Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURÎYET/16 3 KASIM 1990
ANKARA
Baker, güven tazelemeye geliyorABD'nin önde gelen gazeteleri salı günü gelecek olan ABD
Dışişleri Bakanı Baker'ın, maddi zarara uğrayan Türkiye ve
Ürdün'e yardım yapılmasmda ısrar edeceğini belirttiler.
ANKARA (Cumhuriyel Bürosu) —
ABD Dışişleri Bakanı James Baker'ın salı
günu Türkiye'ye yapacağı ziyaret, Kör-
fez'de savaş olasılığının tekrar üzerinde
durulmaya başlandığı bir sırada Ankara'-
ya, ABD'nin krize yönelik niyetlerini en
üst düzeyde yoklama fırsatını verecek.
Başta Washington olmak üzere çeşitli
kilit başkentlerden son dönemde alınan
"karmaşık sinyaller", Türkiye için Kör-
fez krizi konusunda yeniden "perspek-
tif beörieme" gereksinimini gundeme ge-
tirdi.
Baker'ın, yann Bahreyn'den başlamak
üzere sırasıyla Suudi Arabistan ve Mısır'-
da yapacağı temaslardan sonra Türkiye'-
ye gelmesi ise "bölgeden taze izienimlcr"
getirmesi açısından önem taşıyacak.
ABD'deki önde gelen gazetelerin, Ba-
ker'ın Suudi Arabistan'daki görüşmele-
rinde kriz nedeniyle maddi zarara uğra-
yan Türkiye ve Ürdün'e yardım yapılma-
sında ısrar edeceğini bildirmeleri ise An-
kara'da dikkat çeken başka bir nokta.
"Savaş olasıhğı"na ilişkin değerlendir-
melerin yanı sıra Ankara'nın kriz nede-
niyle uğradığı zararlara işaret ederek "Bu
durum ticari ve ekonomik işbirliğimizde
yeni bir atılım için bir fırsat oluşturabi-
İir. Bu da Türkiye'ye, mahiyeti ve mik-
tarı belirsiz yardımlardan daha büyük ve
kalıcı katkıda bulunacaktır" mesajını yi-
nelemesi bekleniyor.
Öte yandan çeşitli ABD gazetelerınin
VVashington'daki "Resmi KaynakJara"
dayanarak verdikleri haberlerde, Baker'-
ın, olası bir operasyonda bölge ülkeleri-
nin Amerikd'ya sağlayacaklan "esnek-
lik" konusunda nabız yoklayacağını bil-
dirmeleri de Ankara'da not edilmiş bu^
lumıyor.
Ancak Incirlik gibi kritik bir üsse ev
sahipliği yapmasına rağmen bu nabız
yoklamasının Türkiye'den çok Suudi
Arabistan'a yonelik olacağı da ifade edi-
liyor.
Diplomatik kaynaklar, Sovyetler Bir-
liği'nin Korfez krizine bir "Arap Çözü-
Ordu karargâhı ve
Cumrıurıyet Muhafızlan
karargâhı
İRAN
7 Cumhunyet
Muhafızlan
Tümenini de
kapsar
HAREKAT
YEDEKLERI
Muslüman
ülkelerin kuvyetlen
ve Fransız bırtikleri
mu"nü yeniden gundeme getirmesi gibi
yeni fikirlerin ortaya atılmasının ABD'-
de bazı soru işaretlerine neden olduğu-
nu belirtiyorlar.
VVashington'ın, Saddam Hüseyin'in,
Moskova'nın da dahil olduğu kollektif
bir çaba ile ve gerekirse güç kullanımı ile
Kuveyt'ten çekilmeye zorlanmasım iste-
diğini belirten bu kaynaklar şu görüşler-
de birleşiyorlar:
"Amerika, siyasi eğilim ve dini yapı-
ya bakılmaksızın Saddam'a karşı geniş
tabanlı bir koalisyonun oluşmasına ön
ayak oldu. Buradan sağladığı moral güç
ile Suudi Arabistan'a asker yığdı. Bu yı-
ğınağı kendi kamuoyuna haklı göstermek
için de dünyanın desteğini işaret etti.
