Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
18EKİM1994SAU CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Baro başkanları
seçildi
• Haber Merkezi-İki ilde
yapılan baro başkanlığı
seçimlerinde Kayseri Barosu
BaşkanhğVna Bekir özkan
Gülmez, Gaziantep Barosu
Başkanhğı'na ise Haşım Mısır
yeniden seçildi. Gaziantep'te
230 iiyenin katılımıyla
Olağan Genel Kurul'da
yapılan seçimde Haşün Mısır
85 oy aldı. Kayseri Adliye
Sarayı'nda 214 avukatm
kaülımıyla yapılan secimlerde
ise tek aday olan Bekir Özkan
Gülmez, 194 oy alarak baı o
başkanhğına getırildi.
Rektör, seçimi
kaybetti
•TOKAT (Cumhuriyet) -
Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Rektörû Prof. Dr. M. Kemal
özsoy, ön seçimi kaybetti.
Yeni rektörü belirlemek için
46 kişinin oy kullandığı
seçimde rektör yardımcısı ve
Ziraat Fakültesi Dekanı Prof.
Dr. özer Sancar, 18 oyla
birinci olurken, Rektör M.
Kemal özsoy ise 14 oy alarak
ikinci oldu.
Diş hekimleri de
silah istiyor
• ADANA (Cumhuriyet
Güneytileri Bürosu) -
Diş Hekimleri Odası Adana
Şube Başkanı Asım Savaş.
üyelerine silah ruhsatı
verilmesini istedi.
Amaçlannın silah kullanmak
olmadığmı belirten
Savaş,"Ama kendimizi
savunabilmeliyiz. Bu bir
haksa diğer kesimler gibi bize
de ruhsat verilmeli" diye
konuştu.
TEK'te
eylem
•ADANA (Cumhuriyet
Güney tlleri Bürosu) - TEK
yemekhanesinde toplanan
Ener-Sen'lı memurlar.
"Sadaka değil, toplu iş
sözleşmesi istiyoruz"yazjlı
pankartlar taşıyıp,"Yaşasın
sendikal mücadelemız" diye
slogan atülar. Özelleştirmeye
ve sendikal mücadelenin
engellenmek istenmesine
tepki gösteren TEK
çalışanlan adına bir açıklama
yapan Ener-Sen Şube
Başkanı Hasan Balıkçı. toplu
sözİeşme ve grevhaklanrun
anâyasaya aykırt
bulunmasının; memurlann
siyaset hakkına, TBMM'nin
politik kültürünün artmasına
hayır demek olduğunu iddia
etti.
Hemşire intihar
etti
• KARS(AA)-Kars'ta,
kanser olduğunu öğrenen
hemşire intihar etti. Alınan
bilgiye göre Sankarruş ttçesi
Merkez Sağlık OcağYnda
görevli olan dört çocuk
annesi hemşire Perihan
Cengiz, kanser olduğunu
öğrenince çok miktarda hap
:rek hayatına son verdi.
ğrenciye çift
diploma
• BL RSA (Cumhuriyet) -
Bursa, Ahmet Hamdi
Gökbayrak Anadolu
Lisesi'nden geçen dönem
mezun olan 30 kadar
öğrenciye çift diploma
verildiği öğrenildi. Kredili
sistem hakkında yeterli bilgi
sahibi olmayan okul
yönetiminden kaynaklanan
hatanın bazı öğrencilere iki
üniversiteye birden kayıt
yapürma imkanı yarattığı
iddia edildi.
Tûm Maliye-Sen
PTT'yi kınadı
• Haber Merkezi - Başbakan
ve başbakan yardımcısına
sembolik olarak 5'er bin lira
posta havalesi gönderen tüm
. Maliye-Şen Sakarya il
temsilciliği üyeleri, havalelerin
'adres yetersizliğT gerekçesiyle
adreslerine geri gönderilmesini
protesto ettiler. Üyeler,
hükümetin kamu çalışanlanna
verdiği 217 bin liralık memur
maaşını protesto etmek için
15.8.1994 tarihinde
' gönderdikleri havalelerin, 12.
