Catalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 11 ŞUBAT 1991 BORSA NOTLARI Borsa Mardiıfe bakar ABDURRAHMAN YILDIRIM Borsa'nın faaliyete geçtiği 1986 yılından itibaren ne- ler geldi, neler geçti. İlk yılda Çukurova Elektrik'in yıldızı partadı. İkinci yılda Sabancı1 nın Lassa'sı (bugünkü adıyla Brisa) sivrildi ve yüzde 1127 prim yaptı. Üçüncü yıl herkes- te zarar vardı. Dördüncü yıl, yani 1989'a gelindiğinde Er- demir, borsayı peşinden sü- rükledi ve yüzde 1786 verim sağladı. 1990'da sıra Eczacıbaşı'n daydı. Blr önceki yılı yüzde 988 primle kapatan Eczacıba- şı Yatırım, 1990'da atağını sürdürdü ve yüzde 1032'lik bir değer artışı yaptı. Her yıl bir hisse senedi öne geçti. Borsanın lokomotifliğini ya- pan bu şirketlerin ortak özel- likleri ise o yıl en yüksek ser- maye arttınmına giden şırket- ier olmalarıydı. 1991 'de ise hangı hisse öne geçecek? Şanslılar arasında, önemli oranda serrnaye arttı- nmına gidecek olan İş Banka- sı, Şişe Cam ve Sarkuysan sayılıyor. Eczacı'nın IkJerliği- ni sürdürebileceği ihtimalini de kimse dışlamıyor. • Bir aylık gelişmelere bakı- lınca öne sürpriz bir kâğıdın fırtadfğı dikkati çekiyor. Bu da savaş hattına en yakın borsa şirketi Mardin Çimento. Bor- saları en fazla etkileyen savaş olgusuna en yakın yerde, ris- ki en yüksek şırket olan Mar- din Çimento hisseleri, diğer bütün kâğıtları solladı geçti. Aralık ayı sonunda 35 bin li- raya kadar düşen bu kâğıt, geçen hafla 115 bin liraya ka- dar yükseldi ve yüzde 230'luk bir değer artışına ulaşlı. Bor- sacılar, finans çevrelerı ilk kez diKkatlerinı ülkenin dogusun- daki bir şirkete yönetttiler. Do- ğulu bir şirketın borsada yük- selişine tanık otdular. Bugünlerde borsayı peşine takan Mardin Çimento nasıl bir kâğıttı? 2 mılyar ödenmiş sermaye- li, 9 milyar 389 mılyar yeniden değerleme fonu bulunan Mardin Çimento'nun 15 be- delsiz hisse senedi verme olanağı var. Mardin Çimento1 nun öz varlık kârlılığı, aktif kâriılığı, borçlann toplam kay- naklara oranı ve cari oranı (yani kısa vadeli borçlannı ödeme kabt{iye>ti) yatırım kpin borsanın en ideal oranlanydı. Ama bunlar yıldızının paria- masında pek etken değildi. Borsa yatınmcılannın asıl ilgi- sini sermaye artırımında 1 hisseye karşılık 15 bedava hisse verecek olması çekti. Bedavanın cazibesi o kadar kuvvetli ki borsanın Körfez sa- vaşında en tehlikelı bölgede bulunan şirket olma riski aşıl- dı. Kamu Ortaklığı Idaresi'nin özelleştirmeden arta kalan hisseleri kapış kapış gitti. Borsa bir kere Mardin Çimen- to'yu keşfetmışti. Geriye dö- nülmedı. Hisseler alındı. Be- delsizler beklenmeye başladı. Bir de herhalde, ftızelerin yo- lunu şaşırmaması veya yan- lışlıkla bir bombanın atıl- maması... Tekbaş: Kalan sağlar bizimdir Aracı üyelerin 1990'dakı du- rumunu geçen hafta orta- ya koymuştuk. 