Catalog

SAYFA CUMHURİYET 16 KASIM 1998 PAZARTE HABERLER Klev Emniyet Muduru İstanbul'da • Istanbul Haber Senisi - Kıev Emnıvet Muduru Mıkaıl Konıyenko lstanbu] Emnıvet Muduru Hasan Ozdemır'ın konuğu olarak dün tstanbul'a geldı Ozdemır. bu zıvaretın amacının ıkı kentın emnıvet \egüvenlıkleılgılı vetkılılennın başlattığı çalışmalann devamı nıtelığınde olduğunu soyledıl Mevsimlik 3NGILDAK (Cumhumet) - Zonguldak Kov Hızmetlen II Mudurluğu'nde çalışan me\ sımlık ışçılenn kadro alamadıklan gerekçesıyle başlatmış olduklan eylem suruyor lOgundurıl mudurluğunun yanında bulunan ışçı lokalınde yatıp kaJkan ışçıler ılkoğretım okuluna gıden çocuklannı suresız olarak okula gondermeme karan aldılar Demirel bugün Kocaeli'nde • WKARA(AA)- Cumhurbaşkanı Sulevman Demırel bazı açılış ve temel atma torenlenne katılmak uzere bugun Kocaelı ne gıdecek ılk olarak Arslanbev Konutlan nın temel atma torenlenne katılacak olan Demırel, daha sonra sırasıyla Saffet Guneş Oğrencı Yurdu Yuvacık Barajı, Ozel Kocaelı Kolejı lıse bınası, kapalı spor salonu ve laboratuvan ıle onanlan tanhı lzmıt Sarayı'nın açılışını >apacak Çarsancaktı • A>KARA(Cumhuri}et Burosu) - A\\P Merkez Karar V urutme Kurulu (MKYK) u>esı Avnı Çarsancakh dun yaşamını yıtırdı Rahatsızlanması nedenıvle Sevgı HastaneM ne kaldnlan Çarsancakh, tum çabalara karşın kurtanlamavarak dun akşam saat20 00'devaşamını kaybettı Çarsancakh nm kalp krizı geçırdığı belırtıldı Çarsancakh nın yann Elazığ da topraga venlecek "Nasıl Bir Bdediye" paneli • İstanbul Haber Senisi - Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneğı, bugun saat 14 30'da Ataturk Kultur Merkezı'nde "NasılBırBeledıve, NaMİ Bır Beledı>e Başkanı v konulu bır panel duzenlıyor Mımarlar Odası Başkanı Oktay Ekıncf nın yoneteceğı ve Prof Dr Ulku Azrak Nejat \avaşoğullan, Prof Dr Afife Batur ve Doğan Hasol'un katılacağı panelın ardından, tum konuklann katılımıyla Prof Dr tbrahım Kaboğlu yonetımınde bır forum yapılacak Ekim öpgütii operasyonu • Istanbul Haber Servisi - istanbul'da Ekım orgutu uyesı v e aralannda Esenyurt bolge sorumlusunun olduğu one surulen 6 kışı gozaltına alındı Istanbul Emniyet Mudurluğu'nden >apılan açıklamada. Esenyurt bölgesınde bırçok vazılama afış asma, bıldın dağıtma eylemlenne kanştıklan, aynca Istanbul Ankara ve Izmıt'te vapılan kitlesel mıtınglere orgut adına katıldıklan behrlendı Gozaltına alınan kışılenn yer gostermesı sonucu 3 adet çeşıtlı çap ve markada tabanca, 28 adet mermı 1 adet baskı aletı, ele geçınldığı bıldınldı I ÇANKIRI (AA) - ANAP Genel Başkan Yardımcısı YaşarOkuyan 55 hukumet donemındemafva babalannın, bolucu teror orgutunun başının yakalandığını. faılı meçhul cınayetlenn avdınlatıldığmı ve ulkede faılı meçhul cınayet olmadığını one surerek "Bır tek Yeşıl kaldı Onuda yakalavacağız' dedı Partısının Çankın da duzenlenen " Partı Içı Eğıtım Semınen 'nde konuşan Okuyan "Mıllet hukumetın arkasında"' dıye konuştu Güryel HSYK üyesi • ANKARA (AA)- Cumhurbaşkaru Suleyman Demırel Hâkımlerve Savcılar Yuksek Kurulu (HSYK) asıl uyehğıne, Yargıtay Buyuk