Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
iAYFA CUMHURİYET 30 NİSAN1992 PERŞEMBE
8 DIŞ HABERLER
Cusigaresmen
istifaetri
•ROMA(A.>-İtalya
CumhurbaşLnı Francesco
Cossiga, göreinden resrnen
aynldı. Cumatesi günü istıfa
edeceğiniaçıltivan
Cossiga'mn, hıgün resmen
görevinden ayilması
dolayısıyla düjenlenen
kûçük törendtçok sessiz
olduğu, hiçbırıçiklama
yapmayarak ılcvizyon
kameralanndn uzak
durduğu gözkıdi.
Cossiga'nın t>ı sessiz
tutumu, cunıa tesi günü
isufa edeceğın açıkladığı
sırada yaptığuokanaklı
konuşması>ld czat bir
durumsergıleu.
Galvîıfin yerine
Şalikaşvili
• WASHINCTON (AA> -
ABD Başkanı3eorge
Bush'un, Belçıta'da üslenen
NATOkuv\eterinin
komutanlığıng Korgeneral
John Şalikaşviı'yi aday
göstermeyı plaıladığı
bildirildi. YöiKtimeyakm
kaynaklar, Bmh'un, General
John Galvin'in yerine
Şalikaşvili'yı aday
göstermeyı düşindüğünü.
ancak bunun tenüz
kesınleşmedığni belirttiler.
63 yaşındaki Gılvin, bu y az
beş scnedır yürittüğü
NATO'nuıive ABD'nin
Avrupa kuvvelleri
komulanlığı görevinden
emekliye a> nla^ak.
CIA-lnak îşbirliği
• HASHlNGrON (AA) -
Amenkada ya> ımlanan
NVashington Pcst gazetesı,
Irak'ın Kuveytı işgaletmek
üzere olduğu sıralarda,
Amerikan Gizlı Haberalma
Teşkilatı(CIA)ileIrak
arasında bilgi alışvenşi
olduğunu iddiaetti. Gazetc,
adının açıklanmasını
isteme>en kay naklann, hem
CIAhemdeSenato
Haberalma Komiıesi adına
büyük ü/üntüduyduklannt
belirtirken. Irak ılchaber
alışvenşi konusunda
işbırlığınin I988yıundakı
İran-lrak savaşı arasında
sona erdığı habc: iennın
doğru olmadığını öne sürdü.
Sri Lanka'da
saldın: 48 ölö
•COLOMBO.(AA)-Sri
Lanka>'da, ay nlıkçı Tamil
gerrllulain. üİkenin
dogusunda, Müslümanlann
yaşadığı bir köye önceki gece
düzcnlciliklcn saldında, 4ü
köylüy ii öidürdüler. Polıs
yetkililcnnin bugün
bildırdıklerinegöre 100
gerillanın Alinchipathana
köyünedüzenlediğı saldın
sırasında, 17kışide
yaralandı. Gcnllaların
köydek: bir polis karakolunu
basarak buradaki silahlan
aldıklan belirtildi. Tamil
gcrillaları, özellikle Sinhal ve
MüslUmanlann yaşadığı
bölgelere son zamanlarda
saldınlar düzenlemışlerdi.
yelayeti ve
Islami uyanış
• TAHRAN (AA) — İran
Dışişleri Bakanı Ali Ekber
Velayeti, dunyanın çeşitli
bölgelerindeki Islami
uyanısın, uluslararası
platformda ciddi
ge!i$melere yol açüğını
soyledi. Tahran
Radyosu'nun haberine göre
Velayeti, lran'da bulunan
Lübnan Hizbullah örgütü
lideri Hasan Nasrullah'ı
dün kabulünde yaptığı
açıklamada, Lübnan
halkmm, Güney ve Batı
Bekaa'da tsrail'e karşı
sürdürdüğü mücadeleyi
desteklediklerini belirtti.
