Catalog

13OCAK1998SALI CUMHURİYET SAYFA 15 KÖP cahJHer Oktay Özenç Yılmaz. 36 yaşında. 25 yıllık gazete okuru. Cumhuriyet'le tanışma yılı 1974. Bugün, parasını vererek Cumhuriyet, Radikal, Yeniyüzyıl okuyor. Bir gazeteyi köşe yazısından ilanına dek bir bütün olarak görüyor ve yazıyor: "Yeni demokratlık anlayışında yeni gelişmeler var anlaşılan: Gelen reklamı yayınla ama cefakâr muhabirlerin haberlerini de yayınla. Nasıl olsa bir toplumda, gazeteleri okuyanlar kapı kolundan bileziğe, beşibiryerdeden tül perdeye kadar tüm metal ve tekstil kullanım araçlannın üretilmesinde siyanür kullanıldığını bilmeyen ve bu nedenle kör direnişler üreten cahiller topluluğu. Öyleyse tirajda sıkıntıya düştüğünde kör cahillerle uğraşacağına birkaç milyarlık bir reklam al ve Lozan Antlaşması'yla kurulan aziz vatana ve bu vatanın müstesna evlatlanna gazete çıkan 'ya Çevre ya altın' açmazına düşerek çağın gerisinde kalma." Etektronik posta: Deniz.Som6raksnetcom Tel: 0.212.512 05 05 Faks; 0,212.512 44 97 - Millet. Meclis'in koltuklannı konuşuvormuş... "Koltuk htrsının sonu koltuk hırsızlıgına vanvor!" B ursa girişinde Hacivat Köprüsü'nü geçer geçmez polis ekipleri kontrol noktası oluş- turmuş. 9 Ocak cuma saat 22.00 suları. 1 Taşıtlan çevirip güvenlik amacıyla arama ya- pıyorlar. Çevirdikleri bir otomobilin içindekilere ba- kıp "devam et" diyorlar. Neden devam etmesi gerektiğini sormak gibi bir aykırıhk yapıyor otomobilin sürücüsü... Polis memuru otomobilde "aile" bulunmasını ge- rekçe gösteriyor. Sürücü, 'aile" kavramından yola çıkarak ayrıcahk getirmenin kadın ve erkek arasında eşitsizliği çağ- rıştırdığını söylüyor... Sürücü, "aile" düşüncesinin otomobilde "ailesiz" iki erkeği potansiyel terörist ya da "ailesiz" iki kadı- nı potansiyel fahişe sayabileceğini ve aranan kişi- lerin "aile" görüntüsü verme olasılığını anlatma fır- satı bulamadan belli ki polis memurunu sinirlendir- miş oluyor... Polisteki kaffa Otomobilde bulunan herkesin aşağıya inmesi is- teniyor ve gecenin karanlığında otomobilin çevresi bir anda polislerce çevriliyor. Önce kimlik kontrolü yapılıyor. Sürücü belgeleri kim- likten sayılmıyor, nüfuscüzdanı isteniyor. Nüfuscüz- danı olmayanlar bir kerelik af ediliyor. Sonra üst aramasına geçiliyor. Erkek polisler "ai- le"nin erkeklerini, kadın polis "aile"nin kadınlarını an- yor. Ardından otomobilin torpido gözüne ve bagajına bakılıyor. Bagajdaki çanta, çantanın içindeki mak- yaj çantası açılıyor. Polisler, "ukala" sürücüye bir aramanın nasıl ya- pılacağını kanıtlıyor! Herhangi bir suç unsuruna rastlanmaması ve oto- mobilin belgelerinin tamam olması üzerine "devam edin" diyor polislerden biri... Ve bir başkası, sürü- cünün yanına gelip "tükürdüğünü yalayacaksan tü- kürme" diyor müstehzi bir ifadeyle. Işin içine "tükürük" girince sürücü, polislerin ami- riyle konuşmak istediğini söyleyerek bu kez kendi rızasıyla iniyor otomobilden... Kısa bir telsiz konuş- masının ardından amir konumundaki polis geliyor... Polisin vatandaşa