Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
28 ARALIK 1996 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
KULTUR 15
Deneme kırk yaş olgunhığunda
IĞLRKÖKDEN
Hepjinı okudunuz rau'
Hayır 1996 yılı duzyazı
(deneme gunce anı) \erımı
tfetune okura yonelmışbırses-
lenis değıl ku^kusuz bu sozler
Daha coğrusu, tiem hay ır hem
e\et'
Hay roldugukadar. aynıza-
rranda e\ et de' Çunku Siemet
Ba\ dur'un denemelennı top-
laiığı kıtabınır adı. Hepsini
Okudunuz mu?( h ı Şev ler \a-
>n 1 ) Iikın Cumhuriyet sa\-
faiarında gun ı^ığına çıkan bu
"pazar vazılarT. bır bakıma
uzak geçmistekı Falih Rıfkı
Ata>"ın pazar konu^malannı
çağnştımor Elbet. başka duz-
lemde. baska tatta
Baydur un denemelerı ke-
>ıtlı.lezzetlı okııruzenamle}-
tıncı sov le^ıler Tıyatro. sine-
ma. şu \a da bu t'jlmın bılın-
meyen yanları. duşler. resım
sergıien cazmuzığı. yazarlar-
dan yansitılmış alacakaranlık
yaşam ke^tlen çekıcı \e se-
vımlı savisızoyku JulesVer-
ne, Flaubert. Cahino, Scho-
penhauer. Graham Green,
İngmar Bergman. Tanpınar.
Nâam Hikmet. Melih Cevdet,
\ra GûJer \e \azarlann daha
nıcelerı
Bir sağduyu hav uzu
Cumhuriyet sayfalarından
çıkarak kıtaplasan bır başka
\azmsaUeru\en Memet Fu-
at'ın kose yazıları Konuşan
Toplunı. O da, lyı Şeyler'ın
uretımetkınlığı ıçındeyayım-
landı 1993-94 arasinın "ma-
kale nitelikli \aa)ar"ı Yazarı
onlan bovle tanımlıyor
"Ne zaman. nerede. ne de-
mişim? Merakcderim" dıvor
Ta kı. "okurlarda doğruAan-
lış neler soylediğimi kola>ca
öğrenebilsin!"
Bırçeşıtaçıklık. saydamlık
getınvor \Jemei Fuat. kendı-
sıyleokurlararasındakı ıliskı-
lerc Avnı zamandj bır ayna
tutuvor duşuncelenne
1994 yılını tumuvle kapsa-
>an "çarşamba-cumartesiya-
alarTysa. mart a\ ı başinct'
>a> ımlandı Dağlarda Y urı-
ğim< ADAVf Yaymlari)
Kulturun değışık alanların-
dan derlenmis konulan, ırdele-
nıelerı gunluk gazete okuuı-
cusuna ulaştırmakta, bu ıkı kı-
tap Vanı. yatav yaygınlaşma-
nm. vazını yaşama geçırme-
nınalçakgonullu. yalın veko-
lay anlaşılır bır orneğı V
uzun nekisa' -\çık. dolavsı/
saydam Amaca ıyıce yakla^
mı$ ıçtenlıklı \e durust
Ozgünlük \vı(\apı ve Kre-
dı \a\ ın 1 ). Memet Fuat'ın eleştın alanın-
dakı sekızıncı kıtabı Eleştırı ve deneme
yazılanndan oluşmakta Aynca ınceleme-
ler. değınmeler, soruştıınnalardaveralıyoı
butunde Çogunluğu ADAM-Sanatdergı-
sindekı başyazılan Dolay ısıy la geniş utuk-
lardan damıtılmış guz ozsuvuyla dolu bır
sagduy u ha\ uzu
Imzasınıkalıcıbırgeleneğedonuşturme-
yı basarmisolan M Fuat bu eleştıreJ dene-
melerınde sanatçının toplumsal yaşamda-
kı yerı. sorumluluğu \e saygınhğı ustunde
gosterdığı tıtız duy arhkla otekılerden ay rıl-
dı Temsii ettığı odun vermez keskın bılınç-
