Catalog

SAYFA CUMHURİYET 15MAYIS1994PAZAH PAZAR KONUKLARI Büyük banka, küçük bankayıyutar mtıSUNUŞ: Türkiye çapındayapılan 27 Martyerel seçimlerinin ardından hükümetin ekonomik istikrar paketinin açıklanmasıyla birlikte TYTBank, Marmarabank ve İmpexbank baîtı. Döviz kurları inanılmaz sıçramalaryaptı. Bunun ardındanpeş peşe birçok borç aracı kurumu da kepenklerini indirdi. Türk insanında, buparasalkrizin doğurduğudehşetlibir güvensizlik başladı. Pek çok kişi elindeki tasarrufu dolarayatırıpyastığının altında saklamayolunu seçti. Dahayüreklileribankafaizlerinin verepo oranlannın yüksekliğindenyararlanmayıyeğledi. Bu arada ÎMKB 'de de endeksgittikçe düşüyordu. Türkiye'nin buparasalkriz ortamında Emlakbank GenelMüdürü Prof. Dr. Aydın Ayaydın ve Halkbank Genel Müdürü Cihan Paçacı 'yla bankacıhk sistemini konuştuk. Görüşlerinebaşvurmak istediğimiz özelbanka genelmüdürleri ise sorularımızayanıt vermekten kaçmdılar. Söyleşi Leyla Tavşanoğlu Konuklar Prof. Aydın Ayaydm Emlakbank Gn. Md. Cihan Paçacı Halkbank Gn. Md. Kısa vadelibaşarı sorunu çözemez 80 sonrası istikrar programı uygulanamadıürkiye'de yaşanan son banka krizi neden kay- naklanth? .\eden bu ka- dar banka ve aracı ku- rum battı? AYAYDIN - Türkiye ekonomisi ve bankacıkk sisteminde yaşanan son gelişmeleri büyüteç altma almayı amaçlayan bu görûşmemizin hemen başında bir konuya açıkhk getirmek ve altını çiz- mek istiyorum. Ekonomi ve özellikle bankacılıkia ügili bir konuda konu- şulurken çok dikkat edilmelidir. Çünkü bankalar, güven kurumudur; pek çok sayıdaki tasarruf sahibinın tasarruflanm, çok sayıdaki kul- lanıcıya aktanrlar. Hem tasarruf sa- hipleri hem de kullanıcılar birbirleri- ni tarumazlar bile. Bu kesimlerin or- tak noktası bankalardır. Her işte ol- duğu gibi getiri ve risk bir aradadır. Bazen ekonomideki sorunlar, yanlış yönetimler, hiç beklenmedik olaylar nedeniyle riskler yükselebilir, zarar- lar oluşabilir. Bu çok doğaldır. An- cak güven ortadan kalktı mı tüm di- ğer unsuriar var olsa da sistem ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya kalır. Bu nedenle bankacılık gerçek venler üzerine konuşulur. Dedikodular üzerine. söylentiler üzerine ban- kacıhk konuşulmaz. Bu. hem banka- lara hem mali sisteme hem ekonomiye ve hem de konuşanlara zarar verir. Konunun önemini bu şekilde or- taya koyduktan sonra sohbetimize geçebili- riz. - Peki, bankalarut battştnda kısmen yöne- timdeki hatalar, kısmen de konjonktü- rün payt olduğu söyle- niyor, Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? AYAYDIN - Türki- ye'de mali sistemde ya- şanan kriz, baa ban- kalann bankacılık yapma yetkilerinin kaldınlması ve baa menkul kıymet aracı kurumlannın faaliyet- lerinin askıya alınması ve;veya son verilmesi- nin gerisinde öncelikle 19801i yıllann başında yaşanan krizden ders alınmaması yatıyor. Bu dönemde ekono- mide yapısal bir deği- şim başlatılmış, önemli mesafeler alınmış, an- cak değişimin gerektir- diği tüm kurum ve ku- ruluşlar tümüyle tesis edilememiştir. Finans sektörüne yönelik re- form niteliğinde ciddi ve kararlı adımlar aüldığı halde serbest piyasa ekono- misinin işlerliğinin tam olarak tesis edilememesi. mali sistemi ekonomik politikalardaki ani değişikliklere çok hassas hale getirmiştir Siyasi iktidarlann ekonomide