Catalog

7 MART 1989 KÜLTÜRYAŞAM PİKNİK PİYALE MADRA CUMHURtYET/S Pompidou Kültür Merkezi'nde 20. yüzyıl İstanbul şiiri Ifedi tepe, yedî şaîr HIZLI GAZETECİ mcDET $KV 0AhlA OAKTiİoY ' ÇEKER MİSl'N ? M/'N &OYU ÇOK KlSA%jan "ENISTEM Paris'in Pompidou Merkezi'ndeki çağdaş Türk edebiyatı şöleninde Nâzım Hikmet, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, Orhan Veli, İlhan Berk ve Can Yücel'in şiirleri okundu. Şiirleri okuyanlar arasında geçen yılın "bestseller" roman yazarı Kenize Mourad ve Mehmet Ulusoy da vardı. SABETAY VAROL PARİS 20. yüzyıl sanatının, tüm yeryüzündeki bellibaşli tapınaklarından biri olan Georges Pompidou Kültür Merkezi'nin zemin katı. "İstanbul, Yedi Tepe, \edi Şair" adını taşıyan, İstanbul'a adanmış çağdaş Türk edebiyatı şöleni, Pompidou Merkezi'nin büyük salonunda bir araya gelen yedi yüzu aşkın kişiye unutulmaz saatlar yaşattı. Fransız diline tercüme edilmiş haliyle, yinninci yüzyıl Türk şiirinin temel direklerinden bazıları, şiir okumada ustalaşmış ağızlardan, Parisli şiirseverlerin kulaklanna ve gönüllerine aktı durdu. Kültürümüzün Batı cephesindeki yorulmaz savaşçıları Gfizin ve Abidin Dino, ünlü Fransız yazar Jacques Lacarriere1 in kapanış konuşmasında işaret ettiğî gibi Pompidou Merkezi'nde ikinci kez yer alan bu gecenin, tek kelimeyle "mimarlan"ydı... Abidin, hem zamanda hem mekânda çağdaş Türk şiirini tanıtma işini tasarlamadan gecenin kaparuşına kadar her şeyi, ama her şeyi organize eden beyin olarak gecenin mimarıydı. Herkesin bildiği sayısız yetenek ve becerilerinin yaruda, "sunucu" olarak da değ , BENl &ÛŞKA KAPAR OLAN KlSMIo 8'oiüMPe 0ANA TECAVÜZ ÇOK ÇİZGİLİK KÂMtL MASARACI Gecenin mitnanydı Kültürümüzun Batı cephesindez savaşçılan Abidin ve Guzm Dıno Pompidou Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen "İstanbul, Yedi Tepe, Yedı Şaır" adlı edebiyat gecesinin mimarlanydılar. Abidin Dino, "sunucu" oiarak da değme profesyoneltere taş çıkartabileceğıni gösterdı. me profesyonellere taş çıkartabileceğini orada bulunanlara gösterdi. Orta sıralardan birindeki koltuğundan, toplantıyı izleyen Güzin Dino'ya gelince, gene Lacarriere'in vurguladığı gibi, gecede okunan şiirlerin birçoğu da dahil olmak üzere, Türk şiirini Fransız diline kazandıranların başında gelme özelliğiyle salonu doldurdu. Fransız Dışişleri Bakanlığı, Ankara'daki Fransız Büyükelçisi Eric Rouleau ve Fransız Sanatsal Etkinlik Derneği gecenin gerçekleşmesine vazgeçilmez katkılarda bulundular. Saz sanatçısı Mahmut Demir, milzdk yeteneğini cömertçe gösterdi. Ezici çoğunluğu lstanbulia ilgili olan şiirlere, Anadolu öğeleri ağır basan müzik tarzının eşlik etmesi çok kişi tarafından yadırgandı. Hele Fazıl Hüsnü Dağlarca okunurken, davuldarbuka arası bir müzik aletinin bölüm aralannda dolgu işlevi görmesi birçoklarına, "Şair burada olsaydı nerhalde öfkelenirdi" dedirtti. Can Yücel ise