Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
25 OC4AT * • CUMHURİYET/15 Jackson'ın kızkardeşi ABD'li zenci şarkıcı Michael Jackson'ın en az kendisi kadar ünlü kardeşi La Toya Jackson. tum dünyada ilgileri üzerinde sayıda müzik parçasıyla dünya listelerinde üst sıralarda bulunan La Toya bu kez de fiziğını kullanarak ünlü erkek dergisi Playboy'a kapak oldu. Playboy'un mart 1989 sayısının şımdıden ABD bayilennde arandığı bıldirilıyor (Fotoğraf: AP) Eğitiın Araştırma Merkezi Adıyaman'da yeni bir baraj ADIYAMAN (AA) DSt 20. Bölge Müdürlüğü'nce, Adıyaman'da 65 bin dekar alanı sulayacak yeni bir baraj yapılacağı bildirildi. Yatırım programında yer alan Camgazı Sulanıa Barajı'mn ihalesi haziran ayında yapılacak. tki yılda tamamlanması planlanan baraj, 65 bin dekarhk alanda sulu tarıma imkân sağlayacak. Bu arada, yapımına önceki yıllarda başlanan Çelikhan, Gözebaşı ve Kınık göletlerinde 1988 yılında yapılan çahşmalar sonucu yüzde 99'Iuk gerçekleşme sağlandığı bildirildi. Aynca 1623 metre uzun, luğundaki KâhtaHalle derivasyon tünelinin 1320 metresinin tamamlandığı ögrenildi. Adıyaman ve ilçelerinde DSİ tarafından yapılan baraj ve göletler sayesinde, sulanabilir tanm arazisi miktarının önümüzdeki yıllarda iki katına çıkacağı kaydedildi. toplamaya devam ediyor. Çok ANKARA (AA) Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi'ne bağlı "Eğitim Araştırmalan Merkezi", bundan böyle "Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi" adıyla ve daha işlevsel olarak faaliyetini sürdürecek. Eğitimle ilgili araştırmalar yapmak, Türk milli eğitiminin sorunlannın çözümüne yardıma olmak gibi amaçlar doğrultusunda çalışacak olan merkezin yönetmeliği dünkü Resmi Gazete*de yayımlandı. Ulusal ve evrensel boyutlarda eğitimle ilgili yeni gelişmeleri izleyerek araştırma, inceleme, geliştirme ve uygulama yapacak olan merkez, aynca ulusal ve uluslararası düzeyde kurslar, seminerler, konferanslar, kongreler, sempozyumlar düzenleyecek. l c n o n u n l C 9 I * m n f İ 2 I C I Dünyanın önde gelen modacılan 89'un giysiterini sergılemeyı surl 9 | K l l i y U I oOy I I I U U C İ O İ dürurken, Batı Almanya'da düzenlenen bir başka defilede yılın yeni saç modelleri sunuldu. Marlies Moeller adlı bir kuaför tarafından gerçekleştirilen ve buyük ilgi toplayan saç modelleri 'Ispanyol tarzı" olarak adlandırılıyor. Düşük topuzlar ve taraklar bu tarz saç modellennin en belirgin özelliğini oluşturuyor. (Fotoğraf: AP) HABERLERIN DEVAMI 'Limon' \azı 35 milyarlık vurgun planı 1. Sayfada) şimdilik akıl erdiri fettişler bu gümrükten 6 bin ton lığı'nca Işlerı Muduru (Baştarafı Anamur'dan 1987 yılı naşabildiğinearada hiçbir vinci ve luk bir yüklemenin yapılamayaca Ekonomi Kahire Büyükelçiliği lemiyor. Bu rneye göre ve Ticaret Müşavireylül ayında gerçekleştirilen 135.8 yükleme kapasitesi olmayan nh ğını daha ilk anda anlaymca, ay liği'ne gönderilen resmi yazı dayargılandı Li milyon dolarhk hayali ihracatın tımdan 6 bin tondan fazla malın nı gün Merkez Bankası