Vasiliu'ya
saldın
• LEFKOŞA (AA) —
Rum yönetimi lideri Yorgo
Vasiliu'nun makam aracına
içinde yanıcı maddeler
bulunan bir torba atıldı.
Saldırgan Rum, olay
yerinde tutuklanarak
mahkemeye sevk edildi.
Rum Simerini gazetesine
göre, Vasiliu makam aracı
ile Severis Caddesi'nde •
seyrederken, ikametgâhına
100 metre kala "saldırıya"
uğradı. Adı açıklanmayan
27 yaşındaki Rum
saldırgan, içinde kuru
petrol kahntılan olan bir
torbayı ateşleyerek
Vasiliu'nun aracına attı.
Yunanistan Cumhurbaşkanı, gazetecilerin sorulannı yanıtlarken gözyaşlannı tutamadı
Makedonya, Karamanlis'i ağlath
STEL> O BERBERAKİS
• Selanik'te gazetecilere demeç veren Karamanlis "Makedonya Yuna-
nındır, başka Makedonya yoktur" dedi. Yunanistan Cumhurbaşkanı,
AT ile Makedonya Devlet Başkanı Gligorof u da sert biçimde uyardı.
^ unanlılar. lelevızyon ıstasyonlannın on-
cekı gccckı haber bültenlennde 85 yaşındakı
cumhurba:;kanlannı gözlerinden yaşlar dö-
kiilurkcn gördiilcr.
Serez dogumlu olan Karamanlıs'in ağla-
ması. hükûmct yaniısı Vunan ga/etclennde
"bir Makcdonvalının gö/yaşları". mııhale-
fcı \anlisi ga/etclerdc ıse "ağlamak ıçın arıık
çok geç" ^eklinde manşeilcrlc duy uruldu.
ATİNA - Yunanısıan Cumluırbaşkanı
Konstantin Karamanlis Makedonya Cum-
hurıyeıı yuzündcn dün yüzlerce kiji önündc
ağiadı. Kaıamanlıs Paskalyayortusunu kııi-
lamak ıçın gıltığı Sclanik'ıe ha\aalanında
gazclccılc.n Makedonya Cumhunyeiı ıleıl-
gılı «.oruları üzcrınc. "Makedonya 't unan-
dır Başka Makedonya yokıur' derken göz
yaşlarını uıtamadı
YunaniMan Cumhurbaşkanı yakın çevre-
si aracılığıy la gazetecilerdcn ağladığının gı/lı
tululmasını nca ctmesıne rağmen televı/yon
kamcralarından kurıulumadı.
Sert uvarı
K.uıamanliv Sclanik'ıe Makedonva Cum-
hurıyetı De\let Başkanı Kiro Gligorof a \e
Yunanıstan'ın üyesı olduğu A\rupa TopJu-
luğu'na karji sert uyanlarda bulundu. Yu-
nanistanh'ın şiddeltı itirazlanna karşın
•Makedonya" adından vazgeçmeyeceğini
açıklayan öligorof. Yunanistan'ın sinır böl-
gesine askcr y ığmakla Makedonya Cumhu-
rıyeti'nin toprak büıünlüğünü tehdil ettiğini
•>avunuyor. Keza Makedonya olarak anılan
kuzey Yunanıstan'ın en büyük kcnti Sela-
nik'te ga/etecılenn sorularını yanıtlayan
Karanıanli
1
. ise "Gligorof bu yaptıklan ve
söylcdıklenyie bir gıın gelecck pı^man ola-
eaklır" dedı Makedonya adının ba$ka hiç-
bir ülke laratından kullanılamayaeağına
dıkkatı çeken Kararr.anli;. bu konuda ^ una-
nıstan'ın Avrupalı orlaklanna da >u uyanyı
yaptı: "A\ rupalılann neyapacağını bılmıyo-
rum. Bunlar da yok yere \ar olamayan bir
soruna bula^mi) bulunuyor. Ama Avrupalı-
lann bilmcsı gereken lek şey. bu gibi orlak-
lıklarda ve birlıklerde üyelerin birbirlerıne
dayanışma göstcrmcMnı zorunlu kılan temel
ilkeye saygıdır." Yunanıstan'ın. Makedon-
ya Cumhuriyetfnin admı değiştirmesi içın
harcadıği yoğun çabalar bugüne kadar bek-
lenılcn sonuçlan getiremedi. \'unanıstan.