teş- his edilen ve çözüm yöntemleri he- men herkes tarafindan bilinen so- runlara politik nedenlerle ciddi yak- laşımlar içinde olmaması ve geçici çözümlerle yetinümesi sorunlann sinsi sinsi büyümesine neden olmuş- tur. Sorunlar bir yerde büyüyedur- sun kısa vadeli başanlara yönelik yaklaşımlar ekonomik yapıda mar- jinal sektörlerin veya ekonominin ana sektörlerinde marjinal kurum- lann olusmasına ortam hazır- lamıştır. Hatta her şeyin yolunda git- tiği dönemlerde marjinal sektör ve kurumlar sistemin köklü sektör ve kurumlanna göre daha çok ilgi ve kabul de görebilmektedır. Ne var ki bir gün işlerin alışıldığı gibi sürdürül- mesinin zorluklan anlaşıldığında ve çözüme yönelik adımlar atıldığında değişimden önce bu sektör ve ku- rumlann etkilendiği görülmektedir. Ani değişmelerin neden olduğu risklere bir de bilinçli veya bilinçsız yönetim hatalan eklenince istenme- yen pek çok durum birdenbire gerçe- ğe dönüşüyor. 1980'de olduğu gibi bugün de sorunlar önce kamuda başladı. Kamu kesiminin açığının sınırlandınlması yönünde sağlıklı politikalann üretilememesi ve ciddi kararlann ahnamaması açığın fi- nansmanında sağlıklı kaynaklann bulunamaması ve buna rağmen so- runlann üstüne gidümemesi önce kamu kesiminde sıkıntı yarattı, son- ra da mali kesimde... Mali kesimde yaşanan sıkıntının en önemli nederu pek çok kurumun dövize dayalı bir kaynak yapısına sahip ohnası ve dö- viz kurlanndaki ani yükselmenin bu yapıyı olumsuz yönde etkilemesidir. Bu noktada konjonktüre dayalı bir sıkıntı olduğunu sanmıyorum. Siyasi otoritenin ekonomide var olan so- runlan dile getirmesi. -ki geçen yılın yaz aylanna rastlar- ve çözüme yö- nelik açıklamalara rağmen pek çok kurum, içinde bulunduğu yüksek ge- tirilerin rehaveti içinde artan riskle- rin farkına varamadılar ve gerekli düzenlemelen yapamadılar. - Denetim mekanizması sizce neden işlenûyor? AYAYDIN - Bankalann gözetimi ve deneümı tüm dünyada otoritele- rin. bankacılann ve bankalarla do- laylı dolaysız tüm birimlerin sürekli ilgi alanlarmda olmuştur. Türkiye'- de ekonomik kurumlar içinde en iyi izlenen ve denetlenen kurumlann başında bankalar gelmektedir. Son derece ciddi çalışan, yetenekli ve bağımsız elemanlardan oluşan kamu denetleme kurumuna ek ola- rak bankalar: bağımsız denetçiler. Merkez Bankası ve Hazine tarafi- ndan çok dikkatle izlenmektedir. Olumlu ya da olumsuz tüm raporlar gerekli mercılere ileülmekte ve ka- rarlar oluşturulmaktadır. Konuşmamızın başında söyledi- ğim gibi mali sistemin özelliğinden dolayı bu raporlar herkes tarafindan bilinen, kamuoyuna açık raporlar rmak sizce ne kadar doğru? AYAYDIN - "İçinde bulunduğu- muz ortamda banka batırılması doğru mu" sorusu bana pek yerinde bir soru gelmiyor. Banka batırmak veya banka kurtarmak isteğe bağh bir olay değildir. Bankalar Kanunu bu konuyla ilgili düzenlemelen açık bir biçünde içertnektedir. Bankalar yeminli murakıplannca yapılan denetlemelerde kanun ve il- gili diğer mevzuat hükümlerini ihlal ettikleri ve bankanın emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürdükleri tespit edilen banka mensuplan hakkında kanuni kovuşturma isten- mesini müteakip bakanlığın talebi üzerine imza yetkilerinin kaldın- lması zorunludur. Bakanlığın yetkileri Bakanhk; bu kanunla ilgili diğer rnevzuata aykın işlemleri verdiği süre içinde düzeltmeyen ve kanuna aykınlıklann giderilmesi ve önlen- mesi konusunda alınmasını istediği tedbırlen almayan bankalann so- rumlulan hakkında yapılacak kanu- ni kovuşturma saklı olmak üzere avans ve reeskont kredilerinin dur- durulmasını, açılan kredilerin geri alınmasını Merkez Bankası'ndan is- •••^H ^H^H^H ^H^H^H ^H m AYDIN AYAYDIN /95i Mardin doğumlu. ) ükseköğrenimini İstanbul< İktisadi ve Ticari İlinıler Akademisi'nde tamamladı. 