ve ihraca ha elçiliğe varmadan, cevabı anlstanbul Haber Servisi ta aracilık eden bankalara birer mon Dergisi Sorumlu Yazı îşleri Müdürü Tuncay Akgün'ün derginin 134. sayısında yayımlanan "Çagn" başhklı okuyucu mektubunda dine hakaret edildiği savıyla yargılanmasına başlandı. Akgün'ün TCK'run 175/34. maddesi gereğince 1 ile 2 yıl arasında hapsi isteniyor. tstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi'ndeki dünkü dunışmada dava konusu mektubu kimin yolladığını bilmediğini belirten Akgün, rnektupta suç unsuruna rastlanmadığından yayımlanmasında sakınca görmediğini söyledi. Ankara DGM, "12 Eyliil öncesi ve sonrası DevYol Savunması" adlı kitabı derleyen ana DevYol davası sanıklarından Osman Tayfun Mater'ın "komünizm propagandası" savıyla tutuklanmasına karar verdi. Öğrenci Birliği Dergisi yöneticileri Serdar Yıldız, Nihat Çelik ve Uğur Tuncay'ın tutuklanma istemleri ise kabul edilmedi. ODTÜ öğrencilerinin yayımladığı ve ilk sayısı ocak ayının başında çıkan "Yeni Katılım Dergisi"nin yazarlarından Serdar Yıldız'ın üç gündür gözalünda tutulduğu iddia edildi. CUNEYT ARCAYUREK yazıyor bilir. Fakat pratikte gazeteci ile bürokrasi arasmdaki ilişkiler göz önüne alınırsa, bir gazetecinin herhangi bir devlet dairesinde, fıkrada anılan biçimde bir davranış sergilediği tutanağa geçirilebilir, hem şiş hem de kebap yanabilir. Yönetmeliğe ters düşen davranışları bir memurun yapması halinde Ceza Kanunu'nun 526. maddesi harekete geçecek: Üç aydan 6 aya kadar hapis. Ama basına karşı art düşünceler harekete geçer, kimi düzenlemelerle tutanaktar tutulmaya başlanırsa gazetecinin "fikri ve psikolojik sabotajcı" olarak adliyeye, Ceza Kanunu'nun bir dizi yıllar içeren maddeleriyte hapislere kadar uzanması ışten bile değil. Başbakan Özal'ın özgür basına bakış açısı "yalan yanlış haberlerle aslı olmayan dedikodulara karşı vaziyet almaya" dayanmıyor mu? Menderes döneminde Basın Yasası'na "suizan"nt çekecek davrânışları cezalandırma hükümleri getirilmişti. Yönetmeliği basına karşı bugün işletir ya da işletmez, o ayrı konu. Ne var ki "Sabotajlara Karşı Koruma Yönetmeliği" bir hayli ilginç çağnşımlar yapıyor. Yönetmelikte sabotaj şekilleri sıralanırken "pasii sabotajlar" başlığı altında fikri ve psikolojik olanlar ayrıca belirleniyor. Ya sabotaj yapabilşcek kişiler?.. 10. maddede beş sınrf sayılıyor, ikincisi, "bir ideolojıye bağlı kişiler." Ulkenin büyük tesislerine yapılacak sabotaj hareketlerine karşı içişleri Bakarrtığı'mn haztrladığı yönetmelikte sabota) yapabilecek kişiler de tanımlanıyor. On bir maddeye sığdırılan tanımlamaya yerli yabancı "bir ideolojiye bağlı kişiler" diye basın erbabı aynca konulmamış, buna da şükür! Örneğin 'ülkeye yerleşmiş yabancı tebalı kişiler' denilmiş, göçmen kisvesi altında gelenlerden söz edilmiş. Kimi yazarlara sabotörlük suçlamasının düşünülemeyeceği, karşı bir sav olarak öne sürülebilir. Bir ölçüde doğrudur. Ne çare, bu olasılıklar Erdal inönü'nün son demecindeki kimi vurgulamalardan sonra bir