Catalog

Sal Cumhuriyetn Sahıbı: Cumhurıyet MatbaacıJjk ve Gazetecilik Turk Anonım Şirketi adına Berin Nadi İstanbul Haberlerr Şenay Kalkan, Dış Haberler: Ergun Balcı, Iş-Ekonomı. Şukran Keltnci, Yurt Basan ve Yayan: Cumhurıyeı Matbaacıhk ve GazeteciUk T.A.Ş. Türkocağı Cad. • Oenel Yayın Yonetmenı: Ozgen Acar • Gene! Yayın Koordinatöru: Hikmei Çetmkaya Haberlerı: Mehmet Saraç, Kultur: Celal Üsler, Makaleier: Sami Kıraoren, Spor: Abdulkadir 39/41 Cağaloğlu 34334 Ist. PK: 246 İstanbul. Tel: 512 05 05 (20 hat), Tela: Yazı tşlerı Mudurlerı: Fusun Özbilgen (Sorumlu), Celal BaşJangıç (Haber} • Görsel Yucelman, Dıizeitme: Abdulhh Vazıcı • Müessese Mudur V.: Erol Erkul • Koordınator: Yönetmcn: Ali Acar • Duzenleme: Mustafa Saglamer • Ankara Temsilcisi: Cıinejl Ahmet Konılsan • Muhasebe Buknı Vener • ldare: Hııseyin Gnrer • Işleime: ÖnderÇelik • Arcayurek, Haber Müdurleri: Mustafa Balba>, Işık Kansu, Izmır Temsılcı V: Serdar JOzık, Bılgj-ljlem: Nail tnal Bılgısayar Sıstem: Monıvel Çiler • Personel: Se*gi Bostancıoğlu Adana Temsilcısı- Çelin Yi£eno£lu • Rekiam: Rrha Işıtman • Dış llışkıler: Hulya Akyol 22246, Fax: (1) 526 60 72 • Burvlar. Ankara: Z Gokalp Blv. tnkılap S. No: 19/4, Tel: 433 11 41-47, Telex: 42344, Fax. (4) 433 05 65 • İzmir H. 2ya Blv. 1352 S. 2/3, Tel: 83 12 30, Telex 52359, Fax: (51) 89 5î 60 • Adana: lnönü Cd. 119 S. No. 1 Kal 1, Tel. 19 37 52 (4 hat), Telex: 62155, Fax: (71) 19 25 78 TAKVİM .*EVLLLI992 4 55 Güneş 6 25 öğle 13 08 îkmdı: 16 48 Akşam 19.41 Ydtsı 21 06 Yağvekansen •ANKARA (AA) - Dıyette yağ mıktannın artmasıyla meme. kalın bağırsak ve prostat kanseri riskinin yükseldiğı bildirildi. Türk Kanser Araştırma veSavaş IC urumu verilerine göre. ha yvansal yağlar ve etten zengin. posadan fakir gıdalariçeren birdiyetin kalın bağırsak kanserine eğilimı anuncı özellik taşıdığı kaydediJdı Buna göre, fazla yağ alınması. safra salgıstnın ve dolayısıyla kanserojen olan safra asitlerinin artmasına yol açıyor Çocuklarda göz bozukluğu • BLRSA(AA)-Türk Oftalmoloji Derneği'nce diizenlenen. "26. Ulusal Oftalmoji Kongresi"ne katıimak üzere Bursa'da bulunan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıklan Anabilim DalıBaşkanıProf.Dr. Turaçlı, özellıkleilkokul çağındaki çocuklarda göz sağlığımn önemine değinerek. "AÜTıp FaküJtesi tarafından, Ankara'daki 16ilkokulve anaokulunda lObın 106 çocuk üzenndeyapılangöz taramasında, göz bozukluğu saptanan çocuklann ailelennın yüzde 90'ının bundan haberdar olmadığı belırlendi" dedi. Çocuk ve demip • FRANKFURT(AA)- Vücut sağlığı açısından çok önemli olan demirin, aynı zamanda okul çocuklannda zekanın gelişmesıne yardımcı oiduğu bildınldi. ABD"1İ araştırmacılann, demirin özeüikle ılkokul çağındaki çocuklarda zekanın gelışmesine ve buna paralel olarak karar verme yeteneğımn de gelışmesine yardımcı oiduğu kamsına vardıklan kaydedıldi. Bilgisayar agrıları • MAİNZ(AA)- Bılgisayarla uzun süre çalışanlarda görülen el ağnlannın, yenı bir yöntemle tedavi edildığı bildirildi. Almanya'da Mainz Üniversitesi Nöroloji uzmanlannm yapüklan araştırmalarda, sürekli bilgisayar