Catalog

13 NİSAN 1989 HABERLER CUMHURİYET/15 Demîrel: Bıçak kemiğe dayandı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) DYP Genel Başkanı Süleyraan Demirel, son günlerde meydana gelen işçi eyleralerini değerlendirirken, "lşçiler memlekeıin her yerinde hareket halinde. Bu memleketin işçisi vatanperverdir. Yüz defa söyledik, 'Bıçak kemiğe dayandı, gelin bunlann çaresine bakm' dedik" diye konuştu. Türkiye'deki son siyasi gelişmeleri değerlendiren DYP Genel 1dare Kurulu toplantısından sonra gazetecilerin sorularmı yanıtlayan DYP lideri Demirel, iktidarı halkı kandırmaya çalışmakla suçlayarak şöyle dedi: "Neyle kandıracak halkı? Memurianı şimdi ilave veriyor. Verdigi 15 bin liradan. memurun eline 6 bin ile 9 bin lira arasında para geçecek. Adeta fitre verir gibi mcmura para veriyor. Bununla da zannediyor ki, yoksulluğa ittiği memura kandırmış olacak." Clball fabrtkasının y f i r i y i ş i Cibali Tekel Fabrikasf nda çalışan işçiler, viziteye çıkmak üzere vizıte kâğıtlannı teker teker fabrika mudürüne imzalattılar. Turkiye'de son günlerde meydana gelen işçi eylemlerini de değerlendiren Demirel. "Işçiler memleketin her yerinde hareket halinde Bu memleketin işçisi vatanperverdir. Yüz defa söyledik, 'Bıçak kemiğe dayandı, gelin bunlann çaresine bakın' dedik. 150 bin lira vasaü alsa dahi, bu, işçilerin hakkı olan 300 bin liranın yansıdır" diye konuştu. SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal da Başbakan Türgut özalın "İşçiler dıiriülüyor" sözlerini "yjüoşıksız" bulduğumı belirterek, "Başbakanın sözcüğüyle işçileri asıl dürten hükumettir" dedi. Baykal, hükumetin işçileri "sefalet düzeyine" ittiğini söyledi ve "millete dağıtacaklan bahşişler kendilerini düştükleri kuyudan çıkaramayacaktır" diye konuştu. Iscınin alması aereken ucret YIL 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 Güntuk ucret (TL.) 1.977.01 2.978.00 4.066 00 4.743.00 5.910.00 7 504.00 Ücret artışı (yuzde) Ort enflasyon (DİETifcettel) HG6I ücret (1983 = 100) 100.00 101.50 95.60 82.85 74.34 53 83 100.00 Ohnası gereken ucret Mzeyi (gunluk TL.) 1.977.01 2.933.88 4 252.67 5 724.94 7 949.07 13 939.49 22.303.18 Yıllık kişi Refah payı artışı başına lle obnası gereken uhısal gelir •unNk ücret artışı ( % % ) duzeyl (TL.) 50.63 36.53 16.65 24.60 26 97 48 40 44.95 34 62 38.85 75 36 60.00* 3.34 2.52 5.47 4.79 0 85 2.44* 1.977.01 3.031.87 4 505,45 6.397.00 9.307.70 16 460 72 26.979.78" * Tahmini rakamlar ** Enflasyon ve kişı başına ulusal gelir artışı tahmınlerine göre geçmış yillann kayıplannı ve ulusal gelirden işçilerın payına düşen refah artışı miktarını hesaba katan ucret düzeyı. Devletin resmi rakamları bile gerilemeyigösteriyor Ücretler böyle eridi Resmi Gazete'de yayımlanan ücret ve fıyat istatistiklerine göre 1983 ile 1988 arasında kamu işçilerinin ücretleri 3.8 kat artarken tüketici fiyatlanndaki artış 7.1 katı buldu. n i ı AT r ' i r r t M " rılması gerektiği hesaplandı. B1LAL yfcllîN ^ m [ Gazetemn 3 0 Ekinl ı988 ANKARA ANAP iktidarı tarihli sayısında yayımlanan 1989 döneminde kamu kesiminde çalı yılı kalkınma programmda yer şan işçilerin enflasyondan en çok alan veriler, ANAP iktidarı döneMüdürun imza atması saatJer sürdü. Sonra işçiler, SSK dispanserine gtderek vizite kâğıtlannı teslim ettiler ve geriye doğru yurüdüler (Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu) zarar gören kesim olduğu ortaya minde işçilerin sadece 1984 yılınçıktı. Devletin resmi rakamları bi da vergi iadeleri ile durumlarıuı le, 5 yıllık ANAP döneminde ka bir ölçüde koruyabildikleri, sonmu