Genel Kurulu'nca belırlenen uç aday arasmdan Yargıtay uyesı Ergul Guryel'ı seçtı Konuya ılışkın karar Resmı Gazete'de yavımlandı Doç. Ayşe Buğra: Devlet-işadamı ilişkisi 'karşılıkhlık' ilkesi üzerine kurulmuş Siyasetinkuralı değişmeliAYŞE YILDIRIM Devlet ve ışadamlan ılışkılen uzenne araştırmalan bulunan ıktısatçı Ayşe Buğra, bugun yaşanan mafya-ışadamı-devlet uç- genının doğal bır sureç olduğunu soylüyor Çumhunyetten bu yana gelışen ışadamı- hukumet ıhşkılenndekı kuralsızlığın ve karşılıkhlık ılkesının ılışkılen bu boyuta taşıdığını vurgulayan Buğra, "lld alan ara- sında kunılan ilişlti, kuralsıziığa ve kişisel iMskilere dayandığı zaman meşruiyet zemi- ni ortadan kajbolujor" dedı Devlet ve ışadamlan ılışkısını konuştuğumuz Ayşe Buğra'ya gore buğun yaşanan hıkâyenın kotu adamı "ayasetçüer".. ve oncehkle sı- yasetın kurallannın değışmesı gerekjyor - Devlet ve işadamlan ilişkisi hangj çer- çevedeolmalu.. - Tam olarak 'şöyle olması gerekir' gıbı bır şey soylenebılır mı bılmıyorum Farklı toplumlarda farklı bıçımlerde ortaya çıkı- yor Işadamlanyla dev let arasında hıç ılış- kının olmadığı, yanı ekonorruk alanla sıya- set alanının tamamıyla bırbınnden aynl- mış olduğu model yok Turkıye gıbı geç sa- nayıleşmış ulkelerde devletın ekonorru uze- nndekı etkısı dolayısıyla ışadamlan üzenn- dekı etkısı de çok daha buyuk oluyor Ben Turkıye'dekı ışadamlannın dev let elıyle ya- ratılmış olduğunu duşunuyorum - Doğru mu peki bu? - Doğru->anlış kategonlenyleduşunmu- yorum Bu olan bır şey Turkıye'de de var, başka orneklen de var bunun Her zaman her yerde değıl, ama devletın ışadamı ya- rattığı ornekler var, ozellıkle geç sanayıleş- mış ulkelerde Ve her zaman da aynı sonu- cu vermıyor Yanı kategonk olarak bu ko- tudur, demek devlet elıyle yaratılmış ışa- damlan mutlaka olumsuz etkı yaparlareko- nomının gelışmesı uzenne, demek doğru gelmıvor Fakat ılışkının mahıyetı çok onemlı Turkıye'dekı ılışkının sorununu gormek ıçın hem ekonomının ışleyışının nasıl olduğuna, hem siyasetin ışleyışının nasıl olduğuna, hem de ıkısı arasındakı ılış- kının nasıl kurulduğuna bakmak lazım Bır ıpucu bulursak burada, bu uç düzeyde or- taya çıkan ıhşkılerde bulacağız Şırridı Tur- kıye'de ekonomıye baktığımız zaman, ışa- damlannın ış yapma bıçımlenne baktığı- mız zaman bunun bırpıyasa modelı olma- dığını goruyoruz Neden pıyasa modelı de- ğıl, dıyorum Şundan dıyorum Pıyasa, ku- rumlardan oluşmuş, belırlı kurallara daya- narak ışleyen bır duzendır ve değışım ılke- sı uzenne kurulmuştur Değışım, derken anonım bıreyler arasında kışısel olmayan formal ılışkılerden bahsedıyorum Yanı ın- sanlann değış tokuş edılen mal, hızmet ve para aracılığıyla gırdıklen bır ılışkı değı- şım Turkıye'de ekonomının ışleyışıne bak- tığımız zaman, kışısel ıhşkılenn, kışısel en- formel nıtelıkte ıhşkılenn çok onemlı oldu- ğunu goruyoruz Yanı ınsanlann bırbırlen- nı tanıdıklannı goruyoruz ve o tanışıklığın mahıyetmın ıhşkıyı çok etkıledığını goru- yoruz Bu ılışkı farklı bıçımler alıyor Aıle çok onemlı oluyor, hemşenlık ılışkılen çok onemlı