Catalog

Cumhuriyet Sahibi: Cumhuriyn Matbaacılık ve Gazetccilik Tılrk Anonim Şırknı adına Nadir Nadi # Gtnel Yayin Müdurü: Hısan Omal, Muessese Mudüru. EnjİM Uşaklıgil. Yazı Ijlcrı Müdurü: Okaj Göo«nyn, # Haber Merkezı Müdurü: Yalçın B*>CT, Sayfa Duzeni Yönetmenı: Ali Acar, • Temsılciler: ANKARA: Ahıwl Taa, İZMİR: Hikmel Çeliakaya, ADANA: Cetal Başlaagrç. Istanbu! Haberleri: Eıfcu AkyıMız, Dış Habcrler: Ergun Bala, Ekooomi: Ctnpz Tlırhan, Kültür: Ctlal Üster, Spor Danışmanı: Abdulkadir Yacttaua, DOzçhme: Rtflk Durbaş, Arajurma: Şahia Alpaj, tşSendika: Şukran Ketenci, Yurt Haberlen Nccdet Dogaa, Dizi Yazılar: b n m Çalışkan, # Koordınaısr Ahraet Konıhaa, 9 Malı lşler: Ero) Erkut, • Muhasebe: Bükat Mtmer 0 BütçtPlanlama: Stvgi Osaunbeşeoilıı • KekJam: A»ı Tona, Ek Yayinlar. Hab* Akyol • ldare: HastyU Gürer. Işklmc: Öadtr Çdik, Bilgit«iem: Nall l n L Basan w Hrwı Cumhuriyn Matbaacılık vc Gaalealık TA.Ş. TBrk Ocajı Cad. 39/41 Cajalofiu 34334 lsı PK 246tslanbul. Tel 512 « 05 (20 hat), Telcı: 22246 Fax: (1) 526 60 72 # Bumtar Ankut: Zıya Gokalp Blv lnkılap S. No: 19/4, Td: 133 11 «147, Tdcı 42344 Fax: (4| 133 11 41'428 % Izmir H Ziya Blv. 1352 S i 3, Tel: 13 12 30. Tdex: 52359 Fıx: (511 19 53 60 • Adau: InOnü Cad. 119 S. No. 1 Kat 1, Td: 19 37 52 (4 lul), Teleı: 62155. Fax: (71) 19 37 52 TAKVIM: 19 MAYIS 1989 Imsak: 3.48 Güneş: 5.36 öğle: 13.05 Ikindi: 17.02 Akşam: 20.25 Yatsı: 22.05 Türkiye'nin ATüyeUği Norveç'ten sonra Antalya'da gelecek hafta toplanacak Kuzey Atlantik Aşsamblesi'ne sunulan Fransız milletyekili Gerard Gaud'un raporunda Türkiye'nin "Avrupalılığı" tartışma konusu ediliyor. gelmesinden altı yıl sonra dabi, Ankara'nın genel politikası bütün ülkelerin onayım almıyor" denilen raporun bir başka bölümünde ise, "AT Türkiye'yi kendi biinyesine almayı kabul etse bile. bu, büyiik bir ihtimalle, ancak NATO'nun öteki partoneri Norveç'in üyeliginden sonra gerçeklesebilir" ifadesi kullanılSiyasi nitelik taşıyan ve Fran dı. su milletvekili Gerard Gaud'un Bilindiği gibi, Norveç daha önhazırladığı rapordaki "varsayna", Türkiye'nin "Avrupalılı ce topluiuğa tam üyelik için başğının" tartışma konusu edildiği vurmuş fakat bu ülkede yapılan görüşünden yola çıkarak, Anka referandumun olumsuz sonuçra'nın AT'ye tam üyeliğinin çok lanmasıyla birlikte, Oslo AT'ye zor olacağı ve her halukafda, girmekten vazgeçmişti. topluiuğa henüz üyelik başvuruöte yandan, Antalya oturusu yapmamış dahi olan Norveç'munda tartışılacak olan ve Fedeten önce gerçekleşemeyeceği bi ral Alman milletvekili Karsten çiminde şekillendi. Voigt'un kaleme aldığı "NATO Gaud'un, "Ulnslararası Tica ve Güvenlik" raporunda da konret Sisteminde Gerilimler ve 1992 vansiyonel silahlara ilişkin olarak Avnıpası Ue NATO tlişldleri" Viyana'da Doğu ve Batı bloklabaşlığını taşıyan raporunda, eko n arasında sürdürülen AKKUM nomik faktörler, nüfus artışı, görüşmelerinin geleceği açısından Kıbns sonınu ve Yunanistan'la Türkiye'nin askeri perspektifleolan ilişkilerden dolayı, AT ül ri değerlendirildi. Alman milletkelerinden pek çoğunun Türkiye vekili bu baglamda, NATO taraüyeliğini bir "problem" olarak fından Etoğu'ya sunulan önerilegördükleri kaydedildi. "Tttrki rin benimsenmesi durumunda, itye'nin Avrupalı niteliği, içeride tifakjn kanat ülkelerinin ve özelve dışanda, pek çok kimse tara likle de