Catalog

9 MA YIS 1989 HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/15 65 Yıl ve Cumhuriyet Okura (Baftarafi 1. Sayfada) İerı, bızler ıçm hıçbır zaman göz ardı edilemeyecek değerdedır Ne düşunuyor Cumhuriyet okurlart? Bu sorunun karşılığmı son yıllarda daha b<lımsel yöntemlerle belırlemeye çalışıyoruz Bu amaçla ıkı yılda bır okur anketı duzenlenıyof llkı 1985'te yapılan anketlerden, bugün üçüncüsünün sonuçlarını açıklıyoruz Okurlarımıza yıne teşekkur ederız, çunkü anket, geçen yıllarda olduğu gıbı bu kez de buyuk katılıma sahne oldu 27 bın cıvarında Cumhuriyet okuru anketımıze yanıt verdı Böylesıne sıcak ve yakın ılgı, çalışmalanmızda bıze daha da guç verecek Okur anketlerımızde genel olarak üç tür soru yer alıyor Bu sorularia Cumhuriyet okurlannın sosyoekonomık özellıklen, gazeteyı ızleme alışkanlıkları ve ana çızgılerıyle Cumhurıyet'e ılışkın olumlu olumsuz değertendırmelen uzerınde bılgı toplanıyor Anket '89'dan çıkan sonuçlar bu açılardan çok ılgınç Bazılarını satırbaştarıyla şöyle özetleyebılınz 1 Cumhuriyet okurlarının egıtım duzeyı, Türkıye ortalamasının çok üstürtde Yükseköğrenımını tamamlamış olanlar yüzde 54 oranında Yuzde 10'unun doktora ya da master derecelerı var. Yaklaşık yarısı en az bır yabancı dıl bılıyor 2 Okurtarımızın yüzde 30'luk bır bölümü, yönetıcı ve karar vencı bır göreve sahıp Yanı ışyerterınde genel mudür, mudür, mudür yardımcısı, bölüm şefı veya ışveren sıfatını taşıyorlar 3 Cumhunyet okurtannın yüzde 92'sı, gazetenın "doğru ve güvenılır" haber verdığıne ınanıyor "Haber dılı" ıle "kullanılan başlıkların, haberterln ıçenğı hakkında doğru ftkır vermesı" açılanndan Cumhunyet'ı basarılı bulanların oranı yuzde 8485 4 "Tarafsız ve yorumsuz haber", "Güncel ve taze haber verme". "önemlı konularda farklı gorüşlen dengelı bir bıçımde yansıtma" açılarından Cumhurıyet'ı başarılı bulan okurlanmız çoğunluğu oluşturuyor Ancak bır uyan sınyalı var "önemlı konularda farklı görüşlen yansıtma" bakımından yuk LEFKOŞA/NEW YORK Dunyadakı kılıse duvar resımlen arasında en önemlı üç sanat esennden bırı sayılan ve Kuzey Kıbrıs'ta bır kılısede bulunan bazı mozaıkler duvardan sokulerek sahte bır belge ıle önce Almanyaya sonra da ABD'ye kaçınldı Kuzey Kıbrıs'tan 1980*lı yılların ba6 Cumhurıyet'ın değışık konulara ayırdışında kaçınlan ve bunların yasal ıhraana ılışkın yaalı ıznı verdığı ğı yen "yeterlı" bulan okurlanmızın oranı yilsoylenen zamanın Başbakaru Oslar ıçınde yükselıyor Ancak bu arada dıkkaman Orek'ın ımzasını taşıyan beltımızı çeken bır nokta var Okur mektubu, ge ıse sahte. Bır Amtrıkan fede kent haberierı, dızı yazı ve kamuoyu araşral mahkemesme kanıt dıye sunutırmalarına daha çok yer verılmesını ısteyen lan bu sahte belgenın duzenlenmeokurlanmızın oranı da haylı yuksek sınde "kesinlikle" herhangı bır Cumhunyet okurlarının bu "eteşbrel tutu"Rum parmafı" bulunmuyor Avmu" devam ettığı sürece bızler de daha tyı rupa ve Amenkalı aJıcılara kendıgazete yapacağız sını "Kıbns'ın resmı arkeolofu" gıbı göstermekle kalmayıp, adadan bu değerlı mozaıklerı kaçıran Bu gazeteyı kurucumuz Yunus Nadı, ve bunları satabılmek ıçın örek Cumhurıyet'ın 7 Mayts 1924 tarıhlı ılk sayıımzalı sahte belgeyı hazırlayan kışı sında şöyle tanımlamıştır "Cumhunyet, bu memlekete mat olmuş bir bır Türk. 25 yıl öncesının Konyafıkırdır Bız, onun temsılcısı ve koruyucusu sı'nda DSt'de gündüz teknık ressam, gece barlarda saksofon cayuz Bu terml duşünce göz önünde tutulduk lan, gunümüz Allagası'nda mıltan sonra kesın olarak söytenz kı Cumhun yarder tersane sahıbı. Aydın Dikyet sadece cumhunyetn, bilımsel ve yaygm men... selen değıl, hafıfçe aşağı ınen bır eğılım dıkkatı çekıyor 5 "Bol ve zengın" haber verme açısından Cumhunyet'ı başanlı bulan okurlanmızın oranı, 1985'te yüzde 33'ten bu yıl yüzde 43'e yukselmış durumda Ama bu oranın yetersız olduğu na kuşku yok Bu alanda bazı maddı olanaksızlıklar da bızı kısıtlıyor Fakat zaman ıçınde haber yelpazemızı sızı memnun edecek bıçımde genışleteceğımıze emın olabılırsınız Çalınan tarîh ÖZGEN ACAR ğını uzun sure bulamaz. "Ne yapıp etmelı böyle bir belge edinmeli" dıye duşunen Dıkmen, Kıbrıs'takı