yönelik nezaket kurallannı aşan hitabından başka konulara sarkıyor amirle sürücü arasındaki konuşma... Omuzunda polis yıldızların- dan ikisi bulunan "amir", görevine ilişkin sorumlu- luğunu çok net bir ifadeyle çiziyor: "Allah'tan başkasına hesap vermem." Polisin bağlı olduğu yasa ve yönetmelikler, emni- yet müdürü ve genet müdür hepsi yok sayılıyor "amir"in kafasında... Ve bu "kafa" bugün Bursa'da yann başka bir ilde "aile"lerin güvenliğini sağlıyor kendi kurallarınca! SESSİZSEDASIZ(I) ' <S£WİKLER/6/0 NURÎKURTCEBE Maden'de İhlas'ın köpek itlaf asparagası Elazığ'ın Maden ilçesinde CHP'li belediye başkanının sokaklardaki ba- şıboş köpekleri öldürterek 500 bin li- raya satın aldığına ilişkin bir haber vardı... TGRT'ye bağlı Ihlas Haber Ajan- sı'nın görüntülü haberi birçok ekrana gelmiş ve Hayvanların Yaşam Hakla- nnı Koruma Demeği'nden M. Ali Öza- nkça da CHP'li belediye başkanını şikâyet etmek için CHP Genel Baş- kanı Deniz Baykal'ı aramış fakat an- cakÖzel Kalem Müdürü Nesrin Bay- tok'a ulaşabilmişti. Özankça'ya göre, Baytok Doğu'nun koşullannın Istanbul ile karşılaştırıl- mamasını söylemiş ve özellikle ço- cuklann köpek avına çıkmasını olağan karşılayarak "orada çocuklann belin- de Kalaşnikof var" demişti. Bütün bunlar hiç de hoş degildi... Ancak daha da hoş olmayan bir ge- lişme oldu; herşey baştan aşağıya külliyen yalan çıktı. Nesrin Baytok, Özankça ile arasın- da böyle bir konuşma geçmediği gi- bi basın ahlakı açısından yüzkızartıcı bir olayı açıkladı: "Elazığ'ın Maden ilçesinde TGRT muhabiri bir vatandaşa para vererek hazırladığı senaryoya göre köpek öl- dürterek böyle bir haber hazır- lamış. Amacı, Maden ilçe- sinin adını gündeme getir- mekmiş. Bu yalan haber üzerine belediye başkanı- mız, TGRT muhabirini mahke- meye verdi." PALAS PANDIRAS "Pişmanlık Yasası'na daha uygun birad aranıyormuş... "Mağdurlara Saç-Baş Yoldurma Yasası" nasıl? Mûfrt Bozacı AYDINLANMA ATEŞt tletişim: Zeynep Eşiyok Faks: 0.212. 513 85 95 'Çevreye ışık saçabilmek için önce kendimiz aydınlanmalıyız' Kadıköy ÇYDD, 18 Ocak'ta Si- livri Beyciler Köyü yöresindeki or- man alanına ağaç dikmeye gidecek- ler ADD İstanbul İl Merkez Şubesi • -" T "-° ;: -' enMİ "Çevreye ışık saçabilmek için önce kendimiz aydınlanmalıyız ıl- kesinden yola çıkarak, cumartesi günleri periyodik olarak demek içi seminerler düzenliyonız. Ilk ko- nu; Metin Epçim'in sunacağı 'Ata- türk tlke ve Devrimlerinin Genel Tanımı'. 17 Ocak saat 14.00'te başlayacak olan bu seminere bütün Kemalist. aydın ve demokratları davet ediyoruz." Kadıköy ÇYDD "Şubemizin Orman Müdürlüğü ile yapmış olduğu protokol sonu- cu. Hatıra Ormanı Ağaç Dikme Şöleni. 