Catalog

CUMHURtYET/12 9 NtSAN 1989 TRTyetepki de yüzde 9'la, solun artık gelenekselleşmiş oyunun üçte birini topladı. Böylece iki partinin, daha önce ANAP'a gitmiş olan birkaç puan civarındaki oylannı da geri aldıkları ortaya çıktı. llginç olan bir başka nokta da şu: SHP'yi birinci parti yapan oylar, genellikle ülkemizin batı ve kıyı kesimlerindeki kentleşmiş ve gelişmiş yörelerinden geliyor. Aynı yörelerde seçim sonuçlarını ya DYP'ye yönelen ya da oyunu kullanmayan ANAP'lı seçmen beliıiemiştir. Bazı analizlerin altını çizdiği gerçekler şu noktalarda toptanabilir: 1 DSP'nin oyoranı 1987'yegöreyerinde sayarken (%9), SHP oylannda da anlamlı bir artış meydana gelmemiştir (%3.5). 2 Bugünkü seçim sistemiyie bile, SHP'nin tek başına iktidara gelebilmesi için, DSP'ninki kadar bir seçmen kitlesini kendine çekmesi gerekmektedır. Yüzde 28'in üstüne yüzde 76 daha oy koymadan SHP'nin tek başına iktidar olabilmesi söz konusu degildir. 3SHP'yi tek başına iktidaragetirecekekstra oylar nerede yatıyor? Bu sorunun birinci yanrtı, DSP ile itgilidir. DSP, bir "kişi partisi" olarak nitelenebilir. Sayın Ecevit'in alabileceği oylann sınırına dayandığı, yüzde 9'un üzerine kolay çıkamayacağı söylenebilir. Bugün için tüm DSP oylarının SHP'ye kayması ise söz konusu olamaz. Ancak izlenecek akıllı politikalar, iktidar adayı gözüken bir SHP'ye, DSP'den oy akışını hızlandırabilecektir. DSP'ye giden oylann, Türkiye'de sosyal demokrasinin iktidara yükselişini engellemediği herhalde söylenemez. Bu durum karşısında, sosyal demokrasinin ik(Baştaraft 1. Sayfada) tidar şansı ister istemez kısıtlanmaktadır. 4SHP'yi tek başına iktidara getirecek ekstra oylar nerede yatıyor sorusunun ikinci yanrtı da şudur: "Msrkez"öe. Yani SHP, bugün DYP'ye ya da ANAP'a oy veren "merkezdeki" seçmenlerin (bazı hesaplara göre yüzde 1015 kadar) önemli bir bölümünü kendine çekmek zorundadır. Bunu basaramadan, SHP'nin tek başına seçim kazanması olanaksızdır. Bu gözlemlerin ortaya koyduğu soğuk bir gerçek var: SHP için ilk genel seçimlerde tek başına iktidar olmak. öyle çantada keklik değildir. Ancak SHP'nin şansı büyüktür; bugün iktidara doğru kabaran bir dalga söz konusudur. SHP, fırsatı iyi kullanabilir ve programıyla, kadrosuyla seçmen kitlelerine güven verebilirse, bu dalganın tepesine oturabilir. Bu açıdan SHP'li belediyelerin gösterecekteri perfomnans yaşamsaldır. Eğer SHP'li belediyeler sorunlu davranır ve halka iyi hizmet verebileceklerini daha baştan belli edebilirlerse, SHP'nin sandıktaki başarısını büyük ölçüde etkileyecekierdir. Aksi halde, İSTANBUL/ANKARA (AA) TBMM'de grubu bulunmayan partiler, TRTnin düzenlediği ve 17 nisanda televizyondan naklen yayımlanacak açıkoturuma çağnlmamalannı eleştirdiler. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, T R T Mecliste grubu bulunan partilerin menfaatine bir kez daha alet olmaktadu" dedi. Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan da TV'deki açıkoturumun, TRT Kanunu'na aykırı olarak düzenlendiğini öne sürerek "Malum olduğu üzere, bu açıkoluruma davet edilen üç parti temelde birbirinin aynıdır. Birbirinin aynı göruşler bir araya geürilerek gerçekierin ortaya konması mümkün degildir" dedi. MÇP Genel Başkan Yardımcısı Şevket Bülenl Yahnici de TRT'nin TBMM dışındaki partileri açıkoturuma davet etmeyerek millet iradesinin dörtte birini yok saydığıru flne sürdü f l i f l i n M n M n i Paris'in banliyölerinden Thoiry hayvanat U y l l l l £XUU€Un bahçesinde henuz üç aylık olan Tim adlı ayı yavrusu bir ağaca tjrmanmaya çalışırken patlayan ftaşlardan urkmüşe benziyor. Ziyaretçilerin özellikle