Türkiye'nin yeni bir sifından tartışma konusu yapıhyor lah arttınmı gerçeklestirebilecekve sivil bir hükümetin iş başına leriniifadeetti. BRÜKSEL (Cumhnriyet) NATO ülkelerinin parlamenterlerinden oluşan ve 2629 mayıs tarihlerinde Antalya'da toplanacak olan "Kuzey Atlantik Assamblesi"ne (KAA) sunulan iki raporda, Türkiye'ye ilişkin değişik "varsayımlar" ve saptamalar yer aldı. ABD askeri çevrelerinde eğitimamaçlı"nükleer savaş oyunlarında", DoğuBatı çatışmasında iki ana nokta var: Orta Avrupa ve Anadolu. Doğu Anadolu ise bütün savaş oyunlarında "zamana karşı toprak" ilkesine kurban ediliyor. Erzurum'da bulunan bataryaların nükleer bombaları,Anadolu'ya giren "düşman" birliklere atılıyor ve kendi topraklarımızda patlıyor. UFUK GÜLDEMİR WASHINGTON Sovyetler' den esen barış rüzgârlarının etkısiyle Batı Bloku içinde uç veren kısa menzilli nükleer füze knzınin bir çok boyutu var. Bunlardan birisı de bu silahların daha çok konuşlandınldıklan ülkelerde patlayacak olması. örneğin, ABD Harp Akademileri'nde kâğıt üzerinde oynanan savaş oyunlannda kısa menzilli toplar, bol bol Türkiye ve Almanya topraklannda patlıyor. Harita başındaki kurmayların "zamana karşı toprak" ilkesiyle aldığı bu kararlar, ABD için harekât planının bir parçası, ama patlayan yerler için çoğunlukla "oyunun sonu" oluyor. "Savaş oyunlan" konusunda uzmanlaşmış yazar Thomas Allen'a göre, kurmaylann \ewport'taki Donanma Koleji'nde cephe alanı nükleer silah kullanım taktiklerini gelıştirmek için oynadıklan bir oyunda, çoğunluğu Batı Almanya'da olmak üzere 830 mil kare toprak, NATO'nun nükleer başlıklı top mermiierinin hedefi oluyor. ABD Savunma Bakanlığı Nükleer Savunma Dairesi'nin 1981 tarihli "Taktik Nükleer Doktrinin Net Degeriendirmesi" başhklı raporu ise harp akademilerinde oynanan bir başka savaş oyunu hakkında ioucu veriyor. Oyun, Sovyet birliklerinin Doğu Almanya üzerinden "Fulda boşlugu" tabir edilen duzlüğe girmesi ile başlıyor. Fulda boşluğu, NATO stratejistlerinin olası bir Sovyet saldırısını beklediği yer. "Düşmanın taktik, kimyasal ve nükleer silah üstünliiğünün NATO birliklerine verebileceği tahribaU" önlemek için ABDkontrolündeki nükleer topçu bataryalarından "men edici atış" yapılıyor. ABD kurmayları, karşı paktın ilerleyişini ancak bu sayede durdurabiliyor. Fakat aynı zamanda sadece düşmanın değil. dostun da büyük zarar gördüğü bir "yitik" ülke yaratıyor. Söz konusu savaş oyunlarında Türkiye'nin durumu daha vahim. Çünkü Türkiye, Almanya'nın aksine ittifakın kalbinde değil, kenannda. Ve Türkiye'ye saldın genellikle ittifakın merkez cephesine saldın ile paralel gelişiyor. Varşova Paktı, bir yandan Fulda boşluğundan Orta Avrupa'ya girerken, diğer yandan da Batı'nın petrol damarlarmı kesmek için Körfez'e ilerliyor. tran'dan güneye inen birliklerin kanadmı korunraasız bırakmamak için Doğu Anadolu'ya yıldınm harekât yapılıyor. Türkiye'nin bu yüdmm harekâtı durdurabilecek konvansiyonel gücü yok. lttifak ise tüm gücüyle merkez cepheye asılmakta. Amerikalı kurmaylar, Türkiye'de tak Nükleer oyıında tehlike tik nükleer silah kullanmaya AI metrenin üstüne çıkmayacağı göz manya'dan daha hevesli oluyor. önüne alınırsa, demek ki nükleer Çünkü birincisi; Doğu Anadolu' infilakın kendi topraklarımızda da Orta Avrupa'daki gibi nüfus meydana gelmesi bekleniyor. yoğunluğu yok. tkincisi