18 Ocak'ta yapılacaktır. O gün aşın yağmur ve kar yağışı olur- sa ertelenebilir. Çatalca Ağaçlandırma Mühen- disliği 'ne bağlı Silivri Beyciler Kö- yü yöresindeki orman alanında di- kim yapmak üzere gidecekJer için otobüsler; Kadıköy - Sögütlüçeş- me Tren Istasyonu (Belediye Ev- lendirme Salonu) önünden saat 10.00'da kalkacak, katılımcılardan ulaşım ücreti alınmayacaktır." Kartal ADD "Emperyalizmin bir numaralı savunuculan; Çok uluslu sigara şirketleri ve so- rumsuzpolitikacılar, Tekel fabrika- lannın özelleştirilmesi için göster- diğiniz sonsuz çabayı hiçbir za- man göz ardı etmeyecek ve unut- mayacak olan biz Kemalistler, Cumhuriyetimizle yaşıt olan Te- kel'in peşkeş çekilmesine. üçbuçuk milyon tütün üreticisinin açlığa ve yoksulluğa terk edilmesine göz yummayacağız. Atatürkçü düşün- ceye sahip duyarlı insanlarımızı ulusal çıkarlanmızı korumaya çağı- nyoruz." Mûnster ÇYDD " Yakında 2. yaşına girecek, ha- len Almanya'da tek olan Münster ÇYDD. çok yoğun çalışıyor ve sü- rekli gelişiyor. Almanya'da yaşayan insanlanmıza daha çağdaş bir ge- lecek sağlamak, onlan kendi kül- tür ve geleneklerinde çağdaş bir biçımde eğitmek, gençlerimizi eği- time ve böylece daha sağlıklı bir meslek hayatına teşvik etmek, yur- tiçi ve yurtdışı laiklik karşıtı olay- lara tepki göstererek Almanya'da- ki göçmenlerimizi bir an evvel çok kültürlü cemiyete kazandırmak için ve Türk-Alman yurttaşlık görevi- mizi yapmak amacıyla bir araya geliyonız. Kurucu vönetim kurulu üyeleri; Dr. Nuray Örge (Başkan), Dr. Mit- hat Köseoğlu (Başkan Yardımcı- sı). Mine Selen, Sezin Tokgöz, Ümit Ziguşlu, Dr. Çınar Örge, Ahmet Ziguşlu. Dr. Dikmen Mıh- çıoğlu (üye)." Çok kısa zamanda birçok değer- li arkadaşımızın yardımı ile der- neğimiz gelişti ve Alman dernek- leri arasında da çok saygın bir ko- numa geldi. 20 kişilik bir Türk ka- dın grubuna 6 aylık bir bilgisayar kursu Alman devletinin desteği ile beraberce gerçekleştirildi ve 20 ba- yanımıza diploma verildi. BiTçok ÖnerrrliVonularda (cum- 1 nunyenannt, egrntn ve nuKuicaev- rimleri, şeriat, güneydoğu sÖrunu gibi) uzmanlar konferans verdi. Konser, bayram şenlikleri. gemi gezisi, kitap sergisi ve balo gibi et- kinlikler sonucu şu an dargelirli ai- lelerin yetenekli gençlerini üniver- sitelerde okutabiliyoruz. İstahbul-Topkapfda açılan ÇYDD Meslek Lisesi'nin Iriitüpha- nesinin donatılmasında katkıda bu- lunduk, Hakkâri-Yüksekova'daki küçük öğrencilerimizm ayakkabı ih- tiyaçlannı gederebildık ve çok ya- kında planladığmız balo sayesinde bu çocuklanmızın 8 yıllık kesinti- siz eğitim giderlerini karşılayaca- ğız. Çok kültürlü yaşam konulu kompozisyon yanşması ile 23 gen- cimize 97 senesinde yaz okulu te- min edebildik. Bizler tabana yöne- lik çalışıyoruz. Almanya'da yaşa- yan sivil toplum örgütü olarak tüm insanlanmız demokrasi duyarlılık- lannı geliştirmeli ve hoşumuza git- meyen olaylarda uzaktan bakmak- tansa, harekete geçip bizlerin de birşeyler yapabiyeceği bilincine varmalıyız. Almanya yurttaşı ola- rak sadece haklanmız değil, çağ- daş bir gelecek için savaş vermek gibi, bir sorumluluğumuz var." Üsküdar ÇYDD "Carmen Balesi, Kadıköy Halk Eğitim Merkezi'nde bugün şube- miz yaranna sergileniyor. Çağdaş Bale Topluluğu, 26. yılındaÇYÜD Üsküdar yaranna böyle bir göste- ri hazırladığı için topluluğun yöne- ticisi Cem Ertekin'eteşekkür edi- yoruz. Bu