Catalog

26EKİM1993SALI CUMHURIYET SAYFA DIŞ HABERLER YeniDavos vesi • ATtNA (AA) - Başbakan Tansu Çiller'in Yunanistan Başbakam Andreas Papandreu ile yeni bir Davos nrvesi gerçekleştırilebileceği yolundaki haberler Türk basınından sonra Yunan basırunda da dikkat çekiyor. Haftahk Ependitıs gazetesi son sayıanda, "yakın bir gelecekte", başbakan Çiller'in Yunan Başbakam Papandreu'yu yeni bir Davos zirvesi için ikna amaayla harekete geçebileceğini öne sürdü. Hint-Pakistan ilişküepi • YENİ DELHİ (AA) - Hint askerlerinin geçen hafta Hazratbal külliyesini kuşatma altma almalannın ardından gerginleşen Hint-Pakistan ilişkilerinde olumlu gehşmeler olduğu bildirildi. Hindistan haber ajanslan, geçen hafta Kıbns Rum Kesimi'ndeyapılan Ingiliz UluslarTopluluğu yıllık olağan toplantısında bır araya gelen Hıntli ve Pakistanlı yetkililerin ikı ülke arasındaki diyaloğun yeniden başlatılması konusunda görüş birliğine vardıklannı duyurdu. Burundi'de darbenin Bosna'daki BM yetkilileri, köyde kitlesel katliam yapılmış olmasından endişe ediyor bilançosuIDış Haberler Servisi- Afnka'nın orta kesımindeki Burundi'de geçen hafta gerçekleşen asken darbe sonrasında yaklaşık 300 bin sivihn ülkeyi terkettiği bildirildi. Çoğunluğu Ruanda'ya olmak üzere Tanzanya ve Zaire'ye de kaçan Burundi vatandaşlannın, BM Mülteciler Komıserliğj'nden yardım alacağı açıklandı. Burundi'de başkent Bujumbura'nın dün sakin bir gün geçirdiği haber verildi. Yeni Gine'de deprem • Dış Haberler Servisi - Hint Okyanusu'ndaki Yeni Gine'de dün ard arda meydana gelen 6 ve 7 Richter şiddetındekı iki yer sarsınüsmın yol açüğı hasar tespit çalışmalan sürüyor. Ülkenin kuzeyinde son 12 gün içinde meydana gelen depremlerde toplam 65 kişi ölmüştü. Dün gece iübanyla son sarsıntılann yol açtığı bir can kaybı ile ilgilı haber ahnamadı. Nijerya uçağı kaçırıldı • Dış Haberler Servia- Nijerya Havayollan'na ait bir yolcu uçağı, dün iç hat sefen sırasında kaçınlarak, komşu ülke Nijer'e götürüldü. "Demokrasinin Geliştinlmesı HareketT'adlı örgütün mensubu olan korsanlar, Nıjer'in başkenti Niamey'de uçakta bulunan 149 yolcu ve mürettebatın 122'sini serbest bırakular. 4 kişi olan ve Nijerya hükümeti yetkilileriyle müzakereye başlayan korsanlar, haziran ayındaki seçımleri kazanan Abiola'nın Nijerya Devlet Başkanhğı'na getirilmesini istiyorlar. Tayvan;uçakta yangın: 9 yarab •TAYPE(AA)- Tayvan'da, içinde 152 yolcu ve mürettebat bulunan Tayvan Hava Yollan'na ait bir uçağın, kalkıştan kısa bir süre sonra yangın çıkması üzenne zorunlu iniş yaptığı. dokuz kişının yaralandığı bildirildi. Havayolu sözcüsü, Far East Air Transport şirketıne bağlı Mc Donnel DouglasMd-82tipijet uçağının, Kaohsıung-Taype sefenni yapmak üzere kalkışından kısa bir süre sonra sol kanadında yangın çıktığını belirtti. Yunanistan'ın kaçak sorunu •ATİNA(AA)- Türkiye"den geldikleri iddia edilen 15 Pakistanlı göçmen Atina'ya 40 kilometre mesafedeki Suninon limaru açıklannda yakalandı. Monako bandıralı "Rafaella" isimli bir tekneyle gelen Pakistanlı