le. sanatta. ınsana msanlığını anımsatacak
gucun ardında kostuğu -toplum y azılarıy la-
bırkezdaha ıvıanlaşılıyor DolayiMvla.de-
nemelenyle. jaratıcı yazann yazıya guve-
nını yıtınnemesını sav unageldı hep
Sağduvu\a. ho^goruve \e demokratık
ele^tın anla>ışına bağiı kalmanın onca zor
nankor olduğu donemlerde Memet Fuat
her *.ozu>le. her davranı>ı_v!a naMİ sağlam
bırba^\ uru ka\ naöı olduğunu kanıtlıy or. bu
son uç kıtabı\la Zaten İJaha once de Dü-
şünce>e Saygı, Eleştiri Sorumluluğu (1994)
ve Iki^öniıi \ozJaşma(1995)çıkmı^tı a\nı
>a\ıne\ınde
*
Bu Mİ venı bır aunluk daha \a\ımladı
Salâb Birsd: \anhş Parmak < ADAM \a-
>ınl I Geçen \ıl kıtaplaijan Papağanna-
me nın teriine. bu \ ılm guniuğu daha e^kı
bırtanheavnlmı^ 1992_Mİına
\anlışParmak kisa. koşeîı çızgılı \e ke-
sın notların altına çekılmı> toplam çızgısı-
nınurunu bır\apıt Hercumle^ı ızlenımcı
rei\amların fırça darbelen> le ortaş a çıkan
lekelere benzıvor Ancak onlara belırh bır
uzaklıktan bakmak. daha >erınde olacak
Bırsel"m gunluğu, zaten daha çok oku-
duklan u^mne çağn^ımlar. > azarda u\ andır-
dığıızlenımlervekâğıdavansıttığırenkier-
der oluşmakta Ola kı. bu yuzden. Bırsel de
Thomas Paine gıbı şovle demış oiabılır
"Etenim Kilise'm zekâmdır."
Nıee zengın \e ılgınç çıçekle bezenmı^,
bırarka bahçeye açtlı\or. vazarın pencere-
sı Sozgelımı. Mareşaİ Hindenburg unanı-
lanndan soz ederken. 26 şubat tarıhlı gun-
lük'en Hındenburg'un 1919'da kaleme al-
dıf anılannın Turkçeve bırTurk \11zba5i ta-
nafndan hemen 1925'te çevnldığını oğre-
nınz \\nca. nerde>se gunugununerutulan
buıotlarvainızBırsel'ıdeğıI. başkaşazar-
lar da tanıtıcı ozellık taşımakta Bılgılen-
d ı m veeğlendıncı Eğlendırıcı. çunku ele
almn kıijilığı çoğu kez değı^ık. az bılınen
ya a hıç bılınmeven > onlern le tanıma ola-
rıarnı sağlnor okura Bu da. her zaman her
yarnsal tur'de ele geçme>en bır fırsat Se-
vecsnlık gızem. çekıcılık Sessız duş gucu
lcakahası
sozgelımı. Buket Uzuner'ın >a\ımlan-
nnanış P cılt gunluğu olduğunu bılı\or
raıı.dunuz1
Denemelerınde olduğu gıbı
gureesınde de Bırsel, ola>ları konuşruru-
yoiMireklı \e. bırde, seçtığı kışılerı
•
*dalet -Vğaoğlu, Bu>xıkdere sahılınde sa-
tsal y-uruMişunü v aparken karşılaştığı o an-
lsan kestınlemeven trafık kazasmdan once.
DLSEME
hoşgöruye \e demokratık eleştın aniayışına bağlı kalmanın zor nankor olduğu
donemlerde. Memet Fuat her sözüyle, her da\ranışı\la nasıl sağlam bır başvuru kaynağı olduğunu
kanıtlnor. Memet Ba>dur"un "pazar yazılan' bır bakıma uzak geçmıştekı Falıh Rıfkı Atay'ın pazar
konuşmalarını çağnştınyor. Selım İlerrnın bırer mektup olmasını ıstedığı 'köşe yazılarf yla 'otuz
beş >aş' anılan da şu bıten \ılı guzelleştıren ürünler.