de TürBu da Doğu Anadolu'yu bir kiye'nin NATO'nun kendisine olan taahhütlerinden kuşkulan nükleer patlamamn çarpma, tervar, o yuzden mutlaka bir tniktar mal radyasyon ve radyasyon serdestek kıtası gönderilmesi gereki pintisi şeklinde ortaya çıkan tüm etkilerine karşı korunmasız bırayor. kıyor. Türkiye'deki nükleer başBunun için de zaman kazan lıklı topçu mühimmatının gücü mak gerekiyor. Üçüncüsü; Tür 0.5 ile 10 kiloton arasında. Strakiye'nin savunma bütünlüğiinün tejistler her ne kadar son yıllarda korunması için Türk birlikleri cephe alanı nükleer silahlarda 1 arasında temasın kesilmemesi ge kilotonun üstüne cıkmamak eğirekiyor. Nükleer tetiğe basıp bas limi gösteriyorsa da patlamayia marna kararından önce bu üç un birlikte ortaya çıkacak radyoaksur kurmaylara veriliyor. Yüzde tif maddelerin etkisinin rüzgânn 87 oranında tetiğe basıhyor. durumuna göre dört bir yana daNitekim ABD Dışişleri Bakan ğılma olasıhğının hayli yüksek olhğı geçen yıl Kongre üyelerinin çe duğu bildiriliyor. şitli yazılı soruları üzerine yaptıBu etkisi nedeniyle saldırgana, ğı bir Türkiye değerlendirmesinde de Doğu Anadolu'ya yönelik "Seni durdnnnak uğrona kendi olası bir saldın karşısında, "en topraklanmı feda ederim" mesaiyimser tahminlerie zamana kar jım veren taktik nükleer silahlaşılık topragın değiş toknş nn düz mantığa dayalı bir caydıncılığı kuşkusuz var. Ancak sağdilecegini" kaydetmişti. Sadece Amerikalılann değil, ladığı caydıncılık dahi, tahrip güTürk askeri makamlarının tehdit cü dünyanın meçhulü olmaya dedeğerlendirmeleri de böyle bir se vam eden bu silahlan bulunduran naryoya ihtimal tanıdığından ülkelerin bir "nükleer vicdan Türkiye'nin nükleer envanterinin mnhasebesi" yapması hakkını en önemli silahlarmdan olan 8 elinden aimıyor. htifaktaki kısa inçlik seyyar obüs bataryalan Er menzilli nükleer silah açraazı, tezurum'da da bulundunıluyor. Bu raelde bu ikilemden kaynaklanısilahların menzillerinin 40 kilo yor. ABD 'savaş oyunlarının'yüzde87'sindeDoğuAnadolu*ya nükleer bomba atılıyor Diplomasi trajîği yoğun ay Haber Merkezi Mayıs ayı sonunda yoğun bir diplomatik trafik yaşanacak. Başbakan Turgut Özal Tunus ve Brüksel"e iki yurtdışı gezi yaparken, Pakistan Başbakanı Benazir Butto Türkiye'ye resmi bir ziyarette bulunacak. Başbakan Turgut özal ilk yurtdışı gezisini 2123 mayısta Tunus'a yapacak. Başbakan ikinci gezisini 28 mayısta Brüksel'e yapacak. Benazir Butto, Başbakan Turgut Özal'ın konuğu olarak 2427 mayıs tarihleri arasında Türkiye'yi ziyaret edecek. Türkiye'nin güvenliği paneli ANKARA (UBA) Milli Savunma eski Bakanı Ercan Vuralhan, Sosyal Demokrat Halkçı Parti Milletvekili Cüneyt Canver, Doğru Yol Partisi Genel Sekreteri Gökberk Ergenekon, Refah Partisi Genel Sekreteri Oğuzhan Asıltürk, Nükleer Savaşa Karşı Hekimler Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Leziz Onaran ve Prof. Dr. Haluk Gerger Türkiye'nin güvenliği ile modernizasyon konusunun tartışılacağı bir panele katılacak. Cumartesi günü yapüacak olan panel Gazeteciler Cemiyeti'nin salonunda gerçekleştirilecek. Fransa'dan bekleme önerisi Yazgan Moskova'da Somut aduna 'seçitrf engeli SEMtH İDİZ ÖzalPapandreu 28 eylülde buluşuyor MOSKOVA (AA) Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Kaya • Yazgan, 9 günlük resmi bir ' ziyaret için başkent SABETAY VAROL PARİS