Catalog

SAYFA CUMHURIYET 2 6TEMMUZ1993SALI 18 yıl önce umut dolu bir sevgiyle doğan çocuk, acaba bugün ne alemde? Safranbolu "ilgide sürekMk" bekliyor OKT\\ LRINCI 1974 te Sdfranbolu da ılk kez bir c\ın baş odası rcsıore cdılme\e başlandıgmda sıranın kendılerıne dc gelCLCgındcn ka\gılanan komşu ev s ıbıplen K una tcpkı gostermışler- dı Bu '\i}a bcla eskı pusku bına- !an koruma\a kalkışmak /amanla hıç kımscveeskıevının venncapart- man dıkme ıznının venlmcmesı teh- lıkesını de doguracakn OMI baş odası kurtanlanevınsa- hıbı ılc rcstorasvonu \apan mımar N avu/ Ince \c ustalan koruma ko- nusunda oncelen valnız kaldılar D^rkcn Istanbul dakı unıversıteler- dcn bir grup u/manın du\arlı av- dınlan da vanlanna alarak Satran- bolu va el uzaımalan sonucunda kent halkı bu bılge ve ınançlı lopluluğun ılgısınden etkılenme\e başladı IV'S te Beledıve Meclısı oybırlı gı ılc aldığı kararla Safranbolu nun butunuvle korunması gerek- ıığını kabul ettı Izleyen yıllarda du- zenlenen kultur haftalan ıse tan- hı kentı korumak ısteven uzmanlar- la bu kentte kendı kııluır kımlıkk nyle vaşamak ısteven halk arasmda \illar sureeck anlamlı bir davanı- şmanındostluk baglarının oruldıığu bavram gunlenne donuştu Bu \ıl Satranbolu nun kent ol- çegınde korunmasına \onclik ılk kararlann ve adımların İS \ılı 18 \ıl once umuıdolu bırsevgıvk doğan çocuk acaba bugun ne alem- de1 Geleteğe daha bır gu\enlc ba- kan coşku dolu bır genı, ını voksa sorunlar ıçerısınde kıvranan vaşam kavgasında şimdıden genlıme gır- mış gunumuzun mutsuz genç ın- sanları gıbı mı1 Bu sorulann vanıtını gorebılmek ıçın geçenlerdekı Bartın-Amasra gezımızde bır gunumuzu de Safran- bolu va avınvoruz Gezıvı duzenle- \en Bartın Valısı \avuz Erkmen. Safranbolu nun eskı du\arlı kav- makamı Tanhı kentı koruma çaba- sında vıllardır bırlıkte olduklan Prof Dr Metın Sozen, 18 ıne basan gencın ılk hasretını şo\lc ozeıh- yor ' Llkemızde olumlu gınşımle- nn en buyuk zorluğu. bovlesı başa- nlann daha sonra valnız bırakılması s.afranbolu Beledi>eMeclısi*nin 1975*teo>bırliğiile aldığı kararla başlatılan kentsel koruma çabaları, 18 yû sonra >alnız kalmanın gerilimini>aşıyor. \c sureklılığe ulaşamaması Safran- bolu kımlığını koruma savaşımın- da 18 \ılı gendc bırakarak ruştunu ıspatettı Buçabayı olgunlaşmaça- ğında da se\gı\le kucaklamak bu topraklann sahıbı olabılmenın aıle olabılmenın de onkoşulu ' Aslındd. geçen ISyıl Turkıvede a\nı anda tanhsel ve docal zeneın- lıklenn "daha hızh" yağmalandığı bır sureu de lanımlıvor Bugun hemen hıçbır tanhsel kenı verleşmeMnın goruntusu artık 18 \ıl oncekınc bıle benzemıyor O nedenle Satran- bolu sankı başka bır ulkedevmiş gıbı bu \ağma ve vıkım surcunın