ABD ve Suriye gibi zıt ülkeleri bir araya
getiren bu koalisyon şimdilik bazı çatla-
ma emareleri gösteriyor. Sovyetler Birli-
ği ile Fransa "ıhmlı" kanada önderlik
ederken ABD ve Ingiltere "sertlik" yan-
lılarını temsil ediyorlar. Ortaya yeniden
"Arap çözümü" gibi formüller atılıyor.
Bu durumda Washington, olası bir ope-
rasyonda başta Suudi Arabistan olmak
üzere bölgedeki ülkelerin buna ne denli
esneklik göstereceğini merak ediyor."
ABD
Körfez krizi
seçim malzemesiKörfez krizi ABD'de 6 kasımda yapılacak Kongre seçimleri
nedeniyle sürdürülen propaganda çalışmalarında her iki
parti tarafından da silah olarak kullanılıyor.
50 mN
ŞEBNEM ATİYAS
NEW YORK — ABD Başkanı Geor-
ge Bush önümüzdeki hafta yapılacak
olan Kongre seçimleri nedeniyle sürdür-
düğu kampanya gezilerinde Irak'a karşı
giderek daha sertleşen bir dil kullanma-
ya başladı. Bush "artık canına tak
ettiğini" ifade edip ABD yönetiminin po-
litika değiştirmekte olduğu izlenimini ya-
ratırken Birleşmiş Milletler'de ise ABD
politikasında bir değişiklik gorülmüyor.
Bu ay Güvenlik Konseyi Başkanhğı'nı
yapacak olan ABD, hafta başında onay-
lanan Irak'a karşı 10. Güvenlik Konseyi
kararına bir yenisini ekleme çabası için-
de. Bir yandan Bush kampanya için git-
tiği yerlerde "arabargo işe yaramıyor, as-
keri müdahale kaçımlmaz hale geliyor"
diye konuşurken diğer yândan Birleşmiş
Milletler'de ABD'nin inisiyatifi ile am-
bargoyu arttıracak 11. güvenlik kararı
hazırlanmakta.
Yeni hazırlanan Güvenlik Konseyi ka-
ran bütün devletlerden, ekonomik am-
bargo ile dondurulan Irak mal varlıkla-
nnı, ileride Kuveyt'in işgali ile Irak'ın yol
açtığı hasarın karşılanması için kullanıl-
mak üzere saklanmasmı isteyecek. Bu ka-
rar hafta başında onaylanan 10. kararın
devamı niteliğinde. Son kararda Güven-
lik Konseyi bütün devletlerden Irak'ın
Kuveyt'i işgali nedeniyle ortaya çıkan ha-
san saptamalarını ve Güvenlik Konseyi'-
ne bildirmelerini istemişti. Irak'ın don-
dunılan mal varlığı değeri yaklaşık 4 mil-
yar dolar olarak belirtiliyor.
ABD Yönetimi halen BM Yasası'nın
51. maddesi uyannca Kuveyt'i kurtar-
mak için savaşa gitme hakkına sahip. Bu-
na rağmen ABD'li diplomatlar "Askeri
müdahaleyi pek çok ülkenin gözünde da-
ha yasal hale getirmek amacıyla savaş ka-
rarı için özel bir Güvenlik Konseyi ona-
yı almaya niyetli olduklarım" ifade edi-
yorlar. Kastedilen ülkelerin başında Sov-
yetler Birliği geliyor. Sovyetler Birliği ha-
len ABD'nin tek başına bir askeri müda-
halede bulunmasına karşı, askeri müda-
halenin Güvenlik Konseyi direktifı altın-
da yapılmasmda ısrar ediyor.