göçmenler. Sunion limanına çıkmaya hazırlandıklan bir sırada Yunan sahil koruma botlan tarafından şüphe üzerine durduruldu. Yunan yetkilileri, teknedeki Pakistanlı göçmen sayısının gerçekte 19 olduğunu ancak, dordünün karaya çıkarak kaçmayı başardıklannı belirttıler. Hırvat • 260 nüfuslu köyden kaçan birkaç Boşnak, en az 60 sivilin öldürüldüğünü, kalanlann ise esir alındığını söyledi. Dış Haberier Senisi - Bosna-Her- sek'in merkezinde alü gündür Boş- nak-Hırvat çatışmalanna sahne olan Vares kentinde Hırvat birlikle- ri, ele gecirdikleri bir Müslüman kö- yünü ateşe verdiler. Hırvat asker- lerinın köy halkını kitlesel olarak öl- dürmesinden endişe ediliyor. Bölgedekı BM Koruma Gücü ko- mutanlanndan Norveçli yetkili Al- bay Ulf Henricsson, Stupni Dol adlı köyü ele geçiren Hırvatlann köyde inceleme yapmalan için kendilerine izin vermediğini söyledi. Henricsson Hırvat askerlerinin ateşe verdiği kö- yün tamamen yandığını, duman iz- lerinin bir kilometre öteden farke- dıldiğıni bıldirdi. Henricsson "Köy, neredeyse ta- mamen yandı. Bazı evler hala yan- maya devam ediyor" dedi. Başkent Sarav bosna'daki askeri bir yetkili Stupni Dol köyünde yaşa- yan Müslümanlann durumu hak- kında bir bilgiye sahip olmadıklan- nı, bölgedeki BM askerlennden elle- nne ulaşan bılgıler ışığında Hırvat- lann köyde kitlesel bir katliam ger- Boşnakköyüateşeverildi Bosna-Hersekte 19 aydır süren çabsmalarda en fazla etkileaen bir diğer etnik grup ise Çingeneler. Bûyükanne, ve tonın mülted kampı olarak kuflanılaıı okuMa yaşıyor. Bugûne kadar 80 bin Çingenefilkeyiterk etti. çekleştirmelerinden korktuklannı söyledi. Stupni Dol köyünde 260 Müslüman'ın yaşadığı bildirildi. Hırvatlar'ın cumartesi günü sal- dırarak ele gecirdikleri. tamamı Müslümanlardan oluşan 260 nüfus- lu köyden kaçan birkaç Boşnak, en az 60 sivilin öldürüldüğünü, kalan- lann ise esir alındığını söylediler. Bosna ordusunun yetkililerinden Haşûn Spahiç, ölü sayısının çok da- ha fazla olabıleceğini belirtırken. köyde 50den fazlaevindeyerle edıldiğınıbelırttı. Çatışmalar tırmanıyor BM Koruma Gücü Sözcüsü Aikman. Hırvatlann Stupni Dol yünü ele geçirmelerinden sonra Müslüman bırlıklenn Hırvatlar'a karşı büyük bır saldın başlattıklan- nı bildirdi. Aikman, bölgede şiddetli çatı- şmalann sürdüğünü belirtti. Müslüman bırliklerin Kopiari ya- kınlanndaki bır köyü ele gecirdikle- ri, Vares'e dogru ılerledikleri haber venldi. Vares kenti, başkent Saray- bosna ile doğudakı Tuzla kentleri arasındaki ana ikmal yolu üzerinde bulunuyor. Havadan yardım Almanya Savunma Bakanlığı'- ndan yapılan açıklama, ABD, Fransız ve Alman uçaklannca ger- çekleştırilen Bosna'ya havadan yar- dım operasyonuna geçici olarak ara venldiği belirtildi. Açıklamada, ilgili bölgelere kara yolu ile yardım ulaştınlması nede- niyle bu önlemin alındığı. yardım uçuşiannın 28 ekimde yeniden baş- layabileceği kaydedildı. Bosna-Hersek'te kuşatma altm- daki yerleşim birimlerine yönelik bır havadan yardım operasyonunun haşlatıldığı şubat ayından bu yana