Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SK.YFA CUMHURİYET 5KASIM1996SALI
OLAYLAR VE GORUŞLER
Türkiye Siyasal ve Ekonomik Bunalımı Aşabilir mi? -II PENCERE
Prof. Dr. ERDOGA1N SORAL
T
urkıye n n. gıderek kemık-
leşen ve havalarda gezınen
entla^voiu asamalı olarak
duşurmes gerektyordu Bu-
nun ıçın devktın ıç \e dış
borç ,ukünun hafıfletılme-
sıkaçınılmazdı Içborçlanzamanayaya-
rak odeınek (consolıdjtıon) bır yoldu
Arra bu yol dış bcrçl<ıra at,ık gorunmu-
yordü Acaba nedcn1
"Iürkhe'je çag atlatan felsefenin mi-
mariarı \e onlann si>astt sahnesindeki çı-
rakan, bugiin bile parasal liberalizmden
nebeklediklerinibilmnorlar.parasal lıbe-
ralızmı ~buvük Türkne'nin" kurulma-
sında bıraraç olarak goruvorlar Buv ume-
nın rmundekı tek engel n. "dış açık" ol-
duğjna ınanmışlardı O nedenle ulusla-
rarası para pıyasalanndan sağlanacak sı-
cak ?ara\ la Turkıye nın bu engelı aşaca-
ğınue mutlu sona uJaşacagını sanıy orlar-
dı Cimadı Odeme erbılançosununbın-
kımlı açıklan, bınkıml borçlarla kapan-
mad Sozumona \ız>on sahipterinin ta-
şıma su> u ite degirmen donmuyor, borç-
lanarak borçtan kurtulmak nıunıkun ol-
muv>rdu.
- Devletın 1995ylındatahvıl vebono-
lardan oluşan anapara ve faız ıç borç sto-
ku. 1994 yılıııa gore \uzde 115 artarak
1 862 trılyon TL olmu^tur 1995 >ılında
çıkanlan bono vetahvıüenn yuzde82sı-
nı baikalar, yuzde 10'unu ozel sektor ve
tasarrufsahıplen almıştı Bu say ılar. Turk
halkmn sırtından kazanilan rantların
kımlenn elıne geçtığını gostermek bakı-
mından ılgı çekıcı olabılırdı
-Turkıye'nın 1995 Evlulu'negoretop-
lam dis borç stokunun ABD Dolan cın-
sındeı degen 1994 y ılı sonuna gore y uz-
de 11 5 artarak 65 ömılyardolardan 73 2
mılyardolara yukselmıştır Bıryıldanda-
ha kisa bır zamanda dı$ borç stokunda
gozlenen bu artışın 2 662 mılyarlık bolu-
mu ABD Dolan olarak ulkemıze gıren
taze paradır 3 661 mılyar Alman Mar-
kı'nın 2 176 mıKarlık bolumu kur tarkı
olarak borç stokunakatılırken 1 485 mıl-
yar marklık bolumu taze para olarak gır-
mıştır Japon Yenı olarak stoka katılan
toplam 722 mılyon tutanndakı paranın
590 mılyonu taze para, 132 mılyonu ise
kur farkından doğan paradır
Lıstede borç aldığımız ulkelenn ulusal
paralan teker teker sıralanmıştır Bunla-
nn arasında ne nval ne de dınar \ardır
1995'te gelmeyen dın kardeşlenmızın pa-
rası. onumuzdekı yıl beklenmektedır
Bovle olunca durduk yerde fıncancı
katırlarını urkutmenın. alaeaklı gavn-
muslım ulkelere "borçlann ötelenmesi"
onerısını goturmenın bır anlamı yoktur
Nasıl odenecek bu dış. borçlar17
Demok-
rasıde çareler tukenmez Ona karşın kısa
donemde pek de yapılacak bır şey vok-
