Catalog

27KASIM1998CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOM / cumek@turk.net 13 Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Ertan 20 maddelik Bankalar Yasa Tasansı'nı eleştirdi 4 Kötü yönetici kurula alınmasın' TARIKYILMAZ Hazine Müsteşarlığı 'nın acele olarak ha- zırladığı Bankalar Yasası'na bankacılann yaptığı eleştirilere Merkez Bankası Baş- kan Yardımcısı Osman Cavit Ertan da ka- tıldı. Tasanyla getirilmek ıstenen Banka- cılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nda görev alacak kişilerin nıteiikJerine ilişkin yapılacak düzenlemede önemli eksikliİder olduğunu söyledi. Ertan, bir bankarun kö- tü yönetıminden dolayı 64. madde kapsa- mına girmesine neden olan kışilerin bu ku- rulda görev almaması gerektiğinı belırtti. Ertan, tasanyla Tasarruf Mevduatı Si- gorta Fonu'nun (TSMF) sadece hasar taz- min eden bir kurum halıne getinldiğini sa- vundu. Tasanya eleştiri Bankalar Yasası'nın dayanağını oluştu- ran yetki yasasının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi nedeniyle sistem- de oluşan yasal boşluğu doldurmak ama- cıyla düzenlenen 20 maddelik acil yasa ta- sansma eleştiri getiren Ertan, kurulun olu- şumu, TSMF ve Merkez Bankasf nın yeni yasayla ilgili konumunu değerlendirdi. Osman Cavit Ertan, bir bankanın varhk- lannı iyi yönetemeyip eriten, bankayı ta- ahhütlerinı karşılayamaz duruma getirdik- leri tespit olunan ve bankanın 64. madde kapsamına girmesine neden olan genel müdür, genel müdür yardımcılannın ve yö- netim kuralu üyelerinin kesinlikle kurulda görev almaması gerektığını söyledi. Osman Cavit Ertan mevcut yasanın 69. maddesi ve tasannın 11. maddesinde, ban- kanın 64. madde kapsamına sokulmasına yol açan kişilerin şahsi iflaslannın düzen- lendigmı de hatırlattı. Merkez Bankası'nın yeni tasan ile ban- kacılık sektöründen bilgi ve belge bile ala- maz hale getirilmek istendiğini söyleyen Ertan, tasannın aynen yasalaşması duru- munda bile Merkez Bankası'nın denetim ve gözetim işlevini yerine getirebilecegini savundu Osmant Cavit Ertan sözlerine şöyle devam etti: TSMF hasar tazmin ediyor "Türkiye'nin en büyiik maü piyasalan Merkez Bankası bünyesinde faaliyet göste- riyor. Bankalar arası pivasada (interbank) bankalar, Merkeziledoğrudan işlem yapa- bibnekte. Borç alıp verebiliyor. Yani banka- lar Merkez'in müşterisi konumunda. Bu da Merkez'e piyasadaki bankalann rnali yapısını gözetme ve izleme yetkisi veriyor." Tasanda TSMF'nin hasar tazmin eden bir kurum haline getirildiğine işaret eden Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Os- man Cavit Ertan, "Kurul emrediyor,TSMF zor durumdaki bankalara maü yardımda bulunuyor. Kurul öngörüyor, TSMF ban- kalann hisseierini devralryor, ancak yöne- timekatüamıyor. Kurulun talebi i)e Merkez Bankasu TSMF've zorurüu olarak kaynak aktarmak zorunda kalıyor" dedı. Tasannın hükümlenmn zayıf olduğunun yürürlükteki yasanın uygulaması sırasında görüldügünü belirten Osman Cavit Ertan, tamamen kurul kararlanna bağlı hale geti- rilecek TSMF'nin ayn bir tüzel kişiliği ol- duğunu söylemenin olanaksızlaştığına dik- kat çekti. Yanlışlıklara karşın bankacılık sektörünün mevcutyasal boşluğa daha faz- la dayanmasının mümkün olmadığuıı dile getiren Ertan "Tasandeğişikliklerlebiran önce yürürliiğe girmelidir" dedı. Dev petrol şirketleri kârlanndaki düşüşe karşı önlem aldı Exxon ve Mobil birleşiyor Ekonomi