Makedonya adının Yunan lanhıyle bağlan-
tılı \e Yunanlılann aıalanndan bin olan
Buyük İskender'in ana \atani olduğu gerek-
V'esiyle bu adın baskası tarafından kullanıl-
masına i/in \ermıyor.
\unanistan. Makedonya Cumhuriyetrnı
•Makedonya' adından vazgeçtiğı an resmen
tanıyaeağını. haita eknonomık açıdan yar-
dını edeceğini açıkiamı> bulunııyor. A\ rııpa
Topluluğu ülkelen ibc \ unanistan'ın ıtiraz-
iannı "hafif' buluyor ve Makedonya Cıım-
hunycıi'nı bu adıyla tanımaya kararlı gözü-
küyor. KaramanlU'in ağlaması TV'den seyredildi.
Hikmetyar ve Mesud yanlılan çaüşıyor
Kâbil'de banş
namlunun ucunda
• Şah Mesud'a bağlı mücahitler, Gülbeddin Hik-
metyar'ın adamlarınm sığındığı İçişleri Bakanlığı
binasına saldırdılar. ABD, yeni Afgan rejimini he-
nüz tanımaya hazır olmadığını bildirdi.
KABİL (Ajanslar) - Afganis- duğunu. çeşitli gruplann "cirit
tan'da mücahıtlenn ıktıdan attığı" Kâbil'de özellikle Hizb-i
devralmasından kısa süre sonra İslami grubuna bağlı mücahıt-
Ahmed Şah Mesud'a bağlı bir- ıer
le Cemiyet-ı İslami militan-
lıklerle Gülbeddin Hikmetyar ıa n
arasında kanh çarpışmalar
yaniısı mucahıüer arasında olabileceğını belirtti.
çatışma çıktı. Mücahıtlenn kurduğu 51
Yeni hükümetı desıekleyen üyelı yönetim konseyinin ba$-
Şah Mesud'un grubu Cemıyet-i kanı Sıbgatullah Müceddidi ve
Islami örgütünden bir yetkilı, hükümet üyeieri. önceki gün
Hıkmetyar'ın Hızb-ı İslami ör- Kabıldeiktidandevrahnıştı.
gütüne bağlı bir gnıp mücahı-
din İçışlen Bakanlığı binasına Kâbil'de de halkın dün sa-
bahtan iubaren alışveriş için so-
kend.lerini buradan çıkarmak kağaç.küğ,. fakat şehrin büyük
ı.ıeyen Cem.yeti İslam. müca- ^""^unde elektnk ve suyun
ş ğ
sığınarak direniş başlaıuğını ve
kdlrii b d k k
y y
hıtleriyle çatıştığını kaydetti.
Aynı mücahit yetkilısi, ça-
y
halen kesik olduğu bıldiriliyor.