114 aracı üye- nin 28'i toplam işlem hacminin yüzde 55.1'ini, 37*si sadece yüzde 3.9'unu ger- çekleştirmişti. İşlem hacminin çok az olmasına karşılık bazı aracı üyelerin ayakta kalma- sı da "portföye oynama" şek- linde açıklanıyor. Bu aracı üyelerden bazılan ise zaman zaman kendi portföyleri ile müşteri portlöyünü karıştırı- yor. "Bedava saklama hizme- ti"nin kerametı de burada ortaya çıkıyor. Piyasada anlatılanlara gö- re 15 ocak öncesi savaş ne- deniyle borsanın daha da düşeceğini tahmin eden ba- zı aracı üyeler, müşterilerinin portföylerini satmışlar, nasıl olsa daha düşük fiyattan alıp yerine koyacaklar. Ama borsa bekledikleri gibi düşmeyip aksine hızlı bir yükselişe ge- çince zarar etmişler, aynı malı alıp yerine koymakta çok zor- lanmışlar. Kapılarına gelip mallannı satmak isteyen müş- terilerine zorluk çıkarmışlar. SPK Başkanı Mehmet Şük- rü Tekbaş'a, ' Aracı üyelerin önemli bölümünün kayda de- ğer bir işlem hacmi gerçek- leştiremezken yeni aracı kurumlara izin verilmesi olumsuz sonuçlar yaratmaz mı" diye sorduk. Tekbaş, şun- ları söyledi: "Bu, onların iç işleridir. Ayakta kalıp kalmayacakları bizim sorunumuz değildir. Eğer ayakta kalınamayacak bir durum varsa aracı kurum kurmaya talep de azalır. Yeter ki bu piyasanın kurallanna uygun olarak faaiiyette bulun- sunlar. Bizim için önemii olan budur. Yoksa yaşayamayan ya devreder ya da bırleşir." Tekbaş, "Batılı borsalarda olduğu gibi Türkiye'de de portföye oynayan aracı üye- lerle (dealer) müşteriye aracı- hk edenlerin (cobber) birbirinden artık ayrılması ge- Bîlgi para olunca. Borsada bilgıye hızla, anında ulaşmak çok önemlidir. para demektir Borsadaki bu faktör, topu to- pu günde iki saat süren bor- sa seansını ve fiyat değişimlerini anında yansıtan sistemlerin kurulmasına yol açıyor. Veritel, 'on-line' siste- miyle Türkiye'nin her yanına borsa bilgilerini naklen ya- yımlamaya başladı. Her gün 8.30-17.30 saatle- ri arasında IMKB'den telebor- sa yayını yapan Veritel, naklen yayının yani sıra bor- sada işlem gören şirketlerin 3,6,9 aylık bilanço ve rasyo- larını, fiyat endekslerini, ara- cı üyelerle ve şırketlerle ilgili bilgileri abonelerine aktarı- yor. Teleborsada ayrıca gün- lük döviz kurları, serbest döviz piyasası, altın ve gü- müş fiyatları, dış borsalardan haberler, saat başı dünya spot piyasaları ile petrol ve değerli emtea fiyatları izlene- biliyor. Sektör raporlannın ya- yımlandığı Veritel'de ekonomik göstergeler yanın- da sosyal göstergeler de yer alıyor. Veritel hızmetinden yarar- rekmez mi" şekJinde sorumu- za da şu karşılığı verdi: "Biz kontrol edilebilir kural- lar koyabiliriz. Üyeleri, sen portföye oynayacaksın, sen müşteriye aracılık edeceksin diye ayırırsak işlemlerıni na- sıl kontrol edeceğiz? Ben de- netleyemeyeceğim bir kural getırmek istemıyorum. Bu ay- rımı yaparsak kendi bindiği- miz dalı keseriz. ileride saklama hizmeti tam olarak devreye girdiğinde ve serma- ye piyasası tüm kurallarıyla işlemeye başladığında düşü- nülebilir." lanabilmek ıçin bir telefon ile 750 dolar ödenecek bir minitel' cihazı gerekiyor. Ay- rıca bir milyon TL tesis ücre- ti yanında her ay 350 dolar abone ücreti de ödenecek. Tabiı buna minitelin açık kal- dığı sürece tahakkuk edecek 'telefon' ücreti eklenecek. Yayın İstanbul'dan yapıldtğı için telefon faturası Anadolu kentleri için daha kabarık çı- kacak. Borsada bilgi para demek, ama bilgiyı de ancak parayla sattn almak mümkün. Yatırım danışmanlığı mevzuatı Piyasada yaygın olan 'ya- tırım danışmanlığı' ve 'yatırım kulübü' mevzuatı oluşturuluyor. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan ge- çen ve önümüzdeki haftalar- da genel kurula geleceği tah- mın edilen sermaye piyasası kanun değışikliğı tasansıyla, amatör yatırımcıların büyük ihtiyaç duyduğu ve dört göz- le beklediği "yatırım danışmanlığı" ve "yatınm kulüpleri" oluşturuluyor. Gelişmış sermaye piyasa- larında çok yaygın olan "ya- tırım danışmanlığı", mevzu- atta yeri olmadığı için gizli ya- pılıyor. Genellikle borsanın bulunduğu Tophane çevre- sindekı bürolarda kümelenen danışmanlar ile müşteri ara- sında 'ücret' ve 'portföy' ko- nularında anlaşmazlık çıkı- yor. Herhangi bir kriter olma- dığı için tamamen karşılıklı güvene dayalı yürütülen da- nışmanlık hizmetlerınde ve yatırım kulüplerinde zaman zaman tıkanmalar meydana geliyor. Şemiler'etiçayrı clavaAYŞE YILDIRIM Halen Cumhurbaşkanlığı Da- ruşmanlığı yapan Bıilent Şemi- ler hakkında Anadolu Bankası ve Emlak Bankası Genel Mü- dürlüğü zamanında Bankalar Kanunu'na muhalif davrandığı gerekçesiyle 3 ayn dava açıldı. Devlet Bakanı Giineş Taner'in Şişli Cumhuriyet Savcılığı'na gönderdiği yazı sonucu açılan davalarda sanıklarm sorgulan- malan devam ederken geçen cu- ma günü sanıklar ve Hazine ve- killeri gelmediği için duruşma ileri bir tarihe ertelendi. Başbakanlık Yüksek Denetle- me Kurulu'nun hazırladığı ra- pora dayanarak Şişli Cumhuri- yet SavcılığYna gönderdiği ya- zıyla Anadolu Bankası ve daha sonra da Emlak Bankası'nın ba- zı şubelerinde usulsüz kredi ve- rHdiğini anlatan Taner, sorum- lular hakkında kanuni işlemler yapılmasını istedi. Bankaların baglı olduğu Hazine'den so- rumlu bakan olarak Taner'in 1988 yüında verdiği yazı sonu- cu Cumhuriyet Savcılığı, hazi- ran 1990'da bu kişiler hakkın- da çeşitli kamu davalan açtı. Usulsüz kredi kullandırmaktan, arazi ahş ve satışlannda bankayı zarara uğratmaktan ve görevi suiistimal suçlanndan yargıla- nan Bülent Şemiler ve arkadaş- lanrun sorgulanmalanna devam ediliyor. Biilent Şemiler, Mafamnt Fı- rat, Nermin Gdrsoy, Malik Sa- vaş Sozugel, Hatice Giinaydın, Hayrettin Birdal, Halise Mutlu, Ruhsar Şarizade, Ayla Sadiye Toprak, Nurgnl Kurtoglu, Ru- han Baç, Yurdanur Erkonul, Ydmaz Konak, Oya Boyar, De- niz Yurdakul, Erdal Öz, Savaş Tnncel, Battal Yüksel'in yargı- landığı ilk davanın iddianame- sinde sanıklar şöyle suçlanıyor: "Banka Genel Müdüriügü Döviz Pozisyonu ve Dış İşlem- ler müdoriukleri ve Beyoglu Alaaddin Korkut Şubesi'nde yapdan inceJeme sonucunda dü- zenlenmiş bulunan raporda, bankaca Libaş Inşaat ve Yatı- nm AŞ'ye 3182 sayılı Bankalar Kamınu'nun 38/2-b maddesine aylon olarak kredi kullandınl- dıgı, aynca bankanm Galata Şubesi'nde yapılan