Catalog

25 MART 1989 CUMHURİYET/9 YEREL SECtM '89 BELFTHYFJ JERİN 5 YUI yılda Istatıbul nereve, Dalan nereve? w Anakent belediyesinin 5 yıllık bütçeleri toplamı 5 trilyon. Hafıf metro, deniz otobüsleri, kanalizasyon, Galata Köprüsü ve iş makineleri için dolar, mark, Isviçre Frangı ve yen cinsinden yurtdışından aldığı borç 2 trilyon 173 milyar lira. İSKİ için alınan borcun yıllık 22.5 oranındaki faizini, Istanbullular su faturalarındaki artışla ödüyor. Dalan 1984 yılmdaki ilk demeçlerinde "Sorunları çözmek için gereken parayı Istanbullu'lardan alacağım" demişti. 5 ay sonra Boğaziçi'Bİn öngörünüm bölgesinKEMAL KÜÇÜK de yeşil alan, koru ve ağaçlandınlacak alanAnavatan Partisi'ni 1983 yılında tstanbuT lara insaat izni; Dalan'ın belirlediği yüzde 6'ya da örgütleyen tl Başkanı Bedrettin Dalan, bu inşaat izni veriliyor. Ortaya çıkan ilginç tabgün yerel seçime 2 gün kala ANAP'tan ba lo bugün şu: ğımsız bir belediye başkanı imajı vermek için • Haliç'te açılan ve çim ekilen alan miktaher türlü propaganda yolunu deniyor. 1984 rı 1 milyon 800 bin metre kare. yılı marlında Anakent Belediyesi Başkanhğı • Boğaziçi'nde öngörünüm bölgesinde kokoltuğuna oturan Dalan'ın 5 yıllık icraatına, ru ve yeşil alanların betonla kaplanan bölüekonomik, politik, belediye hizmetleri, şehirmü 2 milyon 198 bin metre kare. Daha ilgincilik ve hukuksal açılardan baluldıgında ve seci, aradan birkaç ay geçtikten sonra Orman çimden iki gün önce merkezi hükümetle olan Yasası'nda bir değişiklik yapılarak Boğaziçi'ilişkilerinde koskocaman bir "çelişkiler ndeki özel orman alanlarının da yapılaşmaynmağı" ortaya çıkıyor. ya açılması sağlamyor. Bu öneriyi Meclise suSHP ve DYP adaylannın, ANAPDalan nan kişi Dogancan Akyürek. Bugün laik kaözdeşliğini vurgulamak için Dalan'dan nattan, Dalan'ı ANAP içinde destekliyor. ANAP'h belediye başkanı diye bahsetmele ANAP içi siyasetin, tstanbul'un görünümürinden sonra partilerüstü kimliğe bürünen Da ne yansıyan "çelişkileri" sürüyor... lan'ın bu tuturrftı 5 yıllık icraatına bakıldığınDalan, 1984 kasım ayında Amerikan Koda ne kadar tutarlı gözüküyor? Bu sonınun yanıtı Dalan'ın 5 yılda bazen çok rahat, ba leji Mezunlan Derneği'nde yaptığı konuşmazen de çok güç şartlarda gerçekleştirdiği pro da, "tstanbullnlar sizi uzmek istemem, ama jelerinde saklı. Köstek nereden geldi, destek elimde 75 milyar lira para var. Sonınlan çöznereden geldi? Ortaya çıkan tstanbul tablo mek için 200 milyara ihtiyacım var, aradaki sundaki çelişkiler, ANAP içindeki çelişkilere farkı bemşerflerden alacağım" diyor. Bugün ne kadar benziyor? tstanbul'daki güzelliklerde su faturalarının kabarıklığından şaşkına döANAP'taki Dalan yanlısı liberallerin, çirkin nen tstanbullular için Dalan'ın bulduğu palilderde de Dalan'ın keliesini isteyen "kntsal ranın dökümü şöyle: ittifakın" rolü kesin çizgilerle mi aynlmış? Istanbul Anakent Belediyesi tSKt ve İETTYoksa Istanbul, topyekün ANAP politikasının bir ürünü mü? 5 yıla yeniden bakalım. nin 1985'ten bu yana 5 yıUık bütçeleri toplamı 5 