ABD hazır değil
BİR İNFAZIN HİKÂYF.Sİ - Necibullah yönetimine karşı \erdikleri uzun mücadeleden sonra başkent Kâbil'i ele geçiren Afgan mücahitleri, İçişleri Bakan-
lığı binasında saklanırken yakaladıkları eski rejimin gizli poliskrinden birini sorgusuz suaisiz dcrhal infaz ettiler. Bundan doğal ne olabilirdi? (ünkü zafer
kazanmmlardı. İktidar da onlardı, yargı da. Zaten o gizli polisti. Eski rejimin adamıvdı. L stelik ölünıü kolay olnıanıalı, yıUarcu eektirdikkriain bedelini
ödenıeliydi. İki mücahit, ellerine geçirdikleri bez parçasıvJa önce ellerini arkadan bağladılar. S«ııra dayak fa&Jı geldi. Dipçikter indikçe indi. Sonra alıp dısa-
n çıkardılar. Artık olüm vakti gelmişti. Bastı teliğe mücahit. Tüfek şaşmayacak kadar hedefc yakındı. (Fotoğraf RELITER)
tışmalarda şimdiye dek 125 ki- ABD'nın, Afganistan'daki yeni
şiyi tutsak aldıklarını söyledi. >ö
netimı tanımaya hazır ol-
ancak olu ve yarah olup ol- m a d l ğ l
bildirildi.
madığını açıklamadı. Yetkilı. ABD Dışişleri Bakanlığı Söz-
sayılankesınolarak bıtnmeyen c ü s ü M a r g a r
e t Tutvviller yaptığı
Hızbı lslamıcılenn uç gündur açıklamada, ABD'nin Afganis-
bakanlığınbodrumkatını"dıre- t a n
-d a
ki y e n
i yönetimi mem-
nış vuvası' halıne getırdıklennı n u n
ı u k t a
karşıl'adığını ve ikti-
bildırdı. d a n
rjevralan konseyin ülkede
Bu arada Batılı bir diplomat istikrar. kalıa bir ateşkes sağ-
da. Kabıl'de önceki gün yöne- lanmasında ve siyasi bir çözüm
tımın değışmes.ınden sonra du- getirilmesinde yardttna" öfa-»
rumun "çok ıstikrarsız" ol- cağını umduğunu söyledi.
Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş.
Yönetim Kurulu Başkanlığı'ndan,
Şırket Esas Sozleşmesının 10.11,15.48,52. maddelerının değıştırılmesı maksadıyla
Yonetım Kurulumuzca yapılması kararlaştırılan Olağanustu Genel Kurul Toplantısı
18 05 1992 gunu, saat 14 OCte asağıdakı gundemı goruşmek üzere Babıalı Cad 15-17
Cağaıoğlu ISTANBUL adresınde toplanacaklardır
1) Şırketımızın pay sahıplerının toplantıya katılabılmelerı ıçın sahıp oldukları pay senetlerını
veya ortak olduklarını gostenr kanıtlarını, topıantı gununden bir harta once şırketımiz
hukuk servısıne getırerek gırımlık almaları gerektığı
2) Pay sahıplerının toplantıda hazır bulunmalan veya kendılerını asağıda orneğı sunulan
vekaletname ile temsıl ettırmelerı gerektığı,
Bılgıye sunulur ve ılan olunur
V E K A I E T N A J H
HÜRRIYET GAZETEOUK VE MATBAACIUK A.Ş.
Yönetim Kuruiu BaşkaritğTna,
Şırketın 18 05 1992 gunu yapılacak Olağanustu Genel Kurul Toplantısı'nda şahsımı temsılen
i tam yetkı ile katılmaya. oy kullanmaya, TTK'nu ve Ana Sozleşme hukumlerıne gore sahıp
bulunduğum haklarımt kullanmaya mezun ve yetkilı olmak uzere
yetkilı kıldım.
