Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
OMTTM CUMHURIYET 12NİSAN1996CUMA
4 HABERLER
Devleti
mahkemeye
veriyorlar
• Vurt Haberleri Servisi -
Sıverek'ı II Napma \e
Kalkındırma Derneğı, seçım
mevdanlannda \erdıkleri il
söziinü yerine getırmeyen,
aralannda Cumhurbaşkanı
Süleyman Demırel'ın de
bulunduğu bakanlık ve
başbakanlık yapmış 13
de\ let adamım mahkemeye
vemor Dernek başkanı
Koçalı Avmaz, dev let
büyüklerı hakkında 2 milyar
50 mılyon lıralık maddi ve
mane\ ı tazmınat davası
açacaklannı behrterek
"Sözlerını yerıne
getırmeyenlerden
mahkemede lıesap
soracağız" dedı. 1926
yıMııdj ılçeye
döııüştürülerek Şanlıurfa'ya
bağlanan Sıverek'ın ıl olma
kavgası sürüyor. 1959
y ılından bu yana ıki
cumlıurbaşkanı. 4 başbakan
. 2 başbakan yardımcısı ile
çok sayıda bakandan sayısız
"il sözü" aldıklanna dikkat
çeken Sıvereklıler. ıl sözünü
yerıne getırmeyen devlet
büyüklerınden mahkemede
hesap sormaya hazırlanıyor.
Hükümet
konağı baskını
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-CHP Erzıncan
Mil!et\ekılı Mustafa Kul ile
arkadaşlan. Sırnak'ın
Beytüşşebap ılçesınde
hükumet konağına korucu
baskını \e Sakarya'nın
Karasıı ılçesınde hükümet
konağı önünde toplanan
grubun tehditleri ile bır
tutuklunun serbest
bırakılması olayları
hakkında Meclıs araştırması
açılmasinı ıstediler.
Önergede. bu tür olaylann
yargının üstünlügü \e
bağımsızlığı ılkesine gölge
düşurdüğu \ urgulandı.
İşkence gören
gençler
• İZMİR(Cumhuri>etEge
Bürosu)- Manısa'da işkence
gören gençlenn I6nısanda
DGM'de yapılacak ikıncı
duruşmalan öncesinde İzmır
Kadın Platformu (İKP). 14-
22 yaş arası çocuklann
DGM'de degıl.Çocuk
Mahkemelen'nde
^grgjlanrpalarınm "hukuk
de\leti"' ilke=>ıne daha uygun
oİÜ'uğuhu açıkladı. lzmir
Kadın Platformu'nun basın
açıklamasında. gözaltında
ı^kencc olaylannın giderek
yaygınlaştığı. çok sayıda
ınsanın bu uygulamayla karşı
karşıya kaldığı belırtılerek
"Bu ülkenın kadınlan.
de\ letın daha uygar \e
demokrasıye daha y araşır
kımlık edınmesını ıstıyor"
dcnıldı
Uyuşturucu
operasyonu
• İstanbul Haber Senisi-
lstanbul'da düzenlcnen 3
ayrı uyuşturucu
operasyonunda 11 kilo toz
esrar. S0 kılo eroın \e 5
gram kokaın ele geçınldı.
Narkotık Sube
Müdürlüğü'nden yapılan
açıklamada. uluslararası
uyuşturucu madde se\kıyatı
ve İstanbul dağıtımlanna
ilişkın4 Aralık 1995 \e 10
Nısan 1996 tanhleri arasında
gerçekleştırılen
operasyonlarda toplam 735
kıio 445 gram eroın. 5 kilo
89 gram kokaın, 626 kilo
esrar, 4 kilo 52! gram Afyon
sakızı 21 litre asıt \e 204 bın
916 adet uyuşturucu hapın
ele geçirüdiği kaydedildi.
Zamlara eleştiri
• İstanbul Haber Servisi -
Türkıye Sosyahst İşçı Partisı
Genel Ba^kanı Turgut Koçak
yaptığı yazılı açıklamada.
hükümetın yaptıcı zamlan
eleştırdı Koçak>ANAYOL
ortaklığı birdeğıl. on beş
kez 5 Nisan Kararlan alsa
sonuç y ıne değişmeyecektır.
Kaldı kı yılın hergünü 5
Nisan Kararlan aiınmakta ve
uygulanmaktadır. Yanlış
tarım politikaları yüzünden
tarım iyıce çökmüştür.
