Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 20EYLÜL1994SAU
8 DIŞ HABERLER
Asnnpetrol
IBAKÜ(AA)-
Azerbaycan'daki petrol
yataklannın, Türkiye
Petrolleri Anonim
Ortaklığı'run da aralannda
bulunduğu bir konsorsiyum
tarafından
değerlendirilmesine ilişkin
anlaşma bugün imzalanacak.
Azerbaycan
Cumhurbaşkanbğı
Başdanışmanı Gabil
Hüseyinîi, konuya ilişkin
olarak yaptığı açıklamada,
anlaşmarun, ülkede siyasi ve
ekonomik istikrann
sağlanması bakımından
biiyük önem taşıdığını
bildirdi. Anlaşmayı. "asnn
anlaşması" olarak
nitelendiren Hüseyinîi. "Batı
sermayesinin ülkemize
girmesiyie. heralanda
Baü'dan destek alma
imkanımız doğacak" diye
konuştu. Bugün
imzalanacak olan anlaşma.
aralannda TPAO'nun da
bulunduğu. Rusya'ya ait bir
ve 5 Batılı büyük petrol
şirketinin yer aldığı
konsorsiyumun, Hazar
Denizi'ndeki Çırak, Azeri ve
Güneşli petrol yataklannın
değerlendirilmesini kapsıyor.
Karadziç'ten
tehdit
• MOSKOVA(AA)-
Bosnalı Sırplann lideri
Radovan Karadziç,
Bosna-Hersek'e uygulanan
silah ambargosunun
kalkması durumunda,
"topyekun savaş
başlatacaklanru" söyledi.
Karadziç, bugün İtar-Tass'a
verdiği demeçte, "Eğer BM
Güvenhk Konseyi
Müslümanlara uygulanan
silah ambargosunu
kaldınrsa, bu BM orgarurun
varbğı artık bizim için sona
erer ve onun hiçbir karan ile
kendimizi bağlı hissetmeyiz.
Düşmanlanmızın
güçlenmesini sakin sakin
seyderecek değiliz.
Düşmanımızı yenmek ve
güçlenmesini engellemek
için. topyekun bir savaş
başlatınz"dedi.
Moana Pozzi
öldü
• ROMA (Cumhuriyet)-
İtalyan porno yıldızı Moana
Pozzi, karaciğer kanseri
tedavisi gördüğü Lyon
Hastanesi'nde öldü.
Italyanın en tanınmış porno
yıldızlanndan olan Moanna
Pozzi, milletvekili seçilen
porno yıldızı "Cicciolina"
gibi siyasetegirerek Roma
Belediye Başkanlığı'na
adaylığını koymuş ancak
başanlı olamamıştı.
Soysal'dan AB
elçiierine yemek
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Dışışlen Bakanı
Mümtaz Soysal, Avrupa
BirbğTne(AB)üyel2
ülkenin Ankara'daki
büyükelçilerine yemek verdi.
Soysal, dün verdiği yemekte
büyükelçilere Türkiye'nin
AB ile ilişkileri, insan haklan,
DEP'in kapatılması ve
milletvekillerinin
yargılanması, Avrupa Birliği
Parlamentosu Siyasi İşler
Komisyonu'nun Türk
milletvekilleriyle oluşturulan
Karma Parlamento
Komisyonu ile ilişkileri
askıya alması konulan
ağırhkb olmak üzere, Türk
dış politikası hakkmda
görüşlerini anlattı.
Atma'dapoüs
araana saldım
• ATtNA (AA) - Atina'da
dün sabah bir polis
otobüsüne uzaktan
kumandalı bombaile
yapılan saldın sonucu, bir
polis yetkibsi öldü. 5'i polis,
5'i de sivil memur obnak
üzere 10 kişi yaralandı.
Yunan pob's teşkilaü üst
düzey yetkilileri, saldınnın
ardında "17 Kasım" ya da
"ELA" terör örgütlerinin
bulunduğuna inandıklannı
söylediler. Saldınyı şu ana
kadar üstlenen olrnadı.
Saldında, Emniyet Müdür
Yardıması Apostolos
Vebos'un kaldınldığı
hastanede öldüğü. polis
görevlisi Nikolaos
Polimeros'un da
durumunun ağır olduğu
bildirildi.