Birleşmiş Milletler'de aynı tutumun
sürdürülmesine rağmen Bush ve Dışişle-
ri Bakanı James Baker'ın panik yarata-
cak derecede sert bir dil kuUanmaları, se-
çim kampanyası taktiği olarak nitelendi-
rilmekte. Bush ve Baker'ın sert dil kul-
lanma planı, ABD'li diplomatlara göre
şu amaçlara hizmet ediyor: "Saddam
Hüseyin'e seçeneklerinin kısıtlı olduğu-
nu hatıriatmak. Ya Kuveyt'te kalır ve
ölümiı seçer ya da Kuveyt'i terk eder, hii-
kümetinin hayatını kurtarır, bu tutum
Amerikan kamuoyunu, eğer bir çalışma
gerekirse o ortama hazırlamayı hedefli-
yor."
Muhalifler ise Bush'un dikkatleri bütce
krizinin yarattığı Cumhuriyetçiler aley-
hine ortamdan çekme çabasında olduğu-
nu öne sürüyorlar. Cumhuriyetçi aday-
lar için "Göziipek bir başkanın vergiler
ya da ekonomi gibi sıkıcı konulardan da-
ha işe yarar seçim propaganda malze-
mesi" oluşturduğu kaydediliyor.
Ancak Bush'un propagandada ileri git-
tiği ve sınırı kaçırdığı belirtiliyor. Kong-
re üyeleri bu nedenle Bush'u daha dik-
katli olmaya ve Saddam Hüseyin'i kış-
kırtmaktan kaçırunası yolunda uyardılar.
Piyade
Tûmeni
Zırtılı
Tümen
Kolordu
Karargâhı
Mavaalanı
Hava Ûssü
Petrol
Tesisi
Kum
tepecikleri
Tuz
bataklıklan
Takviye
_ edılmış
sınır İAB0 ORDUSUİ ~! ABO. Denız Pıyadeleri]
| ve Ingılız b«iıkleri
IRAK'IN KUVEYTTEKİ YIĞINAĞI — İngiltere'de yayımlanan Independent ga-
zelesi, Kuveyt'te şu an en az 400 bin bin Irak askeri, 4 bin tank ve 2 bin kadar da
ağır top bataryaları bulunduğunu bildirdi.
ANKARA DEVREYEGİRDİ
Kürt Konferansı ertelendiYASEMİN ÇONGAR
ANKARA — Körfez krizi, Ortadoğu'-
da bağımsız bir Kürt devleti kurulması-
na yönelik planların Batı başkentlerinin
diplomatik çevrelerinde yeniden canlı bi-
çimde gundeme gelmesine neden olurken,
İsveç'te duzenlenmesi planlanan bir Kürt
konferansı Türkiye'nin dolaylı girişimle-
riyle engellendi. Irak, Kürt gruplarının
Kürdistani Cephe adıyla oluşturdukları
birlik başta olmak üzere birçok Kürt ör-
gütünün büyük önem verdiği ve dün baş-
laması beklenen konferansın 22 marta er-
telendiği bildirildi. Dışişleri Bakanlığı
kaynakları, Türkiye'nin doğrudan diplo-
matik girişimlerle kpnuya taraf olmadı-
ğını. ancak Ankara-Stokholm-Paris-
Washington-Bonn gibi merkezler arasın-
daki dolaylı temasların erteleme kararı-
na etki etmiş olabileceğini belirtiyorlar.
Bu ayın sonunda Washington'da yapıl-
ması planlanan ikinci bir Kürt konferan-
sının engellenmesi için ise ABD'deki
Türk lobisi etkin biçimde devreye girdi.
Cumhuriyet'in, Ankara ve Stokholm'-
deki diplomatik kaynaklardan edindiği
bilgiye göre Kürdıstani Cephe'nin sözcü-
lüğünü üstlenen Kürdistan Yurtsever Bir-
liği (PUK) lideri Celal talabani'nin Kör-
fez krizinin başlaması sonrasında VV'as-
hington, Paris ve Şam'da yaptığı temas-
lar, Türkiye'nin İsveç'te duzenlenecek
Kürt konferansına olan tepkisini arttır-
dı.