dışinda kalmavı da başarmanın haklı gururunu vaşıyor Bıraz daha gavret gostenlcbılırse tanhsel kımlığını butunuvlc 21 vuzvila taşıvabılmenın zalerını de vaşavacak Ne v ar kı bu coşkulu dırenışe kar- şın Salranbolu \ıne dc kavgılar ıçc- nsinde Kcnısel korumanın surek- lılığınde cıddı tıkanmalar var Te- pclerden aşağılara ınıp kentın tanhı evlerı arasındakı sokaklara gırıl- dıgınde hcmen tumeskı verleşmele- nmızdc gozlenen •"modernlık has- talığmın Safranbolu'va da bulaştığı goruluvor Tanhsel kent dokusu- nun en onemlı değerlennden olan ozguntaşdöşelıcaddelcr" astaltlanı- yor Nedenı soruldugunda ıse Be- ledıye Başkanı Mustafa Eren'ın ' halk ıstedığı ıçın ' bunu vaptığı soylcnıvor Çunku. Başkan a gore asfalt daha temız ve Arnavut kaldınmında kadınlar vuruvcmı- yor' Ovsa kı astalt caddelcr sıuık \dz güneşındcçoktanenmışbılc Avak- lanmızm altı.nda sankı katrandan bırçamur var Lstclık astalt kapla- ma vağmurvağdığında bırerkuçuk dereye donuşuvor Eskı taş sokak- larda ı^e sular hızla loprağa doğru su/uluvorlar kcntscl korumanın İS va^ında bır başka kavgı vencı gelışme ıse Satranbolu va ılgının azalması ve devletın hâlâ tanhı evlenn onan- mında halka destek olacak bır kredı programını başlatamamış olması 18 vıldır vurt ıçındc vc yurl dışın- da Turkıve nın gururu olarak gostenlen Safranbolu afişlerındekı muhtcy:m evlcr vıne 18 \ıldır soz vcnlen teknık ve parasal desteğı sabırla beklıyorlar Eger devlet şu tanh ve doğa duşmanı çok yıl- dızlı tunzme verdığı desteğın kuçuk bır bolumunu Satranbolu ya da avırabılsc va da o hcp umut cdı- lcn toplukonut fonundanvardım konusu bır an oncc gerçekleşebılse "ulusal gururumuz afışlerde solup gılmevecek Yaşlı kentın genç dırenışı yenı ve gorkemlı bır uygarlık tanhını daha vazmış olacak Evet Korumanın 18 yılında Saf- ranbolu artık yalnızlıktan kurtul- mak ıstıyor Bunu. çoktan hak et- medı mı0 Eski kartpostallar bugün antika değerinde satılıyor. Haber Merkezi - 18901ı vıllarda \enı ev h bır kadın her sabah kocası- nıı^eyolcuedıyor. gazetelerebırgoz atıvor \e kopeğını gezdırmek uzere cvden dı>arı çıkıvor Yolda kasabı- na gonderdıgı et sıpanşını ıçeren kuçuk bır kartpostalı posta kutusu- na atıvor Bır saat ıçınde postacı ku- tuvu bos.altıvor ve kartpostal ogle postasında kasaba ulaşıvor Oğle- den sonra ıse ıstenen et hanımın evı- ne gondenlıyor Yukanda sozu edılen surecın. ko- lav \e çabuk akı^ı ıkı ana etmene baglı. bunlardan bın Ingıltere de gunluk posta dagttımının siklığı otekı ıse o gunlerde posta hızmetle- nne venı katılan kartpostallar Ilk kez 1869 vılında Avustuna- Macansıan Imparatorluğu nda or- tava çıkan ve bır anda avlık satış mıkt ırı bır mılvona ulaş^ın kartpos- tallar _gıderek başka ulkelcre de ya- vıldı Ilk Ingılızkartpostallan 1870 - tepıvasavaçık'ı A(,ık san bırkağıt- tan vapılmış 8 8x12 2 cm boyutla- nnda bır vuzunde mor yazılarla KARTPOSTAL-ADRES' \AL- MZCA BL \ LZE \ AZILIR ya- zısı ve uzennde Kralıçe Nıktorya portrclı pulu olan kartpostalın arka yuzu ıletenın vazılması ıçın boş bı- rakılmıştı Evrensel birhobi: Kartpostal koleksiyonu Bır sure sonra şırketler vc tıcaret- lc uğraşan bırevler mal ve hızmetle- rını kartpostal voluvla van fıyatına pazarlav abıleceklcnnm bılıncme vardılar Bunundışında kalanlarıse kartpostallann gızlılık ozellığıne sa- hıp o'madığını sav unarak bu vonte- mc pck sıcak vaklaşmadılar \ ıne o donemdc bırçok kışı bu ucuz kağıt p> rçasinın bır dosta gondenlmesını aşagılayıu bır davranış olarak nıte- lcndırdı Ancak bu olumsuz tavır çok kısa bır sure sonra ozellıkle kartpostallann uzenne dağ gol ve kenı man/aralan da eklenmu: verı- nı ılgıve bıraktı Bundan bovlc ulkc- den ulkevc ınsanlar arasinda bır kartposial trafıgı başlamı^ oldu Her ne kadar valın kartpostalın do- ğu^u 1869 olarak kabul edılırse de bu tanhtcn once urcıılen tarklı turde basılı kagıdın resımlı karıpo-,tahn gelışmcsindckı etkınlıgı vadsına- maz Ifc-U) ta Ineıllert postaneienn de ılk vapışkan po^l ı pultau \e rc sımlı Zt'rtlar >atışa sunuldu Man'a- ralı \e komık kartposlallann dogu ^u dı Kı vıllaıa ravtlar D ıha <,ok kı\ı kasabalan ve lunsiık yerlerde pazarlanan bu tur kartpostallar kısa omurlu olduğundan sadece bırkaç tanesı gunumuze dek ulaşabüdı 18501ı yıllarda manzara fotoğraflı ve portrelı kartpostallar bu pazara eklendı 8 kuçuk fotoğrafıan oluşan ve dostlar arası değıştokuşu gcrçek- leştırılcn kartpostallar ılk kartvızıt orneklerınden sayıhvor 50 yıla yakın bır sure bu tur fotoğraflar kartvızıt olarak kullammını surdur- du Topografikler: Fotoğraflı kartpostal denılıncc bırçok kışının akhna knılar lıman lar va da tumtık vorelcraekı dag gol ve orman gorunumlen gclır Bu lur karıpostallara topografıkler adı venlır Ilk topografikler bclırlı bır olçule gore hazırlanmış olup bır vuzunde pul gondenlecck kı^ının adı ve adrcsinın va/ıldıgı bo^luk ohur vu/undc dı. ıiıin loıogr ıt lu.ni dı. ılcııvı ıvcırm.kit\dı Ktnaılann du çıı.eklı be/Lmi-kr dı. buhınan bu kartpostallann u/eıınde avnta drv.>.iın_s fr \m \ı. u.ıı ı \ al's " Saluiı dı Napolı vc Gruss aus Manenbad gıbı farklı verlcrdensc- lanı gondcrcn ıletılcr bulunuvoıdu Bu ük topografikkr daha çok Av us- turya Mmanva \d da Isvıçrenın Mman kesımınc gıdcn tatıluler la- rafmdan gonderıldıgındcn bunlara Gruss aus karıları da donıvor Gunumuzde dc onemını siııdurcn bu lur kariposlallann en unlu uatı- cısı 1 Dunya Savaşı onccsı vaşamiş Fransız fotoğrafçı Louıs Lcw Lcvy. o donemde çckımı çok guç olan devınım ıçındevken kcntlerın gorunumunu ıçeren bın,ok oınck vermcvı ha>\rmış Lc\v nın dışında \alentine and Sons E \V rcın.!