1985 'te iktisat doktoru, 1986 'da iktisat dalında yardımcı doçent, 1988'de ekonometridoçenti, 1993'te deprofesör oldu. Biryıl süreyle New York ve Leeds üniversitelerinde konuk öğretim üyesiolarak bulundu.. Bir süre Şekerbank ve Vakıfbank Genel Müdürlüğügörevlerinde bulundu. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ve Türkiye Sınai Yatırım Ban- kası Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. Şimdi Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonometri Bölümü öğretim üyesi ve Emlakbank Genel Müdürü. değildir. Olumsuz raporlann değer- lendirilmesi ve karara bağlanması ekonomik olduğu kadar politik de bir nitelik taşımaktadır. Bana ulaşan haberler zor duruma düşen bankala- ra ait yıl sonu değerlendirmelerinin olumsuzluklar taşımadığı yönünde- dir. Ancak ekonomideki son geliş- meler yönünde zor duruma düşen bankalann yöneticilerinin gerekli kararlan almalanndaki gecikmeler ve hatta artniyet taşıyan bazı uygula- malar kısa sürede istenmeyen sonuç- lara yol açmış olabilir. Bankacılık işlemleri Bankalar Kanunu'nun 61. mad- desi bankalann denetimine ilişkin hükümleri içermektedir. 61. madde- nın 1. fıkrası Bankalar Kanunu'nun ve diğer kanunlann bankalarla ilgili hükümlerinin uygulanmasının ve her türlü bankacüık işlemlerinin de- netimi, bankalann varlıklan. alacak- lan, özkaynaklan, borçlan, kâr ve za- rar hesaplan arasındaki ilgi ve den- gelerin ve mali bünyeyi etkileyen di- ğer tüm unsurlann tespit ve tahlili, bankalar yeminli murakıplan ve yardımalan tarafindan yapılır. Bankalar yeminli murakıplan ve yardımcılan Türk Parasının Kıyme- tini Koruma Hakkında Kanun hü- kümlerine aykın hareket eden banka ve ilgililer hakkında vergi inceleme yetkisine sahıp olduklan gibi banka- larla ilgili kanunlann tüm hükümle- rinin uygulanmasını da denetleyebi- lirler. Bankalar yeminli murakıplan ve yardımcılan bankalar, bankalann iştirak ve kuruluşlanyla diğer gerçek ve tüzelkişilerden ilgili görecekleri bütün bilgilen ıstemeye. bunlann tüm defter, kayıt ve belgeleri incele- meye hazır bulundurmakla yüküm- lüdürler. - Bu konjonktürde banka batı- temeye, yararlandıklan teşvikleri durdurmaya yetkilidir. Bankalar Kanunu'nun 64. mad- desınin 1. fıkrası ise mali bünyesi zayıflayan bankalarla ilgili düzen- lemeler getirmiştir. Buna göre denet- lemeler sonucunda bir bankanın mali bünyesinin ciddi bir şekilde zayıflamakta olduğunun tespit edil- mesi halinde bakan, uygun bir süre vererek banka yönetim kurulundan sermayenin arttınlması veya senna- yenin ödenmeyen kısmırun tahsilini. kârdağıtılmamasını, tahsilinde tehli- ke görülen alacaklar için karşılık aynlmasıru. bir kısım şubelerin kapatılmasını. yeni personel alımının durdurulması veya sını- rlandınlması suretiyle veya benzeri şekilde masraflann kısılmasını, risk