işçilerinin net gelirlerinin ya raki yıllarda ise ucretlerin sürekli n yarıya azaldığım ortaya koyu aşındığıriı ortaya koyuyor. Progyor. İşçilerin refah artışından al ram kararnamesinin yayımlandıması gereken payın, 1989 yılı enf ğı Resmi Gazete'nin 322. sayfasınlasyonu da dikkate alındığında da yer alan ücret tablosuna göre, halen ikramiye ve diğer odentiler kamu işçilerinin reel ücretleri, dahil günlük ortalama 7 bin 504 1984 yılında verilmeye başlayan (Baştarafı I. Sayfada) jattı. Ancak işçiler gidiş ve dönüş kası üyesi 4 bin dolayındaki işçi işçi de dün eylem başlattılar. Tü lira olan kamu kesimindeki ücret ücretlilere vergi iadesinin de etkilerinde trafiğin durmasına yol dün saat 22.30 sıralarında E130 tün İşletmeleri'nin önünde topla düzeyinin 26 bin 980 liraya çıka siyle yüzde 1.5 oranında iyileşti. hem kalkış ve vanş saatlerinde akaçan ana yoldan dönmekte ısrar karayolunu bir sure trafiğe kapat nan çoğunluğunu kadınlann oluşsamalar dohı hem de vapurlar beltılar. Polisin yolu açma girişim turduğu işçiler oturma eylemi yapettiler. li ölçünün üstunde yolcuyu almaBu arada Küçukyalı merkezde lerini protesto eden işçiler sendiymca, vapurlara binemeyenler isTüpraş işçileri dün yine çalışan 600 civarında Karayolu iş ka yöneticilerinin uyansı üzerine Erteleme Erteleme kelelerde yığıldı. protesto hareketlerini sürdürdüler. çisi, Tekel işçisine destek olmak yolu trafiğe açtılar. •ncesi smrası Kayıp Şehir hatlan eylemi ile ilgili işr sure Sabah işe girişte servis otobüsle Üretim ciasi (toa/güıı) (ton/gua) (ton/güR) amacıyla viziteye çıktı. Kartal (TUaun) veren, Türkiye Denizciler Seudikaönce bakan rinden fabrika önünde inen işçiSSK'ya gelerek, Cevizli Tekel işçi EffiffifflD^' Kok kömüru 2 321 1.743 108 086.000. TL. 578 sı'nca onceden uyarıldı. Sabahlalar kurulu karanyla ertelenen ler, işyeri ünitelerine yürüyerek lerine çiçek hediye ettiler. n 07.30 09.00 ve akşamlan 1720 DemirÇelik grevinin ardından IsSıvı demir 1.984 1.481 503 112.169.000TL Ayru saatlerde Cibali sigara, kenderun Belediye Meclisi'in gittiler. Sabah saat 09.00'da grupsaatleri arasında gemilerin "istilar halinde viziteye çıkan işçilerin Sıvı çelik 1.524 1.232 292 87.600.000 TL hap hadlerinin" çok üstünde se Üsküdar yaprak, Bomonti bira, SHP'li üyeleri işçiye destek ver1.457 787 670 284.750.000 TL Mecidiyeköy likör, Paşabahçe Ra mek amacıyla sakal bırakmaya sayısının 400*0 bulduğu bildirildi. Inşaat demın fer yapmak zorunda kaldıklanna TEK'ten 60, DSt'den 250 işaret edildi. Gereken önlemlerin kı işçileri de işyerlerinde viziteye başladılar. Genel toplam 7.286 5.243 2.043 592 605 000 TL acilen alınması istendi. Şehir hat çıkma eylemlerini başlatmışlardı. ^ ^ ^ ^ 3 Sözleşmeleri uyuşmaz işçi de dün sabah toplu halde viziteye çıktı. Işyerlerinden SSK tzlan çalışanlan dün sabah bu uyarı Cibali'de işçilerin vizite kâğıtları lıkla sonuçlanan Harblş Sendikadoğrultusunda uygulamaya geçin nın müdür tarafından tek tek inı sı üyesi yaklaşık 1200 işçi, Ankara mit Hastanesi'ne kadar yaklaşık 4 ce de, yolcu taşımacıhğında belir zaJanması saatler sürdü. İşçiler tstanbul karayolunu 15 dakika sü kilometrelik yolu toplu halde yürüyerek gelen işçilere polis engel Cibali SSK'ya kadar olaysız yürütilen aksamalar doğdu. reyle trafiğe kapattı. olmadı, ancak takip ettiler. yüp, sağlık kontrolünden geçiril3. tkmal Bakım Merkezi Ko üffftHTOİ İller bankası, DSİ, Devlet Bakanı Cemil Çiçek, İskenderun ve TEK işçilerinin kendi üretim ya meden işlerine geri gönderildiler. pılanna yönelik olarak geliştirdik Paşabahçe işçilerinin