oluyor, kımın kırru tanıdığı çok onemlı oluyor Oysa pıyasa bu şekılde ış- leyen bır şey değıl - Buna bir ad verebiByor musunuz? - Evet, bunun adına 'karşıhkhhk' dıyo- ruz Karşılıkhlık ılkesı, değışım ılkesınden farklı bır ılke Normal olarak pıyasa eko- nomısıne hâkım olan ılke, değışım ılkesı- dır Bu karşıhklılık dedığım, kışısel nıtelık- lı, hıyerarşık bır mahıyetı olan, yanı para- dan, ekonorruk guçten bağımsız olarak kı- şısel ıhşkıden kaynaklanan guç eşıtsızlık- lennı banndıran bır ılışkı Bızım ekonomının ışleyışını bence bu ıl- ke uzennden anlayabılınz, değışımden de- ğıl Devlete baktığımız zaman, sıyasete baktığımız zaman gene bunu goruyoruz Orada da bu tanışıklıklar. kışısel ıhşkıler çok onemlı Bır de Turk sıyasetmde onem- lı olan şeyı açıklamak ıçın devletle huku- met arasındakı fark çok onemlı Dev let de- dığımız, kurumlar ve kurallar butunudur Ve hukumetler, bu kurumJar ve kurallar bu- tununeuyarakoçerçevedeışgorurler Şım- dı bızde ıktıdan ele geçıren hukumet ken- dını dev letın sahıbı gorüyor, o şekılde ha- reket edıyor Dolayısıyla yasalar gereklı ro- lu oynayamıyor Burokrası oynaması gereken rolu oyna- mıyor Sıyası ıktıdar, burokratık kurallara ve yasalara devamlı mudahale edıyor Ve bunu çok normal ve doğal bır şekılde yap- maktadır Bu sureklılığı olan bır şey Tur- kıye'de Cumhunyetın başından ben bak- tığımız zaman bunun boyle gıttığını goru- yoruz Tek partı donemmde bu çok fazla fark edılmıyor Devlet v e hukumet hakıka- ten ozdeşleşmış gıbı Daha sonra çok par- tılı doneme geçıldıkten sonra bu burokra- tık kurallann ve yasalann ıhlah çok onem- lı bır ozellık olarak gorunuyor Oldu Bu- rada da devlete ve sıyasete hâkım olması gereken ılke, yenıden dağıtım ılkesıdır Bu- rada da onun yenne yıne karşılıklılığın da- KuralSIZİlk başliyor: Devlet ve işadamlan ilişkisi uzenne araştırma yapan Doç. Ayşe Buğra: "Ikı alan arasında kunılan ilışkı, kuralsıziığa ve kışısel ıhşkılere dayandığı zaman meşruıyet zemini ortadan kayboluyor." Devlet eliyle İŞadami: Türkiye gibı geç sanayileşmış ulkelerde devletın ekonomı üzenndeki etkisi dolayısıyla ışadamlan üzerindeki etkısı de çok daha büyük oluyor. Ben Türkiye'dekı ışadamlannın devlet eliyle yaratılmış olduğunu düşünüyorum. Doç. Ayşe Buğra'ya göre öncelikle siyasetin kurallannın değişnıesi gerekivor. ha onemlı olduğunu goruyoruz Yanı kışı- sel ılışkılenn, tanışıklılığa dayanan ıhşkı- lenn sıyasette de çok onemlı bır rol oyna- dığıru goruyoruz - Bu sizce işadamlannın meşruivetzemı- ni arama isteklerinden mi kavnaklanryor? - Hayır tşadamlannın meşruıyet zemını- ne sahıp olamamalanna yol açıyor Çunku ışler böyle olduğu zaman, ekonomı alanıy- la sıyaset alanı arasında kunılan ılışkı de kuralsıziığa ve kışısel ıhşkılere dayanıyor Ne ışadamlan ne yapabılır, ne yapamaz, ne meşrudur, ne değıldır sorusuna net bır ce- vap verebılıyoruz ne de dev let mudahalesı nereye kadar meşrudur, nereye kadar değıl- dıre doğru durüst bır cevap verebılıyoruz Burokratık kurallann uzennde, onlan aşan, çığneyen, yasalan zaman zaman aşabılen bır devlet-işadamı. daha