10.1994 tarihinde geri iade
edildiğini belirterek, "Bu
tutumlanndan dolayı PTTyi
kınıyor ve PTT Genel
Müdürlüğü'nügöreve
' çağınyonız" dediler.
Adapazan'nda
banka soygunu
• SAKARYA (AA)-
Halkbank Adapazan
! Şubesi'negirenkimliğihenüz
; belirlenemeyen soyguncular
; ilkbelirlemeleregöre 11 milyar
tutanndaki döviz ve Türk
lirasına alarak kaçtılar.
! Edinilen bilgiye göre, dün
' sabahbankayagelen
1
görevliler, kasayı oksijen
; kaynağıileaçılmış olarak
' buldular. Olayla ilgili
soruşturmanın çok yönlü
sürdürüldüğü bildirildi.
Hocalar derse girmiyor
îzmir'de öğretim üyeleri, Özlük Haklan ve Üniversite Yasası'nın
çıkanlmamasını protesto için süresiz derslere girmeme eylemi başlattılar
• Dokuz Eylül Üniversitesfne bağlı Güzel
Sanatlar Fakültesi'nde öğretim üyeleri, geçen
cuma günü aldıklan boykot karan
doğrultusunda dün derslere girmediler.
İstanbul'daki Üniversite Öğretim Üyeleri
Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Ayhan Alkış ise
eylemlerini, 6 kasımdan itibaren
yoğunlaştıracaklannı söyledi.
Haber Merkezi - Dokuz Ey-
lül Üniversitesi Güzel Sanatlar
Fakültesi öğretim üyeleri, Öz-
lük Haklan ve Üniversite Ya-
sası'nın çıkanlmamasını pro-
testo etmak amacıyla dün '•sü-
resiz derslere girmeme eylemi""
başlattı. Eyleme, Mimarfık Bö-
lümü dışındaki tüm bölümler-
deki öğretim üyeleri katıldı.
İstanbul'daki Üniversite Öğre-
tim Üyeleri Derneği İkinci Baş-
kanı Prof. Dr. Ayhan Alkış ise
eylemlerini. YÖK'ün 13. kuru-
luş yıldönümü olan 6 kasımdan
itibaren yoğunlaştıracaklannı
söyledi.
İzmir büromuzdan Asuman
Abacıoğlu'nun haberine göre.
Dokuz Eylül Üniversitesi'ne
TÜYAP'tatrikogünleriKtş günierinin vazgeçilmez giysisi triko, çoraptan şapkay a kadar geniş bir kullanım alanına
yayılıyor. Tepebaşı TÜY AP Sergi Saray ı'nda, 20-23 ekim tarihleri arasında, Triko
Sanayicileri DerneğTnce dü/.enlenen. "Triko Moda '94" fuarı kapsamındaki defilelerde;
aralarında Begüm Ozbek, Deniz Pulaş, Sibel Tan, Merve İldeniz, Esin Moralıoğlu. Aylin
Arasıl, İpek Gümüşoğlu, Beril Önder, Funda Barın. Gi/em Özdilli'nin de bulunduğu 30
manken podyuma çıkacak. Bu rnankenlerden bir bölümü, fuarı tanıtmak amacıyla
Swissotel'de bir gösteri sundular. (Fotoğraf: M ÜH ARREM A YDIN)
bağlı Güzel Sanatlar Fakül-
tesi'nde öğretim elemanlan, ge-
çen cuma günü aldıklan boy-
kot karan doğrultusunda dün
derslere girmediler. GSF'li öğ-
retim elemanlannın boykotla
ilgili gerekçelerini açıklamak
üzere yaptıklan toplantıda öğ-
renciler de, eyleme destek verdi-
ler. Öğrencilerle yapılan top-
lantıda, boykot karannın hiç-
bir öğretim üyeleri derneğiyle
bağlantısının olmadığmı, ken-
diliğınden oluştuğunu vurgula-
yan öğretim elemanlan, eylem-
lerinin, yalnızca maaşlannın
arttınlmasına yönelik ol-
madığmı da bildirdiler. Bunun
ikinci planda kaldığını, asıl he-
deflerinin demokratik-özerk ve
çağdaş bir üniversite oluşturul-
ması yönündeki yasa ta-
sansının bir an önce Meclis'ten
geçirilmesi olduğunu söyleyen
öğretim elemanlan. öğrenciler-
den boykot eylemlerini destek-
lemelerini istediler.
