Catalog

25 EKİM 1992 PAZAR CUMKURİYET SAYFA KÜLTÜR 11 Azeri Yahad konseri • KültürServisi- Azerbaycan'da yaşayan Musevilerin oluşturduğu Azeri Yahad Kamera Müzik Topluluğu. 26ekim pazartesi gûnü saat 19.00'da İstanbul Atatürk Kültür Merkezi'nde bir konser verecek. 500. Yıl Vakfı etkınlikleri kapsamındaki Azeri Yahad konserinde. Azerbaycan Musevilerinin eskı ve yeni halk şarkılanndan örnekler sunulacak. Marlene'in gerdanlığı • Kültür Seoisi - Marlene Dietrich'in, Alfred Hitchcock'un yönetliği 'Kanlı Sahne" (Stage Fright) adlıfilmdetaktığı elmas ve yakut gerdanhk 990 bin dolara aha buldu. Sotheby's mûzayede şirketinin New York salonunda düzenlenen açık arttırmada 300 bin dolar açılış fıyatıyla satışa sunulan gerdanhk 990 bin dolara kadar yükseldi. Gerdanlığı alan kişinın adı açıklanmadı. Ünlü gerdanhk 1937yılında Cartier tarafından özel olarak Marlene Dietrich için yapılmıştı. Jerpy Lewis ameliyat oldu • KültûrServisi-Amenkalı güldürü oyuncusu Jerry Lewis. sırtından ameliyat oldu. Lewis'in basın sözcüsü Bob Mackle. altmış alü yaşındaki sanatçının oyunculuk yaşamı boyunca çok harekelli fılmler çevirdiğını, defalarca düşüp kalkmak zorunda kaldığını, bunun sonucunda da uzun yıllardır kronik sırt ağnlan olduğunu açıkladı. Mackle, Jerry Levvis'in durumunun iyi olduğunu ve bir iki haftaya kadar Houston'daki hastanedcn taburcu oiacağınısöyledı. CemalReşitRey Gecesi • Kültür Servisi-Bcsteci. piyanist. orkestra şefi Cemal Reşıl Rey'in 88. doğum günü dolayısıyla bir gecedüzenlendi. Karaköy Rotary Kulübü'nün Türkiye'deki görme özürlülcrin mcsleki vc sosyal rchabiliıasyonuna katkı suğlamak üzcre açtığı kampanyayı desteklemck amacıyla gerçckleştireceği gcce 25 ekim pazar akşamı saal 20.00"de Cemal Reşil Rcy Konser Salonu'nda. Ftliz Alî'nin koordinatörlüğü, Zeliha Berksoy"un rcjisör- oyuncu olarak katılımı ve Bakırköy Bclediye Tiyatrosu sanatçılannın işbirliğiyle gccede Cemal Reşit ve Ekrem Reşit Rey'in "LüküsHayal'VDeli Dolu" operetleri ile "Adalar" revüsünden bölümlersahnelenecek. Bu prodüksiyon İstanbul Büyükşehir Beledıyesi Radyo. Televizyonu tarafından canlı yay ın olarak sunulacak. BRT bu programla açılış yapacak. Buarada Görme Özürlülerin Rehabilitasyonu ve Cemal Reşit Rey'in kişiliği ve sanatı üzerine konuşmalaryapılacak. Atabek, Kırmızı Balık'ta Kukür Senisi- Erdal Atabek. bugünsaat 14.00'de. Kırmızı Balık Çocukyuvası'nda, "Çocuk eğitiminde ödül ve ceza" konulu birsöyleşi yapacak. (adres: Altıntepe Mchmetçik sk. no: 3 Küçük\aluel:4I7 1636-366 1431) ' Hamburg'da okuma günleri • Kültür Servisi- Hamburg'da düzenlenen Çağdaş Alman Yazarlann TürkçeÇevirileri haftasma Türkiye'den Zeyyat Selimoğlu ve Leman Çalışkan katılacaklar. 8 Kasım-15 Kasım günleri arasında Hamburg Merkez KitaphğYnda düzenlenecek haftada, Zeyyat Selimoğlu Türkçeyeçevirdiği Alman yazarSiegfried Lenz'in yazarhğı üzerine bir ^ konuşma yapacak ve Lenz'in î 'BirSavaşSonu* adlı j - kitabından Türkçe bir bölüm ', okuyacak. Yapıtlannda ' Ikinci Dünya Savaşfnın getirdiği yıkımlan konu edinen Lenz de aynı bölümü Almanca olarak okuyacak. 