Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
10 MAYIS 1990
Uçaklara
füze
• KANANASKİS-
ALBERTA (AA) — NATO
Nükleer Planlama
Grubu'nu oluşturan NATO
Savunma Bakanları,
Karanaskis'te resmi
görüşmelere başladılar.
ABD ve NATO, Avrupa'da,
Amerikan nükleer
silahlannın tümüyle
çekilmesinin söz konusu
olmacUğıru vurguluyor.
Aksine uçaktan atılan
taktik nükleer füzelerin
(TASM) Avrupa'daki ABD
uçaklarına yerleştirilmesi
işleminin kısa sürede
başlaması bekleniyor.
"TASM"nin yapımcısı
Boeing fırmasından 4S0
füze alacağı bildirilen
ABD, gelecek aylarda bu
füzeleri sırası ile F-15,
F-lll ve F-16 uçaklarına
yerleştirecek. "İlk saldın"
stratejisinde, NATO,
Varşova Paktı'nın
konvansiyonel bir
saldınsınm
durdurulmaması halinde,
nükleer silah kullanma
seçeneğini sakb tutuyor.
Karamanlis
fenalık geçirdi
• ATtNA (Cnmhuriyet)
— Yunanistan
CumhurbaşkanlığTna
yeniden seçilen 84 yaşındaki
Konstantin Karamanlis, dün
Cumhurbaşkanlığı
Konutu'nda düzenlenen
resepsiyonda fenalık geçirdi
ve dinlenmeye çekildi. Yeni
görevi için dün
Cumhurbaşkanlığı
Konutu'nda düzenlenen
tebrik kabul davetinin
yanm saat yerine 1 saat 45
dakika sürmesi üzetine
baygınlık geçiren
Karamanlis'in sağlık
durumunda "endişelenecek
bir şeyin olmadığı"
açıklandı.
Cenajans -
UBP işbirligi
• Dış Haberler Servisi —
KKTC'de geçen pazar günü
yapılan seçimlerde
parlamentoda çoğunluğu
kazanan Ulusal Birlik
Pariisi (UBP)'nin seçim
kampanyası ilk kez bir
reklam ajansınca
gerçekleştirildi. Cenajans
tarafından yürütülen
kampanya ile ilgili bir
açıklama yapan UBP Genel
Başkanı Derviş Eroğlu
"Parti ve ajansın uyumlu
çalışmasıyla rakiplerimiz
çağdaş propaganda
yöntemlerimiz karşısında
bocaladılar" dedi.
Cenajans'ın kampanyasında
"Umut ve gelecek güzel
günler" mesajı işlenmişti.
DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3
Avrupa Konseyi'nde Rumlara itiraz edilmemesi 'soğuk duş
9
etkisiyaptı
DışişlerTnden 'gafa tepkiANAP milletvekili Göksel Kalaycıoğlu'nun
Strasbourg'da Kıbrıs Rum kesimi temsilcilerine
'gelenekseF itirazı yapmaması Dışişleri çevrelerinde
gelecekteki girişimlerin savunulabilirliğine gölge •
düşürücü bir tavır olarak değerlendirildi.