yeraltı ve yer ustu tum yardımcıları ve dostlan (') aracılığı ıle ruşvet karşılığında bdyle bır belgeyı KKTC'den sağlamak ıçın çok uğraşırsa da bunu başaramaz. Bunun uzenne Aydın Dıkmen, Cenevrelı eskı eser tüccan Dr. Geza Von Habsbarg aracılığı ıle Amenka'nın Indıana eyaletındekı yenı galena Bayan Peg Goldbergın karşısına sahte bır belge ıle çıkar Yedı yıl sabreden, ancak ortahktakı toz duman yatıştıktan sonra bunlan satmayı planlayan Aydın Dıkmen, mhayet bunlan 1988 temmuzunda Dr Von Habsburg aracüığıyla Indıana'da yem bır galerı açmaya çalışan Bayan Gold berg'e 1 2 mılyon dolara (yaklaşık 2 5 mılyar lıraya) satar Çünkü, dünyada ancak eşdeğerde ıkı benzen olan bu dört parça mozaığe 20 mılyon dolar (yaklaşık 40 mılyar hra) verebılecek bır müze bılmektedırler Amenka'nın batı yakasındakı dunyanuı en ünlü müzesı Panl Getty'mn bu ışler ıçın ayırdığı butçe Türkıye'nın savunma bütçesıne eşdeğerdedır Ancak bu ıse yem başlayan Bayan Goldberg'ın bıhnedığı ıkı şey vardır Bınncısı, bazı kaçak antıkalann neden olduğu skandallardan ağzı yanan Getty Müzesı, artık bu gıbı eserlen satın almadan önce Kıbns Rum yönetımıne, Türkıye, Yunanıstan ve Italya'ya, bunların yasallığı hakkında soru sormakta ve ancak tatmın edıcı yaruttan sonra satın almaktadır tkınası, 23 yıl önce yıne aynı 1 yollardan ve aynı kışılerce Kıbns tan getırılmış bazı kaçak eserlen satın aldığı ıçın önce Rum yönetımı ıle arası acılan, ancak karşılıklı bır anlayışla tatlıya bağlanan o olaydakı anlaşmanın ıcenğınden Goldberg'm yıne bılgısı yoktur Goldberg, bır aracısıyla Getty Müzesı'ne yaklaşıp mozaıklen önerdığınde, bunlann fotoğraflannı, nıtelıklennı, Kıbns'tan çıkışının yasal olduğunu anlatan ve o zamankı "Kıbrıs Türk Federatıf Devleti" Başbakaru Osman örekın sözde 26 Hazıran 1978'de ımzaladığı "kınk ve parcalanmıs ikon, mozaik ve freskolann ulke dışına çıkanlmasına ızın veren" belgeyı, aynca Aydın Dıkmen'ın "sntış garannsinJ" de venr Önümuzdekı gunlerde emeklıye aynlacak olan ve kendısını 1973 yılında Ankara'da bır uluslararası arkeolojı kongresınde tanıdığım Dr Karayeorgis ıle geçen mart ayı ortasında Kıbrıs'takı burosunda göruşurken, Bızans sanatının uzmanı ve aynı zamanda görevı kendısınden devralacak olan yardımcısı Athanasios PapageorgbJou da bulunuyordu Dr Karayeorgis, "Turk bolgesındeki Pangıa Kanakarya Kılısesi'nden çalınan mozaıklerden bazdannı bır başka voldan gen alıp Gnney Kıbns'a gebrdıklenm" bana açıklarken, bunların fotoğraflanm da verıyordu Rum yetkılı aynca bununla da yetınmıyor ve Getty Müzesı'ne Bayan Goldberg'ın önerdığı dört parça mozaıktekı "Meryem'in Kucagındakı Genç tsa"yı gosteren, elındekı tek renklı dıayı da "gen gondermem koşulu" ıle bana verıyordu UGUR MUMCU (Baftarafi 1 Sayfada) GOZLEM nr de beldetılmış ve Başbakanın ısrarı karşısında karamame Cumhurbaşkanınca ımzalanmış, Yüksel, musteşarlık kortuğuna böylece yukseltılerek oturtulmuştur Yükseftn ozlük dosyasındakı belgelen bu köşede okumuştunuz Bu belgelerdekı bılgılerı kısaca yenıden anımsatalım Kendısıne karşı olanlan sol göruşlü olarak kabul eden tutum ve davranışlara gırdığı, bu nedenle çevrede sağ görüşlü kh şılerın tesırı altında kaldığı ve görevını tarafsız olarak yapmadığı ınöbaı uyandırdığı Edındıklen mallann gelın ıle mütenasıp olmadığı hususlannın varrt bulunduğu Gücünü doğrudan doğruya Başbakandan alan müsteşar, bakanlığa adımını atar atmaz, bakanlık bürokratlannı değıştırmış ve kendısıyle uyumlu bır kadroyu ışbaşına getırmıştır Bu kadro, yargıç ve savcılann meslege alınmaları ıle ılgılı yenı düzenlemeler yapmıştır Yapılan bu düzenlemelerden bırını geçenlerde yazmıştık Anf Yüksel, hazırlattığı 360 sayılı yasa gücünde karamame ıle yargtç ve savcılann meslege gırış sınavlanndakı "yazıh smavt" sözlüye çevırmış, bu yolla, sınavlardakı "nesnellık" ölçüsunü de bır çırpıda kaldırmıştı Bu değışıkhklere koşut yonetmelık değtşıklıklen de yapılmıştır Bu yonetmelık değışıklıklerı ıle sözlü sınavı kımlerın yapması öngörülmuştür'' Anf Yukserm görevlendıreceğı müsteşar yardımcısının başkanlığında, teftış kurulu başkanı ceza ışlen genel mudurü, personel ışlen genel mudurü ve