Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
26ARALIK1995SAL1 CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
İstanbul'da CHP oylannda büyük düşüş yaşandı, DSP ve DYP oylannı arttırdı, RP aynı
Sonucu varoslar betirledi-• Beşmilyonun
üzerindeki
seçmeniyle Meclis'e
61 milletvekili
gönderen îstanbul'da,
seçimlere katılan 6
genel başkandan
yalnızca ikisi
seçılebildi.
AYŞE YILDIRIM/
HÜLYATOPCU
İstanbul'da sıyasi partilerin se-
çimdekı kadenni yine varoşlarda-
kı oylar belirledi. RP, yerel seçim-
lerde olduğu gibi gecekondular-
1
dan gelen oylarla bırincı sıraya
-yerleşti. 5 milyonun üzerindeki
seçmen sayısıyla TBMM'\e 61
milletvekilı gönderen Istanbul'un
milletvekili dağıhmı şöyle ger-
çekleştı: RP 16, ANAP 15, DSP
12. DYP 11. CHP 7.
ANAP. CHP ve RP oylan 1994
İstanbul 1. Bölge İstanbul 2. Bölge İstanbul 3. Bölge
Partiler
DYP
ANAP
RP
DSP
CHP
HADEP
MHP
1OO4
Ov
198.489
357.276
383.112
160.793
341.738
-
41.110
%
13
24
26
11
23
-
3
10O5
Ov
214.222
331.348
349.672
256.580
196.766
56.120
52.351
%
14
22
25
17
13
4
4
Kazandığı
milletvekili
3
5
5
4
3
-
-
Partiler
DYP
ANAP
RP
DSP
CHP
HADEP
MHP
10ft4
Ov
183.327
343.125
382.012
211.791
229.871
-
28.162
%
13.1
24.6
27.4
15.2
16.5
-
2.0
1005
Ov
223.157
308.134
350.437
263.028
142.344
46.626
46.873
%
16
22
25
19
10
3
3
Kazandığı
milletvekili
4
5
6
4
2
-
-
Partiler
DYP
ANAP
RP
DSP
CHP
HADEP
MHP
1094
Ov
174.629
318.999
310.556
239.156
244.085
-
41.529
%
13.0
23.8
23.2
17.8
18.2
-
3.1
1005
Ov
200 710
276.727
293.262
244.219
146.278
48.704
51.224
%
16
22
23
19
11
4
4
Kazandığı
milletvekili
4
5
5
4
2
-
-
yerel seçim sonuçlanna göre dü-
şüş gösterirken en fazla düşüşün
CHP'de yaşandığı görüldü. DSP
ve DYP ise '94 seçimlenne göre
tstanbul'daki oylannı arttırdı.
Seçimlere 6 genel başkan katıl-
dı. ancak ikisi Meclis'e girebildi.
îstanbul'un seçim sonuçlannı
varoslar belirledi. RP. Beşıktaş,
Kadıköy ve Bakırköy'de başarı
sağlayamazken gecekondu semt-
lennin ağırlıkta olduğu Sultan-
beyli. Bağcılar, Ümranıye, Gazı-
osmanpaşa ve Güngören gıbı ilce-
lerde ıse birinci partı oldu.
ANAP Bakırköy'de 125 bin 554
oyun 39 bın 886'sını alarak bırin-
cı parti olurken RP ıse sadece 9
bin 448 oy alabıldi. 124 bin 541
geçerli oyun kullanıldığı Beşik-
taş'ta ANAP 39 bin 886 oyla bi-
rinci. RP ıse 10 bın 644 oyla be-
şınci partı olabildi.
RP'nin 'kalesi' olan Sultanbey-
lfde dini cemaatler beklenenın ak-
sıne parçalanma sergılemedıler.