doğrusu hukumet- ışadamı ıhşkısı ortaya çıkıyor Bu, Cumhu- nyet donemının bütununu, bence tanımla- yan bır durum Ama 1980'lerden sonra bu ışın ıyıce ayyuka çıktığı, burokratık kural- lann ve yasalann ıhlalının artık neredeyse olağan hale geldığı bır ortama gırmış olu- yoruz Ve hukumetlenn gıttıkçe kendılen- ru daha çok devletın sahıbı gorduklen, ben ne dersem olur burokrası de benım emnm altındadır, yasalar da onumu kapatırsa ke- nanndan dolaşınm ya da değıştınnm, ıh- lal edenm, dedığı bır mecraya gırmış olu- yor Ama dedığım gıbı 1980 sonrasının bır olgusu değıl bu, koklen daha onceye daya- nıvor Bence sorun bu Dolayısıyla devle- te bağımlı, her yaptığı ışte devletle olan ılışkısını yenıden duşunmek zorunda ka- lan bır ışadamlan gnıbu goruyoruz Bu ta- bu hem ekonomık gelışme ıçın ı> ı bır du- rum değıl, sosvo-polıtık gelışme ıçın de çok ıyı bır durum değıl - Cumhuriyetten bu yana işadamlanna zaten bep şüpbeyle bakümadı mı? - Bence işadamlanna. daha doğrusu tı- carete, tıcaret yapan ınsana çok ıyı bakılan fazla toplum yok Kapıtahzmın gelışme su- recı ıçınde ışadamlannın toplumdakı konu- mu kabul edıhyor Ve bunun kabul edılme- sınde devlet çok onemlı bır rol oynuyor Nasıl oynuyor, pıyasanın ışledığı, ekono- mırun ışledığı, gelışımı kontrol eden kural- lan ve kurumlan oluşturarak, ne meşrudur ne değıldır. bunun zemınını hazırlayarak, ışadamlannın toplumda da bır meşruıyet kazanmasına yol açıyor Şımdı bu olma- yınca devlet ve ışadamlan arasında devam- lı boyle bır kışısel, ne olduğu behrsız ılış- kı olduğu zaman, ışadamlan sureklı devle- te bağımlı olduklan zaman bu zemın kuru- lamıyor Dolayısıyla işadamlanna şuphey- le bakılması olgusu suruyor gıdıyor Bunun dışında çok onemlı olan bır şey var, sıyası guçle ekonorruk guç arasında her zaman değılse de çok sık bır gergınlık göruluyor Çunku bunlar farklı guç odak- lan Sıyasetten kaynaklanan guç, dev letın gucuyle ekonomık guç araslnda bır çatış- ma oluyor Çunkû sıyasıler, ıktıdar bızsek sız ne oluyorsunuz, dıyorlar Halbukı eko- nomının getırdığı de onemlı bır gûç var Çunku ışadamlan, ozel sektorun belırlı bır rol oynadığı tum ekonomılerde yatınm ka- ran alıyorlar Yatınm karan da, herşeyden once, ıstıh- damı belırlıyor Ekonomıyı çok etkıleyen bu karar da ışadamlannın aldığı bır karar Şımdı bu guç, zaman zaman sıyasılen çok rahatsız edıyor Bu sadece Turkıye 'ye oz- gu bır şey değıl Şımdı buna baktığımız za- man bazı ulkelerde bu gergmlığın aşıldığı- nı goruyoruz Bırlıkte yaşamayı öğrenıyor- lar sıyasetçıler ve ışadamlan tşadamlan kendı sınırlannı bılıyorlar, guçlennı bılı- yorlar ve o guç sorgulanmıyor O zaman ı- kı alanda da bır meşruıyet zemını oluşuyor ve ışler ıyı gıdıyor - Bizde boyle bir gecinmc soz konusu de- ğjl jani? - Hayır - Bu bir gûç savaşı mı? - Bu bır guç savaşı potansıyelı, dıyelım Işadamlannın, ekonomık gucu kullanarak hukumetler uzennde bır tehdıt oluşturacak noktaya geldıklen zamanlar Turkıye'de çok kısıthdır - Zaman zaman açıklamalan hükümet- leri çok etkiledi ama.» - Bu hep sorulur buna dıkkat çekılır