trilyon 95 milyar. Bunun içinde İstanBasırun ve halkın iyi tanımadığı, geçmişte bullulann altyapı ve ulaşım sorununu çözmek politik birikimi olmayan Bedrettin Dalan'ın için Anakent Belediyesi'nin tek başına yurtbelediye başkanlığına geldikten 1 ay sonra, J ' kunılan meclis komisyonuna Dalan, SHP'li üyelerin de alınmasını istiyor. SHP'liler bunu reddediyor ve " 5 yıldır ısrarlanmıza karşın aklımz neredeydi?" diyordu. Dalan, odasına çağırdığı uyelere şu çok ilginç yanıtı verdi: "Bakın, benim şu 5 yılda demokrasi anlayışımda çok büyiik değişiklik oldu, bu konu bepimizi ilgilendiriyor." Dalan, SHP'li üyelerin katılmadığı komisyon çalışmalarını ANAP'h üyelerle sürdürdü. yapıyoruz, sonra planı yapıyoruz, üzerine koyuyoruz ki tıpatıp plana uyuyor. Aklın yolu bir" deyiveriyordu. Örtiilü ödenek mi? Başkan Dalan'ın göreve geldiğinde ilk işi vakıf kurmak oldu. Guzel İstanbul Hizmet Vakfı, Eğitim ve Kültür Vakfı, Çocuk ve Tabiat Vakfı ve son olarak Sağlık Vakfı. Bu vakfın içinde en ilginci, Güzel tstanbul Hizmet Vakfı. Bazı belediye işlerine yardımcı olmak amacıyla kurulduğu açıklanan vakıf, Haliç için video kaset çekip, kitap basarken, çok daha önemli bir iş de yapıyordu. Vakıf bir "Genel Havacılık ışletmesi" kurarak, Marmara Denizi ve içme suyu havzalannın kirlilik kontrolü için ABD'den satm aldığı 2 helikopterden birini görevlendirdi. tSKl'nin ve kontrol daire başkanlığının en önemli görevini bu vakıf helikopterleri yapıyordu. Ancak 1988'de helikopter, bir özel firmanın reklam filmini çekmek için uçuş yaparken, havada çarpışarak düştü. Dalan, "Vakfın başkam olarak BÇUŞ iznini ben imzaladım" diyordu. tstanbul'un en önemli ihtiyacı "vakıf hdikopteri" ile giderildiğinden, reklam yolunda duşebiliyorlardı. Ama daha ilginci, "Belediye hizmeti verilmesi" için işadamları tarafından vakfa yapılan bağışlarla çekilen "Güzel Haliç" kaset leri, yerel seçim öncesi ilginç bir propaganda malzemesi olmuş durumda. Dalan, 4 ay önceki bir meclis grup toplantısında üyelerin, "Bu kaseüeri secimlerde kahvdere dagjtalım" önerisini çok olumlu buluyordu ve bu güıılerde belediye hizmetleri için verilen bağışlarla doldurulan kasetler, Dalan'ın icraatlannı tanıtan propaganda malzemesi olarak deniz otobüslerinde gösterilirken de yasal soruşturmaya uğruyordu. Muhalefet bu durumu, "degişik bir örtülü ödenek" diye yorumluyor. Seçim öncesi akla gelen önemli bir anı da ANAP'h partililerin zihnini kurcahyor: Bu 5 yıllık "demokrasi anlayışı içinde" Dalan, yasada bulunmamasına karşın, kendisinin hazırladığını ısrarla vurguladiğı "yönetmelikte" bulunan, "Böyükşehir belediye başkanı, anakent ve ilçe meclislerinden gelen kararlan tadilen tasdik eder" ibaresine dayanarak, anakent belediye meclisinin reddettiği, 'Maçka Parkı'nı " y e t k i s i n e dayanarak" yapılaşmaya açıyor, Kartal Belediye Meclisi'nin İmar Komisyonu'na SHP'li üyelerin de katılmasım kabul eden kararını veto ediyor, Eminönü Belediye Meclisi'nin ilçe belediye başkanı hakkındaki soruşturma komisyonu kurulma kararını veto