egıtım merkezi başkanı ya da görevlendıreceğı başkan yardımcısı ıfadesıyle demokrasınm savunucusudur, Mayıs 1982'den önce Kuzey cumhunyet ve demokrası frkır ve esaslannı y\kan ve yıkmaya çalışan her kuvvetle muca Kıbns'ın Karpas Burnu'na doğru deieedecektr Memlekette her anlamtyla ger eskı adıvia (Lythrangomı), yenı adıyla Boltaşlı köyundekı "Panaçek bır demokrası kurulması ıçın gazetemız gia Kanakarya Kıhsesı"nın duvarbutun vartığryta çalışacakbr Memlekette hal lannda bulunan mozaıkler bılın km halk tarafından, halk ıçkı ıdaresı bızım tde meyen kışılerce gızlı, sökülmüş ve ahmodir. Ve btz yabvz bu ıdeahn estnyrz, başyasadışı yollarla Kıbrıs dışına çıka hiçbir kuvvetin değil." karılmıştı Ancak bu yıl başına Evet, bunca yıldır sız okurlarımızla bırlıkte, Atatürk'ün cumhunyet devnmı ıle demokrasıyı bu ülkede savunuyoruz. Daha nıce yıllara1 kunde Düyuk bır göçme oldu, ınsanlanmız öldü, (Baftarafi 2 Sayfada) nu durdurmaz ya da yavaşlatmazsak, obur baraj tran transıt yolu kapandı, şımdı bıle tam olarak açılanmız da a>nı sonuca ulaşacaktır. Bunu kesınlik lamadı Samsun'un Havza ılçesınde, Dıyarbakır'ın Sdvan ılçesınde, Rıze'de, Ünye'de yenı yenı kayle bılmelıyız. Halıç'ın kurtanlması, eskı değenne yenıden ka malar oldu ve olmakta (4) öncekı yıllarda fazla olmayan bu olaylann, son vuşması ve " Altınboynuz"un şamna yakışır bır dunıma getınlmesı ıçın buyük çaph çalışmalar yapı zamaniarda çoğalmalannı sadece jeolojık yapı ıle üyor ve mılyarlar harcamyor Fakat Halıç'e su gön açıklamaya olanak yoktur Jeolojık yapı daima ayderen dere havzalannda, özellıkle çok eğımlı ya nı kalmışür, degışen sadece bıtkı ortusudur. Topmaçlarda, erozyonu durduracak örüemler alınmı rak yüzeyı sık ve kalın bır bıtkı ortusu ıle örtüleyor Başka bır deyışle, Halıç'e en çok zarar veren cek olursa, yağmur sularının bır kısmı, bıtkılenn yapraklarında kalır ve toprağa ınernez tnenler de buyük etken göz ardı edıuyor (3) Halıç'ı dolduran maddelenn yuzde 1020'sı çev hızlan kesılmış olarak ıneceğı ıçın topraktan küresındekı fabnka atıklanndan, yüzde 8090'ı da çük parçacıklar koparamazlar, toprağa gırebılenerozyon sonucu ortaya çıkan ve sürüklenen obje lenn buyük bır kısmı, bıtkı köklen tarafından errulır lenn bınkmesmden oluşmaktadır önce büyük et ve aşağılara ınemez Kıllı tabakaya ulasamadan gen kenın yok edümesı ya da kuçültülmesı gerekır Bır döner Bıtkı köklen, hem toprağın suyunu emmek barajı dolduran toprakların, kazılarak başka yer te, hem de toprak taneciklerini sıkı bır şekılde tulere taşınması, barajın yenısıru yapmaktan daha pa tarak, aşağılara gıtmesını önlemektedırler Böylehalıya mal olmaktadır Bu nedenle, daıma yenısı lıkle kıllı tabaka kuru kalmakta, kaymalar da olyapılmakta, hıçbır zaman dolanın temızlenmesı yo mamaktadır luna gıdılmemektedır Dolan Halıç'ın temızlenmesı Toprak erozyonunu önlemenın en etkın yolu, asla duşünulemez, daha fazla dolmaması ıçın ön özellıkle çok eğımlı yamaçlan, sık ve kalın bıtkı örlemler ahnmalıdır Eğunh yamaçlara düşen yağmur tusu ıle kaplamaktır Bunun ıdeal şeklı, kalıtelı orsuları, sık bır bıtkı örtüsunden suzülerek geçerler mandır Meyve a^açlan ve dıger bıtkı çeşıtleri, topse, aşağılara temız su olarak ınerier ve yavaş ıner rak erozyonunu durdunnada, asla nıteüklı orman ler Ysmaçta s k bıtki ortusu yoksa; yağışlatia ge kadar vararü olmamaktadır. Bu nedenle, ormanın len sular toprak taneciklerini kopanr ve suratlı şe degen, özellıkle çok egimli yamaçlardakı ormanın kilde aşağıya ınerier. BöyleMkle seller oluşur, ta degeri, hıçbır zaman, yeüşördiğı odunla olçulmenm alanlan da yerkşim alanian da buymk çapta melidir. Ülkemızde egımi vuzde 15'ten fazla olan zarara •ğrarlar. S d zararlanndan kurtulmanın en yamaçiar, orman arazısı olarak kabnl edılmelı ve etkaı yolm; çok efuBU yamaçtan, sık ve kalın bır buralarda asla tarla tanmı yapılmamahdır. Ne yabitki örnsa l e kaph bahiMhnıaknr. B u u en uv zık kı bu kurallara uyulr.adığını gönlyor ve çok g ı u şekH, niteiikli ormaadv. üzülüyoruz, gelecek ıçın endışe edıyonız Ülkemızde, barajlar dolduğu gıbı göller de dolmaktadır Gol tabanlan doldukça su yuzeylen yüksebnekte ve