yaptığı çevirilerde, "yeniden yazma" günahı işle>rerek yabancı yazarlann ahını aldığı için olacak, "öraürboyu Tiirkçe okunmaya" mahkum olduğunu ispat etti. Tiyatrocu Mehmet Ulusoy gerçi, bir gün önce telefon ederek Can Yücel'in iznini aldığını söyledi, ama şairle ilgili anlattıkiarının ne kadan "icazef'li, orasını bilemeyu. Abidin Dino, "Oktay Rifat aramızda olmalıydı, ama kaderde tersi yazılıymış" sozleriyle, eşi Pompidou Merkezi'ndeki salonda hazır bulunan değerli şairin anısı önünde özellikle selama durdu... Gece için seçilen 7 şair arasında, sadece İlhan Berk olay yerindeydi. Şiirleri Jacques Lacarriere, Sylvia Lipa ve Marie Balvet okudular. Söz konusu 7 şair tabii başta Nâzım Hikmet, Oktay Rifat. Orhan Veji, Melih Cevdet Anday. Fazıl Hüsnü Dağlarca, İlhan Berk ve Can Yücel... Abidin Dino, "Tıpkı Uç silahşörlerin gerçekte dört olması gibi, yedi şair gerçekte yediden fazla" diyerek 20. yüzyıl İstanbul Şiiri'nin iki devi Ahmet Haşim ve Yahya Kemal'le geceyi başlattı. Sait Faik ve Yaşar Kemal'den tstanbul'la ilgili düzyazı örnekleri de "gizli şiir" oldukları haklı olarak vurgulanarak gene 7'lere dahil edildi. Geçen yılır "bestseller" roman yazarı Kenize' Mourad ve tiyatro yönetmeni Mehmet Ulusoy şiirleri okuyacağı ilan edilen 3 silahşörlerin sayısını beşe yükseltti. Abidin Dino da bir ara kendini tutamadı ve Ataol Behramoğlu'nun Paris'te çıkarttığı "Anka" Dergisi'nden şiir okudu. Gece Oktay Rifat'ın ses kaydımn dinletilmesiyle son buldu. Olayın niteliksel başarısı bir yana "Yedi Tepe \edi Şair" düzenlenmesinin, şiire sevginin ve "talep"in azaldığı yıllardan beri saptanan Paris'te gördüğü büyük rağbet, Türk edebiyatı açısından başlıbaşına bir ovünç kaynağı sayılmak için yeterli olabilir... AG AÇ YAŞKEN EGILIR KEMAL GÖKHA1S fı>A K&ıACASlZ... VAPACftK. l ö f ft KARŞt tew*JaiAH. DA ti/LE Devlet Tıyatrolan mart ayı turnesinde 33 sahnede 18 oyun mart ayında "Sofcuı" ve Bebck Uykosn" adlı oyunlarla turneye çıkıyot. "Sogaa", 7, 8, 9 martta Bolu. "Bebek UykBsu" da 21,22. 23 mart tarihlerinde Tekirdağ seyircisi karşısınaçıkacak. İ2mir Devlet Tiyatrosu "Eski Fotogranar"t Salihli'de, "Meddah"ı 23, 24 martta Turgutlu"da sahneleyecek. "Pansiyon Hazur" 18 martta Muğia'da, 31 martta da Isparta'da seyirci karşısına çıkacak. "Bayranı 'ftri'* ise 16, 17 martta Muğlahlarca izienebilec«k. Adana Devlet Tiyatrosu ise bu sezon sergilediği "Içerttekfier" ve "Mario Ik Ejder" adlı çocuk oyunuyla turneye cıkıyor. Mart ayı başında tskenderun'da sergjlenen "lçentekiler"in yanı sıra "Mario ve Ejder" 10 martta Osmaniye'de, 14 martta Tarsus'ta, 31 martta Ceyhan"da sergüenecek. Bursa Devlet Tiyatrosu'nun sergilediği "Kördogöşi" 14. 