Catalog

CUMHURİYET/14 DIŞ HABERLER 12 HAZİRAN 1990 BULGARİSTAN Muhalefette öfke veşaşkınlık ŞAŞKINLIĞA DÖNÜŞEN SEVtNÇ -Demokratik Güçler Birligi taraftarlan Sofya'daki Basın Merkezi önunde ilk sonuçlarda onde gittiklerini ögrenince, sevinç gösterileri yap- Ular. Ancak Sosyalist Parti'nin zaferi ile sevinçleri şaşlanlıga dönüştü. (Fotograf: Reuter) Bulgaristan Sosyalist Partisi'nin (komünistler) ilk turda önemli bir çoğunluk sağlaması, muhalefette şaşkınlık yarattı. Sofya Üniversitesi öğrencileri seçimlerde hile yapıldığı iddiasıyla üniversiteyi işgal ettiler. Öğrencilerin eylemi çok sayıda muhalif tarafından da destekleniyor. ZAFER ARAPKİRLİ SOFYA — Bulgaristan'da pazar günü yapüan genel seçimlerin ilk turunda en fazla oyu kornünistlerin (Bulgaristan Sosyalist Partisi) alması, beklentilerin altında bir so- nuç elde eden muhalefette şaşkınlık ve öf- ke yarattı. Sofya Üniversitesi öğrencileri se- çimde koraünistler tarafından hile yapıldı- ğını iddia ederek üniversiteyi işgal ettiler. Oğrenciler sevimlerde hile yapıldığı acıklan- madıkça eylemlerini üç gün boyunca sür- düreceklerini, sonuç alınmazsa sttresiz iş- gale gidcceklerini ilan ettiler. Öğrencilerin bu eylemi sokaklarda protesto gösterileri- ni sürdüren çok sayıda muhalefet yanlısı ta- rafından da destekleniyor. Güvenlik güç- lerinin olaylara müdahale etmediği dikka- ti çekiyor. Seçim gecesinden itibaren başkent Sof- ya'da sokaklara dökülen muhalefetteki De- mokratik Güçler Birliği (DGB) taraftarla- rı seçime hile karıştırüdığını iddia ettiler. DGB tarafından dün akşam üzeri Sofya'- da düzenlenen ve 100 bin kişinin katıldığı dev mitingde diğer Doğu Avrupa ülkeleri- nin aksine komünistlerin hâlâ güçlü şekil- de iktidarda kalrnalan öfkeyle kınandı. Muhalefet hareketi "45 yıl yeter", "Konrii- nizm en biiyük suçtur" sloganlarıyla Sos- yalist Parti'yi hileli seçimlerle iktidan elinde tutmaya çalışmakla suçladılar. Resmi olma- yan sonuçlara göre, Türk azınlığın örgüt- lendiği, Hak ve Özgürlukler Hareketi top- lam oyların yüzde 6'sım alarak dördüncü büyük siyasi güç haline geldi. Seçim sonuçlan, önceki gecenin ilerleyen saatlerine doğru çeşitli kaynaklardan Sof- ya'ya ulaşırken bağımsız bazı kuruluşlann eğilim hesaplarıyla ortaya koyduğu tablo, siyasi çevrelerde ve gözlemciler arasında bir LİMA Peru'ya'samuray'başkanDevlet başkanlığı seçiminde Japon asılh Alberto Fujimori, ünlü yazar Mario Vargas Llosa'yı geride bırakarak büyük sürpriz yaptı. Mario Vargas, resmi sonuçlar açıklanmamasına karşın rakibinin zaferini kabul etti. Dış Haberier Servisi — Peru'da önceki gün yapılan devlet başkanlığı seçimlerinde, resmi sonuçlar henuz açıklanmamasına kar- şın bağımsız aday Alberto Fujimori'nin za- feri, rakibi Mario Vargas Llosa tarafından tanındı. Mario Vargas, "Kamnoyu yokla- malanna göre rakibim kesin bir zafer kt- zandı. Pern halkının seçimine saygı gösterecegim" dedi. Seçimi kazandığına ke- sin gözuyle bakılan Japon asıllı