ediyor. Aynı yetkiyle, Mustafa Siizer'in 12 katlı otelini 34 katlı iş merkezine yükseltiyor, STFA tarafından yapılan Boğaziçi Geri Görünüm Bölgesi Planlan'ndaki yeşil alana alınan bazı yerleri, "Mülki>et hakkına 'fazla tecavüzkâr' buldugunu belirierek tadil ediyor" ve tstanbul'Tek fotoğraf Dalan'a karşı "dosyalı muhalefete" başlayan SHP adayı Prof. Sözen'in açık tarbşma daki bütün yüksek katlı bina projelerinin avan çağnlanm, Dalan hep yanıtsız bıraktı. Bir kokteytde bir kez el sıkışölar. Dalan, Sözen'in kullandığı "talan" projelerini meclis dışında (yükseklik, cephe, çatı gibi) Dalan kendisi onayuyordu. Son plasözcüğüne çok kırıldığını söylüyordu. rak Dalan'ın 5 yıldaki bu büyük yetkisi, getıdan kurtarıyor? 30 milyar liralık Darlık Ba son çıkışlarından sonra affeder mi? Bu soru çen ay Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal rajı'nda "olmaz"ı kim "olur" yapıyor? yaygın olarak sorulurken, 1986'da Tarlabaşı ediliyordu. Bulvarı yılnmında mahkemece belirlenen 13 Dalan, anlatıyor: "Hızlı Iramvay konusuıı tescilli evin belediye tarafından kasıtlı olarak SHP'nin meclis üyelerinin bu konudaki sıda ihale aşamasındaydık, son fiyat değerlen yıkıldığı belirlenince, Beyoğlu Belediye Baş kmtılarını, genel merkezde bir türlü değerlendirmeleri >apılırken, Maliye Bakanlığı'na so kanı Haluk Öztürkatalay ve Dalan hakkında dirmeyip, iptal kararı için seçim dönemini ruyonız. Bakanlık bizesormayın, bu işin iha Yüksek Anıtlaı Kurulu tarafından suç duyu beklemesi ise tstanbul'un 5 yıllık "geüsimine" lesini tek başınıza yapın diyor. Daba sonra rusunda bulunularak, soruşturma yapılması damgasını vuruyordu. dosyalar hazırlanıyor. Nihai maliyetler orta isteniyordu. Yasadışı olan yalnız evlerin yıDalan, Türkiye'nin Avrupa Konseyi'nde Anakent belediyesinin 5 yıllık politikası, İsya çıkmış, hâlâ tereddütiimüz var. Bir türlü kımı değil, Dalan'ın bu konudaki imar plan tanbul'daki üniversite döner sermayesini de kulis yaptığı günlerde üst üste 3 ihale gerkarar veremiyoruz. Ben Harbiye Orduevi'nde lannı da tanımazlığı idi. Dalan, "Yıkanm, ce ferahlatıyordu. Dalan, tstanbul'daki büyük çekleştiriyordu. O ihaleden sonraki göruşme 1984 aralık ayında Haliç kenannda köşe yazarlanna ağaç diktiren Dalan, 5 ay sonra Boğaziçi'ndeki koru ve yeşil alanlara yüzde 6 iskân izni verdiriyor. Sonuç: Haliç'te bugüne kadar açılan alan 1 milyon 800 bin metre kare. Boğaziçi yamaçlannda betonlanan alan 2 milyon 198 bin metre kare. 1984 nisanında basına verdiği demeçlerden bazıları şöyle: "tstanbul'da 54 milyarlık hayali bitçe yapılmış, 26 milyar eliraizde, 28 milyar arsa sabşlanndan elde edilecek deniyor. Arsa satmam. Yatınmlar hiç yapılmasa bile arsa satmam, çünkü arsayı yalııız ve yalnız Allah vermiş, çogaltmak da mümkün degil." Ve daha ilgincini ekliyor: "Ama elimizdc dış kaynak var. Suudi Arabistan kredisi var. O kaynagı, yakında gecekondu mahallelerinde altyapı için kullanacağız. çok önemli bir rakam." Ve Dalan, o tarihte yine şöyle diyor: "Önceki giin Sayın Başbakan