KorkutOzal ve Ali Coşkun ıle bu
bölgede dinı cemaatlerin oylannı
kendisine çekmeyi hedefkyen
ANAP. umduğu başanyı yakala-
yamadı. Nakşılerin. Korkut
Ozal'a kırgınlığının bu sonuçlar-
da etkılı olduğu belirtıldi. RP, Sul-
tanbeyli'dekı 40 bin 894 oyun ya-
rısından fazlasını aldı.
Ketenci: Medya etkiledi
CHP'den mületvekılı seçılen
AhmetGüryüz Ketenci. seçim so-
nuçlannı değerlendirirken parti-
lenndeki düşüşü üç temel faktöre
bağladı. "Hâkim sınıflann kont-
rolündeki rm'dvanın iki merkez
sağ parti üzerine>oğunlaşbğını ve
kitleleri bu doğrultuda vönlendir-
meyeçahştığııırbelırîen Ketenci.
DSP'nin oylanndakı artışın da ka-
muoyunda yaratılmak istenen
"CHP barajı aşamayacak" hava-
sından kaynaklandığını ileri sür-
dü. CHP'nın "ciddibirgrupoJuş-
turarak parlamentoya girnıesinin
demokrâsi açısından olumlu bir
geüşme"oldugunu v urgulayan Ke-
tenci, "4 yıllık iktidann hesabını
bu yeni yönetim \erdi. Deniz Be\
çok i>i bir performans verdi. Yök-
sa barajı aşatnazdık~ diye konuş-
tu. Ketenci. seçim sonuçlanndaki
faktörlerden birisinin de 'parti ör-
ü iiDSP yükseldi, CHP düştii
gütlerindeki hantallık' olduğunu
belirtti.
RP \ e ANAP 1. bölgeden beşer
milletvekili çıkardı. RP'den aday
olan DP Genel Başkanı Aydın
Menderes'le bırlikte Süleyman
Arif Emre Meclis'e gırerken
ANAP'tan Özal ve Coşkun'un ya-
nı sıra eskı milletvekıllen Cavit
Kavak. Halit Dumankaya ve Gü-
neşTanerseçıldıler
DYP.eski Diyanet Işlen Başka-
m Tayyar Altıkulaç, Namık Kemal
Zeybek ve Sedat .AJoğlu'nu Mec-
lis'e göndenrken Galatasaray
Spor Kulübü Başkanı Alp
Valman dışanda kaldı.
DSP 1. bölgeden dört mil-
letvekili çıkarırken MHP lis-
tesınden de aday olduğu için
partı içınden tepkı alan Re-
cep Cahit Doğan seçılemedi.
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Ankara'da RP. 1994
il genel meclısı sonuçlanna
oranla ufak bir oy düşüşü ya-
şadı. Meclıs'te Ânkara'dan 2
mıllervekilı olan RP'nin. bu ıl-
deki temsılcı sayısı 7'ye yük-
seldı. Ankara'da DSP'nın sıç-
rama yaptığı. DYP ve
ANAP'ta vükselme olmasına
karşın, CHP'nin önemlı ölçü-
de oy yıtırdiği gözlendi.
Ankara 1. bölgede. eski An-
kara Valisi ve Emnıyet Genel
Müdüni Saffet Ankan Bedük-
ve eskı Milli Savunma Baka-
m Mehmet Gölhan. DYP'den
milletvekili seçılırken
CHP'den DYP'ye geçen eskı
De\ let Bakanı Önay Alpago.
eskı YÖK Başkanı İİısan Doğ-
ramacı'nın kardeşı Erael Doğ-
ramacı v e Hüsamettin Cindo-
ruk'u DYP'den ihraç eden ka-
ran veren Yüksek Disiplik
Kurulu Başkanı Abdullah L-
raz. parlamentoya gıremedı-
ler. DYP. bu bölgede. 1994'e
oranla oyunu yüzde 12.87'den
şüzde 13.37'ye çıkardı.