Fransa'nın kısa Moskova'ya geldi. menzilli nükleer silahlann moder Orgeneral Yazgan, Sovyet nizasyonu konusunda I992'ye ka resmi haber ajansı TASS'a dar bekleme yanlısı olduğu belli verdiği demeçte bu oldu. Dün Elysee Sarayı'nda bir ziyaretin iki ülke arasında basın toplantısı düzenleyen Cum sağlam askeri ilişkiler hurbaşkam François Mitterrand, kurulmasına yardımcı Fransa'nın NATO içinde cereyan olmasmı ümit ettiğini eden son görüş ayrılıklan ile ilgı söyledi. li takınacağı tutumu açıkladı. Mitterrand, Federal Almanya ile tngiltere ve ABD hükümetleri arasında süren ve ay sonunda Brüksel'de yapılacak NATO zirvesinde çözüme bağlanması gereken görüş ayrılığı konusunda Fransa'nın tavnnı şöyle açıkladı: • Miterrand, ülkesinin NATO'nun askeri kanadına üye olmadığım vurguladı. • Bu duruma rağmen, Paris'in zamanı geldiğinde görüşünü açıklamaktan kaçınmayacağını da ifade eden Fransa Cumhurbaşkanı, Sovyet SS füzelerine karşı, ABD'nin Pershing füzelerini konuşlandırmasımn söz konusu olduğu tarihlerde de Fransa'nın görüşünü açıklamaktan çekinraediğini belirtti. İJlkesinde yoğun bir seçim ortammda bulunan Yunanistan Başbakanı 'nın siyasi geleceğindeki belirsizlik zirveden sonuç almmasım zorlaştıracak. nen ziyaretini gerçekleştirememesinden sonra ortaya çıkan ANKARA Başbakan Tur 'çarpıkhk' böylece bir dereceye gul Özal Ue Yunanistan Başba kadar giderilmiş olacak. Ancak kanı Andreas Papandreu arasın Yunanistan'da bir seçira dönemi da yapüacak dördüncü zirve top yaşandığı gözden uzak tutulmalantısının tarihi hızla yaklaşır malı. Bu oltamda Papandreu'ken, Ankara'daki resmi çevreler nun getirebileceği somut teklifler ile gözlemciler bu buluşma konu olamayacağı gibi siyasi akıbetisunda büyük bir bekJenti içinde nin belirsiz olduğu bir dönemde karşılıklı olarak sunulacak önebulunmuyorlar. Ülkesinde yoğun bir seçim or rüerin ne denli geçerli olacağı tartamı içinde bulunan Papandreu' tışılabilir. nun siyasi geleceğindeki belirsiz• Başbakan Papandreu, "Ta liğin 28 mayısta Brüksel'de yapı Nea" Gazetesi'ne verdiği bir delacak zirveden somut sonuçlann meçte, Türkiye ile olan sorunlaalınmasım zorlaştırdığı bildırili ra temel yaklaşımlannda herhanyor.'Zirveye içerik kazandırraa' gi bir değişiklik olmadığını söygayretlerine rağmen iki başbaka ledi. Aynca Kıbns ve Ege kıta sanın daha çok "mevcut sorunla hanlığı konularını da gündeme nn bir muhasebesini yapmaJan" getireceğini söyledi. Getirebilir bekleniyor. de. Ancak bunları ülkesinde yüöte yandan, Papandreu'nun nittüğü seçim kampanyası çerçezirvede Kıbns ve kıta sahanlığı vesinde yapması gereken çıkışlar konularını gündeme getireceğini olarak görmek gerekir. Türkiye'açıklaması, "Ülkesinde yiiriittü nin de temel sorunlar hakkındağii seçim kampanyası eerçevesin ki görüşlerinde bir değişiklik de yapması gereken çıkış" olarak yok. Kıbns ve Ege kıta sahanlığı gündeme gelirse Türk tarafı biyorumlanıyor. linen yaklaşımı ile Kıbns sorunuBrüksel zirvesinden çıkan ve kamuoyuna "somut gelişme" nun Türk Yunan ilişkilerinin dıolarak sunulması beklenen iler şında bir sorun olduğunu, Ege lemenin ise geçen eylül ayından Kıta Sahanlığı'nın da iddia edilbu yana toplanamayan siyasi ve diği gibi iki ülke arasındaki tek ekonomik işbirliği komitelerinin sorun olmadığını tekrarlayacak"caalandınlması" yönünde ya tır. Bunun bir paket olarak