doğunıcu işlemlerden kaçınılmasını, kredilerin sınırlandınlmasını veya durdurulmasını, iştirak veya sabit kıymetlerin kısmen veya tamamen elden çıkanlmasını, mevzuata aykın fıilleri ile banka mali bünyesini zayı- flattığı tespit edilen personelin ban- kayı temsil yetkilerinin kaldın- lmasını. genel kurulun toplantıya çağınlmasını istemeye yetkilidir. Mali bünyenin güçlendirilmesi için gerekli görülecek diğer tedbirle- rin alınmasını isteyebilir. Yönetim kurulu bu istikamette gerekli tedbir- leri almak veya aldığı karar ve ted- birleri aylık raporlar halinde müste- şarlığa bildirmek zorundadır. Bakan bu tedbirleri ulep hakkı saklı kal- mak kaydıyla gerektiği takdirde yö- netim kurulu veya denetleme kurulu üyelerini kısmen veya tamamen gö- revden alarak ya da yönetim ve de- netim kurulu üye sayısını arttırarak bu kurullara üye atamaya, kanuni karşıhk yükümlülüklerini cezai faiz- lerini kaldırmak suretiyle ertelemek veya düşürmek de dahil olmak üzere mali bünyenin takviyesi için gerekli tüm tedbirleri almaya yetkilidir. Bakan, alınan tüm tedbirlere rağ- men mali bünyesi güçlendirilemeyen bankalann mevduat kabul ve ban- kacılık işlemlerini kaldırma yetkisine sahiptir. Kanunlann uygulanması kon- jonktüre göre değil, uygulamayı ge- rektirecek hallerin ortaya çıkmasına bağlıdır. Eğer bankalann faaliyetle- rine son verilmesini gerektirecek hal- ler hasıl olmuşsa gereğinin yerine ge- tirilmesi zorunluluktur. - Küçük bankalar batarsa ya da bü- yük bankalar küçük bankalan tasfiye ederse banka sisteminde otigopolleş- menin artacağı söyleniyor. Bu konuda ne düşünüyorsunuz? AYAYDIN - Küçük bankalann büyük bankalar tarafindan yutul- mak istenmesi, oligopol piyasalann yaratılması gibi konular bugüne ka- dar defalarca tartışıldı. Tabıi bu tür konular özellikle kriz ortamlannda gündeme geliyor. Banka kurulması veya batınlması, alınıp satılması kimsenin tekelinde değildir. Mevzu- at bu tür uygulamalara gerekli açıklığı getirmiştır. Bu tür düzenle- melerin üzerinde durduğu en önemli olay güvenilirliğin korunmasıdır. Bir banka bir başkası tarafından alınır veya satılır. Bu, ekonomik bir ka- rardır. Hısseleri bor- sada işlem gören bankalar her gün bı- rileri tarafmdan alınıp satılıyor. Ge- rekli şartlar yenne getirildiğınde ise yenı bankalar da ku- rulabıliyor. Küçük banka çok başanlı bir ban- kadır. Değerinin üzerinde bir fiyata başkası tarafindan satm alınabilir. İti- bar kazanmıştır. Önemli bir müşteri ponföyü vardır. Bu- rada karan verecek olan alıa ve satıcıdır. Küçük bir ban- kanın zor duruma düşmesi durumunda büyük bir banka ta- rafindan satın alı- nması o kadar da kötü bir olay değil. hatta sağlıklı bir çö- züm olarak görüle- bilir. Piyasanın oli- gopolistik bir nitelik kazanıp kazanma- yacağı konusuna ge- lince... Bugün piya- sada pek çok banka olmasına rağmen sınıriı sayıda banka sistemde önemli bir paya sahiptir. 