Oy oranını yüzde 20.37'den
(1994 sonucu) yüzde 21.34'e
yükselten ANAP'ta aynı böl-
gede eskı MHP milletvekılı
Agâh Oktay GüDer. eski mıl-
îetvekillen MehmetSağdıç ıle
Yücel Seçkiner venıden mil-
letvekili olurken. Cumhurbaşkanı
Genel Sekreter Yardımcısı ve eski
Savunma Sanayı Viüsteşan Vahh
Erdem TBMM'ye gırme şansını yı-
tirdi.
Oylannı yüzde 9.56"dan yüzde
15.17'ye çıkaran DSP. bu bölgeden
Ankara 1. Bölge Ankara 2. Bölge
Partiler
DYP
ANAP
RP
DSP
CHP
HADEP
MHP
1004
Ov
117.571
186.024
165.174
87.335
255.124
-
90.750
%
12.8
20.3
18.0
9.5
27.9
-
9.9
1OOS
Ov
125.494
199.834
169.422
142.378
177.522
26.842
81.300
%
13
21
18
15
19
3
9
Kazandığı
milletvekili
2
4
3
2
3
-
-
Partiler
DYP
ANAP
RP
DSP
CHP
HADEP
MHP
1004
Ov
97.784
191.731
220.967
73.374
188.962
-
107.101
%
10.9
21.4
24.7
8.2
21.1
-
11.9
1005
Ov
115.875
198.327
214.914
118.696
133.731
19.631
88.383
%
13
22
24
13
15
2
10
Kazandığı
milletvekili
2
4
4
2
2
-
-
yenler arasında MHP'den es-
ki DGM savcısı Nusret Demi-
ral. YDH'den eski ANAP'lı
bakan Mustafa Tınaz Titizgö-
zeçarptı.
Ankara 2. bölgede 1994'e
oranla ov oranını yaklaşık 2
puan yükselten DYP, eskı Ola-
ğanüstü Hal Valisi Ünal Er-
kan ile eski ANAP milletve-
kili flhan Aküzüm'ü parla-
mentoya taşıdı. DYP Genel
Başkan Yardımcısı Ahmet
KüçükeL Meclis'e giremedi.
ANAP, 1994'e oranla oyla-
nnı 7 bin arttırdı ve eskı mil-
letvekı 1leri tlker Tuncav, Ce-
mil Çiçek ile Tansu ÇİIİer'e
muhalefet ederek DYP'den
aynlaneski milletvekili İrfan
Köksalan'ı parlamentoya
soktu. Bu bölgede eski mil-
letvekılleri Hamdi Eriş, Mu-
zaffer Aölganıle DYP'den
ANAP'a transfer olan eski
milletvekili Sadık Avunduk-
u kez tvjeclıs'e ^
Hikmet lluğbay ve Aydın Tümeni
Meclis'e taşırken, Neşe Erel, D-
SP'de daha önce yönetıcılik yapmış
olan Sait Kekeç ve Önder Bülbü-
ioğlu. seçim yitirdıler
RP de bu bölgeden eski TRT Ge-
nel Müdürü Şaban Karataş'ı Mec-
lis'e soktu. Eskı MSP milletvekili
Şener Battal. bu kez parlamentoya
giremedi. RP. 1994 seçımlerine
oranla ovlannı 4 bin dolaylannda
arttırdı. İ994'teki yüzde 27.93"lük
(SHP-CHP toplamı) oranını yüzde
yüzde 18.91'e indiren CHP'den. 1.
bölgede eski Türkiye Barolar Birli-
ği Başkanı OnderSav. eski millet-
vekili EşrefErdem ve gazeteci Yü-
maz Ateş milletvekili seçıldı. Eskı
milletvekili İbrahim Tezile yazar
Nazlı Era>, seçımlerı yıtirdi.
1. bölgede parlamentoya gıreme-
"* DSPTaynı bölgede. oy
nını yüzde 8.21'den yözde-
13.13'e çıkardı. Milletvekili
Uluç Gürkan ile Bilkent Cni-
versitesı öğretim üyesi Gök-
hanÇapoğlu. milletvekili se-
çildı. CHP ve SHP'den D-
SP've geçen milletvekilleri
Mehmet Kerinıoğhıile Ender
KaragüL seçımi kazanamadılar.