Talabani'nin Amerikan ve Fransız hü-
kumet çevrelerine "Stockholm konferan-
sında, Saddam yönetimine karşı bir ma-
nifesto ortaya koyacagız. Bu, Kiırtlerin
bağımsızlığı için büyük adım olacak" di-
ye ozetlenen göruşlerini ilettiği yolunda-
kı bilgiler bu tepkinin güçlenmesinde bü-
vuk rol oynadı. Dışişteri Bakanhğı'nın bir
yetkilisi bu konuda bilgi verirken, kon-
feransın yapılacağına ilişkin enformasyo-
nun kendilerine yalnızca "dolaylı
duyumlar" halinde ulaştığını vurguluya-
rak, "Bu nedenle biz de konferansın ya-
pılmaması için doğrudan doğruya devre-
ye girmeyi uygun bir tavır olarak gör-
medik" dedi.
Bush savaş için zorlanıyor(Baştarafi 1. Sayfada)
"Savaş davullan çalmak islemiyorum.
Ancak ben, bötçe gorüşmeleri gibi iç so-
nınlarla dikkatleri başka yöne çekilen
Amerikan halkına, rehineler sonınn üze-
rindeki endişelerimi anlatmaya çalışıyo-
rum. Soruna banşçı çözüm istiyonım.
BM ekonomik yaptırımlanna, etkisini
göstermesi için zatnan tanımaya hazınm,
ancak daha başka seçenekleri de gözar-
dı etmiyorom. Ülkemi bir savaşa hazır-
lamaya çalışmıyorum. Hiç kimse benim
istediğim kadar banş istemiyor ve hiç
kimse benim kadar Saddam Hüseyin'in
saldınsının gerilediğini gormeyi istemi-
yor. Bizim Irak halkı ile bir kavgamız
yok. Bizim kavgamız diktatör Saddam
Httseyin Uedir."
Bush, Ohio'da Cumhuriyetçilerin seçim
kampanyası için düzenlediği bir toplan-
tıda yaptığı konuşmada da Körfez'dekı
Amerikan askerlerinden bahsederken.
"Herkesi evine bir kurşun yarası aimadan
getirmek için elimden geleni yapacagım"
dedi.
Bu sözlerinin ardından Irak lideri Sad-
dam Hüseyin ile "Hiçbir anlaşmanın
yapılamayacagım" kaydeden Bush.
ABD'nin bir sıcak temastan çekinmeye-
ceğini belirtti.
Hitler
Bush, Saddam Hüseyin'in zalimlikte
Hitler'i geçtiği yolundaki sözlerinde
abartma bulunup bulunmadığını soran
gazeteciye "Abartma yapüğımı sanrmyo-
nım. Bu konudaki duygulanmı abartma-
dıgımı biliyorum. Sanınm Amerikan hal-
kı da benim kadar öfkelidir. Elçilikler-
deki insanlara yapılan muameleyi diışu-
nün, Hitler hiç degilse yabancı buyükel-
çiliklerin meşnıluğuna saygj göstermişti.
Saddam, bunu da yapmadı" diye yanıt
verdi.
Bush, gazetecilerin, Saddam Hüseyin
ile masaya oturabileceği yolundaki ha-
berleri anımsatmaları üzerine "Bunu an-
cak Saddam'ın Kuveyt'ten tamamen çe-
kilmeyi kabul etmesi halinde düşünebi-
lirim. Ancak bu durumda masaya otur-
mak yapıcı olabilir" dedi.
Irak'ın tehdidi
Irak, Batılılann başlatacağı herhangi
bir askeri harekâtın "topyekûn savaşa"
yol açacağı tehdidinde butundu. Reuter'-
in Bağdat kaynaklı haberine göre hükü-
met organı "D-Cunıhuriye"de çıkan bir
yazıda şöyle dendi:
"Bir kıvıiamın çıkması, topyekûn sa-
ÇÖLDE HAZIRLIK — ABD Başkanı Bush 'savaş davulları' çaimadığını söylerkeîı, Suudi Arabistan'daki Amerikan asker
leri gerçek mermilerle çölde »avaş hazırlığı yapmaya devam ediyorlar. (Fotograf: Reuter)
vaşa yol açacaktır. Bu savasta. saldırgan-
lann çıkarlan dünya çapında yerle bir
edilerek bir yıldınm savaşından söz eden-
ler, tarihlerine küfür edecekrir."