tur Ama uzun donemde bu ulkelenn bır
enflasyon fırtınasina tutulup paralannın
TLkarşısındadeğerınınhızladu^mesı ve
bu değersız paralarla borçlann odenme-
sı gerçekleşebılır \ e \ar kı bunun da
mınnacık bır koşulu vardır Aspırını çı-
kolata>a bulayıp açık saçık gıyınen ka-
dınlara. sakal bırakmayıp etekle gezınen
kocaman adamlara yutturmak \e oylece
kendılerını hak yoluna taşımakla
Duşler \e hezeyanlar bır yana bırakı-
lırsa bılınen ıkınc"ı yol planlanan hedef-
lere vakın kararlı buvume hızlannı ger-
çekleştırerek dışsatımı (ıhracatı) arttır-
mak ve dışalımı (ıthalatı) kıvamda tuta-
rak ekonomının dı> boç odeme gucûnu
\ ukseltmektır Bu seçenek alaturka para-
sal lıberalızmle uzla^ır mı7
Sorunun ya-
nıtınıonce alaturka olma\ an parasal lıbe-
ralızmdearavalım
Dunva kapıtalızmı. "parasal libera-
lizm"ı uluslararasındakı şapisal uvum-
suzluğuçozmek ıçınkullanılaeakbıraraç
olarak goruvordu Yapısal u>uniiiızlugun
olumsuz sonuçları, uretımın bınm malı-
yetlennde kendını gostenvordu
Petrol fıvatlanndakı artış bırbılınme-
venı su > uzune çıkarmı^tı A\ rupa ekono-
mılerı sanıldığından daha çelımsızdı
ABD'nın A\rupa vı çok fazla onemsedı-
ğı sovlenemezdı Çunku \ET"nın gele-
ceğı o gunlerde belırgınle^mı^. değıldı
ABD. Japonva ıle vanşıvor. Japonların
teknolojıdekı ustunluğunu olçek ekono-
mılenyledengelemeveçalışıvordu O ne-
denle vapısal u\umluluk kıtalararası bır
onem kazanmı^tı Yapısa) uv umlukık ıçın
>apılacakçalı^malar'*venidömadüzeni"
dıve tanımlanan bır şablona dokuluvordu
Veni duma duzeninin \andaşlan buna-
lıın donelgelerini. malhetler arasındaki
farklılıkta goruvorlar, vapısal uvumun
sağianmasn la bu farkJıJıkiann azalacağı-
na, ucuz uretimin gerçekleşeceğine. dun-
>a pa/arının genişle\eceğine inanıvoriar-
dı. Dun\a ekonomiM olçeğınde kararlı
dengeierın korunmasını uluslararası _\a-
pi\a\ uvumun sağlanmasına bağlıvorlar-
dı Bu bağlamda \apılacak ış "kemerle-
rin sıkılması. >eni vatınm alanlarının açıl-
ması>dı". Bunun ıçın tasarruf ozendırıl-
melı kamuharcamalan kısılmalı. •*sos>al
devlet" tutkusundan vazgeçılmelıydı
Kanıuaçıklarınınkapatılmasııçın ver-
gıler ve sosyal guvenhk kurumlarının
odentıJerı arttınlnıalıvdı Yenıden vapı-
lanmava. uretım zıncırının her halkasina
ılerı •eknolojının \e ust duzevde olçek
ekonomılerının uvgulanmasıvîa ula^ıla-
bılırdı 1980"lı \ ıllann ıkıncı > ansında ge-
nelde "stagflas>on"goruntusu veren, ba-
zen duraksavan, bazen devam eden buna-
lımın enflasjonkanadı kınlnordu Onun
vennı, Av rupa kapıtalızmının onde gelen
ulkelerınde. toplam taleptekı azalma ve
urkutuuı ışsızlık alıvordu Büvüıne hız-
larının düşmesi işsizİjğe neden oluvordu.