ADISOYAn
lAORESİ
İİMZA
G Ü N D E M
1) Dıvan Başkanı, Oy Toplama Memuru ve Zabrt Kâtıbının seçımı
2) Ana Sozleşmenın 10 , 11 15 48 ve 52 maddesının aşağıda gosterıldığı şekılde değıştırılmesı
hususunun goraşulmesı
YEMŞEKL
MADDt 10 SERMAYEMN ARTIRIUP AZALTLMASI
Şırket Sermaye Pıyasası Kanunu hukumlerıne gore Kayıtlı Sermaye Sıstemını kabul etmıştır Gere-
ğı nalınde Kayıtlı Sermaye tavanı Genel Kurul Kararı ile Sermaye Pıyasası Kurulu nun ıznı alınarak
artırılabılır Çıkarılmış Sermaye ıse, kanunı formalıteler yerine getırılmek şartı ile Yonetım Kurulu
Kararıyla artırılır
Şırket Sermayesını artırma kararı her turlu ahvalde Sermaye Pıyasası Kurulı/nun ıznıne bağlıdır
Ancak, taahhut edılmış sermayenın tamamı odenmedıkce bu yotda karar alınvnaz Sermayenın
artırılması, hıssedarların artırmaya katılmaları, harıçten yeni hssedarlar alırması. fevkalade ıhtı-
yatların veya fonların sermayeye ılavesı şeklınde yapılabılır
Sermaye artırımlarında Yonetım Kurulu, ruchan hakkının kullanılmaması nedenıyle arta kalan hıs-
se senetlerını ıtıbarı bedelterınden yuksek bir bedelle halka arzetmeye yetkılıdır Sermayenın ye-
dek akce veya fonların ılavesı suretıyle artırılmasına karar verılmesı halınde hıssedarlara şırkette-
kı payları oranında bedelsız htsse senedı verılır
Gereğı halınde dığer sozleşme tadıllerı ve sermayenın azaltılması Genel Kurul Kararı ile Türfc Tı-
caret Kanunu hukumlerıne gore gerçekleştırılır.
MADOE 11 ESAS SERMAYE
Şırket 2499 sayılı kanun hukumlerıne gore Kayıtlı Sermaye Sıstemını kabul etmış ve Sermaye Pıya-
sası Kurulu'nun 16 M 1992 tarıh ve 196 sayılı ıznı ile bu sısteme gecmışbr Şırketın kayıtlı sermaye
tavanı 500000000000-TL (Beşyuzmılyar Turk Lırası) olup, her bırı 1 000-TL ıtıbarı değerde
500.000.000 paya bolunmuştur
Şırketın çıkarılmış sermayesı 52.000 000 000 -TL (Ellıkımılyar Turk Lırasıklır Bu sermaye 1 000 -TL
ıtıbarı değerde 52 000 000 paya bolunmuştur
Oncekı sermayeyı teskıl eoen 40 000 000 000 -TL (Kırkmıtyar Turk LırasıCnın tamamı odenmıştır
Bu kez artırılan 12 000 000 000 -TL'nın, 3094 sayılı yasa ile değıştırılen Vergı Usul Kanunu'nun mu-
kerrer 298 maddesı uyarınca 10 113258563,91 -TL Yenıden değerlemeye tabı tutulan ıktısadı kıy-
metlerden olusan Değer Artış Fonu'ndan, 31 593 420^7 -TL ıştırak hısseterı Değer Artış Fonı/ndan,
987 668 649.41 -TL 1969 yılı dağıtılmayan net kârından, 867 452.366,41 -TL ıse nakıt olarak sermaye-
ye ılave edılmıştır
Çıkarılmış sermaye paylarını temsılen ıhraç edılen hsse senetlerı 1 terüpten olusmaktadır
Yonetım Kurulu Sermaye Pıyasası Kanunu'nun hukumterıne uygun olarak, gereklı gorduğu za-
manlarda Kayıtlı Sermaye tavanına kadar ve ılgılı yasaların elverdtğı şekıl ve mıktarlarda nama
veya hamılıne yazılı hısse senetlerı ıhrac ederek çıkarılmış sermayeyı artırmaya yetkılıdır
MAD0& t5-TAHVİLVERNANSMANBONOSUİHRAa
Şırket Turk Tıcaret Kanunu, Sermaye Pıyasası Kanunu ile ılgılı dığer mevzuat hukumlerıne gore
her turlu tahvıl ıhraç edebılır Tahvıl, kâra ıştıraklı tahvil ve her turlu tahvıl ıhracında tabı olacağı
sartların ve vereceğı hakların mevzuat dahılınde tespıtınde Sermaye Pıyasası Kanunu 13 maddes'
hukmu çercevesınde Yonetım Kurulu yetkılıdır Bu takdırde TTK 423 ve 424 maddelen uygulan
maz
Şırket ılgılı mevzuatta yer alan esas ve yontemler çercevesınde kâr ve zarar ortaklığı belgesı ıhrac
edebılır
Ayrıca şırket ılgılı mevzuat hukumlerıne gore tınansman bonusu /e gereklı ızınlerı almak şarbyla
dığer kıymetlı evrakı da cıkarabılır
Genel Kurul kâr ve zarar ortaklığı belgesı. fınansman bonusu ve dığer kıymetlı evrakın ıhracına
ıltşkın kararında bu konudakı ayrıntıları ıhrac, mıktar ve zamanıyla şartlarını Yönetim Kuruh/na
devredebılır
MAOOE: 48-YJLUK KARM PAĞITJLMAŞ!