kıyvlan ıçm tehhkeler olusturmaktadır Büyük şehırlenmıze su veren barajlarda ıse tehlıke çok daha büyuk boyutlara ulaşmaktadır Gecekondu mahallelen bu barajların kıyılanna kadar sokulmuşlar, kanalızasyonlan da barajlar a akıtmaktadırlar Barajlar Yasası, baraı göllennın kıyısından ıtıbaren 300 m'lık bır şendın, koruyucu şerıt olarak aynlmasım, ıçensınde herhangı bır şekılde bına, hatta tarım yapılmamasını emretmektedır Yasanıo bu etnruK karşın, baraj kıydannda çok sayıda evler gorulmektedir, kanaUzasyonlan da baraja akmaktadır. Eğımlı yamaçlardakı topraklar, aşınır ve taşınırlar, üzerlerındekı kayalann dıplen oyulur, toprak altında bulunanlar da zamanla meydana çıkarlar Bır süre sonra, altı oyulan kayalar aşağılara yuvarlanır ve buyük zararlara neden olabıhrler Kaya yuvarlanmalan toprak erozyonunun neden olduğu bır başka olaydır Yamaçlar mtehklı ormanla örtülerek toprak erozyonu durdurulursa, kaya yuvarlanmalan da durur Ancak doğal bıtkı sınınrun yukansındakı kayalar yuvarlanabıhr Bunların hem sayılan azdır hem de orman ağaçlanna çarparak etkısız hale gelırler Yüzyıllar önce, 7 tepe üzenne kurulduğu söylenen Istanbul'da, bugün 70'ten fazla tepe bulunmaktadır Eğımı yüzde 80'e ulaşan yamaçlarda, bıtkı örtulerı yok edılmış, yerlenne bınalar yapılmıştır özelhkle gecekondu bölgelennde, zemın emnıyet denemelen yapılmadan bınalar yapılmıştır Temelleri yok denecek kadar kuçuk olan bu bınalarda oturmak, her bakımdan tehlikelidır. Yamaçlann, uzenndekı bınalaria bırlikte ve kutle halınde kayma olasüığı fazlası ile vardır. Yagdır Mevlam Su" Denıek Sorumı 4 kadar bunların nerede ya da akıbetlenmn ne olduğu hakkında gerek Kıbrıslı Türk ve gerek Rum yetkılılennın en ufak bügılen bulunmuyordu Kıbns Türk basırundan "mozaUderin yagmalanması" olayını öğrenen Kıbrıs Rum yönetımı, 14 Hazıran 1982 tanhınde bır açıklama yaparak çalınan mozaıklenn fotoğraflannı dünyaya dağıttı Rum yönetımı bunİann özel koleksıyoncular ve müzelerce satın ahnmamasını, mozaıkler hakkında herhangı bır duyumu olanlann kendılerıne hemen haber vermelennı ıstedı Rum yetkıüler, olayı çeşıth yabana meslekı dergüerde yayımlatmakla kalmayıp, uluslararası örgütlen de bılgı sahıbı kılarak, gereğınde bunlan pıyasa fıyatı ıle almaya da hazır olduklarını duyurdular Nasıl satmah? Mozaıklen pazarlamak ıçm konuştuğu tüm Avrupa ve Amenkalı eskı eser tüccarlan, muzeler ve özel koleksıyoncular bu mozaıklenn "Kıbns'tan yasal yollarla çtkb^ına ilişkin resmi ya da inandına bir belge" aradıklan ıçın, Aydın Dıkmen bunlan satma olana Özensiz sahtecilik (Baftarafi I. Sayfada) tedır C) Mektup sözde Türk yetküılen ıçm Türkçe yazıldığı halde, her nedense Osman Örek'ın "başbakan" olan unvanı yıne aynı gerekçeyle tngıhzce ve o da yanhş olarak, "Pri M." bıçımınde kısaltümıştır D) KKTC'de bu konuyla dgıh kuruluşun resmı adı "Eslti Eserler ve Muzeler Dairesi" olduğu halde referans bölumunde "muzeler genel md." gıbı bır ıfade kullanılmıştır Bır başbakanın özel kalemımn böyle bır hata yapması, aynca kuruluşlann adJarının büyük harflerle başlayacağını bılmemesı duşünulemez Kaldı kı "muzeler genel md." unvanı Türkıye'dekı benzen kuruluşun unvanıdır Bu yanlışlık sahte mektubu duzenleyemn Türkıye kökerüı olduğunu da ortaya koymaktadjr E) Belge elımıze geçer geçmez KKTC yetkılılerı ıle yaptığım telefon görüşmesınden, yanda refe Sonuç Son yıllarda, ormanlarımızın süratle azalmakta olduğu, bılınen brr gerçektır Gârüştuğumüz mes lektaşlanmız, her fırsatta ormanlarımızın azalmak ta olduğunu, ıçlen yanarak dıle getırmektedırler Ulkemızın dört bır yanından gelmekte olan, kayma ve göçmelere aıt haberlerle havanuzdakı ve sularımızdakı kırhlığm artması da ormanlarımızın azalmakta olduğunu kanıtlamaktadır Orman amenajman planlannuz, orman azalmalannı sayüarla ortaya koymaktadjr Sankamış ormanlan 40 yıl önce 90 bın hektardı Bugün 30 000 hektara ınmıştır Babalarımızdan aldığımız gıbı çocuklanmıza vermebydık Arturmamız ve geuştırmerruz gerekırken çok azaltmış olarak devredıyoruz Topraklanmızı ve butun dofal kaynaklanmızı, babalanmızdan miras almadıgıınızı, çocuklanmızdan emanet akhtvnızı dusımmeö ve bonun