BM Komutanı, Sırplan kışkırtmakla suçladığı Boşnak ordusunu hava saldınsıyla tehdit etti
BosııaklaraBMtehdidiDş Haberier Servisi - Bosna-Hersek-
in başkenti Saraybosna, son 7 ayın en
şiddetli çatışmalanyla sarsılıyor. Birleş-
miş Milletler (BM) güçlerinin komutanı
General Michael Rose, yoğunlaşan Sırp
saldınlanndan Boşnak ordusunu so-
rumlu tutarak "Boşnaklann Sırpiarı
tahrik etmekten vazgeçmemeleri dunı-
munda NATO uçaklannın saldınsına
hedefolacaklan" uyansında bulundu.
Boşnak hükümet güçleriyle Sırplar
arasında çatışmalann giderek tırmandı-
ğı Saraybosna'da önceki akşam havan,
uçaksavar toplan ve makineli tüfeklerin
kullanıldığı şiddetli bir çatışma patlak
verdi. Çatışmalar sırasmda 2 kişi öldü,
18 kişi yaralandı. Çatışmalar sırasında
• Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'da son 7 ayın en
şiddetli çatışmalan yaşanıyor. Kentte önceki gün
meydana gelen çatışmalarda 2 kişi öldü, 18 kişi yaralandı.
'Siyah Kuğular' adı verilen seçkin Boş-
nak birliklerinin sokaklarda pozisyon
aldıklan görüldü.
Bu arada. Sırp keskin nişancılar da
(sniper) sivillere yönelik saldınlannı yo-
ğunlaştınyorlar. Sırplarla BM'nin, kes-
kin nişanalann saldınlannın durdurul-
masına ilişkin anlaşmaya varmalanna
karşın önceki gün 13 yaşında bir çocuk
Sırp nişancılar tarafından öldürüldü.
Saraybosna'da çatışmalann tırman-
ması üzerine önceki akşam bir açıklama
yapan BM Koruma Gücü (UNPRO-
FOR) Komutanı Tuğgeneral Sir Mic-
haei Rose, taraflan çatışmalara hemen
son vermeleri konusunda uyardı. Rose,
çatışmalann sürmesi durumunda her iki
tarafın da NATO uçaklannca vurula-
cağı tehdidinde bulundu.
Tuğgeneral Rose, dün sabah ikinci
bir açıklamada bulunarak Boşnak hü-
kümet güçlerini 'Sırplan tahrik etmekJe'
suçladı. Boşnaklann Sırplan saldınya
zorlayarak BM birlikleriyle karşı karşı-
ya getirmeye çalıştığını söyleyen Tuğ-
general Rose, Boşnak hükümetine
"Eğer bu tahrik politikasına hemen son
vermezseniz, size karşı hava saldırıları
başlatmak zorunda kalacağız" şeklinde
konuştu.
Etnik temizliğe devam
Saraybosna'da çatışmalar yoğunla-
şırken. Bosna-Hersek'in kuzeydoğu-
sunda Sırp birlikleri etnik temizliğe de-
vam ediyor. Bölgedeyaşayan en az 2 bin
Boşnak, Sırp güçleri tarafından evlerin-
den zorla sürüldü. Son iki gün içinde en
az 2 bin Boşnak, Tuzla ve çevresindeki
yerleşim birimlerine göç etti.
İSVEÇTE AZJNLIK H U K O M E T İ
Sosyaldemokratlar
yenideniktidarda
GÜRHAN UÇKAN
STOCKHOLM - Isveçte
önceki gün yapılan seçimler.
sosyal demokratlann zaferiyle
sonuçlandı. Sosyal demokrat-
lar, parlamento seçimlerinde
oylann yüzde 45.6'sını alarak
359 sandalyeli parlamentoda
162 milletvekilliği kazandı.
Sosyal demokratlar, oylannı
1991 'deki seeimlere göre yüzde
79 oranında artürmalanna kar-
şın, mecliste salt çoğunluğu elde
etmek için gerekli sandalye sa-
yısına ulaşamadılar. Jngvar
Carlsson liderliğindeki Sosyal
Demokrat Parti'nin azınlık hü-
kümeti kurmalan bekleniyor.
Seçim sonuçlannın açıklan-
masından sonra >enilgiyi kabul
eden Başbakan Carl Bildt. gö-
revinden istifa ederek yerini
Ingvar Carlsson'a bıraktı.