Emekçı halkımız hükümet
ortağı her ikı partıyi de çok
iyı tanıyor. Her ıkisi de
bırbırıne taş çıkaracak kadar
Amerıkancıdır. Kadroları
MHP'li faşıstlerle doludur"
dedi
AŞTİ'de grev
• ANKARA (Cumhuriyet
Bünısu)-Ankara
Şehırlerarası Otobüs
Tcrmıııairnde (ASTİ)
çalışan 284 ışçi adına
yürütülen toplusözleşme
görüşmelerinde uzlaşma
sağlnnamarruı.M üzerine.
grev kararı alıııdı Tüıntis
Sendıkası ıle AŞTİ Yönetım
Kurulıı arasında 3 aydır
sürdürülen toplusözleşme
görüşnıelennde anlaşmaya
\an!aınjması üzenne alınan
grev kjrarı alındı
Gazeteci Göktepe cinayeti ile ilgili sanık polisler için 5-15 yıl arasında hapis istenecek
48 polise dava açılacakAN'KARA (Cumhuriyet Bürosu) - Da-
nıştay 2. Daıresı. E\rensel gazetesi muha-
bırı MetinGöktepe'nın gözaltında öldürül-
mesıyle ılgılı olarak. istanbul İl Idare Ku-
rulu'nun olaya adı karışan 46 polıs hakkın-
da verdıği ~jüzum-u muhakeme" karannı
onayladı. II Idare Kurulu'nıın karanna iti-
raz etmeyen 2 polısle bırlıkte 4S polis hak-
kında. "kastı aşan adam öldürme" ve "fa-
ili belli olmayan adam öldürme" siıçlann-
dan Eyüp Cumhuriyet Savcılığf ncaönümüz-
dekı günlerde dava açılacak.
Daıre. II Idare Kurulu'nca hakkında ye-
terlı deiıl bulunmadığı gerekçesiyle. Eyüp
İlçe Emnıyet Müdurü hakkındaki "men-imu-
hakenıe" karannı da onaylarken. Çevik
Kuvvet Sube Müdurlüğü emnıyet amırle-
rındcn Mehmet İşbitiren'ın. "Göktepe'nin
çok konuştuğu" ıçm gozlem altına alınma-
siemrını vererekgorevını kötüyekullandı-
ğı gerekçesiyle Türk C'eza Yasası'nın 228
maddesi gereğınce 6 ay dan 3 yıla kadar ha-
pis eezası ıstemıy le yargılanmasına ılışkın
itırazını reddetti. Danıştay 2. Dairesi'ndeoy-
bırlıöı ıle alınan lüzıım-u muhakeme karar-
• Danıştay 2. Dairesi, 46 poüsin yargılanması gerektiği yolunda
İstanbul 11 İdare Kurulu'nca verilen kararı onayladı.ll Idare
Kurulu'nun lüzum-u muhakeme karanna itiraz etmeyen 2 polisle
birlikte 48 polis hakkında. "kastı aşan adam öldürme" ile "faili belli
olmayan adam öldürme" suçlarından yargılanacaklar.
larının. dava dosyaları ıle birlikte bugün
Eyüp Cumhuriyet Ba^savcılığı'na ıletıle-
ceğı bildirildı
Yargılanmalan karariaştırıldı
Danı^tay 2. Dairesi. Metın Göktepe'nın
Eyüp Kapalı Spor Salonu'nda bırden fazla
kışıden farklı biçım v e >ıddetle aldığı darbe
sonucu ölümü ile ılgılı olarak da. Emnıyet
Amıri Se>di Battal Köst ıle polisler Şuavip
Mutluvcr. Saffet Hızarcı. Fedai Korkınaz.
Murat Polat. Burhan Koc, İlhan Sanoğlu.Sel-
çuk Ba> raktaroğlu, Metin Kuşat. Tunca>
LzunveFikretKayacanın. TcS'nın452 1
ve 463. maddeleri dıkkate alınarak yargı-
lanmalarını kararla>tırdı. Daıre. Il Idare Ku-
rulu'nun. bu kışılerın yalnızca "faili belliol-
mavan adam öldürme" lıükmiıniı ıçeren
TCY'nın 463. maddesine göre yargılanma-
lan ısieınını yennde bulmazken. TCY'nın
452 1 maddesınde düzenlenen "kastı aşan
adam öldürme" fıılının de dıkkate alınma-
sını istedi. Danıştay "ın bu karanna göre sa-
nıklar. 5 yıldan 15 yıla kadar ügır hapis is-
temıyle yargılanacaklar.