temsile Kadıköy. Mal- tepe, Üsküdar şubelerinden burs alan öğrencilerimizin tümü çağn- lıdır. Şubemizin yeni taşındığı Kef- çedede Mah. Namıkpaşa Sok. De- mirkaya Apt. No:10/1 l'de çalış- malannı sürdürüyor. Şubat ayma ka- dar çalışma saatlerinde ufak bir de- ğişiklik yapılmıştır. Çarşamba-pa- zar günleri dışında saat 11.00-15.00 arasında dernekte mutlaka bir ko- misyon üyesi vardır." İstanbul Cumok / Kültür ve Sanat Kolu Kohar Tomasyan bildiriyor. "tnsan Arkadaşınındır adlı ılk şiirkitabı 'Z. ÖngerÖdülü'nüka- zanan tzmirli şair ve yazar Hüse- yin Peker. 17 Ocak saat 16.00'da Bahçe Bahçe Kültür E\ i'nde (Mo- da) Selma Aydın ile söyleşi ya- pıp, kitaplannı imzalayacak. Sa- natsev er Cumoklar'ı aramızda gör- mek istiyoruz. Türk sinemasının kazancına vu- rulan darbeyi şiddetle kıruyoruz. Adımızı dünyaya başan ile duyu- ran Türk sineması destek görecek yerde adeta cezalandınlıyor. Tüm Cumok kültür kollannın bu konu- da harekete geçmesint ve gidecek- leri film seçimlerini türk filmleri yönünde olmasını ulusal duyarlı- lığımızın bir gereği olarak öneri- yoruz." HAYVANLAR ISMAIL GÜLGEC HARBİ SEMİH POROY T SKZ İ BULUT BEBEK MJRAY çtFrçt MIRMIRLAR VĞVR DVRAK TARİHTE BUGUN MÜMTAZARIKAN 13 Ocak Ouam'ın giycilerin- den bir âirnet. MOD/ta QUANT.. 1964 'TE SU6ÜM, ÜNIÜ /MSİLİ2 MOC*CtSt NULMUŞTU. 6ÖZ4JPEK &iySİLERJyi£ SU- ÇO/C <S/Sİ Sİ- ££MrfıVD£K( OGAĞf £Kff>C£ GÖRÜŞ CEMAL ŞENER Padişah Evlilikleri ve Milliyetçilik Ne zaman tarihimizle ilgili bir eleştiri yapılsa, tarihimizi se- vip koruduklannı sanan bir zihniyet hemen bu çabanın kar- şısına geçmekte ve "Ecdadıma lafsöyletmem" türü bir yak- laşım ifade etmektedir. Son zamanlarda bu durum Osmanlı ile ilgili eleştirilerde de kendinı göstermektedir. Kim Osmanlı'yı eleştirse, eleşti- rınin doğruluğuna yanhşlığına bakılmaksızın "ecdat edebi- yatı" başlamaktadır. Osmanlı'yı "ecdadı" kabul edip eleştirilere karşı göğüs- lerini siper etmeye çahşan siyasi Islamcılan yani ümmetçile- rı belki anlamak olası ama bu koro içınde kendini "Türk mii- liyetçisi" kabul edenleri görmek insanı şaşırtmıyor değil. Çünkü; Osmanlı millryet esasına göre değil, ümmet esasına göre oluşmuş, dın kurallarına göre yönetiten şeriatçı bir yö- netim biçımi. Saraydaki evliliklere bu açıdan bakahm. Osmanlı'nın kurucusu olarak kabul edilen ismi önce Ot- man olup sonra Osman olan 1. Osman, öz amcası Dündar Bey'i boğdurduktan sonra padişah oldu. Kendisıntn. Şeyh Edebali'nin nüfuzunu arkasına almak için de kızı Balhun Ha- tun ıle evlendiği kabul edilir. Osman'dan sonra padişahlvk oğ- lu Orhan'a geçti. Oıtıan. Türk olmayan Moğol anneden dün- yaya gelmıştır. Kendisı; Türk olmayan ısmi sonradan deği- şerek Nilüfer Hatun olan Horofira ile evlenmiştır. Padişah Orhan'ın diğer iki eşinin isimleri ise, Prenses Asporçe ve Te- odoradır. 3. Osmanlı padişahı olan 1. Murat, tahta kardeşleri Halil ve Ibrahim i öldürerek oturdu. Kendisi Orhan'ın Horofî- ra'dan doğan çocuklardan bindır. Annesı Rum asıllıdır. 