Çevreciler başanlı
1991 yılında ilk girdiği genel
seçimlerde parlamentoya gir-
meyi başarmış olan Yeni De-
mokrasi Partisi, bu yılki seçim-
lerde ağır bir yenilgi alarak par-
lamenter çıîcaramadı. Buna
karşıbk, genel başkanlığı olma-
yan, sözcülerle bu görevin ko-
lektif olarak yürütüldüğü Çevre
Partisi. 1991 seçimlerinde yüz-
de 4'lük barajı aşamayarak
parlamento dışı kalırken bu yıl
oy oranını yüzde 1.6 arttırarak
18 parlamenter çıkarmayı ba-
şardı. Sonuçlann en ilginç yön-
lerinden biri de sosyal demok-
ratlar tarafından olası bir koa-
lisyon ortağı olarak düşünülen
liberal sağ eğilimli Halk Paıti-
si'nin, 1962'den beri en kötü so-
nuçlan almasıydı.
Sosyal demokratlar, belediye
ve il meclisi secimlerinde.de bü-
yük başan gösterdiler. Üç bü-
yük kentin belediye başkanlık-
lan sağ partılerden, sosyal de-
mokratlara geçmiş oldu.
Seçim günü yapılan çeşitli
nabız yoklamalan, seçmenleri
etkileyen en önemli şeyin işsiz-
lik olduğunu gösterdi. Kadı-
nlarla ilgıli konularda açıkça
tavır koyan partilerin ilerleme-
len, kadın seçmenlerin oylannı
yerinde kullandıklannı gösteri-
>or.
Kürt milletvekili
Öte yandan secimlere Sosyal
Demokrtat Partinin milletveki-
li adayı olarak giren Diyarbakır
doğumlu Kürt aday Nalan
Baksi de seçimi kazandı.
PORTRE! EVGVAR CARLSSON
İşçikökenlibaşbakan
CLARK CUMHURİYET'E KONUŞTU;
BMeşmişMilletler
Tederasyon'diyor
Sosyal Demokrat lider Ingvar
Carlsson, üç yıl aradan sonra
yeniden iktidara kavuştu.
İsveç'te pazar günü yapılan genel seçimlen
kazanan Sos\al Demokrat Parti'nin başkanı
Ingvar Carlsson muhalefettekaldığı4yıl
içinde, hatalanndan ders alarak halkın
karşısma daha güvenli bir lider olarak
çıkmayı başardı. Babası bir tekstil
fabrikasında işçi olan Carlsson, 1934yıbnda
ülkenin batısındaki Boraskentindedoğdu.
12 yaşında babasını kaybeden Carlsson, daha
sonra Sosyal Demokrat Gençler Birliği'ne
girdi. Carlsson. 23 yaşında o zamanki
başbakan Tage Eriander'in yardımcılan
arasma girdi. 1973'teKonut Bakanı oldu. 1986
yılında Başbakan Olof Palme'nin öldürülmesi
üzerine, pobtika sahnesinde ön plana çıktı.
1988 yılında seçimleri az bir farkla kazanan
Carlsson, 'aşırı tsınmış' ekonomiyi istikrara
kavuşturabilmek için sıkı önlemler almak
zorunda kaldı. Sosyal demokratlar1991
seçimlerini kaybettiler. Ancak Carlsson.
muhalefette kaldığı üç yıl içinde hatalanndan
ders alarak. yeniden iktidara geldi.
Yeni Parlamento
Sosyol
Demalcrafcı
Yejfcr
Merkttaportı Hdkcı
Ufaefoller
AFP Onm
LALESARltBRAHtMOĞLU
ANKARA Birleşmiş Millet-
ler (BM), Kıbns konusundaki
göriişmelerin yeniden başla-
ması için Ada'da her iki ta-
rafın kabul edeceği Federas-
yon'un temel alınması koşulu-
nu getirdi. Bu koşul. BM'nin,
adada taraflar arasında kesi-
len göriişmelerin başlaması
için ortaya attığı yeni yöntem
içerisinde ver alıyor. ABD'nin
BM Genel Sekreteri Butros
Gali'ye gönderdiği mektupta
Güven Artıncı Önlemler
(GAÖ) paketine öncelik veri-
riken, Rusya'nın Kıbns konu-
sunun uluslararası platfoımda
görüşülmesi yönünde fıkir be-
lirttiği de öğrenildi.