RP, Ankara 2. bölgede yaklaşık 6
bin oy yıtirdi. RP listesinden. eski
genel başkan Ahmet Tekdal. genel
başkanyardımcıları RızaUlucakve
Hasan Hüseyin Ceylan. milletveki-
li oldular.
Ağır toplar kazandı
21 milletvekili çıkaran 2.
bölgede partılenn ağır topla-
n Meclıs'e gırdi. RP bu böl-
gede 6 milletvekiliyle en çok
parlaınenteri çıkaran parti ol-
du. DSP Genel Başkanı Bû-
lent Ecevit kendısiyle birlik-
te üç arkadaşını daha sürük-
ledi. Ancak. seçimlere olduk-
ça iddialı hazırlanan Musta-
fa Sangül. hayal kınklığı ya-
şadı. CHP ise bu bölgeden
Meclıs'e ıkı milletvekili gön-
derdi: Ercan Karakaşve Ah-
met Güryüz Ketenci. Uzun
yıllar sonra TBMM'ye Türk
asıllı ıkı azınlık girdı. Sana-
yıcı Cefı Kamhi DYP'den,
doktor Ahad Andican ıse
ANAP'tan milletvekil seçil-
di.
DYP'li Cefi Kamhi,
ANAP'ın BBP ile ıttıfak yap-
masına ragmen oy oranını
arttıramadığını, adeta 'hezi-
mete" uğradığını savundu.
RP'nin ıse bu seçimlerde ba-
şanlı olduğunun söyleneme-
yeceğıni öne süren Kamhi,
" Yerel seçimlerde daha i>i so-
nuç almıştı. Bu seçimlerde
RP've karşı olan vüzde 80
oranında aydın \ar" dedi.
DYP'li Yıldınm Aktuna ıse
halkın bu seçimlerde RP'ye,
"Sen çok çaba harcadın. An-
cak ülkeyi tek başına yönet-
mene izin vermiyorum'" me-
sajını verdığinı öne sür-
dü.Aktuna. ANAP'ın muha-
lefet dönemınde güç kazan-
mak \enne kaybettiğini sa-
vundu
Izmir'de DSP bileğinın haklayla• DSP İzmir'de oy oranını artırarak birinci parti
olurken, DYP de ummadığı bir başan elde etti.
BBP'li Ökkeş Şendiller ANAP'ın hezimete
uğramasına yol açtı. Halk "Hedef îzmir" diyen
RP'ye geçit vermedi.
SERDAR KIZ1K
İZMİR - Hem oy oranını
arttıran hem de ılk sırada
yer alan DSP. lzmır seçimle-
rine damgasmı vurdu. DYP
ve ANAP açısından sonuç-
lar, beklenmedik ölçüde ger-
çekleştı. ANAP'ı "hezime-
te". BBP'li Ökkeş Şendiller
sürükledi. RP'nın u
Hedeflz-
mir"ı ise tutmadı.
Izmirin en başanlı parti-
si. DSP oldu. 2. bölgede
DYP'nin ardmdan 500 oy gi-
bi az bir farkla 2. sırada yer
alan DSP. 4. mıllervekilli'ği-
nı kıl payı kaçırdı. 1. bölge-
de yüzde 24'le ilk sırada yef
aldı. DSP'nin bu başansı.
büyük ölçüde beklenen bir
sonuçtu. Bu sonuçta. 1. böl-
gede 3. sırada yer alan Ah-
met Piriştina'nın. kımliği ve
1
nıtelıklerıyle partısıne taşı-
dığı oylann etkisi buyük ol-
du. Pıriştina'ya göre DSP bu
başanya. şöyle ulaştı.