Fujimori ise "ulusal birük hükümeti" kurulması çağ- nsmda bulundu. Resmi sonuçlarm üç haf- ta içinde açıklanması bekleniyor. Penı'da yaklaşık 10 milyon kayıtlı seçme- nin oy kullandığı önceki günkü seçimlere katılım oranı büyük oldu. Maocu Aydınlık Yol gerillalannın tehditlerine karşın Peru- lular, önceki gün sabahın erken saatinden itibaren sandık başına gittiler. Sandıklann önceki gece saat 23.00'te kapanmasından sonra Peru televizyonundan verilen ilk so- nuçlarda, Fujimori'nin yüzde 54.92, Mario Vargas'ın da yüzde 43.08 oy aldıklan du- yunüdu. Televizyonda ilk sonuçlann duyulmasın- dan ve sandık başında yapılan ilk nabız yok- lamalanndan sonra bir açıklama yapan dev- let başkanlığı adayı ünlü yazar Mario Var- SSCB Gorbi Baltık liderleriyle örüügörüşüyor Görüşmenin Baltık zirvesinin Moskova'ya gönderdiği ortak mesaj üzerine yapılacağı bildiriliyor. MOSKOVA (AA) — SSCB Başkanı Mi- hail Gorbaçov'un, bugün Sovyetler Birli- ği'nden bağımsızlıklarmı elde etmeye çalı- şan üç Baltık cumhuriyeti Letonya, Litvan- ya ve Estonya'mn liderleriyle görüşeceği bil- dirildi. Letonya Parlamentosu sozclisü, konuy- la ilgili olarak AA muhabirine verdiği de- meçte, bu görüşmenin, önceki hafta sonun- da, Baltık Konseyi'nin zirve toplantısı so- nunda, Gorbaçov'a gönderilen ortak me- saj üzerine yapılacağını bildirdi. Ancak söz- cü, bundan başka ayrıntı vermedi. Mart ayında SSCB'den bağımsızlık ilan eden Litvanya'yı, değişik biçimlere sahip kararlarla da olsa Estonya ve nihayet Le- tonya izlemiş, Gorbaçov, yayımladığı ka- rarnamelerle, her üç cumhuriyetin bağım- sızlık yolundaki adımlannı 'anayasaya aykın' ilan etmişti. SSCB Başkanı, bağımsızlık karan alan Litvanya'ya uyguladığı ekonomik abluka- yı, nüfuslan içinde yüksek oranda Rus azın- lık bulunan Estonya ve Letonya'ya yaygın- laştırmamıştı. Litvanya Başbakanı Kazimiera Prunski- tmt, yardımcıs Algirdas Brazanskas'la bir- likte dün geldiği Moskova'da, SSCB Baş- bakanı Nikolay Rjjkov'la ablukanın kaldı- nlması konusunu görüşüyor. Görüşmeyle ilgili olarak henüz hcrhangi bir açıklama yapılmadı. KÎMLİK KARTI/PERU Nüfusa: 21.792.000 (1989) YiUoicümü: 1.285.216 kilometrekare Başkenti: Lima Resmi diller îspanyolca, Keçuva dili Resmi din: Katotik Ekoaomi: Tarun, madencilik ve imalat Etaik bileşim: Keçuvalar, Mestizo, Ay- marft, Amerika yerlisi. gas Llosa, rakibi Fujimori'nin zaferini ta- nıdığını belirtü. Lideri olduğu "Demokra- tik Ophe"nin merkezinde yapılan toplan- tıda konuşan Mario Vargas, Fujimori'ye ba- şarüar diledi. Reuter'in haberine göre de sandıklann kapanmasından sonra bir basın toplantısı düzenleyen Alberto Fujimori, Penı'da ge- lışme kaydedilmesi için olağanüstü çaba sar- fedilmesi gerektiğini belirterek "ulusal bir- lik hükameti" kurulması çağnsında bulun- du. Fujimori, çağrısının, özellikle Mario Vargas İiderliğinde Demokratik Cephe"yi he- deflediğini kaydetti. Fujimori ve Mario Vargas, nisan ayında yapılan ilk tur seçimlerde en