yürümesinin mutanlığı'nda çalışan yaklaşık TEK ve şeker fabrikalarında ça Karabük'teki 24 bin işçinin grevini erteleyen Bakanlar leri yasal sınırlar içinde çalışma engellenmesi polisle sürtüşmeye 1200 işçi, dün öğle tatili sırasında lışan Teslş ve Şekerlş sendika Kurulu kararının kaldmlacağını söyledi. eylemi ise çok daha boyutlu üre yol açtıysa da olay büyümedi. Di topluca yürüyüşe geçtiler. Hava, larına üye 7 bine yakın işçiden büKarabük ve İskenderun demirtim aksamasına yol açtı. TEK'e ğer fabrikalardan yürüyüşler ay dikimevi, bakım merkezi ve elek yük bir bölümü kademeli olarak SELÇUK GELİŞLİ çelik toplu iş sözlçşmesinde arabağlı işyerlerinde iki vardiya ile 24 m şekilde olaysız gerçekleştirildi. tronik bakım işyerlerinden toplu viziteye çıkma eylemlerini dün de KARABÜK Demirçelik iş buluculuk yapmak için devreye gisaat üretim gerçekleştirildiğinden, Bütün Tekel fabrikalan öğleden ca çıkan isçiler, Merkez Komutan surdürdüler. çilerinin 6 martta başlattıklan ey ren Bakan İmren Aykut'un isteği işçilerin daha önce düşük ücret ne sonraya kadar tamamen boş ve lığı'mn kapısından çıkarak yaklalem 36. gününü doldururken, bu ile müzakerelerin gelecek •Iıafla deni ile kabul ettikleri fazla çalış üretim dışı kaldı. Bütün fabrika şık 1.5 kilometre yurüdüler. Şaş IHffiHfB Tezİş üyesi DSİ ve eylemlerden yansıyan üretim zara başına ertelenmesi işçiyi daha da maz kavşağı olarak bilinen bo TEK'te çalışan 150 işçi toplu vima eylemlerinden vazgeçmeleri 8 lann işçileri kendilerini izleyen barının 20 milyar liraya ulaştığı öğ sinirlendirdi. saatlik bir boşluğa yol açtı. Ayrı sın mensuplarına aynı metni içe lümde polis barikatı ile karşılaşan ziteye çıkma ve sakal bırakma ey renildi. Devljt Bakanı Cemil Çiçek, işçiler, bu engeli de aşarak lemlerine başladılar. ca "guvenlik onlemleri tamamlan ren yazılı açıklamalar yaptılar. Çelikİş Sendikası'nın İskenderun Ankaralstanbul karayoluna çık E3GB DSİ 53. Teknik Şube Basmadan ve anzalı araçlarla ise Yetkililerden edinilen bilgilere ve Karabük Demir Çelik İşletmeİşçiler ellerinde taşıdıklan üc tılar. İşçiler. karayoluna çıktıktan müdürlüğü'nde çalışan 40 işçi dün göre Karabük Demir ve Çelik İş leri'nde 24 bin işçiyle 22 martta çıkmama" eyleminin de çok sonra yolda topluca oturdular. toplu halde viziteye çıkarak işi ya letmeleri'nde 16 marttan bu yana başlatacağı grevin iki ay süreyle önemli üretim kaybına yol açtığı ret bordrolannı gazetecilere gösbelirtüdi. TEK çalışanları dün ge tererek, özal'ın suçlamasını yanıt Bunun üzerine trafik yaklaşık 15 vaşlattılar. günde ortalama 500 ton üretim ertelenmesine ilişkin Bakanlar Kuceden itibaren sık sık elektrik an larken, "bizi bordrolarımız dakika süreyle durdu. İşçiler, da •Wffl1fflWl Tezİş Sendikası üye düşüşü kaydedildi. Buna göre kok rulu kararının kaldmlacağını zalarının çıkmasının doğal oldu diirtüklüyor" diye slogan attılar. ha sonra topluca tstiklal Marşı si 500 işçi dun toplu halde vizite kömürü üretim düşüklüğünden 25 açıkladı. Cemil Çiçek, ANKA ğuna işaret ettiler. İşçilerin trafıği önemli ölçüde ak söylediler ve işyerlerine geri ye çıkarak işvereni protesto ettiler. günde 2 milyar 702 milyon 150 muhabirinin konuyla ilgili sorusatan sadece Özal ve haklanna dönduler. Trakya Doğalgaz Kombine Çev bin, inşaat demirinden 7 milyar sunu yamtlarken, söz konusu katstanbul'da dün 15 bmin üzerin ilişkin sloganlarla sınırlı yürüyüşToplusözleşmeleri rim Santralı, TEK İşletme Müdür 118 milyon 750 bin, pik demirin rarın Bakanlar Kurulu'nun cuma de Tekel işçisi yürüdü. Cevizli Te lerinde önemli halk