Dış Haberief Servisi — Türkiye'nin Av-
rupa Konseyi'nde Kıbrıs'ın yalmzca Runı-
lar tarafından temsil edilmesine ilk kez "iti-
raz etmemesi" Ankara'da "soguk duş" et-
kisi yarattı. Dişişleri Bakanlığı çevreleri
ANAP Milletvekili Göksel Kalaycıoglu-
nun kişisel hatası nedeniyle "Geleneksel
olarak diplomatik tutumun gösterilmeme-
sini, gelecekteki girişimlerin savuımtabüir-
liğine gölge duşunıcü bir gaf olarak" ni-
telediler. Kalaycıoğiu ise soz konusu iıirazla
ilgili olarak "bilinçli olarak konuşmadıgı-
nı"savundu.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Mecli-
si'nde Türkiye'yi temsil eden milletvekiUe-
rinin her yıl Kıbns'ın temsil durumu gö-
ruşülürken Rum pariamenterlerin yetki
belgelerine "Kıbns'ı yalmzca Rumlar temsil
edemez" diyerek karşı çıkmalan Türk dış
politikasının Kıbns konusundaki temel
yaklaşırrunın bir parcasıru oluştunryor. An-
cak önceki gün Fransa'mn Strasbourg ken-
tinde yapılan oturumda, Türkiye'nin bu çe-
kincesini kayıtlara geçirecek konuşmayı
yapmakla görevli bulunan ANAP Millet-
vekili Göksel Kalaycıoğlu'nun konuşma sı-
rasını kaçırmasıyla bu temel yaklaşım dar-
be yemiş oldu. Bu konuda görüşlerine baş-
vurduğumuz bir Dışişleri yetkilisi, "Rum
temsilcilerinin yetki belgelerine itiraz-etme-
yişimiz, diplomatik açıdan bizi zor durum-
da bırakıyor. Çünkü Kıbns Rum yönetimi,
yetki belgelerine itiraz etmemiz durumun-
da Türkiye'nin yetki belgelerine de kendi-
lerinin itiraz edeceği yolunda açıklamalar
yapmıştı. Şimdi bu mantıksız tehdidin bi-
zi geleneksel politikamızı değiştirmeye zor-
ladığı izlenimi doğdu. Hem bir konuya
temsil edildiğimiz platformda itiraz etmi-
yorsanız, onu ammen kabul ediyorsunuz
deraektir. Bu da bizim ilerideki girişimle-
rimizin savunulabilirliğine gölge düşürüı"
dedi.
Öte yandan haftalık basın toplantısın-
da bu konudaki bir soruyu yanıtlayan Dı-
şişleri Bakanlığı Sözcüsü Murat Sungar,
"Oturumda neden söz alınmadı sorusunun
muhatabı Dışişleri Bakanlığı değildir" de-
di. Sungar, Strasbourg'daki tutumun,
Türkiye'nin Kıbns konusundaki resmi po-
litikasında herhangi bir değişiklik anlamı-
na Relmeyeceğıni de vurguladı.
Öte yandan AA'mn haberine göre Avru-
pa Konseyi Parlamenter Meclisi'nde
(AKPM) yetki belgelerinin onaylanması sı-
rasında Kıbrıs Türk temsilcilerinin asamb-
lede yer almalan gerektiği yolundaki Türk
görüşünü zarnamnda açıklamadığı gerek-
çesiyle eleştirilen ANAP Milletvekili Gok-
sel Kalaycıoğiu, Türkiye'yi gereksiz yere Av-
rupa Konseyi gundemine çekmemek için
bilinçli olarak bu şekilde hareket ettiğini
söyledi.
Strasbourg'da AA'ya açıklamada bulu-
nan Kalaycıoğiu, konuşması durumunda
Rumların veya onları destekleyen bazı ya-
bancı parlamenterlerin, Türkiye'deki insan
hakları ve Güneydoğu Anadolu'daki duru-
mu kasdi olarak gündeme getireceklerini
haber aldıklannı, bunu önlemek için de-
legasyon olarak bir taktik uygulamayı ka-
rarlaştırdıklarını ifade etti.
ANAP milletvekili, Kıbns Türk millet-
vekillerinin Avrupa Konseyi'nde temsil
edilmediklerinin unutulmadığıru ve bugün
Bakaniar Komitesi Baskanı Deus Pinhei-
ro'ya Türk delegasyonu başkanı Mükerrem
Taşcıoğlu tarafından yönelülecek bir soruy-
la hatırlatılacağını ifade etti.
KKTC
Mııhalefet meclise
girmek istemiyor
Geçen pazar günü yapılan seçimde yüzde 45
oya rağmen 16 milletvekili çıkaran muhalefet
partileri yeni seçim yasasının antidemokratik
olduğunu belirterek, milletvekiUiklerini
reddetme kararı aldılar.
İZZET R1ZA YALIN
LEFKOŞA — KKTC'deki "çif-
te seçim"den önce yeni seçim ya-
sasına karşı çıkan ve değiştirilme-
sini isteyen muhalefet partileri,
milletvekiUiklerini reddetmeyi ka-
rarlaştırdılar.