Atlantık otesı kapıtalızmı bu gelışmeden
vararlanabılır dunvaekonomısını aşama-
İı bır prosramla kendıne baglavabılırdı
ABD 1962-1963 te "altın kambivosiste-
mi"nınçokuşuvle>ıtırdığı "dumadevle-
ti" olmak nıtelığını. So\vetler Bırh-
ğı nde sosvalıst ekonomik rejımınçoku-
şunden sonra daha guçlu bır bıçımde el-
de edebılırdı
O\le de oldu İletışım teknolojısınde-
kı hızlı gelısmeden \ararlanarak \e bunu
dun\ a olçeğınde kullanarak parasal dola-
sımın onundekı engellen kaldırmavı
planladı Parasal lıberalızmle "küresel-
leşme\e"ulai}mavı amaçladı Kureselles-
me uluslararası duzevde fınnalararasın-
da çok bovutlu bırleşmelerı (joınt-ventu-
re)ıçen_\ordu Kureselleşmeılesermave-
nın ulusal kımlığı ortadan kalkıyor. ulus
de\ let kavramının ıçı boşaltılıyordu
Fransızekonomıyonetımı. Afifın(Ah-
teşın) keçısı gıbı duşunuvordu Kuresel-
le^me bır yana Maastncht hedeflerıne
ulaşınak ıçın ne vapmak gerektığını araş-
tınyordu Araştıncılardan bın de E. Bal-
ladur'du "YeniBirVorbaslıklı makale-
sınde -para politikasını" değıstırerek
ekonomik buvumevı venıden ba^latma-
nın volunu ara^tınvordu Balladur'a go-
re Fransız ve Alman paralarının değer
eşıtlığı (pantelen) gelı^mış obur kapıta-
lıst ulkelenn paralannın parıtelerıne go-
re daha vuksektı Fransiz Frangı ıle Al-
man Markı'na uvgulanacak ılımlı bırde-
\aluas\on her ıkı ulkenın buvume hızla-
nna ıvmekazandırabılır Issızsayısıeko-
nomınınemebıleceğısınırlaraçekılebılır-
dı Bunuoncedık kafalı Almanlarauzun
uzun anlatmak ve kabul ettırmek gere-
kırdı Onlara anlatıp bırkezonavlannı al-
dıktan sonra AB'nın obur uvelenne ka-
bul ettırmekzorolmavabılırdı Ba^bakan
bunu >apmı>ordu Alman para polıtıka-
sının golgesındekı Alman Merkez Ban-
kası'nın kararlanna uyum sağlamaya ça-
lısıvordu Cumhurba^kanı Jacque$ Chi-
rac, Avrupa'nın ekonomik geleceğının
guvencesını AB'de gorduöu ıçın seçım
oncesınde sovledıklennı unutmuş goru-
nuyordu Türki\e acaba ne \apıyordu?
Turkıye. parasal lıberalızme. Avrupa ve
Atlantık otesı ulkelere gore farklı gudu-
lerle kapılarını açmı^tı Batfda, sermave
dolasımının onundekı engellen kaldır-
makta teınel gudu ekonomide küreselleş-
mevi sağlamakfır. Olçek ekonomilerinden
vararlanıp ucuz, yığınsal mal uretimıni
gerçekleşfirmektir.
Turkıve'de durum tamamen farklıdır
Türkive'dc temel gudu, ekonominin >a-
bancı para açlığmı gidermekfir. Dış açık-
ların ekonomi üzerindekj olumsuz baskı-
sını ortadan kaldırmaktır. Odemeler bı-
lançosuaçıklarınınkısa vadelı kredılerle
dengelenmesıne çalışılmakta. ekonomı-
nın uzun vadelı kavnak gereksinımı go-
zardı edılmektedır OysaBatı dauzun va-
delı yatırım araçlan. en az kısa vadelıler
kadar onemlıdır Y önlendirici faiz oranı-
nın belırlenmesinde uzun donemlı \atı-
nm araçlanna odenen faızlerın ağırlığı
daha buvuktur Çunku bunlar jatınmla-
nn ıtıcı gucunu olustururlar Turkıvede
gunumuzde bu yatınm araçlarını bulmak
bıle sorundur Bovle olunca. ulkemızde
yerlı ve vabantı paraların kısa vadelı ya-
tınm araçlan \a da banka hesaplan ara-
cılığıvla dola^tıklan soylenebılır Turki-
vc'deki para politikasının Türk ekonomi-
sinin gerçekleriyle uzak vakın bir ilişkisi
voktur. Mutlaka değiştirilmelidir. Nasıl?
Vapılacak "reformlarla rant sulannı
Turk sanay iineçeıirip can sujıı durumu-
na getirerek.