de çocuklarm sevgilisi olan Tım, kendi başına oynamayı ve ağaçlara tırmanmayı çok seviyor. (Fotoğraf: AP) ABD'de Califomia eyaletinde ıst mevsim normallerinin çok ustüne çıkınca, hayvanat bahçesınin sıcaktan bunalan 175 kilo ağırlığındaki Bengal kaplanı Samson, bakıoısı tarafından havuza sokuldu. Samson, birazcık olsun serinleyebilmenin mutJuluğu içinde bakıcısı Greg Lea ile oynuyor. (Fotoğraf: AP) Samson hayatından memnun ANAP'tan kopan "merkezdeki oylar" DYP'ye kayabilir. Bir kez daha vurguluyoruz: Muhtemel bir SHP iktidan açısından SHP'li belediyelerin rolü belirleyici olacaktır. Sosyal demokrasi Türkiye'de tek başına ikttdar olabilecek potansiyele, bilgi ve deneyim birikimine sahiptir. Ayakları yere sağlam basan, laf ve slogan yerine iş üreten gerçekçi bir SHP, belediyelerin de gücünden akıllıca yararlanarak sandıktan tek başına çıkabilir. HABERLERIN DEVAMI . Sayfada) da da "Sizlerin her gün her gece vereceğiniz sınav bize iktidann kapısını açacaktır" şeklinde konuştu. SHP Genel Başkanı Erdal Inönü, dün Istanbul'da Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Nurettin Sözen'e bir kutlama ziyareti yaptı. Makam odasında Sözen'i yerel seçimlerdeki başarısından dolayı kutlayıp teşekkür eden İnönü şunları söyledi: "Sosyai demokrat belediverilik anlayısı Türkiye'de geçmişte büyük eserier vermiştir. Ve şimdi siz en önde gelen mevkide yeni eserier verme dunımundasınız. 26 Mart akşamından beri bütün Türkiye ve dünyada sizin ve partimizin zaferi konuşuluyor. Milli iradenin gücü, beklentileri konuşuluyor. Bu doğrultuda en önde gelen bir mevkidesiniz. Bu anlamda her gün sınav vereceksiniz. Bugüne kadar üniversiledeki sınavlarda öğrencilerinize sınav heyecanını tattırdınız. Şimdi tstanbullular size her gün ve her gece bu heyecanı bir defa daha tattırarak sizi l e k r a r HAKKI ERDEM SHP\le tüziik sornnıı rulannı yanıtlarken şunları söyledi: "Yapılmak istenen tüzük değişiklikleri ile parti içi elestiri yollan kapatılmak isteniyor. Örgütümüzün en doğal haklan gaspedilmek isteniyor. Seçimle göreve gelmis orgüt vönelicilerinin her an görevden alınıp, yeni delegelerle yeniden kongre yapma kapısı açılıyor. Bu değişiklikler mutlaka yapılmak isteniyorsa kurultaya götürülmelidir. Çünku herhangi bir tüzük degildir. Kuruitayın kendi özvarlığıdır ve örgütte uzun süren taruşmalardan sonra hazırlannustır. Bunların kurultaja götürülmesi konusunda önderlik, parti bütünlüğünüıı temsilcisi saydığım Sayın Genel Başkan'a düşer. Bu partinin kunıluşunda emeği geçmiş bir eski genel başkan sıfatıyla Sayın Genel Başkan'ın bu oldu bittiye izin vermemesini, daha önce alınmts kurulta) kararianna saygının korunmasına ve örgütün haklannın güvence altında bulunmasına yardımcı olmasını talep ediyonım. Lütfen bunlann Vurultaya götürülmesine yardımcı olsun. Halen milletvekili olmayan ve sadece partisinin iyiliğini düşiınen bir üye sıfatıyla diyorum ki, eger bu lüzük deği^iklikleri parti meclisinden geçerse, artık hiç kimsenin önleyemeyeceği ve göğiisleyemeyeceği bir iç çalkanbya girecektir." Demirel: Ekonomik bulıran (Baftamfı 1. Sayfada) da ezildiğj Türkiye'de ekonomik buhran yaşandığını söyledi. "Enflasyon ülkeyi ymkıyor. Ev yanıyor. Ne yapacaksınız? Kapı raı buldunuz, pencere rai buldunuz fıriayıp kaçacaksnuz" dedi. Sheraton Oteli'ndeki toplantıya "kunnaylan"yla gelen Demirel konuşmasına "konuşan Türkiye'yi" anlatarak başladı. Konuşan Türkiye'de sonınlann çözümlerinin bulunacağını, halkın iyi ve kötüyü konuşarak ayırt edebileceğini belirten Demirel, "Birtakıra kişiler rahatsız olacak diye konuşulmayacak nu" diye sordu. Halkın, içinde