerde djnın
ozune ve uygulanmasına uymayan bır du-
rum varsa bunu laık topfum duzenını ze-
delemeyecek bırbıçımde yetkılı yerlere ılet-
mektır Dın ve ınanç uygulamasını dev-
let ışlenne kanştırmaya ve laık toplum
> aşamından dın adma gedık açmaya yet-
kılı değılım desın Demedı, dıyemedı
Sayın başkan bütun ağırlığını, yasal ola-
naksızlıklara, yasal yollann kapatılmış ol-
masına karşın. Kuran kurslannın orgun
ve zorunlu laık eğıtım dızgesı ıçıne yer-
leşrınlmesı, bu yonde bırtakım dayatma-
cı goruşler oluşturulmasından yana yo-
ğunlaştı Sıyasetınseçımeğıtımınegırme-
sını fırsat bılerek. amacına ulaşabıleceğı
samsına kapıldı Ve ben, kendısını dın-
lerken Ingılız devlet adamlanndan Ben-
jamin Disraeü'nın "Devlet memurlan, aM-
lanna süriilen koltuğa verleşmeden once,
görcv ve sorumluluklaruun sınınnı ivi öğ-
renmelDer~'?
dedığını anımsadım'
(*)Cumhunyet, 1 Kasım 1996
ARADABİR
ABDÜLKADtR PAKSOY
Tanh Oğretmenı
Öğretmen ve Siyaset
Oğretmenın başında "Damokles'ın kılıcı" gıbı sal-
lanıp duruyor siyaset Ne zamandan ben^ Her alanda
olduğu gıbı eğıtım alanında da gerıye donuşun başla-
dığı 1946'danben
Hele 1980'den sonra
1
Bır "depolıtızasyon" polıtıka-
sı ç/ktı ve lyıce soyutladı oğretmenı "siyaset"ten
ışçı siyaset yapmayacak memur yapmayacak oğ-
rencı yapmayacak öğretmen yanına yaklaşmayacak
Toplumsal uyanışın "gunah keçısı" olarak oğretmene
vuruldukça vuruldu 12 Martve 12 Eylul'unfaturası oğ-
retmene çıkarıldı Once TÖS, sonra da TÛB-DER ka-
patıldı Öğretmen "s;yasef"ten lyıce "kurtanldı' "
Kımlenn "siyaset" yaptıklannı ve ulkeyı bugunlere ge-
tırdıklerını hep bırlıkte gorduk, goruyoruz
Oğretmene siyaset yaptınlmazken obur yanda teok-
ratık devlet sıyasetının okulları bırbın ardına açıldı, ul-
keyı sardı ve tam "malı goturuyorlar"d\ kı, kımılenmız
uyandı (kımrlenmız hâlâ uyuyor)
Oğretmenle siyaset arasında ne ılgı var, şoyle bır ba-
kalım İJk once gunluk sıyasetle Cumhurıyet'm ve dev-
nmjennın sıyasetını bırbmne karıştırmamak gerekır
Öğretmen; elbette, kı, şu ya da bu partının yandaşı
gozukmez Oğrencı onun Alevı mı, Sunnı mı olduğunu
bılmez Bılmemelıdır Ancak pek çok konuda "bıtaraf"
olan oğretmenın bır konuda taraftarlığı vardır, olmalı-
dır Oda, sevgılıAtatürk'undedığıgıbı "fıkriıçttmâîın-
kılâp taraftartığrdtr Öğretmen, Mustafa Kemal'ın res-
mının onunde, Cumhunyet çocuklanyla yuz yuze eğı-
tım-oğretım yaparken Mustafa Kemal'e ve devnmle-
nne karşı "Ben yansızım" dıyemez Duyarsız kalmaz
Hele hele karşı hıç olamaz Karşı olmak hakkı yok mu-
dur'' Duyuncu (vıcdanı) elverıyorsa vardır; ama, ant
ıçerek goreve başladığı Cumhunyet'ın okullannda de-
ğıl
1
Pekı "fıknıçtımâîınkılâp taraftan" olması gereken oğ-
retmenlenlerın gorev yaptığı okullardan bunca şenat-
çı ve ırkçı "genç" nasıl yetıştft "Kahrolsun laık dıkta-
torluk" dıye slogan atan "turban"dıye adlandınlan ve
açıkça laıklığe, Gıyım-Kuşam Devnmı'ne bırsaldın an-
lamı taşıyan bır başlıkla okul kapılannı zorlayan bu