A- ma bence ışadamlannın guçlu oluş bıçım- lengerçekbırguçgostermıyor Her zaman sıyasetı ıkna etmek ya da ışte sağdan sol- dan yasalann etrafindan donerek kendıne bır yer sağlamak, bu çızgıde bır gûç kulla- nıyor Manıpulatıf bır gûç kullanımı Ör- gutiü bır guç kullanımı değıl Tek tek ışa- damlan onemlı olabılıyorlar, sıyasetçıyle ıyı ılışkılen olabıhyor ve ıstedıklennı yap- tırabılıyorlar Bunlar oluyor, ama guçlu bır sınıf olarak, hâkım sınıf dıyebıleceğımız bır kesım olarak goremıyoruz ışadamlan- nı Ben son alaylara kadar durumun bıraz değıştığını duşunuyordum Ikıncı nesıl. uçuncu nesıl ışadamlannın ortaya çıkma- sıyla. bunlann artık sahıp olduklan ekono- mık gucu bıraz kanıksadıklannı, ekono- mık, ama aynı zamanda polıtık beklentıle- n ve taleplenyle gerçek anlamda bır burju- vazı gıbı davranmaya başladıklannı duşu- nuyordum Bu arada ortaya cıddı bırkara para soru- nu çıktı Dolayısıyla boyle bır yenı gelışen v e dev letle ılışkılen daha farklı bır ışadam- lan grubu ortaya çıktı Bunlara ışadamı de- mek doğru değıl Bunlara ılkel bınkım su- recı ıçınde bakmak daha anlamlı Boyle bır sureçten gelen ışadamlan vardı Son olayda gordum kı, Turkıye'de hâlâ gucun kaynağı devlet ve devletsız hıçbır şey yapmanın ımkânı yok Bız, Korkmaz Yîğit turu ışadamlannı, aklayacak kara paralan olan ınsanlar ola- rak görurduk Korkmaz Yığıt'ınaçıklama- lannda gorduk kı ortada yapılan ışlen kar- şılayacak kadar para yok Yıne devletten malı kaynak beklenıyor Dolayısıyla eskı usul, devletın hâkımıyetı altında, devletın kolu kanadı altındakı ışadamlan yetışme- ye devam edıyor - Arava şimdi bir de mafya-çete giriyor. Buna neden gerek duyuldu? - Pıyasa ekonomısınden soz edebılmek ıçın bu kurumlardan ve kurallardan ve kı- şısel olmayan kurallara dayanan bır formal ılışkılerden bahsetmemız gerekıyor Bura- da bu yok Ihşkıler kışısel Her kışısel ılış- kı, her zaman, guç ıçeren bır ılışkıdır Bu, aıle ıçınde de boyledır, saygı goren vardır, buyuk vardır, kuçuk vardır Buyuk kuçuğü korur, küçük buyuğu sayar Mafya dedığı- mız oluşumlar ıçındekı ıhşkıler de bundan çok farklı değıldır Orada da koruyan var, korunan var, sayılan var, sayan var O kışı- sel ıhşkıler ıçınde anlamını bulan, yanlış yapmak dıye bır tenm var Dolayısıyla ku- rallann ve kurumlann olmadığı yerde boş- luğu bu tur ıhşkılerdolduruyor Bu rur ılış- kıler çok masumane de olabılır Hemşen- lık ihşkılen olabıhr, »le ılışkılen otabilıf, ama mafya ıhşkılertdeolabılır Mafya, aı- le metaforu uzenne kurulmuş bır oluşum- dur zaten Baba vardır, çocuklar vardır, say- gıda kusur eden, dayak yıyen Formal ol- mayan ıhşkıler ıçınde bunun ortaya çıkma- sı ve bunun hâkım olması bana çok doğal gelıyor Doğal süreç - Bundan sonra devlet-işadamlan ilişki- sinin bovııtu ne olacak? Hangısınt daha çok kuşkuyla bakıiacak? - Bence, ışadamı orgutlen ıçınde bu tûr ılışkılerden rahatsız olan ınsanlar v ar Şım- dı sermaye bınkırken, ılk bınkım surecı ıçınde ınsanlar kuralsızlıktan hoşlanıyor Kuralsızlık ıçınde ılerlemek, yukselmek daha kolay Ama bır süre yukseldıkten son- ra, sermaye