Servi- si - Fıyatların düş- mesi sonucu kâr- lan azalan petrol şirketleri, çareyi bırleşerek büyü- mekte buluyor. ABD'nın üçüncü büyük şirketi ve aynı zamanda dünyanın en büyük enerjı şirketi olan Exxon'un, Mo- büşjrketini satın almak için görüşmelere başlaJığı bil- dirildi. Henüz kesinleşmeyen sa- tın alma işlemi gerçekleşir- se ABD'nin en büyük şirke- ti ortaya çıkacak. Dün aynı zamanda BP hissedarlan, Amoco'nun alını- şını onaylayarak ABD'nin üçüncü büyük petrol şır- ketinin oluşması resmen tamam- lanmış oldu. Exxon-Mobil bırleşmesi için sa- yısal bir değer konuşulmaz- ken Exxon'un piyasa değe- rinin 176.7müyardolar(53 katrilyon Tİ), Mobil'in ise 61.1 milyar dolar (18.33 katrilyon TL) oldugu bili- niyor. Petrol şirketleri arasında birleşme dalgası sürerken gerileyen fiyatlara karşı ön- lem almaya çalışan Petrol Ihraç Eden Ulkeler örgü- tü'nün (OPEC) olağan ba- kanlar toplantısınm ikinci turu dün yapıldı. OPEC ba- kanlannın petrol varil fiya- tmın 10 dolann altına duş- mesini engellemek için üre- timi kısma karan alması bekleniyor. OPECTin geçen bahar yapılan toplantısında 74 tnilypn yanJ olan günlük petrol üretimini 2.6 milyon varil yanı yüzde 3 oranmda kısma karan alınmıştı. Bu karann amacının petrolün varil fîyarının 10 dolann al- tına düşmesini önlemek ol- dugu bilinıyor. Çukuroyalı'mn ortakları kayıp, tüketiciler mağdurRenault, Tofaş, Hyundai, Toyota ve Opel'in otomobillerini, üreticinin garantisi ol- maksızın pazariayan Çukurovalı Otomo- tiv'in ortakları kayıp. Firmanın kampanyası- na katılan tüketiciler mağ- dur kaldı. Sayılan 2 bine ulaşan Çu- kurovalı mağdurian, firma- nın hesaplarına haciz yağ- dığı için ödedikleri taksitle- ri geri alamazken bayiler karşılıksız çıkan çekler ne- deniyle hesaplara haciz ko- yuyoriar. Tüketicilerin mağ- duriyetini firmayla uzlaşa- rak çözmeye çalışan Müs- takil Tüketiciler Birliği, Sa- nayi veTicaret Bakanlığı'na da başvurmaya hazırlanıyor. Ancak firma ortaklarının bulunamaması durumunda, tüketicilerin yapabileceği fazla bir şey yok. Tüketici Yasası'na göre kampanyalı satışlarda satıcı kadar üretici ve ithalat- çı da sorumlu tutuluyor, ama bu kam- panyada üreticiler kampanyayı destek- iemedikleri, sorumlu olmadıklan, Çuku- rovalı 'ya araç vermemesi konusunda ba- /iterini uyardıklan için kimse bir şey ya- Damıyor. Çukurovalı tarafından düzen- enen kampanyaya garanti vermedikle- ini açıkladıklan için üretici firmalan so- umlu tutmanın doğru olmayacağını be- irten Sanayi ve Tıcaret Bakanlığı Tüke- icinin ve Rekabetin Korunması Genel viüdürü Mehmet Akif Ersin, tüketicile- i bir kez daha üreticinin garanti verme- Jiği kampanyaJara girmeme konusunda r/ardı. Rekabetin ve Tüketicinin Korunması Senel Müdürü Ersin, üreticinin sorumlu utulmasının doğru olmayacağını belirtir- ;en tüketici ör- lütleri, bu tutu- nun Tüketici Ya- ası'nı delmek nlamınageldiği- i vurguluyorlar. lakanlığı, yasa- ın gereklerini ygulamaya ça- ıran tüketici ör- ütleri, "Üretici- in sorumlu ol- ıadığı kampan- ıların geride Rekabetin ve Tüketicinin Korunması Genel Müdürü Ersin, üreticinin sorumlu tutulmasının doğru olmayacağını belirtirken tüketici örgütleri, bu tutumun Tüketici Yasası'nı delmek anlamına geldiğini vurguluyorlar. mağdur bırakmadan önce durdurulması ge- rektiğini, bunun da ba- kanlığın görev alanına girdiğini" vurguluyor- lar. Şu ana kadar yakla- şık 1000 Çukurovalı