yaşadığı durumdan şikâyetçi olduğunu, bugün uygulanan politikalara alternatifler arandığını vurgulayan Demirel, tüm politikaların odağında insan olması gerektiğini söyledi. Herkesin insan gibi yaşama hakkı bulunduğunu, insanlann yoksulluk korkusundan kurtulmuş olmalan gerektiğini, çalışma, eğitim ve sağbk hizmetlerinin devlet tarafından sağlanması, halkın zorbalıktan korkmaması gerektiğini belirten Demirel şöyle konuştu: "Odağında insan olmayan poUtikalarla ülkeyi yönetemezsiniz. Bu UlkeDİn milyonlan hem pahalılığın ailında ezilıniştir, hem de yoksulluk sınınnın altına itilmiştir. Ülke sıkıntılar içinde kıvranmaktadır. Bana göre yoksallnk s nın 200 bin liradır. tşçilerin memurlann yüzde 9O'ı bu snunn altında maaş alraakladır. Sessiz ve çalışan milyonlann yuzde 8090'ı yoksulluk sınınnın alünda bulunan Türkiye'de uygnlanan politikalann odağında insan vardır diyebüir misiniz?" Çalışan nüfusun yüzde 58'inin tanm kesiminde bulunduğu Türkiye'ye sanayi ülkesi denilemeyeceğini, köylülerin gelirinin 317 dolara düştüğünü, her ytlz kişiden 22'sinin işsiz olduğunu, gelir dağıhmında büytik uçurumlar oluştuğunu anlatan Demirel, enflasyonun kalkınmadan kaynaklandığı şeklindeki açıklamalann yalan olduğunu söyledi. Türkiye'de kaynaklann daha kolay kullanıldığı için sıkıntıya düşüldüğünü anlatan Demirel, kaynaklann önem ve öncelik sırasına göre kullanılmasıyla istikrar içinde kalkınmanın gerçekleştirileceğini söyledi. "Kalkınmanın toplum refahını arttırması gerektiğini vurgulayan Demirel, "Yol yapıyoruz hadi üstünden geçin diyemezsiniz. Adamın >ola çıkacak takati yok ki. Bu şehirieria arka caddeleri de sokakian da var. Ben her yerde refah anyorum. Zenginden ahp fakire vermeyefim, herkesi zengin yapalım" dedi. Turkiye'nin en önemli sorunu olarak "enflasyon yangnu"nı gösteren DYP lideri, bu sırada kürstinün üzerindeki teyplerin duşmesi Üzerine, "bizim işimiz kınlan döküleni toplamak" diyerek konuşmasını şöyle sürdürdü: "Turkiye'nin evvela enflasyon belasından kurtulması lazım. Ev yanıyor. Ne yapacaksınız? Bir yol var, kapı mı buldunuz, pencere mi buldunuz fıriayıp kaçacaksınız. Enflasyon ülkeyi yakıyor. Bundan kaçacaksınız. Ülke imkânlannın dışına çıkmayacaksınız. Para basarsanız, para paralıktan çıkar. tmparatoriuklan yıkan bn hastalıga bazılan 'beni yıkmaz' diyorsa vay haline. Fazla para basarsanız sokar sizi. Nasıl sokar, enflasyon sokar. Sokhıgunu nasıl anlarsınız? Oylannız yüzde 21.75'e indiginde." jimine gıpta mı edecek? Benim halkım içinde bulunduğu rejimden memnundnr. Yeter ki onun hakkını vererek isletin. Benim halkım hürdür, istediği gibi gi>inmek, istediği yere gitmek istiyor. btedigi şekilde de ibadet etmek istiyor. tran'daki dini rejimle Tiirkiye'deki Müslümanlık ayn ayn şeylerdir. Kimse tran rejimini falan buraya getiremez." Iki aile ANKARA SHP'de genel merkezin yapmak istediği tüzük değişiklikleri örgüt sorunlannı yeniden birinci plana çıkardı. Genel merkezin, Yerel Seçim Yasası'na dayanarak yannki parti meclisi toplantısından çıkarmayı amaçladığı tüzük değişiklikleri, "Yeni bir örgüt operasyonu" olarak nitelendi. Tüzük değişikliklerinin TBMM grubunda ele alınmasını ve kurultayda yapılmasını isteyen milletvekilleri yann Genel Başkan Erdal tnönü'ye başvuracaklar. Eski SHP Genel Başkanı, parti meclisi üyesi Aydın Güven Gnrkan, "Bu tüzük değişiklikleri parti meclisinden geçerse, parti hiç kimsenin önleyemeyeceği ve göğüsleyemeyeceği çalkantılara girecektir" dedi. Bir süre önce genel merkezin görevden aldığı 7 il başkanı da kongrelerinin bir an önce yapılması için girişimler yapmak üzere Ankara'da