BM'nin Kıbns Özel Temsil-
cisi Joe Clark dün Ankara'ya
\aptığı ziyaret sırasında Cum-
huriyet'in sorulannı yanıtladı.
Clark, görüşmelerin yeniden
başlaması için yeni bir öneriyle
gelmediğini belirtmekle bırlik-
te taraflara yeni bir yöntem
önerdiğini söyledi.
Clark, çıkmaza girdiğini be-
lırniği görüşmeleriçin BM'nin
şu üç alanda aynı anda taraf-
lar arasında uzlaşma sağlan-
ması gerektiğini belirtti:
1- KKTC Mecbsinin Fede-
rasyonun tek çözüm olmadığı
yolundaki karan netleşmeli.
BM, Kıbns'ta temelde federal
bir çözüm temeline dayalı gö-
rüşmeler yapıldığı konusunda
emin olmak istiyor. Bu çerçe-
vede, Kıbns Türk ve Rum ta-
rafının, her iki tarafın da tat-
min olacağı bir federal çözüm
konusunda taahhüt vermeleri
gerekiyor.
2- Yine aynı anda Güven
Artıncı Önlemler (GAÖ) pa-
ketinin görüşülmesine baş-
lansm.
3- Bu görüşmeler yapılırken
her iki taraf da Avrupa Birliği
(AB) Adalet mahkemesinin,
Türk tarafı ile ticareti engelle-
yen karannın Türk tarafı üze-
rindeki olumsuz etkilerinin gi-
derilmesi için gönlşmelere baş-
lasınlar.Bunun için Rum ta-
rafmın Türk tarafına mal ge-
çişine engel koymaması gere-
kiyor.
AB mahkeme karannı BM'-
nin abnadığını ve bir mahke-
me karannın değiştirilemeye-
ceğini anımsatan Clark, tüm
taraflara görüşmelere başlan-
ması yolundaki bu öneriyi ge-
tirdigini ve şimdi yanıt bekle-
diğini söyledi.
Cumhuriyet'e bilgi veren
diplomatik kaynaklar, KKTC
meclisinin, Federasyonun tek
çözüm olmadığı yolunda
aldığı karann, BM'nin yeni
koşulu çerçevesinde geri abna-
mayacağmın altını çizerek,
önce Federasyonun ne olduğu
konusunun açıklığa kavuş-
ması gerektiğine dikkat çekti-
ler. KKTC'nin AB mahkeme
kannnın etkilerinin giderilme-
si halınde önkoşulsuz olarak
görüşmeye haar olduğu yo-
lundaki politikası da anı-
msatıldı. Diplomatik kaynak-
lar, KKTC mecbsinin aldığı
kararla Federasyona kapıyı
kapamadığını da anımsattılar.
TÜRK TEKNELERİNE ATEŞ AÇILDI
Ankara'dan
Atina'yaprotesto
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Türkiye ve Yunanistan.
önceki gün Midilli adası açı-
klannda avlanan Türk babkçı
teknelerine açılan ateş konu-
sunda karşıbklı olarak birbir-
lerini protesto ettiler. Türkiye,
dün Ankara'daki Yunanistan
Büyükelçiliği Müsteşan Pana-
yotis Vlassopoulos'u Dışışlen
BakanlığVna çağırarak. Türk
babkçı teknelerine Yunan sa-
hil güvenlik botlannm 6 mil
karasulannm dışında ateş aç-
ması olayını protesto etti.
Yunanistan ise müsteşan
aracıbğıyla olayın Yunan
karasulanna ait 6 mıllik alan
içinde meydana geldiğini sa-
vundu ve olayın geçtiği yerin
koordinatlannı verdi. Ankara
ise, Yunanistan'ı ellerindeki
bilgileri yeniden incelemeye
davet etti.
Türkiye'nin iki ülke arası-
nda gerginliği artırmamak için
Yunan Büyükelçisı yerine,
müsteşan, Dışişleri Ba-
kanlığı'na davet etmesi dikkat
çekti. Yunanlı müsteşar, ken-
dilerinden bilgi abnmadan
olayla ilgili olarak Dışişleri
Bakanı Mfimtaz Soysal'ın
basına demeç vermesinden
duyduğu rahatsızbğı dile getir-
di ve Türk babkçı teknelerine
kendi karasulan içinde yal-
nızca uyan ateşi açıldığını be-
lirtti. Soysal, dün Avrupa Bir-
liği (AB) üyesi ülkelerin Anka-
ra'daki büyükleçilerine verdiği
öğlen yemeğinde de, Yunanis-
tan'ın Ankara Büyükelçisı
Alexandre Philon a, Türkiye'-
nin iki ülke arasında gerginlik
istemediğini söyledi.