kullanmanın yol açtığı ellerdeki ağnlann, Botulınus-Toxin adü bir maddenın avuç içine enjekte edilmesıyle geçüğı ortaya çıktı. Uzmanlar. adı geçen maddenin avuç içıne en^ekte edilmesinden hemen sonra ağnlann kesildiğini belirtiyorlar. Ne yapmalı da on yıl gençleşmeli? •FRANKFLRT(AA)- Almanya'nın ünlü Karaormanlar bölgesindeki bir sanatoryumda, biyolojik yöntemlerle insanlann kendilerini on yaş genç hissetmeleri sağlanıyor. Obertal Sanatoryumu Başhekimi Dr. Karl Pflugbeirin uyguladığı tedavi yöntemleri şöyle sıralanıyor: Sağlık orucu. dırenç kazanımı. vitamın ve mineral takviyesi, hasta organlara doping, ozon tedavisi, oksijen tedavisi. Akşehip Ermeni kilisesi • KONYA(AA)- Konya'nın Akşehir ilçesinde bulunan 19. yûzyıla ait Ermeni kilisesi, Nasrettin Hoca Turizm Derneği tarafından restore edilecek. Dernek Başkanı fsrnet Şenoğlu, ilk aşamada, kiliseninçaüsırun onanlacağını belirterek restorasyon çalışmalanrun bir yıl sürecegini ve 500 milyon lira harcanacağını kaydetti. ÇayiPhan termik santralı •ANKARA (LBA)- Çayırhan Termik Santralı için baca gazı kükürt antma tesisi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ersin Faralyalı tarafından yann açılacak. TEK'e 395 milyar liraya mal olan Çayırhan Termik Santralı, Alman dış kredisi alınarak Türk-Alman firmalanndan oluşan konsorsiyum tarafından gerçekleştirildi. Santralda kullanılan kömürün yüksek kükürt içermesi nedeniyle santrala baca gaa kükürt antma tesisi yapıldı. Bobby Fischer, ABD Maliyesi'nin, Yugoslavya'da maç yapamayacağını bildiren yazısma tükürdü Büvükıısta,BMambargosumıdeldiKültürServi- si - Eskı Dün- ya Satranç Şampıyonu Bobby Fischer ile 1972 yıhn- daki rakıbı Rus asıllı Fransız büyü- kusta Bons Spassky ara- sında Yugos- lavya'da oyna- nacak karşı- laşma. son anda sıyasal boyut- lar kazandı. ABD Maliye BakanhğVndan Fischer'a gön- derilen mektupta, Yeni Yugos- lavya'nın Karadağ Federas- yonu'na bağlı Sveti Stefan adasında yapılacak 5 milyon dolar (yaklaşık 35 milyar üra) ödüllü gösteri maçına katılacak olursa, Bırleşmiş Milletler'in Yugoslavya'ya uyguladığı ambargoyu çiğnemiş olacağı bildirildi. Maliye Bakanlığı'nın mektubunu bir basın toplantı- sında açıklayan Fischer, 'İşte bana BM ambargosunu ve ABD yasalannı çiğnediğimi bildiren mektup. Tek yapabıle- ceğim, bu mektuba tükürmek' dedı \e butün gazetecılenn önünde. dediğini >aptı. AFP'nin habenne göre, Bobby Fischer, dün öğleden sonra ABD Maliye BakanlığT- nın uyansını hiçe sayarak Boris Spassky'ye karşı ilk hamlesini • ABD Maliye Bakan- lığı, 20 yıllık rakiplerin Vugoslavya'da karşı- laşmasının, BM karar- lanna karşı gelmek anlamına geldiğini bil- dirdi. Aynı durum, Rus asıllı Fransız vatandaşı Boris Spassky için de söz konusu. yaptı ve böylece Bırleşmiş Mil- letler'in Yugoslavya'ya koydu- ğu ambargoyu deldi. Fischer'ın beyazlarla. Spassky'nın siyah- larla oynadığı oyunda. taraflar ilk 22 hamleyı tamamladılar. Maliye Bakanlığı'nın uyansı- na uymayan Fischer'a 250 bin dolar para cezası verilebilecek ve ünlü satrançcı 10 yıla kadar hapıs cezasına çarptınlabılecek. Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Daniel Bernard da, gerçek nıyetlerini pek de ortaya koymayan bir açıklama yapa- rak. "Spassky'ye karşı bir giri- şımde bulunmamız uzak olası- lık. Çünkü bu karşılaşma, tamamen özel bir olay. Ama herkesin bildiği gibi, Fransa'da GüzünhoberdsidirNUR YAZICI Güneşın ilk ışıklan ağaçlann ara- sından süzülüyor BeyşehirGölü üstü- ne Kıyıdakı motorlarda yavaş yavaş hareketlenme başladı bıle. Tekneleri- nın bakımını yapan, göleçıkmak üze- re olan balıkçılar ışbaşında Dığer yanda bir ördek grubu sabah turuna çıkmış. BeyşehirGölüçevresı yemyeşil. Di- ğer taraftan çevre düzenlemesi de yapılıvor Yeşil alanlar. çay bahçele- rı... Gördüğümüz bazı göllerimizin aksine, kıyılannın temiz ve çöp dö- külmemiş olması, yöre halkının çevre bilincinin güzel bir ömeği... Sabah güneşi, 'Eski Beyşehir'ı de Eşrefpaşa Camısi'ni de aydınlatmış. Yan tarafında Eşrefpaşa Hanı var. Günün erken saatlerinde hanın önün- dekı bahçede bir telaştır gidıyor. Ön- de yaşlılar dizilmiş sıra sıra; önlerinde tekneler... Ne yaparlar bu nineler ve kadınlar sabahın köründe, nedir bu telaşlan?.. "Tarhana yapanz, sıcağa kaimadan bitirmek gerek?" Şerife Teyze tekne ıçensınde yoğurduğu tar- hanalan veriyor genç kıziara; seriyor kızlar tarhanayı desen desen sazlann üstüne. Anında saptıyor fotoğraf ay- gıtımız güzelim grafik şekilleri. Daya- nışmanın, yardımlaşmanın en güzel örneği sergilenıyor. "Sabah çok erken saatte başladık; bu üçüncü komşunun tarhanası. afi- yetle. güle güle yesinler." Laf atıyor genç kızlar Şerife Teyze'ye: "Sizın de elinize, gözünüze sağlık nineler." Ni- neler dert yanıyor gençlerden: "Şim- dilik bız yoğuruyoruz tarhanayı; biz gittikten sonra ne yapacaklar baka- lım gençler. Öğrenmeye de hiç niyet- leri de yok." Bir sır verircesine anlaü- yorlar tarhananın yapılmasını: "Yar- mayla (kınlmış buğday) ayranı akşamdan pişiririz. İsteyen içine -key- fine ve kesesine göre- margarin veya tereyağı katar. Sabah erken saatte bu kanşımı iyice yoğurarak küçük yu- varlaklar halinde sazlann üstüne se- rer. kuruturuz. Oradan da kışın venmek üzere kutulara kor sakla- nz... 'Sabah erken başladık; bu üçüncü komşununki, afiyetle yesinler' diyor Şerife Teyze. (Fotoğraf: ERDAL YAZICl") Ölen öldü, kalan katiller nerede?• 1960 yılından bu yana, yaklaşık 40 bin sivilin orta- dan sessizce kaybolduğu Guatemala'da antropolog- lar. her geçen gün yeni toplu mezarlar ortaya çıkanyor. Dış Haberler Servisi - İn s;ın hakları ihlallennı ortaya çıkarmak, son yıllarda yeni bir bilim dalı olma yolunda Bu bilime ait ilk adımlar, in- sanlık utancı sayılan toplu mezarlann araştınlması ko- nusunda vapılıyor. İnsan haklan dernekleri- nin l983yılındaGuatemala'- ya bir grup antropolog gön- dermesiyle. 70'Ii yıllardaki askeri cunta dönemıne ait toplu mezarlar su yüzüne çık- mıştı. 