1-Adafet
Ağaoğlu
2- Memet
Baydur
3- Memet Fuat
4-Selım iieri
5-Enıs Batur
6-Doğan
Hızîan
Kar^ılaşmalar"da l^apı kredı >
1993) okuruvla bırara>a gelmışîı §ımdı
vazarın uzun a\ları kucaklamı^. kendısın-
den bıle anlay 1^, ho^goru ve sabır îsteven be-
deıibel ıv ıle^mesı suruvor ote >andan. has-
ta vatağında olduğu kadardı^arıda da okur-
lavenı kar^ıla^maları surmekte Işte Ağa-
oğlu nun otekı deneme. değını ve soyleşı-
lerını bır arava getıren 96'nın Başka Kar-
şılaşmalar 1 ("»apı kredı >a\ınl )' Ağaoğ-
lu'nun vazma tutkusuna kılavuzluk eden
bıldık kalemı. tıpkı eskı doneınlenn "\üre-
ğinde hedi\e >er dlnıavan başucu lambala-
ngibi, ıı/avan gece nıi/in en sabıriı gozciı-
sü \e sır kâtibL" Her >ev 1 ağır ağır ka\ dede-
rek -ustunde tır\at bulup du^unmedığımız-
va^amın. otekı anlamını onumuze suruvor
'Perisi kaçmamış'
Enis Batur. vılı ıkı venı kıtapla -gerçı.
bazı vazılan daha once >av ımlandı- mu-
hurledı Muhurleş ıp bırakma. a\ nı zaman-
davenı bırvolculuğunonevlemıdeğıl mı'v
"Voleu'nun vıne vollara duijeceğının aç k
bır ı^aretı'
Bu ıkı urun, Kesif / Saint - Nazaire Gun-
luğu t Mıtos Çağda>) ve '\olcu (Iv 1 Şev ler)
Batur'agore. ıkı p> lunılu cıldın -1971 "den
ba^lavarak suregelnıı^ gunluklerın- ı^ığa
doğru stırulmebi surecının ılk adımı bu Ge-
ndekı asıl kervanın vakla>tıgını haber \e-
ren bır çe^ıt oncu hecınsırvar
1
Av 111 zamanda. v azarın v akın bır MK on-
ce Loıre Innağrnın ağzında Atlantık kı-
vısında kaleme ald/ğı >adel notlan Saınt-
Nazaıre. Ikıncı Dunva Sava^ı iirasında. Na-
zı Almanvasj nın Atlantık'ıdenetlevenun-
ludenızussuvdu Besbellı gunluğuntutul-
duğu otuz gunluk ^urede de Batur'un ve
Franba'nın konuğu otekı vabancı vazarla-
nn ıvot kokıılu ussu olmu^
_\olcu"\a gelıiKe. vazarı. onun ıçın
"Öbur kjtaplanmı konu alan bir calışma"
dıvor Avnı zamanda. Batur un kendiM hak-
kındakı bıtıp tukenmeven soruiarı da van-
sivor satırlarasıkMk. "Iknki. kındimleil-
gili bilgisizliğimden ka\ naklanan bir curet
taşıdım. besledim zaman zaman'* der
"Pus"ta
•
Selimİleri nın bırer mektup olmasını is-
tedığı -koşe>azılan'*>la "otuzbeş>aş'*anı-
iarı d.ı. i,u bıten vılı guzelleştıren, renklen-
dıreıı urunler PerisiKaçmışYazılarıleHa-
tırinorum. Her ıkısı de, Ivı Şevler'ın vavı-
nı \azar eskı vazarlanngunluk verımlen-
nın. aradan geçen onca zamana kar^ın, bu-
gun de tat alınarak okunabıldığıne dıkkatı
çekı\or, denemelerının "başlangıç \an-
sı"nda
Bence de çok haklıfık taşı>on bır goruş
bu Dalıası,bunlarveterıncekıtaplaşmışbı-
le cieğıl Hem e^kıîerın (sozgelımı. Halide
E(i>p 111 haftalık dergı vazılan -o. bunlara
mektup dıvordu- neden bır kıtapta toplan-
•laz
1
) hem de venılenn Bu arada. doğru-
dan ilerrnın bıle bu konuda veterınce ça-
ba gostennedığı soylenebılır "Perisi kaç-
mamış'tadıdamakİarda, nıceyazısı varkı
vazarın. okurları kıtapla^masını beklıyor
Lstehk bır an once'
Bu arada elbet 1996"nın tadı yurekten
\ e bellekten kolay ca çıkmay acak bır başka
deneme ıırununu de unutmamak gerekıvor
Iskender Pala'nın Şairlerin Dillnden (Ötu-
kenVavınl I ısimlı vapıtı Dortanabolum-
den olusan denemeler bunlar Hıkâyeler
kıtabı. Şaırler Kıtabı Kavramlar Kıtabı ve
Rock'm soyadı Roll piyasada
Cl'MHL R C\NB\ZOĞLl
içerığıyle. mızanpaııyla tarklı kulvar-
da ieyred'en bır muzık derguı var ıkı av-
dırpıya>ada. adı Roll. E\pressdergi5inın
de y azı ışlen mudurluğunu ustlenmiş Der-
>a Bengi'nın yonetımınde çıkıyor E\p-
re^s'tekı muzık say talarına yazanlar Mg-
dıramadıkları malzemeyı ın^anlara akta-
rabılmek \e dınledıklennı pa\laîabılmek
amacıy la boy le bır dergı çıkarmay a karar
vermısler Ağızlarda sakız olan rock ye-
rıne. devınıme daha uygun olduğu ıçın
roll îsmını beçmı^ler
"Birçok isim geçti aklımızdan. Bıirun
isimlerin mizah dergilerini çağrıştırdığını
fark ettik. Dilimize \erleşmiş > abancı isim-
lerin daha bakir olduğunu gördük ve roc-
kın sovadı roll'u seçtik' dıve aniatıvorlar
Roll'un oykusunu Derya Bengı Ogan
Güner v e Sarp Keskiner.