"Izmir'de çok başanlı bir
çalışma dönemi geçirdik. 1.
parti olma iddiamızı gerçek-
İeştirdik. Doğru politikalaıia
sonuca ulaştık."
Diğer bölgede 2. sırada y-
er alan Prof. Dr. Şûkrii Sina
GiireL Ânkara'dan gelmesi-
ne karşın tzmir'de benımsen-
di.
ANAP açısından sonuçlar
"beklenmedik" ölçüde
olumsuz gerçekleştı. Oysa
adaylan açıklanmadan önce
ANAP. kentin en şanslı par-
tisiolarakgösteriliyordu. Ne
zaman kı listeler açıklandı,
partıde içten içe bazı kaygı-
İar dıle getırilmeye başladı.
Genel Başkan Mesut Yıl-
maz. BBP'li Ökkeş Sendfl-
ler"i Izmir'den aday göster-
miştı. 2. bölgede 4. sıradan a-
da> \apılan •Kahramanma-
raşCMaylanDavasrnın 1 nu-
maralı sanığı Şendıller. par-
tide büyük sıkıntılara yol aç-
tı. Öyle ki ANAP'lı adaylar.
Şendiller'le yan yana görün-
mek bile istemedi. ANAP, I.
bölgede yüzde 20 oranını
tuttururken Şendıller'in böl-
gesınde yüzde 17.7'de kaldı.
ANAP'lılar tzmir gibi la-
ikJiğe son derece duyarlı bir
kentte Şendiller'i aday göste-
ren Mesut Yılmaz'ı seçim
sonuçlanndan sorumlu tutu-
yorlar. Herkesin kazanması-
nı beklediği 3. sıra adayı
Cengjz Bulut'un değerlen-
dınnesi bir anlamıyla bu
yönde: "tzmir, Ökkeş'i sin-
diremedi. İzmir'in yapısına
yabancı geldi. Hep onun üze-
rine gjdildi."
"ANAP, İstanbul'da 2. sı-
rada yer alırken nasıl olur da
İzmir'de üçüncülüğe düşerr
sonısu, partililer arasında
gündeme getiriliyor. îz-
mır'de Yılmaz'a yönelik
olumsuz dığer bir değerlen-
dınne de televızyon tartış-
malannda, Tansu Çiller'e
yönelik "hırçuı'"turumu. îz-
mir'dekı kadın oylannın, bu
nedenle etkilendiği belırtih-
yor. Milletvekili seçilen Ka-
y» Erdem, bu konunun altı-
nı çiziyor: "Esasında 91 se-
çimierinde kadın oylannı çok
almıştık. Bu kez olrnadı. Ne-
deni, ÇUler'in hanım olması.
Televizvondaki açıkoturu-
mun hanımlar üzerinde, bi-
zim aleyhimize negatif etkisi
oldu. Btzim. seçilecek yerde
hanım adavımızın olmaması
da bir başka faktör."
Sol kanat CHP örgütu.
"kadrocu. takım anlavişına"
karşın seçimlerden en iyı so-
nucu almak için canla başla
çalıştı. Bu çalışma bir yö-
nüyle alınan sonuçlara da
yansıdı. Her ıki bölgede ka-
zınılan 2"şer milletvekilliği
gerçekçı beklentiydi. Şimdi
gözler. partı ıçıne çevnldi. İl
Başkanı Osman Özgüvense-
çim sonuçlarının ardından
bazı olumlu dersler çıkanl-
ması gerektiğini belırterek
şu değerlendirmeyı yaptı:
Türkiye genelinde aldığımız
oy oranının vetersizliği, izle-
diğüniz politikalaruı bir be-
delidir. Sel gıderkum kalır'.
'Safralar atıldı' gibi defer-
lendirmeierin, bu partiye ne
kadar zarar \erdiği görüldü.
Aynca önseçimin gerekliuğı
ve önemini. seçim sonuçlan
ortaya koy du. Sosyal demok-
rat seçmen kendisinin belir-
lemediği adayı benimsemi-
yor. l manm bunlardan ders
aunır."