El Cumhuriye'nin yazısında tsrail de
tehdit edilerek şöyle dendi: "Düşmanın
petrol kuyulannda olsun, siyonist Isra-
U'de olsun tüm çıkarlan tabrip edilecek-
tir.
Reuter'in bir başka haberine göre Kör-
fez'deki ABD ordularının Komutanı Ge-
neral Norman Schwarzkopf New York
Tımes gazetesine verdiği demeçte, "Ame-
rikan ordusunun Saddam rejimini ezebi-
lecek güçte olduğunu, ancak bu sonucun
Körfez'de guç dengesi açısından uzun va-
dede istenmeyen sonuçlar
dogurabileceğini" söyledi. General şöy-
le devam etti: "Körfez'de her an savaş
çıkabilir. Ama ben yakında bir askeri ha-
rekât olacağını sanmıyonım. Bölgede ba-
nşı kurmak için Saddam rejimini tümüy-
le ezmekten başka alternatifler olduğu-
na inanıyorum. Başkan Bush'un da be-
lirttiği gibi bizim Irak halkı ile kavgamız
yok."
Rehineler gösterildi
Irak yönetimi, Körfez krizinin başladı-
ğı 2 ağustos tarihinden bu yana ilk kez
stratejik kuruluşlarda "canlı kalkan" ola-
rak tuttuğu rehineleri yabancı basın men-
suplarına eösterdi. Enformasyon Bakan-
hğı'nın gerçekleştirdiği bir düzenleme ile
Bağdat'tan alınan yabana gazeteciler,
başkent dışındaki 3 ayn yerde bulunan
yabancı rehineleri ziyaret ettiler. Gazete-
cilerden gittikleri yerleri haberlerinde be-
lirtmemeleri istendi.
Çoğunluğu Amerikalı, îngiliz, Alman,
Avustralyalı ve Japonlardan oluşan 29 re-
hine, kendilerine iyi davranıldığını, ancak
dış dunyadan kopuk olmanın ve yakın-
larından hiçbir haber alamamanın sıkın-
üsım çektiklerini bildirdiler.
Bush'a eleştiri
Fransa'nın eski Dışişleri Bakanı Cla-
ude Cheysson, ABD Başkanı George
Bush'un Irak'la ilgili sertleşen tutumu-
nu eleştirdi.
Fraaçois Mitterrand'ın cumhurbaş-
kanlığı döneminin ilk Dışişleri Bakanı
olan Claude Cheysson, Monte Carlo rad-
yosuna yaptığı açıklamada, Amerikan'-
ın savaş çığırtkanlığının, Saddam Hüse-
yin'i Batılılan rehin almakla haklı oldu-
ğuna inandırmaya yarayacağını söyledi.
AA'ya göre eski Bakan Cheysson,
"Bir gün geçmiyor ki Busb, Amerikan
saldınsı tehdidinde bulunmasın" dedi.
Bush'un gezi programı
George Bush'un S.Arabistan'a giderek
Hıristiyanlann "şükran günii"ne rastla-
yan 22 kasımda bu ülkede üstlenen Ame-
rikan askerlerini ziyaret edeceği bildiril-
di.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya
göre, Bush, 19-20 kasım tarihlerinde Pa-
ris'te duzenlenecek AGİK doğruğuna ka-
tıldıktan sonra önce Mısır'a geçerek Dev-
let Başkanı Hüsnü Mübarek ile görüşe--
cek, 21 kasımda da S.Arabistan'a giderek
Kral Fahd ve Kuveyt Emiri Şeyh Sabah
ile biraraya gelecek.
Bush, 22 kasımda da Amerikan asker-
lerinin bulunuduğu bölgeye geçecek.
3 Fransız devriye yakalandı
Bu arada Fransa Savunma Bakanlığı
tarafından Paris'te yapılan açıklamaya
göre, S. Arabistan'a gönderilen Fransız
birliğinden 3 asker, Irak sınınnda keşif
görevi yaparken, bir Irak devriye birliği
tarafından yakalandı.