inceleme so- nucu Anadolu Teks İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.'ye Bankalar Kanunu'nun 44. ve 45. madde- lerine aykın olarak kredi kul- landınidığı, diger taraftan ban- kanm Yenişetair Şubesi'nde ya- pılan inceleme sonucunda Se- lektuz İth. thr. ve Tic. AŞ'ye kullandınlan krediler toplamm- da, banka yonetim kurulunca firmaya tahsis edilen krediler toplamına nazaran aşımlara se- bebiyet verilerek Bankalar Ka- nunu'nun 44. maddesine aykı- nlıga yol açıldıgı tespit edilmiş- ür." Yönetim Kurulu uyeleri ve bazı müdurlerle birlikte 9 kişi- nin yargılandığı diğer davada sanıklara isnat edilen suç ise şöyle: "T. Emlak Bankası AŞ nez- dinde yapılan inceleme neticesi gercek ve tüzel bazı kişilerin ya- salar çerçevesinde mttlkiyetini kaybettikleri ve Hazine adına bankayı 13.550.418.000 TL. za- rara uğratarak böylece görevle- rini kötüye kullandıkian anlaşıl- makta." Bu davada Şemiler'in yani sı- ra Zafer Yalçın Sayın, Osma'n Okyar, Mahmut Okutan, Bekir Çumurcu, Metin Özgürşen, Er- gin Okur ve Ahmet Vecihi Er- tetik yargılanıyor. Bülent Şemiler'le birlikte Me- tin Artım. Zafer Yalçın Sayın, Mahmut Okutan, Mehmut Dursun Şafak ve Osman Ok- yar'ın yargılandığı diğer dava hinden satın ahndığı Kadıkö) Küçükbakkalkoy'deki araziyi vadeli olarak 143.136.000.000 TL. bedelle Anadolu Teks İnşa- at'a ve Bü>ükçekmece'deki ara- ziyi 500 milyon peşin, kalan 35.151.430.000 TL'ye Tekfen inşaat ve Tesisat AŞ'ye satıldı- ğı ve bu meblağ kadar firmala- ra kredi kullandınldıgı, kredi kullanmasının 3182 sayılı kanu- nun 38. maddesine aykırı ve bu maddede de yer alan kredi bad- lerini aşan kredi tahsisi ve kul- landınlmasına gidildiği... Bökıt Şemfler Gttoeş Taaer Devlet Bakanı Güneş Taner'in Şişli Cumhuriyet Savcılığı'na gönderdiği yazıyla açılan üç karau davasmda, Bülent Şemiler ve bazı çalışma arkadaşları, usulsüz kredi vermek, arazi satışlannda bankayı zarara uğratmak ve görevi suistimalle suçlamyorlar. Davalar henüz sanıkların sorgulanması aşamasında. tapuya tescil edilen tstanbul Ka- dıköy ilçesi Küçiıkbakkalköy'- de Karaman Çiftliği arazisinde- ki 16 parsel sayılı taşınmazm banka yönetimince hiçbir huku- ki dayanağı ohnaksızım önce bu gercek ve tüzel kişilere bedelsiz devri ve bunun devamla adı ge- çen arazinin 70.028 metrekare- lik bölümünün geri alımı sure- tiyle bilerek ve isteyerek bir ka- mu bankası olan ve sermayesi TC Hazinesi'ne ait bulunan dosyasında ise sanıklar şöyie suçlanıyor. "Anadolu Bankası tarafın- dan Tekfen tnşaat ve Tesisat AŞ'ye ve Anadolu Teks tnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.'ye banka- nm maliki sıfatıyla elinde bu- lundurduğu arazinin satış anm- da herhangi bir tahsilat yapıl- maksızın vadeli satış yolu ile kredi tahsisi ve kredi kullandı- nlmasma gidiierek Hazine'ye ait 23.806.582.202 TL'ye 87 tari- Anadolu Teks İnşaat ve Tek- fen tnş. AŞ'ye 31.12.1987 tari- hinde vadeli gayri menkul satış- larıyla yaratılan 142.175.313.798 TL. gelirin ait olduğu müteakip yıl