taiimat verdi, bir avaç yer bulsanız yeşil alan yapacaksınız diye." Dalan'ın bugün sözunü ettiği Suudi sermayesi ile tstanbul'un kaç gecekondu mahallesinin altyapısının düzeltildiği soruiabilir. SHP'nin umudu olan Kâğıthane ilçesinin 300 binlik nüfusu tamamen kaçak yapılaşmayla oturuyor ve altyapısı yok. Ancak Suudi sermayesinin açıklanışından tam bir yıl sonra Suudi Prensi Abdullah Bin Abdülaziz yapı yasağı olan Boğaziçi'ndeki "Sevda Tepesi"ni satm alıyor ve satış işlemleri Dalan'ın odasında gerçekleşiyordu. Ardından Dalan'ın yakın dostu Cidde Belediye Başkanı Farîsi'ye önerdiği Kandilli Cemile Sultan Korusu'nu almaktan Farisi son anda vazgeçiyor. Kamulaştınlması gereken korular listesinde yer alan ÜskUdar Fethi Paşa Korusu'nun 90 bin metre karelik bir bölümü Suudi hanedanından Muhammet Faysal'a satılıyor. Dalan, son olarak Birleşik Arap Emirlikleri Başkanı Şeyh Zayed'e Avrupa yakasındaki birkaç koruyu gezdiriyor, ama Zayed, Darıca'yı tercih ediyor. Zayed'e satış işlemleri yapılabilmesi için yabancılara mülk satışını yasaklayan Anayasa Mahkemesi kararının Resmi Gazete'de yayınının 4 ay geciktiği öne sürülüyor. Türkiye'deki Arap finans kuruluşlan ile ortak olan Başbakan Özal'ın kardeşi Korkut Özal'a bugünlerde çok kızan "laik" Dalan, o tarihte hem gecekondular için Suudi sermayesini bekliyor hem Araplara yer arıyor. Bulduğunda da Ankara'da yasarun iptal kararı nedense gecikiyordu. Bugün herkes Dalan'ın ANAP'taki Başbakan ve kutsal ittifakçılara ve Suudilerle ortak olan tstanbul ll Başkanı Eymen Topbaş'a neden karşı olduğunu soruyor! J 9 8 4 yılında gecekondu altyapısı için Suudi sermayesine güvenen Dalan, 'Sevda Tepesi'nin Prens Abdülaziz'e, Fethipaşa Korusu'nun Faysal'a, Darıca'da bir çiftliğin Şeyh Zayed'e satılmasına aracılık etti. Bugün Suudilerle ortak olan Korkut Özal ve Eymen Topbaş'a kızıyor. Mukbil Zırtıloğlu (DSP) Vural Ankan (DYP) mizde Dalan şöyle diyordu: "Basbakana ihale dosyalan hakkında bilgi verirken aynı şartlarda olan tekliflerde Kuzey ulkelerinin tercih edilmesini ihsas ettirdi. Ama diğer teklifle>le aynı koşullarda olmak şartıyla." Ve gunler geçiyordu. Mezbaha rendering tesislerinin Danimarkalılarda, hafif metronun tsveçlilerde, deniz otobuslerinin Norveçlilerde kaldığı görülüyordu. Bu tesadüften 1 yıl sonra Dalan, SHP ve ANAP'lı meclis üyelerine tstanbul'daki icraatlannı tanıtan bir gezi yaptırdı, sonra da meclis salonunda SHP ve ANAP'lılan özel olarak ağırlayan Dalan, kürsude konuşurken şunları söylüyordu: "Isveç Kralı ile ailece dostuz, Kuzey ülkelerinde beni artık Ecevit'ten daha çok tanıyorlar sosyal demokratlar >ani popularitem daha fazla orada." Dalan, daha sonraki özel görüşmelerimizde bize de anlattığı bu gönişle yerel seçime hazırlanırken muhalefetin, hiçbir "tartışma çagnsına" kulak asmıyor. Prof. Sözen'in "talan" kelimesine çok içerlediğini belirten Dalan, "yurtiçinde ve dışındaki" popülaritesine yardımcı olan Özal'la arasındaki soğukluk hâlâ zihinleri kurcalıyor. Tam bu aşamada Dalan'ın 20 Ekim 1984 