Danıştay 2 Dairesi. ÜsküdarCezae\i"nde-
kı olay larda ölenlerın cenaze törenı sırasın-
dagözaltınaalınan ve Eyüp Kapalı SporSa-
lonu'nda tutulan kışılerc cop. tekmc ve yum-
ruk vurdukları belırtılen Eyüp İlçe Emnıyet
Müdürlügü Cev ık Ku\ \et Büro Amırlıği'nde
görev lı pol^ler MehmeC Akköse, Ali Dağte-
kin. Fazlı Şen. Şadık Orhan, Yusuf Kulmaç.
Şenol Öztürk. Önder Oruç. \'alçın Av deniz,
F.rgün Akbalık İbrahim ()/çdik. Şükrii Kev-
kin. Banş Akta^, İbrahim Kılınç. Isnıail \k-
ÇİZMEDEN YlIKARI
sı
'Cr BAKAR!
güL Yücel Karamızrak. Doğan Aralan. Al-
pa> Torun. Ahmet Başkurt. \olkan Katar, Er-
kan Vakınlar. Mehmet ^av uz. Erkan Öz. VI.
Atilla Güngör, Salih Sırlı. Osman Dağlı. Ne-
dim V ılmaz, Taner Ö/dil. İsmail düntvsu,
Mehmet Ayhan. Mustafa Duru s e Coşkun
Öztürk ıle İlçe Emnıyet Müdurlügü bürosun-
da görev lı polıslerle Recep Adıgüzel'in de.
TCY'nın 245. maddesı geıeğınce 3 aydan 3
yıla V.ıdarhapis ıstemıyleyargılanmalarına
karar verdi. II Idare Kurulu. bu polislerın.
TCY"nin 482 ve 251. maddeleri uyarınca
4.5 aya kadar hapis ıstemıy le yargılanmala-
nnı ıstemıştı. İstanbul II Idare Kurulu'nca ay-
nı maddelere göre haklarında lüzum-u mu-
hakeme karan verılen polis memurları Emin
Akso> ve Mustafa Bayrak karara itırazda
bulunmamışlardı. Bunlarla ılgılı kararlarda
Danıştay "ın kararıyla kesınleşmış oldu.
Danıştay 2 Dairesi. gözaltında bulunan
kişilere hakaret ertığı öne sürülen Çe\ ık Kuv -
vet Şube Müdürlüğü'nde göre\lı Emnıyet
Amın KorkmazKaraşıhoğlu'nunda. TCN'nın
245 maddesı geıeğınce "görevi kötüve kuk
lanma" Miçıından 3 aydan 3 y ıla kadar hapis
eezası ıstemıy leyargılan-
masina karar verdi. Il Ida-
re Kurulu. bupolı>.!erden
TCY'nın 482 ve 251.
maddeleri uyarınca 4.5
aya kadar hapis ıstemıy-
le yargılanmalarını ıste-
mışti.
UvsaFa hapis
istemi
MUSA KART
Daıre. aynı olaydagö-
zaltında bulunanlan gö-
rüntülemek v e haber y ap-
mak amacıy la görev ya-
pan AT\r
muhabirı Mus-
tafa Erdogan ıle kamera-
man Tuncav Altığ'a tek-
me v e tokat v urdugu öne
sürülen BayrampaşaÇe-
v ık Kuv vet Şube Müdür-
iüğü'nde görev lı Komi-
ser Yardımcisi Memduh
Uysal'ın. TCY'nın 245.
maddesi uyannca 3 aydan
3 yıla kadar hapis iste-
mıy le yargılanmasina ıhş-
kın 1) Idare Kurulu'nun
karannı da onay ladı. Da-
ıre. aynı olaylar sirasın-
da zarar gören Mustafa
Kılıç'ın başvurusu doğ-
rultusunda. ıddıalararaş-
tırıldıktan >onra hazırla-
nacak bır fezleke ıle ilgı-
lıler hakkında Istanbulll
Idare Kurulu'nca bır ka-
rar verılmek üzere suç
duy urusıında buluııulma-
sını da kararlaştırdı.
Yüksel
'Teröre
demokratik
çözüm'
• Yeni Emni\et Genel Müdürü
Alaaddin Yüksel, polise yeni bir
imaj kazandırılacağını ve polisin
üniversiteden eekilerek esas
işine döneceğini sö\ ledi.