D\T'de sevinç
Aslında Îzmir seçimleri-
nın en ılginç yerıne, DYP
oturdu. Büyük ölçüde bek-
lenmedik bir başan sağlayan
DYP. 7 milletvekılliğine u-
laştı. 2. bölgede kıl payı 1.
parti olan DYP. yr
üzde
24.80'hk bir başan sağladı.
Diğer bölgede ise yüzde
23.05'le DSP'nin ardında
yer aldı.
RP'liler Izmır'de umduk-
lannı bulamadılar. Herneka-
dar ıki bölgeden 1 'er millet-
vekili çıkarsalar da beklenti-
lerinı gerçekleştiremedıler.
Geçen seçımlerdeki gibi il
barajı olsaydı RP mılletveki-
li çıkaramayacaktı. Oysa
"Hedeflzmir"sloganını seç-
mış. özel program uygula-
mışlardı. RP'nin Izmir oyla-
nnda yüzde 1 dolaylannda
küçük bir artış oldu. Izmırli.
RP'ye geçit vermedi. Sonuç
olarak Izmır'ın imbatı
ANAP ve RP've esmedi...
İzmir 1. Bölge İzmJr 2. Bölge
Partiler
DYP
ANAP
RP
DSP
CHP
HADEP
MHP
1Q<U
Ov
199.407
177.470
69.821
137.146
202.788
-
24.748
%
24.3
21.6
8.5
16.7
24.7
-
3.0
1005
Ov
184.834
160.585
71.611
192.616
107.894
33.325
40.742
%
23
20
9
24
13
4
5
Kazandığı
milletvekili
3
3
1
3
2
-
-
Partiler
DYP
ANAP
RP
DSP
CHP
HADEP
MHP
1404
Ov
220.489
159.930
56.349
131.665
191.963
-
36.939
%
27.3
19.8
6.9
16.3
25.7
-
4.5
1005
Ov
201.458
144.454
62.283
200.937
117.110
25.631
49.699
%
25
18
8
25
14
3
6
Kazandığı
milletvekili
4
2
1
3
2
-
-
S A L I T O P L A N T I L A R I
SANAT VE SOSYOLOJİ
TOPLUMSAL
GELİŞİMİN
EŞİĞİNDE SANAT
"SANAYİ TOPLUMUNDA
KARŞI SANAT"
ALİ AKAY
KONUSMACILAR
BEDRI BAYKAM. HASAN BULENT KAHRAMAN
26 ARALIK 1995 SAAT: IB.30
YAI'I KRI-Dİ
K l I I l K
Mt-KKI-Zİ
Tapı Kradl s«mMt Çlfttr Kütfiphuıesl
Isoklâl CaMKi 285 Beyoglu 8005C IstanoJİ Telefon 10212, 252 47 00'440-245 20 41
Se'ı Toplantılan n ısteyen nerkes ucrets z asrSK ızıeyebılır
YAPI KREDi
FIKRET
MUALLÂ
R E S İ M S E R G I S İ
2 6 A R A L I K 1 9 9 5 - 1 9 O C A K 1 9 9 6
Y A P I K R E D t
SANAT GALERİSİ
Kıbns Şehıtlerı Caddesı 1443 Sokak 46 AlsancaK 35220 Izmır
Teıefcn 10232) 453 56 28
YAPI KREDİ
B İ R U S T A B İ R D U N Y A
ARAYIŞ
TOKTAMIŞ ATEŞ
Kazanan Var mı?
24 Aralık seçımlefinı geride bıraktık. Doğrusu bu işin
"sımna" pek aklım ermiyor, ama halkımız her zamanki
sağduyusu ile oyunu kullandı ve kımılerinın "hayalleri-
ne"son verdi.