toplandı. SHP MYK, yerel seçim sonuç leri geçen yıl nısan ayında yapıl Aksoy olayından sonra yapılan dığı için yeni kongreler ancak ara bu tüzük değişikliği ile program ve tüzük hükümlerine aykırı davlık ayında toplanabilecek. ranan parti temel doğrultusu ve il Parti meclisinde merkez kelerine aykırı siyasal çalışmalaryoklaması yetkisi: Bu hükme göda bulunanlara en az geçici çıkarre parti meclisi, çıkarlan ve yörema en çok kesin çıkarma cezası nin özelliklerini göz önünde buverilmesi öngörülüyor. lundurarak herhangi bir seçim Atama yetkisi: Genel merkeçevresinde milletvekili adaylarını saptayabilecek. Aynca bu konu ze, yönetimleri görevden alınan ildaki bir başka değışikiikle genel çe ve belde örgütlerine bile atama merkeze yasanın öngördüğü yüz yetkisi veriliyor. Mevcut tüzük de 5 oranındaki kontenjanı kul hükmüne göre ilçe örgütlerine atama yetkisi il örgütünün. lanma yetkisi de tanınıyor. SHP Genel Merkezi'nin hazır Üyeliklerin yenilenmesi: Ge ladığı bu tüzük değişikliği önerinel merkez parti genel kütüğü ku leri yarın yapılacak parti meclisi racak ve tüm üyelikleri yenileye toplantısında tartışılacak. Yoğun rek, kimlik kartı verecek. Bu ye tartışmalı geçmesi beklenen topnileme sırasında bazı üyelerin si lantıda, tüzük değişikliği önerileri linebileceği öne sürülüyor. nedeniyle yerel seçim değerlendir Disiplin cezalan: İbrahim mesi ikinci plana düştü. * ^JH O İ U « A •« 1 •• 3 yaralı ™ getirmiş oluyori^T." öğrencilerinizin yaşına larını değerlendirmek amacıyla UGUR MUMCU (Baftarafı I. Sayfada) GOZLEM CUNEYT ARCAYUREK yazıyor (Baştantfı 1. Sayfada) yüksek bürokratımızın yanıtı da açık seçik değil. Nerde kalmış Özal'ın keyfine demokrasiyi bağlamak, ana kurallardan söz etmeleri bile hayal. Keyiften söz etseter, üstat seslenerek "Saracoğlu come back". Yüzde 21.75 oyla arslanlar gibi iktidar savaşı veriyor demeye getirseler, Merkez Bankası'ndan DPT Başkanlığrndan "gooo!" İyisi mi, eveleme geveleme. Türk usulü demokrasinin erdeminden söz açarak enflasyonu alaşağı etmek üzere olduğumuz üzerine rakamlı, sazlı sözlü açıklamalar. Yeter de artar bile. Seçimden önce başladı, giderek daha da büyüyor. Amerikalı, işi gücü bırakmış. özal'ın akıbetini araştırıyor. Tabii Turkiye'nin geleceğini. VVasMngton'daki iktidar dostları yüzde 14 oy yitirmesine karşın Özal'ın iktidarda kalması için tanrılarına dua ediyorlar. Gönder haberi, sallasın başını. Böyle bir iktidan nerede bulacakiar? Demirel'e yanaşsalar, sekiz yıldır "tükendi" raporlanndan utanıyorlar, bir de ya terslerse kaygıları var. İnönü'yü "tam bize uygun" diye yorumlasalar, yumuşak atın tekmesinin pek olacağından korkuyorlar. mez bugün. Söyleşilerde dokundurur. Beklemiş beklemiş ve özal'ı tam canevinden vuracağını görmüş. ANAP'ı avucuna alıp ufalama olasılığı ortaya çıkmış. Amerika istiyor diye fırsaü geri tepecek. Olacak şey mi? Oysa, muhalefet liderlerinin bugün kaygısı başka. Halk, özal'a çek git demiş, gitmiyoruz. Halk, bir süre sonra git diyoruz gitmiyor ezikliğine girerse, işte bu noktada yeni bir seçimin hem anlamı bir ölçüde yrtecek hem de halkta bezginlik başlayacak. Bu nedenle İnönü, İzmir'de erken seçimden kaçılamayacağını sürekli vurguluyor, hazırol işaretleri veriyor. Demirel, karar değiştirdi. Ramazanda halkı zoriamamak için yurtiçi gezilerine gitmeyecekti, önümüzdeki hafta başlıyor. Bursa'nın sekiz on ilçesini tarayıp konuşacak. Muhalefetteki hedef erken seçim tansiyonunu düşünnemek. VAN (Cumhuriyet) Gürpınar ilçesine bağlı Dikbıyık köyünde, aralarında anlaşmazlık bulunan iki aile camide çatıştı, olayda biri ilkokul öğrencisi, üçü de köy