YUNANÎSTÂN
Orduda
tedirgintik
artıyorATtNA (AA) — Yunanistan'-
da Hava Kuvvetleri Komutanlığı
ve Taktik Hava Kuvvetleri Komu-
tanlığı'na emekli iki korgeneralin
getirilmesine ordu içindeki tepki-
ler giderek artıyor. Aralannda
Hava Harp Okulu Komutanı'nın
da bulunduğu üç generalin 40 gün
önce istifalarından sonra önceki
akşam da Hava Taktik Kuvvetleri
tkinci Dairesi Başkanı Tuğgene-
ral Nikos Papadakis emekli gene-
rallerin yeniden göreve getirilme-
sini protesto amacıyla istifa etti.
Bu arada, Yüksek Askeri Şûra
önceki gün de bir tumgeneral, iki
tuğamiral ve 4 tuğgenerali emek-
liye sevk etti.
Emekliye sevk edilen Genelkur-
may Başkanı Orgeneral VeHdis ve
Hava Kuvvetleri Korautam Mav-
rakis'in görev teslim törerüeri de
oldukça "soguk" geçti.
Oıgeneral Velidis, Genelkur-
may Başkanlığı'nda sadece 10 ay
gibi kısa bir süre görev yaptıktan
sonra emekliye sevk edilmesinden
duyduğu şaşlunhğı dile getirirken,
Mavrakis'in de Hava Kuvvetleri
Komutanhğı'na getirilen Korge-
neral Statias'a yeni görevinde ba-
şarılar dilemeraesi dikkat çekti.
6 mayıs milletvekilliği genel se-
çimlerinde Demokratik Mücade-
le Partisi'ni (DMP) destekleyen
Cumhurivetci Türk Partisi (CTP),
Toplumcu Kurtuluş Partisi (TKP)
ve Yenidoğuş Partisi'nin (YDP)
yetkili kurulları, dün "anti-
demokratik saydıklan ve degişti-
rilmesi amacıyla guçbirligine git-
tikleri seçim yasası" nı eleştirdiler.
CTP, TKP ve YDP Merkez Yö-
netim ve Yürütme Kurullan'nca
ayn ayrı alınan ve dün parti mec-
lislerince onaylanan kararlara gö-
re, üç parti, milletvekillerini red-
dedeceği ve milletvekili ara secim-
lerine girmeyeceği gibi, 24 hazi-
randa yapılması öngörülen yerel
seçîmlere de katılmayacak.
Milletvekilliği genel seçimlerin-
de, cumhuriyet meclisini oiuşturan
50 milletvekilinden 34'unü yüzde
55'e yakın oyla Ulusal Birlik Par-
tisi almıştı. 16'sııu ise yüzde 45'e
varan bir oy oranıyla Demokratik
Mücadele Partisi kazanmıştı.
POLTTIKADA
m i i l ı i i t * Nikaragna'da Sandinistlerin yenUgisiyle sonuçlanan genel se-
I I I U I I U I çimieTİn ardından artık gözler Ortega yönetimine karşı mü-
cadele eden Contra gerillalanna çevrilmiş durumda. Yeni Devlet Başkanı Violetu Ctıamorro ile Dani-
el Ortega arasında \anlan anlasmaya u\an Contralar gruplar halinde silahlannı teslim ederek ateşkesi
hayata geeirijorlar. Contralann silahlan da fotoğrafta gorulduğu gibi Birleşmiş Milletler Banş Gucu
askerlerince kavnak yapılarak muhurleniyor. Her gün Kalaşnikoflara yapılan bu kaynaklar, banşa atılan
muhurlu birer imza niteliginde. (Fotoğraf: Reuter)
INGÎLTERE'DE TERÛR VEBASIN
sessizük yoluyla sansür
EDİP EMİL ÖYMEN
LONDRA — Kuzey Irlanda'nın, güney-
deki lrlanda Cumhuriyeti ile birleşmesi ama-
cıyla tedhiş eylemleri yapan İrlanda Cumhu-
riyetci Ordusu'na (1RA) ilişkin haberlere hü-
kümet; televizyon ve radyoda "garip" bir
sansür uyguluyor. Radyo, televizyon, gaze-
te ve dergilerde, IRA'nın eylemleri hakkın-
daki haberlere kısıtlama yok.