Öğrencilerle yapılan toplan-
tıda konuşan Prof. Dr. Fanık
Kalkan. yıllardır demokratik
üniversite yasası ve YÖK'ün
kaldınlması için mücadele ver-
diklerini belirterek. bu yasanın
iki yıldır Meclis'te "uyutulduğu-
nu" söyledi. Toplantıda söz
alan Prof. Dr. Özdemir Nutku
da, boykottan öğrencilenn za-
rar gönmeyeceğini, yapılmayan
derslerin daha sonra telafi edi-
leceğini söyledi. Eylemin öğren-
cilere yönelik olmadığmı da
vurgulayan Nutku. öğrenciler-
den ev lemlenne destek vermele-
rini istedi. Eğıtım için hiçbır
yatınm yapılmadığını. para ol-
madığı için doçentlik jürilerine
gıdemediklerini anımsatı.
İstanbul Üniversite Öğretim
Üyeleri Derneği İkinci Başkanı
Prof. Dr. Ayhan Alkış da üni-
versitelerin işlemez durumda
olduğunu vurguladı.
Eıııekli öğretmenlere işbaşı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Mıllı Eğıtım
Bakanlığı. ilk ve orta dereceli okullarda yaşanan
öğretmen sıkıntısını giderebilmek için emekli öğ-
retmenleri ücret karşılığı derslere sokmayı planlı-
yor. Başbakanlığa sunulan teklif uyannca. emekli
öğretmenler branşlannda 20 saate kadar derse gi-
rebilecekler ve 2-3 milyon lira arasında ücret ala-
caklar.
Milli Eğitim BakanhğYnın 5434 Sayılı Emekli
Sandığı Yasası'nın ek 5. maddesi uyannca, emekli
öğretmenlerin derslere girmesi durumunda emekli
maaşlannın kesilmemesine ilişkın teklifıne Maliye
Bakanlığı "ohır" verdi. Başbakanlık. teklıfın Ba-
kanlar Kurulu'ndan kararname olarak çıkanlması
için çalışma başlattı.
Uygulama, şu ilkelere göre gerçekleştinlecek:
Emekli öğretmen. ıl mılli eğitim müdürlüklerine
başvurarak öğretmen sıkıntısı çekilen okullarda
görevlendirilmesini isteyebilecek. Valiliğin onay
vermesi durumunda da emekli öğretmen, yerine
yeni öğretmen atanıncaya kadar geçici olarak ücret
karşılığı derslere girebilecek.
Bakanlık yetkilıleri, emekli öğretmenlerin özel
okul ve dershanelerde ders verebildıklerine dikkat
çekerek, "Bu öğretmenlerimiz özel okul >e dershane-
lerde çalışaMMiklerim» göre bakaniıgımmn okuffan-
nda da çâlışabüirler. Böylelikle hem emekli ögret-
menlerimize ek bir iş sağlanır hem de çocuklarunıza
kaliteli eğitim verilir" diye konuştular.
Öğretmenlenn özlük haklannın iyileştirilmesine
yönelik öğretmen personel vasa taslağı da bakanlı-
klann görüşüne sunuldu.