"genç"ler Cumhunyet'ın okullannda yetışmedıler mı''
Her şey ortada Cumhunyet'ın sıyasetını yapması
gereken öğretmenı yıllarca "siyaset" ocusuyle korku-
tarak gencı şenatçı oğretmenı odullendırmeyle bugun-
lere gelındı Ben de bu yazıyı kaleme almadan once çok
duşundum Sakın yazdıklanmız "siyaset" sayılmasın'
Evet siyaset yapıyorum Bız siyaset yapmadığımız
ıçın demokrası la/klık ve Atuturk duşmanı suruler ço-
ğaldı Cumhunyetı, laıklığı ve Ataturk'u anlatmak ıçın
ders programına dayanmak zorunda değılım Kaldı kı
tum ders programlarında, yıllık planlarda "Ataturkılke
ve ınkılâplan" serpıştırılmıştır Cumhunyet'ın okulun-
da Cumhunyet'ın Devrım Yasalan'nı eleştıren oğrencı-
len öğretmen eğıtmeye çalışıyor ikna olmuyorlar Bu-
nunla da yetınmeyıp oğretmenı şıkâyet etme cesare-
tnı gostenyoriar Onlaradenmıyorkı "ÖğretmenınızCum-
hunyet'ın oğretmenıdır, bunlan anlatmak onun göre-
vıdır"
İsrail'deki Kongre ve İzlenimler
ruı. ur. AMŞEJ n
11
Prof. Dr. AYŞE KAYPMAZ Cemhpaşa
Akdenız Kemoterapı
Kongresı'ne bu yıl 18-
21 Ekım 1998'delsraı],
Dr MervynShapirobaş-
kanlığında, Tel Avıv'de
ıkonuİduketa Herıhyıl-
da bır Akdenız ulkelennden bınnde yapılan bu
kongrelenn bır oncekı Prof Dr Bülent Berkar-
da'nın başkanlığmda, benım de gorev aldığım
duzenleme komıtesmın ozvenlı çalışmalan ve 2
bın kışılık katıhmcıyla Antalya'da gerçekleşmış-
tı Ozellıkle Akdenız ulkelennde sık rastlanan
enfeksıyon hastalıklannın yanında tuberkuloz,
mantar hastalıkJan, cınsel temasla bulaşan has-
talıklar, AIDS, besın mıkrobıyolojısı, sudan bu-
laşan mıkroorganızmalar, ust solunum yolu en-
feksıyonJan, antıbıyotık dırençhlığı, çeşıtlı or-
ganlarda gelışen kanserler ve kanser sağaltımın-
da kullanılan ıiaçlar gıbı çeşıtlı konulan ıçeren bı-
lımsel çalışmalann yanında uluslararası duzeyde,
konulannda ûnlü bılım adamlannın konferansla-
n, üç gun gıb,ı kısa bırsurede 250 katılımeıyla ger-
çekleştı
Kongrede sunduğumuz, ınsana bulaşması ge-
nelde besmler ve su ıle olduğu bılınen, gastroın-
teshnaJ sıstemde, mıdede, üisere ve seyrek ola-
rak da kansere neden olabıleceğı duşunülen He-
Iıcobacterpylon baktensırun toplumumuzda bel-
lı bır kesımdekı oranı, sağaltımı ve ozellıkle bu-
laşma yollannın araştınhp halka yonelık korun-
ma yontemJennı verebıleceğımız eğıtıme katkı-
sı olacak çahşmalanmızın, konuda soz sahıbı olan
Fransız bılım adamlan tarafindan ovulmesı, tum
yorgunluklanmızı ortadan kaldırdı
Benım okurlarlapa> laşmak ıstedığım ıse ılk kez
gıttığım Israıl'de bılırnsel ızlencenın (programın)
dışında benı etkıleyen gorduklenmdı
Tel-Avı\ 'e ulaştıktan kısa sure sonra Yafa'nın
tıpık bır Akdenız yerleşım bolgesının doğal ozel-
lıkJennı vaşadık Sıcak bır ıklım, palmıyeler, kı-
yıyı okşayan genış dalgalar Uzun sürelı öğle ta-
tılmden (sıesta) yararlanmak ısteyen gencecık gu-
zel genç kız ve delıkanlılann bir eflerinde silah,
öbiir elkrinde dondurma ıle bırbırlen> le şakala-
şan fsraıl askerlen Duvarlarda huzursuzluğun