yüksek oy ora- nına ulaşmışlar ve önceki gün yapılan ikinci tura katılmaya hak kazanmışlardı. Nisan ayında yapılan ilk tur seçimlerde Mario Var- gas, oylann yüzde 33.08'ini, Fujimori ise yüzde 30.07'sini almışlardı. Mario Vargas önünde devlet başkanlığı yanşını kazanan Fujimori'nin bu başansın- da eski Devlet Başkanı Alan Garcia'nın da payı olduğu bildiriliyor. Görevı 28 temmuz- da sona erecek olan Alan Garcia, seçimle- rin ilk tunından sonra Fujimori'nin destek- lenmesini istemişti. Mario Vargas, liberal bir ekonomik politikayı savunurken Fujimori, "merkez sol" bir politikadan yana olduğu- nu söylüyordu. Ajanslar, "Degişim 90" sloganı altında kampanyasını yürüten Fujimori'nin, Kato- lik kilisesınin ve Peru'daki milliyetçi unsur- lann muhalefetine karşın seçim kazanma- sm\ büyük bir başarı olarak nitelendiriyor- lar. Siyasi gözlemciler, ekonomisi giderek kötülesen Penı'da Fujimori'nin özellikle kır- sal kesimden sağladığı destekle deviet baş- kanı seçıldiği görüşünde birleşiyorlar. Fu- jimori, Mario Vargas'ın aksine koka üreti- minin yasaklanmasına karşı çıkıyordu. Fu- jimori, bu tür bir uygulamanın kırsal kesi- mi daha da fakirleştireceğini savunuyor. Peru'da kentsel yerleşim birimlerinin dı- şında kalan bölgelere ulasınun zor olması ve özellikle dağlık bölgelerden seçim sonuç- lannın almmasının gecikebileceği göz önün- de bulundunılarak resmi sonuçlarm ancak üç hafta içinde alınabileceği belirtiliyor. Aydınlık Yol'un eylemleri Bu arada Peru'da önceki gün yapılan dev- let başkanlığı secimlerinde Maocu Aydın- lık Yol gerillaları eylemlerini sürdürdüler. Seçimlerden önce "boykot" çağnsında bu- lunan gerillalar, Huancayo kentinde 10 se- çim merkezine bombalı saldırıda bulundu- lar. Saldırılarda 1 kişinin öldüğü, 8 kişinin de yaralandığı kaydedildi. Gerillalardan bi- rinin de elindeki bombanın patlaması so- nucu öldüğü bildirildi. Huancayo polisi, Aydınlık Yol gerillala- nmn, aynca üç kardeşi vurduklannı ve ce- setlerinin yanına, "thbarcılar böyle öMiiriUür" şeklinde not bıraktıklannı açık- iadı. PORTRE/ ALBERTO FUjtMORl Üniversiteden Devlet Başkanlığına Peru'da baş- kanlık seçimin- de rakibi ünlü yazar Mario Vargas Llosa*yı yenerek ülkenin başkanlığına se- çilen Japon asıl- lı Alberto Fuji- mori, 1990 yı- lında politika alamnda en büyük sürprizlerden birini ger- çekleştirdi. Fujimori'nin önlenemeyen yük- selişi Peru'da "Fejnmania" olarak adlandı- rılıyor. Fujimori, 4 ay önce başkanlık secimlerin- de adayhğını koyduğunda Peru'da bile çok az kişi tarafından tanınıyordu. Tanm mü- hendisi olan ve üniversite rektörlüğü yapan Fujimori, siyasete yeni atılmıştı. Seçim kam- panyasını yürütebilmek için evini, otomo- bilini ve traktörünü satmak zorunda kaldı. tş çevreleri Vargas Llosa'yı destekliyor, ün- lü romancıya büyük mali yardım yapıyor- Iardı. Llosa, kampanya sırasında ateşli biçim- de piyasa ekonomisini savunuyor, derhal büyük çaph özelleştirmelerin yapümasını is- tiyordu. Fujimori