Gorazde, Tuzla, Bacuita, Gabela, Kaosü, Maglaj, Tesanj ve Mostar'a Bill toplam 9 bin beş yüz ton gıda ve ilaç kö- yardımı ulaştınldı. Ermenibirlikleriîran sınınnaulaştıDış Haberier Senisi - Azerbay- can topraklannda saldınlannı sür- düren Ermeni birliklennin tran sınınna ulaştığı bildirildi. Ermeni birlıkleri üç gün önce ateşkesi boza- rak saldınya geçmişlerdi. Son gün- lerde bölgeden gelen haberlerde şiddetli çatışmalar olduğu bildirili- yordu. İran da sınınn öte yarunda ağır silahlann kullanıldıgını bildir- mişti. AFP'nin haberine göre Dağlık Karabağ'ın Savunma Komitesi Başkanı Robert Koçaryan, dün yaptığı açıklamada, Azerbaycan'm güneyindeki Goradiz bölgesinde bır dizd Azeri üssünü ele geçiren Er- meni birliklennin pazar akşamı İran sınınna ulaştığmı bildirdi. İran'ın resmı haber ajansı IRNA da Ermenilerin Kubatlı ve Zenge- lan bölgelerinde ilerlediklerinı bil- dirdi. Karabağ Ermenileri de Azen kuvvetlerinin Karabağ'dakı Gad- rut kasabasına saldın gercekleşür- diğıni ileri sürdüler. Ancak Azer- baycan Savunma Bakanbğı'run sözcüsü bu iddiayı yalanladı. Reuter, iki taraftan da kayıplar olduğunu bildirdi. Azerbaycan Savunma Bakaniığı dün yayınladığı açıklamada, Erme- ni kuvvetlerinin sabah başlattıklan geniş çaplı saldın sonucunda Azer- baycan ile İran arasındaki sınınn 40 km'lik bölümünde kontrolü tü- müyle ele geçirdiklennı belirtti. Verilen bilgilere göre, Ermenilerin işgal eylemleri sonucunda İran sını- nndakı yerleşim merkezlennde ya- şayan yaklaşık 15 bin Azerbaycan vatandaşı Ermeniler tarafından yok edilme tehlikesiyle karşı karşı- ya bulunuyor. Rusya'nuı tepkisi Rusya Dışişlen Bakanhğı'ndan dün yapılan açıklamada da Kara- bağ Ermenileri'nin bir an evvel "ilerleyişlerini" durdurmalan is- tendi. Açıklamada, Ermeni saldın- lannın kışa girilirken 10 binlerce mülteci için kötü sonuçlar yarata- cağı vurgulandı. Ermenilerden kaçan yaklaşık 5 bin mültecinin de İran topraklanna geçtikleri belirtildi. Tahran'da yayımlanan Sebun gazetesinin haberinde, Mil Mugan sınınndan arabalan ve eşyalan ile bırlikte İran topraklanna giren Azeri sığınmacılann, daha sonra Iran tarafından Azerbaycan top- raklannda kurulan kamplara yer- leştirildiği kaydedildi. Dağlık Karabağ'ın 1991'de Azerbaycan'dan bağımsızlık ılan etmesinden sonra Azeri-Ermeni ça- tışmalan büyük çapta artü. Erme- niler halen Azeri topraklannın yüzde 20'sini işgal altında tutuyor- lar öte yandan Ermenistan hükü- metinin, Dağlık Karabağ sorunu- na çözüm sürecinin bu kış da başa- nya ulaşamayacağı düşüncesiyle, .Azerbaycan'm uyguladığı ekono- mik ablukadan etkilenmemek için gelecek bahar aylanna kadar eko- nomıyi işler halde tutacak düzeyde enerji hammaddesi stoku yapmaya başladığı bildirildi. ORTADOĞUBARIŞI Rabin:FK0 sözünütııtııyor Dış Haberler Servisi - İsrail Başbakam tzak Rabin Filistin Kurtuluş Örgütü"nün (FKÖ) genlla saldınlanna son vererek geçen ay içinde imzalanan banş anlaşmasına uyduğunu, bunun sonucunda işgal altındaki top- raklarda şiddet eylemlennin yan \anya azaldığını söyledi. israil 700 