Taslağa göre Milli Eğitim Bakaniığf nın merkez
ve taşra örgütüne atanacak yöneticiler için "disiplin
ve kademe koşulıT aranacak. Buna göre eğitımci-
nin. genel müdür olabilmesi için okul müdürlüğü,
milli eğitim müdürlüğü. merkez örgütünde daire
başkanbğı ve genel müdür yardımcılığı görevlerin-
de bulunması gerekecek.
Kent merkezleriyle birlikte kırsal kesimlerde öğ-
retmen açığmın gıdenlebilmesi için 3-4 yıl süreli
"sözkşmeli öğretmen" ve 3-6 ay süreli "geçki öğret-
men" uygulamalan yaşama geçirilecek.
Taslakta. öğretmenlerin 2 yılda terfi etmeleri ve
"stajyer öğretmen". "öğretmen". "uzman öğret-
men" ve "başöğretmen" sınıflamalan yer alıyor.
Soru önergesi verdi
Gürsoy: Şeriatçılık aşısı
ithal ediliyor
ANKARA (Cumhtıriyet Bü-
rosu) - SHP İstanbul Milletve-
kili tbrahim Gürsoy. YÖK'ün
Kuala Lumpur İslam Üniver-
sitesi'ne 20 öğretim görevlisi
göndermesini. "şeriatçılık aşı-
sı ithal etmek" olarak değer-
lendirdi.
İbrahim Gürsoy. Milli Eği-
tim Bakanı Nevzat Ayaz'a ver-
diği yazılı soru önergesinde.
Türkiye aleyhinde etkinlik yü-
rüten Kuala Lumpur Üniver-
sitesi'ne 20 ^öğretim görevlisi
gönderilmesinin gerekçesini
sordu.
Gürsoy, Mışır'da bulunan
I El-Ezher Üniversitesi'nde
oku>an öğrencilerin mılitan
olarak yetişürilerek Türkiye'-
ye gönderilmesi olayına. Kua-
la Lumpur Üniversitesi'ne öğ-
retim görevlisi gönderilme-
sinin eklendiğini ammsatarak
şöyle dedi:
"1980 sonrasında kendi eği-
tim sistemimize de yerleştiril-
meye çalışılan 'şeriat akımına',
bu kez kendi elimiz ile şeri-
atçılık aşısı ithal eder konuma
gelmiş bulunuyoruz. Acı olan,
YÖK gibi Tüfkiye'de bilimsel
eğitimin koordinasyonumı ya-
pan bir kurumun, bu işin içinde
olmasıdu'."
SOEM1
Antaiyakatlafli
ASKi'dcn mektup
Gökçek, Dünya
|y]" Bankası'na günah çıkarttı
• Ankara Anakent Belediyesi'nin 286 milyon
dolarhk dış borcu konusunda tartışma yaratan
Melih Gökçek, ASKİ aracıhğıyla Dünya
Bankası'na gönderdiği mektupta günah çıkarttı.
Mektupta, 'Borç anlaşmasındaki bazı şartlann
şimdiye kadar ASKİ tarafından tam olarak
sağlanmadığını kabul ediyoruz' dendi.
GOLGEADAM CIKTJL,.,
Haftamn ottyını ibretle okuyun
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Ankara Anakent Beledi-
ye Başkanı Metih Gökçek, 286
milyon dolarlık dış borcu öde-
mekte zorlandıklannı belirtme-
sinin ardından, Ankanf Su ve
Kanalizasyo Idaresi (ASKİ)
aracıhğıyla Dünya Bankasına
gönderdiği mektupla günah çı-
karıtı.
ASKİ Genel Müdür Vekili
Sait Erdem tarafından gönderi-
len mektupta. "Borçanlaşmast-
ndaki bazı şartlann şimdiye ka-
dar ASKİ tarafından tam olarak
sağlanamadığını kabul ediyoruz.
Uyumsuzlukları gidereeeğimizi
umuyoruz" dendi.