Yıllık kârın pay sahıplenne hangı tanhlerde ve ne şekılde ve surette verileceğını Sermaye Pıyasası
Kanunu ve ılgılı teblığler çercevesınde ıdare meclısının teklıfı uzerıne umumı heyet kararlaştırır
MAOOE: 52- TİCARET KANUNU HÜKÜMLERİ
Bu esas mukavelede mevcut olmayan hususlar hakkında Turk Tıcaret Kanunu ve Sermaye Pıya-
sası Kanunu hukumlerı tatb* olunur
3) Gereklı gorulecek dığer hususlar
DIŞ BASEV îronffurtcrM^tmtint
Türkiye: Doğu mu, Baü ıııı?
Nısan ayında eğer her şey bir yanılgı de-
ğilse, Türkiye'nin tanhınde yeni bırdönem
başladı. Sovyetler Bırliği'nın parçalanma-
sı, en koyu pantürkıstlerin bile hayaletme-
ye cesaret edemedıkleri olanaklan ortaya
çıkardı. Kafkaslar ile Kazakıstan arasın-
daki Türk halklan yetmiş yıllık birdönemi
>ılkıp üzerlerinden attılar ve özgürlüklenne
kavu^tular. Şımdı yeni bir kımlık arayışı
ıçındcler. Bu da öncelıkle sahıp oldukîan
geleneklerinden fılızlenecektır. Ancak Os-
manlı İmparatorluğu'nun Birinci Dunya
Savaşı'ndan sonraki çöküşüyle kıyaslana-
bilecek tarih!>el bırdönem gün yıizüneçıkı-
yor. Bu dönem TürkJeri, -ve sadece onlan
değıl- yeniden gelecek üzerine düşünmeye
zorlamaktadır. Yeni bir dönemin eşıği.
Kafkaslar'da görünmuştür.
Kafkaslar'da ve Orta Asya'da yaklaşık 60
mılyon Müslüman yaşamaktadır 2000'li
yıllann sonuna doğru bu rakam lOOmılyo-
na yaklaşacaktır. Buna Türkiye'de yaşa-
yan 60 milyonu da eklemek gerek. Şimdi-
den ozgürlüğüne kavusan cumhunyetlerde
bir güç sav aşı ba}
iamıştır ve buna, Türkiye,
istese de kayıtsız kalamazdı. Türkiye ıçin
samnz bu konuya angaje olmaktan başka
çare kalmamış görünüy or.
Dış baskılar, yeni kriz bölgesinin çok ya-
kınlannda yer alan komşu üJkelerden gel-
mektedir. Pakistan ve Afganistan, özellikle
de İran'dan... Tahran, kendi "siyasi İslam"
formülünü Orta Asya ve Kafkaslar'da
yaygınlaştırmak ya da yeniden yaratmak
istemektedir. İranlılar için Buhara ve Se-
merkant bir anlamda gızemli adlardır.