Filistinlı mahkumu salıvenne işlemine dün başlar- ken Hamas militanlan. işgal al- tındaki Gazze Şendi'nde 2 tsra- il askerini öldürdü. İsrail, FKÖ ile Mısır'da geçen hafta içensın- de vardığı anlaşma uyannca 750 Filistinlı mahkumu salıve- receğini açıklamıştı. Reuter'in haberine göre İsrail bu 750 mahkum arasında bulunan 50 Hamas militanını salıvermek- ten, dün 2 İsrail askerinın bu ör- güt militanlannca öldürülmesi üzerine son anda vazgeçti. İsrail ordu kaynaklanna göre dün ilk olarak 700 mahkum arasında bulunan hasta, yaşlı ve kadınlar salıverildi. İsrail'in elinde Kızılhaç'a gö- re 12 bin, Tel Aviv yönetimine göre ise 9 bin 500 Filistinli mah- kum bulunuyor. İsrail"in banş anlaşması gereğince bu mah- kumlan aşamalı olarak serbest bırakması bekleniyor. Hamas İsrail ile FKÖ arasın- da imzalanan banş anlaşmasını kabul etmiyor. Hamas ve İsla- mi Cıhad militanlan söz konu- su anlaşmanın uluslararası ka- muoyuna duyurulmasından bu yana 8 İsrailliyı öldürdüler. FKÖ'ye bağlı El Fetih grubu- nun üderlerinden Assad Saf- tawi"ye geçen hafta düzenlenen suikastm arkasında da Ha- mas'ın bulunduğu sanılıyor. Rabin'in konuşması Rabın dun Kudüs'te yaptığı konuşmada İsraıl-FKÖ banşı- na karşı çıkanlann işgal top- raklannda terörü tırmandıra- rak İsrail halkını anlaşmadan soğutmaya çalıştığını söyledi. Rabin, "Ancak FKÖ verdiği sö- zü tuttu. Bartş antlaşmasının im- zalandığı 13 e> lülden bu > ana bu örgüt hiçbir c>lcmde bulunmadı. Bu süre içinde bölgede şiddet ve terör eylemleri yüzde 50 azaJdı" dedi. lsra.il Başbakam. banş isteyenlerle terönstlerin aynı kefeye konulamayacağını söy- leyerek İsraillilerden. bu terö- rist eylemler yüzünden banş anlaşmasına verdikleri desteğı kesmemelennı ıstedı. İsrail askerleri, önceki gün güney Lübnan'da meydana gelen çatışmada ölen iki radikal dincinin cesedini taşıyor. Almanya'da Ankara büyükelçiliği açıldı... Turizm ve ticarette yeni ufuklar GüneyAfrika,Türkiye'yisevdi Patriği Bartalameo, dün Bonn'da Almanya Başbakam Helmut Kohl ile bir araya geldi. Patriğin, Alman Katolik ve Protestan kiliseleri tarafın- dan davet edildiği Bonn'daki basın toplantısına Türk gazetecileri alma- ması tepki yarattı. (Fotoğraf: REUTER) LALE SAMİBRAHİMOĞLU ANKARA - Dünyannı iki ayn kı- tasında yer alan Türkiye ve Güney Afrika arasındaki ilışkiler, konuk Dışişlen Bakan Yardıması Renier Schoenuuvın deyimiyle 'altm çağma' giriyor. Güney Afrika'run Ankara'daki büyükelçihğinin dün yapılan açtlış töreni ve Türk yetkililerle temaslar- da bulunmak üzere Ankara'yı ikinci kez ziyaret eden Güney Afrika Dı- şişlen Bakan Yardımcısı Schoeman, iki ülke arasında karşılıkb uçak se- ferlerinın yakında başlatümasıyla, turizm ve mal mübadelesinin hızla- nacagına dikkat çekti. Schoeman, Türkiye ve Güney Af- rika'nın, Orta Asya Türk Cumhuri- yetleri ve Afrika'ya karşıhklı olarak açılmalan yolunda iki önemli kapı konumunda olduklannı söyledi. Güney Afrika'nın kurumsallaş- mış ırk aynmı polıtikasına son ver- mesiyle 1991 yıhnda Türkiye tara- fından bu ülke ile