tarihinde Taylan Sorgun'la yaptığı röportaj ilginç bir belge oluşturuyor. O tarihte Dalan'ın sorulara yanıtı şöyle: Belediye seçimlerinde bazen parti. bazen de isimler seçimi kazanır. Sizin seciminizde de sizin adınız değil, mensup olduğunuz parti seçimi kazandı. Şimdi kamuoyu sizi tanıdı, bundan sonraki secimlerde sizin adınız soz konusu olur mu? DALAN Seçimi Özal kazandı, özal faktöru... Peki, sfze kim ne zaman başkanlık teklif etti? DALAN Ben Sayın Özal'a parti kurulmadan önce kendi isteğimle gittim. Onun liderliğinde kurulacak bir partide her türlü hizmeti yapmaya hazır olduğumu belirtmiş bir kişiyim. Lütfettiler beni de kurucu üye yaptılar... Kuruoı arkadaşlarımızın çoğu milletvekili seçildiler. ll başkanı olarak Istanul'da 6 Kasım seçimlerini yaşadık. Bu mahalli seçimlerden sonra siyaset dışına çıkmayı düşünürken, Sayın Özal bir gün "adayım sensin" dedi. Aslında ben Sayın Özal'ın adayıyım. KİMLİK KARTI Belediye Başkanı: Bedrettin Dalan (ANAP). Mesleği >e Eğitimi: Elekthk Mühendisi / Tekstil makineleri imalat ve satıcısı / ÎTÜ mezunu. Bütçesi: 1984: 75 milyar, 1989: 949 milyar 963 milyon 675 bin. Gelirleri: Bütçe vergi gelirleri, belediye vergileri, belediye harç ve resimleri, taşmmaz mallardan geliri, belediye kurumlan ve teşebbüsleri işletme kârları. Borçlan: 2 trilyon 173 milyar lira karşılığı (bugünkü kurdan) dış borç. 110 milyar iç borç. Gerçekleşen projeler: 8 kilometre hafıf metro, 10 deniz otobüsu, Kadıköy Maltepe, Yenikapı Yeşilköy, Harem Üsküdar kıyı dolgu yolları. Güney Haliç Kolektörü, şehir içinde 160 kilometre karayolu, Darlık Barajı, Fethipaşa, Çamlıca, Beykoz koru düzenlemeleri, 9.500 kilometre kanalizasyon, PerPa, Bayrampaşa Hal Kompleksi, ISKI genel müdürluk binalan, Haliç'te 1 milyon 300 bin metrekare, Boğaz kıyılartnda 269 bin, Marmara'mn Anadolu ve Avrupa kıyılarında 1 milyon 740 bin metrekare park, mezbaha rendering tesisleri, 3500 km. su borusu yenilemesi. TaksimTarlabaşı, HaliçSilahtar otoyollan, 077 Hızır Servis, Istanbul Konser Salonu, Topkapı, Şişhane köprülü kavşaklan, Yerebatan Sarnıcı ve sur restorasyonları. Ön plana clla • Istanbulda Haliç kıyısında geniş alanlar yıkılarak halkın hizmetıne girerken, geri plandaki kent merkezlerinde yapılasma, yükseklik kazanarak yoğınlaştı. (Fotoğraf Cumhunyet) zarru da çekerim" diyecek cesareti nereden buluyordu? Hem, aynı günlerde eski Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay, sahibi olduğu Kuçük Ayasofya Hamamı'na Yüksek Kurul'dan izin almadan eklenti yaptığı için hasta yatağında ağır ceza mahkemesinde yargılandığı günlerde... Bu sorunun yanıtı Yüksek Kurul'un bir sonraki kararında veriliyordu. Kurul karannda, "Bakanlık. suç işlemiş olmalanna karşın bir daha böyle bir şey yapmayacaklan ve iyi niyelleri anlaşılan idareciler hakkında bir kez İÇİH Soruşturma işini askıya aldığını belirtmektedir" deniyordu. Dalan'ı kim kurtarmıştı? tstanbul'da 5 yıldır, anakent belediyesinin 5 trilyon liralık toplam bütçesindeki tum ihalelere ve harcamalara karar veren belediye