bınktıkten sonra, şırketler ku- rumsallaştıktan sonra ınsanlar bu bmktır- dıklen malı-mûlkü koruyacak mekanızma anyorlar Yasal güvence, kurumsal guven- ce anyorlar Dolayısıyla dev let-ışadamlan arasındakı bu suregelen ıhşkıden rahatsız oluyorlar Açık kurallar ve demokrası ta- leplenyle ortaya çıkıyorlar Demokrasının, keyfı mudahalenın karşısındakı en onemlı sılah olduğunu gorebıhyorlar Bu tur şey- ler ısteyen, kural, hukuk, demokrası ıste- yen. bu durumdan memnun olmayan ışa- damlan var Tabıı sıyaset boyle gıttığı za- man, sıyası sureç boyle olduğu zaman ve yenı yukselen ışadamlan, mafyaya dayanan ışadamlan ortalıkta çoğaldığı zaman sozu- nu ettığım yerleşık ışadamlannın seslennı duyurmalan çok zor olacak Kımın daha guçlu olacağı, kımın daha sağlam duraca- ğına bağlı - Burada farura asıl işadamlanna mı ke- silecek? - Zannetmıyorum Bır araştırma yapıldı, sonuçlan bırkaç hafta ıçınde açıklanacak Toplumda ışadamı ımajı ustune Bıraz on- lara bakarken de teyıt ettım Insanlann ak- lına ışadamı dendığı zaman çete reısının arkadaşı gelmıyor Ya da ışte adını bıldığı- rruz bın turlu acayıp ışe kanşmış ınsan gel- mıyor Işadamıdedıklenşeyyerleşmış, ku- rumsallaşmış bır surecın parçası Ama bu sıyası duzen boyle olduğu surece, kurum- lar, kurallar bu şekılde ışledığı surece ış dunyasına pıyasa kurallan kadar mafya ku- rallannın da gırmesı kaçınılmaz Fatura konusuna gelırsek Bence bu hı- kâyenın kotu adamı sıyasetçıler olarak go- runuyor llk değışmesı gereken de siyasetin kurallan \Saııık Yasalar9 kitabnun yazaruıa soruşturma NECATİAYGEV tZMİR - Izrrur 1 Sulh Ceza Mahkemesı, Gumhunyet Başsav- cıhğı'nın toplatma ıstemını red- detmesıne karşın. Basın Savcısı, "SanıkYasalar" ısımlı kıtabın ya- zan Avukat Kemal Kıriangıç hak- kında soruşturma açtı Kıriangıç. kıtabın ıçenğının suç unsuru oluş- turmadığını behrterek, "Ben Id- tabımda anti demokraflk madde- leri eleştirdim. Bu yasalann ka- muoyunda taroşılmasına katkıda bulundum" dedı Avukat Kırlan- gıç'ın yazdığı ve geçen ay satışa sunulan "Sanık Yasalar" ısımlı kıtap ıçın tzmır Cumhunyet Baş- savcıhğı, kıtabın bazı bolumlenn- de, yazann devletı kuçuk duşuru- cu sozcukler kullandığını one su- rerek toplatma ıstemıyle lzmır 1 Sulh Geza Mahkemesı'ne dava açtı Başsavcıhğın ıstemı uzenne kı- tabı ıncelemeye alan 1 Sulh Ce- za Mahkemesı Yargıçlığı, kıtabın ıçenğının suç unsuru oluşturma- dığı göruşune vardığı karannı şoyle açıkladı "Cumhuriyet Başsavcılığının 3.11.1998 tarihve 1998/56556 Bas. Haz. sav ılı \ a/ılan üe ekuıde gon- derilen yazan Kemal Kıriangıç olan 'Sanık Yasalar' adh kitabın Cumhunyet kanunlannı aşağıla- mak ve kuçük diışurmek için ka- leme alındığı, bu nedenle Basın Kanunu'nun Ek 1/2 maddesi u>a- nnca toplanlmasma karar veril- mesi talep edilmiş ıse de, kıtabın muhtevivaüna,çıkan vasalannya- zann demokrası anlavışına uvma- dığı ve bu bakımdan tamaınen ve- ya kısmen değiştirilmesi gerektiği- ni ifadevletenkit edildiği vebu hu- dudu aşarak TCK'nin 159. mad- desine av kın bır durumun tahak- kuk ettiği hususunda bir kanaat hasıl