ı Lı- mıted Mıllar and Lanc de savılabı- Ur Komik kartlar: Kankatur sanatçılannın escrlerı- nı bır kaı t uzenne geçırmelcrı sonu- cu oluşan komık kartpostallar do j tl olarak donuiıın toplunis.il ı.'-v ıcsını vansıtırlar \u/vılın ba^ında gozde egleiKeler aıasında vcr alan nıas.ıtenısi bılardo vc dıvablo gıbı ovuııl.ır I'L teklon arıba \L LH, ık gıbı o as.ınıada lıcnu/ ciddıvc alı nnı ıv.m vı.nı buluşk r kart\ı/ıtlı.r îs-in nıal/eme okistuıdi1 (,agdaş va şamın hcrvonu kankaiıırcııler tara- tından ı-jlcncrck gulmcte konusu «ildıı 20 vu/vılın hıı di'i k ıılpost ılı ınccİLiıdıgındc get,en suiı. IÇI /okİLrde vc gııldııııı ınlıvisiıuiı mcvd.inagt.kn I. ıklılıkl ııı ıı,ık sı. t,ık jıormck olasi Kartpostal koleksıvonu: Kııtptsiıl ttipt ını ık cvRiiscl 19901erin başında piv asav a sürulen ckolınle renklendirilmiş kutlama kartpostallan. Bnt,uh huııı Kı Itk'ıi ımmıhn çapta ılgı goren cv ıçı hobılcnnın on- cıiiUsavılabılır 20 yuzyılın başında para madalva ım/alı vazılar vc ba- sılı vazılar gcnellıklc varlıklı crkck- lcr taralından loplanırdı Buna kar- şm oğrcnt-i vcdelıkanlılar daha çok posta pulu koleksıvonu vaparlardı Rcsimlı karipostallaı îsı. ULUAI VC kolavlıkla cldc cdılcbüdıjındcn he- mcn lıcmcn her vaştan vc sinıttan kı- şının ılgısını çcktı Buvuk vavıncv- lcrı kartpostal koleksıvonu vapan- lan vurcklcndımıck amacıvla kam- panvalaı oluşturdıı Ancak Bırınu Dıınva Savaşı ılc geııknit. josteıcn ııgrı> "0 lı vıllar- dı vt.nidi.il (.anl.ındı Bu uğraşın ay.ıkta kalabılnıCM anıat-ivla kart- posial fivalları olası en dıışıık du- /cvde tutuldu hskı kartposlal'an açık aıttnma voluvla cdınmck olası 4çık arltır- ıı ıl ırtl ı k ırıpost.ıl ılııkt.n huııl nın ktiıarlannın veıımış vc aşınmiş ol- nı mı ısm ı 11/1.1 kıındt. k.'lıvı.Kngı kki.kı bulıınm.ınıasına vc ıcngının solıık olnıam.isin.ı o/cn aosicnimc h Amerika'nın uyuşturucuya hoşgörüsü tükendi Haber Merkczı - Amerıka da uvuşturucuva karşı açılan savaşla bahçcsindckcncvır tohumu(cannabıs) vctiştırdıgı bclırlcncn bırcv lere uv gi'lanan en AL bcş vılıkhapıscezası bırbanka sovguncusuna uvgulanan cezadandahaagır Bahçcsındc lOOfidcdcnçok kenevırbıtkısı bulunan kışıler satışamacı gutmemeklc bırlıkte bcşvıllık hapıscezasınaçarptırılıvor Lstuncustluk devletın uyuşturucu bulunduranların evıncbarkınacl kovmahakkı bıle var Tumbuonlemlcnn amatı ^mcnka nın uvuşturucu babalan n'n onunualmak Narkolıkşube sılahlı ajanlarla vatandaşlann kapılannadavanıp uvuşturucu vetışürıp yetıştırmedığını denetlıyor