15, 16 ve 17 mart tarihlerinde Kocaeli'de sergilenecek. Trabzon Devlet Tiyatrosu ise "Çaüdaki Çat\ak"ı 7 martta Ünye'de, 8 martta Fatsa'da, 9 martta da Perşembe1 de sahneleyecek. Diyarbakır Devlet Tiyatrosu •Kahvede Şenük Var" ik turneye çıkıyor. Oyun 7 martta Ceyianpmar'da, 8 martta Kızıltepeîde, 9 martta Nusaybin'de, 10 martta Midyat'ta, 11 martta Cizre'de, 12 martta Şırna'k'ta, 14 martta Beytüşşebap'ta, 15 martta Çukurca'da, 19 martta Van'da, 21 martta da Tatvan'da sahnelenecek. Bevlet Tiyatroları, 18 oyunla çıktiğt mart ayı turnesinde toplam 63 kez sahneye çıkacak. Ankara, İstanbul, tzmir, Adana, Bursa, Trabzon ve Diyarbakır devlet tiyatroları 33 yerleşim merkezi dolasacak. ANKARA (CombtıriyetBSr©« ) Devla Tıyatrolan mart ayı turnesine 7 tiyatro merkezinden 18 oyunla çıkıyor. Toplam 33 yerleşim merkezinde 63 temsü verecek olan Devlet Tiyatrolan'mn mart ayı turne programı şöyle: Ankara Devlet Tiyatrosu "Vatea Diy« Dtye" adlı oyunu 17 ve 18 mart tarihlerinde Çanakkalei de, "İlk EvUHk"i 2324 martta Adana Çukurova Universitesi'n&, "Mavlydi Ksikktifli"i 1718 martta Eski|ehir'de, "Peynârü ¥«mmtaryi 15, 16, 17, 18 martta Konya'da ve "EHerimin Araandaki Hayafı 29, 30, 31 martta Antalya'da sergileyecek. İstanbul Devlet Tîyatrosu, BİtfAZ. genjş o[.HAı*DA Bt TARIHTE BUGUN MÜMTAZ ARIKAy 1875'T£ 8U6ÛH, ÜMLJJ PRflNSIZ geSTEOSf MAURlCE RAVEL DO&DU. 19. YÜZYfL SONLARlNPA MÜ2İK7E BAŞLAYAH 'BOMANTİK tZLENİMO'LİIc'lN V£ ÖZELUHLE gBSTECI DSBUSSY 'HlN ETKİSİMDE KALACAK. OLAN RAVEL, YAeArACAĞt MÜZIKLE YBTERİUCE FARKLl 0LAglL£C£IO1K. YAtUAŞfMI IL£ MUZİKTE DAHA ÇOK 'kUASİK* DİY£ NI7ELEMPIRlLBH BESTEO, DUY&ULARtNA PE6İL AKUNA VE glL&lSlNE PAYANAN HESNSL VAPITlAfZ Ot&AYA ÇJkARACAKriJİ.Bll ABADA "CAZ'OAN PA YAeARtANACAlCrig. "PAPHNIS İLE CMLOE* BAL£ KAUZIĞI, DÜNYACA ÜNLÜ ngOLEKO'SU,"SU OYUNLARr(JEU* P'EAtl),OMU 2O. YÜZYILIN UUUTULMAZLARI ABA£INA SOKMAYA YETECSKTİR... A4AURICE RAVEL Dd yakada Muhbir Vatandaşlar' Hadi Çaman Yeditepe Oyunculan, Başar Sabuncu'nun "Sayın Muhbir Vatandaşlar" adlı oyununu yanndan başlayarak Kadıköy Halk Eğitim Merkezi'nin yanı sıra Karaca Tiyatrosu'nda da sergileyecek. ANNA TURAY Hadi ÇamanYeditepe Oyunculan iki aydır Kadıköy yakasında sergiledikleri "Sayın Muhbir Vatandaşlar" adlı oyumı yanndan başlayarak tstanbul yakasında da sahneleyecek. Böylece, Başar Sabuncu'nun yazdığı, Oben Güney'in sahneye koyduğu oyun, haftada dört gün Kadıköy Halk Eğitim Merkezi'nde, iki gün de Karaca Tiyatrosu'nda izleyki karşısına çıkacak. Hafta boyunca Istanbul'un iki ayn yakası arasında gidip gelecek olan topluluk en yoğun koşuşturmacayı pazar gunİeri yaşayacak. Her pazar saat 15.00'te Kadıköy'de, 18.30'da ise Karaca Tiyatrosu'nda "Sayın Muhbir Vatandaşlar"ın tnatinesi var. Bu yü yedi yaşına basan Yeditepe Oyuncuları'nın koşuşturması yalruzca İstanbul kentiyle de sınırlı değil. tki ayrı salonda, iki ayn sahne için hazırlanmış, birbirinin eşi dekorlar ve kostümlerle aynı oyunu sergileyecek olan topluluk zaman zaman da dekorlardan birini sırtlanarak turnelere çıkmaya devam edecek. "Sayın Muhbir