desteği de YHK'ya gitmek üzere olan Tüplüğü ve DSl'de çalışan işçiler ge den 2 milyar 804 milyon, sıvı çe günü yapacağı toplantıda alınacakel Fabrikası'nda çalışan 8 bin işçi gözlendi. Yoldan geçenler, camlar raş işçileri toplu viziteye çıkmaya çen hafta da yemek boykotu yap likten 2 milyar 190 milyon lira za ğını söyledi. saat 10.30'da topluca viziteye çık dan destek verenler ile işçiler ara devam ediyorlar. İşçiler, akşam iş rar meydana geldi. Çelikİş Genel Başkanı Metin ld tı. Işçiler Tekel fabrikasından Kar sında karşıhkh birbirlerini alkışDemirçelik işçileri üretimi sü Türker yaptığı açıklamada, erteçıkışlannda da kendiüğinden geŞeker fabrikası işçileri tal SSK Hastanesi'ne kadar eski lama sahneleri yaşandı. Aynı şelişen çeşitli eylemler yapıyorlar. toplu viziteye çıkma eylemi yap rekli düşürerek işverene "gözdağı" lemenin kaldırılması halinde grev Bağdat Caddesi üzerinden yakla kilde Haliç'teki Hasköy Deniz İşKarayolu işçilerinin yanı sıra tılar. 400 işçi fabrika ile SSK has verirken, işveren de çıkmaza giren haklannın yeniden doğacağım beşık 4 km'lik yolu yurüdüler. letmesi işçileri ve dağınık değişik TEK, DSİ işçileri de sakal eylemi tanesi arasındaki 7 km'lik yolu sı toplu iş sözleşmesinin bir an ön lirterek, öncelikle uzlaşmadan ya12.30'da hastaneye varan işçiler küçük kamu çalışanlan işyerlerince tamamlanması için Devlet Ba na olduklarım vurguladı. Türker, yol boyunca Özal aleyhine ve hak de de toplu viziteye çıkma eylem ni sürdürüyorlar. Yatağan, Yeni ralar halinde yurüdüler. kanı lşın Çelebi'ye sürekli üretim "Erteleme kalkarsa tavnmız degilanmn verilmesini isteyen slogan lerij^irüyuşler gerçekleştirildi. köy ve Kemerköy santrallannda nfflEBBİ Demirçelik işçileri, raporları ulaştırıyor. şir. yumuşanz" dedi. çalışan işçiler iki parti halinde vi dün fabrika gırişinde Uk kez oturlar attılar. Hastanede işçilerin KfffRffBİGölcük'te S bin askeri ziteye çıkıyorlar. vizite kâğıtları toplanarak, iş yer tersane işçisi dün de işlerinin bama eylemi yaparak müdür, mülerine dönmeleri ve kâğıtlann son şında kalarak üretimi tamamen C S I B Şeker fabrikası işçileri ser hendis ve memurlann işyerlerine radan gönderilecegi bildirildi. Do durdurma eylemini gercekleştirdi vise binmeden gruplar halinde girişini 30 dakika engellediler. nüşte polisin işçileri sahıl yoluna ler. kente yürüme eylemlerini sürdüfîffHTBHHl DSİ, Karayolları, yonlendirmek istemesi gerilim yaTürklş'e bağlı Harblş Sendi riirken, Tek Gıdalş'e bağlı 3 bin TEK, Köy Hizmetleri, Harblş ve Tekel'de çalışan yedi bin işçi dün sabah erken saatlerde SSK Hastaettiler. nesi bahçesinde toplandı. Gruplar IŞIK KANSU Toplusözleşmelerin bir an önce halinde viziteye çjtan işçileri sivil ANKARA Türkİş Genel bitirilmesini öneren sendikalardan polisler izledi, ancak müdahale Başkanı Şevket Yılmaz, Başbakan olan Türk Harbtş'in Genel Başedilmedi. Turgut Özal'ın "İşçileri kanı Kenan Durukan, CumhuriIflHHni Yolİş Sendikası üyesi dürtüyorlar" sözüne, "Bizi kimse yet'in sorusu üzerine şu açıklamabin Karayolu işçisi dün 12.00'de dürtmüyor. tşçiyi, açlık dürtiryor" yı yaptı: biriyle çelişir gibi göriinen bu iki parmakların o yonde kalkacağı düşürecektir. Çünkü bu konuda Karayollan 5. Bölge Müdürlüğü yanıtını verdi. Türkİş'e bazı sen"Uçak havada dunır. benzin bihem Türk kamuoyuna hem de dış bahçesinde toplandı. Genel mü dikalar, ''Hemen hükümetle göriı ter, düşer, parçalanınz. Her uçak politikadan hangisinde karar kı nı sanmıyorum. • İTO Başkanı Yalım Erez: Sa çevrelere angaje olmustur. Kamu dürlük kapısına siyah çelenk ve