Ancak Orta Asyah Türklerin radıkal İs-
lamalar tarafından etkilenmeye çalışılması
bir ciddi olay değil. Çünkü tüm bölgede sa-
dece Tacikler Türk kökeninden gelmiyor
Rakiplerin ekonomik olarak en güçlüsü.
kuşkusuz Suudi Arabistan'dır. Suudi Ara-
bistan, Müslüman Orta Asya'daki konu-
munu daha Afganistan savaşı sırasında
güçlendirdı. Şimdi Suudi Arabistan da ha-
reket içinde. Suudi şirketleri Kazakistan ve
Özbekistan'a yatınm çabası ıçındeler.
-repcKisıan a yatınm çaoas
Türkiye'nın durumu
Türkiye de, üçüncü güç olarak, kendisı
bir geciş dönemı yaşamaktadır ve büyük
ekonomik güçlükler içindedir (yüksek enf-
lasyon, ışsizlik, alım gücündeki düşüş gibi).
Diğer bir deyişle, rahatça aktarabileceği
büyük birekonomik zenginliğe sahip değil-
dir. Türkiye, söz konusu cumhuriyetlere
başka bir biçimde destek olmak durumun-
dadır. Ancak bunun için de belli bir anlayış
değişikhğine gereksinim vardır. Cumhuri-
yetin kurucusu olan Atatürk'ten bu yana
Türkiye, tüm Pantürkizm ve Turanalık gi-
bi çaba ve deneyimlerden uzak kalmıştır.
Atatürk, "Yurtta sulh, cihanda sulh" ilke-
sini getirmiş, buna uymuştu. Artık Enver
Paşa'nın böşuna çabaladığı Sovyet As-
yası'nda büyük bir Türk ımparatorluğu
kurmak türünden tehlikelı maceralara. ge-
lecekte girilmeyecekti.
Bu akılcı tutum, Atatürk'ün öldüğü
1938 tarihinden bu yana sürmüştür. Gor-
baçov'un perestroykası sırasında da Türki-
ye, Moskova'yla iyi ilişkilenn geliştirilme-
sinden yanaydı. Azerilerle sıkı ilışkiler ku-
ruldu. Aynı zamanda, olumsuz bir tarihi
geçmişin yaşandığı Ermenilerle de bazı ilis-
kiler oldu. İşte o dönemde, günümüzde gi-
derek daha çok ortaya çıkan bir gelişme
yaşandı: Türkler gözlenni yeniden Doğu'-
ya diktilcr. Belli bir açıdan, bu bin yıllık ta-
nhi geçmış göz önüne getirildığjnde yeni
bir yönehm anlamına gelmektedir. Çünkü
bu tarih dönemı süresınce temel prensıp,
Bati'ya yonelmektı, Baııülasmaktı. Atatürk
de Türk tarihinin yönunün Bati'ya doğru
olduğunu vurgulamıştı.
İlk bakışta bugün için pantürklerin taze
hayalleri giderek olguniaşmaktadır. An-
cak bu gerçeklere denk düşmemektedir.
Seçkın kesım ve halkın büyük çoğunluğu,
Türkiye'nin Avrupa'ya ve onun kurumla-
nna bağlanması ısteğinde ısrar etmektedir.
Ama şunu da gönmek zorundayız: Tür-
kiye'nin şimdilerde gündeme gelen Orta
Asya'daki Türk kardeşlerine yönelimi -ki
bunun, Başbakan Demirel'ın sözlerine gö-
re geçmişteki ırkçı Pantürkizmle hiçbir ilgi-
sı y ok- ülkede hiç de küçümsenmeyecek iç-
sel bir kopma olasılığını gündeme getir-
mektedir.