Vatandaşlar" bir karakomedi, Hadi Çaman, Suna Selen, Yiğit Tuncay, İdil Yazgan, Belgin Sunal, Haldun Ergüvcaç'in rol aldığı oyun "herhangi" bir zamanda, "berhangi" bir ülkede, "herhangi" bir baskı döneminde geçiyor. Başar Sabuncu'nun 1974'te yazdığı ve ilk kez sahnelenen bu bu oyunda, küçük burjuva bir ailenin bireylerinin korkaklıklan, tutkulan ve küçük hesapları, yanlış tanımladıkları "yurtseverlik" kavramı yüzünden içine düştükleri çıkmaz konu ediliyor. Yeditepe Oyuncuları'nın kurucusu ve yöneticisi Hadi Çaman "Sayın Muhbir Vatandaşlar" için "Her şejden önce namuslu bir oyun" diyor ve ekliyor: "Biz Yeditepe Oyunculan olarak kurulnı, var olanlann da genellikle geniş kadrolu, özel olanaklar isteyen oyunlar olduğunu belirtiyor: "Ancak ödenekli tiyatrolann altından kalkabileceği bu o\unlar dışında, kala kala bize onlann begenmedikleri birkaç oyun kalıyor duğumuz gttnden bu yana içinde ki, onlar da ya kadromuza uymugerçekten vaşayan insanlar olan, yor ya da kcsemıze." fazla sabun köpüğu olmayan, ka"Sayın Muhbir Vatandaşlar" pıdan çıktıktan sonra da izleyici Hadi Çaman'ın, arkadaşı Başar lerin akhnda birtakım kalınhlar Sabuncu'ya gidip, "Şöyle raflarbırakabilen oyunlar seçtik, oyna da unutulmuş, tozlanmış bir oyudık." nun da mı yok?" diye sormasıyÖzel tiyatrolann en büyük so la gündeme gelivenniş. Teksti görununun yerli oyun bulabilmek rür görmez yazarının^ıir şey söyolduğunu söyleyen Hadi Çaman, lemesine olanak vermeden alıp ülkemizde çok az oyun yazıldığı Papirüs'e giden ve bir saat içinde okuyup bitiren Hadi Çaman, hemen telefona sanlıp "Tamam oynuyorum" demiş. "Zaman zaman içine düştügümüz aptallıklan en acımasız biçimde, en acı haliyle sergilemesi açısından çok cazip geldi. Bir de dünyanın neresinde oynanırsa oynansın, dünya insanına bir lafı var. Daha da ötesi 1989 Türkiyesinde bir anlamı var" diyor Hadi Çaman ve oyunu belli bir döneme ve ülkeye yerleştirmeyi düşunmediklerini sözlerine ekliyor. Yeditepe Oyunculan, Sabuncu'nun oyununu Karaca'da da oynayacak 4 1317'DE8UGUN, İLK CAZ PLAĞI AMEZIKA'OA SA77ÇA ÇlMKlLDlKÖICENI İLKEL AFHİKA UÛ. TlĞİNE DAYANAN CA2,AHAERtKAyA 6ETİRİİ f REK ÇAĞDAŞ MÜZİIC ALETLERİNIN OEGİBMC StYLE GEL/fEN BU TÜg.SONSA BEYAZtAB DA SAe/UAYA ICOYULbU. BUNLARDAN AIEW OGLEANSU "D/T/ELAIVD JA2Z gANP" TOPUILU6Ü BÜriİK SE6EMI TDPLADI VE İLK me DIX1E TAZZ BANO ONeSTEP'i İLKCAZ PLAĞI 60 YIL ÖNCE Cumhuriyet 7 Mart 1929 müdürlerinin odalanna girmelerini menetmek için nöbetçi memurlara emir verildiği de söylenmekıedir. Dün muharhrlerimizden birisi şimdilik mahrem tuttuğu bir çare keşfederek Po/is Müdürü Şerif B. ile göruşebilmiştir. Şerif B. muharririmize demiştir ki: Gazetecilerin Polis erkânı ve hatta benimle bile temas eımemeteri için Vilayetten emir aldım. Muharrir Beyler yalnız istihbarattaki vukuat raporlarını alacaklar, başka hiç kimse ile temas edemiyeceklerdir. İsıihbaratıaki