koruyucusu dört kişi yaşamını yitirdi, üç kişi de ağır yaralandı. önceki gün cuma namazınm ardmdan aralarının açık olduğu bilinen Demirel ve Ertaş aıleleri arasmda camide tartışma çıktı, daha sonra silahlı çatışmaya dönüştü. Olay sırasında ilkokul öğrencisi Adil Önık ile Demirel ailesinden köy koruyuculan Hasan Demirel, Müslüm Demirel, Musa Demirel öldu; Kinyas Demirel, Haydar Demirel ve Bekir Demirel de ağır yaralandı. Yaralılar Van Devlet Hastanesi'nde tedavi altına abndılar. Olayın ardmdan Demirel, Turkiye'nin tran'la firar eden Salih Ertaş, Sait Ertaş "Sosyal demokrat belediyecüik olan ilişkileriyle ilgili bir soruya şu ve tsmail Ertaş'ın yakalanması anlayısı demokrasinin aynlmaz için operasyonlara başlandıgı bil bir parçasıdır. Görevi nasıl devkarşılığı verdi: "Turkiye'nin dış politikalann dirildi. raldığınızı, belediyenin olanaklada hükumetlerin çok fazla değiGürpınar Kaymakamı Yüdınm nnı vatandaşlara açıkça açıklamasiklik yapması mümkün degildir. Vçaı, olayın iki ailenin birbirleri nız gerek. Bunun nemen arkasınTurkiye'nin haysiyetini kimseye üzerinde baskı kurarak köyü ter dan, vatandaşın yanında olduğuçignetmeyiz. tran Türkiye'ye ne re ketmeye zorlamalarından kay nuzu, vereceğiniz hizmetlerle, jimi ihraç edecek? İran'ın rejimi naklandığının belirlendiğini söy eserierie göstermeniz gerek. tstanne ki? Yani Türkiye Humeyni re ledi. bul'un pek çok soruno var. Genel merkez olarak her zaman yanınızda olacağız. Genel raerkezde bir yerel yönetim birimi kunıyonız. Birinci parti olarak bugün oturup konuşabilseler, zoraki niSokaklannda, asfaltlannda yü iktidara aday olduğumuzu gostekâhın olmayacağın/ görecekler. rünemeyen Çankaya'yı işte Özal receğiz. Her gün her gece vereceDemirel, elbet açıktan söyle buyruğundaki belediye bu hale ğiniz hizmet, iktidar kapısını açagetirmiş. Şimdi de çıkmış kürsü caktır." lstanbul Anakent Belediye Başkanı Prof. Dr. Nurettin Sözen de tstanbul Belediyesi'nde her şeyden önce demokratik belediyeciliğin örneklerini verecekJerini söyleyerek göreve başlamalarından bu yana geçen bir hafta süresince yaptıkları hakkında bilgi verdi. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü daha sonra il ve ilçe belediye başkanlanyla belediyenin SHP grup odasında bir araya geldi. Burada belediye başkanlığma seçilmiş yeni başkanları teker teker kutlayarak başarılannın devamını dileyen Erdal İnönü, yaptığı konuşmada SHP'nin belediyecilik anlayışını dile getirdi. İnönü, lstanbul'da kazamlan zaferi, Türkiye'de demokrasinin yerleşmesinde çok önemli bir başarı olarak nitelendirerek şöyle konuştu: yann yapılacak parti meclisi toplantısma sunulmak üzere, tüzük değişikliği önerileri hazırladı. MYK'da uzun süren tartışmalar sonunda belirlenen değişiklikler, arahk ayında çıkarılan Yerel Seçim Yasası'ndaki bir maddeye dayanılarak kurultaya gitmeden çıkanlmak isteniyor. 7 Aralık 1988 tarihli bu yasada partilerin genel merkez organlannm gerekli gördükJeri tüzük değişikliklerini 6 ay içinde yapabilecekleri belirtiliyor. Ancak, Siyasi Partiler Yasası'nda tüzük değişikliklerinin büyük kongre ya da kurultay tarafından yapılması hükmü yer alıyor. Genel merkez organlarına tüzuk değişikliği yetkisi tanıyan yasa hükmü TBMM Genel Kurulu" ndaki görüşmelerde son anda konmuştu. Komisyonda yapılan görüşmeler sırasında bazı ANAP'lılar yasaya böyle bir hükum konulmasına karşı çıkmışlardı. Ancak, yetki sonradan yasaya sokulurken, o dönemde ANAP Teşkilat Başkanı olan Oltan Sungurlu, gazetecilere, "Biz bu hükmü SHP için getiriyoruz. Onlann birtakım sıkıntılan olduğunu biliyoruz. Bu hükmü kullanmak istediklerinde