kuşkunur» odak noktası olarak kafalarda scru işaretleri yaratmaz mı? İnönü, devlet yönetimiyle bugünkü kadar ters düşen uygulamaların hiç olmadığına değiniyor ve "Bu iş, ufak bir grubun diktatörlüğüne gider" diyor. Ya Ufuk Güldemir'in Washington haberine ne demeli? Uluslararası şirketlere para karşılığı istihbarat toplayan Business International Corporation, Türkiye'nin ekonomık ve sosyal tablosunu anlattıktan sonra "Başbakan Özal'ın bakışı konusunda da 'diktatörvari' sozcüğünü kullanıyor." Bilmeyiz, anımsanır mı? İnönü, kısa süre önce ekonomik kararlardan ötürü Özal'ı "diktatörce" davranışlarından ötürü eteştirdi. Son gün daha genelleştirdi, ülke yönetiminde "ufak bir grubun diktatörlüğe gitmesine" değinen noktaya vardı. Özal ise sinirli. Tabii beraberindeki gazeteciler İnönü'der» esinlenip sormuyorlar Başbakana. O da, Şemiler olayım muhalefetin ele almasına bozulduğunu söylüyor. Tartışmayı dar çerçeveye oturtuyor. Oysa sorun, Şemiler'in kişiliği ile ilgili değil. Daha geniş, devlet yonetinnni kapsıyor. "Muhalefetin bir yerleri kaşımasından" dem vuruyor. Gündeme dramatik Topuz olayv nı getiriyor. Şemiler'e karşı Topuz'la başlayan Kimi olaylan savcılığa götürebilecegi izlenimi vererek aba altından sopa gösteriyor. Şemiler olayım kapamazsan, açanm o dosyayı gibilerinden üstü kapalı bir tehdit... Sonra soruyor: "Demokrasi nedir?" Saym Başbakan, sahi "demokrasi nedir?" Böbrekçi Kunter tutuklandı İstanbnl Haber Servisi Türk yurttaşlanm Londra'ya götürerek böbreklerini sattığı öne sürülen Ibnç Ay Kunter dün tutuklanarak cezaevine konuldu. Kunter, olaym ortaya çıkmasmdan sonra 17 Ocak 1989 günü savcılığa teslim olmuş, ifadesi alındıktan sonra tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmıştı. Aralarında bir kadının da bulunduğu bazı Türk vatandaşlarını Londra'ya götürerek yabancılara böbreklerini para karşıhğında sattığı öne sürülen Tunç Ay Kunter, dün öğleden sonra Şişli Cumhuriyet Savcıbğı'na getirilerek Savcı Yardımcısı Sait Eren tarafından tekrar ifadesi alındı. Daha sonra nöbetçi mahkemeye çıkarılan Kunter'in tuıuklanmasına karar verildi. Osmanlı (Baştarafı 16. Sayfada) tasnifleme çalışmaları daha imparatorluk döneminde başlarnış. Daha sonra örneğin Fekete Layoş gibi birçok ünlü yabancı tarihçi gelip arşivleme çalışmalarına katılmış, sistemler oluşturma çabası göstermişlerdir. Bütün bunlar Osmanlı arşivinin ne kadar onemli olduğunu açıkça göstermektedir. Arşivde zaman zaman ciddi tahribatlar ortaya çıkmış. Örneğin 1911 yılmdaki yangın sırasmda bir sürü kıymetli evrak, belge kül olup gitmiş. Bakın biz bugün Osman Nuri Bey'in "Mecellei Umanı Belediye" adlı eserini yazarken kullandığı evrakı bulamıyoruz, bilmiyoruz. Saym Ortayn, Ermeni örgiitleri arşivde ayıklama yapılarak bizim işimize gelmeyen belgeleri saklayacağımın ileri sürüyoriar. Böyle bir şey mümkün mii? ORTAYLI Arşiv çalışmalan yapanlar bilir, isteyerek bir ayıklama yapmak çok zordur, hatta olanaksızdır. Evrak tasnif edilince bulunur. Ama hemen şunu da