raporlardan gayri mesail hakkında ancak ben söz söyliyebilirim; fakat gazeteciler için benim odama girmek te memnu olduğuna gore Vali Beye veya Vali muavıni Beye müracaat etmeniz lâzıındır." namzet gosterıimiştir. Bunların altısı aslî, altısı da yedek âza namzedidir. Sabık âzâdan Emin, Sıtkı, Haydar Muhilün, Raşit, Dr. Izzet Kâmil, Dr. Nuri Beyler. Yedek âzalar: Sabık âzadan Rıfkt, Faik, Tücar Burhanettin. lavsiye eden Yunan hükumetinin teskeresi etrafında muzakerat cereyan edecektir. Hey'eti murahhasamtz, Garbi Trakyaya nakil karannın tatbikini istiyecektir. Hey'eti umumiyece de bu yolda evelce muttahaz karann taklit edileceği şüphesizdir. Oyunun yönetmeni Oben GuElyevm Ankarada bulunan ney ise tiyatronun dergisinde "SaYunan mubadele baş murahhası Muhteliı Mubadele yın Muhbir Vatandaşlar" için şu M. Diyamandopulosun da sözleri söylüyor: "Muhbir, rauhip komisyonundaki pazar gü'nü şehrimize avdet ve ve muhik değildir. Muhbir, daha Başmurahhasımız Cemal Husnu pazartesi günkü umumî içtimaa ziyade muhil ve muhleristir." R dün sabah ekspresle iştirak edeceği haber ahnmıştır. (Muhbir, haklı ve dost değildir. Ankaradan avdel etmiştir. Muhbir daha çok yıkıcı ve tutku Cemal Hüsnü R dun oğleden ludur.) Muhbir bu nedenle bize sonra Tokallıyanda komisyonun göre, pek o kadar 'sayın' olama/. umumî reisi M. Rivasla Gene de onlara tarihte 'saygınlık' gorüşmuştür. kazandırrnak isteyenler çıkabil Bir muharrimiz Cemal Husniı mişse; politik zaaf, demokratik B.le görüşmuş, TürkYunan Vilâyel tarafından verilen bir iktidarsızlıga dönüşmüş demektir. muzakeratı ve diğer mesail emir üzerine gazetecilerin Polis Şu nice düzenler gormüş diinja hakktnda izahaı almıştır. mızda hâlâ boylesi bir toplumsal Bu izahata nazaran, Ankarada Mudiriyeıi binasına girmelerı kifayetsizliğin örneklerine rasllı TurkYunan ınıizakeratı devam tamamen menedilmiştir. yorsak; bunun sonımlulan kuşku etmekle ve Yunan ınurahhasları Gazeteciler yalnız isühbarat yok ki, fermanlı ekonomistlerden bermutat hâlâ Atinadan lalimat odasına bırakılmakta ve kopya çekmeye çalışan yeteneksiz beklemektedir. merkezlerden verilen ufak tefek Bir türlü gelemiyen, gelsede diktatör taslaklarıdır." vukuat raporlarını daima eksik gorulen bu alabilmektedırler. talimatı Yunan m,urahhasları Efkâri umumiyeyi alâkadar Bu yıl mevsimi oldukça geç bekliye dursunlar, hukumet ocak ayında açan Hadi Çaman bugünku muallâk vaziyetten en eden ve zabıtadan tahkiki icap eyliyen hadiseler hakkında Yeditepe Oyunculan geç kapaya ziyade müteessir olduklanna izahaı alacak bir ınakam rak aradaki farkı gidereceklerini şuphe olmıyan gayri düşünüyorlaı. Kbrulduğu yıldan mübadillerimizin hallerinı islah kalmamıştır. Gazetecilerin yanlışlıkla şube bu yana sürekli Kadıköy Halk etmek uzere ledabir almıya Eğitim Merkezi'nde oyun sergile karar vermiştir. Bu tedabır yen topluluk, bu salonu 