Ancak IRA ya da IRA'nın siyasal kanadı
olan ve yasal bir parti niteliğindeki "Sinn
Fein" üyeleri ile IRA'ya karşı savaşan Pro-
testanlardan oluşan "Ulster Defence
Association" (UDA) üyelerinden radyo ve te-
levizyonda "kendi sesleri ile" söyleşi yayun-
lamak yasak. Bu kişilerden kendi sesleri ile
ahntı da yapılamıyor. Yasadışı olan IRA ve
UDA üyelerinin radyo ya da televizyonda ko-
nuşmalan zaten pek olası değil. Ama "Sinn
Feln" yasal bir parti.
"Sinn FeiıT'in genel başkanı milletvekili
seçildiği halde Avam Kamarası'ru ret eden
Gerry Adams ve yerel yönetimlere seçilen 60
yasal üyesi var. Bu kişiler için söyleşilerde tek
koşul, yayında "kendi" seslerinin değil,
"başka birinin" sesinin kullanılması. Yani
dublaj (seslendirme) yapılması. Ancak yayın
sırasında yasaklı kişinin ne dediği "dolaylı"
olarak spiker tarafından da özetlenebiliyor.
Bu garip sansür, seçimler öncesinde propa-
eanda konuşmaları sırasında uygulanmıyor!
îngütere'de bu "özd" sansür Ekim 1988'den
beri geçerli. IRA'nın yasadışı olduğu Irlan-
da'da ise bu yasak 1973'ten beri vardı.
Sansür, yeni söyleşi ve haberler dışında ar-
şiv materyalini de kapsıyor. Eskiden yapıl-
rnıs söyleşiler yayımlanırken dahi dublaj ge-
rekli. Bütün bu uygulamalar nedeniyle, lr-
landalı iki folk grubunun "mazır" şarkılan
televizyon ya da radyoda çalınamaz oldu.
Futbol maçlannda IRA yanlısı slogan atılır-
sa, maç yayım sırasında bunlar "çıkartılı-
yor." Ancak Avam Kamarası'na gitmeyi red-
deden milletvekili Gerry Adams'ın bir aşama-
da gitmesi durumunda, parlamento otururh-
larının nasıl yayımlanabileceği meçhul. Uy-
gulamanın yürürlüğe girdiği gün, televizyo-
nun öğle haberlerinde Adams'ın görüntüsü-
ne kendi sesi eşlik ediyordu. Akşam haber-
lerinde ise dublörünki.
tngiltere tçişleri Bakam'mn 1981'de kabul
edilen bir yasaya göre radyo ve televizyona
doğrudan kanşma hakkı var. Yazılı basını
kapsamayan yasaya karşı BBC ve Bağımsız
Radyo-TV Yayın örgütü IBA, dava acamı-
yor
* •
Sosyalistlerin Birlik Partisi
Girişimi'nden Çağrı
Yeni bir toplum yaratma amacı ile toplumsal muhalefeti
yükseltmek ve bir iktidar seçeneği sunmak üzere
sosyalistJerin birlik partisinin kurulması sürecini başlatma
kararını aldığımızı biliyorsunuz.
Görüşlerimizi paylaşmayı, yaymayı, zenginleştirmeyi
isteyen herkese, kurulacak partinin asıl sahibi ve
girişimcisi olarak kabul ve ilan ettiğimiz işçilere, emekçi
halka; kadınlara, gençlere, aydınlara bugünden itibaren il
veya ilçelerde yerel birlik girişimlerini başlatarak, varolan
girişimleri güçlendirip geliştirerek, Haziran Kurultayı'na
hazırlanmalannı öneriyoruz.
Yerel mutabakatlan gözeten ve birliğin kapsamını
genişleten bir titizlikle Haziran Kurultayı katılımcılarını
belirleyeceğiniz yerel toplantılan 15 Haziran tarihine
kadar gerçekleştirmenizi diliyoruz.