AHMET ŞEFlK
TRABZON - Emnıyet Genel Müdürlü-
ğü'ne .ıtdiun Tnıbzon Valısi Alaaddin Yük-
sel. poliMiı ana işlevıne döndürülmesınin
şart olduğunu behrterek "polisi kahvehane
denetleme. üni\ersite>e girme gibi tali gö-
rev lerden"çeknıek gerektığını söyledı. Po-
liNe yeni bır ımaj kazandırma amacında ol-
duklarını.polisineğıtıını ıle polıs- vatandaş
ihşkılerının geliştırılmesineözellıkleönem
verdıklerını belırten ^•ük^el. olayları çok
açık bıçımde kamuoyunun önüne getirece-
ğinı. topluma ve denetıme açjk bır yönetı-
cılık anlay ı^ı ıçınde olacağını soy ledı. \\A-
sel. terör -.orununun çözümünde bazı de-
mokratik çözumlenn denenebıleceğıni be-
lırterek "Llkcnin bölünnıez bütünlüğü >e
tek bav rak anlayışı içinde herkesiekucaklaş-
mavahazınz"dedı.
Yeni Emnıyet Genel Müdürü Alaaddin
Yüksel. görev e gelırken sloganlarının "da-
ha gmenli \e huzurlu bir Turkiye~olduğu-
nu belırttı Ellerınde hazır bazı projeler ol-
duğunu. gereklı bılgılen aldıktan^nraoluş-
turacaklan yeni projelerle sorunları a>ma-
ya çalışacaklarını belırten Yüksel. öncelık-
İe pohsın dısiplinı veeğıtimi konusunda acıl
çaba harcanmj.sı gerektığını \urguladı
Pohsın ımaıı konusunda ve polıs-vatan-
da^ ılı^kılerınde sıkıntılar ortaya çıktığını
belirten Yüksel. pohsın yeni bir imaja ka-
vuşturulacağını ve vatandaşla ılışkilerinde
yenıdınamıklerin aranıpya^amageçırılece-
ğını söyledı \'üksel. emnıyet teşkılatı ıçın-
de 'beyin firtınası ekibi" oluşturacaklarını.
özellıkle poliN vatandaş ılı^kılennın ısteni-
len ölçuye getırılmesi ıçın bu ekıbın düşün-
ceüreteceğını. suç ve suçlulanıı ızlenmesin-
de vatanda^lann yardımınııı arttınlması ıçin
başta Japonya olmak üzere çeşıtli ülkeler-
deki uygulamalan ınceleyeceklennı ifade
ettı
'Kucaklaşırız'
DSP milletvekillerinin Güneydoğu saptamalan '"^
h i l
" ""
m
'Bölgedeterörekonomisi var
9
TIREY KOSE
ANKARA-DSP
milletvekillerinin
Güneydoğu Bölgesi'nde
yaptıkian ıncelemeler
sonııcu hazırlanan raporda.
- \nkara"va bölgeden
sağlıklı bilgi ulaşmadıgı. bölgeye aynlan 8-
10 milyar dolarlık ka>nağın sağlıklı
denetiminin yapılmadığı. seçimlerde
özeflikle ku> İerde 11A0EP o> larının
baskıy la engellendiği, halkın dev lete
güvenmediği" belırtılerek Güneydoğu ıçın
TB\I\I denetımlı. bolge merkezlı bır
yönetım bıçımi oiuşturulmasi önenldi.
Raporu hazırlayanlardan İstanbul
Viıiletvekılı BülentTanla. bölgede terör
ekononıısi oluştuğuna dikkat çekerek
~Şimdi olağanüstü hal (OHAL) kalkabilir
tartısmalarıolurken bölgedeveniolaylar
çıkabilir. Kanmamak la/ım" uyarısında
bulundu DSP'nııı raporunda. Kürtçe
radyo-televızyon ve eğıtım konusunda
herhangı bır önen yer almadı ve faılı
meçhul cınayetlerle ılaılı sav lara da yer
verılmedı DSP İstanbul Mılletvekılı"
Bülent Tanla. Gazıantep Mılletvekılı Ali
llıkso) \e Manısa Mıllet\ekılı Cihan
Yazarın 10 gün süreyle Dıyarbakır. Lıce.
Kulp. Sıhan. Mardın. Nusaybın. Kızıltepe.
Cizre. Silopı. Şırnak. Habur. Sıırt. Tatvan.