Olayın ne zaman meydana geldiği ve
ateş açılıp açılmadığı belirtilmeyen açık-
lamada, Irak yönetiminin, ele geçirilen 3
Fransız askerini daha sonra Bağdat'taki
Fransa büyükelçiliğinde görev yapan iş-
güdere teslim ettiği bildirildi.
Öte yandan, Irak'ta bağımsız bir Kürt
devleti kurmak için mücadele eden yasa-
dışı Kürdistan Demokratik Partisi
(KDP), binlerce Iraklı askerin ülkenin
kuzeyinde saklandığını ya da Türkiye ve
Suudi Arabistan'a kaçtıklarını ileri
sürdü.
'Musul-Kerkük
Türkiye'nin hakkı'
Nevv York Times'ın dünkü başmakalesinde "Türkiye,
Musul'un iadesini talep etmek için, Irak'ın Kuveyt
üzerinde iddia ettiğinden daha güclü bir argümana sahip"
görüşüne yer verildi.
UFUK GÜLDEMtR
WASHINGTON — Körfez krizinde 3.
ay sona ererken ABD, yeniden askeri çö-
züm sinyalleri vermeye başladı. Ancak bu
sinyallerin gerçekten bir sıcak savaşa mı,
yoksa psikolojik savaşa mı dönük oldu-
ğu henüz açıklığa kavuşmuş değil. Fakat
sinyaller ne olursa olsun son tırmanma
ile birlikte Türkiye'nin adı yeniden "ikinci
cephe" veya "Kerkük-Musul senaryolan"
çerçevesinde ön plana fırladı. New York
Times'ın köşe yazarlanndan YVilliam Sa-
fire, önceki günkü yazısında Irak'a Türk-
iye üzerinden bir "taamız koridonı" açıl-
ması fikrini tartışmıştı. Dünkü New York
Times ise Musul'un tarihçesini ön plana
çıkaran bir başmakale yayımladı. Başma-
kalade, "Türkiye, Musul'un iadesini ta-
lep etmek için, Irak'ın Kuveyt üzerinde
iddia ettiğinden belki de daha güçlü bir
argümanF sahip" görüşü savunuldu.
Dünkü Amerikan gazetelerine yansıdı-
ğı kadarıyla, ABD yönetiminin tavnndaki
son sertleşme, Beyaz Saray, Dışişleri ve
Savunma Bakanhğı'nın belli bir plan çer-
çevesinde ve eşgüdümle aldığı yeni bir ka-
rara değil, Bush'un "o gün kendisini na-
sıl hissettiğine" dayanıyor. ABD'de, yö-
netimin Körfez konusunda elinde hazır
bir reçete bulunmadığı, hayli yaygın bir
kanı. Politika gündelik olarak oluşturu-
luyor. Son tırmanma da bu çerçevede al-
gılamyor. Çünkü yönettaı bir yandan de-
meçlerin tonunu sertleştirirken, diğer
yandan Kongre üyelerine telaşlanacak bir
şey olmadığını söylüyor. Öte yandan da
Pentagon, günlük brifinglerinde ABD
Kara Kuvvetleri'nin Irak tanklanna mey-
dan okuyabilecek düzeye ulaşması için bir
aya daha gereksinme olduğunu ileri sü-
rüyor. 6 kasımda yapılacak Kongre seçim-
lerinin de son tırmanmada rol oynayabi-
leceğine dikkat çekilryor. ABD basını, bu
çelişkili işaretlerden dolayı, Başkan Ge-
orge Bush'un sert açıklamalarını son de-
rece temkinle yansıtıyor. Örneğin önceki
günkü New York Times'ın birinci sayfa-
sında Körfez krizindeki son tırmanmanın
izlerine pek rastlanmıyordu. Washington
Post ise krizdeki tırmanmadan ziyade,
ABD yönetimi ile KongTe arasındaki yetki
tartışmalarını duyunıyordu.