Roll akademık muzık dergısı olma ps-
şınde değıl, guncel ne \arsa kendı bakı>
açılarıy la vermey 1 planlıyor Orneğın ara-
lık sayısında album tanıtımları. lısteler
sanat etkmlıklerı gıbı sabıt ko^elenn y>
nında çoğu soyle^ı seklınde Pink
Floyd'dan Rick \\ right. PJ. Hanev Öz-
kan Iğur. Zen ve Baba Zula'dan Murat
ErteL Khadcl.Radieal Noise. PearlJam' n
Istanbul seruv enı. Rasputin L'ğurgıbı nıu-
zıkte ozgun dılın peşmde olan ısımlerle ıl-
gılı yazılar var
- RoU'u çıkarmam/ın birincif amacı ne?
Çevremızde gorduklerımız muzıktekı
kıpınılar boy le bır dergıyegereksmım ol-
duğunu haber v eny ordu. ancak ı>e ba^lar-
ken bır mısyon pevnden gıtmemeye ka-
rar verdık Roll'de ne dınîıvorsak onlan
anlatmaya, bır ^ekılde ınsanlarla payla^-
maya çalı^ıvoruz Piyasada neyın tutul-
duğu. neyın moda olduğu yerıne bızım
neyı hissettığımızonemlı
-Diğermüzikdergilerinden ne farkı \^r
Roll'un?
Genel konulara değınen bır dergı yap-
rrtiyoruz. pazarla ılgılı ne varsa koymaya
çalı^acağız. ama ^ebepsız y azı lar olmav a-
cak Aralık av ında çıkıvorsa aralık dergı-
sı olacak. kısacası ya>avan bır dergı he-
deflıvoruz Haberlerı ve duşuncelen ın-
sanlardan soyle^ılerle alıvoruz Cevın
ağırlıkh çok say tamız var. ama hepsı ya-
banci dergılerden Turkçeleştırılmış soy-
leşıler
- Derginin ilk iki sayısında PJ. Hanej,
Musa Eroğlu ve Zeynel Abidin Cumbu;
>an >ana. Roll bu farkJı dumalar arasın-
daki bağlantıyı nasıl kuruyor?
Rock 150 l'erde Elv b. 60'larda Beatles.
7
0 lerde Led Zeppelın ıfade edıyordu
Sonra her coğratya adına rock denen bır
^eyler yaratmaya basladı. rock yerel bır
kullanım kazandı. bır bakıma ba^ladığı
yere dondu. muzısyenlerın yerel çahijma-
İaıa ılgKi arttı Durum boyle olunca Ben
Harper 1 venrken Musa Eroğlu ndan soz
etmemek olmaz. çunku Harper EroSlu'nu
dınlıyor ızlıyor PearlJam'esayfalarcay-
er venrken. Eddıe Yedder'ın bırlıkte ça-
listığı \u>ret Fateh'ı de unutmuyoruz
\ereden nereyegeldığımızıanlamakıçın
deZeynel Abıdın Cumbus onemlı Roll,
muhaİıt y onu guçlu olanlara v e geleneğın
sıcaklığına vavgılı
- Verli rockta kitap yok. Roll. fasiküller
tererek bu bilgi açığınj kapatmayı duşu-
nu\or mu?