Şubcıhbarcıların verdığı bılgılerdcn v ola çıkarak baskınlarduzenlıvor Narkotıkşubebu opcras\ onlar sonucu cl kovduğu taşınmazlann satışından buvuk bırgelırcldc edıvor Elde edılen gelırle helıkoptcr telefon altın kaplamalı tabanca va da ıstedıklen herhangı bırşc\ alınıvor 1984 tc kabul edılen genış kapsamlı Suç Denetımı Yasası Reaganyonclımının " uvuşturucuva karşı savaş ev lcmınc bır vanıt olarak gelışiınldı Lvuşturucu bagımlılarının sagaltımında daha ctkın v ontcmlerc uldşma ve bırc\lcn bu konuda eğııme çabaları da boşa gıdıncc vdsalar tck çıkar vol olarak s.\vaşisurdurdu 1984 yılındapolıse mulkcel koynıa hakkı tanındıkıan sonra bu haklar gıdcrck attınldı Buarada farklı cvalct vcvorepolısorgutlen tarklı vasalar kovarak on bınlerce kışıvecezakestılcr V ^d kov utular açısından bu uv gulamanın en cazıp gclen vonusuçlunun vargtlanmadan cezalandınlması Lvuşlurucu vetiştıren kışılerı haber vercnlcreısecczanıno o25 1 odul olarak vcnhvor Buda ıhbarolayınıoldukçaçckıcı kılıvor L y gulamava en y ogun bıçımdcrastlananvcr VVashıngton dakıgcttolar Bu bolgede polıs çev ırdığı zencı delıkanlılardan uzerlennde uv uşturucu bulunamasa bıle bırmıktarparayada mucevheralabılıvor Buyuk çapta uv uşturucu tıcaretı ılc uğraşanlarısebu uvgulamadan sıvrılabılmenın yolunubulmuş Lv uşturucu sav aşından ortav a ılgınç ıstatıstıksel sonuçlarçıktı 195S ten sonra doğan \mcnkahlann o o6^ u\as.ıva av kın uv uşturuculardan kullanmiş Busuçtanhukum gıvenlenn ortalama hapıs surcsı 198"1 \ihnda ıkı \ıl 1991 deisevedıvıl 1989daBush uvuşlurucu savasina vcnı bır bıldın ıle katıldı Kokaın ulusunyuz v uze olduğu cn buy uk tehlıke olaraknıtclendırıldı Devlet butçesının vaklaşık uçıc ıkısı uy uşturucu sav aşına av nldı Su değirmenleri artık dönmüyor \OLK\NVAR\N kOZ\N-Tanhı su değımnenlen teker tckcr \ ok oluvor Hıkavelere romanlara fılmlerc fon oluşiuran bırzamanlar ınsanlann buğday çuv allany la kapısında kuv rukta bekledıklen dcğırnıenleı tarıhckanşıyor Kozan danezaman v apıldıklan kesm olarak bılınmeven ancak ılçcdc daha once vaşay an Ermcnılcrc aıt olduğu sovlencnuç tanhı su değırnıcnındcn ıkısı çalışır durumda Bunlardan bınnı ışlctcn Ahmet Kızıldağ, değırmencılığın sermavcsız bır ış olmasından dolayı hâlâ kâr edılebıldığını belırtcrek şovledıvor 'Eskiden çalışırdık" Eskıdcnbazıavlarhıç durmadan geccgunduz çalışırdık Şımdıgundc ortalama bır ton cıv annda bugdav ogutuvoruz Kaisilıgında va hak dedıgımı/ bu mıkıar un va da kılo başına 1 M) lıra alıvoruz Buıştenuçaılecknıck vıvoruz Elckinkh dı.gıııncnlcrden v u/de ellı daha ucuz olduğu vcba/ıdoktorlar h isialaıınadegınncnlcrının uıuındanvapılan ekniı.klen lavMvecUıgı ıçın halentcrLihcdıIır dıırumdavı/