1983 vılında parasal lıberahzmın hu-
kuksal alrvapısı hazırlanırken verlı veva-
bancı paraların dolasımının orgutlenme-
sınde •*spekulatifkazançlaraaçık"dola-
şıma ağırlık verıldığı gozlenır Bılınçlı
yanılgı dıye nıtelenebılecek bu davranış
bıçımının ulkemızı bugunku çıkmaza ta-
şıdığında kuşku yoktur NasıP Turkı-
ye'nın bugunku para polıtıkası, 1989 ta-
rıhlı 32 sayılı kararın temel hukumlen
uzerıne oturtulmuştur Anılan kararın
uçuncumaddesı^ovledıyor "Tûrkiye'de
veriesjk kişiler ile dışarıda verleşik kişiler.
bankalar ve özel finans kurumları \asıta-
snla vurtdışına serbestçe TL gonderebi-
liıier." Bunun anlamı yabancı ulkelerde
oturan gerçek ve tuzelkışılenn TL uzenn-
den her turlu îşlemı yapabıleceğıdır
Dorduncu madde aynı ozgurluğu >a-
bancı para ve bu paralar uzenne yazılmış
senetler ıçın de ongoruvordu Bu mad-
deyle parasal lıberalızme geçışte ıkıncı
onemlı adım atılıyor ve rantekonomosi-
ninon ve arka kapılan sonuna kadar açı-
lıyordu Turkıve'nın ekonomik sınırlan
"vol geçen hanına" donusuyordu
Boylesı bır bılısızlık (cehalet) olmaz-
dı Guzel ulkemtn mazlum halkına bu
denlı kotuluk yapılamazdı Neden1
Para-
sal lıberahzmın bızegoreolmazsaolmaz
uç ko^ulu vardır
- Klasık demokrasının temel taşlannın
kapıtalistmozaıktekı verlerıne oturması
- Ulusal paralann gerçek anlamdaçev-
rılgen (konvertıbl) olması
- Parasal ekonomıv le reel ekonomi ara-
sında "vapısal uyumun" sağlanması Ul-
kemızde bunlann hıçbın yoktur Temel
reformlarla yola çıkarak Turkıye nın sı-
yasal \e ekonomik yapılarının elden ge-
çırılmesı zorunludur Atatürk'e yenıden
donerek veonunlael elevererekbu ışza-
man yıtınlmeden başanlmalıdır Gelecek
yazımda "reformlar" azenndekı duşün-
celerımı açıklamaya çalışacagım
Cumhuriyete Kanat Germek...
MERAL SAR4ÇBAŞI
T
RT nın ıkınu kanalında yavımlanan
Cumhuri>et"e Kanat Gerenler belge-
selını buyuk bırılgıvleızlıyorveCum-
hunyetın yetüjtırdığı gerçek aydınla-
nn. her bırının kendı dalında ığneyle
kuyu kazareasına buyuk bıroz\eny-
le gerçekleştırdıklen hızmetlerınden onur duy uyo-
rum Onlan ızlerken ıster ıstemez bugıınun Turkı-
yesı'nde de benzerlennı ozlemle arıyorum Neya-
zık kı onlar on altı mılyonluk genç C umhurıyette ne
kadar çoksa. bugunun altmış mılvonîulı: Tılrktye-
sı'nde onlar gıbı onurla. dırençle çalışanlar o denlı
az Para kazanmanın zengın olmanın basanlı ve
akıllı olmakla ozdeşleştmldığı. futbolculara. tele-
\ızyon sunuculanna mılyarlarınodendığı ulkemız-
de. vıllannı bılıme. bu ulkenın aydınlanmasına har-
camib ve bu uğurda çalıijmalannı bıkmadan usan-
madan surdurenlerın değerını kaç kışı bılır1
Aslın-
da Cumhunyetın ıik yıllanndakı uygulamalan bı-
lenler. 1920"lenn aydınlannıa hareketının başlattı-
ğı, bılımın yol gostencılığınde laık. çağdaş bır hu-
kuk de\letını amaçlayan eğıtım seferberlığının sı-
yasal çıkarlan ve ıktıdar hırsları uğruna. ulkenın
geleceğını hıçe sayan ve aydmlanmaya ıhaneteden-
lerce nasıl engellenıp hırpalanarak bugunku çıkma-