ahnpılan bir "niyel beyanımn" ola ması gereken sorunlar çerçevesinde çözümlenmesi gerektiğini cağı tahmin ediliyor. ifade edecektir. Ancak komitelerin toplanma•İki başbakan, eylül ayından sı için başbakanların kesin talimat verebilecekleri zannedilmi bu yana toplanamayan ve başbayor. Papandreu'nun 18 haziran kanın talimat bekieyen siyasi ve da yapüacak Yunan genel seçim ekonomik işbirliği komitelerinin lerini kazanıp kazanamayacağı canlandırılması yönünde bir ninın tartışildığı bir dönemde böyle yet beyanında bulunmaları bekbir talimatın verilmesinin güç ol İenebilir. Ancak kesin talimat vermelerini güçleştiren yine Yuduğu ifade ediliyor. Sonuçta iki başbakanın zirve nanistan'daki seçim ortamıdır. de Davos sürecinin önemini vur Verilen bir talimatın 18 hazirangulamasımn ötesine gjdebilecek dan sonra geçerli olup olmayacağını Ankara doğal olarak billeri sanılmıyor. Hükümete yakın çevreler, mek ister. • Sonuçta iki başbakamn DaÖzalPapandreu görüsmesi ile ilgili görüşlerini dile getirirlerken vos sürecinin önemini bir kez daşu noktalar üzerinde duruyorlar. ha vurgulamalan ve bu sürecin • Bu buluşmanın gerçekleşe devam etmesi yönündeki temencek olması kendiliğinden önem nilerini dile getinneleri beklenetaşıyor. Başbakan Papandreu' bilir. Bu buluşmanın temel espnun Türkiye'ye yapması bekle risi debu olacaktır. Bulgarislan. diyaloğu kabul etti Bonırda nükleer ger^inlik N'A TO zirvesine lOgün kalaE Almanya'da her kesin gözü ve kulağı Washington'da. ABDAlmanya arasında nükleer modernizasyon konusunda anlaşmazlık sürerken, Alman basını uzlaşma olasılığından söz ediyor. Alman heyetleri ABD'de görüşmeler yapıyor. ULYA ÜÇER BONN NATO zirvesine yaklaşık 10 gün kaldı. Füze kavgasına NATO hâlâ bir çözüm bulabilmiş değil. Bonn'da gerginliğin son haddine ulaştığını söylemek abartma olmaz. F. Almanya, NATO zirvesinin başiayacağı 29 mayısa kadar elinden geleni yapmaya devam edecek, kendi açısından yanlışın önlenebilmesi için bütün yoüan deneyecek. Bir yanda WashingtonBonn arası telefon görüşmeleri sürerken, bir yanda da ay sonuna dek BonnL dan Washington'a bir dizi ziyaret hanrlığı var. Savunma Bakanı Gerhardt Stoltenberg, ABD başkentinde uzlaşma amacıyla bir kez daha temaslara başladı. Aynı amaçla Stoltenberg1 in ardından birlik partileri CDU/CSU Meclis Grubu Başkan Yardımcısı Volker Rube, Dışişleri Müsteşan Schaefer, SPD Meclis Grubu Başkan Yardımcısı Horst Ehmke ve bazı milletvekilleri Amerika'mn yoiunu tutacaklar. Bonn, Sovyet lideri Gorbaçov'un son önerisinde, konvansiyonel silahlan öne çıkartmasına memnun oldu. İki politik bloğa aynlmış Avrupa için konvansiyonel silahsızlanmanın asıl önem taşıyan konu olduğu F. Almanyanın öteden beri vurguladığı bir gerçek. Bu alanda sağlanacak başannın caydına atom füzelerini gereksiz hale getireceği mantığından hareket eden Bonn, sıramn ister istemez kısa menzilli nükleer silahlara gelecegini düşünüyor. Bonn çevrelerinde ve F. Alman kamuoyunda kulaklar ve gözler VVashington'a çevriîmiş durumda. Yapılan her açıklama, her ifade neredeyse virgülüne kadar inceden inceye değerlendiriliyor, yorumlanıyor. Bu arada zir ABD'nin kısa menzilli nükleer fuzesi Lance. Avrupa'daki kısa menzilli taktik nükleer füzelerin yenileşme isterrri ABD ile F. Almanya'nın arasını açtı. ve yaklaşırken uzlaşı kokusu alanlar çoğaldı. Muhafazakâr