enve küçük projelerde ya proje müellefi, ya da kontroliük hizmetlerini üniversitelere veriyordu. Metroda İTÜ, trafikte tTÜ, Haliç'te Bİ), Adalar ve Beyoğlu imar planlannda MSÜ, birçok projede Yıldız Üniversitesi'ne verilen projeler sıralanıyor. dışmdan aldığı borç miktan 2 trilyon 173 milyar. İstanbullular bugün belediyenin sadece kanalizasyon için ABD ve Avrupa İskân Fonu'ndan aldığı 800 milyar lirayı ödüyor. Ama Dalan bu rakamın içinde yer alan Avrupa İskân Fonu'ndan temin edilen 200 milyar liralık kredinin yıllık yüzde 22.5 olan büyük faizini Türk parası düştükçe dolar cinsinden ödemekte güçlük çekiyor. Çektikçe de tstanbul'un suyuna zam geliyor. Dalan, bu 2 O tarihte, " İ ş yapamasam bile asla arsa trilyon 173 milyar liralık dış borçla, kanalisatmam" diyen Dalan, bugün 1 trilyon lira zasyon yanında hafif metro, deniz otobüsü gibi 3 büyük projeyi gerçekleştirdi. Bu paranın içinde en küçük bölümü olusturan Galata Köprüsü ise kapiumbağa hızıyla ilerliyor. kalan Başbak^n'ı ziyaret ediyornm. O kadar işinin arasında dosyaya bakıyor. Biz terliyornz bir karara varmak için, Başbakan T a mam, siz incelediyseniz verin gitsin' diyor." Dalan, ne kadar rahatladığını belirtiyor ve • anlatmaya devam ediyor: "Darlık Barajı DSİ'nin elinde, projesi hazırlanmış ihaleye çıkıyorlar. Basbakana, 'biz yapalım' dedim. DSİ 5 yılda yapacak, biz 2 yılda bitiririz dedim. O gün için bunu DSİ'den almak zor. Bakanlık vermek istemiyor. Su fiyatlan ile bir hesaplama yaptık, zamla 2 yılda amorti edecek. Bakanlık direndi, Başbakan vereceksiniz dedi, aldık barajı. Toplu Konut Fonu'ndan 20 milyar lirayı da buraya aktardı, ihaleyi yaptık." 1 9 8 4 nisanında "Bütçemizin yarısı arsa satışlarından gelecek gelire aynlmış. Ama ben hiç yatırım yapmasam da arsa satmam. Arsayı Allah vermiş, çoğalması miimkün değil" diyen Dalan, 1 trilyonluk 1989 bütçesinde 151 milyarlık gayri menkul satışı ile gedik kapatacak. İTÜ, Ulaşım Kürsüsü Başkanı Prof. Kemal Kutlu, bu konuda şöyle diyor: "Dalan akıllı adam, üniversilelere projelerde iş veriyor. Boylece bem öğrenciler staj yapıyor, bem de hocalara biraz parasal olanak sağlıyor. Bu, Dalan'ın Istanbul'u şekillendiren yönelişhocaların da boşlanna gidiyor tabii. Metro leri böylece sürerken, tstanbul'da 5 yıl sonunnun kontrollüğünü İTÜ yapıyor, bayağı İsveçli hocalarla tartışıyor bizim hocalar." Dalan, bu kadirşinaslığı gösterirken, 1986 yıh sonunda deniz otobüsleri konusunda Yıldız ve tTÜ'den gelen eleştirileri hiç affetmedi. tTÜ'de düzenlenen Ulaşım Sempozyomu' T nda, "Bu gemiler kataraman tipi basit gemiler, bİ2 buna kendi dalımızda "enayi tekne' deriz, yapımı kolaydır. Özel bir dunım yok. Bançemde bile yapılır" diyen İTÜ Rektörü ve gemi inşa Profesörü Kemal Kafalı ve Yıldız Üniversitesi Gemi İnşa Bölüm Başkanı Prof. Suavi Eyice'ye kızıp, üniversitelere, "Bunlar pUlik iiretim merkezi" diyordu. Ve daha sonra İTÜ'ye verilen işlerin istihkaklarımn kesilmesi ile Rektör Kemal Kafalı'nın rektörlükten ayrılması garip bir rastlandı olarak aynı