diplomatik ilışki- ler başlatılırken, silah sanayünde işbirliği potansiyelleri de gündeme geliyor. Adı açıkJanmayan bir Güney Af- rikah sılah tacirinin, Pretoria'ya karşı halen uygulanmakta olan silah ambargosunun bir gün kalkacagı umuduyla Ankara'da silah üreticisi firmalar ile temasa geçtıği öğrenildi. Türkiye, önceki yıl Güney Af- rika'ya karşı uygulanan ekonomik ambargonun kaldınlmasının üzeri- ne Pretoria ile başlattığı diplomatik ilişkilerini bu yıl içinde büyükelçüik düzeyine çıkartmışü. Ancak savunma sanayii ait yapı- sını hızla oluşturmakta olan Anka- ra, Bırleşmiş Milletler'in Güney Afrika'ya uyguladığı silah ambar- gosu nedeniyle Pretoria ile resmen savunma sanayünde işbirliğjne gjde- miyor. Irkçı politikalanndan dolayı yıl- larca uygulanan BM ambargosun- dan dünyamn önde gelen silah üreti- cisi ülke konumuna gelen Güney Afrika, ileride BM'nin uyguladığı silah ambargosunun kalkmasının ardından kendi ülkesindeki sıyah- beyaz çatışmasında denenmiş, geliş- miş silahlann Türkiye'ye saübnası ya da birükte üretimi seçeneklerine sıcak bakıyor. Güney Afrika'dan öncelikle kö- mür ihrâç eden Ankara ve Pretoria arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 230 milyon dolar tuunnda. Ancak, bu ticaret Güney Afrika lehine geü- şiyor. Türkiye'nın 1992 yıhnda 170 müyon dolar değerinde ithalat yap- tığı Güney Afrika'ya ihracaü, aynı yıl yaklaşık 50 milyon dolarda kal- dı. Schoeman, Türk tekstil ürünkri- ne Güney Afrika'nın getirmeyi dü- şündüğü sımrlamalarla ilgili iki ülke arasında temaslann sürdüğünü, an- cak bu görüşmelenn her iki tarafın lehine sonuçlanacağını vurguladı. Başbakan Tansu Çiller'in büyü- kelçiler kararnamesini henüz onay- lamamış olması nedeniyle, Güney Afrika'da Başkonsolos olarak gö- rev yapan Sami Onaran, bu ülkede büyükelçıhk görevine başlayamadı. Türkmen petrolü Iraridan geçecek• İran ile Türkmenistan, Türkmen petrolünün İran üzerinden taşınması için boru hattı döşenmesine ilişkin bir anlaşma imzaladılar. Dış Haberler Servisi - İran Cumhur- başkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani'- nin Orta Asya Türk cumhuriyetleri gezi- si, İran açısından başanyla sonuçlandı. Türkmenistan'da büyük ilgi gören Raf- sancani. Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Niyazov ile Türkmen petro- lü ve doğalgazının İran üzennden Tür- kiye'ye veya Basra Körfezıne aktanl- ması için İran topraklanna boru hatü döşenmesine ilişkin bir anlaşma imzala- dı. Rafsancani, Kazakistan'da da Kazak petrolü, kömürü ve buğdayının İran üze- rinden taşınması için Hazar Denizi kıyı-. sındaki İran lımanlannın genışletilmesı- ni öngören bir anlaşmaya ımza koydu. İran lıderi Rafsancani ile Türkmems- tan lideri Niyazov. önceki gün bir dızi anlaşma imzaladılar. İmzalanan anlaş- malarla, Türkmenistan petrolü ve doğal- gazının Basra KörfezTne veya Türkiye'- ye aktanlması için İran topraklanna boru hattı döşenmesı karara bağlandı. Aynca iki ülke arasında bazı seyahat ko- iaylıklan tanınması konusunda anlaş- maya vanldı. Kazakistan ile