Frankfurter Allgemeine Zeitung uzlaşı formülünde tek açık noktanın Varşova Paktı ile kısa menzilli füzeler görüşmelerine ne zaman başlanacağı olduğunu ileri sürüyor. Gazeteye göre VVashington, kısa menzillileri pazarlık masasına getirmek için konvansiyonel silahsızlanma görüşmelerinin başarıyla kapanmasında ısrar edebilir. Bir başka olasüıkla da Viyana'da başan vaat • 1992 tarihine kadar, kısa meneden bir safhaya girilmesini yeterli görebilir. zilli nükleer başlıklı füzelerin modemizasyonu konusunda bekleneöte yandan AP'nin haberine göre, kısa bileceğini sözlerine ekleyen Mitmenzüü füzeler konusunda NATO içinde be terrand, tartışmaların bu tarihe liren anlaşmazlığın giderilmesi amacıyla Fe kadar ertelenmesinin makul bir deral Alman Savunma Bakanı Gertaard Stol çözüm olacagını söyledi. Mittertenberg ile ABD Dışişleri Bakanı James Ba rand, "Eğer Sovyetler'in eşdeğer ker arasında dün VVashington'da bir görüş silahiannı gizlice modernleştirdime yapıldı. Yanm saat süren görüşmenin ar gi saplanırsa, buna anında karşıdından resmi bir açıklama yapılmamasına lık verme gereğine" değinerek karşın, ABD Dışişleri Bakanlığı'na yakın kendisinin gene Brüksel'de yer kaynaklar "Almanlann So\yetler ile göriiş alan son NATO zirvesinde, "NAmeler yapdması konusundaki isteklerinde da TO'ca konvansiyonel silahsızlanha esnek davnuıacaklannın anlaşıldığını" maya öncelik verilmesi gerektiğini belirtmiştim" dedi. kaydetti. ANKARA (ANKA) Türkiye'nin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) çerçevesinde aile birleşmeleri konusunda Bulgaristan'a yaptığı görüşme talebi, Sofya tarafından kabul edildi. Dışişleri kaynaklan, görüşme talebinin kabul edildiğini doğruladılar. Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Ayfıan Kamel'in başkanlığındaki bir Türk heyetinin yürüteceği görüşmeler, 25 mayısta Sofya'da yapılacak. Dışişleri kaynaklarından edinilen bilgiye göre, görüşmelerde Türk tarafı, 3 bin 410 kişinin aile birleşmelerine ilişkin taleplerinin yerine getirilmesini isteyecek. Bulgar Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ile yapılacak görüşmelerin aile birleşmeleri konusu ile sınırlı tutulacağını belirtildi. Marmara'yı koruma İSTANBUL (AA) Yoğun kentleşme ve sanayileşmenin baskısıyla hızla kirlenen Marmara Denizi ve çevresini koruma amacıyla, yasa tasarısı taslağı hazırlandı. Marmara ve Boğazlan Belediyeler Birliği'nce hazırlanan taslak, önümüzdeki günlerde TBMM, Çevre Genel Müdürlüğü ile ilgili kuruluşlara gönderilecek. Balık türleri ve deniz ürünlerinin giderek azaldığı, Izmit Körfezi'nin kentleşme ve sanayileşme baskısı altında ölü deniz haline geldiği, Bandırma ve Gemlik körfezlerinin ise önlem alınmadığı takdirde kısa zaman içinde tamamen kirleneceği belirtilen taslakta, Marmara ve kıyıların korunması için özel bir yasa düzenlenmesinin zorunlu hale geldiği bildirdildi. J&rSOIYI ^fjjfrn DoğuBatı yumuşaması ve silahsızlanma görüşmelerinin gündeme getirdiği soru uyarı LONDRA (AA) Varşova Paktı Müttefık Kuvvetler Komutanı Pyotr Lushev, NATO'nun Avrupa'daki Müttefık Kuvvetler Komutanı John Galvin'i. Avrupa'da yeni silahlanma yanşı çıkarmaması konusunda ilk kez uyardı. Lushev veGalvin, Londra'da yapılan savunma konulanyla ilgili bir konferansta dün bir araya geldiler. Batıyı ilk defa ziyaret eden Lushev, konferansta yaptığı