Daha once çıkmış dergıler tanh yaz-
maya kalkisarak hata yaptılar Kıtap for-
matı ba^ka bır ı> Dergıde boy le bır y ay ın
polıtıkamız olmayacak Bu bılgılen ılen-
de kıtap yoluyla sunabılınz
- Roll nasıl tepkiler aldı?
Tepkılerolumlu. dergı unıversıte kent-
lerınde ılgı goruyor Anadolu'da okuyan
genç. kendını soyutlanmı^ hıssedıyor ve
Istanbul da muzık adına neler yapıldığını
Roll'den oğrenmeye başladıklarını soy-
luyor Bu ho^ bır haber
BahnyelılerKıtabı (Acaba. busonuncuol-
ınasaydı. kıtabın yoğunluğu daha ıvı ko-
runmu> olmaz mıydı')
Ancak yazarın -vmdı ordudan aynlmis-
bır denız bınbasisı olduğu hesaba katılırsa.
bu durum anlayısla karşilanabılır Hafıf
alaycı. kımı zaman ısırıcı. amaçoğunlukla
zanf kalan bırdıle sahıp Pala Denemelen
tarıhsel gerçekler. ovkuler, masallarla, de-
yı^ler ustune bınen va da çevresınde dola-
>an, Sahıpkıranlarkuşağınaovgu vesaygı-
dan gerı kalnıayan bırtakım metınler Bın-
bır pınltıh alıntıy la suslenmış ayrıca. bun-
ların her bın
Akademık bır unvanın (doçent) da sahı-
bı bulunan Pala, Klasık Turk Edebıyatı'nın
-tanım ve îsim, Fuad Köprülü'ye aıt- dis-
landığından. ona "arkeolojik kâlıntı" go-
zuyle bakıldığından yakınıyor "Eski şüri-
mizdeki tarihi \e mitolojik birikimden saj-
gın hastalık görmuş gibi kaçıyoruz" dıyor
Bu arada Hilmi Yavuz un Yazın-Dil \e
Sanat (Boy ut) ıle Osmanhlık. Kultur. Kim-
Uk(Boy utjısımlı denemelennı unutmamak
gerek Gerçı bınncıde yer almış metınler
(roman sıır.dıl ve sanat vazılan). daha on-
ce ba^ka ısımler altında da bır olçude ya-
yımlandı Ancak, Boyut baskısı belırlı bır
butunsellık kazanmıs
Son olarak. bıten y ılın su anda kıtap ola-
rak gunışığına çıkmamıs genç bır değenn-
den sozederek noktalayahm deneme ven-
mını Mehmet Serdar. Lzun suredır.
ADAM-Sanat dergisinde yazılarını ıziedı-
ğımız Serdar bu denemelennı Sanat \eGer-
çeklik ıle Sorun/Çözüm baslıkiı ıkı kıtapta
toplamı> Bu y azılar belırlı bırvaşın, du^un-
sel bınkımm v e bılgece hoşgorunun olgun-
lastırdığı. tartısmacı bır y akla^ımla dıkkat-
len ustune çeken metınier
Anıtsal bir j]gi örneği
1996 nın deneme bılançosu kabarırken.
hıç kuşkusuz boylesıne çok renklı -san
mavı, ye!>ıl. mor- bır mozaığe yarasan son
noktay 1 Kitaplann Kitabı'vla (\ap\ Kredı
Yayınl) Doğan Hızlan ın yazılı tanıklığı
En eskı y azı CemalSüreja'nın \az Done-
mi ustune mı°
Onca dıkkat. onca emek. onca sev gı on-
ca zaman ve onca sozcuk' Yazılanlann go-
runen bolumu ıle gorunmeyen. arkada \e
dıpte kalan bolumu1
Sankı anıtsal bır tlgı
ve sevecenlık orneğı Duru bır Turkçe. ya-
hn kestırme anlatım. doğrudan konunun
ozunun kav ranması. sonra avnı bırebırsoy-
leşiyle sozun okura ıletılmesı
Deneme ulkesının dışandan konuk gel-
mış kıtaplarına hıç dokunulmasın mı0
Ek-
sıkler ustunde durmayıp. uç ozel ornekle
savfayı kapatmalı Bın Avrupa'dan. bırı A-
da'dan ve uçuncusu de uzak Amenka'dan
ornekler bunlar SıraylaUmbertoEconun
VonJm>e\şınYorum'u(Can Vayınl ) son-
ra GeorgeThompson'ın MarksiznneŞür'ı
(ADAM Yayınl ) \e son olarak Octa\io
Pazın Çamurdan Doğanlar ıse. Meksıka-
lı yazarın ABDde. Harvard Unıversıte-
sı'ndegerçekleştırdığıkonuşmalannıntop-
lu çevınsı Geçen yıllarda yayımlanmış
Borges konuşmalan gıbı
DUŞUNCEYE SAYGI
MEMET FUAT
Ayna Şiirleri
Sevgılı Ş,
Bu sana yazdığım yırmıncı mektup Yazdıkça
benım ofkem mı duruldu. yoksa sen doğrudan ba-
na yaptığın saldırıları mı azalttın, her nedense,
baştakı kadar gergın değılız Gene de ınceden ın-
ceye kıskançlıklarını surdurduğun gozumden kaç-
mıyor.