Fakat ister gerçekten savaşın eşiğinde
bulunulsun, isterse psikolojik savaşta yeni
bir aşamaya geçilmiş olsun, her yeni tır-
manmada Türkiye'nin adı hemen 'ikin-
ci cephe" senaryolanyla bir arada anıl-
maya başlıyor. ikinci cepheden kastedi-
len, ABD Irak'ı güneyden sıkıştınrken,
kuzeydeki Türk - Irak sınırından da bir
taamız koridoru açılması. Nevv York Ti-
mes'ın köşe yazarlanndan William Safi-
re, önceki gün yazdığı bir makalenin tü-
münü bu konuya ayırmışü. Safire, Hit-
ler'i İkinci Dünya Savaşı'nda mağlubiyete
uğratan unsurun, açılan ikinci cephe ol-
duğunu vurguladıktan sonra ABD'yi bu
konuda ciddi olarak düşünmeye çağırdı.
Safıre, her ne kadar bazı Amerikalı stra-
tejistlerin, "Birincisi, Özal içeride fazla
popüler olmadığı için, ikincisi de Türk
generaller Irak ile bir savaşa tutuşarak
teknolojik zayıflıklannı sergilemek iste-
medikleri için" Türkiye'nin bir ikinci cep-
he olarak değerini küçümsediklerini vur-
guladıysa da şöyle devam etti:
"Türkiye'nin eski modele dayanan dün-
yadaki yeri çöküyor. Gelecek artık diğer
cephede: İçe doğru çöken Soyvetler Bir-
liği ve küçük Asya cephesinde değil, pat-
lamaya haar Irak ve Ortadoğu cephesin-
de. Askeri ihtimalleri bu yeni ışık altın-
da bir düşünün. Türkiye'nin havaalanla*
nnı kullanarak taktik destek saglayan
müttefik uçaklan ve Bağdat'a ilerleyen
Türk piyadesi karşısında, ordusunun en
modern bölümü Kuveyt'te sıkışmış kal-
mış olan Irak fazla buyük bir rakip ol-
maz. 2 ağustosta başlamış olan savaş so-
na erdiğinde, saldırganı cezarandırmak
için suurlar yeniden çizilecektir. Petrol ya-
taklan, bağımsız Kürdistan, bize destek
çıkan Türkiye, özgür Irak ve fedakârlık-
ta bulunan diğer ülkeler arasında bölii-
şülmelidir."
DünkU Nevv York Times ise içinde Mu-
sul konusunun da tartışıldığı bir başma-
kale yayımladı. Safire'in yazısı, üzerinde
imzası olduğu için kendi göruşlerini yan-
sıüyor. Oysa imzasız yayımlanan başma-
kaleler, New York Times'ın görüşü ola-
rak kabul ediliyor. "Kuveyt hakkındaki
büyük yalan" başlıklı başmakalade Ku-
veyt'in Osmanh idaresi alunda nasıl yö-
netildiği anlatılıyor. Osmanlılann Ku-
veyt'e hep otonom bir vilayet muamelesi
yaptıkları, Kuveyt'te hiçbir zaman bir Os-
mânlı valisi, garnizonu veya vergi memur-
ları bulunmadığı tartışılıyor. Bu bölüm-
den sonra "Eger Kuveyt'in sınırian İngil-
tere'nin sömürge subaylan tarafından çi-
zilmişse, tüm eski Osmanh topraklann-
da var olan devletlerin sınırları İngiltere
ve Fransızlar tarafından çizilmiştir. Irak,
o zaman bu sınırian emperyalist bulmu-
yordu. Örneğin kendi menfaatlerine olan
Musul bunlardan birisidir" diye devam
ediliyor. Daha sonra şu paragrafa yer ve-
riliyor:
"Bir Kürt şehri olan Kerkük ü de anır-
lan içinde banndıran eski Osmanh vila-
yeti Musul, Türkiyeden tngüizler tarafın-
dan kopanlıp yeni Irak devletine arma-
ğan edilmiştir. Bu da özeUikk Irak'ın Ker-
kük civanndaki zengin petrol yataklann-
dan yararlanması için yapılmıştır. Çün-
kü o günlerde henüz güneydeki petrol ya-
taklan keşfedilmemişti. Türkiye, Musul-
un iadesini talep etmek için, Irak'ın Ku-
veyt üzerinde iddia ettiğinden belki de da-
ha güçlü bir argümana sahiptir."