mağduruna ulaştıklannı ifa- de eden Müstakil Tüketici- ler Birliği Başkanı Bülent Deniz, bakanlığın hemen harekete geçerek devam e- den kampanyalan düzenle- yen firmalardan başlamak üzere "satışlann ekonomik boyutu kadar teminat alın- masını" istedi. Bundan sonra düzenlenecek kam- panyalann da "izne tabi tu- tulması ve izinleıin de temi- nat karşılığı" verilmesi ge- rektiğini belirten Deniz, "Çukurovalı Oto- motiv yetkilileri bize yanıt vermek üzere toplandı. Bize ulaşan tüketicilerin zara- nnı firmayla uzlaşarak çözmeye çalışa- cağız" dedi. 'Kampanya durdurulmalıydı' Tüketiciyi Korumu Derneğı (TÜKO- DER) Başkanı Mehmet Sevim, 4077 sa- yılı Tüketici Yasası'nın kampanyalı satış- larda ithalatçı, üretici ve satıcıyı sorum- lu tuttuğunu anımsatarak "Sanayi ve 77- caret Bakanlığı'nın kampanyalarhakkın- da bilgi isteme yetkisi var. Üreticinin so- rumlu olmadığını öğrendiği kampanya- lan durdurması gerekir. Çukurovalı'nın kampanyasında da üretici garanti ver- mediğini açıkladıysa bakanlık bu kam- panyayı durdurmalıydı. Şimdibu maze- retin arkasına gizlenmemeliler" dedi. TÜKO-DER Başkanı Sevim, bakanlı- ğın kampanya düzenleyen firmalardan üretici ile yapılması gereken anlaşmayı da isteme hakkı olduğunu bildirerek "Üreticiyle an- laşma yoksa savcılığa başvu- rularak kam- panyanın dur- durulması gere- kir. Dolandıncılı- ğın devam et- memesi için Tü- ketici Yasası'nın tam uygulan- ması sağlanma- lı" diye konuş- tu. • Osman Cavit Ertan, bir bankanın varlıklannı iyi yönetemeyip eriten, bankayı taahhütlerini karşılayamaz duruma getirdikleri tes- pit olunan ve bankanın 64. madde kapsamına girmesine neden olan genel müdür, genel müdür yardımcılannın ve yönetim kurulu üyelerinin kesinlikle kurulda görev almaması gerektiğinı söyledi. ARACINIZ HAZIR Ml? ite Yedek parça •ir' • ••»«+> TOFAŞ SERVIS GUNLERI 23 Kasınt - 5 Aralık Şimdi Tofaş-Fiar. Yetkili Semsleri'ne gelen bütün Tofaş-Fiat kullanıcıları -araçlarının modeli, yılı ne olursa olsun- çok özel avantajlardan yararlanıyor. Kaçırmayın! O Z E L A V A N T A J L I. Periyodik Bakıtn Parfa ve İşfiliklerinde: %15 indirim.* II. Ücretsiz Ölçüm/Kontrol Hizmetleri: • Gaz Analizi: Aracınızın performansı ve yakıt sarfiyatı açısından bu ölçümü mutlaka yaptırmalısınız. • Diagnostik Bakun: En gelişmiş cihazlarla, aracınızın motorunun bütün hayati fonksiyonlan test ediliyor. • Genel Dunım Kontrolü: Karoserden motora kadar aracınızın genel durumuyla ilgili her konuda bilgilendirilmenizi sağlıyor. III.Ücretsiz motor yağı f Motor yağını değiştirecek müşterilerimize 1 Iitre Selenia motor yağı ücretsiz f olarak verilecektir. Ayrıca motor yağı değiştirmek kaydı ile filtre ve yağ değişim f işçilik ücreti alınmayacaktır. | • Bu ındırım aşagjda betirtiien parçaların sen ıstc değıştinltnesı halinde geçcrlıdır. J • Fıltrelcr • Fren balataları • Fren dısk ve kampanaün • Kavıjlar • Kavrama baskı vc balatası • Amortısorler ı ^ ^ • Bujiier • Isıtma bujısı • Sıiecek supurgclerı • Ampulier • Sigortalar • Enjektörler .