ise aynntıya girmeden ge- nel sonınlar üzerinde duruyor, sosyal gü- venlik politikası, sağlık ve sanayinin mo- dernleştirilmesini vurguluyordu. Kimi za- man Samuray savaşçısı giysileri ile fotoğ- rafcılara poz veriyordu. Fujimori, Vargas Llosa'ya kıyasla merkezi tftuyor, piyasa ve özelleştirme konulannda daha temkinli bir tutum sergiliyordu. Fujimori'nin dengeli ve ılımlı tutumu kendisinin bile beklemediği bir zafer kazanmasına yol açtı. 51 yaşındaki Fujimori, 1934 yüında Pe- nı'ya göç eden Japon ailesinin beş çocuğun- dan biri. Fujimori'nin ailesi Japonya'nın gü- neyindeki Kyushu bölgesinden göç etti. Fu- jimori'nin babası çeşitli işlerde çalıştı. Baş- kent Lüna'da bir dükkân açtı. 2. Dünya Sa- vaşı sırasında Japon mallanna karşı boy- kot uygulamnca dükkânını kapatmak zo- runda kaldı. Fujimori, 1960 yıünda Ulusal Tanm Üniversitesi'nden tanm mühendisi olarak mezun oldu. 1984-89 yıllan arasın- da ise aym üniversitede rektör olarak görev yaptı. Doktora çalışmalarım ABD'de Wis- consin Üniversitesi ile Fransa'da Strasbourg Universitesi'nde tamamladı. Fujimori, Baş- kan Alan Garcia yönetiminde iki yıl tanm danışmanhğını yaptı. Bu görevi sırasında bürokrasinin isleyişi konusunda bilgi sahi- bi oldu. Fujimori, Japonca, lngilizce, Fransızca ve Almanca biliyor. Kendisini çalışkan ve içe dönük olarak tanımlıyor. Günde 12-13 saat çalışan Fujimori, yemekler arasında hiçbir şey yemiyor. "Dikkarjmin dagılma- suu istemiyorum" diyor. Evli ve dört çocuk babası olan Fujimori, ufak çiftliğinde ya- şıyor. ÇEKOSLOVAKYA Sivil Forum koalisyon istiyorSeçimleri büyük farkla kazanan Sivil Forum, büyük olasıhkla Hıristiyan Demokratlarla koalisyona gidecek. Seçimlerden . ikinci parti olarak çıkan komünistlerin lideri Ladislav Adamec de bir gün iktidara gelebileceklerini söyledi. NtLGÜN CERRAHOĞLU PRAG — Sivil Forum, yaklaşık yanm yuzyülık bir aradan sonra yapüan ilk öz- gur seçimlerin mutlak galibi oldu. Slovak- ya'da şiddete karşı yurttaşlar adını alan bu örgîit, bu oylann yaklaşık yüzde 47'si ile ezki bir zafer kazandı. Ve halk meclisin- deki toplam 150 sandalyeden 84'üne sahip olarak mutlak çoğunluğu ele geçirdi. Fakat Forum liderlerinin yaptıklan ilk açıklama- lar, siyasi oluşumun tek başına iktidar ol- mak istemediğini ortaya koyuyor. Sivil Forum, demokrasiye ve pazar eko- nomisine geçişi yapacak yeni olan yeni hü- kümeti, Hıristiyan Demokratlarla gerçek- leştirmek istiyor. Hedef aldıklan oy oranının yansı düze- yine (yüzde 12) ancak ulaşan Hıristiyan De- mokratlann yaşadıklan yoğun düş kınklı- ğıru aştıktan sonra Sivil Forumla hükümet kurmak önerisini kabul etmeleri bekleniyor. Cumhurbaşkanı Vaclav Havel'in önü- mttzdeki iki gün içinde büyük bir olasıhk- la Marian Calfa'yı yeniden başbakanhğa ta- yin etmesi bekleniyor. Eski bir komünist olan Calfa, yübaşından bü yana Sivil Fo- rum'a geçmiş bulunuyor. Temmuz ayımn ilk günlerinde de yeni Çek hükümetinin par- lamentonun onayını alması