1 Çevirmen Leman Çalışkan da günümüzün önde gelen ! Alman yazarlanndan , Friedrich Christian1 Delius'un 'Cam Kenannda Mogadışu' adlı kitabının • Türkçeçevırisindenbir i bölüm okuyacak. Dclius da L yapıtının aynı bölümünün Almancasını sunacak. Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nun yeni Genel Sanat Yönetmeni Aydm Gün: "Seyirciyekalite güvencesivermeliyiz" EVİN İLYASOĞLL İstanbul'un seçkin konser salonu Cemal Reşit Rey'de yeni mevsim 7 ekimde başladı. Yaz başında Fılız Ali'dcn boşalan sanat yö- netmenliğini. yaz sonunda Aydın Gün üst- lenmiştı. İstanbul Festıvali'nin yırmı yıllık yöneticisi Aydın Gün:bır buçuk ay içinde sözleşmelcri ve programlan düzenleyıp Ce- mal Reşit Rey Salonu"nun perdelerini açtı Ancak bu yeni yönetimı iki çeşit sorumluluk beklemekteydi: Bir yanda müzikseverlerin alışageldiği or- tamı araımamak. öte yanda İstanbui Beledı- yesi'nin bu salondan gelir sağlama amacını yerine getirmek Etkinlikler hem y üksek dü- zeyde hem de para kazandıncı nitelikte. can aha olmalıydı. Henüz su y üzüne çıkan programa göz atı- nca karşımıza ncler çıkıyor? Sekiz büyük senfoni orkestrası arasında Rusya Devlet Senfonisi. Bükreş Filarmoni. Bournemoulh Senfoni dikkati çekiyor. Oda müziği seven- lere büyük bir şölen var: Daha önce festival- den tanış olduğumuz Zagreb Solistlen 40. yıllannı kutluyorlar. Slovak Oda Orkestrası. Moskova Vivaldı Orkestrası (kadınlardan oluşan bu toplulu- ğu Igor Oıstrakh yönetecek. oğlu Valery ve Ayla Erduran solistlen). yenıden yapılanan Ankara Oda Orkestrası. Gürer Aykal-Suna Kan ile Cemal Reşit'ten Schönberg'e ılgınç bir program sunacak. Atına Camerata Orkestrası'na İdil Biret. J.L. Pettit Oda Orkestrası'na da Gülsin Onay solıst olacak. İngiliz Oda Orkestrası'nı Hovvard Griffiths yönetecek. Pek çok nite- likli oda orkesırası arasında kımlıği pek belli olmayan Anadolu Orkestrası'nın henüz programı bile saptanmamış. Oda müziğindc Avusturyalı Hagen.Dört- lüsü, Janacek Dörtlüsü ve Trieste Üçlüsü dikkati çekiyor. Vokal müzikseverlere de bu yıl zengin bir program düzenlenmiş: Russe Devlet Operası'nm sunacağı Verdi Requiem; dünvanın en önemlı madrigal ko- rolanndan Bükreş Madrigal Korosu. Ar- novudof Sofıa Kadınlar Korosu. olimpiyat- lann kapanışından tanıdığımız Berganza. Leyla Gencer'in önerisi ilesccılen soprano- lar Zanı ve Antonaccı. Barok Operası gıbi önemli etkinlikler var. Cemal Reşit Rey Konser Salonu Genel Sanat Yönetmeni Aydın Gün, (küçük resim) önümüzdcki >ıl Leyla Gencer (solda)l luslararası Şan Yarışması, bir sonraki vd da İdil Biret(sağda) Lluslarararası Piyano Yanşmast yapılacağını belirtti. jkihlerden Heisser-Pludermacher Piyano İkilisi; Mildonian ve Nordman'ın arp ikilısi: Jamet ve Larde'mn flüt-arp ikilisi ilginç isim- ler. Piyanistler arasında dünyanın şu sıralarda en ünlü genç piyanistlerinden Andre Gavri- lov'un 5 aralıktaki resitali ve buna karşın hala ününü koruyan dcneyimli piyanisı Weissenberg'in 28 kasımdaki programı ilgi cekici. Bir de çok yaşlı ama bir zamanlann en ünlülerinden olan Gyorgy Sandor'u çok ağır bir programla dinleyeceğiz. Kemancılar arasında Markov'un cşliksiz kemanıyla Bach ve Paganini