olnıadığından İzmir Cum- hurivet Savcılığı'nın talebinin red- dine, itirazı kabil olmak üzere e\- rakın gereği ıçin Cumhurivet Baş- savcılıgı'na iadesine." lzmır 1 Sulh Ceza Mahkeme- sı'nın, Cumhunyet Başsavcılı- ğı 'nın kıtabın toplatılması ıstemı- nı reddetmesıne karşın, Basın Savcısf nın kıtabın yazan Avukat Kemal Kıriangıç hakkında, soruş- turma açtığı bıldınldı Basın Savcılığı'nca ıfadesı alı- nan Avukat Kemal Kıriangıç şun- lan soyledı "Amacım. autidemokratik gör- duğum >asalann. ulusal ve ulusla- rarası platformlarda tarüşılması- nı. başta \nayasa ve Terorle Mu- cadele Yasası olmak uzere 46 ya- sanın kısmenya da tumuyledegiş- mesi için kamuoyu yararmaktı. Sayın savcılann kitaplann ve dü- şünceierin yargüanmasından zi- yade çetelerin vargılanması için çaba harcamalarmı dilerim." B1ZB12E... ERDAL ATABEK İnsanlık Değerleri Ne Oldu? Insanlar, değerlerıyle yaşar, toplumlar değerl nyle var olurlar İnsanlık tanhının bınkımı olan "u gariık değerlen" de "evrensel emanetler" olar; kuşaktan kuşağa aktarılır Bunlar "temel değe /er"dır, ozelhklerı kalıcı olmalarıdır Elbette "toplumsal değerler" de değışır Kımı gelışımın gensınde kalır, kjmısı ıçı boş bır kalıp c muştur, kımısı de değışerek daha anlam kazanmn tır Âncak "tuketım dunyası"nm koymaya çalıştn değerler "yenı" değıl, çok eskı ve ıçı boş goruntı lerdır "Tuketım dunyasının değerlen "ne gore - Insan yoktur, muşten vardır - Sevgı yoktur, şınn gorünmek vardır » - Saygı yoktur, sayar gorünmek vardır ' - Dayanışma yoktur, ustun olmak vardır. - Emeğe değer verme yoktur, paraya değer veı me vardır. Bu değer sıstemını daha genış planda ırdeleyt bılınz Ancak "modernleşme" olarak bu "tuketır dunyası"n\n değerlen sunulduğu zaman toplurr larda buyuk bır değer yıtımı olmaktadır Bunun y£ rattığı duş kırıklığı, çok buyuktur Turkıye'de ış dunyasının, polıtıkanın, medyanı ıçıne suruklendığı kaosun arkasında "insanlık de ğeriennm yıtınlmesı" yer almaktadır. Bu kaosu aşılması da bu değertere yenıden sahıp çıkılmasıy la, bu değerienn yenıden tanıtılıp yaygınlaştınlma sıyla olacaktır Bakalım, şu "10 İnsanlık Değen"nden hangısı ıçı mızde yaşıyor^1 - Guven, tümuyle yıtınlmış, yennı guvensızlığ bırakmış - Sevgı, yennı ya bağımlılığa ya nefrete bırakmii - Durustluk, yennı açıkgozluluğe, yalana, kandır maya bırakmış - Dayanışma, yennı hırslı bırrekabete bırakmış - Eşıtlık, heryolla ustun olma değenne bırakmış - Işe yarahılık, başkalannı kullanmayla yer değış tırmış - Uretıcılık, yennı tuketıcılığe bırakmış - Sosyal saygı, yennı yapmacığa, ıkıyuzluluğe bı rakmış - Yapıcılık, yennı gostermecılığe bırakmış - Emeğe değer verme, yennı paraya ve mala de ğer vermeye bırakmış Toplumumuzda herkesın yakındığı "guvensızlık sevgısızlık, yalancılık, bırbınnı ezme, ustun olm, hırsı, ınsan kullanma, aşın tuketıcılık, ıkıyuzluluk gostermecılık, paraya ve mala tapmacılık" butu nuyle insanlık değerlerının yıtırılmesının sonucun da oluşmuştur Bu değer yıtımının arkasında üi "dunyayı tekpazar" yapmaya çalışan yenı kapıta lızmın aktardığı "uluslararası şırketlenn