gerekiyor. De- mokrasi ve pazar ekonomisine geçiş süreci hazırlayacak bir kurucu mecliste iki yıl için çahşacak olan bu hükümet, ülkenin demok- ratik yeni anayasasını yapacak. Seçimlerin en büyük sürprizi, yüzde 13.6 oy alarak ülkenin ikinci partisi konumuna giren komünistler oldu. Bunda komünist partiye yazılı 800 bin üyeden oluşan katı bir çekirdeğin varlığı etkin oluyor. Bu üyeler, Komünist Parti'nin tamamen ortadan kalk- ması halinde yitirecekleri çıkarlan düşünü- yorlar. Cumhurbaşkanı Havel'in sözcüsü Michael Zantovsky de bu noktaya işaret ediyor ve komünistlerin ideoloji yerine or- tak çıkarlarla hareket ettiğini söylüyor. "Komünistler bu çıkarlan konımak duramundalar" diyor Zantovsky ve ekli- yor: "Geleceğe yönclik korkular ve aynca- taklan yitirmek endişesi hâlâ komünistler arasında güçlü bir bağ oluştunıyor." Aynca komünistler, taşradan hâlâ tanm kooperatiflerinin ve ziraat bankalanmn de- netimlerini ellerinde tutuyorlar. Çiftçiler, kırsal örgütlenmeyi denetleyen komünist- lerden aldıklan yardımları kaybetmekten korkuyorlar. Her halukârda komünistler tüm partile- rin katıldığı yoğun bir antikomümst kam- panyaya maruz kalmalanna rağmen, so- nuçtan çok memnunlar. önceki, gün bir basın toplantısı düzenle- yen parti lideri Ladislav Adamec, "Artık iktidann el değiştirdiği bir sistemde yaşa- dıgımıza göre komünist partinin de bu ku- ralın dısında kalması için herhangi bir ne- den yok. Biz de bir gün iktidara gelebiliriz" dedi. Partinin yakın bir gelecekte adım değış- tirebileceğini bildiren Adamec, bu konunun ilk kongrede ele alınacağım açıkladı ve "Genç, yeni bir lider kadrosu ile partinin geçmiş hatlanndan sıyrılıp, komnnizmin olumlu yönlerini koruyacağım" söyledi. "Çek parlamentosunda sol kanadı oluştu- ran tek partinin komünistkr olduğuna" isa- HAVEL MEMNUN — Sivil Forum seçim zaferini, başkent Prag'da dün düzenlenen bü- yük bir açıkbava konseri ile kulladı. Havel konsere girerken kendisini alkışlayan halkı selamladı. (Fotograf: AP) ret eden Adamec, partîye "vahşi kapitalizme" mücadele etmek için soldaki tum güçleri çekmeye çalışacaklanm kaydet- ti. Kâğıttan tasarruf etmek için kannca du- ası gibi yazılarla ve küçücük fotoğraflarla dolu dolu sekiz sayfa çıkan ve bir dosya ebadını taşıyan gazetoiar de yer kaygısı yü- zünden iri manşetlere rastlanmıyor. Devri- me dek yeraltında üç bin kopya basan ve 1990 başından bu yana 250 bin tirajla ül- kenin en etkin gazetesine dönüşen bağım- sız eğilimli "Lidova Noviny"nin "Hoşgö- rü Atmosferi" başhğını taşıyan başyazısın- da tüm gözlemciler tarafından Doğu Av- rupa'daki en dengeli ve olgun seçimler ola- rak nitelendirilen seçimlerin yorumunu ya- pıyor. Çeklerin yanm yüzyıl öncesindeki demokrasi geleneğini unutmadıklarına de- ğinen gazetenin köşe yazılanndan biri de "icgüdnsel demokrasi" adını tasıyor. "Evet ama" başlıklı yazıda ise gazetede "sonoç- lardan memnanaz, ama tamamen değfl" di- yor ve ekonomik reformlann, Komünist