bttİBdııde otmafayız. Yıneleyelım Ormanlarımız yok edıldıkçe, topraklanmız akıp gıtmekte ve ulkemız yaşanılmayacak duruma gelmektedır Orta Asya'dan göç edışımızın nederu de budur Var olan ormanlarımızın korunması koşuldur, fakat yeterlı değüdır Ulkemizin >aran bakımından nerekrin orman olması gerektifimn saptanmaa ve ormanlaşbrüması zomnlodur. Ilerı ulkelerde uygulanan bu yöntemı, bız de aynen uygulamak zorundayız Tersı durumda ormansLzlığın neden olduğu facıalar devam edecektır Seçım ulusumuza ve özelhkle yönetıcılerımıze aıttır. (1) Sd Baskınlan T«hjın Tokmanojlu, Cumhunyet Gazete sı, 6 1 1982 (2) Barajianmız ve Sagkgunız T Tokmanojtu, Cumhunyet, 24 5 1988 (3) Hslıç ve Bır Kurtuluş T Tokmanojlu, Cumhunyet, 26 6 1985 (4) Bu Topraklar Bızım T Tokmanoglu, Cumhunyet, 20 8 1988 Özal (Baftarafi 1. Sayfada) ınandığım anlattı, "Basın hurriyeti olmayan yerde demokrası olmaz" dedı özal, "Basının oyle yanındayım kı bazen yanlış haber verseler de fazla kızmamaya çahşıyorum, ıçıme atıyorum, sesimı çıkarmıyorum. Basın hurriyetsizligi, abârtılmış basın hurriyetinden daha tehlikelidır. Biraz ileri gitsinler, hakaret etsinler, sesimizi çıkarmayacağız" dıye konuştu SHP Genel Başkanı Erdal Inönu de Bayram Gazetesı'ne verdığı demeçte Turkıye'de fikır ve ba sın özgürlüğunun Avrupa ölçüsüne getırümesı gerektığım söyledı DYP Genel Başkanı Suleyman Demirel ıse hükümetın basını maddı ve manevı açıdan baskı altına almaya çalıstığıru belırttı Dağ kaymalan, göçüntüler Yukanda anlatılanlar, toprak yüzeyınde kalan ve fazla dennlere gıtmeyen yağmur sulanmn neden olduğu zararlardır Bır de toprağın derınlıklenne ınen suların neden olduğu zararlar vardır Bu zararlar, dağ kaymalan ya da büyük kütlelenn yerlennden koparak göçmden şekhnde ortaya cıkmaktadır Jeologlanmız, dağ kaymalanmn ve göçüntülenn oluş nedenlennı, şu şekılde açıklamaktadırlar: Toprak altında su geçmneyen bır kıl tabakası bulunmaktadır Yağmur suları bu tabaka uzerınde bınkerek sürtünmeyı azaltmaktadır Eğım de fazla olduğundan, kıllı tabaka uzenndekı buyük kütle, toplu olarak kaymaktadır Jeolojık yapı ve arazının eğımı, özelhkle jeolojık tabakalann eğımı, kaymalara neden olmaktadır Ülkemızde eskıden dağ kaymalanna ve büyük göçüntülere pek rastlanmazdı Fakat son yıllarda bu olaylar çok duyulmaya başlandı Temmuz 1988'de Trabzon'un Maçka ılçesının Çatak mev Maympatladı 1 er şehit Haber Merkezi »Sıırt'te bu er mayın patlaması sonucu şehıt olurken, PKK 3 kışıyı kaçırdı Surt'e bağlı Eruh ılçesının Dönerdöver ve Dadaklı köylerı arasında devnye gezen pıyade tımınde görevlı Muharrem Turan adlı er, mayının patlaması sonucu şehıt oidu Olayla ılgılı olarak bır çoban gözaltına alındı Pervan'nın Doğanca köyünden Şırnak'ın Derder köyü yakınlanna gıderek peynır otu toplayan 10 göçer genç, sılahlı PKK'h bır grup tarafından alıkonuldu Sılahlı kışı ler Eyup Bavar, Ahmel Babçe ve Şahin Aras'ı yanlarına alarak bılınmeyen bır yöne doğru kaçtılar Olayla ılgıh operasyonlar sürdürülüyor sı Bırol, tnbünlen ıyıce coşturdular Thbündekılere sttrekh "En buyuk Tnrkiye" sloganını söyleten ıkı amıgo, daha sonra seyırcılen SSCB mıllı maçına da davet ettıler ve "Bu macta milli ukımı yaluız bırakmak olmaz" dedıler Yiısuf Zıya ö n ı ş Stadı'mn görevlılen, dün ortalıkta pek gözükmedıler Boynuna mını fotoğraf makınesını asan çok sayıda kışı, "Gaıeledyiz" dıyerek sahaya gırdı Bu durum Teknık Dırektör Tınaz Tırpan ve Antrenör Behzat Çınar'ı rahatsız ettıyse de ıkı çahştıncı tatsızlık çıkarmamak ıçın susmayı yeğledıler (Baftarafi Sporda) Sanki Bayram trafîği: 8 4 ölü (Baftarafi 1. Sayfada) un makam arabasının geçırdığı kaza sonucu kolu kırıldı. Seydışehır'e maç yönetmeye gıtmekte olan Ankara bölgesı hakemlennden Nihat Guis«n'ın, beraberındekı üç kışı ıle bırlikte ölmesı üzüntü yarattı Bayramla gden yağışlar, Marmara, Trakya ve Ege bölgelennde etkılı oldu. Tekırdağ Zıraat Odası Başkanı Osman Tabak, "Yağışlar bizi endişeden kurtardı" dedı Yağışlann özeüıkHava sıcakhklannda 6 derecele, başağa kalkan buğday ıle ay ye kadar düşüş olması nedenıyle çıçeğı gıbı yazlık urünlen, kurak tatılaler "bayram keyfi"m çıkalıktan kurtardıgı