za suruklendığını daha ıvı değerlendıreceklerdır
Kurtuluşu ve kurulu^u ba^aranların ınsanı temel
alan ve eğıtımın onemını çok ıvı bılen anlayısının
yennı, gunumuzde parayı temel alan ve ınsanı bey-
nı yenne cuzdanıyla değerlendıren anlayışın alma-
sına. bu surece tanıklık edenler. hıç şaşmayacaktır
10 Aralık 1948 tanhlı İnsan Haklan Evrensel Bıl-
dırgesf nın 26 maddesıne gore, "Her insanın eği-
tim hakkı vardır". Oysa ulkemızde ınsan haklan
adına yola çıkan kımı kuruluşlar. bu alanda çah>-
mak bıry ana. ulkesının ınsanına parasızeğıtım hak-
kı saglayan bırsosyal devletanlayışını getirerek ın-
san haklanna belkı de bugünkunden daha saygılı
Mustafa Kemal v e onun ay dınlanm.ı hareketıne say -
gı duyduklarını dıle getırmekten bıle kaçınmakta-
dırlar Llkeyı yonetme ıddıasındakı sıvası partıle-
nn bu konuda doğru durust bır programlan olma-
dığı gıbı ne soy lemlennde neey lemlerınde. çağdas,
eğıtımın onemını kavradıklannı gosterır bır çaba
ıçınde olduklarını soylemek olanaksız
Ne ılgınçtır kı ulkede demokrasıyj yerleştırme
konusunda çok onemlı bır ışlev ı olması gereken ve
demokrasıy ı dıllerınden du^ürmeyen sol panılerde,
onun sureklı kesıntıye uğranlmasındakı sorumlu-
luklan ve hatalannı sorgulamak. bundan ders çıkar-
mak yerıne benzerlennı elestırmekle bu sorumlu-
luktan sıyrılma yanılgısı ınatla surdurulmektedır
Kendılerını sosyal demokrat ya da demokratık sol
olarak nıteleyen CHP ve DSP. eğıtılmıs, bılınçlı uye
yerıne. lıderebağlı.buvurulanıyapan "Liderherza-
man haklıdır. Liderin haksız olduğu durunılarda bi-
rincr kural ujgulanır" mantığıy la çahs.an kadroları
yeğlemekted'ır
Bu anlay isin sonutu ıse. Turkıye'nın Talebanfnı
yetı^tıren gencılıge kar>ı hızla guçbırlığıne gıtme-
sı gereken bu partılerı. lıderlerının uzlaşmaz, nere-
dey se duşmanca tutumlannı onay lamay a. geçmıste
salt oy alabılmek uğruna. laık eğıtımı yıllarca bal-
talayan sağ kadrolara. bırbırlerıne olduğundan da-
ha yakın dav ranan ve bu tutumlarıy la yoksul halkın
umudu olma soylemını bıle gencılıge kaptıran bır
aymazlığa \armaktadır
Şenatçılann her alanda yasamımıza egemen ol-
ma. laık Cumhunyetın kazanımlannı yok etme ça-
balarına sevırcı kalan, bınlerce oğretmen açığıyla,
şenatçı yurtlara, ımam-hatıplere. Kuran kurslanna
teslımedılengeleceğımız hızlayaygınlaşan ve Mıl-
lı Eğıtım butçesınden kaynak aktanlarak destekle-
nen paralı egıtımıy le çoken eğıtım sistemıne ı,ozum
uretemeyen vepolıtıkayapmayı bırbırlerıyledıdı>-
mek sanan sıyasılenmız daldıkları gafiet uy kusun-
dan uyanabılırlerse kendılerıne oy \ereceklerden
umutlannı kessınler Çunku halk onlardan çoktan
umut kesmıştır Kuran kurslany la. ımam-hatıpler-
le. şenatçı-tankatçı yurtlarıyla. El-Ezhermezunla-
nyla beslenen Turkıye'nın talebanı ıse kendılennı
sosyalıst. sosyal demokrat. demokratık sol ya da lı-
beral sağ olarak mtelçyenfef'için farklı elektnk dı-
reğı aramayacaktır „
ÇuiTihunyete ve ay'dınlanma devrımıne ınanmı^.