konuşmada, NATO'nun kısa menzilli taktik füzelerin modernize edilmesi konusundaki planının "tehlikeli" olduğunu bildirdi. Pyotr Lushev, "Avrupa kendisini kötü sonuçlar doğurabilecek yeni bir silab yanşı nın içine girmiş bulabilir" dedi. Moskova'nın, NATO ile Varşova Paktı arasında kınvansiyonel silahlann indirimi konusundaki Viyana görüşmelerinden olumlu sonuç alınmasım, taktik silahlann kaldırılması konusunda görüşme yapılması koşuluna bağlamadığını belirten Lushev, "Taktik nükleer silahlar konusu şiradiden ele abnmadığı takdirde, çok yakın bir gelecekte, Viyana göriişmelerine engel oluşlurabilir" dedi. Lushev, NATO'nun taktik füzelerini geliştirdiği takdirde. SSCB'nin SS23 füzelerini imha etmeyi durdurabileceği yolunda daha önce Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze tarafından yapılan açıklamaları tekrarlayarak "Bu zorunlu bir karar olacaktır" diye konuştu. Türkiye, önemini yitirecek mi? HADt ULUENGÎN BRÜKSEL DoğuBatı ilişkilerini belirleyen yumuşama süreci ve silahsızlanma perspektifleri, orta ve uzun vadede Ankara için de birbirlerine bağımlı olarak siyasi, askeri ve mali planda radikal değişimleri ve yeni politika saptamalannı gündeme getirecek. Siyasi planda, DoğuBatı yakınlaşması, Türkiye'nin stratejik önemini belirli ölcüde azaltacak ve Ankara'nın dış politikadaki manevra alamnı daraltacak. özelu'kle AT üyeligi konusundaki "stratejik kart" değerini yitirecek ve Kıbrıs sorununda da "dayatma çözümlere" zemin hazırlayacak. Kapsamlı bir silahsızlanmanın gerçekleşmesi durumunda ise Türk ordusunun yepyeni bir yapılanmaya gitmesi ve savunma kavramlannı kökten değişürerek çok sayıda asker indirimine gitmesi gerekecek. Nicelik olarak, azalacak TSK'nın, nitelik olarak güçlendirilmesi ve modernleştirilmesi birinci plana çıkacak. Bu olgu, ordu harcamalanndan tasarruf edilmesini engelleyecek. Ancak, askeri dış yardımlarda azalma ihtimalî doğacak. Aynı DoğuBatı yakınlaşması, Türkiye'nin dış mali kaynaklannda belirli bir "kunımaya" yol açacak. ABD ve Avrupa finans kurumlarının Doğu Bloku ülkelerine kredi acmalarıyla, Ankara'nın dış borç kaynaklan azalacak. Doğu ve Batı ülkeleri arasındaki ticaretin gelişmesi ise, Türk ihraç ürünlerinin pazarlamasında yeni sorunlar yaratacak. "Cumhuriyet" muhabirinin Ankara ve Brüksel'de görüştüğü ve çeşitli kademelerdeki Türk ve yabancı gözlemciler, Türkiye'nin yeni süreçten "muhakkak çok eıkileneceği" kanısını taşıyorlar. A>TU gözlemcilere göre değişmekte olan DoğuBatı saflaşması, Türkiye'yi siyasi, askeri ve ekonomik açılardan "makro nitelikli ciddi tercihler" önünde bırakacak. Siyasi planda, Türkiye'nin 2. Dünya Savaşı'ndan sonraki stratejik öneminin DoğuBatı ayrışmasıyla birlikte ön plana çıktıgını kaydeden bu kaynaklara göre bloklar arasındaki gerilimin azalması ve tayin edici konjonktürün sındaki işbirliğinin gelişmesi ve "bölgeseJ yaflgutlann ortak biçimde söndürülroesi", Kıbns sorununda Türkiye'nin arzuladığı çözümlerin de dayatüması ihtimalini getirebilecek. Bu gözlemcilere göre Moskova ve Washington'un Kıbns'a ilişkin ortak bir uzlaşmaya varmalan durumunda, Ankara'nın bu uzlaşmayı reddedebilme olasılığı kısıtlanacak. Viyana'da NATO ve Varşova Paktı arasında konvansiyonel silahlara ilişkin AKKUM görüşmelerinde bir anlaşma olması duruanda 800 binden fazla askeri silah altında tutan