şün, toplusözleşmeleri bir an ön piste inecektir. Benzini bitirmeden lacak? Tercihinde ekonomi mi. siyaset mi ağır basacak? Bu çerce yın Başbakan'ın hem geniş kitle oyunda en fazla hırpalandığı ko idam sehpasında sallanan bir iş ce bağıtlayalım" diye baskı yapı inişe geçebilir. Yani hükumetin üsvede genel seçimlerin tarihiyle il leri memnun etmesi, hem de enf nu da enflasyon olduğuna göre çinin resminin bulunduğu büyük yorlar. tüne gidip, 'Gel arkadaş, sözleşlasyonu düşürmesi lazım, ama iki hükümet enflasyonu düşürmekte panoyu bırakan işçiler, "Ekmek, gili tahmininiz nedir?" Türkİş'in kamu sektöründe meyi yapahm' diyebilir. Benzinin Bu sorulara aldığımız yanıtlaı sini bir arada nasıl yapacağını bil kararlıdır. Bu çerçevede kamu ya baıış, özgürlük", "Serbest pazar grevleri eşleştirme, uyuşmazlıkları bitmesini beklemek, yanlıştır. Ben miyorum. Çünkü temasımız ol tırımlarmda, kamu alımlannda lık, TÜlS'e hayır" sloganlannı at birleştirme planını yürütmekten terörist değilim ki. Ben, Türklş'e, ise şöyle özetlenebilir: • Odalar Biriiği Başkanı Ali madı. 135 bin uyeli çok büyük bir ciddi bir durgunluk görülecektir. u. sorumlu eşgüdüm komisyonu dün 'Kardeşim gel, hükümetle Coşkun: Hükumet, enflasyonu meslek odası olduğumuz halde ANAP iktidan, belediyeler ken E ^ ^ 3 Zirai Donatım Kurumu toplandı. konuşalım' diyonım. Bizim amadüşürecektir. Çünkü bazı tedbir bizden görüş sorulmadı, bize da di partilerine aitken gönüllerinden nda Türk Metaltş Sendikası'na Toplantıda özellikle, Türk Me cımız sözleşme yapraaktır. Siyasi nışılmadı. Bu arada işçi ucretle ne koparsa verdikleri parayı da bağlı 80 işçi dün toplu viziteye çık tal Sendikası Başkanı Mustafa lerle enflasyonu kontrol altına almücadeleyi başka zeminlerde yapraak, sanıldığı kadar kitleleri ra rine yapılacak zammın enflasyon şimdi tümüyle kısacak ve beledi tı. İşçilere üçer kişilik gruplar ha Özbek, Şekerİş Sendikası Başka hk." hatsız edici bir olay değiidir. Za üzerinde 1980 öncesinde olduğu yelere ancak kanunen alacakları linde SSK Hastanesi'ne yürürken nı Hikmet Alcan ile Türk HarbTürk Metal Sendikası Genel ten enflasyonun yüzde 40'lara fa gibi önemli bir etki yapacağını pay kadar para verecektir. Bu da müdahale eden polis, Türk Metal İş Genel Başkan Yardımcısı Remzi Sekreteri Salih Kılıç da, "Hüküsanmıyorum. Çunku o yıllarda iş önemli bir tasarruf olacaktır. Ka İş Sendikası Adana Şubesi Başka Durukan'ın, toplusözleşmelerin lan çekilmesi beklenemez. Yüzde metle bir an evvel göriişülüp, top5560'lar gerçekçi ve olumlu biı çi ücretlerinin maliyetlerdeki pa mu kesiminde eskiden ücretler sü nı Yılmaz Uçar, Türkİş 4. Bölge bir an önce bitirilmesini istedik lusözleşmelerin bağıtlanmasını isyı çok yüksekti. Enflasyonun bu ratle artıyor, buna mukabil ve Temsilcisi Yardımcısı Abdullah leri öğrenildi. Bu sendikacılar, hüadım olur. İşçi ve memur ücretrimlilik düşüyor, zararlar yükse Özalp ve işyeri temsilcisi İlyas Al kümetle hemen göriişmeler yapıl tiyor musunuz?" biçimindeki soliyordu. Özal iktidan 6 yıldan bu tıntop'u gözaltına aldı. Sendika masını önerdiler ve Türkİş'in ayn ruya şu karşıhğı verdi: "Sözleşmeler bir yerde bitecek. yana KlT'lere en az adam alan ik cılar çıkanldıkları mahkemece ayrı toplusözleşmelerin bağıtlanAli Coşkun: tşçi ve memur ücretlerini Bitmesin diye bir gerilim varsa, tidardır. Verimlilik de artmıştır. serbest bırakıldı. raası için onay vermesini talep onu da bilemem. Bitsin, bitsin de arttırmak, enflasyonu olumsuz etkilemez. Bu çerçevede ücretlere yapılacak zam, tutarlı bir gerekçeye daKöyhizmetleri ve