çıkar cte- ğehen" yatmaktadır "Ama butun bunlar gelışme değıl mı" dıyenle olacaktır "Butun dünya oraya gıtmış, bız nasıl dışında ka labılınz" denecektır "Gelışme buyonde olunca kım karşı durabılırkı' denecektır Bunlann hıçbınsı doğru değıldır Bu goruşleryari; •'Işa yandaşlık etmektır ••• • 'v ,•****'."', Dunyanın bütün kaynakları gereksîz.tükdtirfuf surdurulmesı ıçın yağmalanmaktadır. Bu kaynaklann yağmalanması, kaynakların tu- ketım alanlarına kaydınlması uluslararasındakı re- fah dağılımını bozmaktadır Toklar daha tok olur- ken açlar daha aç olmaktadır Tarıhın en buyuk çıkar savaşı kaynak tuketıcıle- nnın dırençle karşılaşmayan saldınsıyla surdurul- mektedır Butun toplumlara "insanlık değehen"n\ bırak- maları, "yenı tuketımın değerlen "nı benımsemele- n dayatılmaktadır Ayakkabılar, tışortler, arabalar, parfumler, butun bunlann markaları "artık ınsandan daha değer- //"dır Butun bu mallar, ınsanlara hızmet ıçın uretıl- memektedır Bu çağ gende kalmıştır Artık ınsan- lar butun bu mallara hızmet ıçın çalışmakta, bun- lar ıçın yaşamaktadır Artık yaşamanın amacı değışmıştır "Insanın verımlı ve mutlu yaşaması" amacı bır yana bırakılmıştır "Malların çok ve çeşıtlı satılması" amacı bunun yenne geçmıştır Insanlar sadece daha çok tuketmek ıçın yaşa- maktadır Bunun ıçın para kazanmaktadır Para kazanamazsa kredı almaktadır Sonra da bu kredıyı odemek ıçın çalışmaktadır. Uluslararası şırketler, ınsanlann emeğını, haya- tını ve ruhunu taksıtlerle satın almaktadır Ve ınsanlar "çok ıyı yaşadıklannı" sanmaktadır "Sanal dunya" şımdıden gerçekleşmıştır Bunu gerçekleştırmek ıçın de "once değerler değıştınlır", arkası kendılığınden gelır 12 Eylül eleştirisine 10 ay hapis cezası IZMtR (Cumhurivet EgeBürosu)-12Eylul anayasasmı eleştıren eskı Petrol-tş Sendıkası lzmır Şube Başkanı Mansur Burgucu 10 ay hapıs ve 900 bın lıra ağır para cezasına çarptınldı Burgucu'nun avukatı, karan Yargıtay'a başvurarak temyız edecegını soyledı Petrol-lş Sendıkası Ahağa Şubesı'nın 5 Olağan Genel Kurulu'nda 12 Eylül anayasasmı eleştınrken, "devletin manevi şahsivetine hakaret ettiği"1 'savıyla hakkında dava açılan Burgucu mahkûm oldu Burgucu, karar duruşmasındı, Petrol-lş Sendıkası Alıağa Şubesı'nın genel kurulunda yaptığı konuşmada, 12 Eylül anayasasmı eleştırdığını, devletın manevi şahsıyetıne hakaret etmedığım sa.undu Burgucu'nun savunmanlığını ustlenen avukat Kemal Kıriangıç da muvekkılının uzun sure, Petrol-lş Sendıkası'nın lzmır Şube Başkanlığı'nı yaptığmı behrterek, hayatının ışverenlerle mucadele etmekle geçtığını, ışveren orgütlennı karşısına aldığını soyledı Kjrlangıç, muvekkılmm genel kuruldakı konuşmasında 12 Eylul anayasasmı eleştırdığını, bu eleştınsınm de suç sayılmadığını behrttı Savunmalardan sonra karanm açıklayan mahkeme heyet, Mansur Burgucu'nun dev letın manevi şahsıyetıne hakaret ettiği göruşune vardığını açıkladı Burgucu'ya once 1 yıl ağır hapıs cezası veren mahkeme, daha sonra bu cezayı sanığın duruşmalardakı ıyı halını göz onune alarak 10 ay ağır hapıs ve 900 bın lıra ağır para cezasına çevrrdı