onun kazanımlany la okuyabılmıs bırçok kışı. umut-
larını. bıhnçlennı, emeklennı artık ba^ka yerlerde
değerlendırmektedır Ulkenın bırçok yennde bugun
ıçınde bulundugumuz durumdan rahatsız ve sıyası
partılerden umutsuz bırçok kışı ÇY DD ve ADD'de
bır araya gelmekteveartan geneılığeve ulkenın su-
ruklenmek ıstendığı karanlığa karsj ısık yakmakta-
dır Kuşkusuz. kımlıklen veyaptıklan çalışmalarla
genış kıtlelerde saygı uyandıran ve dun olduğu gı-
bı bugun de Cumhuriyete kanat germey ı amaçlayan
bu ıkı kuruluş,. şenat yanlılannın, çağdas, eğıtım al-
mış. demokrasıye ınanmış ınsanlann asla seçmeye-
ceğı polıtıkacılann engellemelerıyle karşılaşacak-
lardır
Çağdaş yaşama ve Ataturkçu duşunceye gonul
vermıştum ınsanlann onundekı bır başka engel ıse
belkı şımdıye değın karşılaşmadıkları, ancak bu ıkı
derneğın toplumda hızla benımsenmesını v e oluşan
guçbırlığını kendı siyasal çıkarlarına alet etmek is-
teyecek partı ya da siyasal oluşumlann verebılece-
ğı zarardır Bu ıkı kuruluşun hızla buyuyerek M Ke-
mal Atatürk'e ve onun de\nmlerıne ınanmış kişi-
ler ıçın umut isiğı ve gu\enebıleceğı kurumlar ol-
ması da. partılerustu olmaları ve şımdıye dek siya-
sal çıkarlara teslım olmamalanndan kay naklanmak-
fadır
Tuketım toplumlarının yaygın bır hastalığı olan.
uretmeden tuketmeye. yaratmadan sahıplenmeye,
emek harcamadan almaya altşmış bır anlay ış soy-
lemı ne olursa olsun. ozverıyle ve lyı nıyetle çalı-
şan bu ıkı kuruluşun y apılanna en az şenatçılar ka-
dar zarar verecektır Partılerdekı ıç çekışmelere. çı-
karçatışmalanna. delege hesaplanna, gızlı oyunla-
ra başvurma gıbı alışkanlıklanndan annmamış kı-
şilenn aynı çalışmalan bu demekler ıçınde de sur-
dunneyı denemelen bu kışı ya da sıyasal oluşum-
lara yarar getırmeyeceğı gıbı ÇYDD ve ADD'nın
çalışmalannı ve hepsınden önemlısı kımlıklennı
buyuk olçude zedeleyecektır
Mustafa Kemal'ı sevmek guzeldır Mustafa Ke-
mal "ı anlamak olgunluktur Onun felsefesını tanıt-
mak gorevdır Onun ılke ve devnmlenne sahıp çı-
kan kuruluşlarda bırdamla olmak onurdur Bu onu-
ru paylaşmak yerıne onun adından ve duşuncelenn-
den yararlanarak herhangı bır sıyasi partıye ya da
oluşuma taban sağlamaya çalışmak ıse ne polıtık he-
saplar yapanlara yarar ne de ona gerçekten ınanmış
ınsanlara
Cumhunyete Kanat Gerenler. soylemedıler. yap-
tılar Karşılık beklemedıler, çahştılar Benım çıka-
nm demedıler. halkın çıkannı gözertıler Urettıler,
sahıplenmedıler Yarartılar, tuketmedıler Guçlulde-
re goğus gerdıler. yakmmadılar Yoktan \ar ettıler.
varolanael koymayıduşunmedıler Bu ulkenın ge-
leceğı ıçın bır ışık yakmak ısteyenler. umutlannızı.
çabalarınızı, guçlennızı ÇYDD \e ADD'de bırleş-
tırebılırsınız Mustafa Kemal"ı anlayarak ışe baş-
layın "Nasıl?" dıyorsanız. Cumhuriyet'e Kanat
Gİerenler'ı ornek alın
Haklı Çıkmanın Hüznü...
Bır trafık kazası.
Kaza mı?
Mercedes mı kamyona çarpmış, kamyon mu
Mercedes'ı uçuruma yuvarlamış? Ne onemı
var*?. Araba yuklu' Polıs muduru mu ıstersın?.
Mafya lıderı mı ıstersın
7
Aşıret reısı mı ıstersın?