\'an ve Çukurca'da yaptıkian
ıncelemelerın ardından hazırlanan rapor.
DSP iıderı Bülent Ece>it'e verıldı. 15
say falık rapor. "Giriş, OHAL
uvgulamalannda gÜM-nlik ve
koordinasyon. ekonomik durunı ve \aşam.
göçler. bölgede siyaset ve bolge emanteri.
dev lete duy ulan güven. b«>lgede haberleşme
biçinıL geçici köy koruculan" alt
başlıklarından olu»u\or.
Raporda. bölgeye yönelık olarak günlük
sorunları çözmek ıçın alelacele kararlar
ahndığı ve bıınlarııı olayın çözümünden
çok yeni sorunlara ve yetkı kamıa^asına
neden olduğu belırtılerek dev letın olayın
bütününe bakabılmcM gereğı üzerınde
duruldu. Bölgeyle ılgılı cıddı bırbılgı akişı
sorunu bulunduğuna dikkat çekılen
raporda. bölge yönetıcılennden Ankaraya
yanlış bılgıler geldığı bildirildı. Koruculuk
sıstemmın. ılkelere bağlı olarak \e zamana
yayılarak tasfıyesı istenırken raporda
Kürtçe eğıtım \e radyo-televızyon yayını
konusunda hıçbır önerıye yer venlmemesı
dıkkatı çektı.
DSP İstanbul Mılletvekılı Bülent Tanla.
raporla ılgılı olarak Cumhuriyefın
sorularını yanıtlarken bolgedekı devlet
yetkılılılerının gözlemlennın kendı kışisel
odaklarıyla sınırlı olduğunu söyledı. Tanla.
bu konuda şu görüşlerı aktardı. "Bölgedeki
\ valisinin izlenimleri farklı. bizim
gördüklerimiz farklı. Halkın dev lete güveni
yoL Ankara"ya bilgiler yanlış geliynr. Bu.
kasten olmuyor belki. \nıa gelen yanlış
bilgiler Ankara'da da yanlış politikalar
ha/ırlanmasına yol açıyor. Bilgilerin yanlış
olduğu. sahadaki göriişmekrimizde ortaya
cıkti. Dev let bölgeye inanılma/ para
haırnor. Bu paranın denetimi yok." Tanla.
koruculuk sı.stemının >akıncalarını
anlatırken ~\aklaşık 56 bin korucu \ar.
"Koruculuk sistenıı hemen k.ılksın"demek
dcyanlış, 'Kalkmasın" demek de.
Koruculuk sistenıi. ilkelere bağlı olarak
tasfiye edilmelidir. \rttırma\acaksııı.
disipline edip kurumsallaştırmayacaksın.
süratk; eriteceksin" dedı. Tanla. raporda
Kürtçe eğıtım ve yayın konusunda bır
önerı yer almamasına ılışkın soruya da. şu
yanıtı verdr "Vatandaştan bu konuda bize
hic istek gelmedi. En önemli sorun. can
güıenliği ve ekonomik sorunlar. N üzlerce
okul yıllardır kapalı. Türkiye Cumhuriyeti
okulları kapalıyken Kurtçe eğıtım
yapılsın' demek. rasyoneldeğil. Kültürve
gelir düzey i yükseldikçe bu konularda
talepier ortaya çıkıyor. Bölgenin yü/de 60-
7ü"i medya izleyemiyor. Bölgede ayrı bir
haberieşme düzeni var. Radyo-TY
izlenmiyor. gazete okunmuyor. Anıa halk.
her şeyi haber alıvor. üstelik bildikleri
gerçek oluyor. Bu. farklı haberler
alıvoruz."
BIRBAKJMA
SERVER TANİLLİ
Edebiyatımızın
Güzel Aydınlığı
Benim kuşağımdan olanların, 50'li yılların faşlann-
da, arkasından koştuğu şairlerden biri de oydu. O sı-
ralarda, Nurullah Ataç'ın, GüzelAydmlık'\ okuyupda
yazdıklarını bugünkü gibi hatırlıyorum: "Açın kitabı"
diyordu Ataç. "Şu Kalabalıkta Gördüğün Herkes ad-
lı şıirı okuyun, Aşk Yüzünden Cinaye'l, Emine'yi oku-
yun. daha öyle niceleri var, şair onlarla insanlık sev-
gisini söylüyor. insanlık sevgisini aşılayıveriyor oku-
yana. Hem de sesmı yükseltmeden, size küçük bir
olayı anlatır gibi konuşuyor..."