Hilmi Yavuz'un Ayna Şıırlen jçın soyledığın şu
sozlere bak
- Bır kıtap dolusu sonnet yazmış Hep gelene-
ğımız der durur. Nıye sonnet yazıyor oyleyse ~> Ga-
ze\ yazsın...
- 7/7 duraklı 14'lu olçuyu kullanmış, ama denk
getıremedığı yerlerı, sankı tekduzehğı kırmak ıçın
ozellıkle yapıyormuş gıbı oylece bırakıp geçmış
- Çok basıt uyaklar kullanmış, çoğu uyak bıle
değıl.
- Ne çok yabancı sozcuk1
Ne gereğı var onla-
rın?
Butun bunlar olumsuz bır bakışın getırdığı soz-
ler Beğenmemek ıçın aranmışsın
Ne oldu, ne var?
Hılmı Yavuz'un yaptığı bır şeye mı kızdın?
Ya da benım Ayna Şıırlen ıçın olumlu sozler ede-
ceğımı mı sezdın?
Bak, butun bu arayıp bulduğun şeylerın açıkla-
ması var Sırayla gıdelım
- Turk şıırının geleneğınde yalnızca "gazel" yok,
Tanzımat'tan bu yana Batı'dan alınıp ışlenmış baş-
ka bıçımler de var "Sone" debunlardan bın Beş
yuz yıl oncekı kaynak italya, oradan Ispanya, Por-
tekız, Fransa, ingıltere, Polonya, Rusya'ya yayıl-
mış Ulkeden ulkeye geçerken kullanılan olçuler,
uyak duzenlerı değışmış
Cumhunyet Turkıyesı'nın şaırlen de "sone" bı-
çımının çok guzel omeklerını verdıler Iran yoluy-
la alıp ışledığımız Arapların "gazel"\ gıbı, Fransa
yoluyla alıpışledığımızltalyan'ların "sone"sıdear-
tık geleneğımızde yer alıyor
- Tekduzelığı kırmak ıçın araya eksık ya da faz-
la hecelı dıze sokmayı Hılmı Yavuz bulmadı, ama
bu yontemı buyuk bır ustalıkla kullanmış Dıkkat
edersen butun soneler 14 dıze de degıl. 13 dıze
ya da 15 dıze olanlar da var Bazen ılk 12 dızenın
aralarında da boşluk bıraktığı oluyor Rahat, ser-
best davranıyor Denk getırememeyı fılan nerden
çıkarıyorsun!.
tşte sana 15 hecelı bır dıze orneğı •
"kapatırdım, âh, o mahcup gelınlığı ve kurku "
Aradakı "âh"ı kaldırdın mı 7 / 7 = 14 oluverır
17 hecelı bır dıze orneğı
"-ya da sadece buyu* oylece yaşarken ay-
namla ben," (17 hece).
Aradakı "oylece"y\ ya da "yaşarken"\ kaldırdın
mı bu da 14'e ıner .
Bunları mı denk getıremıyor Hılmı Yavuz?
Sonra başlarda bır "Sıyah Sonnet" var, bılmem,
dıkkatını çektı mı, dızelerının hece sayıları ıle dıze
aralarışoyle 13-12-10-10(ara) 13-14-14-14 (ara)
13-5-14-14 (ara) 11-11
Şaınn herşeyı bılerek yaptığı çok açık Becerıp
becerememekle ılgılı değıl butun bunlar Çok tıtız
bır ustayla karşı karşıyasın Saptamaların doğru,
şaır olduğun ıçın kolayca yakalıyorsun, ama de-
ğerlendırırken neden boylesıne olumsuz bır açı-
dan bakıyorsun?