Yunanistan Sahil Güvenlik
botlan. önceki gün, ulusla-
rarası sularda avlanan Türk
babkçı teknelerine Yunanis-
tan karasulannı ihlal ettikleri
gerekçesi ile ateş açmışlardı.
\IG\HC
Fenerbahce*n4-01*Cannes IŞKAND/
^hedmetMngerceksonmılusuniL.
^ılclıyoruz
Türkiyeli Kürt göçmenler Zaho'dan çekilmezse yardım kesilecek
BM'den Kürtmültedlereuyan
Buyukçekmece Goiu kıyısmdakı Sabancı ya ait AKÇİMENTO ve MARSA'nm çevrsjf»
yaydığı ÇİMENTO TOZU ve ZEHİRLİ GAZLAR yûzûnden >nsan\ar yaşamlanf» yitreteft^.
Sabancıkatliaımıa
BUR"divecekvokmu*KÇIMENTD'da 1? v>lreçıolaralı çahşan ve NûmkHu
lenettûs edereK yaşayan. A> Çakır antabyof
Ckıayetsadece
ıcaklaislenmez
wm
Si59SS=£
S^*"*7f*-V-S~J
<• o gü«*n «4PT k^Mt
Dış Haberier Servisi - Birleş-
miş Milletler (BM) Mülteciler
Yüksek Komiserliğj Türkiye'-
nin Güneydoğu Bölgesi'nden
Kuzey Irak'a göç eden Türki-
yeli Kürtlere ultimatom vere-
rek Türk-Irak sınınndaki
tehlike bölgelerinden çekilme-
leri gerektiğini, aksi takdirde
bundan böyle BM'den yardım
alamayacaİclannı bildirdi.
AFP'nin Erbil kaynaklı ha-
berine göre BM Mülteciler
Yüksek KomiserliğTnin Ku-
zey Irak'ta bulunan temsilcili-
ğinin başkanı konumundaki
Sanjal Gupta Türkiyeli Kürt
mültecilerin eylül ayı sonuna
kadar kendileri için belirlen-
miş güvenli bölgelere çekilme-
meleri durumunda bugüne
dek aldıklan BM desteğinden
yoksun kalacaklannı söyledi.
• Iraklı muhaliflerin Saddam'ın devrilmesi
durumunda yönetime el koymak amacıyla 8
bin kişilik ordu kurmaya çalıştığı bildirildi.
mülteci Kürtleri güvenli bölge-
lere gitmeye ikna edemedikle-
rini vurguladı.
Gupta, "Biz Dahuk'a gitme-
lerini isterken onlar iyice Za-
ho'ya yaklaştı. Bu a> sonuna
kadar gösterdiğiraiz yere git-
mezlerse artık bizden yardım
alamayacaklar.
Binlerce Türkiyeli Kürt
mart ayından itibaren Kuzey
Irak'a göç etmeye başlamıştı.
Türkiye'den göç eden Kürtle-
rin büyük bölümü zaman za-
man Türk Hava Kuvvetleri'-
nin bombardımanına hedef
olan Zaho çevresinde yerleş-
miş bulunuyor.
Grupta, yaptığı açıklama-
da Türk Hava Kuvvetleri'nin
bombardımanlanna dikkat
çekerek, "Buralar tehlikeli. 2
saat süren 8 eylüldeki bom-
bardımanda tesadüf eseri hiç
kimse yaralanmadı" diye ko-
nuştu. Grupta. bugüne kadar
çaba göstermelerine karşın
Muhalifordusu
Iraklı muhalefet gruplannın
Devlet Başkanı Saddam Hüse-
yin'in devrilmesi durumunda
ülkede yönetime el koymak
amacıyla 8 bin kişilik bir ordu
kurmaya çalıştığı öne sürüldü.
AFP'nin yerel kayankalara
dayandırdığı habere göre
IrakJı muhalif guruplan bir
araya getiren Irak Ulusal
Kongresi kurulması düşünü-
len orduyu eğitmek üzere
Irak'ın kuzeyinde bulunan
Şaklava bölgesinde 3 kamp ku-
rulması için çalışmalar yürütü-
yor. Ordunun eski milislerle si-
villerden oluşturulması düşü-
nülüyor.