anlaşmalar Turkmenistan'dan sonra Kazakis- tan'a geçerek Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev ile görüşen Rafsancani. bu- rada da bir dizı anlaşma imzaladı. İki li- der, ülkelerinin arasında daha yakın iliş- ki kurmaya karar verdiler. Anlaşmalarda. Kazak petrolü, kömü- rü ve buğdayının İran üzennden taşına- bilmesi için Hazar Denızı kıyisındaki İran limanlannın genişletilmesi. sanayi- de ışbirliğinin arttınlması, gümrüklerin yeniden düzenlenmesi ve iki ülke merkez bankalannın arasında ortak operasyon- lar yapılması karara bağiandı. İran Cumhurbaşkanı Rafsancani, Na- zarbayev ile ortak basın toplantısında, "Tüm projelerimizi gerçekleştirebilirsek Kazakistan ile çok sıkı ilişkiler geliştirmiş olacağu" dedi. Rafsancani, geçen hafta Özbekistan ile de madencilik. petrol ve doğalgaz alanlannda ortak yatınmlarda bulun- mak, karşıhklı büyükelcilikler açmak ve iki ülke arasında ulaşımı sıklaştırmak üzere anlaşmalar imzalamıştı. GÜRCİSTAN Isyancılar geri çekiliyorD^ Haberler Servisi - Gürcistan'da devrik lider Zviad Gamsahurdia yanüsı güçlere karşı büyük bir saldın başlatan hükümet birliklennin dün Karadeniz kı- yısındaki liman kenti Poti'yi ele geçirdik- îeri ileri sürüldü. Haberi doğrulamayan Itar-TASS kentin halen isyancılann de- netiminde olduğunu bildirdi. Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze, Gamsahurdia yanlısı silahlı güçlere en kısa sürede silahlannı bırakmalan için ultimatom vererek "gönüllü olarak tes- iinı obnayanlann ptşman olacağmı" söy- ledi. Karadeniz kıyısmdaki staratejik öne- me sahip liman kenti Poti'nin son duru- muna ilişkin çelişkili haberler gelirken, AFP'nin Gürcistan Savunma Bakan- lığı'na dayanarak verdiği bir habere gö- re, hükümet birliklennin dün Poti kenti- ni ele gecirdikleri ileri sürüldü. Ancak Itar-TASS haberi doğrulamayarak, ken- tin halen isyancı askerlerin denetiminde olduğunu bildirdi. Gürcistan Savunma Bakaniığı yaptığı açıklamasında, hükümet birliklerinin Poti'ye girmelerinden sonra Gamsahur- dia yanlılanmn kenti terk ettiklerini bil- dirmişti. Gürcistan İçişleri Bakaniığı sözcüsü Valerian Gogolaşvili önceki gün bir açık- lama yaparak, hükümet birliklerinin, Gamsahurdia'ya bağlı birliklerle birkaç saat süren bir çatışma sonucu Abaşa'yı ele geçirdiklerini ve bu çatışmada en az 20 kişinin öldüğünü kaydetmişti. Hükümet birliklerinin stratejik öneme sahip Şenaki kentine doğru ilerledikleri bildiriliyor. Ultimatom Gürcistan Devlet Başkanı Şevardnad- ze, Gamsahurdia yanlısı silahlı güçlere, yargılanmak ve cezalandınlmak istemi- yorlarsa en kısa sürede silahlannı bırak- malan için ultimatom verdi. Gürcistan radyosuna bir demeç veren Şevardnadze, çauşmalann sürdüğü böl- gelere takviye birlikler gönderdiğini. "bir kac gün içinde" Gamsahurdia yanhlannı bozguna uğratacaklanna inandığjnı söy- ledi. Şevardnadze. af önerisinin isyana li- der Gamsahurdia ile yakın çevresini kapsamadığını belirterek Gamsahurdia ile "kurmay beyetinin" mutiaka mahke- me karşısına çıkanlacaklannı vurguladı.