programı. Çinli sanatçı Xue Wey'in ve Karajan'm solistle- nnden M. Fired'ın programlan ilgi çekici. Gıiarda da şcnlik var bu yıl: Alirio Diaz oğlu ile gelıyor. M. Barrucco. C. Bonnel toplulu- ğu ve Havana yanşmasını kazanan Deside- rio gibi ünlü ısimler \ar. Bir başka ünlü ısım deklavsenciC Kousset. Türk sanatçılara da göz atınca Gürer Ay- kal. Suna Kan, Ayla Erduran. Rcngim Gök- men. Erol Erdinç. İdil Biret. Ayşegül Sanca. Verda Erman. Gülsin Onay. Mehveş Emeç. Suna Korat. Mete L'ğur. Mesut İktu. Se\in Berk. Gülşcn Tatu. Reşit Erfın. Hüseyin Sermct. Saım Akçıl. Penm Köknancr. Hül- ya Ardıç. Hikmet Şimşek'len oluşan bir üsle çıkıyor karşımıza. Aydın Gün ilc konser salonunun yeni yö- netımi üstünc bır söylcşı yapiık. - Dünvanın bütün önemli konser salonları- nda bir gelenek oluşur. her birinin kendine özgü bir kimliği vardır. Cemal Reşit Rey Sa- lonu için nasıl bir özcllikten sö/ edebiliri/? Mü/ığın liir \c ç-oğlan arasında taraf ol- maksızıncn kalıtclisını vermck.cn ıyıömek- lcn sunmak. Sanalsal niıclık en önemlisi. Festıvaldc dc poütikamız budur. Scyirciyc bir kcre kalıle giivencesi vcnnce büyük ilgi göreccktır ctkıniiklerimız. - Geeen > ıl sanatçılarta > apılan sö/leşmeler si/.in vönctiminizle nasıl bir dcğişikliğe uğ- radı? " Bı/ hiç kimseyi almadık. Bir kerc yabancı sanuiçılarla sözlcsmelcrin kcsinleşmc saf- hasına gclinnıemişıi. Türk vınatçı'anndan kimse çıkanlmadı. halla eklcndi hilr* .-vlet sanatçılannın tümii var. - Ancak genç sanatçılara pek yer verilme- miş! Daha küçük salonlarda bilc konser ver- memış gençleri burada lansc elmck olmaz. Bcş tanc gcnç sanatçımız var. Bunlar yalnız Türk değil. yabancı gençler de aldık. Yani konkur kazananlargibi. - Gençler için sabah saatlerinde program- lar düzenlenemez cnivdi? Haflada sckı'z olay var. Tümüyle 240 ct- kınlik. Bu kadar clcmanla ancak yetişcbili- \oruz. Ba^vurangençlen Filarmoni Dcrneği kon^erlcnne aldık Hem daha her şey bu yıl olacak değil ya. Gelccck yıllar. daha sonraki >ıllar var. -Ayrıca >apma\ı planladığınız yenilikler neler? Bir sanat kurumu yeniliklerini kaybedince kendi kcidıni çürümeyc terk cdıyor dcmek- tır. Çağdaş Sanat Müzik Festivali düzcnli- yoruz. Dünyada nclcr olup bitiyor pek haberimiz yok. Aynca balc ve dansa öncm vcriyoruz. Genç koregraflara yanşmalar düzcnleyece- ğiz. Onümüzdeki yıl. Leyla Gencer Ulusla- rarası Şan Yanşması. bir sonraki yıl da İdil Biret Uluslararası Piyano Yanşması yapıla- cak. Şimdiden gerekcn mcrkezlere bunlar bildirildı. Fılm gösterilcri, pancllcr dc pro- jclcrimız içinde yer alacak. Şehir Tiyatrolan'nın yeni oyunu 'Çıkmaz Sokak Çocuklan'nı Gencay Gürün yönetti 6 Şiddetle9 yaşamaya çalışanlar HANDAN ŞENKÖKEN Mülhiş bir scvgi açlığı. dış- lanmışlık. umarsızhk. parça- lanmışlık. ezilmışlik içinde, ya- şamın bütün zorluklanna karşı. "şiddetle" kcndilerinı koruma- ya. yaşamaya çalışan: yakınan değil, kendi yöntemleriyle sava- şan. ayakta kalmayı becerebı- lcn insanlar...Bunlar "çıkmaz sokak çocuklan." İstanbul Şehir Tiyalrosu'nun bu sczon sahnclcdiği ilk yeni oyun "Çıkmaz Sokak Çocuk- lan". Şehir Tiyatrolan Gcncl Sa- nat Yönetmeni Gencay