Ataç sözünü edecek de daha fazla ilgılenmeyece-
ğiz?
Öpüp başımıza koyduk Necati Cumah'yı.
Demek kı yarım yüzyıla yakın bir okuyuculuk be-
nimkisi; onun da yarım yüzyılı aşan sanatçılığı.
Şımdı de 75. doğum yılı kutlanıyor.
Yazdıklarınm lıstesıne bakıyorum: Şiirler, öyküler, ro-
manlar. oyunlar, denemeler.
Nasıl da bereketli bır sanat yaşamı!
Hangısini başa alacaksınız bunlardan? Şairliğini
mi?
Şiirı daha baskın görünür Cumalı'nın.
Daha Kızılçullu Vo/u'ndan başlayarak. Şükran Kur-
dakulun deyişıyle, "Doğayı ve yaşamı bir türkü ha-
fifliğı içindeyansıtan" -o yalın, içten, aydınlık ve lirik-
şıırlerde, aşk, sevinç. özlem gibi bireyin güncel kay-
gılarının yanı sıra, çağın sosyal sorunlannı da konu
edindı.
Açınız 1974'te yayımladığı Ceylan Ağıdı'nı, 12 Ey-
lül öncesı, ışlenen cinayetler karşısında vurdumduy-
mazlığı, ülkenin ıçınde bulunduğu bunalımı dile ge-
tirdiği o şiirleri, bugün de aynı duyarlıkla okuyacak-
sınız.
Ta 1945'te çıkardığı Harbe Gidenin Şarkılan'nda gör-
düğünüz bir Hürriyete Ovgü vardır ki dünya edebi-
yatında özgürlük üstüne yazılmış birkaç büyük şiir-
den biri de odur.
"Boşa değıl dökülen kan" diye başladığı o şiirin bir
yerinde şöyie der Cumalı:
Sen çalışmanın ve düşünmenin hakkısın
Kanunlarm. nızamlann ustünde
Talıhisin ınsanlığın
Her sevgi hayatla bıter
Yalnız senın aşkın kalır
Genç çocuğa babadan
Söyler mismız, nedır özgürlük bundan başka?
Herhangi bır şiirıni alınız bir kitabından, örnegin
okuyunuz Guneş Delısi'ni, şairimizin bütün bir dün-
ya görüşünü özetlenmış göreceksiniz orada.
Doğadan ve aşktan yana, zulme ve savaşa karşı,
banşçı ve insancıl.
En kötü hallerde bile geleceğin güzelliğine inanan...
Boşuna değıl dokülen kan
Şehirlerde, köylerde çocuklar büyüyecektir
Daha zeki daha çalışkan
Bütun acılar unutulacak
Şarkılar daha yürekten söylenecektir • •• - -
• Ve Türkçenin, güzelım Türkçentn de delisidir Cu-
malı.
Sıcak ve insancıl dilınden başlayarak, şiirindeki bu
özellıklerın çoğunu, öykü, roman ve oyunlannda da
bulursunuz onun. Özellikle Ege yöresınin kasaba ve
kırsal kesim insanlarının sosyal sorunlarına eğilirken
gerçekçı edebiyatımızın en güzel ürünlerinden birka-
çını yaratmıştır. Tütün Zamanı, yadaZeliş'i, Yağmur-
lar ve Topraklar'ı ve Acı Tütün'û hatırlamaz olur mu-
sunuz? Ya Anadolu ınsanının cınsel yanını sergiledi-
ğı Ay Büyürken Uyuyamam'\?
Romanı. 1976'da, Anadolu'dan Makedonya'ya
uzanmıştı; 1995'insonlarındayayımladığı VıranDağ-
lar'la, bir Makedonya Destanı da var elimizde bugün.
Ama nasıl da sürukleyici!
Söyleşilerınde ve denemelerinde ilgınç gözlemleri
vardır Cumalı'nın. 1981de Doğan Hızlan'la yaptığı
bir söyleşıde şunları söyler: "Kasaba, yanı ne kentne
köy, ıkısi karışımı bıryerleşım merkezı. Türkiye'yi en
iyi yansıtan yerleşım örneğidir bence kasaba. Kasa-
ba kültürü bütün yaşamımızı etkiler. Kasaba görgü-
süegemendir bütün değerolçülehmızde. Politika, eği-
tim, sanat, hoşgörü ortammı kasaba saptar bize. Ro-
man. kentleşmenin sanatıdırgerçı, ama kentleşemi-
yoruz işte. Kolay değil."