Yerel birlik girişimleriyle ilişki kurabilmemiz açısından
belirlenecek yerel toplantı tarihlerinin ve kişisel
başvuruların en kısa zamanda irtibat bürolarımıza
bildirilmesini rica ediyoruz.
Geçici irtibat buroları:
C.Bıçakcı-Haluk Gerger: Jnkılap sokak 27/1 Kızılay Ankara/ Tel: 125 86 %
Oral Çalışlar: Nuruosmaniye Caddesi Atay apt. Kat: 3 Cağaloğlu/İstanbul
Tel: 527 03 40
Mali katkılannız için hesap no:
Fikrel Kocyiğil, Akbank Çapa Şubesi 5684-6/AOO/01 lstanbul
CAMDA GELECEK!
TÜRKÎYE YAZARLAR SENDİKASI
UMlaıla B«ütae-7
SAİTFAtK
CANDANSABUNCU
NECATİCUMAU. SABAHATTİN KUDRET AKSAL
RAŞİT ABASTYANDC
•
YAŞARKEMAL
YTLDEKENTCR
ŞÜKRANGONGOR
NEZOiEMERlÇ
SAVASDtNÇEL
T0D0R1 HACIANDONUDIS
RECEPKOÇ
*
tSAÇOjC
14 MAYB »»•, 11J», M. KAKACA TtTATtOSU
Oo>««jrtrT M KAJtACA TtTAT*OSVJJUDO<l UTAtCVl. COKUK VTAİEV1. TAZMOMevt,
»ETOCUIsınaiASJ. m tatan tı*Sma>
ÇAĞI YAKALAYIN
İNGİÜZCE, Fransızca. Almanca
1'den 10 kışıye ÖZEL KURS
"Işyerınızde evınızde, kururnuınuzda"
Aynca İngilizterden İngilizce
İngilizce tercumeler - çevınler
"ve IngiHere'de AO-PAIRIıkte
güvenılır ısim
DOĞANtorternatıonalOrg. 155 61 39
Sehıtmuhtar 37 7 Taksım - IST.
KEMALIZMIN
DRAMI
Vedat Nedim Tör
2. bası 2000 lira (KDV içinde)
Çağdaş Yayınlan Türkocağı
Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul
ödcmeii gönderilmez.
SORUNLAR
ERGU1N BAJJCI
Qiden
Kapitalizmin Zaferi mi?
Lenin'in ünlü devrim ortamı teorısı iyi biiinir. Bolşevik lidere
göre yönetılenler kendilerini yönetenlen istemedıklerinde, yöne-
tenler de artık kitleleri eskisi gibi yönetemeyeceklerini kavradık-
larında devrim ortamı doğar.
Doğu Avrupa'da bu olmuştur. Hoşumuza gitsin, gitmesin Do-
ğu Avrupa'daki şaşırtıcı gelışmelerin, devrim tanımına girdiğini
kabul etmek gerekiyor.
Ne tür bir devrim? Demokratik devrim.
Ama Doğu Avrupa'da sosyalist rnülkiyet biçiminden, kapita-
list mülkiyet biçimine geçiliyor. Yani daha ileri bir üretim biçimin-
den, daha geri bir üretim biçimine doğru yol alınıyor. Doğu Av-
rupa'da ve bir ölçüde Sovyetler Birliği'ndeki gelişmeler bu an-
lamda gerıleme ya da teknik deyimle karşı devrim olarak tanım-
lanamaz mı?
Tanımlanabilir; eğer kitaplardaki soyut ilkelere ve kafamızda
yarattığımız gerçeklerden kopmuş dünyaya bağlı kalırsak.
Ancak Doğu Avrupa'daki sistem gerçekten Batı kapitalizmin-
den daha ilerde, daha gelişmiş, daha başarılı olsaydı. bu ülke-
ler (Polonya, Macaristan, D. Almanya çok yakın gelecekte Çe-
koslovakya ve bir ölçüde Sovyetler Birliği) geriye gider mi idi?