gelirleri ye- rine 1987 yılı dönem kânna in- tikal ettirilmesi sonucu 113.865.498.161 TL. zarar gös- teren 1987 yılı bilançosunun gercek dışı kârla kapalılması 3182 sayüı kanunun 52. madde- sine muhalif olduğu." Marmaris hayali ihracat davasv Yargıtay'la DGM arasında NECATt AYGIN İZMİR — 12 sanıklı Marma- ris hayali ihracat davasında Iz- mir DGM'nin verdiği kararlar- dan bazılan Yargıtay 7. Daire- si'nce bozuldu. Marmaris Lünanı'ndan Suri- ye bandıralı "Rana" adlı bir ge- miyle 1986 yılında yapılan ihra- catın hayali olduğu gerekçesiy- le 12 sanık hakkında İzmir DGM'de dava açılmıştı. Yargıla- maların sonunda mahkeme he- yeti sanıklardan Sülej-man Sezai Yazır, Necmettin Faruk Süer, Nesim Lazer Adetolodo, Sabri Karaoğlu, Ruhi Akaun, Yddınm Güne>, Mahir Yüdınm, Mehmet Ali Bingöl ve Mehmet Köseog- lu'nu 4 yıl 7 ay ile 18 yıl arasın- da değişen çeşitli hapis cezala- nna çarptırmıştı. Yargıtay 7. Dairesi, DGM'ce haklarında beraat kararı verilen sanıklardan Ali Kemal Yamak- ın da hayali ihracat olayıyla il- gili olduğu görüşünden hareket ederek "beraat" karannı bozdu. Bu arada hapis cezasma çarptı- rılan Mehmet Köseoglu'nun ak- lanması gerektiği 7. Daire'ce ka- rarlaştınldı. Yargıtay, Haydar Onay ve Süleyman Duran hak- kındaki "beraat" kararlanna uydu. Böbrek taşı kırma konusunda uzman kuruluş • I ARAS UROLOJI MERKEZI Modern ürolojinın ülkemizdeki önder kuruluşu Aras Ürolojı Merkezınde, böbrek ve idrar yolu taşları. bryomedıkai teknolojının en gelişmış urunü SIEMENS LITHOSTAR cihazı ile kınlır. Bunun yanısıra ameliyatsız prostat tedavisi, endoürolojik girişimler ve tüm ürolojik teşhis, tedavi ve laboratuar olanakları ile Aras Urolojı Merkezı hastalarımızın hizmetindedir. ARAS SAĞLIK HIZMETLERI VE TİC A Ş Halaskargazı Cad No 401/3 Zıraat Bankası ustu Sışlı Meydanı 80260 ISTANBUL Tel(1)130 46 46 - 132 24 31 R E K L A M D U N Y A S I Körfez'den reklama darbe17 ocakta başlayan Körfez savaşı, tüm dünyadaki, bu arada tabii Türkiye'de- ki reklamalık sektörünü de vurdu. Tüm dünya televizyonları yayınlannda savaş haberlerine ve görüntülerine geniş yer ayırdı, kimisi 24 saat savaş yayını yap- tı. Televizyonlann izlenme oranı birden- bire görülmemiş ölçüde yükseldi. Gazetelerin tirajlan arttı. Ancak bu gelişmeler reklam gelirleri açısından tam tersi bir etki yaptı. Büyük televizyon şirketlerinin gelirleri hızla düştu. Reklam verenler, reklamlannın savaş görüntüleri arasında yayımlanma- sını istemiyorlardı. Bu hızlı düşüş o ka- dar etkili oldu ki sonunda çok sayıda TV şirketi normal yayınına dönmek zorun- da kaldı. Türkiye'de savaş oncesinde başlayan ve savaşla birlikte yaygınlık ve yoğun- luk kazanan durgunluk, reklam sektö- rü üzerinde de etkisini sert biçimde gösterdi. Daha uzun dönemli projeler sürdürülürken, özellikle medya planla- masında, gelecekle ilgili belirsizlikler yü- zünden güçlüklerle karşüaşıldı. Bunun sotnut sonucu 'geçici erteleme' olarak ortaya çıktı. Örneğin TRT'ye reklam re- zervasyonu yaptıranlann sayısı