Gü- rün'ün de Şehir Tiyatrolan'nda ilk yöneımenlıği Lyle Kessler'- in yazdığı "Çıkmaz Sokak Ço- cuklan'nı Ali Neyzi dılimize çevirmiş. Dekor ve kostümler; Nilgün Gürkan gerçeklcştır- miş. müzjk Selım Atakana, ışık Kazım Öztürk ve Mehmct To- patan'a ait. Oyunda. anne ve babalan küçük yaşta ölmüş ya da onlar larafından terkedilmiş iki kar- deşten. Trcat (Hazım Körmük- çü). kardeşi Philip'in (Yıldıray Şahin'cr) dış dünyayla ilgisinı keserek. sokağa çıkartmaz. okuma yazma öğrenmesine izin vermez. Gencay Gürün'ün be- lirttiği gibi "adeıa bir kedi bes- ler gibi evde besler". Philip. pencereden ızlediği in- sanlara ilişkin öyküler uydurur. televizyonda eski filmler vc yanşmalar izler. yıllardır sürek- 'Çıkmaz Sokak Çocuk ları'nda Karuld'ı Kamtıran Lsluer, Philip'i Yıldıray Şahinleroynuyor. li aynı marka ton balığı ve ma- yonez yer. Treat. büyük kentin karma- şasında mücadele ederek. "in- sanlan soyup. hırsızlık yapa- rak" küçük kardeşine ba- kacaktır. Philip'in gözünde Treal bir kahramandır. Büyük kenıte ezilmiş Treat. evde "imparator"dur. Sevgi ve şefkate gereksinim duyan. yalnız. umarsız ve güçsüz iki gcnç. güçsüzlüklerinin bilincin- de, güçlü görünmek zorundadı- rlar. Bir gün yaşamlanna yaşlı bir "çıkmaz sokak çocuğu" girer: Harold (Kamuran Usluer). aynt kökenden gelmiş. annesız babasız büyümüş ve bunun acı- lannı çekmiş, toplumla verdiği savaşta bir ölçüde başanlı ol- muş, "para ve kudret sahibi bır mafiozodur." Harold Philip'leilgilenip. "gü- ven verir". toplumun içineçıka- rarak. dış dünyayla tanışmasını sağlar. Philip. sokağa çıkınca hastalanmayacağmı. kent hari- lasıvla evinin adresini bulabile- ceğını gorur. Bu yardım cli. Treal da müthiş bir kıskançlık uyandmr. o ana dek kendisine muhlaç kardeşine başkasının yardım etmesine yine şiddetle tepki gösterir. Harold, "vahşi bir hayvan'"- gibi olan Treat'ı "ehlileştirme- yi", özel koruyucusu ve yardımcısı yapmayı amaçlar. Ev yaşanılır düzeye gelmiş. Tre- at 'ın gjyim kuşamı değişmiş. yeni marka takım clbiseler satın almış, bu tüketimden çok hoş- lanır hale gelmiştir. Philip de sorunsuz "makosen" ayakkabı- larına kavuşmuştur. Harold. Treal'ın "ılımlf olmasına çalışır. Ancak, "pis işlerden sıynl- mayı" beceremeyen. "ardında- ki köprüleri hep atan" Harold'- ın trajedisi iki kardeşin ya- şamını da etkiler. onları birbiri- ne daha da yaklaştınr. Ağlayan. yalvaran. dert ya- nan insanlardan çok. "insanla- nn çaresizliğiyle" ilgilendiğini belirten yönetmen Gencay Gü- rün'e göre. oyunda ayn ko- numlardaki üç insanın acımasız bır toplum içindcki mücadelesi "çok çağdaş vc çok vurucu biçimde" işleniyor. Gürün. Amenkan Tıyatrosu'nda Sam Shepard 'da görülen bu ışleme bıçimi ve dramatik kurgulama- nın çok göze çarpan yeni bir akım olduğunu. Lyle Kessler'ın da bır bakıma üyatroda Sam Shepard'ın akrabası sayılabile- ceğini vurguluyor. BLVSLARARHSI Belçikalı Jann Fabre 40 Bin Tükenmez Kalemle Boyanmış 7 Banyo Küveti Getirdi... Resİm, heykel, enstalasyon, videe... bugün üretilen en ileri, en cesur, en farklı işlerden bir kesit... dünyanın gündemindeki sanatçılardan... Ed Blackwell bircazefsanesiydi Davullaronun içinçalacak CEM YEGÜL lıtgiltere S T A M BflL B I E H A L I 1T Bıtal - 30 Kamı f«Ur MI«diyMİ SM M I ISTAN*UL KULTÜ* VI SANAT VAKFI Cazın bugününü şekillendirenlerden Ornette Coleman ve Don Cherrynin gözdc davulculanndan Ed Blackvvell arıık aramızda değil. 