^S » • Ön düzen jyarı ve balans ayjrını senıste »aptırnıanız balinde de %t5 ındinmden fa>dalarubılırsmız. § | Unutmayın; Tofaş-Fiat Yetkili Servısleri. konusunda eğitimli. uzman personeli, sürekJr yenilenen modern cıhazlarıyla sizlere daima "en iyi ve en avantajlı" hizmeti sunar. Tofaş-Fiat Yetkili Servisleri'nde ücreti ödenerek takılan her parça. vapılan her ışlem kilometre sınırsız tam bir yıl Tofaş-Fiat'ın servis garantisi altındadır. Kampanya süresince diğer indirim kartları geçerli değildir. Tofaş-Fiat Yetkili Servisleri bu siire ıçerisinde Cumartesi günleri de hizmetinizdedir Size daha iyi hizmet verebilmemiz için, önceden randevu almanızı rica ederiz. Acil Servis 0 800 261 85 50 TOFAS Türkiye'nin her yerinde, 36S gün, 24 saat hizmetinizde. Cep telefonundan arayacaklar için: 0 216 410 45 28 ÇtFTÇİDOSTU SADULLAH USUMİ Yılmaz Hükümetinden En Büyük Darbeyi Çiftçi Yedi Geçimini topraktan ve hayvancılıktan sağlayan mil- yonlarca insan, Mesut Yılmaz hükümetinin izlediği tanm politikasından, daha doğrusu işkencesinden kurtulacağı için adeta bayram yapıyor... Hele, mısır, pamuk, narenciye, şekerpancan, ayçi- çeği, süt ve et üreticilerinin keyfine diyecek yok. "1980yılından sonra çektiğimiz sıkıntılan aradan 100 yılgeçse unutmayız. Hele, 55. hükûmetten çektikle- rimiziasla unutamayız" diyenlerin sayısı bir hayli faz- la. örneğin, bu yıl mısır üreticilerinin başına gelenler, pişmiş tavuğun başına gelmemiştir. Hükümetin aldı- ğı veya alamadığı kararlar yüzünden mısır üreticilen- nin maruz kaldığı zarariar anlatmakla bitmez. Dünyada hiçbir hükümet, Mesut Yılmaz hüküme- ti kadar yabancı ülke üreticilerinin lehine, kendi üre- ticilerinin aleyhine kararlar almamıştır. Ülkemizin çeşıtli yörelerinde, 1998 yılı ürünü bir ki- lo mısınn maliyeti 40 ile 45 bin lira arasında değişi- yordu. Üreticilerin beklentisı ise 55 ile 60 bın lira ara- sındaydı. Ancak hükümet enflasyonu bahane ederek mısıra 47 bin 700 lira fiyat açıkladı. Beklenenin çok altında açıklanan fiyat, mısır üreti- cileri arasında adeta şok yarattı. Üretici kuruluşlan hü- kümete ve yetkili makamlara sert tepki gösterdiler. Ancak, sonuç alamadılar. • • • Üreticilerin sıkıntısı bu kadaria da kalmadı. Yaban- cı ülkelerde enflasyon olmadığı için traktör, mazot, gübre, yedek parça gibi önemli girdilere her yıl zam gelmiyordu. Çrftçılere verilen kredilerin yıllık faizi yüz- de 7 ila 8'i geçmiyordu... Üstelik, verim bize göre en azından iki kat fazlay- dı. En önemlisi, mısıra büyük devlet desteği vardı. Üretici, neredeyse yaptığı masraf kadar karşılıksız para yardımı alıyordu. Bu nedenle yabancı ülkelerin son derece düşük fiyatla mısır ihraç etmelen müm- kündü. Bizde ise tanm girdilerinın tamamına heryıl yüzde 100 ile yüzde 200 arasında zam geliyordu. Ozel ban- kalardan sağlanan kredi faizleri yüzde 150'ye yakın- dı. Venm de pek fazla sayılmazdı. Bu yüzden maliyet inanılmaz boyutlara yükseliyordu. ömeğin, yabancı ulkeler bir kilo mısın Türkiye pi- yasalannda 38 ile 40 bin lira arasında satabilirken, bi- zim maliyetimiz45 bin liraya kadar çıkabıliyordu. Üs- telik, bir tek kuruş da devlet desteği yoktu. Amerika ve Avrupa ülkelerinde böyle bir durum söz konusu olunca, kendi uretıcilerini korumak için itha- lata fon getirilir ve mısınn piyasalannda yerfi ürünle aynı fıyattan satılması sağlanır... Geçen yıl mısır rthalatında bizde de yüzde 35 fon vardı. Yetersiz olduğu halde, sonradan fon yüzde 20'ye düşürüldü. Yeni hasat dönemine de yüzde 20 fonla girildi. Piyasa bir anda ucuz fiyatlı yabancı mı- sırta doldu. Hükümet 47 bin 700 lira alım fıyatı verdi- ği halde, piyasalanmızda mısır 32 ila 35 bin liraya ka- dar düştü... * • • Ziraat odalan ve çiftçi btriikleri sert tepki koyunca fon yeniden yüzde 35'e çıkanldı. Ama, fon gene de yetersiz kaldı. Türk çiftçisi mısınnı 38 ila 40 bin lira- dan fazlaya satamadı... Üstelik, piyasa fiyatlan yük- selmediği için hemen herkes TMO'ya yöneldi. Bu kez de orada kuyruklar uzadı. 