1960 vılından bu yana, yaklaşık 40 bin sivilin sessizce kaybolduğu bu ülkede, her geçen gün yeni toplu mezar- lar ortaya çıkanhyor. Bu ülkede işlenen insanlık suçlannı ortaya çıkarmaya çalışan bilim adamlan, toplu mezarlardan çıkanlan kur- banların DNA'lanndankim- liklerini, işkenceye maruz ka- lıp kalmadığını ve ölüm ta- rihlerini saptayabiliyor. Konu üzerinde uzmanlaş- mış bir grup antropolog, önümüzdeki günlerde, 1981 yılında bin kişinin katledildi- ği El Salvador'da da aynı araştırmalan yapmaya hazır- lanıyor. Antropologlar, belki bu yıl içinde, eski Yugoslavya'daki toplama kamplannda katle- dilen ve toplu mezarlara gömülen binlerce insanla ilgi- li gerçekleri aydınlığa çıkara- cak. "'Hiç değilse ziyaret edebilecek bir mezar" divor Ğuatemalalı kadın. hiç kimse BM'nin ambargosu- nu çiğneyemez" dedi. ABD Maliye BakanJıgı'nca, Karadağlı bir işadamı tarafın- dan düzenlenen Fischer- Spassky karşılaşmasıyla ilgilı olarak yapılan açıklamada ise, "Yugoslavya ile ticari ilişki, ambargo ile yasaklanmıştır. Bobby Fischer, Yugoslavya'- daki bu karşılaşmada yer ala- maz. Bu karşılaşmadan para da alamaz" denildi. Bu arada, uzun süren bir ınzı- vadan sonra yeniden ortaya çıkan Bobby Fischer, şu sırada- ki Dünya Şampiyonu Garri Kasparov ile rakibi Anatoli Karpov arasındakı tüm karşı- laşmalann şıke olduğunu ileri sürdü. Fischer, basın toplanü- sında, "Kasparov'la Karpov arasındaki. hatta Vıktor Korş- noy'la Karpov arasındakı bü- tün maçlann şike olduğunu söylüyorum. Bunu, en kısa za- manda yazacağım bir kitapla kanıtlayacağım" dedi. AmerikaJı satrançcı Bobby Fischer. 1958'de Büyük Usta unvanını kazanan en genç oyuncu olmuş. 1970-7l'deki Dünya Şampiyonluğu adaylık maçlannda art arda 20 oyun kazandıktan sonra, eskı dünya şampiyonu Tigran Petrosyan'ı yenilgıye uğratmış ve 1972'de Izlanda'nın Reykjavik kentin- de Boris Spassky'yı yenerek Dünya Satranç Şampiyonu un- vanını resmen kazanan ilk Amerikalı oyuncu olmuştu. 1975 yıhnda Dünya Şampi- yonluğu için Anatoli Karpov ile karşılaşmayı reddeden Fisc- her, Uluslararası Satranç Fede- rasyonu tarafından hükmen yenik sayılmış ve unvanı geri ahnmıştı. Karpov da hükmen galıp sayılarak dünya şampiyo- nu ilan edilmişü. Suikasttan kurtulup Guatemala'dan kaçan Cifuentes, şimdi Kosta Rika'da yaşıyor Yıınıruğu indirdinmi, barışı sağlarsın MUSTAFA SAĞLAMER LOZAN - "Bundan 69 yıl önce, 24 temmuzda, Ankara hükümeti. İtilaf devletleriyle; yanı İngiltere. İtalya. Fransa ve Yunanistan'la, yıne bu kentte. banşın koşullannı görüşmüştü Biz de şımdi banştan söz edı- yorduk. Ama 1923'teki göriiş- meJerle bundan başka benzerli- ği yoktu. Ha, pardon. o zaman- ki Ankara temsilcilerinden biriyle, Mustafa Bey'le (Özkan) ısim benzerliği bir de..." Bunlan ciddi ciddi dınledik- ten sonra basıveriyor kahkaha- yı Cifuentes. (Söyleşinın deva- mında da hep böyle yapıyor: Ölümlerden. ışkencelerden. ka- yıplardan bahsedıyor. Suratı geriliyor, dişleri gıcırdıyor. son- ra hemen ardından da bir esp- riyle birlikte patlatıyor.) Ama gayet iyi anlaşılıyor ki, 50 yaşın- daki çilekeş hukuk müşavirinin bu ani kahkahalannın, sinir bo- zukluğuyla falan ilgisi yok. O, vahşi Avrupalılann katlettiğı atalan Mayalann, "İnsan affet- mezse. insan hoşgörmezse in- san olur mu?" felsefesini sür- dürmeye çalışmaktadır. -Kosta Rika'ya neden kaçtı- ruz Sinyor Cifuentes? "İşkence gören, yakınlan