geçen yı- lın eşdöneminin üçte birine ulaşabildi ancak. Sıkıntınm ulaştığı boyutlar, Cumhurbaşkanı Turgut özal'ın işadam- larına yatınmlannı ve harcamalannı durduraıamalan çağnsını yapmasına yol açtı. Bu arada reklam ajanslannın, çalışan- larına zam yapma döneminde olmalan, bu krizin ilk yansımasının çalişanlar üze- rinde görülmesine yol açtı. Kimi ajans- lar küçülmeyi seçerek personel sayısmı azalttı. Yapılan zamlar mütevazı oran- larda kaldı. Bu oranlarda dahi zammın yıl içine yayılması yolu benimsendi. Ki- mi ajanslar zammı 'belirsiz bir stire' er- teledi. yeni adresi — Faruk Atasoy ve Ege Ernart'm birlikte kurdu- ğu Birikim Reklamcılık, danışmanlık ve ticaret şirketj, Nişantaşı'ndan Gayrette- pe'ye taşındı. Yeni adres: Mevlüt Peh- livan Sokak, Yümaz Han, 24/5 Gayret- tepe 80290 Tlf: 173 1691-1732048 Fax: 1753531. Dalfaı Bebe, ReklanevTnde — Kopaş Kozmetik Pazarlama ve Sanayi Anonim Şirketi ürünlerinden Dalin Be- be Bakım Seti'nin tanıtımı, Young and Rubicam Reklamevi'ne verildi. Amba- lajlan yenilenen Dalin Bebe Bakım Seti ürünlerinin tanıtım hanrlıklan yoğun bir şekilde sürüyor. ltrlrlntnhlıf Bd yeni nmşte- rl — Reklamcıhk'm hazır giyim sektö- ründeki yeni müşterisi Rifle Jeans Tur- key blue jean ve diğer spor giyim urün- lerini nisan ayından başlayarak ve bü- yük bir reklam desteğiyle piyasaya su- nacak. Reklamcıhk'm ikinci yeni müş- terisi ise Erksan Şirketler Grubu. Erk- san Şirketler Grubu, inşaat ve tekstil kimyasalları üreten şirketlerden oluşuyor. ProoMipro'dan Garaad Baa* kaa destddi TH\' O H İ — Nuri Çolakoğlu'nun yönetimindeki Promop- ro, Garanti Bankası'run sponsörluğü Ue gerçekleştirdiğf- filmde, Turk Hava Yol- lan'na yeni bir hizmet sunuyor. Filmde yurtdışı seferlerden gelen yolculara Türkiye'deki gümrük işlemleri, döviz bozdurma ve diğer idari formalitelerle şehir merkezine gidiş konulannda aynn- tıh bilgi veriliyor. "Don't youjmd thu ad sball*" - Sen bu ilanı cinsel aynma bulmuyor nuısun? - Haytr, bence hayat cinsel aynma Hnmn^rt- Reklam göreeeü elarakdegerleMÜrilfer-Ka- nada Reklamahk Vakfı, çeşitli med- yalarda yapılan reklamlann belirli bir standart içinde yayımlanması konu- sunda, hem reklam ajanslanna yol göstermeye çalışıyor hem de tüketi- cilerin dilek ve şikâyetlerini irdeliyor. Ne var ki bir reklamın kabul edilebi- lir olması kişiye, yere ve zamana gö- re değişiyor. Kimisi için olumsuz hatta zararlı sayüabilecek bir reklam, başkalan için olumlu ve yararlı sayı- labiliyor. Kanada Reklamcılık Vak- fı da genel ya da somut, herhangi bir reklam konusunda söyleyecegi olan insanlan kendisine başvunnaya çağı- nyor. T E K N O L O J I V I T B I N I Robot bahçıvan Yeni Zellanda'- dan Orman Araştır- ma Enstitüsü, bitki yetiştiriciliğinde kul- larulabilecek bir ro- bot geliştirdi. Ja- ponların robot tek- nolojisi bilgileriyle kendi botanik bilgi- lerini birleştiren araştırmacılar, bitki- lerin kültüründen ta- mamen sorumlu bir robot gerçekleştir- meyi başardı. Bugün, büyük çapta küçük ağaç ve