Bu noktanın üzerinde önemle durmak gerekiyor. Çünkü sol-
da ve sağda bazı çevreler bilerek ya da bilmeyerek iki yanlış te-
orı öne sürüyor Doğu Avrupa'daki gelişmeler konusunda. Sol-
da ileri sürulen ıddıa şu: "Doğu Avrupa'da kitleler Batı'nın renk-
li, hareketli, şatafatlı yaşantısına özlem duydular. Kapitalizmin
bu yani onlar için büyük bir çekim gücü oluşturdu "
Doğu Avrupa'da eski komünist liderlerin ve Sovyet yetkililerin
ülkelerindeki durum hakkında kendi yaptıkları açıklamalar art-
tıkça, solda hâlâ "dediğim, dedik" ınadıyla, direnen, kaiaların-
daki dünya ile gerçekler arasındaki uyumsuzluğu kabul etme-
mekte ısrar eden bu çevreleri ciddiye alanların sayısı giderek
azalıyor
Sağda öne sürülen iddıa ise daha önernli ve çok daha tehli-
keli. Bu iddiaya göre kapıtalizmle sosyalizm arasındaki 73 yıllık
savaşı kapitalizm kazandı. Nihai zafer kapitalizmin oldu... Niki-
ta Kruşçev, 1960'larda "Komünizm, kapitalizmi gömecek" diyor-
du. Oysa günümüzde, kapitalizm komünizmin cenaze torenini
düzenliyor; mutluluk, sevinç ve ABD'de yeni sağın temsilcisi Fu-
kuyama'ya "Tarihin sonu geldı. Kapitalizmin bu zaferinden son-
ra dünya artık tek- düze olacak" dedirtecek kadar büyük bir za-
fer sarhoşluğu içinde.
İddia, günümüzdeki tablo tarafından doğrulanır nrtelikte oldu-
ğundan, ınandırıcı görünmektedir.
Amayanlıştır. Doğu Avrupa halkları, kapitalizmin şatafatlı, renk-
li, hareketli yaşanmna özendiklerınden ayaklanmadıkları gibi ko-
mûnizmi çökerten de kapitalizm olmamiştır.
Komünizmi, daha doğrusu, komünist olduğunu iddia eden re-
•jimleri çökerten temel etken, kendi iç çelişkıleri olmuştur. Bu
rejimler, bünyelerınde çürümenin, çöküşün tohumlarını da taşı-
maktaydılar. Marx'a göre kapitalizmin temel çelişkisi üretim güç-
leri ile üretim ilişkileri arasındaki çelişkiydi. Üretim toplumsal bir
süreç olduğu halde üretim araçlan üzerindeki mülkiyet özeldi.
Üretim gûçleri ile üretim ilişkileri arasındaki bu temel çelişki
kDmünist rejimlerde. değişik bir şekilde devam etti. Egemen ka-
pitalist sınıfın yerini egemen bürokrası aldı. Bürokrasi gerçi üretim
araçlannın sahibi değıldi, sadece tasarruf hakkına sahipti. Ama
pratikte üretim araçlan bürokrasinın denetiminde idi. Gücü ise
kapitalist sınıftan da fazla idi. İşçi sınıfı adına hareket ettiğini id-
dia ettiği için hiçbir demokratik denetim ve fren tanımayan mut-
lak güce sahipti. Bürokrasi, böylece ınsanlık tarihınde gorülme-
miş bir gûce sahip oldu. Cengiz Han gibi bir bozkır despotu bt-
le ekonomik yaşama müdahale etmez, ticareti teşvik ederdi. Bü-
rokrasi ise ekonomik, siyasal, kültürel tüm alanları denetimial-
tına aldı. Böylesine smırsız yetkilere sahip bir tabakanın için için
pürümesi, yozlaşması kaçınılmazdı. Sonuç, siyasal yönetimde
baskı, ehliyetsiz kişilerın elinde kalmış ekonomik yönetimde is-
raf, keyfi kararlar ve yanlış politikalar oldu. Hızla derinleşen top-
lumsal çelişki ise Marx'ın geçen yüzyılda öngördüğü biçimde
(ama kapitalizm için) patlama noktasına geldi.