Seçimlerden bir gün önce yazdığ'm yazıda, bu se-
çimlerden kesin bir sonuç çıkmayacağını tahmin etti-
gimi vurgulamış ve birerken seçimin gündeme gelece-
ğini belirtmiştim. Fakat bu arada dile getirmediğim iki
endişem vardı. Bunlardan biri, Refah'ın ciddi bir oy pat-
laması yapması, obürü de CHP'nin barajın altında kal-
masıydı. Endışelerim boşuna ımiş. Refah beklediği oy
patlamasını sağlayamadı, CHP ise barajı aşmasını bil-
di. Hayırlısı olsun.
1994 Yerel Seçımleri sonrasında Refah'ta cıddı bir ha-
yal kınklığı olmuştu. Oylann yüzde 25'inı bekleyen ve il,
ılçe, belde düzeyınde bın cıvannda belediye başkanlı-
ğıhesaplayan Refah, oyiannınyüzde 19dakalması ve
dört yüz civannda belediye başkanlığı kazanınca baya-
ğı paniklemişti. Ancak birkaç gün içınde istanbul ve
özellikle Ankara'nın kazanılması. Refahh'lara müthiş
moral veımişti. Ama Refahh'lara asıl moral veren şey,
laik kesimdeki inantlmaz "panık" olmuştu. Ve laik ke-
simdeki kimi insanlann bu manasız panikleri üzerine,
Refah'ın sözcüleri kendilerini "ıktıdar gibi" gormeye
başlamışlardı.
Erbakan Hoca'nın "iktıdara kanlı mı, kansız mı ge-
lecekleri" gibisınden mantıksız tartışmalan, bu panik ha-
vasının ardından gelmıştı. Sokaktaki her dört kişıden
üçünün kendilerine karşı olduğunu unutan Refah'lı kı-
mi belediye başkanları da. canlannın istediğı hertasar-
rufu yapabileceklerini sanmışlardı.
Barajı aşamamasını üzüntüyle karşıladığım HADEP'in
varlığına rağmen Refah Partisi'nin seçimlerden birinci
parti olarak çıkması, Refah açısından hiç kuşkusuz bü-
yük bir başandır. Ama bu başannın abartılacak bir ya-
nı yoktur. (Göruşlerine çok karşı olduğum HADEP'in
barajı aşamadığına neden uzulduğümü, bir başka ya-
zımda açıklamaya çalışacağım).
Refah'ın başansını abartmanın fazla bir anlamı yok-
tur, zıra Refah gene "t>eWenf//enn;n"çokgensinde kal-
mıştır. Ankara'da Refah Partısı Genel Merkezi'nde ya-
pılan hazırlıklar, elbette yuzde 21.4 oy oranı için yapıl-
mamıştı. Havai fışek göstenleri ve "mücahıt Erbakan"
sloganlan, elbette yüzde 21 'lik bir oy oranı ıçın hazır-
lanmamıştı. Seçimlerden önce Refah'ın beklentısi ge-
ne yüzde 25 - 26 oranında oy ve 200'ün üzerinde mil-
letvekili ıdi. Ve eğer bu oranlan tutturabilseydıler, Re-
fah'ın başkanhğında bir koalisyon kaçınılmaz olacaktı.
Ve televizyonlarda ızlediğim kutlamaları yapanlar, Re-
fah'ın bu amaçlanna ulaştığını sanan insanlardı.
Seçim akşamı; önce, Refah Partısf ne yakın bir tele-
vizyon kanalına gittim. Hemen her televizyon kanalının
farklt bir partiyı önde gosterdiğı o saatlerde, Refahlı'lar
"açık farkla" önde olduklarını ıddia ediyoriardı. Kendr-
lerine "doğrudan gelen" habeıiere göre, oy oranları
yüzde 27 - 28 oranındaydı. yuzde 30 oy oranından söz
edenler de vardı. Ve sandıklar açıldıkça, oylannın arttı-
ğından ve aradakı farkı yükselttiklerınden söz ediyor-
lardı. Ankara'da Erbakan Hoca'yı omuzlanna alarak
"Başbakan Erbakan" diye slogan atmak isteyenler de,
eminim aynı umut ve beklenti içindeydıler. Ama bekle-
dikleri olmadı.