4 ayrı cumlesmden olmak uzere, toplulukla paylaşmak zorunda. İstanbul haricindeki Yunan Yeditepe Oyuncuları'yla birlikte emlâki ştmdiden Zırat 3 profesyonel topluluk, bir çocuk Bankasına devredilmişür. tiyatrosu bir de merkezin amatör •Banka bono mukabilinde güyri tiyatrosu, toplam 5 tiyatro toplu mübadillerimıze leffiz etmek luğu aynı salonda oyun sergiliyor. uzere, bu Yunan emlâkine Bu durumun hem tiyatro toplu vaz'ıyet etmeğe başlamıştır. lukları hem oyunların dekorlan Bugun Muhıelıt Mubadele hem de teknisyenleri olumsuz Komisyonu hey'eti umumiyesi yönde etkiledığini dile getiren Ha içtimaa davet edilmişti. Yunan di Çaman, izleyicinin de kimi za hey'eti murahhasasınm talebi man şaşırdığını, bazen komik du üzerine bu içlima pazartesı rumların meydana geldiğini söy günune tehir edilmişür. Bu 1974 yıbnda yazıbnışt Başar Sabuncu "Sayın Muhbir Vatandaşlar" adlı lüyor. "Öyle karışıklıklar oluyor ıçlımada, komisyonun Garb'ı oyununu 1974 yılında yazmıştı. Oyun, Yeditepe Oyunculan tarafından o gün ki" diyor Hadi Çaman, "Zavallı Trakyaya nakli kararı uzerine den bu yana ilk kez şahneleniyor Hadi Çaman, "Sayın Muhbir Vatandaş izJeyici bazen pastaneye girip tur Atina ve Selânığe naklini $u bulmuş gibi oluyor." lar"ı, her şeyden önce namuslu bir oyun olarak niteliyor. Yunanhlar hâlâ talimat bektiyorlar Cemal Hüsnü B. dün geldi Bir Italynn tahUsiye gemisi geldi Gaseteciler polis müdiriyetine giremiyecek! Italyan bahriyesi için Batumdan gaz ve mazot nakletmekte olan "Tarizyo" namındaki İtalyan gaz gemisi geçen kar fırtınasında Batumda karaya oturmuştur. "Cuve" isminde bir İtalyan vapuru kazazede geminin taifesini kurtarmış ise de geminin lahlisi kabul olamamıştır. Bu vapuru kurtarmak üzere İtalya bahriyesine mensup "Tezeo" namındaki bir tahlisiye gemisi limanımıza gelmiş ve dün sabah da Batuma hareket etmiştir. "Tezeo" gemısinde İtalya amirallarından "Navone" ile ataşenaval "Marone" ve 105 zabit ve askeriyle 25 dalgıç bulunmaktadır. İtalyan mazot gemisi kurtarıldıktan sonra Bir hafta evel Ankaraya giden C.H.F. mufettışı Hakkı Şinasi fstinyede havuza alınacak ve tamir edilerek Italyaya pş. dün Istanbula avdet etmiştir. Mufettiş Pş. Ankarada gidecektir. İstanbul Cemiyeü Belediye âza namzetlerinin listesinı tastik etlirmiştir. Dün akşam üstü Fırkada Hakkı Şinasi Pş.nın riyasetinde bir içtima aktedilmiştir. Bu içtimada Fırka reisteri bulunmuş ve yeni Cemiyeü Belediye âza namzetlerinin listesı tebliğ olunmuştur. Cuıııa günü bütün Belediye Zafıyetı umumiyede Dairelerinde Cemiyeti Belediye .•• lı.ı ı !.,•'...hlto fiı n,ü'>intihabatına başlanacaklır. ;r ı!.»» lArsanoforatntihabat 10 gün devam tOS 5 "•'' • «''edecektir. K*.' \ıi'•'.t"Ma vo ««"ZdılcC.H.F. cemiyeti belediye pulırı! l i bu] ıııur . namzetlerinin listesini aşağıda yazıyoruz. Her Daireden 12 Yeni Cemiyeü Belediyv namzetlerinin tistesi ARSEMtRÂTOS 1