5-7 banka sistemin yüz- de 80'ini oluşturmaktadır. Kamu bankalan sistem içinde yüzde 50'ye yakın bir paya sahiptir. Diğer tüm bankalann büyükler tarafindan satın alınması sistemde sizin söyledi- ğiniz anlamda etki yapmayacaktır. - Kamu bankalanmn da sağlam ol- madığı, içlerinin devlet tarafindan bo- şaltılthğı iddiaları var. Bu, sizce ne ka- dar doğru? Kamu bankalarına giivenin AYAYDIN - Kamu bankalanmn sağlam olmadığı yönündeki iddialan iddia sahıplenne sormak lazım. Ben kendi bankam adına konuşabilirim. Bugün Emlak Bankası kamu ban- kası olmanm getirdiği bazı dezavan- tajlara rağmen güvenilir, verimli çalı- şan, kârlı ve ekonomiye katkısı olan bir bankadır. Temel bankacılık kri- terleri esas alındığında hızla \ ükselen bir performansa sahiptir. - Batan bankalann tasfiyesinde mudi nasıl korunacak? Bankalann tasfiyesi işi devlete kuça mal olacak? AYAYDIN - Bildiğinız gibi tasfı- yesine karar verilen üç bankanın yö- netimi geçici olarak bankamıza ve İş Bankası'na verilmıştir. Bu iki banka kamu otoritesi tarafından memur edilmiştir. Bize düşen görev kanun- lar çerçevesinde bankanın hem ala- caklılannı hem borçlulannı hem de bankayı zarara uğratmadan ban- kanın tasfıyesine yönelik hazırlıklan yapmakür. Yapılan her şey kuralla- ra uygun olarak yapılmaktadır. Her aşamada da gerekli açıklamalar yapılmaktadır. Kimsenin mağdur edilmemesi hem bize hem de ban- kaalık sistemine güvenin sürekliliği açısından önemlidir. Paranın zaman değeri de dikkate alınarak işlemlerin süratle tamamlanması plan- lanmıştır. Keyfı hiç bir uygulama yoktur ve olamaz da. CİHAN PAÇACI Elazığ doğumlu. îlk ve ortaöğrenimini Malatya da yaptı. Yükseköğrenimini Ankara iktisadi ve Ticari İlimler Akademisi 'nde tamamladı. Para-banka dalındayüksek lisansyaptı. Uzunyıllar Şekerbank 'm bütün kademelerindegörev aldı. 1984-93yıllarmda Şekerbank Genel Müaur Yardımcılığı görevindebulundu. 1993 'te Etibank Bankacılık Genel Müdürlüğü 'negetirüdi. Bankacılığınyanında çeşitli kuruluşlarda yönetim kurulu üyeliği vebaşkanlığı da yaptı. 1991 sonunda Halk Bankası GenelMüdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı olarak görevlendirildi. Güvensizlik yüzünden paralar yastık altına gitti ürkiye'de son banka krizi neden kaynak- landı? Seden bu kadar çok sayıda banka ve aracı kurum battı? PAÇACI- Türkiye'de son günlerde yaşa- nan banka krizinin doğmasına yol açan ne- denlerin başında söz konusu bankalann yö- netiminde yapılan hatalar gelmektedir. Ülke- mızın içinde bulunduğu ekonomik kriz ortammda bu bankalann yönetımlennce yapılan hatalar sektörde bir güven bunalımı yaratmıştır. Bankalara karşı oluşan bu güvensizlik, tasarmflann vadelerinden önce sistem dışına çıkarak yastık altına çekilmesine neden olmuş- tur. Tasarruflann bu şekilde sistem dışına çıkması ve kısa vadeli kaynaklann uzun vadeli plase edilmesi bazı bankalan bü>ük ölçüde likidıte sıkıntısına düşürmüş- tür. Likidite sıkıntısının yanı sıra bazı bankalann açık pozisyon ızleyerek kâr elde etme güdüleri bu bankalann vurtdışı taahhütlennı büyük ölçüde arttırmıştır. Yurtdışı taahhütlennin böylesıne hesapsızca arttın- lması. ülke ekonomisindeki faiz-devalüasyon ikilemı ile birleşince bu. bankalann sistemden tasfiye edilmeleri sonucunu doğurmuştur. Aynca bu krizin ortaya çıkardığı bir diğer gerçek de sektörde özkaynak yetersizliğınin büyük boyutlara ulaştığıdır. Özellikle küçük bankalann özkaynak yeter- lıliğine gereken önemi vermemesi bu krizin bir diğer ne- denidir. - Bankalann batışında kısmen yönetimde hatalar, kısmen de konjonktürün payt da olduğu söyleniyor. Siz bu konuda nasıl bir değerlendir- me yapıyorsunuz? PAÇACI- Bir önceki so- runuza verdiğim