ABD'nin beklentisi
Öte yandan ABD, Türklerden Orta As-
ya'daki misyonlannı yerine getirmelerini
beklemektedir: Demokrasi ve dünyaca ka-
bul edilebılir bir dinselliğın yaygınlaşü-
nlmasını. Bu, Türki cumhuriyetlerle gev-
şek bir ilişki anlamına gelmemektedir, ak-
sine Türklerin Orta Asya'da yoğun bir kül-
türel çabaya girmeleri demektir. Söz konu-
su cumhuriyetlerdeki pantürklerin sayısı
da büyük bir olasılıkla Türkiye'dekinden
fazladır. Politik olarak önem taşıyan adı-
mlar atılmıştır. Karadeniz'e kıyısı bulunan
ülkeler, ekonomik bir birlik oluşturdular.
Bu birlik, yaklaşık 320 milyon insanı kap-
samaktadır. Bu birliğe bağlı kötü geüşmiş
Batı ülkeleriyle az gelişmış Asya ülkeleri
arasında Anİcara. kuşkusuz önemli bir po-
litik ve ekonomik rol üstlenecektir. Ancak
Türkiye, "iki başh ejderha" olacaktır.
Bati'ya bakmaya devam edeoek, fakat Do-
ğu'da da kendi köklerini aramayı sürdüre-
cektir. (27 Nisan)
Ankara AGIK'te terorizme karşı yeni yapı isteyecek
HALLK GERAY
ANKARA - Türkiye. AGİK'te
terönzme karşı düzenlemelerin
yapılabılmesi ıçin ayn bir Terö-
nzme Karşı Uzmanlar Toplan-
tısı yapılmasını isteyecek. Av-
rupa'da yeni yapılann doğuşu
açısından "dönüm noktası"
olarak değerlendırilen Helsinkı
Konteransı'nda Türkiye'nin
yeni bir yapı kurulması ginşı-
minde bulunmasının, uluslara-
rası düzeyde terönzm karşısın-
daki yeni eğilimlere uygun
olduğu bclirtiliyor.
Türkiye, bu konuda bazı Ba-
tılı devletlerin bu konuda alaca-
ğ tavnn terörizm konusunda
çifte standart uygulayıp uygu-
lamadıklannı ortaya çıkaraca-
ğına inanıyor. Paris'te 1990 yı-
lında yapılan konferans sonra-
sında kaleme alınan ve AGİK
içın cn önemli belgelerden bin
olan Pans Şartı'nda "Avrupa
Güvenlık ve İşbirlıği Konferan-
sı sürecınde yeni kurum ve ya-
pılar" başlığıyla yer alan bö-
lümde 1992 yılında Helsinki
İzleme Toplantısı'nm yapılması
kabul edilmişti. Geçen mart
ayında başlayan ve temmuzda
sona erecek olan Helsinki İzle-
me Toplanüsfnın amaçlann-
dan biri olarak. "AGİK'te siya-
sı diyalog ve insan haklan,
demokrasi ve hukuk devleti,
banşın sağlanması için siyasi
diyalog ve işbirlığını geliştıre-
cek yeni yapılann oluşturulma-
sı" görevı de Paris Şartı'nda yer
alıyor.
Dışişleri çevreleri. terönzme
karşı uluslararası düzeyde geli-
nen noktanın, Türkiye'nin baş-
lattığı girişimi lıakh kıldığı
görüşünü savunuyorlar. Terö-
nzmle suçlanan iki sanığı Batılı
ülkelere tesüm etmeyen Libya'-
ya karşı BM Güvenlik Kon-
seyi'nce başlatılan yapünmla-
nn Suriye ve İran'ın da teröriz-
me karşı işbirliğine gjrmesinde
etkıli olduğunu beürten yetkili-
ler, AGİK ve Avrupa Kon-
seyi'ndeki düzenlemelerin gün-
celleştırilmesi gerektiğini belir-
tıyorlar.