'Bunlan düzekeceğiz'
ASKİ Genel Müdür Vekili'-
nin. Dünya Bankası'na gönder-
diği mektupta. su fıyatlannda
yapılan tarife değişikliklerinin
uyumsuzluklar yarattığı kayde-
dilerek, "Bunlan düzeltecegiz"
dedi Mektupta. kamu sektö-
ründeki işyerleri için uygulanan
tarifede azaltmaya gidilmeye-
ceği. ancak "şimdilik bir zam da
yapılmayacağı" belırtıldi. Mek-
tupta. "Tarife yapısındaki
uyumsuzluğu çok ktsa bir sürede
gidermek. bizim için zordur. An-
cak, 1995 yılı sonuna kadar ya-
pılacak tarife ayarlamalarında
bu uyumsuzluğu gidereceğiz"
görüşünc ycr verildi.
Sait Erdcm, mektubunda.
borç anlaşmasındaki bazı ko-
şullann şimdiye kadar ASKİ
tarafından tam olarak sağlana-
madığını kabul ederek. "Yapı-
lacak tarife ayarlamaları ve pro-
je uygulama biriminin kuvvet-
lendiriunesi ile belirtilen uyum-
suzluklan gidereceğimize inaıu-
yorum"dedı.
Erdem. 1994 yılı haziran ayı-
nda Dünya Bankası'na uygun
görüş belırtilmesine karşm.
şimdiye kadar yerine getrileme-
yen konulan da şöyle sıraladı:
"Yeni su tarifesi ve hizmet ta-
rifeleri belediye meclisi onayına
sunulmuştur. Neticeyi I Ekim
1994 tarihine kadar bankaya
bildireceğiz.
Tarife yapısındaki uyumsuz-
luğu bir safhada gidermeyi
mümkün görmüyoruz. Ancak,
şu anda y aptığımız tarife ayarla-
masında ve daha sonraki tarife
ayarlamalarında tarife uyum-
suzluklannı giderici düzenleme-
ler yapılacaktır. ASKİ'nin işlet-
me ve finansal performansını
artıracak tedbirler alınacak.
Lygulamaya koyabileceğimiz
diğer tedbirleri daha sonra bildi-
receğiz."
Ankara Anakent Belediyesi'-
nin. Dünya Bankası'na; kanali-
zasyon akyapısı için 173 milyon
dolar. içmesuyu projeleri için
de 113 milyon dolar olmak üze-
re toplam 286 milyon dolar
borcu olduğu belirtildi.
Gökçek'in. bu borçlann öde-
nemeyeceği şeklinde anlaşılan
açıklaması tartışmalara neden
olmuştu.
ARAYIŞ
TOKTAMIŞ ATEŞ
Değişimin Kuramı
Değişimi bilimsel olarak açıklayan ve kendince (ve
bence) maddeci bir "toe//V/ey7c/ye"bağlayarak, "sürek-
lilik" kazandıran ilk düşünür Kart Marks olmuştur.
Ancak bu "ilkdüşünur'rtades'ı. kimi zaman kafakarış-
tırıcı olmaktadır. Marks'tan önce, değişimle ilgili yazan,
değişimi konu edinen düşünür yok muydu? Elbette var-
dı. EskiHind'dede, Çin'dede, Anadoludada, Yunan'da
da, islam'da da, değişim konusunu kalemıne dolayan
bir dizi düşünür vardır. Ama tüm bu düşünürlere saygı
duymak bir yana; Marks bu kavrama, bilimsel bir mantık
içinde "sı/refc//W("kazandırmış olmanın onurunu taşır.
Çok basite indirgemek ne derecede doğru bilemiyo-
rum, ancak deneyeceğim. Marks'a göre toplumların bir
"altyapısı", ya da ekonomik (objektif-nesnel) yapıst var-
dır; bir de "usfyap/"ları vardır. Bu altyapı; üstyapı adını
verdiği tüm diğer kurumlar açısından "belirleyicidir."
(Kimi zaman, üstyapı kurumlarının altyapıya etkisi olsa
bile...)