KarayolYalım Erez: İşçi ucretlerine yapılacak yandınlırsa enflasyonist olmaz. lan işyerlerinde çalışan 600 işçi zam, enflasyonu 80 öncesindeki gibi Memur zamları direkt bütçeyi il dün toplu viziteye çıktı. gilendirdiği için enflasyona etki IJffflEHEüfl Tesİş'e üye 442 işçi etkilemez. yapabilir, ama oradan verdikleri dün de toplu viziteye çıkma eylemAli Koçman: Ücretlere yapılacak zam, ni başka yerden kısarlarsa yine solerini sürdürdü. run olmaz. Ben seçimlerin bu yıl enflasyonist olmaz. olacağını sarjnıyorum. Tahminim üffHITOI Tesİş üyesi, TEK PortJzeyir Garih: Hükümet, işçi ücretlerini 1990 haziranı ya da sonbahandır. suk II işletme Müdürlüğü'nde çaSayın Başbakan, sanırım reisi lışan 150 işçi sakal bırakarak topmutlaka arttıracaktır. cumhuru bu parlamentodaki ço luca viziteye çıktılar. ğunluğuyla seçmeye özen göstere tîffffiTMI DSİ ve TEK tesislerinlerini arttırarak bu kitleleri ferah denli dolu dizgin gittiği, yüksek cektir. de çalışan 300 işçi dun toplusözlatmak enflasyonu olumsuz etki kredi faizlerinin maliyetler üzerinleşme görüşmelerinin anlaşmazlemez. Bu kesimlere verilecek de baskı yaptığı bir ortamda işçi * Alarko Holding sahiplerinden zam, öyle enflasyon üzerinde et ücretlerine yapılacak zam, enflas Üzeyir Garih: Hukumet, işçi ve lıkla sonuçlanmasmı viziteye çıkaki yaratacak kadar büyük bir yona pek etki yapmaz. Erken se meraurlar açısından hayat paha rarak protesto etti. meblağ tutmaz. Sanayiciye veri çim konusunda ise, ben erken se lıhğını azaltıcı tedbirleri mutlaka I^BHff^ Tekel Sigara Fabrikasf lecek destek de gereklidir. Zaten çim olacağına inanıyorum. alacaktır. Üretici ve sanayiciye de nda çalışan 250 işçi dün topluca Şube'ye ait bir otomobil, şube başkanının evinin önürtde kimliği belirlenemeüretim artışı sağlanmazsa enflas• İSO Başkanı Nurullab Gez tavizler vererek piyasayı canlan viziteye çıktı. yen 4 kişi tarafından molotof kokteyli atılarak yakılmak istendi Dun 21.00 yon olumsuz etkilenecektir. Kısın gin: Şu ana kadar Başbakan'ın dıracaktır, ama aynı zamanda IffiffHÎB Karayollan ve Köyhizsıralarında, Kâğıthane Yahya Kemal Mahallesi Tekin Sokak'ta. TezKoop İş 3. tı yapılacak yerier ise büyük alt hangi istikamete gideceğini anla bütçeyi denkleştirmek amacıyla metleri'nde çalışan 285 işçi dün Şube Başkanı Veysel Cingöz'un 9 numaradakı evının önünde park edilen 06 yapı pTojeleridir. Aynca devlet bi mak mümkün olmamıştır. Bu ne yatınmlan kısacaktır. Bu tedbir SSK sağlık istasyonu önünde topTS 375 plakalı Ford marka sendika görev otosuna kimliği belirlenemeyen 4 rimlerinde israfın önlenmesi gere denle bir değerlendirme yapmayı İer bir arada yürürse enflasyon landı. İşçiler tümünü muayene kişi tarafından pet şişelerde hazırlanmış molotof kokteyli atıldı. Kısa sürede kir. Ben bu konuda hukümeti ka mümkün görmüyorum. 26 Mart düşer. Siyasi bakımdan partinin edecek tek doktorun bulunduğualev alan otomobilın motor kısmı tamamen yandı. Molotof kokteyli atan 4 rarlı görüyorum. Erken seçim ko seçim sonuçlan, Türkiye'yi bir er merkeze kayacağını tahmin ediyo nun belirtilmesi üzerine, "Işte bikişi olaydan sonra kaçtı. Şube Başkanı Veysei Cıngöz,3.Sube'mn 16 nısanda nusuna gelince... Ben bu parla ken seçim ortamına getirmiştir. rum. Laiklik ve AT'ye yaklaşım ze verilen önem. Mardin'de 100 olağanüstü kongreye gittiğını, kendisınin de yeniden aday olduğunu, aynca mentodan hemen yakında bir er• Eski TÜSİAD Başkanı Ali politikasınm da güçleneceği kanı bin işçiye tek doktor. Bizden ne Migros'ta da toplu iş grjrüşmelerinı sürdürdüklerinı söyledi. Polis yetkilileri