yanıtta da belirttığım gibi ülkemiz eko- nomik konjonktüründekı dalgalanmalann. tüm sek- törlerde olduğu gıbı ban- kaalık sektörü üzennde de olumsuz etkileri olmuştur. Konjonktürel dalgalanma dönemlerinde en fazla ve en hızlı etkilenen sektör her za- man finans sektörüdür. Örneğin son yıllarda açık pozisyon taşıyarak büyük kârlar elde eden bankacılık sektöründe ekonomide alı- nan kararlann. sistemi bir faiz ve devalüasyon kıskacına sokması gibi etkileri gö- rülmüştür. Bö\îe bir ortamda banka yönetimlerinin yaptığı hatalar maalesef geri dönülemez sonuçlar do- ğurmuş ve sistemden çıkanlmalanna yol açmıştır. Ancak konjonktörün ve yönetim hatalannın dışında banka batışlannın bir diğer önemli nedeni de mali bün- yelerinin yeterince sağlam olmamasıdır. Bankalann sermaye yeterliliği. serbest sermaye. likidite ve borç ödevebilirlik rasyolanna bakıldığında bunlann stan- dartlann çok altında olduğu ve gereken önemın \enl- mediği görülmektedir. - Peki, denetim mekanizması neden işlemiyor? PAÇACI- Ülkemizde bankalann denetimı etkin bir biçimde yapılmaktadır. Sorun denetimsızlikten değil. değişik denetim organlan arasındaki koordınasyon ve vetki boşluklanndan kaynaklanmaktadır. Denetim or- ganlan arasında koordınasyon sağlanamaması ne yazık ki ülkemizde denetimlerin verimsizliği sonucunu doğurmaktadır. Burada, Merkez Bankası ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı bünyesındeki denetim fonksiyonlannm koordinasyonunun sağlanması hayati önem taşımak- tadır Ülkemizde ve diğer ülkelerdeki gibi denetimin temeli- ni oluşturan bilgileri koordine edebilecek bir kurumun oluşturulması ya da bu fonksiyonun bu kurumlardan birisinin bünyesinde toplanması yararlı olabilecektir. Merkez Bankası ile Hazine ve Dış Ticaret Müste- şarltğı'nın denetim fonksiyonlannı bir arada toplaya- cak olan bu kurum ya da denetim fonksiyonunun bu kurumlardan binnde toplanması hem ıkılı denetimin neden olduğu ısrafı önleyecek. hem de denetimlenn ve- rimlilığini arttıracaktır. - Bu konjonktürde banka batırmak sizce ne kadar doğ- ru? PAÇACI- Banka tasfıyelerinin konjonktürle ilişki- lendirilmesı görüşünün nesnel bir yaklaşım olmadığı kanaatindeyim. Bankalar da tüm diğer sektörlerde yer alan işletmeler gibi ticari amaçla kurulmuş kâramacı güden kuruluşlar olup tasfıyeleri belli kanunlarla düzenleme altına alınmıştır. Ticari hayatın gereklenne u> um sağlayamamış işlet- melerin sistemden çıkanlmalan ülke ekonomisi açısı- ndan da son derece olumlu bir adımdır. Bu nedenle, burada asıl sorumluluk bankalann kendilerine düş- mektedir. Bankalann. ticari hayat ahlakına uyarak ba- sireılı davranmalan ve ekonomideki dalgalanmalardan kârlı çıkma düşüncesiyle riskli adımlar atmalan gerekti- ğıninsorumluluğunutaşımalangerekmektedir. Bu sorumluluğu taşımayan ışletmeleri sistem içinde tutmaya çalışmak sistemin kendisi ve ülke ekonomisi için büyük bir tehlikedir. - Büyük bankalann küçük bankalan yutmak istediği söyleniyor. Bu görüş sizce doğru mu? PAÇACI- Büyük bankalann küçük bankalan yut- mak istediği görüşünün doğru olduğuna katılmıyorum. Çünkü Türk bankacılık sektörü en büyük atılımıru, 1980 yılından sonra sıstemin daha rekabetçi hale gelme- si sonucu gerçekleştirmiştir. Bu nedenle küçük bankalann büyük bankalar içinde bir engel