GörülUyor ki Körfez kapsamında
Türkiye'nin adı birçok kapsamda gunde-
me gelebiliyor. Ancak özellikle bir ikin-
ci cephe konusunda Amerikan yöneti-
minden Türkiye'ye resmen yansımış bir
şey yok. Zaman zaman bir kriz anında
üsler için başvurulabileceğini ima ediyor-
lar, ama ikinci bir cephe konusuna fazla
girmiyorlar. Böyle bir olasıhğm ortaya çı-
kıp çıkmayacağını savaşın gidişatının ta-
yin edeceğini vurgulayarak kapıyı da ta-
mamen kapatmıyorlar.
IRAK
Ambargogünlük
yaşamı etkiledi
Irak Enformasyon Bakanı Latif Casem, BM tarafından
uygulanan ticari ve ekonomik ambargonun etkili olduğunu
kabul ederken, Iraklılarm alışkanlarında "zorunlu"
değişiklikler olduğu gözleniyor.
BAGDAT (AA) — Körfez krizi ve ar-
dından BM tarafından uygulanan ticari
ve ekonomik ambargo, Iraklıların alış-
kanlıklarına "zorunlu" değişiklikler ge-
tirdi.
Irak Enformasyon Bakanı Latif Ca-
sem, önceki gün gazetecilere, "Ambar-
gonun etkili olup olmadığını mı öğren-
mek istiyorsunuz? Evet, etkili.." diye kı-
sa bir açıklama yaparken, Güvenlik Kon-
seyi'nin kararlanmn olumsuz etkilerini
Bağdat'ta açıkça gözlemlemek mümkün.
Iraklılar, daha az yiyecek maddesi tü-
ketiyor, gecelerini daha "eğlencesiz" ge-
çiriyor ve ilaç gereksinimi için doğal ça-
relere yönelerek bitkilerden yararlamyor.
Bağdat caddelerinde parça bulunama-
dığından trafik ışıkları onarılamazken,
birçok otomobil, camlan kınk bir şekil-
de yola çıkıyor ve hergün daha fazla lo-
kanta "artık kâr edemediğinden" kapa-
myor.
Başkentteki gece kulüplerinin müşte-
rileri "inanılmaz düzeylere" inerken,
karneye bağlanan yiyecek maddeleri için
oluşturulan kuyruklar, her gün giderek
daha uzuyor.
Bira üretimi özellikle düşürülürken,
yetkililer tarafından yapılan açıklamaya
göre yaşamsal öneme sahip 12 antibiyo-
tik sadece hükümete ait hastanelerden el-
de edilebiliyor. Yetkililer, halktan, çeşitli
sağlık sorunları ve hastahkJar için bitki-
lerden yararlanmalannı istiyorlar.
Hükümet tarafından işletilen Bitkisel
Tıp Merkezi'nin direktörü thsan El Ra-
vi, "Biz halkı bitkisel ilaçlara teşvik et-
meye çalışıyoruz. Geçmişte de böyle so-
nınlan çözdüğümüzü halka anlatmaya
çalışıyoruz" diye konuşurken, Asyalı bir
diplomat, "Evet, ambargo her gün da-
ha fazla kendini hissertiriyor" şeklinde
görüş belirtti.
Aralannda, çimento, lastik, gübre ve
sigara fabrikalannın da bulunduğu bir-
çok kuruluşun "ya kapandığı ya da Ure-
timini minimum düzeye indirdigi" de edi-
nilen bilgiler arasında bulunuvor.
Hemen hemen her yerde sık sık işiti-
len açıklama şöyle:
"Sadece büyük şeytan ABD suçlanma-
lıdır, başka hiç kimse değil."