1970'lerin ortalanndan bu yana yaşamını zor- laştıran böbrekrahatsızlığı.onun sıradışı tınısını başka birdün- yaya laşıdı. Zaten bu engel. Ed Blackvvell'ın belki de bir Max Roach ve An Blakey gıbi lidcr-davulcu konumunu yakalaya- mamasının ve belirli çevreler dışında tanınmamasının başlıca nedeniydi. Caz tanhindc yeni bir sayfa açan 1960 hareketinin en önemli davulcusu Ed Blackvvell. Nevv Orleans kökenli davulcula"- dandı. Bütün Nevv Orleanslı davulcular gibi o da yaşamı bo- yunca etkılendiği "marchıng band" gclcneğindcn öğelcr taşıdı davulunda. Ama yine de. Ed Blackvvell'insivri.aynntılanokşa- yan. canlı çalış larzı. kökleri Nev\ Orleans'la olması- na karşın, belirl; dönemlcrde kar- maşık. çok ritmli çizgilcri olan bir stile dönüştü. Tom-tomlara ve bas davula olan yaklaşımıyia en melodik davulcu olarak anılan Ed Blackvvell. 1929'da Nevv Orleans'la doğclu. 1940'lann sonlannda "rythm and blues' toplu- luklannda çalan Blackvvell. 1951de Ed Blackwell: Nev\ Orleanskökenliydi. Los Angeles'a gitti vc Omctte Coleman'la ilk kez orada çaldı. 1960'ta Nevv York'a yerleşen Blackvvell. Coleman'ın efsanevi dörtlüsündc Billy Higgins'in yerini aldı. Daha sonraki on yıl boyunca Ed Blackvvell, Nevv Orleans ritimlerini free jazz' ile kaynaşlırmayı başaran efsane davulcu olarak anıldı. O döncmin cn önemli mûzısyenleri olan Don Cherry, John Coltranc. Mal \Valdron. Richard Duvis. Booker Little. Eric Dolphy. Randy Weston ve Archie Shepp. hep Ed Blackvvell'in ritmik yaklaşımına gereksinim duydular. ABD'de Georgia eyaletinin Atîanta kentinde her yıl adına bir festival dü/cnlenen Ed Blackvvell. kısa bir süre önce İstan- bul'da yapılan Akbank 2. UKıslararası Caz Festivali'nde de anıldı Blackvvell'ın sesinı artık yalnızca yaptığı kayıtlarda vc ctkilcdiğı davulcularda duyabileceğiz. Sempozyuma Türkiye de katılıyor Rodosiçin somutütopyalarKültür Servisi-23-27 ekim tarihleri arasında Rodos'ta Eppos Kültür Vakfı'nın düzenlediği "Toplumsal proje olarak sçmut uıopyalar" adlı sempozy uma Fransa, İspanya, Almanya, İsviç- rc. Yunanistan ve Türkiye'den sanat eleştirmenleri küratörler ve müzc müdürlcri katılıyor. Rodos'u Akdeniz'ın kültür ve sanat merkezlerinden birisi yapmak için hazırlanan beş yıllık proje. sempozyumla başlaya- cak ve sanatçıiann Rodos'a davel edilerek ilerdeki yıllarda yapıt gerçcklcştirmeleri sağlanacak. Chnstos Joachimidcs. Demostenes Davvetas. Harold Slee- man. Picr Restany, Feli\ Bauman gibi çağdaş sanatın tanmmış uzmanlannın katıldığı sempozyumun başkanlığını joseph Be- uys'un İlaiya'daki bütün ctkinliklcrini düzenleyen ve onun ölü- münden sonra Beuys'un toplumsal plastik düşüncesinin savu- nucusu oLııı Lucrezia De Demizio Durini ve Yunan küratör Efi Strouza pay lasıyor. Sempozyuma Türkıyc'den Beral Madra bir bildiriyle sanatçı Handan Borüıeçcne dc gozlemcı olarak katılıyorlar.