bıtmedığını anımsatan eskı kurşun ızlen
4000 yıllık Jaffa, adını Hınstıyan ınançlanna
gore Nuh Peygamber ın oğlu Japbet'den almış
Tufandan sonra Japhet şehn kuran ılk kışı olmuş
Bır başka duşunceye gore bu ad. îbranıcede "Yo-
fi" gûzel anlamında olduğu ıçın Yofı denmış ve
Jafa'ya donuşmuş Bız Yafa dıyoruz Denızcı ve
ruccarlara lıman olan Yafa Karnak, Fınıke Mı-
sır, Pers, Fılıstın, Ibranı, Bızans, Helen, Arap.
Fransız Osmanlı, Ingılızegemenlığındeyaşamış
bu şehırde tum uygarlıklardan kalan eserler, adım
başı karşımıza çıkmakta Aslan Yıırekü Rişar'dan
Napoleon'a değın pek çok komutanın kuşatma-
sını yaşamış olan şehır, Osmanlılann 400 yıl yo-
Tıp Fak Halk Sağlıgı Anabüım Dalı Başkanı
netımınde kalmıştır 14 Mayıs 1948'de Israıl Cum-
hunyetı nın kurulmasiyla şımdı Arap ve lsraılh-
lenn dostlukJa yaşadığı bır yer olarak gorulmek-
te
O gece Tel-Av ıv 'de arkadaşlanrruzdan bınnın
onensı uzenne 7-8 kışılık grubumuzla bır gece
kulubune gıttık 3-4 genç, hem şarkı soylemekte
hem de yemek servısı yapmaktaydılar Nereden
olduğumuzu sorup bızı on masalardan bınne yer-
leştırdıler Yemeğımızı yerken bır sûrpnzle kar-
şılaştık Şarkı soyleyen genç, bızı gostenp Tûrk
olduğumuzu bıldırdığınde sıcak bır ılgı gördük ve
son yıllarda yarattığımız pop kultüründe başan-
lı bır sanatçımızın esennı tum konuklarla bırlık-
te söyledık Geçsaatlerdeaynlırken, oburkonuk-
lar bızlen alkışlayarak uğurladılar Yıne orada
soyleştığımız lıse, unıversıte eğıtımı almış bırkaç
kışıye Musevı asıllı Kafka ve Elias Canetti'yı se-
ver mısınız, okur musunuz gıbı sorular sorduğu-
muzdaKafka'yıevetamaCanettı'yı tanımıyoruz
gıbı yanıtlar aldık O anda bu değerli yazarı Tûrk
aydmını Körleşme yapıtıyla buluşturan değerh
çevırmen Ahmet Cemal'ı ve Payel Yayınevı'ni
anımsamamak eide değıldı
Sosyal program ıçınde Kıbutzlara (Ibranıce
kıbbuts toplantı. kolektıf) yapılan gezımız ılgınç-
tı Gozumuze ılk çarpan bakımlı ve temız bır or-
tamda çocuk bahçesınde oynayan 8-10fcuçukço-
cuk oldu Konuk odalanna alıridığımızda çay,
kahvenın yanına fınndan yenı çıkrruş çıkolatalı
kurabıyekokusueklenıvodu Bızıldbütekonusun-
da aydınlatan gorevlı. kendılennın eskı Rusya'dan
goç eden ve tanmla uğraşan Musev* goçmen grup
olduğunu soyledı Ortak yaşamaya başladıktan son-
ra kendı aralannda ışbolumu yapmışlar. kımı do-
ğan çocuklara bafcmış, bır başkası eğıtmış, ortak
kullandıklan tek arabavla (şımdı bu sayı artmış)
şehre urettıklen meyve ve sebzelen satmışlar el-
de edılen para ıstevenın tuketımıne sunularak, or-
tak kullanım ıçın bır keseye konmuş, orneğın şe-
hırden bır tışort almaya gıdıldığınde oradan alın-
mış ve artan para vıne aynı kesesıne konulmuş
Yıllar, bu paylaşma duzeni ıçınde geçmış Mul-
kıyet ve yonetımın u>elerce paylaşıldığı kolektıf
yaşama dayalı tanmsal yerleşımde şımdı gelırle-
n bıraz daha artmış Bu çıçekJer ve ağaçlarla do-
nanmış çıftlıkte şu anda 66 aıle yaşamakta Her
aılenın dünya ıle bağlantısı basmdan goruntulu.