Parti'nin muhalefet gettosuna itUmesinin ve Slovakya ile Moravya'da beliren ayncalıkçı fikirlerin geçiş döneminin çetin kilometre taşlannı oluşturacağına işaret ediyor. Çek parlamentosuna büyük partilerin dı- şında yalnız milliyetçi yerel partilerin gir- miş olması demokrasıyi tehdit edebilecek en büyük etkenlerden biri olarak görülüyor. Ekonomik reformlara gelince hükümetin açıklamasından hemen sonra "özeUeştirme- ler" lanse edilecek. Satışa çıkanlacak olan devlet şirketlerinin hisseleri, şirket çalışan- lan, yerel şirketler ve yabancı yatınmcıla- ra gidecek. ölçüde garip karşılandı. Seçim öncesi özel- likle Sofya gibi büyük kentlerde önemli bir zafer kazanmayı uman Demokratik Güçler Birliği (DGB) taraftarları sokaklara dökü- lerek gösteriler yapmaya başladılar. Sabah saat 3 sulannda başkentteki par- lemento binası önünde ve sonuçlann der- lendiği basm merkezi önünde toplanan bin- lerce DGB taraftan, "Komünistler hile yap- b", "Bir daha onlan istemiyornz" ve seçim boyunca kullandıklan "45 yıl yeter" slogan- lannı attılar. Seçim sonuçlannı dün en sağlıklı biçim- de aldıklanm savunan Uluslararası Bağım- sız Sosyal Araştırmalar (INFAS) adlı Alman kurulusunun öğle saatlerine doğru açıkla- dığı rakamlara göre oylann yüzde olarak riagihmı şöyleydi: Bulgaristan Sosyalist Par- tisi yüzde 47.9, Demokratik Güçler Birliği yüzde 35.6, Çiftçi Partisi yüzde 8.1, Hak ve özgürlükler Hareketi (Türkler) yüzde 6, di- ğerleri yüzde 2.4. Bu sonuçlara göre pariamentonun ilk tur- da belirlenen 200 sandalyesi de şu şekilde dağılacak: BSP 99, DGB 73, Çiftçiler 16, Türkler İZ Bu arada seçimleri izlemek üzere ülkede bulunan Avrupa Konseyi gözlemci heyeti, dün sabah düzenlediği basın toplantısında, seçimin "geregince adil ve eşit, hilesiz" geç- tiğini öne sürdü. Gözlemci heyet başkam tspanyol parlamenter Miguel An^el Mar- tinez, "Gidip gezdiğimiz bemen tüm san- dıklardan ediııdigimiz izknim, seçimin adil şartlar altında gercekleştigini gösteriyor. Bn şekilde Bulgaristan. Avnıpa'ya yakınlaşd- gını kanıtlamış bnlunuyor. Bnnu sadece kendi adım a degil, diger arkadaşlanm adı- na da altını çizerek söylnyorum" dedi. Ispanyol Sosyalist Işçi Partisi (PSOE) lideri ve Doğu Avnıpa ile Ilişkiler Komis- yonu Başkam olan Martinez, TUrk azınlı- ğın yaşadığı bölgeleri de gezdiklerini belir- terek buralarda da adil bir seçim yapıldığı- nı kaydetti. Diğer üyeler de gözlemlerini aktanrken zaman zaman "kendi ulkderindekinden da- ha örnek ve eşil koşullarda oy sayımı yapüan" sandıklara rastladıklanm öne sür- düler. Bulgar gazeteleri öte yandan seçim sonuçlan dün yayım- lanan Bulgar gazetelerinde çeşitli yorumlar- la değerlendirildi. tktidardaki komünistle- rin yayın organlanndan "Duma" gazetesin- Je yer alan bir yorumda, muhalefetin "45 yıl yeter" sloganına yanıt niteliğinde "45 yıl yermedi" ifadesi kullamldı. Duma'nın yonımunda aynca şu görüşlere yer verildi: "Tarihi bir geçiş için 45 yıhn yetertt ol- madıgı aolaşıldı. Bu 