ken seçim için karar çıkacağını, Koçman: Hükümet, enflasyonu sındayım. beklenivor" diye bağırdılar. soruşturmanın surdüruldüğünü belirtti (Fotoğraf: Behzat Sahin) Sonraki yıllarda ise ücret artışlan sürekli enflasyonun gerisinde kaldı. İşçilerin reel ücretleri 1985 yılında yüzde 5.8 oranında, 1986 yılında yüzde 13.3, 1987 yılında 10.3 ve 1988 yılında da yüzde 27.6 oranlannda geriledi. Yapılan hesaplamalara göre, kamu işçilerinin ücret, ikramiye ve toplu sözleşmelerde yer alan diğer parasal hakları ve Maliye"den aldıkları vergi iadeleriyle birlikte 1983 ydında 1977 lira 1 kuruş olan ortalama gunjük gelirleri, 1988 yılı sonunda 7 bin 504 liraya çıktı. Söz konusu dönemde net gelirler ortalama 3.8 kat artış gösterirken, Devlet Istatistik Enstitüsü kentsel yerler tüketici fiyatlanndaki ortalama artış ise 7.1 kat oldu. Bu durumda da 1983 yılında 100.00 olan kamu işçisinin reel geliri, geçen dönemde yarı yarıya azalarak 1988 yıh sonunda 53.83'e düştü. Başbakan Turgut Özal'ın, "işçilerin enflasyondan dogan kayıplanmn karşılanacagı" yolundaki açıklamalarının uygulamaya geçirilebilmesi ise ancak işçilere ilk aşamada en az yüzde 85.8 oranında "enflasyon zammı" verilmesiyle söz konusu olabilecek. Yapılan hesaplara göre 1983 yılında 1977 lira 1 kuruş olan günluk ücretin enflasyondaki artıştan korunabümesi için 1988 yılı sonunda 13 bin 939 lira 49 kuruş olması gerekirdi. Bu durumda 7 bin 504 liralık günlük ucret düzeyinin ilk aşamada en az 13 bin 939 lira 49 kuruşa yükseltilmesi gerekiyor. Eğer, söz konusu dönemde milli gelirde meydana gelen artışlardan "adil bir bölüşüm" sağlanmak istenirse, işçilere bir de "refah payT ödemesi gündeme gelecek. Bu durumda da 1988 sonunda olması gereken ücret düzeyi 16 bin 460 lira 72 kuruşa yükseliyor. öte yandan, enflasyon aşınmasım gidermek için yapılması gereken bu ilk aşama ücret zamlarından sonra, 1989'un ücret artışımn da yüzde 60'ın üstünde tutulması gerekiyor. 1989 yılı programmda bu yılki enflasyon oranınm toptan eşya fiyatlanna göre yüzde 49 olacağı belirtilmişti. Ancak 89 Mart 1989 günlerinde Paris'te yapılan OECD toplantısında DPT Müsteşan Ali Tigrel, enflasyon oranımn toptan eşya fiyatlanna göre yüzde 5560 düzevinde olacağını açıkladı. Bu durumda bu yıl tüketici fıyatlannın da ortalama yüzde 60 artacağı varsayıhrsa, en az yüzde 2.5'luk refah payı artışıyla birlikte ücretlere "tdafi edici zam"mın üstüne yüzde 6465 oranında ikinci bir zam verilmesi gerekiyor. işçi eylemleri çığ gîbi DEMİRÇELİKTE EYLEM BİLANÇOSU Özal (Baftarafi 1. Sayfada) lanan finansmanlann enflasyonist etkisine de işaret ederek, fınansman yükünün Merkez Bankası yerine bankacılık kesimine kaydırılmasının öngöruldüğünü vurguladı. TÜSİAD Başkanı Cem Boyner de "Ekonomik karariar ve önlemler açıklandıktan sonra görüş ve düşüncelerini açıklamak yerine, karariar ve önlemler ahnırken mutfakta katkıda bnlunmak istiyoruz" dedi. Boyner, Başbakan Turgut Özal'la göruşraeden sonra, AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, hükümetle bugün diyalog ortamı bulduklannı bildirdi ve şunları söyledi: "Şimdiye kadar ekonomik programlar, karariar, önlemler hazırlanıp ilan edildikten sonra göriişlerimizi, eleştirilerimizi açıklıyorduk. Bunun verine görüş ve düşüncelerimizi hükümetle paylaşmayı istedik. Ekonomik karariar, önlemler ahnırken, hazırlanırken mutfakta katkıda bulunmayı benimsedik. Bu gönışümuz olumlu karsılaodı." TÜSlAD Başkanı Boyner, görüşlerini, alınan kararlarda görmek istediklerini ifade ederek, "Bu konuda iyimserim. Ciddiye alınıp alınmadığını, açıklanacak