bildınldı Çuku ramadılar rova ve Konya yörelenne düşün yağışın yeterlı olmadığı kaydedıldı Uludağ'a 15 yıldır ılk kez mayıs ayında kar yağdı Karkahnlığı 8 santımetreyı buldu Erzurum'da öncekı gece hava sıcaklığı 5 dereceye kadar düştü tstanbul'da ıkı gün ıçınde metre kareye 16 kılogram yağış düştü Meteorolojı yetkıhlen, yenı bır yağışlı hava kütlesının bugünden ıtıbaren etkılı olmaya başlayacağını bıldırdıler Olay, daha Indfanapolıs'te Amenkan Federal Mahkemesı'nde dava konusu olmadan önce Güney Kıbns'takı Rum yetkılıler, o gün bana "Osman Orek imzalı bu bdgenin varlıgını" açıklıyorlar ve bunu daha sonra arkamdan Nevv York'a göndereceklenne de söz verıyorlardı Açıkça söylemeseler bıle belgenın sahtelığınden onlann da kuşkulan vardı Böyle bır bdgeyı Kıbnsh Türk Başbakam'mn ımzalaması "Uluslararası arenada kendılen ıçın gercekten çok lyı bir propaganda malzemesı olabılırdi, ancak mozaıklen gen getırebılmek ıçın ABD Federal Mahkemesi'ndekı durumlan" guçleşecektı Çunku, "her ne kadar Birleşmiş Milletler ve ABD, KKTC'yi tanımıyordu, ama ABD Federal Mahkemesı (de facto) füli bir devletin başbakamnca verüen yasal ıznı, ahcının m nıvetlı olduğunu kamtlaması açısından kabul edebdir ve bu durumda \BD'de acacaklan davayı vıtırebılııierdi." "Mozaıklenn gerçek sahibi" olarak kabul ettıklerı Kıbns Ortodoks Kılısesı ıle bırbkte Rum yönetımının Indıana eyaletınde açtığı dava, KKTC basınına yansıyınca Osman örek bır açıklama yapıyor, söz konusu belgeyı yalanlıyor ve "bu işi olsa olsa, hırsızlıgı yapanlar duzenlemış olmahdırlar. Benden ve Turk generalınden söz ederek, Rumlar alçakca bir oyun peşındedırler"dıyordu örek'ın bu ıkıh yargısında bıDr. Karayeorgis rıncısı "dojru" ıkıncısı ıse '"yanaçıklıyor ltşu"tı. Çünku, belgenın sahtehğı, Kıbns Rum yönetımuıın daha çok Getty Müzesı söz konusu ilke ve ışıne gelıyordu aynca anlaşma gereğınce dunımu Rum yönetımırun ünlü Eskı Eser Osman Örek'in ler Daıresı Müdürü Dr. Vassos tamkhgı isteniyor Karayeorgis'e ocak 1989'da büdıNıtekım, örek'ın bu açıklaması üzenne Nevv York'ta konuştuğumuz Rum temsılcılığınden bır yetrans olarak sözü edılen belgelenn kılı şu degerlendırmeyı yaptı ılgılı daırelerın gelengıden evrak "Sayın Orek'ın bu belgenın sahdefterlennde kaydımn olmadığıru te okragunu söylemesı ve bunu kada belırledun mtlamak için de Amenkan mahF) Mektupta sözü edılen şırket kemesinde tanıkhk vapmava hazır ve adres yanlıştır Lefkoşa'da ne oldnğunu açıklaması önemlı bır böyle bır adres ne de böyle bır şır gelişmedir. Sayın Orek'ın mahkemede ifade venp bu belgenın sahket vardır G) Mozaıkler 1982 mayısından teiiginı kanıdaması bızı son derekısa bır süre önce çahndığı halde, ce sevindirecektir. Bovlece bu moOsman örek'ın ımzaladığı ve mo zaikleri Bayan Goldberg'den alıp zaıklenn Kıbrıs'tan çıkışına ızın Kıbns'a geri getınnemızde en verdığını bıldıren belgenın tanhı önemli tanık olacakür." ıse 26 Hazıran 1978'dır Alıaları Bır başka belge ıse Bayan Goldmozaıklenn bır özel koleksıyon berg'ın mozaıklen önce ABD'ye dan geldığıne ıkna edebılmek ıçın ıthal ıçın ABD gümnlk yetkıhlemektup, eserlenn kıhseden çahn nne, satmak ıçın Getty Müzesıdığı ve Kıbns dışına çıkanldığı U ne ve daha sonra da kendısını sanhten çok öncesme düzenlenmış vunmak üzere Amenkan Federal tır Mahkemesı'ne sunduğu ve Rum yönetımının elıne de ulaşan Satı2. Satış Garantisi Belgesı: n A) Kıbns'ta hıçbır zaman "Ge a GaranU Belgesı dır. neral Örmek" dıye bu Türk geneBu belgede, kımlığı belırleneralı görev yapmamıştır meyen P.Polak adlı bır tanık B) Kıbns ıhracat belgesı ve önünde, söz konusu mozaıklen 25 kargonavlun belgesımn tanhlerı Ekım 1988 tanhınde Munıh'te sanm farkı hakkında "ihraç lisansı tan ve bunların yasal olduğunun once ahndı, ancak mozaıkler bir garantısını veren kışmın adı açıkkac yıl sonra Almarrya'ya taşındı" lanmaktadır Belgemn altındakı denılerek bu başka gerçek dışı ıfa ımza ıse Aydın Dıkmen'e aıttır de kullanılmakta ve (K) maddeDr Karayeorgis ve halefi Papasındekı gerçek doğrulanmaktadır. georghıou ıle konuştuğum sırada bu belgenın varlığından habenm yoktu Kendılerıne, mozaıklenn kımler tarafından kaçırılmış