gorûntusûz > ayından başka lnternet ıle de oluş-
makta
Kudüs'e gıttığımızde Hebrevv Unıversıtesı'nın
bahçesınden şehre panoramık bakışlanmız sıra-
sında kımımızde sıradan bır şehre geldığımız ız-
lenırru oluştu Geç saatlerde oradan aynlırken ıse
bu kutsal topraklann etkısını vuzvılJar bojoınca
ıçınde duyumsamış (hıssetmış) ınsanlann duşun-
celennı yukJenmıştık Yuzyıllarboyunca Muslu-
manlar. Hınsnvanlar Musev ıler. Ermenıler4 5 kn>
olan bu dar alanda bırlıkte çok yakın yaşamışlar
Bırcamının fotoğrafinı çekmeye kalktığımızda ka-
renın ıçme bır sınagogun kapısı ya da Isa'nın çar-
mıha genlıp geçtığı yolun bır kısrru gırmekteydı
Çektığımız her fotoğrafımızda hemen hemen her
dının kutsal sayılan bır ıkı bölgesını bırlıkte gor-
mek mumkun olmuştur Mescıd-ı Aksa gıbı çok
guzel bır camının ıçınde dolaşırken Muham-
med'ın Mıraç'a uJaştıği kutsal büyük kayanın al-
tına gırdık Herkes kendı duşuncelen ıçınde dua
etmeye başladığında o yore haikından bır hanım,
asıstanıma benı gostenp kardeşın mı, dıye sormuş
O da. "hocam" yanıtını verdığınde Turk olduğu-
muzu oğrenen hanım pantolonumu gostenp ve sağ
elmı kalbının uzenne koyup hocan boyle gıyını-
yor ama herhalde kalbı temız demış Konuşma-
lanna devam ederken, "Ataturk un tum dünva-
da Türk kaduunı bir nokta haline getirdiğini''
soyledığınde ona duşuncelennın tersıne Ata-
turk'un Turk kadınına kazandırdığı onur ve tûm
vatandaşlık haklannı tek tek söyledık Hanım,
yuksek sesle konuşmayı sevıyordu Tartışma baş-
kalannı da rahatsızedıyordu. Orada daha fazla kal-
mayı ıstemeyereR aynldık
Musevifenn kutsal ağtunaduvan ve Isa'nıri çar-
mıha genlıp olduğu yere kadar uzanan kutsal >trf,
mezan zıyarete gelen çok kalabahk akınıyla do-
luydu Israıl'ı tanıtan bır kıtap ve uzennde Jarus-
selam (Kudûs) yazılı bırkaç anahtarlık satın almak
ıstedığımızde -daha once uyanldığımız ıçın- duk-
kân sahıbınden bıraz ınduım yapmasını ıstedığı-
mızde once nereden olduğumuzu sordu Tür-
kıye'denız dedığımızde "Suriye ile uğraşnıayı
bırakm,dükkânsizinolsun'" sozlen>lekarşılaştık
Guneş neredeyse batıyordu Akşam ezanı
okunuyordu Bınlerce yıldır Muslumanı, Musevısı,
Ermenısı ve ^vrupa'da oluşan Hınstıyan haçlı
ordusunun yaya olarak kıtalan aşıp ulaştığı, uğ-
runa kanlar akıtılan her dın ıçın kutsal olan Kudus,
alacakaranlıkta mmıbusumuzun arkasmda kal-
dığında rehbenmız ışıl ışıl buyuk bır bınayı gos-
terdı Parlamento bınası îşte butun gun daldığımız
etkıleyıcı kutsal ınanç ve düşüncelerden kop-