Gene Marks'a göre (tabii bana göre de). altyapıyı be-
lirleyen kimi "değişkenler" vardır ki; bunlara "üretim
güçleri" adı verilir. Bunlar; doğal koşullar ve bu koşul-
lardaki değişimler; bilimsel ve teknolojik yapıdaki deği-
şimler ve nihayet insandaki (bilincindeki, örgütlenme-
sindeki vb.) değişimlerdir. Bu "cteğ/ş/m/er"gerçekleşin-
ce, toplumların altyapısı da değişir. Istense de, istenme-
se de...
Toplumların altyapısında üç "ilişki" vardır ki; Marks
bunlara "üretim ilişkileri" adını verir. Bunlar; "mülkiyt>t
ilişkilerı", "paylaşım ilişkileri" ve nihayet "sınıf ilişkile-
r/",yadasınıfyapısıdır.
Üretim güçlerindeki bir değişim; nasıl, istense de is-
tenmese de altyapıyı değiştiriyorsa; altyapıdaki, ya da
üretim ilişkilerindeki bir değişim de, istense de ıstenme-
se de üstyapı kurumlarını değiştirecektir. Ama bu deği-
şim kimi zaman hızlı olur, kimi zaman yavaş olur. Aynı
biçimde kimi zaman hızlandırılabilir, kimi zaman yavaş-
latılabilir.
Marks, yaşadığı çağı ve o zamana kadar geçen tarih-
sel süreci, bu mantık çerçevesinde çok net ve doğru bir
biçimde açıklamıştır. Ama "üretim güçlerinin" zaman
içinde nasıl gelişeceklerini yanlış "tahmin ettiğinden"
gelecekle ilgili beklentileri doğru çıkmamıştır.
Marks'ın "değişime dayanan" bu toplum yorumu, bi-
limsel bir modeldir. Bu modeli benimsemek, ya da kul-
lanmak için Marksist olmak da gerekmez, maddeci (ma-
teryalist) olmak da gerekmez. Ayrıca canı isteyen be-
nimser ve kullanır, canı istemeyen benimsemez ve kul-
lanmaz. isteyen de "Marks Allahsızdı" sloganının ar-
dına sığınır ve "Kapıya şapka asmak" öykülerine sarı-
lır...
Ama benimseseniz de. benimsemesenız de; Marks'ın
modelinin temelinin değişim olduğunu yadsıyamazsı-
nız. Değişim, Marks için ner şeyin temeli ve dünyayı,
toplumu ve ınsanları (hem bugunlerıyle, hem dünleriyle
ve hem de yarınlarıyla) açıklamanın en önemli aracıdır.
Bu yazıya başlarken, amacım, günümüz Türkiyesi'-
ndeki kimi "deg7ş/mc/7enn"göruşlerini elealmaktı. Ger-
çekten, ülkemizde bu düşünüşun ' çok suzme' örnekle-
rini görüyor, okuyor ve dinliyoruz. Ama Türkiye örneğini
bir sonraki yazıma bırakacağım. (Zaten Yazı Işleri'ndeki
arkadaşlarımız, yazıların uzunluğuna laf dokunduruyor-
lar).
•^Marks'ın yaşadığı dönemde Batıda "vahşı kapita-
Iizm" egemendi Marks bu vahşi kapitalızmin ortaya
çıkardığı sanayı ışçisınin (proletarya), paylaşımın ve
mülkiyet ılişkilerınin yorumunu ve ortaya çıkışlarını çok
iyi değerlendirdi ve yorumladı. Ancak bu gelışmelerin
yol açacağı "sonuçlarda" yanıldı Zira Marks, o "vahşi
kapitalistlerin" proletaryanın haklı taleplerini eskiden
olduğu gibi zorla engellemeye çalışacaklarını ve bunun
da "patlamalara" yol açacağını düşünmüştü. Fakat o
vahşi kapitalıstler, yani egemen sınıf, Marks'ın bekledi-
ğinden daha akıllı çıktı. Ya da koşullar onların daha akıl-
lıca davranmalarını mümkün kıldı.