kanşıklık çıkacagını umuyoruz" demişti. Tüzük değişiklikleri önerilerinin parti meclisi üyelerine iletilmesi ve milletvekilleri tarafından öğrenilmesi üzerine SHP içinde bir tartışma başladı. özellikle sol kanatta yer alan milletvekilleri ve parti meclisi üyeleri bu değişiklikleri örgütte yeni bir operasyon hazırhğı olarak değerlendirdiler ve karşı çıkma karan aldılar. Inönü'ye yakın olarak bilinen bazı milletvekilleri de değışiklik önerilerine karşı tavır aldılar. Milletvekilleri, tüzük değişikliği önerüerinin öncelikle Meclis grubunda ele alınması ve bu değişikliklerin kurultay tarafından yapılması görüşünü dile getirdiler. Eski SHP Genel Başkanı ve Parti Meclisi üyesi Aydın Güven Gürkan da tüzük değişikliği önerilerine tepki gösterdi. Bazı milletvekilleri ve parti meclisi üyeleri ile değişiklik önerilerini değerlendiren Gürkan, Genel Başkan Inönü'nün, tüzük değişikliklerinin parti meclisinde yapılmasına izin vermemesini istedi. Gürkan, Cumhuriyet'in konuya ilişkin so Öte yandan tstanbul Anakent Belediye Başkan .Nurettin Sözen'i ziyareti sırasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan SHP Genel Başkanı Erdal inönü, "SHP'de tüzük değişikliğinin yol açtıgı bir çalkantı mevcut, düsuncenizi ögrenebilir miyiz" sorusuna verdiği yanıtta "Nerde çalkantı var? Neresinde, benim bildigim milli iradenin bir riizgân esri ve bu rüzgâr hükümeti ve bakanlannı çok sarstı. Benim bildigim tek çalkantı bu" dedi. SHP Genel Merkezi'nin hazırladığı tüzük değişikliği önerileri, il ve ilçe kongrelerinin sürelerinden önce yapılması, üye yazımlanmn yenilenmesi, disiplin cezalanmn arttırılması ve parti meclisinin dilediği yerde milletvekili adaylarını merkez yoklaması ile belirlemesi konularını içeriyor. Baykalcıların etkin olduğu genel merkezin hazırladığı tüzük değişikliği önerileri şöyle: Yeni il ve ilçelerde yönetim kurullannın atanması ve bunlann kongrelerinin yapılması konusunda genel merkez karar verecek: Bu hüküm ile lstanbul'da yeni kunıian Ümraniye, Pendik, Kâğıthane, Küçük ve Büyükçekrnece ile buraların eskiden bağlı olduğu Şişli, Kartal, Bakırköy ve Üsküdar ilçelerinde kongrelerin il kongrelerinden önce yapılmasına olanak sağlanacak. MYK, il ve ilçe kongrelerinin toplanma sürelerini kısaltabilecek: Bu hüküm ile tstanbul ile birlikte görevden alınan öteki 6 ilde olağanüstü kongre yerine olağan kongre yapılması için olanak sağlanıyor. Böylece, bu illerde yeniden mahalli delegelerden başlayarak ilçe ve il kongreleri yapılacak. Kongreler yeni delegelerle toplanacak. Ancak Siyasi Partiler Yasası'nda il ve ilçe kongrelerinin 20 ay süre geçmeden yapılamayacağı hükmü yer alıyor. SHP'nin son olağan ilçe kongre ye "ha bir bakalım, yaptığımız hizmetlere erişebilecekler mi?" diye caka satıyor. Örnekler tükenmiyor. Erzurum, Erzincan, Kars, Ağrı, Muş, Bingöl, Tunceli gibi küçük belediyelerin toplam borcu 50 milyar 472 milyon. Belediye muhalefete geçiyor. Antalya1 da TEK hemen 10 milyarlık haciz gönderiyor. Başkan Hasan Subaşı "muhalefet adayları kazanınca hacızler yağmaya başladı" diyor. Tek sesli amigolar korosu da bir ağızdan: "Özal değişti, değişiyor" Oysa, belediyelere bıraktığı miras bile çekip gitmesi için yeterli neden. Ana muhalefet partisi SHP'nin Genel Başkanı Erdal İnönü, öğleden sonra da Pangaltf ndaki Inci Sineması'nda yerel seçimlerde lstanbul halkının gösterdiği ilgi ve guvene teşekkür etmek, yeni seçilen belediye başkanlannı, il genel meclisi ve belediye meclisi üyelerini kutlamak amacıyla düzenlenen toplantıya katıldı. SHP lideri, tstanbul'daki seçim sonuçlarını, "Kitaplara geçecek bir zafer" diye