değil, aksine onlara ivme kazandıran itici bir güç olduklanna inanıyorum. Bugüne kadar sektörde gerçekleştirilen gelişmelerde küçük bankalar yaptıklan bankacılık türü gereği bir öncü görevini üstlenmişler- dir. Bu görevi yerine getırirken de belırleyici olan yine kendıleridir. Bu nedenle başanlannın kendi çalışma- lanna bağlı olduğunu her zaman kabul etmiş bir gru- bun başansızlıklannın faturasını büyük bankalara çı- karmalan da büyük bir yanılgıdır. - Kamu bankalanmn da sağlam obnadtklan, içleri- nin devlet tarafindan bo- şatıldığt iddialan var. Siz bu iddialara katıhyor musunuz? PAÇACI- Kamu ban- kalan, ortaya çıkan ban- kalar krizinin özellikle ilk döneminde tüm banka- larla birlikte etkilenmiş- tir. Ancak oluşan güven- sizlik ortamı tasarmflann devlet bankalanna yönel- mesi sonucunu doğurmuş ve bu oluşum, kamu ban- kalannın. sistemdeki ko- numunu korumaktan öte. geliştirmesini sağ- lamıştır. İddialann aksine kamu bankalan şu anda sis- temde bulunan bankalar arasında mali bünyeleri en sağlam. özkaynak yeterliliği açısından en iyi durumda olan bankalardır. Yapılan sektör analizleri de kamu bankalanmn likidite, borç ödeme gücü, aktif kalitesi, kredi kalitesi ve aktif sermaye kârhhğı gibi rasyolannın da oldukça yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. -Küçük bankalar batarsa, ya da büyük bankalar küçük bankalan tasfiye ederse banka sisteminde oügo- polleşmenin artacağı söyleniyor. Bu konuda ne düşünü- yorsunuz? PAÇACI- Sektörde banka sayısının azalması, doğal olarak bankacılık sistemindeki oligopolleşmenin art- masına yol açacaktır. Ancak sistemin oligopolleşmesini engellemek amacıyla sağlam bir mali bünyeye sahip olmayan ban- kalann sistem içinde kalmasına ızın vermek ülkemiz kaynaklannın boşa gitmesinden başka bir şey değildir. Bu nedenle bankacıhk sistemi içinde yer alacak ban- kalann ilk kuruluş aşamasmda gerekli incelemeye tabi tutulmalan ve daha sonra da faaliyetlerinin izlenerek sağlam bir yapıda olmalannın sağlanması sistemi reka- betçi piyasa koşullannın geçerli olduğu dinamik bir sektör haline getirecek ve bu tür suçlamalardan anndı- racaktır. - Batan bankalann tasfiyelerinde mudi nasıl koruna- cak? Bankalann tasfiyesi işi devlete kaça mal olacak? PAÇACI- Hükümet bankacılık sektörüne karşı olu- şan güvensızlığin önlenebilmesi ve sistem dışına çıkan tasarruflann sisteme geri dönüşünü sağlayabilmek için sektördeki tüm mevduaü güvencesı altına alma duru- munda kalmıştır. Bunun devlete yaratacağı maliyet, sistemdeki bunalımın aşılamaması durumunda ortaya cıkacak tablo ile karşılaştınlırsa verilen garantinin ma- liyetinin tercih edilmesi doğaldır. Devlet toplam mev- duat kadar riski üstlenirken sistemi, doğabilecek çok daha olumsuz oluşumlardan korumaktadır. Bu nedenle devletin tasarrufçuyu koruma yönünde getirdiği güvenceyi incelerken, güvence olayını dar bir perspektifle değil, geniş bir perspektifle ele alarak ülke- miz açısından ne gibi sonuçlar doğuracağıru irdelemek yararlı olacaktır. w Oluşan güvensizlik ortamı tasarruflann devlet bankalanna yönelmesi sonucunu doğurmuş ve bu oluşum, kamu bankalanmn, sistemdeki konumunu korumaktan öte, geliştirmesini sağlamıştır. Kamu bankalan şu anda sistemde bulunan bankalar arasında mali bünyeleri en sağlam bankalardır.