O yıldan bu yana değişen nedir, söyler misiniz?
Ama özgürlük çözecek her şeyi sonunda:
Boşuna değıl dökülen kan
Tarıhin akışından anlıyorum
Kuvvet zamanla yıkılır
Yalnız senin uğrunda ölür insan
Yarası acımadan
Sevgili Cumalı, edebiyatımızın güzel aydınlığı, nice
yıllara!..
Alaaddin ^ ukNel. terör sorununun çözü-
mü konusunda yeni bır yaklaşimın olup ol-
madığına ılı^kın bır sorııyu yanıtlarken de
şunları söy ledı. "Polisteşkilatımızolsun.di-
ğer yüvınİik güc.lerimİ7 olsun terörle müca-
dele konusunda bü> ük çaba harcıyor. Sayın
Başbakan'ın da sürekli vurguladığı gibi de-
mokratikçö/ümlerdearanır. L Ikenin bölün-
nıtz bütünlüğü »e tek ba>rak anlavıy içinde
herkesie kııcaklaşnıava İıa/ırı/. Bu ülkenin
bütün insanlan birbütündür.Çanakkale'de-
ki ıııc/ar taslarında kinı bu insanlan birbi-
rinden avırabilir."
Kanserli Emin Ira pasaport alırsa 'genel güvenlik' kalmayacak
Bir 12 Eylül klasiği: Pasaport yasağı...
HALİL NEBİLER
İçişlen Bakanlığı. genel güv enliğı
korumanın yolunu. tedav ı olmak içın
yurtdişina çıkmak ısteyen kanserli
Emin İra'ya pasaport vermemekte
buldu. 12 Eylül dönemindeyaklaşık
400 bın kışiyı etkıleyen pasaport ya-
sağı uygulamasını yenıden gündeme
getiren İçişleri Bakanlığı. Manisalı
Emin Ira'nın pasaport isteği "^urt-
dısına çıkması «enel güvenliğimi/
bakunmdan sakıncalıdır" «erekçe-
siyle geri çe>irildi.
Emin Ira'nın pasaport isteğini. "Vurt-
dışına çıkması genel güvenliğimiz ba-
kımından sakıncalıdır^gerekçeviy le
geriçevırdı. Yurtdişinaçıkı^ı ıçin pa-
saport venlmeyen ve Mart 1c
>S0'den
Nisan 1^86'ya kadar cezaev ınde bu-
lunan Emin İra'nın. 1981 yılında Iz-
mır'de komünizmpropagandxısı yap-
tığı öne sürülüyor.
Manısa"da oturan Emin Ira. yaka-
landığı kanser hastalığının tedavisi
ıçın yurtdişina çıkması gerekınce
1994 y ılının başlarında Manısa Em-
nıyet Müdürlüğü'ııc başvurarak pa-
saport ıstedı. Manısa Pasaport Şube-
sı. İra'ya ne olumlıı ne de olunisıız bır
yanıt verdi. Ira. heray polise giderek
pasaportunu sordu. anıa 11 ay bo-
yunca süruncemede kaldı. Hastalı-
ğının ılerlemesını de göz önuııe alan
Fra. 15 Kasım 1994 tarıhmdc bu kez
yazılı olarak başv urusunun jkıbetı-
nı sordu Kendisme. talebın yerıne
getirılmesinın İçişleri Bakanlığı tara-
fından uygun gorulmedığı söylendı.
.ıııcak bunun nedeni açıklanmadı.
Emin Ira. Manisa Bölgc İdare Mah-
kemesı'ne pasaport hakkını kullaıı-
mak için dava açtı Dava dılekçe-on-
de. pasaport yasağınm ıptal edılnıe-
sini. pas.aportuııun verılmesını ıstedı.
Mahkeme. dosyayı Ankara 3. Idare
Mahkemesi'negönderdi vedavaya bu-
rada bakılmaya başlandı. Ankara 3.