bitki yetiştiriciliğinin elle yapılması dola- yısıyla çok zaman kaybı oluyor ve yük- sek maliyetlerle çabşılıyor: Bitkiler, önce kültür banyolanna bırakılıyor, sonra to- humlan almıyor. Besleyici öteki solüs- Video kamerada yapay zekâ Pentax firmasının PW EM 100E model 8 mm'lik video kamerası, ilk bakışta bir dürbüne benzeyen biçimiyle dikkat çekiyor. Fakat aslın- da elektronik donanımıyla öteki kameralardan aynlıyor. Pentax'm bu modelinin otomatik ayar- larna sistemi bir ölçüde yapay zekâ teknolojisi içe- riyor. Alınan görüntüdeki net ve flu noktalar ara- sındaki a>Timı değerlendiren bir program, asıl sü- je üstünde ayarlama yapılmasını sağlıyor. Bura- daki algoritmi oluşturmak için gözün çalışma bi- çiminden yararlanılmış. Sistem, merkezden ke- narlara doğru ilerleyerek çeşitli unsurlardan (ko- num, göreli olarak kaplanan alan, hareket...) ya- rarlanarak asıl süre üstünde kilitleniyor. Ayrıca otomatik beyaz dengesi sistemi, 64 farklı bölge- ye mudahale ederek çok kesin renk düzeltmesini mümkün kılıyor. yonlara aktanlmak için kesiliyor. ölü yapraklan temizleni- yor... Sonuç olarak, yorucu ve zaman ah- cı bir çalışma gereki- yor. Fakat aynı özel- liklere ve kaliteye sa- hip geniş çapta bitki yetiştirmek için bu çahşma zorunlu. Bütün bu işleri bir robotun gerçekleş- tirmesi zor gözüke- bilir. En azından bu hassas çahşmada ro- botun bütün görev- leri eksiksiz yerine getirmesi konusunda bir kuşku duyulabilir. Ancak Yeni Ze- landah araştırmacılar, Toshiba'mn ge- liştirdiği bir robotla tüm bu işlerin fls- tesinden gelebilmeyi başardılar. Su ve köpükle elektrikli tıraş Panasonic su ve köpükle de kullanılabilen bir elek- trikli tıraş makinesini piya- saya sürdü. Şarj edilen ya da 6 voltluk pille çalısan tı- raş makinesi hiçbir risk ol- madan suyla yıkanabiliyor. Panasonic'in bu ES serisi 6 model ileriyor. En pahalı (900 Fransız Frankı) model olan ES 327 BK'nın bıçak- lan çelik-titandan yapüiruş. Piller bir saatte şarj oluyor. Ağırüğı 190 gram olan ma- kineyle 3-4 dakika içinde çok ince tıras olunabiliyor. E K O N O M İ K İ T A P L I Ğ I SSCB'deki Türk cumhuriyetleri S.S.CJ HDEKI n»W CUI«URIYET1EWM« SOSVO • EKONOMİK AMAUZLEftt VE SSCB'deki Tûrk Cumhuriyetlerinin Sosyo- Ekonomik Analizleri ve Tûrkiye ile tlişkileri / Prof. Dr. İlhan Uludağ-Doç. Dr. Vildan Serin / İstanbul Ticaret Odası Yayınlan / 427 sayfa. tstanbul Ticaret Odası, gerek iki ülke ilişkilerinde gerekse dünyada meydana gelen siyasi ve sosyo- ekonomik değişiklikleri dikkate alarak Sovyetler Birliği ve bu ülkede bulunan Türk cumhuriyetleri hakkında detaylı bir araştırma hazırlattı. Prof. Uhı- dağ ve Doç. Serin'in gerçekleştirdiği araştırmada, öncelikle SSCB'nin iktisadi yapısına, glasnost ve perestroyka politikalarımn değerlendirilmesine, SSCB'de yaşayan Türklerin sosyo-kültürel ve ikti- sadi kaynaklarına, SSCB'deki Türk federe ve özerk cumhuriyetlerin yapısına, SSCB ile dış ticaret iliş- kilerinin ve potansiyel imkânlann değerlendirilme- sine yer veriliyor.