Kapitalizmin, komünizmi çökerttiğı doğru değildir. Komünizm
temelde kendi ıç çelişkıleri yüzünden çökmüştür Ne ilginçtir ki
kendine yararı olamayan komünizm, kapitalizme büyük hizmet-
te bulunmuştur. Komünizm korkusundan Batı kapitalizmi peş pe-
şe sosyal güvenlik yasalan çıkartrruş, işçı smıfına süreklı taviz
vermiş, kendi kendini reforme etmiş, demokrasiyi geliştirmiştir.
Ancak komünizmin, kapitalizme rakıp olarak tarih sahnesıne
çıkarken, ona yönelttiği eleştirilerin çoğu günümüzde de geçer-
lidir. Kapitalizm iç dinamıği gereği, sosyal eşitsizlikleri büyütme
eğilimine sahiptir. Daha fazla kazanmak, daha fazla tüketmek
hırsı belki ekonominin daha dinamik biçimde çalışmasını sağ-
lar, ama zayıfın ezılmesini, güçlünün daha güçlenmesini, büyük
balığın ufak balığı yemesini de biriikte getirebilir.
Batı kapitalizminın göz kamaştınct ekonomik atılımına karşın,
dünyamızda fakirlerin sayısı azalmıyor artıyor. Kuzeyle güney ara-
sındaki fark giderek büyüyor. Kuzey daha zengin olmak istediği
için güney daha fakirleşiyor. Ticaret hadleri, sürekli hammadde
ihracatçısı 3. Dünya ülkelerinin aleyhinde bozuluyor. Komünist
ûlkelerde bürokrasıdeki çürümeye rağmen, halkı ışsızlik ve enf-
lasyona karşı koruma gibi ilkeler kollanırdı. Kapitalizmin boyle
bir kaygısı yoktur.
ve şımdi meydan kapitalizme kalmıştır. Kapitalizmi kendini re-
forme etmeye, daha ınsancıl önlemler almaya zorlayan komü-
nizm sahneyi terk etmektedir. Komünist bürokrasilerin, kendi sı-
nırları içinde sahip olduklan mutlak güce, sermaye dünya ça-
pında sahip olma imkânına kavuşmuştur.
Günümüzde totaliter rejimlerin yıkılmasının yarattığı pembe
tablonun gerisinde bekleyen tehlike budur.
Kapitalizm zafer kazanmamıştır. Çünkü ancak insanlığın so-
runlarına çare getiren bir sistem gerçek zaferi kazanmış olur.
Günümüzde tanık olduğumuz olay ise "gerçek zaferi" kazarv
ma iddiası ile sahneye çıkan bir sistemin iflas etmesidir.
BİRDEN FAZLA GÖZLÜGE
PAYDOS
Her mesafeden NET ve RAHATgörüntü
KUZ OPTiK• Yüksek numara, kalın cam kullananlara İNCE-HAFİF
organik ve natürel camlar.
• Yakın gözlüğü kullananlara VARİLUX camlar.
• Yansıtmayan (ENTSPİEGELT) kaplamalı, orijinal-kaliteli
ve nitelikli tüm camların en mükemmel uygulamaları
KUZ OPTİK laboratuarında yapılır.
GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ VE SAAT ÇEŞİTLERİ
KUZ OPTİK'te.
• Marmara Üniversitesi ile tüm binmteri mensupları ve
öğrencileri.
• Sigortalılar, Tüm Emekliler (Askeriye dahil)
• 1. Ordu Mensupları
Gözlükleriniz anlaşmaya uygun yaptlır.
^-r-^ J Aksaray
X 1 Nışarrtaş.
- - U S r - ' Aksaray
«««•<•» Erenkoy
Yeraitı Çarşeı No.119
Vahkonağı Cad No 111
M Kecraıpaşa Cad No 21/3
Yenıçerıler Cad No 61
Bağdat Cad No 311
Tel
Tel
Tel
Tel
Tel
589 10 26
174 95 94
523 97 70
517 15 43
358 20 07