İdare Mahkemesı. İçişleri Bakanlı-
ğı'na Emin Ira'ya neden pasjpoıi \e-
rilmediğinı sordıığunda. 2S 6 1995
tarih veÎ354sayıh.altında İçişlen Ba-
kanlığı 1. Hukuk Müşav ıri .
inızasi bulunan bir yanıt aldı.
da şöyledenılıyordu:
"Adı geçcnin, yasadışı TKP/İş^inin
Sesi isimli örgüte üye olmak. bu ör-
güt adına eylem ve faaliyette bulun-
ıııak. ideolojik nedenle adam öldür-
nıeye teşebbüs \eyaralamak. 1981 y ı-
lında İzmir ilinde komünizm propa-
gandası yapmak stıcundan İzmir Sı-
kıyönetim Komutanlığı I Nolu Aske-
ri Mahkemesi'ncedava açıldığı, aynı
mahkemenin kararı ile 12 y ıl ağır ha-
pis eezası ve ömür boyu kamu hiz-
metlerinden yasaklannıasına karar
verildiği. bu ce/asını Çanakkale E Ti-
pi Cezaev i'ndeçekmekte iken 3267 sa-
yılı kanun gereğince tahliye olduğu,
TKP/İşçinin Sesi örgütü içerisindeye-
niden faaliyet gösterebileceği. ceza-
ev inden tahliye olduktan soııra Tur-
gutlu ilçesindcki yasantısında aşın sol
görüşlü kişilerle İaaliyet içcrisindc ol-
duğu. irtibatını devam ettirdiğinden
pasaporttalebinin yerinegetirilmesin-
de sakınca görüldüğü Manisa Valili-
ğfnden biklirilmiştir... Dav acının yurt-
dişina çıkması genel güvenliğimiz ba-
kımından sakıncalıdır."
İçişleri Bakanlığı. Ira'ya pasaport
vermeverek genel güvenliğimizi ko-
ruyacaktı Ancak yazıda bır gariplik
vardı Ira'nın avukatı DurmuşTunç.
garıplığı şöyle anlattı:
"Emin Ira. 12 Eylüldarbesinden ön-
ce. 14 Mart 1980 tarihinde gözaltına
alınmışve2l Mart 1980tarihindetu-
tukJanmış. Bu sırada 12 Ey lül darbe-
si olnıuş ve o ortamda aley hinde delil
yokken 12 yıl hapse mahkûnı edil-
miş. Nisan 1986 tarihine kadar ceza-
evinde kalmış. Mart 1980'den Nisan
1986ya kadar cezaevinde bulunan
Emin Ira. nasıl olmuş da 1981 yılın-
da İ/mir'de komünizm propaganda-
sıyapmış?"
İçişleri Bakanlığı'nın yazısında
başka garıplıklerde var. Avukat Dur-
muş Tunç. bunlara da şöy le değını-
>or:
"İçişleri Bakanlığı, Emin Ira'nın
TKP/İşçinin Sesi örgütüne üye olmak
ve bu örgüt adına eylem yapmaktan
yargılandığını söy lüyor. Bİiy le birsuç-
İanıayı yargılandığı Askeri Mahke-
me dahil hiçbir mahkeme getirmedi.
Emin Ira. hiçbir zaman örgüt üyeli-
0nden yargılanmadı. Aynı davada
yargılandığı arkadaşlan, Emin'den
daha fazla ceza aldılar ve halen pasa-
portlan var. Bakanlık. Emin lra'nm
TKP/İşçinin Sesi örgütünde yeniden
faaliyet gösterebileceğini söylüyor ve
pasaport vermeme gerekçesi olarak
aşın sol görüşteki kişilerle göriişme-
sini gösteriyor. TKP/İşçinin Sesi diye
bir örgütolupolmadığını bilmiyoruz.
Bakanlık. Emin Ira'nın bu örgüt için
çalışabileceğini nereden bilivor? Bu-
nu Emin Ira bile bilmiyor. Ustelik bu
ülkede yasal olarak kurulan sosyalist
ve komünist partilervarken Emin Ira
neden yasadışı bir sol örgütte faaliyet
göstersin? Lstelik 141-142 de artık
y üriirlüktedeğiL l stelik Emin fra'nm
aşırı sol görüşlü kişilerle görüşmesi
neden sakıncalı olsun? Üstelik, aşın
sol göriiş ne demek? Bu tür gerekçe-
lerle nasıl pasaport verilmez?"
Ankara 3 Idare Mahkemesi, fra'nın
davasını reddetti Av ukat. karan tem-
yize hazırlanıyor Emin Irahastane-
de kanserle boğuşuyor İçişleri Bakan-
lığı ı.se Emin Ira'y ı tedav iyegörrder-
meyerek hepımızin sıenel güvenliğini
koruduğunu düşünüyor.