kararlarda ve önlemlerde hep beraber göreceğiz" dedi. Zarar 20 milyar Türkİş'te 'Bir an önce sözleşmeleri imzalayalım' sesleri İş dünyasının işçimemur maaşlarıyla ilgili görüşü 'Işçiyi açhk dürtüyor 9 , enflasyon yapmaz MERAL TAMER Iş dünyasının ağır topları, işçi ucretlerine yapılacak zammın enflasyon üzerinde olumsuz etki yapacağı göruşünde birleşüler. Adının açıklanmaması koşuluyla görüş bildiren tanınmış bir işadamı, "İşçi ucretlerine yapılacak zam. iki üç holdinge geçmis yıllarda akıtılan kredi kadar bile değiidir. İşçi ücretlerinin enflasyon yarattıgı yıllar çok geçmişte kaldı. O dönemde kredi faizleri düşük, işçi ücretlerinin maliyetler içindeki payı yüksekti" derken, TOBB Başkanı Ali Coşkun ve İTO Başkanı Yalım Erez de işçi ve memurlara verilecek zammın enflasyon üzerinde olumsuz etki yapmayacağı kanısında olduklarını dile getirdiler. Eski TÜSİAD başkanlarından Ali Koçman ise kamu kesiminde 1980 öncesine göre verimliliğin yükselmesi ve kadroların şişirilmemesi sonucu rasyonelleşme olduğunu ve bu nedenle işçi ucretlerine bir gerekçeye dayandınlarak yapılan zammın enflasyon yaratmayacağını dile getirdi. İstanbullu iş çevrelerinin işçi ücretleriyle ilgili bu değerlendirmesi, önümüzdeki dönemde hükümetin ekonomik politikasırun ne olacağı yolunda yaptığımız bir nabız yoklaması sırasında ortaya çıktı. Görüşlerine başvurduğumuz işadamlanna yönelttiğimiz soru şuydu: "Başbakan Özal bir yanda enflasyonla kesinkes raiicadele edilecegini soylerken, diğer yanda da genis halk killclerini meranun edecek önlemler alacağını ima ediyor. Hatta memurlara yapılan mini zam, TMO, Tariş gibi kuruluşlann üreticiye kesenin ağzını açmulan gibi imadan öteye geçen ipuçlan da var. Başbakan Özal, bir s nasıl bitsin? Bizim için önemli olan o. Kimle görüseceğiz? Tabii ki hükümetle Göruşmek istemezse, herkesin kanuni hakkı geliyor, çatır catır grevi uygular, geçer gider." Türkİş Yönetim Kunılu içerisinde de gerek önceki gün Bakan Aykut'la yapılan görüşme, gerekse son gelişmeler konusunda ayrı düşüncelerin varlığı dikkat çekiyor. Türkİş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, yakın çevresine, birlikteliğin bozulmasına yarayacak yalpa vuranlar konusunda üzüntü duyduğunu açıklıyor. Yılmaz, yakın arkadaşlanna, "Ben idareciyim. Bunu yapmak zorundayım. Birçok seyi içime atıyorum" diye konuşuyor. Türkİş yöneticileri. "Geçen yıl yasadışı genel grev isteyenler şimdi yan çiziyoriar" genel kamsını taşıyorlar. Türkİş yöneticileri, yasal grevleri birleştirmenin de bir "genel grev" olduğunu, işçinin pasif direnişlerindeki potansiyelinin daha iyiye ulaşmak için kullanılmasından yana olduklarım özellikle vurguluyorlar. Bir Türkİş yöneticisi, "tşçi mücadele ederek, hak elde edebileceğini ögrenmeli. Bu olanak kendisine tamnmalı" diye görüşünü açıklarken, bir diğeri, "Toplu grevlere gideceğiz diyoruz. Ama, grevlere gidecek grev gözcüsü gömlekleri bile hazırlanmadı. Bazı sendikalar, bu hazırlığı bile yapmıyor" yakınmasım dile getiriyor. Türkİş Genel Başkanı Yılmaz, komisyon toplantısı sonrası Cumhuriyet muhabirine, "Hiç kimseye bu konuda karşılık vermeme}i diışündiik komisyon olarak. Çünkü bazı beyanatlar, 'Benim tarafımdan verilmedi' gibi cevaplarla karşılaşıyonız. Komisyon olarak, 'Cevap vermeyeiim, işimjze bakalım' dedik" diye konuştu. Yılmaz, "Başbakan, işçilerin dürtüklendiğini söyliiyor" yolundaki bir soru üzeı ine, şu karşıhğı verdi: "Bizi kimse dürtminor. Bizi açlık dürtu>or. tşçiyi, açlık durtınor. işçinin problemlerine sırt çevirenler bizi dürtüyor." TezKoop Iş'in otosuna saldırı