mamız, bu bına ve ılende çok uzakJara uzanan
modern Kudus'un ışıltılanna gözlenmızın takıl-
masıyla oldu Ülkemıze dönuş hepımızı neşelen-
dırmıştı Ikı ızlenım daha Yapısı ve donanımı ıle
modern mımanye guzel bırornek olan "TheNew
Israeli Opera TeJ-AvTv" bınasında Falstaff'ı ız-
ledık Oyununun son günunde bu guzel lınk
komedıyı yakalamak bızım ıçın şanstı Tel-
Av ıv dekı son anlanmızda ıse opera bınasının
yanındakı "Td-Aviv Museum ofArt" zevkle zaman
a>ırdığımız mekânlardan bın oldu
Muzeden aynlmak uzereyken büyuk ahşap bır
kapmın arkasından gelen keman sesı bızım, zaten
aralık olan kapıyı hafıfçe ıterek salona gırmemıze
neden oidu Prova yapan sanatçılarbuyüleyıcı bır
uyum ıçınde çalışıyorlardı Oradan aynlmak ıs-
temıvorduk O anda Mendelssohn'un keman kon-
çertosu bızı tutsak ederek 'îçağı kaçırmamıza
neden olması çok olağan gıbı geldı
CUMHURİYET"TEIS
OKURLARA
ORHANERtNÇ
Erozyonu Önlemenin
Tiirlü-Çeşitlî' Yollanı
Geçen haftanın onde gelen gundem konulann-
dan bın erozyonla mucadeleydı
Sryasal erozyonu gozardı edıp 1 Aralık Salı gu-
nü TEMA VakfTnın başlartığı "Erozyonla Mucade-
le Haftası" nedenıyie toprak erozyonundan soz aç-
mayı, haftanın anlam ve onemı açısından yeğleme
gereksınımı duydum
50 bın dolayındakı uyenın her yaştan ve gorev-
den temsılcılen LKKM'de bır araya gelmıştı Katı-
lanlann coşkusuna tanık olmak bıle ınsana umut ve-
nyordu
Ozellıkle 1 mılyar meşe palamudunun ekımı ıçın
açılan kampanyadan her soz edılışte, salonu guç-
lu bır uğultu kaplıyordu
Turkıye, çolleşmekten kurtulmanın kurallannı be-
lırleyen uluslararası "Çolleşme Sozleşmesı"ıle "Bı-
yolojık Çeşıtlılık" anlaşmasını ımzalamış, fakat uy-
gulamaya koyamamıştı
Vakıf Başkanı Bay Hayrettin Karaca, konuşma-
sında yasa ıle zorunlu kılınan ÇED (Çevre Etkı De-
ğeriendırme) raporu duzenlenmesının de beklenen
yaranoluşturmaktanuzakolduğuna, değınmıştı Hu-
kumetlenn bu raporlara uymadıklannın ornegı ola-
rak da Çamlıhemşın'ı gostermıştı
Bu hava ıçınde gazeteye dondum ve toprakla ıl-
gılı arşıvımı kanştırdım
Topraklann korunması ıçın hukuk duzenımızde yer
alan yasalan ve yonetmelıklen şoyle bır hatıriat-
makta yarar var
• Anayasanın 35,43,45,166 ve 169'uncu mad-
delerı,
• 3202 Sayılı Koy Hızmetlen Genel Mudurluğu
Yasası,
• 3083 Sayılı Tanm Reformu Yasası,
• 3573 Sayı ıle çıkan ve 4086 sayılı yasayla de-
ğışen Zeytıncılığın Islahı ve Yabanılennın Aşılartırıl-
ması Hakkında Yasa,
• 2844 Sayılı Fındık Uretımının Planlanması ve