Türkiye'nin çok sayıda ordu mensubunu, hatta yanya yakın bir bölüraünü terhis etmesi gerekecek. Buna karşıhk, Ankara'nın eiindeki tank, zırhlı araç ve top sayısında çok önemli bir değişiklik olmayacak. Uçaklann bütün NATO için 1500 adet ile sınırlanması durumunda ise Türkiye'nin üretmekte olduğu 160 adet F16 uçağına ikinci bir parti eklenmesi zorlaşacak. Ancak her halukârda, asker sayısının indirilerek ordunun nicelik olarak azaltılması, Türk Genelkurmayı'mn ordunun nitelik olarak güçlendirilmesi için caba göstermesini gerektirecek. Diğer taraftan, DoğuBatı ilişkilerindeki yakınlaşma perspektifı ve bloklar arasındaki işbirliğinin artması, Ankara ve Brüksel'deki gözlemcilere göre dış mali kaynaklar açısından da Türkiye'yi yakından etkileyecek. Siyasi faktörlerin ağır basmasmdan dolayı, Batı devletleri ve onlann finans kurumlan Doğu ülkelerine önemli mali kaynaklar sağlayacak. Ancak, söz konusu finans kaynaklannda miktar olarak fazla bir değişiklik olmayacağından, Doğu'ya verilecek borçlar, esas olarak, daha önce Türkiye gibi geleneksel borçlu Batı ülkelerine verilen miktarlardan kesilecek. Diğer bir deyişle, pasta büyümeyecek, fakat pastamn dilimJeri daha çoğalacak. Bu da Türkiye'nin dış yardım ve borç edinme kaynaklannda belirli bir "kurumaya" yol açabilecek. Diğer taraftan, DoğuBatı ticaretinin gelişmesi, Türkiye için yeni ihracat sorunlan da yaratabilecek. NATO ve Varşova Paktıarasındaki gerginliğin azalması ve DoğuBatı ilişkilerinin yeni bir yumuşama döneminegirmesi, şimdiye dek "stratejikkonumu"ile önem taşıyan Türkiye'nin, durumunuyeniden değerlendirmesini gerektiriyor. Türkiye Doğu cephesinde "kilit ülke"konumundançıkınca, Batı 'nın gözünde daha "kenara'' itilebilir. detant ve işbirliği biçiminde şekillenmesi halinde, Türkiye, ABD ve Avrupa açısından "bayaü" niteliğini yitirmek alternatifiyle karşı karşıya kalacak. Bu durum, bir yandan Ankara'ya Batı tarafından yapılan ekonomik ve askeri yardım azalması tehlikesini getirecek, diğer yandan da Türk diplomasisinin uluslararası platformlarda kullandığı "strateji kozuno" oldukça geçersiz kılacak. özellikle, Ankara'nın ATye yaptığı tam üyelik başvunısunda belirli bir etken oluşturması mümkiin olan bu koz, yeni surevte fazla bir şey ifade etmeyecek İki süper devlet ara munda, Türk ordusunun son derece radikal bir değişime uğraması gerekecek. Geçen hafta Mihail Gorbaçov taıafından önerilen ve Avrupa'daki konvansiyonel kuvvetlerin "tavan rakamlarda eşitlemesini" öngören "paketteki" sayıların, daha önce Batı tarafından tekiif ediien rakamlara çok benzemesi, bu "tavanın" onaylanması durumunda, Türk ordusu için yepyeni bir kavram değişimini gündeme getirecek. Bütün NATO ordularının, önerilerde hedeflendiği gibi, 1997 yılmda toplam 1 milyon 350 bin sayısına indirilmesi durumunda, şu Askeri Tıp Kongresi SAMSUN (AA) Türk Silahlı Kuvvetleri 9. Askeri Tıp Kongresi, Samsun 'da başladı. Turban Büyük Samsun Otelı'ndeki kongreye, Samsun Valisi Erdoğan Cebeci, Belediye Başkanı Muzaffer önder, askeri hastanelerin başhekim ve yardımcılarıyla, çok sayıda bilim adamı katıldı. Toplantmın açılışında konuşan Tab. Tuğgeneral Prof. Dr. M. Ismet Ytlmazer, kongrenin, Atatürk'ün kurtuluş mücadelesini başlatmak üzere ayak bastığı kentte yapılmasının sevindirici olduğunu söyledi. Ekonomi Politika'da son durum.