söylemek gerek ki arşivlerden bomba çıkmaz; tarih, sansasyon malzemesi değildir, siyasi tartışmalar ya da polemikler için arşivi kullanmak imkânsızdır. Arşiv, geçmişin topoğrafyasını verir, geçmişte günluk hayatın nasıl aktığıru gösterir. Örneğin arşivdeki, yabancı bayrakh vapurlara Müslüman kadınların harem kısmı olmadığı için binmesini yasaklayan sadaret tezkeresi ya da sarayın önünden geçen kayıktakilerin şemsiye açmasının yasaklanması, o dönemin gunlük yaşammdan çizgiler verir. Bu tek tek malzemelerden makro yargılara varılamaz, bu tür bilgiler siyasi polemiklerde kullanılamaz. Kullanılırsa çok anlamlı olmaz. Arşiv soğukkanlı, sabırlı araştırıcıların kullanacağı bir kaynaktır. Dünyada hiç kimse arşive girip 3 günde, 3 ayda, hatta 3 yılda sansasyon yaratacak bir sonuç çıkaramaz. Bunun böyle bilimnesinde yarar vardır. (Baştarafı 1. Sayfada) şaşmamak gerekecek. Zira bu kez Başbakan Özal, ciddi bir belgeye dayanarak bu türden suçlamalar yapabilir. Doğrusu, tüm basın bir güzel 24 saatlik bir çalışma süresi içinöyküsü şöyle: tetli ve mühürlü olarak Ankara'• 56 Eylül 1987 tarihinde Tu de nasıl yüklenebildiği sorusu da yazı gondererek firmalara hiçbir ya gümruk müfettişlerine geldi. uyumuşuz. Nedeni ortada. 28 ran Çevik'in kontrolündeki şir henüz yanıtlanamadı. Bu gibi il şekilde odeme yapılmamasını isBüyükelçiliğin antetli kâğıdı ve Aralık 1988 günü, bir ay kadar ketlerin hayali ihraç mallannı ls ginçlikler Mersin Gümrükler Baş tediler. Ekonomi ve Ticaret Müşaviri Ko önce, 20033 sayılı Resmi Gaze• Gümrük müfettişleri, çok ray Tiritoglu'nun imzasıyla gelen te'de Bakanlar Kurulu'nun, "Sakenderun limanından alan Burak müdür Vekili Ertuğnıl önel'in ise Karşı Koruma Akad (şimdiki adı Kısmetim1) o günlerde hiç dikkatini çekmedi. yönlü olarak yaptıklan hayali ih 20650/104 sayı ve 20 Mart 1988 botajlara gemisi Emin Görpe'nin kontro• Gemi 18 eylülde Anamur'dan racat soruşturması sırasında, fir günlü yazı, ihracatın gerçek oldu Yönetmeliği" yayımlandı. lündeki 8 şirketin hayali ihraç ayrılarak Akdeniz'in uluslarara malann ithalatçı olarak gösterdik ğunu doğruluyor ve yazı eklerinYürürlükte olan yönetmeliğin mallarını alrnak üzere Anamur sı sularında yol almaya başladı. leri Arap ve Avrupa firmalannı de de Port Said Gümrüğü'nde ya genel bilgilere ayrılan bölümünrıhtımına doğru hareket etti. İşin ilk ve en zor kısmını atlatan araştırmaya başladılar. Ancak pılan ithalata ilişkin dökümleri de "sabotaj şekilleri" yazılıyor. (c) • Görpe'nin kontrolündeki şir hayali ihracatçılar, artık büyük araştırmalar sonucunda var diye gösteren gümrük yazı asılları ve fıkrası aynen şöyle: ketlerin hayali ihracat işlemleri bir güven içinde vergi iadelerini ve gösterilen bu firmalann çoğunun konşimentolar yer alıyordu. "c. Fikri ve psikolojik sabotaj: Anamur Gümrüğü'nde 15 Eylül teşvik primlerini almak için Mer hayali olduğu, var olan birkaç firHayali ihracatçılar tam rahat manın ise Türkiye ile herhangi bir bir nefes alacaklardı ki. gümruk Bu tür