olen ya da kaybolan insanlann vekılliğini yapıyordum. Bir in- celeme sırasında silahlı saldın- >a uğradım. Kardeşim öldü. Çok korktum ve kaçtım. Yü 1980'di. Bir daha da geri dön- medim." -Kim saldırdı size? "Her halde ölüler ve yakınla- n değil." (Yine güçlü bir kahka- ha) Guatemala'da her gelen )önetim. Cifuentes'in dediği şekilde sağlama\ a çalıştı barışı 22vıl bovunca. Yumruğu turdular muhaliflerin kafasına. Susan sustu, susma>ankör ku\unun dibine. Şimdi antropologlar, bu ikinci kategoriye girenlerin kimler olduğunu bulma\ a çalışıjor. • Elizer Cifuentes Cifuentes 50 yaşında, Ğuatemalalı bir hukuk müşaviri. Hukukun ve barışm olmadığı bir yerde, bunların sağlanmasma çahşmış bir kişi. O şimdi, Kosta Rika'da mülteci. Cifuentes'le, Dünya Barış Günü'nde, 69 yıl önce barış anlaşması imzaladığımız Lozan'da görüştük. Cifuentes(sotöa) bir kaçak. kaçıyor. Azrail, hükümet obnuş, Guatemaia City'de ikametetmekte. -Guatemala'da ölü ve kayıp lerinin de başına bir şeyler gele- sayısı nedir? ceğini çok iyi bildiğinden, ge- neîlikle şikayette bulunmazlar."Bunun doğru yanıtını kimse veremez. Çünkü. aıleler. kendi- Ama on binlerce dersem, sakın oiduğu göriilüyor. Ancak, be- nım gıbi dönmeye cesaret ede- meyen çok vatandaşım var." -Hangi ülkelerde, ne kadar mülteci bulunduğunu biliyor musunuz? "Tahminler 200 bin civann- dadır. Genellikle Meksika, Honduras. Nikaragua, Kosta Rika, Kanada, ABD v e az sayı- da da Avrupa ülkelerinde bu- lunduklannı sanıyorum. Ama bir de kendı ülkemizde mülteci durumuna düşen bir milyonun üzennde kışi var. Bunlann bir çoğu. aile reisini kaybetmiş ve köyünde bir şey yapamaz duru- ma gelerek büyük kentlere ta- şınmış dul ve yetimlerdir." -Bu ölümler, kaybolmalar nasıl sona erer? Banş nasıl sağ- lanır sizce? "Iki tür banş vardır: Birinci- si, güçlünün dişlerini gösterme- si, o da yetmezse. yumruğunu zayıfın kafasına vurarak, otur yenne demesıyle sağlanan ba- nştır. Bizim gibi geri kalmış ül- kelerde yapılan budur. Ama bir süre sonra, çatışmalar yeniden başlar. Çünkü yapay bir banş- tır. Benim anladığım gerçek anlamdaki banş, ekonomik olandır. Hakça paylaşımla sağ- lanır. Gittıkçe güçlenir, kimse- ler bozamaz. Şimdi, şu oturdu- ğumuz yerde. Isviçre'de oiduğu gibi." -Sinyor Cifuentes; bunu her yabancıya soranm: Ortaçağ, hangi olay üzenne ve hangi ta- rihte bıtmiş de yerini Yeniçağ'a bırakmıştır? "Ortaçağ'ın bittiğiru kim söyledi?" (Tabii kahkahalar. Bu kez, yonılunca ara verilerek, nefes aJdıktan sonra daha da güçlenen cinsinden) abarttığımı sanmayın." -Ülkede bir iyileşme yok mu bugünlerde? "Günden güne bir iyileşme B E N İ M BURCUM? S E N İ N BURCUN? Peki sizİnki hangisi? Arayın Ata Nirun bugün, bu hafta, bu ay neler olacak anlatsın. 900 900 101 KOÇ 900 900 107 TERAZİ 900 900 102 BOĞA 900 900 108 AKREP 900 900 103 İKİZLER 900 900 109 YAY 900 900 104 YENGEÇ 900 900 110 OĞLAK 900 900 105 ASIAN 900 900 111 KOVA 900 900 106 BAŞAK 900 900 116 BALIK ALO BİLGİ TüHoye'nin her yennden servisienmizin bir dakikası 5833 TL'dır. Ortaloma jervis süresi 3-4 dakikadır. Alo Bilgi P.K 16 Tarabya/istanbul