Mılletvekılı mı ıstersın? Yeraltı ılışkılerı mı ıster-
sın? Devlet, Hukumet, Meclıs, Burokrası katılı-
mı mı ıstersın'' Olağanustu Hal mı, olağan hal
mı ıstersın? . Dış ılışkıler, ıç ılışkıler mı ıstersın"?
Hepsı bır Mercedes'e sığmışlar, sonra bır kam-
yonla kucaklaşıp teker meker uçuruma yuvarlan-
mışlar.
Gazetelerde başfıkfar
"Mılletvekılı, polıs, mafya aynı otoda.'.."
Doğal değıl mı?.
"Esrarengız kaza
1
."
Neresı esrarengız? Her şey açık seçık, orta-
lıkta sergılenıyor
"Garıp ılışkıler."
Hıç de garıp değıl
1
.
"Esrarengız kaza" Turkıye'nın anatomısını yan-
sıtan sıradan bır olay...
•
Bır ulke duşunun kı, devlet ışlerını gormek ıç/n
hukumetler vergı salmazlar, zengınlerden yuksek
faız\e borç alıp çarkı dondurmeye çalışırlar ,
Bır ulke duşunun kı yeryuzunde "karapara cen\
netı" dıye un kazanmıştır
Bır ulke duşunun kı uyuşturucu trafığınde dün-
yaya nam salmıştır
Bır ulke duşunun kı yaklaşık yırmı yıldan ben,
yuzde 70-80 enflasyonla yaşar
Bır ulke duşunun kı en buyuk holdınglerı ure-
tımle değıl, tefecılıkle ayakta durabılır.
Bır ulke duşunun kı on yılı aşkın bır suredır te-
rorle koyun koyuna yaşar
Bır ulke duşunun kı devletın başındakıler sabah
akşam "bolunecek mıyız" korkusuyla yatıp kal-
kar
Bır ulke duşunun kı ulusal parası geçerlığını yı-
tırmıştır, butun ışlerını Amenkan Dolan'ylayapar..
Bır ulke duşunun kı butun bunlar olup bıterken
yurttaşlannı fıkırlerınden oturu ıçerı tıkar .
Bır ulke duşunun kı ılçelerı ancak seçım ruşve-
tıyle ıl yapılır .
Bır ulke duşunun kı kentlerın nufusu bdınmez,
koylerı zorla boşaltılır..
Bır ulke duşunun kı devletı yoneten koalısyon
şantajla kurulmuştur
Bır ulke duşunun kı Başbakan Yardımcısı'nın
yolsuzlukları hukumet kuruluşunda pazarlık ko-
nusu yapılmıştır
Bır ulke duşunun kı Başbakan Yardımcısı her-
kesın gozlerı onunde yalan soyleyıp koltuğunda
oturabılır..
•
Alaattin Çakıcı, Cıvangate olayı, Söylemez
çetesı, Bucak aşıretının başkanı. Ulkucu mafya
lıderı ve Ağca'yı cezaevınden kaçıran eylemcının
harmanında Mercedes'ın bagajından çıkan ılgınç
sılahlar neden garıp olsun kı?,
Hepsı doğal.
Bunca yıldır yazı yazıyorum; yazı yazmanın an-
lamsızlığıyla, haklı çıkmanın huznunu hayatımda
hıç bu kadar ıç ıçe duyumsamamıştım.
(VVHO) Dünya Sağlık Teşkilatı
kalp ve damar hastalıklannı
"Dünyanın I Numaralı
İnsanhk Düşmanı" ilan etti.
TÜRK KALP VAKFI
TeL: (0.212) 212 07 07 (PBX)
Faks: (0212) 212 68 35
Garanti 24'lerde
para bitmez.*
Tırrrrrr, biiip" sesi
kesilmez.
ilr.lıılıık ut\ıııı:
Sadccc piira çekmck için değil, diğer hankncılık işlemleriniz için de Garanti
24'lcri kıılianm, zaman ka/anın: Ücretsiz havale, dövizaljm-satımı, Garanri
Yanrıın Fonları alım-satımı, otomatik fatııra ödemcleri, hcsap bakiye ve
hareketlerine ulaşma, kredi kartı borcu ödeme...
i\ GARANTİ
Başkü bir arzunuz?