sabotajlar; yalan yanlış 1987 günü yapılacaktı. Ancak bü kez Bankası'na koştular. yük bir tesadüf sonucu Anamur • Firmalann bütün belgeleri ta ticareti olmadığı saptandı. müfettişleri yine ikna olmadılar. haberlerle aslı olmayan dedikogümruk mudurü kendi gümrü mamdı. Normal olarak vergi iaMüfettişler, Koray Tiritoğlu im dulara dayanan ve kişiyi yönetim, ğünden ilk kez yapılacak bu bo desi ve teşvik prinüerinin ödenme Sahte belge zası ile gelen yazıyı telekse dök düzen ve çalışma disiplini aleyyutta bir ihracat işlemine tanık si gerekiyordu. Ama baa bürokGümrük müfettişleri ihracatın tüler ve 29 Mart 1988 günü "BŞ. hine davranışlarda bulunmaya olamadı. Çünkü Gümrük îdare ratlar bu gibi hayali ihracat olay hayali olduğu konusunda yurti MF. 60/42 sayı ile Kahire Büyü sevk eden, panik yaratmayı heMüdürü Masum Tulan aniden iz larında her zaman olduğu gibi işi çinde ve yurtdışında yoğun bir ça kelçiliği'ne acele bir teleks çekip defleyen, iç bütünlüğü ve birlik ne ayrılma kararı vermiş ve izni yokuşa sürdüler. Mersin Güm lışma içine girerlerken, döviz ka gönderilen yazımn. kendilerinin duygusunu sarsan, çalışma ranni de 14 eylülden geçerli olmak rükler Başmüdur vekilinin hiç çakçılığı ve hayali ihracat konu imzaladığı resmi yazı olup olma dımanını düşüren ve sonuçta uzere Mersin Gümrükler Başmü şüphelenmedi|i olaydan Merkez sunda uzman isinı Mehmet Emin dığım sordular. Kahire Buyükel toplumun düşüncesıni yanlış dür Vekili Ertuğnıl Önel'e onay Bankası lstanbul Kambiyo Şubesi Görpe de bu ihracatın "gercek" çiliği'nden 3 Nisan 1988 günü alı yönlere sevk etmek suretiyte molattırmıştı. Masum Tulan 14 ey şüpheye düştü. Merkez Bankası olduğunu ispatlama çabalannı nan teleks metni ise daha da il ralman çökmesini amaçlayan lül günü mesai bitiminde yerine yetkilileri, Başmüdür Vekili Er aralıksız sürdürdü. ginçti. Telekste, Koray Tiritoğlu olaylar, telkinler ve davrânışlar gümrük memuru lsmail Kara'yı tuğrul Önel'i telefonla arayarak Anamur'daki hayali ihracata imzasıyla Ankara'ya gelen yazmın şeklinde ifade edilebilir." vekil bırakarak fülen izne çıktı. kuşkularıru anlattı. Önel, telefon adı kanşan firmalardan Kamoko büyükelçilikten çıkmadığı ve TiKuşkusuz ilk bakışta, bu ta• Masum Tulan, kendi ifadesi la yapılan bu konuşmayı pek dik dışındaki firmalar (Damla, Sutaş, ritoglu'nun imzasının da sahte ol nımlama ya da yönetmelikle alıkate almadı. Bu arada, firmalar YaDe, Doğan Makine, Eltaş, duğu belirtiliyordu. ne göre 15 eylül günü de saat nan önlemler devlet dairelerinin, 07.00'de otobüse binerek Ana ise başta eski döviz kaçakçıların Kimmak, Alpler fırmaları), ihraBunun üzerine Kahire Büyükelmur'dan Ankara'ya doğru yola dan Emin Görpe olmak üzere ver catlarının büyük bölümünü mer çiliği olayın soruşturmasım geniş duyarlı kurumlarla tesislerin saçıktı. Bundan birkaç saat sonra da gi iadelerini alabilmek için yoğun kezi Kahire'de bulunan "East leterek Mısır'ın tskenderiye ve botajdan korunmasına yönelik West Co." fırmasına yaptıkları Port