Marks, 19. yüzyılın ortalarında işçıler için "Zincirlerin-
den başka yitirecek bir şeyleriyok" diyordu ve bu tespit
çok doğruydu. Kapitalizm, gereksinimi olan "artı değe-
ri", kendi emekçisini sömürerek elde etmeye çalışıyor-
du. Fakat işçilerin, ya da emek kesıminin siyasal müca-
delede ağırlığını koymasıyla, bu olanak ortadan kalkma-
ya başladı.
Kapitalizm o zaman gözlerini. kendi ülkesinin dışına
çevirdi ve sömürgecilik aşamasına geçti. (Lenin bunu
emperyalizm olarak isimlendirecektir). Bu aşamada ka-
pitalizmin gereksinimini duyduğu artı değer, sömürge-
ierden aktarıldı. Sömürge halkalarının alınteri, kanı ve
gözyaşları; kapitalist ülkelerin refahının temeli oldu. Ge-
lişmiş sanayi ülkelerinin işçilerı de bu refahtan pay aldı-
lar. Kimi ülkelerde "sosyal ctev/ef'kimiülkelerdede "re-
fah devleti" kuruldu.
Çok basite indirgeyerek anlatıyorum. Elbette bu kadar
basit ve kolay olmadı her şey. Ama kaba çizgiler içinde,
20. yüzyıla gelene kadar böyle gelişti olaylar. Zaten
amacım yakın çağlar tarihini özetlemek de değil Benim
amacım, değişim kuramı ile bizdeki "seçkin değişimci-
ler" arasındaki çelişkileri sergilemekti. Sanıyorum ku-
ram üzerınde yeterince durdum. Bir sonraki yazımı bi-
zim değişimcilere ayıracağım.
Oğrenimkvedisi
başyınukmbaşkuh
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - 1994-1995 yılı yükse-
köğretim öğrenim ve katkı
kredisi başvurulan dün baş-
ladı. Başvurular, 11 Kasım
1994 tarihine kadar sürecek.
Yükseköğretim Kredi ve
Yurtlar Kurumu Genel Mü-
dürlüğü'nden (Yurt-Kur)
yapılan açıklamaya göre, öğ-
renim ve katkı kredisi başvu-
rulan 17 Ekim-11 Kasım 1994
tarihleri arasında. bölge ve
yurt müdürlüklerine. ilcelerde
ise ilan edilen yüksekokul mü-
dürlüklerine yapılabilecek.
Yurt-Kur'dan halen öğre-
nim veya katkı kredisi alanlar.
kredı alırken okul değiştiren-
ler. kuruma kredı borcu olan-
lar. asgari ücretle sürekli çalı-
şanlar. bir yıldan, fazla ba-
şarısız olanlar. burslu. yatılı,
vabancı uyruklularla bir yük-
seköğretim kurumundan me-
zun olanlar öğrenim ve katkı
kredisinden v ararlanamaya-
caklar.
Özel yetenek sınavı sonucu
vüksckokullara girmeye hak
kazanan öğrencıler ile sınav
sonuç belgelerinin ellerine geç
ulaşması nedcniyle yurtlara
başvuramayan öğrencilere de
ikinci bir başvuru hakkı tarun-
dı.
ÇAĞDAŞ AVUKATLAR
GRUBU'NDAN DUYURU
TANIŞMAKOKTEYLİ.
İstanbul Barosu'nun 22 23 Ekim I994günlerinde
yapılacak olan Genel Kurulu'nda bizleri temsil edecek
adaylanmızla tanışmak için meslektaşlanmızdavetlidir.
Yen Galata Bar - Restaurant
(İstanbul Barosu karşısı)
Gün: 18 Ekim 1994Salı(bugün)
Saat: 18.00-20.00 arası