dönemlere rasthyor, Dalan'ın, sevdiği üniversitelere bakış açısındaki çelişkiler süriiyordu... Anakent belediyesi son 5 yılda tstanbul için en önemli işlerden birini geıçekleştirirken, îstanbul'un yüzde 80'inde olmayan haritalarını yaptırıyor. Ama aynı zamanda 18 yıllık bilgi birikimi sağlayan Büyük İstanbul Nazım Plan Bürosu'nu kendisine bağlatıp sonra kapatıyordu. Dalan, İstanbul'un 198O'de yapılan nazım planına göre hareket ettiğini söylüyordu, ama 600 milyon liraya STFA firmasına ihale ettiği İstanbul Ulaşım Master Planı'ndaki STFA raporunda, "Anakent belediyesi uygulamalan nedeniyle ortada ulaşım plaruna dayanak olacak bir metropol nazım planı kalmamış. İlçe pianlan bütünlükten yoksun" deniyordu. Dalan, bu konudaki bazı uygulamalan eleştirildiğinde, "Kardeşim. biz yolu Geçen aylarda bir köşe yazarı Dalan'a, "neden köpriinün bitmediğini" soruyor? Dalan, "Karayollan yüziinden" diyor, köşe yazan, "Belediyeye verseler yapım işi ne kadar sürede biler?" diyor. Dalan yanıtlıyor: " 6 ayda biüririz." Ve köşesinde bunu yazıyor. Dalan doğru mu söyiüyor? Köprü girişinde asılı duran tabelada ihale sahibinin Anakent Belediyesi, Karayollan'nın da sadece kontrolör olduğu yazıyor. Ve Galata Köprüsü'nün gerçek öyküsü ise şöyle gelişiyor: cumeninde tek bir seçilmiş üye yoktu. 3030 sayılı yasaya göre İmar, Fen, Hukuk ve Hesap Işleri Müdürleri ile Genel Sekreter bu işi yürütüyordu. İlçe belediyelerinde ise, 1580 sayılı yasaya göre seçilmiş üye vardı. Anakent meclisi encümenin ihalelerini takip etmekte güçlük çekiyordu, ama İstanbul'un imarını belirleyen Meclis İmar Komisyonu'nda da tek bir muhalefet üyesi yoktu. "Yasayı ben kaleme aldırdım" diyen Dalan, bu konuda " N e yapalım, yasada belirtilntemiş" diyordu. Ve Dalan'ın ilk icraatı Haliç. Bu, tüm icraatı5 yıl boyunca ANAP'h üyelerin oluşturduğu nın da "vürini" olarak görülüyor. Dalan, komisyonda muhalefet üyelerirçce de tartışıl1984 yılında yine demeçler verirken, "Bugümadan, yüzlerce mevzi imar planı ile imar izni ne kadar çok proje yapıldı, Haliç'in çevresiveriliyor, yeşil alanlar iskâna ya da yeşile alıBi açraa projesi hazırdı, ama biz icraaU nıyor, kat artışlan bu komisyonun onerisine başlayabildik" diyor. Gazetelerin köşe yazargöre veriliyordu. Ama İ988 aralığında bütçe lanna 1984'un 25 aralığında Haliç'i gezdiregörjişmeleri sırasında ilginç bir gelişme yaşarek, kıyıda açılan bir yere köşe yazarlanna nıyordu. İstanbul'un içme suyu havzalanıısembolik ağaçlar diktiriyor. Basının da bü800 milyar liralık Isviçre Frangı ile alınan Dalan'ın terlediği anlarda, büyük projeleda bulunan binlerce gecekondunun yıkımı için yük desteği ile Haliç kıyiları açüıyor ve tam dış kredili hafif metroda, Dalan'ı kim sıkınrine imkân veren Başbakan özal, Dalan'ı lık anakent bütçesine, tam 1S1 milyar iira taşınmaz mai satışı kararını koyduruyor. Boğaziçi sırtlarında kat karşıhğı müteahhide verilen ve halen satılamayan 20 villa, belediyenin en güzel arsalan üzerinde yükseliyor, 500 milyona kadar inen fiyatlardan satılsa