ola(Baftarafi 1. Sayfada) bıleceğını sorduğumda bırbırlerıteknık ressam olarak Konya'da ne bakıp gulduler ve ancak heryaklaşık bır mületvekıh maaşım hangı bır açıklama yapma yenne elde edıyordu susmayı yeğledıler Bugun tzmır Ahağa'da gemı Kendılerıne elımdekı kanıtlara söküm tesıslen olan, Almanya' göre bu ışın orkestra şefirun da, Münıh'te ve aynca Fransa' "Konyılı Aydın Dikmen da evı bulunan Aydın Dıkmen, olduğunu" soyledığımde şaşırmışkredı alma amacıyla Izmır'de bır lardı ve Dr Karayeorgıs "Siz gerbankamn "bilp işlem merkezi"ne çekten çok iyi bilıyorsunuz" debundan tam bır ay önce bızzat mekle yetınmış ve "zamanı gelinkendısı, bugunku maddı dunımu ce bu konuda bana bazı kanıtlanun bır bölumunu ve Ahağa'da nn UeÜlebUeceginı" sozlenne ekyapuğı ışı şöyle anlatmıştı lemıştı "198485 yıUannda Ahağa'da gemı sokme ışıne 750 mılyon lira Hayalet general sermave ıle başladım. Şırkebmın Örmek adı 'Gurso> Gemı Sökum TesısIşın bır başka ılgınç yanı, Ayr. Şımdıki degeri 2.5 milyar dın Dıkmen unzah söz konusu sa1988 yıtanda 36 milyon lira ver tış belgesı bırkaç gün önce Nevv York'ta elıme geçtığınde, ünlu giodedim. Tesisimin gumrukten hurda Türk kaçakçısının rolünü ıyı oyçekme kapasıtesı gunde 400 lon nadığı ve alıcılara "bir başka beldur. Ancak dunvnda gemilere ta geji (!) daha 20 gun ıçinde gonlep arttığı ıçın sokum ışı yavaşla derecegjne soz verdtgi" görüluyordığından, bugun ancak gunde du Bu belgede söz konusu eserle5060 ton gibı bır dusuk kapasitt ile çalışmaktayım Şu anda Alia nn gerçek sahıbı "General Orga'daki 18 sokum yerinden ancak mek"ın lısansını da 20 gun ıçınde beşi çahşmaktadır. Bunlardan bfai kendılerıne göndereceğı behrtılıyordu Anlaşılan Dıkmen, alıcılade benimlddir. tşlenmi ynnıtmek ıcin Fransa ra bu eserlen hayalet bır general ve Yunanistan bankalanndan kre olan "Önnek"ten satın aldığı ya di almaktayım. Şu ana kadar da onun adına sattığı konusunda ınandıncı bır masal anlatmıştı Tnrkiye'ye yuk olmadım. Aydın Dıkmen'e kendısının Gemi Sökumculer Deraegi Genei Sekreteriyun. Zamammın ço "Kıbnsın resmi bir arkeologu (!)" gunlugunu vurtdışında geçinyo olduğunu da yıne tanık önünde rum. Dışanda sokulecek tekne kendı el yazısı ıle yazıp, altını ımayarlıyor ve sokulen parçalan yi zalayıp, ahcılara aynı tarıhte bır başka belge olarak vermıştı ne ihraç ediyonım." Oysa, 3221 sayılı Hâkım ve Savcı Adaytarı Egıtım Merkezi Kurulus ve Görevlen Hakkındakı Yasa, yargıç ve savcılann bır 'eğh üm sürest ıçtnde kendılerıne oğreblen konuiaria" ılgılı olarak "yazı* stnavdan" geçmelerını öngörmekteydı Yasada, yargıç ve savcı adaytarının Yargrtsv ve Danıştay üyelerı ıle ünrversıte öğretım üyelerının ve mesıekte on yılını doldurmuş avukat, adlı ve ıdarı yargıda görevlı yargıç ve savcılardan oluşması da öngörülmüstu Müsteşar Yüksel, önce geçen şubat ayında yayımlanan yasa gücünde karamame ıle "yazıh sınav" koşulunu kakjırryof, daha sonra da 13 Mart 1989 günü bır yonetmelık çıkararak sınav kurulunu emnndekı bürokratlarla sınırlryordu Bu değışıklıkler hukuk açısından geçersızdır Çünkü 13011 sayılı "ResmıGazetede Yayımlanacak O/an Yönefmelıkler Hakkındakı Vasa"nın 1 maddesı "kamu personelıne aıt genel hükumlen kapsayan" yönetmelıklenn Resmı Gaze te'de yayımlanmasını öngörur Anf Yüksel yonetmelık değışıklığını Resmı Gazete'de yayımlatmamıştır ruluş ve Görevlen Hakkındakı YasaJ'mn 10 maddesı bu gıbı yönetmelıklenn Danıştay ve Yargıtay'ın görüşü alınarak hazırtanmasını koşul sayar koşula da uymamış, yonetmelığı, Danıştay ve Yargıtay ın görüşünü almadan hazırlamıştir 3 Yönetmelıkler yasalara aykırı olamaz Yasada yer alan konular, yönetmelıkler ıle değıştırılemezler Yönetmelıkler, yasa ve tüzükte yer alan konuların ayrıntılarını saptayan duzenleyıcı ışlemlerdır 23221 sayılı 'Hâkım ve Savcı Adaylan Egıtım Merkezının Ku Anf Yüksel, hukukta "usulparalellığı" olarak adlandınlan bu Arif Yüksel, ıdare hukukunun bu temel koşuluna da uymamıştır Bu kadar yanlışı bır hukuk öğrencısı yapsa, emın olun, birıncı sınıftan ıkıncı sınıfa geçemez Yargıç adayı Kenan Gürbuz, sınavda başarısız sayılınca, yönetmelığın ıptalı ıçın Danıştay'a başvurmuş, Danıştay