HADEP'in Doğu ve Güneydoğu'daki oylan, MHP'nin
Orta Anadolu'dakı oylan geçersız kalınca, Refah, oy
oranının çok üzerinde bir oranda TBMM'de temsıl edi-
lecek. Oy oranı ANAP ve DYP'nin bırkaç puan önünde
olmasına karşın, TBMM'deki sandalye sayısı bu parti-
lerin 30-40 fazlası olacak. Ama bu rakamlar Refah'a ik-
tidar yolunu açmıyor.
Bence ANAP da. en az Refah kadar, hatta Refah'tan
biraz daha fazla "başansız" oldu. ANAP'lıların (ve bu
arada benim) beklentim, ANAP'ın sandıktan "en büyük
partı" olarak çıkacağı idı. Beceremediler. Bana öyle ge-
liyor ki; BBP ile yaptıkları ışbirlıği. büyük kentlerde ve
Batı Anadolu'da ANAP'ı frenledı.
Bence 24 Aralık seçimlerinden en başanlı çıkan par-
ti DYP oldu. Kendilerınin samımi düşüncelennin ne ol-
duğunu bilemeyiz ama. oy oranlarını yüzde 20'lerde tu-
tacaklannı pek tahmin etmıyordum. Benim beklentim
yüzde 15 civannda bir oy toplamalan ve belki de D-
SP'nin ardından dördüncü parti olmalanydı. Demek ki
halkımız, "güven"ve "gûvenlık" duygulannı ön plana
çıkartmış.
Sol partilenn değerlendırmesıni bir başka yazımda,
ya da başka yazılarımda yapacağım. Ancak şimdıden
şu kadannı söyleyeyim ki; DSP'nin CHP'nin önüne geç-
mesi. hiç kuşkusuz kendısı açısından büyük bir başan
olmakla birlikte, ben DSP'nin oy oranını yüzde 17'ler
çerçevesinde goruyordum. Seçim akşamı yapılan "söy-
leşilerden" çıkartabildiğım kadanyla Sayın Ecevit de
benzer bir beklenti içındeymiş. Bu bakımdan DSP'yi de
çok başanlı saymamız mümkun değıl.
CHP'nin barajı aşması, bence çok iyi oldu. Ama bu-
nun da bir başarı olarak sayılması çok ayıp. Zaten ba-
na "CHP'liler bara/ı aşarak parlamentoya giremez" di-
yenlere karşı çıkmama karşın, CHP'nin bu durumuna
üzülüyordum. Fakat barajı aşamasalardı, tam bir reza-
let olurdu.
MHP ve HADEP'in barajın altında kalmalan, sistemi-
mizin işlemesıni çok aksatacak gıbime geliyor. Ama
bunlan da başka yazılanmda ele alacağım.
Yukandan beri yazdıklanmın ışığı altında şunu rahat-
lıkla soyleyebılirim ki; 24 Aralık Genel Milletvekili Seçım-
leri'ni, hiçbir parti "kazanamamıştır". Farklı oranlarda
"başansız" olan siyasal partilerimız, bu seçımlerin de-
ğertendirilmesinı soğukkanlılıkla yapmalı ve "karanlık-
ta mezarlıktan geçerken ıslık çalan çocuk" misalı, ken-
dilerini aldatmaktan vazgeçmelidirler.
SALAH BIRSEL
A R Ş İ V S E R G I S I
2 6 A R A L I K 1 9 9 S 1 6 Ş U B A T 1 9 9 6
VAJ'I KRLDI
k l" I. T C R
Yapı KrKİI Sermet Çtfter Kutûphamsl
Istıklâl Cadüesı 285 Beyoğlu 80O5O Ista-ıtMI Töe'on fO212, 252 01 15 2S2 47 OO/26O
YAPI KREDİ