- Bence, uyak sorunu da çok ustaca çozulmuş.
Nasıl? Uyağı sorun etmeyerek Rahat, serbest
davranarak Ornekse "Ayna ûe"guyâ"y\ "bıraz"
ıle "menınas"ı; "cıvımış"ıle "rukuş"u uyakduşur-
mekten çekınmıyor şaır Dıze sonlarında sozcuk-
len bolup gobeklenndekı hecelerı uyak olarak kul-
landığı bıle oluyor
Uyak duzenıne genelde Shakespeare sonele-
rını ornek almış abab cdcd efef gg
Ama bu konuda da kendını sımsıkı bağlı gormu-
yor
Ornekse şoyle bır uyak duzenı kurabılıyor abab
cdcd eefe e
1
e
1
. Sondakı "e"ler ıle "e'"ler. du-
vak-dokunmak-sığınak-yatak-batak
Ya da şoyle abab cdcd ede ff f
Butun bunlar soneyı tekduzelıkten kurtarmak
ıçın bılerek yapılmış aykırılıklar, oyunlar Bence,
amacına varmış, başarıh
- Şıırlerde yabancı sozcuklerın çokluğu hemen
gozebatıyor Doğru Anlaşılan şaır sevıyoryaban-
cı sozcuk kullanmayı Başka ne denebılır'
Onemlı olan sen şıırlen sevdın mı
9
O kıtap dı-
yelım sana ıkı tane, uç tane tat alarak okuduğun
şıır getırdı mı?
Olçu uyak ışlerını bırak da, otuzuncu sayfada bır
"Kıyamet Sonnet'sı" var, onu oku. bakalım beğe-
necek mısın?
Hılmı Yavuz'un "Zaman" gazetesınde yazdığı-
nı ıse ılk senden duyuyorum
"Nasıl olur?" dıye soruyorsun Ben ne bıleyım
nasıl olduğunu1
Evden dışarı çıktığım yok kı
"Zaman Şıırlen" dıyeşıırlerını gordulerse, "Gel, bı-
ze de Zaman Yazılan yaz," demışlerdır
Guvenıyor demek kendıne Bedreddin, Nâ-
zım, Pir Sultan, Mustafa SuphL.Dağ gıbı şıırle-
rı var "yazmakdırlığımdırbenım" derken yaslan-
dığı .
Yazarların nerede yazdığına değıl ne yazdığına
bakmak gerekır
Haydı hoşça kal..
Bır ay sonra buluşmak uzere ..
Sevgıler, selamlar.
BLGUN
• PERFORMANSGLNLERİ kapsamında
Doğan 'Medyum', Ertan Bırgul- Ferhat Ozatar 'Bu
mudur1
'. Zeynep Gunsur-Gamze [necelı Kan-
Kocaların, Koca-Kanlığı'. Alı Can Yara^'ın 'El*.
Genco Gulan'ın 'De- Constructıon'. \'ahıt Tuna 'Sa-
tıs-fac-tıon' başlıkh performanslarıyia saat 15 OO'te
AKM Sanat Galensı'nde
• TOKTAMIŞ \TEŞ saat 14 OO'te Eleştın Kıtabev 1
ve Kultur Merkezf nde okurlarıyla soyleşecek (373
38 24)
• M£D\ A İZLEME ORTAMI SEMİNERLERİ
kapsamında Omer Laçıner'ın 'Rıvayetten Habere.
Bılmeden Oğrenmeye' ba^hklı semınerı saat 18 OO'de
Toplumsal Araştırmalar V'akfı Beyoğlu Şubesf nde
(293 10 26)
• JAZZ STOP BEYOĞLU SAHNESİ nde saat
15 OO'te 'Turkıye'de Populer Kultur ve Gençlık'
konulu soyleşı yer alıyor (252 93 14)
• N\TUREL SAM CAFE B4R da Burhan Şeşen.
Gokhan Şeşen \e Te% fık Turan sahne alıyor
(414 77 66)
• YAPI SANATEYİ'nde saat 16 00"da Agıre Jıyan
konsen, saat İ8 30'da 'Ates Altında' adlı fılm
sostenlecek (235 n
2 45)