Beşıncı Daıresı, oybırlığı ıle aldığı kararla sınav ışlemı hakkında, Bakanlık savunmasını beklemeden yürutmeyı durdurma" kararı vermıştır Şımdı soralım Adalet Bakanlığı'ndakı sözlü sınavdan bakanlık bürokratlarınca başarısız sayılan yargıç adayı mı 9 Vbksa, hukuk ılkelerıne ve yasalara bu kadar aykırı yonetmelık çıkanp uygulayan bakanlık musteşarı Yüksel mı'' Başansız olan kımdır? * 3 r>^j . HESAPLAŞMA BURHANARPAD (Baftarafi 2. Sayfada) Tîyatrosu'nun Ferah Mevsımı' yazısı Ne var kı daha başlarken bır açıklama yapmam gerekıyor "Ertuğrul Muhsın ve arkadaslarının 1924'te kurduğu Ferah Tiyatrosu, çağdaş tıyatronun öncülüğünu yaptı" Bu başlığa göre Ferah Tiyatrosu bır topluluktur Gerçekte ıse Şehzadebaşı'nın varlıklı aılelerınden bırının taşınmazıdır Ertuğrul Muhsın kıracıdır Topluluğun adı "Ertuğrul Muhsın ve Arkadaşları"dır Kımı tıyatro araştırmacısının bu yanlışı sürdürmemesi ıçın düzeltmeyı zorunlu saydım Ertuğrul Muhsın ve arkadaslarının Ferah sezonunda sunulan oyunlann kımılennı ızlemıştım Günümüz Türk tıyatrosunun bu temelı, yazan, rejısörü, oyuncusu ve seyırcısı ıle o sezonda atılmıştır derken mutlu oluyorum, o dönemı yaşamış olduğum ıçın Başta natüralıst tıyatronun en çarpıcı oyunları, kımısı uyarlama (adapte) olarak çağdaş tıyatro, Ferah sahnesınde sunulmaktaydı Ferah Tîyatrosu'nun kırmızı perdesı açılıp açılıp kapandıkça salonda coşku ve alkışlar dalgalanıyordu Ferah Topluluğu'nde sunulanlar arasında Bır Halk Düşmanı (İbsen), Cehennem Sonraları (Baba Stnngberg) Rus yazan Leonıd Andrıev'den Ihtılal (Sonraları Engın CezzarGülrız Sururı topluluğunda Aklın Oyunu adıyla),Vefık Paşa'nın Molıere uyarlamalanndan Azarya (Cımn), Yorgakı Bandını (George Dandın) de vardır Gerçekçıtoplumcu Türk sahne yazarlarının öncülen arasında ılk akla gelen Vedat Nedım Tör de Ertuğrul Muhsın ve Arkadaslarının repertuarında Işsız'le yer almıştır Işsız pıyesının ılk gecesı bır olay da getırmıştır Olay ıkı aktör arasında geçmıstır Ertuğrul Muhsın ve ismaıl Galıp (Galıp Arcan) Ismaıl Galıp Arcan, olayı şöyle anlatır "Işsız pıyesını oynuyorduk vedat Nedım Bey'ın Işsız pıyesınde ıkı eskı arkadaş savaş sonrasında karşılaşırlar Bın savaş vurguntarıyta yenı zengınler arasında. ötekı yoksul ve ışsızdır Tartışırlar Varlıklı olanı üst perdeden davranmaktadır Bu davranışa pek sınırlenmış olan ışsız arkadaş sandalyeyı kaptığı gıbı eskı arkadaşının kafasına ındırır Sandalye parçalanmış, savaş vurguncusu eskı arkadaş ölmüştür O gunlerde her ışı kendımız yapardık Dekorları da bız yapardık Sandalye özel bır dıkkatte hazırlanmtştı Hafifçe dokununca parcalanacak bıçımde monte edılmıştı Oyun başlamıştı Varlıklı ışadamı rolünü canlandıran bendım Yoksul eskı arkadaş rolünü oynayan Muhsın, rol gereğı oylestne sınırlendı kı sandalyeyı kaptığı gıbı kafama vurdu yere yuvarlandım Salondan müthış bır alkış yükseldı Rol gereğı ben ölmüştüm Alkış sürüyordu Fakat ben bır türlü kalkamıyordum Durumu kavrayan arkadaslar, seyırcıler arasında duran bır hekımı getırdıler Bır makas sesıyle kendıme geldığımde saçlanm kesılmış, yara yerım temızlenmış ve sarılmıştı Bütün bunlan kulısten ızleyen anacığım, oglum öldü dıye dövünüyormuşt" Galıp Arcan bır açıklama yaptı "Olayın püf noktasını halâ söylemış değılım Çok önemsız bır teknık yanlış> Ilk oynayış gecesının heyecanına ıyıce kapılmış olan Muhsın, ayağı tutkalla öylesıne tutturulmuş olan sandalye yenne sağlam ayaklı bır başka sandalyeyı kafama vurmuştu " Galıp Arcan, gevrek gevrek güterek anlatmasını sürdürmuştü "Rol yüzunden başka kazalar da geldı başıma Hepsı de Muhsın yüzünden< Ihtılal pıyesının sonunda Mehmet Selım (Muhsın) sevgılı maymunu Caypur'un ölümünden duyduğu aşırı üzüntüyte kâğıt ağırlığını kaptığı gıbı kafama vurur Ne var kı oyun boyunca kalın bır tuğla ıle bunu yapan Dr Selım, vurma sahnesı yaklaştığında tuğlayı kartonla degıştırecektır Fakat Muhsın yıne oyunun heyecanma kapılır ve gerçek kâğıt ağıriığına uzanır, ama sandalye olayının etkısıyle atık davramp korunmayı başardıml" Muhsın Ertuğrul, çok yönlü bır tıyatro ustası olarak bugune değın tek kalmıştır Uzun sure de tek kalacaktır O, şimdi StRECEK SİİRECEK