1. Murat'ın ılk eşı Bulgar Kralı Iven Aleksandr'ın Yahudi eşinden doğan Marya'dır. Marya'nın adı daha sonra değiş- tınlmış Gülçiçek Hatun olmuştur. Diğer eşi ise Bulgar Kralı Susmasun un kızı Tamara'dır. 1. Muraftan sonra Osmanlı padişahı olan 1. Bayezit'in an- nesı Bulgar asıllı Gülçiçek Hatun'dur (Marya). Bayezit taht için on kardeşini peş peşe öldürmüştür. Bayezit'in eşlerin- den biri, Sırp Kralı Lazar'ın kızı Olivera, diğeri ise Bulgar asıl- lı Olga'dır. Çelebi Mehmet ın; Veronika dan doğan; Murat, Ahmet, Yusuf; Anna'dan doğan Mahmut ve Sofia'dan doğan Ka- sım adında çocuklan oluyor. Daha sonra Osmanlı tahtına oturan 2. Murat, taht kavga- sında; kardeşı Mustafa yı öldürmekle yetinmedi, amcasını saltanatı için Edime surlannda astığı gibi diğer kardeşlerini etkısiz kılmak için gözlenne mil çektirdi. 2. Murat'ın annesi Veronika'dır. 2. Murat Sırp asıllı Des- p«na ve Itatyan asıllı Stella ıle evlenır. Adı daha sonra değışerek Hüma Hatun olan Despina, Fatıh'in çok etkisinde kaldığı annesi Mara Despirta'dır. Ta- rihçiler Fatih Sultan Mehmet'ın hayatına 17 kadının girdi- ğini yazıyorlar. Bunlardan bazılannın isımlerinı verelım: Bun- lardan biri Rum Zaganos Paşa'nın kızı Komelya'dır. Daha sonra adı değıştirilip Hatice Sultan olmuştur. Diğer bir eşi, Trabzon Kralı David Kommen'in kızı Prenses Anna'dır. Bir diğeri Mora Valisi'nin kızı Helen ile Phrantzes'in kızı Tama- ra'dır. Görüldüğü gibi Fatih fethettiğı yerierin krallannın kızlannı da kendıne eş almıştır. Gülşah Hatun takma adlı bir Fransız kızı, Bizanslı Prenses Iren, yargıcın kızı Maria da bunlara dahildir. Fatih, tahtının geleceği için kundaktaki kardeşi Ahmet'i bile boğdurmuştur. Fatih Kanunnamesi ile de taht için; ba- ba, amca ve kardeş katlini kanunlaştırmıştır. Fatih'ten sonra Osmanlı padişahı olan 2. Bayezit taht için; Italya'ya kaçan Cem Sultan'ı ve çocuklannı öldürttü. 2. Ba- yezit, Fatih'in eşlerinden Rum Zaganos Paşa'nın kızı Kor- nerya'dan doğmuştur. Kendisinin Sırp, Rum, Romen, Bul- gar asıllı eşlerinden bazılannın isimleri şunlardır Beti, Ani- ta, Suzi, ütiana, Katnerin, Nina, Marttia ve Danilava'dır. Yavuz Sultan SeKm, saltanatı için akrabalarından canlı kimse bırakmadı. Tümünü öldürdü. Eşlerinden bazılannın adları ise söyie: Hafza Hatun olarak bılirven Lerustan Yahu-. dısı Helga, Ayşe Hatun olarak bilınen Aleksandra ve Taç- lı Hatun olarak bilinen Kınm Tatar hükümdannın kızı Kata- rina'dır. Kanuni Sultan Süleyman tahtını garantiye almak için, oğlu Mustafa'yı cellatlara öldürterek seyretti. O da yetmedi dört torununu daha öldürttü. Evlıliklenndeki eşlerinın adlan ise şöyle: Polonyalı Anna, Hürrem Sultan olarak meşhur olan Rus papazın kızı Roksalan Sultan ve Gülfem Sultan ola- rak bilinen Sicılyalı Rozalina'dır. Kanuni'den sonra padişah olan San Selim'in eşlerinden binsinin adı; Roksalan Suttan'ın kızı Nurbanu olarak bilinen Raşel'dir. 1. Süleyman'ın annesi Hafza Hatun, Hınstiyan Kafkaslar- dandır. 2. Selim'ın annesi Hürrem Sultan ise Slavdır. 