5 gün kuyruklar- da bekleyen çiftçilerimiz perişan oldular. Aynca, bek- leyen kamyonlara her gün fazladan 10 milyon lira ödemek zorunda kaldılar... Mısır paralarının yansı nakliyecilere gitti... Hem uzayan kuyruklar hem nak- Irye paralan hem de ödemelerin geciktirilmesi çiftçi- yi yeniden tüccann kucağına itti. Bu durumu fırsat bi- len tüccar da fiyatJannı kırabildiği kadar kırdı... ••• Bu arada hükümet fonu yüzde 60'a çıkardı. Ama, artk iş işten geçmişti. Üretici elindeki mısın çoktan satmıştı. Bundan sonrayükselen fon, sanayici ve tüc- cann işine yarayacaktı. Nitekım, üreticilerin hakkı olan trilyonîar böylece holdinglerin kasalanna aktı... Otomobil şirketleri çıkış arıyor Durgunluğa karşı kampanyalar Koç BURSA (AA) - Otomotıv sektörü, son aylarda etkisıni hissetriren durgunluğu, açtık- lan cazıp satış kampanyalan ile aşmayı hedefliyor. Küre- sel kriz ile ba^layan olumsuz- luklar, otomobil saöşlannda hızlı dûşüşlere yol açtı. Bazı firmalar, taleptekı daralmaya bağlı üretimi bs- ma yoluna giderken, bazı da- ğıtım kuruluşlan da talebi canlandırmak için cazıp kampanyalar düzenliyor. Otomobil satış kampanyala- nnda tüketiciye sağlanan ko- laylıklar şöyle: TOFAŞ: Peşin ahmlarda indirim yapılıyor. Ömeğin. son model bir Doğan'ın anabtar teslimi fiyatı 3 mil- yar 149 milyon lira. Peşin in- dirimi ile fi- yat 2 milyar 943 milyon li- raya düşüyor. Satışlarda Iş Bankası ile çalışıhyor. Müşteri 3 ay için 1.5 milyar liraya kadar sıfır faizli kredı kullanabiliyor. KJimalı bir Palioalana ise radyo-teyp se sis lambası bedava verilıyor OYAK RENAULT: Peşin alımlarda ya Taşıt Alım Ver- gisi ödeniyorya da otomobı- , le 1 yıllık bedava kasko ya- pılıyor. Anahtar teslimi 6 milyar 355 milyon lira olan Megane 2000'de Taşıt Alım Vergisi desteği 386 milyon liraya ulaşıyor. Vakıflar Ban- kası ile çalışıhyor. Banka | milyar liraya İcadar para>j azami 4 ay sıfır faizle ven- yor. 24 aya kadar vadeli kre- di açıyor. PEÜGEOT: Finansbanle Peugeot'nun 106, 306,406 605 ve 806 otomobilleri için azamı 1 milyar lirayı 12 ay vade ve sıfir faizle veriyor. OPEL: Kampanya sıfır faizli krediye dayaruyor. De- mirbank ile çalışan Opel. pe- şin alımlarda araçlann tipı- ne göre 175 milyon lira ile 480 milyon lira arasında de- ğişen indirim yapıyor. De- mirbank, 1 milyar lira için 9 aya kadar sıfır faizli kredi veriyor. SKODA: Peşin alımlar- da 245 ile 285 milyon lira arasında indirim uygulu- yor. Emlak Bankası, Skoda satışlannda 1 milyar lira krediye, 6 ay için sıfır faiz, 9 ay için de 1.96 faiz uygu- luyor. HONDA: 4 kapılı Honda Civic için dü- zenlenen kam- panyada iste- yene bedava İdima, isteyene de sıfır faızli 1.5 milyar lira kredi venlıyor. HYUNDAI: Peşin alım- larda 232 milyon lira ındı- nm. Emlak Bankası. 1 mil- yar hra krediyi 6 aya kadar faizsız veriyor. FORD: Escort alanlara İş Bankası ve Şekerbank tara- fından 2.5 milyar liraya ka- dar 12 ay vadeli yüzde 4.5 faizli kredi veriliyor. Peşin alımlarda ise 200 milyon li- ranın üzerinde indirim yapı- lıyor. MAZDA: Emlak Bankası aracıhğıyla, 24 aya varan va- de ile 8 milyar liraya kadar kredi açılabıliyor. Sıfir faiz ise 2 milyar lirada 3 ay, 1 milyar lirada 6 ay için uy- gulanıyor. 1