belediyeye 10 milyar gelk getirecekler. Dalan, bugün gazetelere verdiği ANAP amblemsiz ilanlannda "Özal'ın talimabnı" hatırlamıyor. Çelişkiler yumağı sürüyor. Köpriinün gecikme nedeni başlangıçta proje hatası olarak beliriyor. Kazıklı köprüde kaYine Dalan anlatıyor: " D P T ve Yusuf Bo/zıkların, gemi çarpma katsayısı yapımcı firma STFA tarafından eksik hesaplandığı için kurt Özal, 3. köprüye kesin karşı. Boğazaltı kredi sahibi Federal Almanya, "emniyetsiz raylı tüpgeçit etüdünü çok beğenmişler. köprüye kredi vermem" diyor. Tüm hesap BeşiktaşSamatya kentiçi otoyolunu istemilar yeniden yapıhrken, 6 ay gecikiyor. Bu kez yorlar. Levent Metrosu ve raylı tüpgeçit yakazıkların yapımı için yurtdışından gelen sac pılsın diyoriar. Sonra 3. köprü ile raylı tüpiçin DPT gümrük teşvikini kaldırıyor. Fiyat geçit 'birlikte ihale edilsin' önerisini götürdük. iki misli yükseliyor. Dalan, bunu çözmek için Ankara'da temaslar yapıyor. STFA işi yavaş DPT bu şartla kabul edebiliriz dedi. Ancak latıyor. Belediye hakedişleri vermekte geçen Başbakan a BeşiktaşSamatya otoyolu ve yıl zorlanırken insaat iyice duruyor. Seçim ön köpriı için cebimizden hiç para çıkmayacagıcesi çakma sesleri htzlanıyor. Bu gerçek öy nı anlattım. DPT Müsteşan Ertan Yülek çok kü, Dalan'ın 5 yıldır basınlaolan "diyalogu" direndi, iyi çocuktur aslında, arkadaşımdır. açısından ilginçse de asıl önemli ve güç proAma Başbakan ona 'vereceksin' dedi keslirjelerde Dalan'a kim yardım ediyor? di, attı. 3. köprüyü tek başına yapma iznini aldık, Ertan Yülek de tıpış üpış DPT'den olnmlu yazı gönderdi." Belediyenin yükünü hafifletmek için kurulan Güzel İstanbul Hizmet Vakfı bir havacılık şirketi kurarak ABD'den helikopter satm aldı. Helikopter, İSKÎ ve Kontrol Dairesi'nin en önemli görevi olan Marmara Denizi ve içme suyu havzalannı kontrol edecekti. Ancak helikopter özel bir firmanın reklam filmini çekmek için havadayken çarpışarak düştü. Vakıf malı olduğu için özel işlere de çıkabiliyordu. 3. Köprü, Darlık Barajı, hızlı tramvay ihalelerini Özal'ın özel emriyle koparan Dalan, bugün gazete ilanlarında ANAP amblemi koymuyor. "Ben aslında Özal'ın adayıyım" diyen Dalan, bugün partilerüstü olduğunu söyiüyor. da Dalan fdktörü nedeniyle başlangıçta aday bunalımı yaşayan SHP ve DYP, seçim kampanyasında "yüklendikleri" zaman Dalan'ı zorlayacaklannı geç de olsa anlamış görünüyorlar. Bakanlık koltuğundan sonra propaganda için Bakırköy'de ucuz sebze satan Ankan, kendisini eleştirenlere böylece 6.5 milyonluk bir kente belediye başkanı olmanın küçuk iş olmadığını ortaya koyuyordu. Parti' sinden çok "oylar muhalefete" diyerek propaganda yapan Ankan, SHP adayı Prof. Sözen'in kendisine her yerde, "Sayın ustadım" demesinden hoşlanıyor ve "Üstadım dediginize göre bana oy vereceksiniz" demekten kendini alamıyor. Sozen ise seçim günü yaklaştıkça, dosyalarla yüklendiği Dalan'ın tartışmadan kaçmasını, 26 Mart'ta başkan olacağına yorumluyor. 27 mart ya DalanÖzal ya da SHPDalan hesaplaşmasının başlangıcı olacak. Önemli projeler