3. Mu- rat'ın annesi Nurbanu Valide Sultan ve 3. Mehmet 1 ın an- nesi Safiye Sultan ise Venediklidir. 3. Murat da tahta çıkma konusundakı geleneği evlılıkler konusundakı gelenek gibi sürdürmüştür. Tahta çıkar çıkmaz beş kardeşini birden öl- dürtmüştür. 2. Osman'ın annesi Mahfiruze Sultan ile 4. Murat'ın an- nesi Mahpeyker Suttan yanı Kösem Sultan Rum kökenlı Hınstıyandıriar. 2. Osman taht için kardeşı Şehzade Meh- met'i öldürtürken, 4. Murat da padişahlık uğruna üç karde- şini birden öldürtmüştür. Padişah 4. Mehmetın annesi Hatice Turhan Suttan Rus kökenlidır. Annesi Rus kökenli olan bir de 3. Osman vardır. 2. Mustafa ve 3. Ahmet'in anneleri ise Gintli Rum olan Ra- bia Suttan'dır. Padişah 2. Mahmut'un annesi NakşkHI Valide Sultan ise Fransız asıllıdtr. Son dönemde ise Osmanlı sarayına Hı- ristıyan kökenlı Kafkas gelinler alınmaya başlanmıştır. Sakın yanlış anlaşılmasın. Bu satırtarın yazan Islam dışındaki din ve milliyetlen asla küçümsemiyor. Böyle biryaklaşımı "insa- nın kendinı inkân" olarak görüyor. Ama Osmanlı tarihınde saraydaki evliliklere baktığımızda "ecdadımızın durumu" Türk milliyetçiliği açısından pek par- lak gözükmüyor. Bu olup brtene bir de 600 yıl boyunca Osmanlı'yı; Türkle- rin ve Müslümanlann değil de devşırme ocaklanndan yeti- şen yöneticilerin yönettiği varsayılırsaTürk milliyetçiliği ve Is- lam ümmetçiliği üstüne "ecdat edebiyatı" yapanlar kendi- lerinı ıkna etrnekte hayli zoriuk çekeceklergıbime geliyor. Çün- kü; Osmanlı'da devlete her düzeyde yönetici yetiştiren dev- şirme ocaklanna "Türk" ve "Islam" kökenli çocuklann alın- ması yasaktır. Oralara "Türk"ve "Islam " olmayan "gaynmûs- lim" yani Müslüman olmayan kesimlerın çocukları alınıp ye- tiştirilirdi. Bu kanallardan gelen ve Türkçe bile bilmeyen yö- neticiler Osmanh'ya yıllarca sadrazam olmuştur. BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1/ Bazı yörelerde alageyige venlen ad. 2/ Ogutûlmü^ tahıl...!zmır"inbir ilçesi. 3/ Sri Lan- ka'nın eski adı... Şarkı. türkü. 4/ Muğla'nın bir il- çesi... Uygun, tı- panp gelen. 5/ ln- me...Uzüntülüdü- şûnce durumu. 6/ Bir tarikat ya da 7 sanatuı kurucusu. Böregı. çıçegi ve " terazisi vardır. 7/ g Mogolistan'ınbaş- kenti.S/EskiMısır'dainsa- noğlunun yaşamsal daya- nağıolanüreticigüç... Do- 1 kusunda çogunJukla gümüş ve alnn renginde tel bulunan kumaş ya da metal parlak- lığı verilmiş deri. 9/ Içinde 4 magnezyum, kalsiyum, de- mir ve alümin>-um bulunan amfıbol grubundan doğal 6 silikat. -, YUKARIDAN AŞAĞI- YA:l/Dağlıkveormanİ!k 8 bölgelerde yaşayan, güver- g cine benzer bir kuş. 2/ Ge- milerde türlü işlerde kullanılan bir tür demir halka... Islamlık- tan önce Kâbe'de duran üç puttan biri. 3/ Rüzgâr ya da dalga- lann etkisıyle geminm iki yana yatıp kalkması. 4/ Ticaret eşya- sı... Saglam ve sert taş. 5/ Haberci... Rubidyum elementinin simgesi. 6/ Burun iltihabı... Telefon sozü. II Kalsiyumun sim- gesi... Tütün yapragı dizisi. 8/Zehir... Finlandiya'nmresmi adı. 9/ Işaret olarak yere dikilen çubuk... Geri çevirme, kabu] etmeme.