Dıkım Alanlarının Belırienmesı Hakkında Yasa,
• 2872 Sayılı Çevre Kanunu
• 441 Sayılı Tanm ve Koyışlerı Bakanlığının Ku-
rulmasına Daır K H K ,
• 443 Sayılı Çevre Bakanlığının Kuruluş ve Go-
revlen Hakkında K H K ,
• 383 Sayılı Başbakanlık Özel Çevre Koaıma Ku-
rulu Başkanlığı Kurulmasına Daır K H K ,
• 388 Sayılı GAP Bolge Kalkınma Idaresı Baş-
kanlığı Kuruluş ve Gorevlen Hakkında K H K ,
• Tanm AJanlannın Tanm Dışı Gaye ıle Kullanıl-
masına Daır Yonetmelık,
• Sulama AJanlannda Arazı Duzenlemesıne Da-
ır Tanm Reformu Uygulama Yonetmelığı,
• Zeytıncılığın Islahı ve Yabanılennın Aşılattınlma-
sına Daır Yonetmelık,
• Fındık Uretımının Planlanması ve Dıkım Alan-
larının Belırlenmesıne Daır Esas ve Usuller Yonet-
melıgı (Kaynak- Ismet Tayşi - Turk Parlamenteıier
BırMjı Parlamento Dergısı / Ocak 1998)
Yukanda saydıktanma 28 Şubat 1998 gunü ÇJ-
kan 4342 Sayılı Mera Yasası ıle yasanın 31 Tem-
muz'da yururiuğe gıren ıkı yonetmelığını de ekler-
sek yasa sayısının 11, yonetmelık sayısının da 6 ol-
duğunu goruruz Orman Yasası ıle haşhaş ve tu-
tun ekım alanlanna ılışkın yasa maddelerı de konu-
nun bır başka boyutunu gozler onune serer
Toprak hukukumuzda tanm arazılen elvenşlılık
açısından 8 sınıfa aynlmıştır Ilk dort sınıf hem ya-
salar hem de yonetmelıklerdekı kesın hukumler ne-
denıyle tanm dışı amaçlarla kullanılamaz Danıştay
Onuncu Daıresı, bınden fazla uyesı bulunan şırket
ve kooperatıflere tanm alanlannda ınşaat ıznı venl-
mesını ongoren yonetmelık maddesını bu kurala ay-
kırı duştuğu ıçın Zıraat Muhendıslerı Odası'nın baş-
vurusu uzenne 30 6 1993 gunu ıptal etmıştır
Yukanda andığımız 2844 sayılı yasa fındığın ılk
dort sınıf toprakta yetıştırılmesını bıle yasaklamış-
tır
Devletın, en onemlı ıhraç urunlennden bın olan
fındığın, venmlı tanm topraklarında yetıştınlmesıne
koyduğu yasağı gorunce, yönetıcılenmızın toprak-
larımızı gozlennın ıçı gıbı koruduklanna ınanasınız
gelır
Ama durum oyle değıldır.
Ege'de pamuk, tutun, ıncır, üzum, sebze, satsu-
ma yetıştınlen bınncı sınıf tanm arazılenne, sıgara,
otomobıl, tekstıl fabnkalan kurulmuştur
Marmara ve Trakya bolgesınde, soğan, patates,
uzum, sebze, ayçıçegı, şeftalı, sıyah ıncır yetıştın-
len ve hayvancılık yapılan alanlara, otomobıl, las-
tık, çadır bezı, makıne yağı tesıslen yapılmış, 15 bın
konutluk yerteşım alanı açılmış*, doğalgaz santralı
yerleştınlmıştır
• Arkası 8. Sayfada
•'t
Akıllı kutusu.
ZİHİN AÇAR, BASARIYI HIZLAND1RIR.