Kurulacak egitim kamplan-
ndan birinde yöneticibk görevi
üstlenen Hammad el DouJeimi.
orduya Irak'ın tüm bölgelerin-
den gönüllülerin geldiğini söy-
leyerek. "Her ay yaklaşık 80
bin kişi diğer bölgelerden Kuzey
Irak'a geüyor. Bunlar arası-
ndan her zaman Irak ordusunda
görevli 3-4 subay da bulunu-
yor" dedi.
Konuk
yazar Pakistan ûrsatı jakalamah
VausdafMuza
'Bifinjtryoâ I..
SSSL
GÖLGE ADAM CIKTI
Gene otau uaratacak
Prof. Dr. TÜRKKAYA ATAÖV
21 eylülde, yeni Pakistan Cumhurbaş-
kanı Leghari, ülkemize gelmiş olacak.
Türkiye'ye birçok devlet başkanı veen üst
kademelerde devlet adamlan daha önce
de geldi. İlk genel valilerden Gulam Mu-
hammed'den başlayarak çoğunu tanıma
fırsatını da buldum. Bugünkü Pakistan
Anayasasfnın 48'inci maddesine göre,
cumhurbaşkanı, ancak başbakanın öneri-
lerine göre hareket edebilir. Yani, halka
ve Meclis'e karşı asıl Başbakan Benazir
Butto sorumludur, Cumhurbaşkanı Leg-
hari değil.
Bu durumda, Leghari'nin ziyaretinde
yeni bir öğeden söz edilebilir mi? Bu vesi-
leyle "Cumhuriyet" gibi yeniye ve ileriye
önem veren bir gazetede, bu konuda, kısa
da olsa bir yazı yazmaya gerek var mı?
Bence var ve şu nedenle: Şimdiki Pakis-
tan Cumhurbaşkanı ile Başbakanı dikta-
törlük rejiminin ağır sillelerini yemiş kişi-
lerdir. Babası idam edilmiş ve kendisi zin-
danlara atılmış Benazir. Butto'nun başı-
ndan geçenler, kalın çizgileriyle de olsa ge-
nelde bilindiğinden burada özetlemeye
gerek yoksanınm.
Zülfikar Ali Butto'nun kabinesinde üre-
tim bakanbğı yapmış olan Leghari de
hapse atılmış, toplam üç yıhnı orada ge-
çirmiştir. Resmi biyografisinde bile üzik-
sel ve ruhsal işkence' gördüğü yaalmakta-
dır. Totaliter rejimin acımasızbğını tenle-
rinde duymuş bu iki kişinin, bugün bu
yüksek mevkilerde bulunmalan. Pakis-
tan'ın demokratikleşmesi için büyük bir
fırsat yaratıyor. Bunu heba etmemek ge-
rekjr.
Önemli olan soru şu: Onlan yakın geç-
mişte hapse atıp işkenceden geçirenlerle
bürokrasinin sıradan kesimi buna izin ve-
recek midir? Yani, bunlar geçmişin
azabını yaşamış ve yinelenmesini kuşku-
suz istemeyen önderlerle halkm arasına
girecekler midir? Üçüncü Dünya toplum-
lannın, işlerini kaybetme kaygısıyla ger-
çeklerin meşru yoldan araştınlması ve
tartışılmasının önüne setler koyan küçük
bürokratlara gereksinimi yok. Bu ülkeler-
de de iyi niyetli olduğu kadar, içten ve so-
runların üstüne gitmekten geri durmayan
aydın kişiler var. Sonınlann çığ gibi büyü-
düğü ve derinleştiği dünyamızda, ancak
bu ikincilerin yaran olabilir.
Parti programlannda 'demokrasi' keli-
mesinin gecmesi başka, bir süreç olan de-
mokratikJeşmenin yaşama geçirilmesi
gene başka. Bunda yönetimin nispeten ait
kademelerindekilere de önemli görev dü-
şüyor.
Bu görevin gereği yerine getirilmedikçe
sorunlar gittikçe ağırlaşır ve kısırdöngü
sürer gider. Biz de Pakistan'ın bu fırsatı
sonuna kadar değerlendireceğine inan-
mak istiyoruz.