45 yıl Türk yataguun- dan (kıbandan) Amerikan bOgisavanna ge- çiş için yeterli olmamıştır. Komünist Parti- si 45 yılda ancak sosyalizmin ilk dönemle- rindeki hayallerden annmış ve geçmiş to- taliter geri kalmışlık dönemini de aşarak Bnlgaristan Sosyalist Partisi'ni geri dönil- mez bir birliktelik içinde yuraUbUmiştir." Lukanov koalisyonda ısrarlı Bulgaristan Başbakanı Andrei Lukanov da ulkesinde 44 yıldan bu yana yapüan ilk serbest seçimlerin birinci turunda tahmin- lerinden daha iyi bir sonuç aldıklanm söy- ledi. Sosyalist Parti lideri Lukanov, BBCye verdiği demeçte, oylann yüzde 45-46'sını beklediklerini, ancak görüldüp kadanyla yüzde üç daha fazla oy kazandıklannı söy- ledi. Başbakan Lukanov, "Ancak emin ol- mak için yine de beklemek gereklr, zira oy sayım işlemi devam ediyor" dedi. Muhalefet ile koalisyon yapma çağnsın- da ısrarlı olduklanm belirten Lukanov, "Önce seçimlerin tamamlanmasını bekle- mek gerek. 17 haziranda seçimlerin ikind tunı yapılacak. Koalisyonda ısrar ediyonız. Bu bir taktik degil. Bana göre ülkenin bn asamada ulusal bir uzlaşmaya, ulusal bir- lige ihtiyaa var" şeklinde konuştu. İZLENİMLER imdi gözler omünistlerdeSOFYA (Cumhnriyet) — Sandık, Bulga- ristan'ın aslında yabancısı olmadığı bir tahta kutuydu. Ancak çıkacak sonucun belli ol- duğu seçimlerdeki "lastik damga" oylarla dolu sandıktan başka bir sandıktı pazar günkü... Her şey 10 Kasım 1989 günü, yani Doğu Avrupa'da birbiri ardma reform dalgası ha- berlerinin geldiği bir ortamda Todor Jivkov yönetiminin de "zorunlu emeklflik" kerva- nına kaöhmıyla başlamıştı. Bunu, üst dü- zeyde bir dizi değişim ve nihayet parti kong- resinde isim değisikliği izlemiş, yine aym dö- nemde başkent Sofya caddelerinde başım 'Ecoglasnost'un çektiği muhalefetin sesi yankılanmaya başlanmıştı. Bulgarlar, Jivkovcu dönemin zorunlu uy- kusundan uyanmakta gecikmemiş ve siya- si parti ve hareketlerin örgütlenmesi bir mı- sır patlağı gibi hızla başlamıştı. Yaklaşık 1.5 milyon Türk azınlık da bu dalgadan nasi- bini almakta gecikmemişti. Aralık ayında alınan bir kararla Türklere zorla değiştiri- len isimlerinin geri verileceği apklanmıs, ar- dından da yaklaşık 5 yıl hapiste kalan Türk lideri Ahmet Dogan 21 Aralık 1989'da öz- gürlüğüne kavuşmuştu. Türk azınlık da canla başla yürüttüğü bir kampanya Ue son dönemdeki "görece" öz- gür ortamda varlığını hissettirme mücade- lesinin bir aşaması olan seçimlere heyecan- la hazırlanmıştı. Dün sabah Sofya caddelerinde Demok- ratik Güçler Birliği'nin (DGB) gövde gös- terisi adeta bir hayal kınklığımn dışavuru- muydu. "Hile yapülar" diye haykıran bir genç öğrenci belini gösterip komünistlerin birçok yerde "silah tebdidiyle oy top- ladıklannı" iddia ederek "Bizim her bir oyumuz temizdir, ama onlar hâla tebdJtle oy alma dönemini terfc edemediler" diye haykırıyordu. Seçim sonuçlannı etkfleyebilecek herhan- gi büyük bir "kirli olayM ın olmadığı konu- sunda hemen herkes görüş birliği içinde.