niteleyerek "Islanbullular milli iradenin riizgânm öyle bir estirdiler ki bütün Türkiye bu riizgârdan etkilendi" dedi. İnönü, milli iradenin erken genel seçim istediği sözlerini de yineledi Beş yıldır adını anmamak için türiü söz cambazlıkları yapan Özal, bugün Demirel den "sayın" diye söz ediyor. Yüz yüze gelmemek uğruna olmadık düzenlemeler yaptığı DYP lideri ile TV'de bir araya gelme zorunluluğunu "Git" diyemiyorlar, "kalacağı duyuyor. Daha şimdiden belli na" inanamıyorlar. Halk birtokat oluyor. İki lider TV'de her soruatmtş ki Ozal'a, sesi ta VVashing ya üç dakikalık yanıtlarını, haton'dan güldür güldür geliyor. Bu di Özal'ın anlayacağı dilden söyradaki kanıya göre o zaman tür leyelim, "Gooo, Başbakan gooo" lü çeşit senaryolar yayarak "na diye bağlayacaklar. bız yoklamalanna" girişiyoıiar. Siyasal yanları bir tarafa, Doğrusu içtmizden de Amerikan Özal'ın bırakacağı mirasın ölçesenaryolarını daha önceden keş ğini kavrayabilmek için iktidar defedenler çıktı. Özal, eriyip gidi ğişimine gerek yok. Muhalefetin yorsa, can simidi DYP. Birieşirler aldığı belediyelere göz atmak ye1 iki parti, oldu da bitti maşallah. ter de artar bile. Dün Çankaya nın yeni belediye başkanı açıkAmerika yine iktidar kerevetinde. Amerikalılar "zahiren" SHP'yi ladı. Muhasebe kayıtlarına göre, de koHuyortar. iktidar oteun olma 60 milyar borç devralmıslar. 1989 sına da yüzde 28 oy yeterli değil bütçesi ise ancak 57.9 milyar. diyerek sağdaki bölünmüş, b>r Bankadaki hesabında belediyearaya gelmesi şu anda olanaksız nin 341 milyon var ki, personel partileri bir şemsiyenin altına al giderinin yarısını bile karşılamımaya uğraşıyorlar. Demirel ile yor. "FİKİR SUÇUNA AF!" Zeybek, başka sürprizleri de olduğunu söylüyor... Eskiden Türkeş'in en önemli adamlarından biriydi. Şimdi, "Değiştim" diyor. Gorbaçov'dan, Salman Rüşdi'ye kadar çeşitli konulardaki görüşleri... Kürtçe ne olacak? Ve Mamak'ın iinlü "Kafes"inde geçirilen günler... Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek: • ABD, KEÇECİLER'İ NEDEN İSTEMEDİ? ANAP'IN MUHAFAZAKÂRLARI NE DİYOR? ^ ÖZAL, ASİL NADİR'E SEKİZ SÜTUNA MANŞEHEN NE YAZDIRACAK? ^ ABU FİRAS: "EĞER SAVAŞ ÇIKARSA..." • SHP'de yeni kriz. Sol kanada darbe mi? • Ferit İlsever ve sol dergiler, işçi eyiemlerini değerlendirdi • Çin'de Deng'in güneşi sönüyor mu? • Gorbaçov'un ingıllere ziyareti ve ABD'nin ortalığı karıştıran açıklaması • İKP Kongresi'nde devrimciliğin Afrikalı rengi • "Erkek işi" yapan kadınlar... "Yanına bir goril verelım mi?" • Doğu Perinçek: "Merhaba Proletarya" • Cemal Süreya, Fatma Yazıcı'yı anlatlı • Aslan Başer Kafaoğlu: "Özal ekonomi ve matematik bilmiyor" • Necati Cumalı: "Piyes okumak" • Şehmus Güzel'le Paris'te kısa bir gezinti rev ve yetkisidir. Hem Siyasi Partiler Yasası hem de SHP örgütünün büyük katılımı ile hazırlanan ve 1988 olağanüstü kurultayının kabul etttği SHP Tüzüğü, bu yetkiyi kurultaya vermektedir. Parti tüzüğünün 88. maddesine göre tüzük değiştirme önerileri, genel başkanca, parti meclisince ve kurultay delegelerinin en az yirmide biri tarafından yapılır. Parti kurultayına bırak'jan bu "yetkf nasıl oJuyor da parti meclisince kullanılıyor? Nasıl mı? Bir "ANAP yasasına" dayanılarak! ANAP, geçen yılın aralık ayının 7. gününde yerel seçimler ile ilgili yasada bir değişiklik yapmış ve tüzük değiştirme yetkisini parti kurultaylarından alıp parti genel merkezlerine "gemkH görulen tüzük değişikliklerini" yapma yetkisi tanımıstır. Bu bir "geçici madde"ö\r. Ve bu geçici maddenin 26 Mart seçimleri ile sınırlı bir düzenleme getirmesi gerekir. Gerekir, ama madde parti genel merkezlerine "altı aylık bir süre" tanıdığı için bu yetki, 26 Mart sonrasına ua taşmaktadır. "Geçici" olan bu maddeye dayanarak Siyasi Partiler Yasası'nın "kalıcı" nitelikteki temel hükümleriyle tanınan yetkileri kaldırmak, hukuk mantığı ile bağdaşmaz. Siyasi Partiler Yasası ve parti tüzüğüne göre parti meclisinin "tüzuk değiştirme" yetkisi yoktur. Tüzüğün 2R maddesi, parti meclisine ancak "parti tüzüğünde yapılacak ve kurultaya götürülecek değişiklik tasarılarının son biçimini verme yetkisi" tanımaktadır. Parti meclisi, kuruitayın yetkilerini kullanamaz, kullanırsa bu bir "yetki gaspı" olur. ANAP 26 Mart yerel seçimleri ile ilgili yasa değişikliği yaparken, aynı zamanda Siyasi Partiler Yasası ile parti tüzüğünde tanınan yetkilerin parti genel merkezlerine devrine yeşil ışık yakmıştı. SHP, şimdi ANAP'ın yaktığı yeşil ışıktan yararlanarak kurultay yetkilerini kısıtlamak istiyor. Özetle, örgüt hiçe sayılıyor. ANAP yasasının tanıdığı bu "yetki devri" ANAP gibi lek adam yönetimine uygun" ve "tek adam yönetimlerine layrk" partilere yakışır, ama parti kurultayına verılen yetkinin, bir ANAP yasasındaki geçici maddeye dayanarak, parti genel merkezince devraiınması, böylece yasaların örgütlere tanıdığı güvencelerin yok edilmesi, katılımdan, örgütten ve demokrasiden sık sık söz eden SHP'ye yakışır mı? Yakışmaz. Kaldı ki bu ANAP yasası" bu değişiklikler için bir zoruntuluk da getirmiyor. Bu"geç/c/madde"ninANAP tarafından SHP'yi kanştırmak için getirildiği belli idi. SHP Genel Merkezi, şimdi ANAP tarafından hazırlanan tuzağa düşüyor. Hem de göz göre göre... Konuya daha geniş açıdan bakalım: Örgütleri feshedilen illerde SHP oylannda acaba artış oldu mu? Hayır olmadı, tersine bu illerde SHP oy yitirdi. SHP Genel Merkezi, başta İstanbul olmak üzere yedi ili feshetmişti. Bu illerde SHP'nin oyları azaidı. SHP istanbul'da, \ceVde, Bursa'da, Diyarbakır'da, Erzurum'da 1987 seçimlerine göre az da olsa oy yitirdi. "Merkez yoklaması" yapılan Kars'ta oy kaybı yirmi bin dolaylarında... Son yıllarda kent nüfusu artıyor. Seçmen yaşı da düşürüldüğü için genç seçmen sayısı da artıyor. Enflasyonun yüzde seksenlere ulaştığı, işsiz ordularının çığ gibi büyüdüğü, bin bir türlü yolsuzluğun ve baskının kol gezdiği bir ülkede, sosyal demokrarJann yüzde kırklara varan oy oranı ile iktidara yürümeleri gerekir. SHP, bu oy oranını tutturamazsa, daha uzun yıllar 'ana muhalefet partisi" olarak kalır. Sosyal demokrat oylar, 1977 yılında yüzde kırk birlere ulaşmıştı. 1977 seçimlerinde CHP, 6 milyon 136 bin 171 oy toplamıştı. Seçmen sayısındaki artışlara karşın, SHP'nin bugun toparlayabildiği oy 6 milyon 347 bin 958'dir. SHP ve DSP'nin toplam oy oranları, bugün yüzde otuz sekize bile ulaşmamıştır. 1977'de CHP'nin aldığı yüzde kırk birlik oy nerede, bugün SHP'nin toparlayabildiği yüzde yirmi sekizlik oy nerede! SHPyönetimi, bu "ANAP yasasına" dayanan "tuzük oyunlan" ile uğraşıp partide yeni sorunlara ve sancılara yol açacağına, bundan sonra oyunu nasıl arttırıp, TBMM'deki "ana muhalefet" sıralarını DYP ya da ANAP'a bırakmanın yollarını arasa, çok daha sağlıklı, çok daha demokratik ve daha çok katılımcı bir iş yapmış olur. Görünen köy kılayuz istemez... İşte halk orada... İşte örgüt orada... İşte emeğinin hakkı verilmeyen yüz binlerce işçi orada... İşte ürünleri kapkaççı tüccara kaptırılan köylüler orada. İşte ay ortasını zor getiren dar gelirli memurlar, işte üç aylıkları ile sürünen emekliler, işte inim inim inleyen esnaf orada, işte geleceğin umutları gençler orada... Emekçi halk ne istiyor? SHP neyle uğraşıyor? Hani ne derler: Koyun can derdinde...