Said limanlarının kayıtları bir düzenleme gibi görülebilir. ünlü hayalici gemisi Burak Akad çaba harcamaktaydılar. Anamur açıklarına demir attı. Merkez Bankası ise gümrükler nı belirttiler. Firmalar aynca, bu nı taradı. Yapılan araştırmalar so Basın la ilgili olmadığı savunula• Çeşitli Arap ve Avrupa ülke den bir ses gelmeyince, telefonla ihracatın gerçekleştiğine ilişkin nucu Burak Akad gemisinin bu lilerine gönderilmek amacıyla 8 fir yapılan uyanyı bu kez yaaya dök belgeyi de müfettişlere sundular. manlara hiç uğramadığı, East ma tarafından hazırlanan sözde 6 tü ve Mersin Gümrükler Başmü Hayaliciler, ihracatlarının gerçek West Co. fırnıasının daTürkiye'bin 212 tonluk ihraç malı yükle dürlüğü'ne söz konusu ihracatın olduğunu ispatladıklan inancına den mal ithalatı yapmadığım ke (Baştarafı 1. Sayfada) kabül'edip, Büient Şemiler hakmek için gemi 16 eylülde Anamur hayali olabileceği, incelenmesi ge vâ?ırlaflten," ihufetti^er yihe ikna sin ölaralcUıptacİK kında iddiaların araştırılması için iskelesine yanaşmış. Ancak Ana rektiği konusunda resmi bir yazı olmadılar ve durumun bir de Kaharekete geçtiklerini bildirdi. Şemur iskelesi sadece balıkçı tekne gönderdi. Bu yazı üzerine gümrük hire Büyükelçiliğine sorulacağını Malatyaspor lerinin yanaşmasına elverişli oldu müfettişleri olaya el koydular ve bildirdiler. 200 milyon dolarlık hayali ih miler hakkında haarlanan dosyağu halde Burak Akad'ın nasıl ya Anamur Gümrüğü'nü gören müMaliye ve Gümrük Bakan racatın Anamur Gumrüğü ile il nın Şişli Savcı Yardımcısı Taner gili 135.8 milyon dolarlık bölü Serim'e verildiği, soruşturmanın munün soruşturması tamamlana başlatılabilmesi, Şemiler'in ifaderak olayla ilgili dava DGM'de sinin alınabilmesi içinse savcılık açıldı. tskenderun'dan yapılan 64 kanalıyla Devlet Bakanlığı'ndan milyon dolarlık hayali ihracata izin istendiği belirtildi. ilişkin müfettiş soruşturması ise Erdal Inönü'nün "Anadolu henüz tamamlanamadı. Bankası Genel Müdürlüğü sırasınHayali ihracatın İskenderun da bilançolarda hileli ve hayali işkanadını Turan Çevik'in kontro lemler vaparak zarar eden bankayı lündeki Sanpa A.Ş., Asama A.Ş., kâr etmiş gibi göstermekle" suçİntureko A.Ş. ile Volkan A.Ş., Beypa Ltd., ÖzPa ve Eksel Ltd. ladığı Büient Şemiler hakkında soruşturma açılabilmesi Bankalar şirketleri oluşturuyordu. Kanunu'nun 87. maddesine göre İskenderun limarundan söz ko bakanlık iznine bağlı. 87. maddenusu şirketlerce yapılan hayali ih de "Bu bölümdeki cezalara ilişkin racat sonucu Hazine'den alınacak vergi iadesi ve teşvik primleri sa suçlardan dolajı kovuşturma yadece vurgunculan değil, mali dar pılması, bakanlık tarafından boğaz içindeki Malatyaspor'un ve Cumhuriyet Savcıhğı'na başvuruMalatyah bazı unlülerin de ilgisi da bulunulmasına bağlıdır. Bu ni çekti. Soruşturma nedeniyle başvuru ile bakanlık a>nı zamanTuran Çevik'in şirketlerine vergi da müdahil sıfatı kazanır" deniiadesi ödemeleri durdurulunca, liyor. Çevik, Malatyaspor için söz verŞişli Savcıhğı, Büient Şemiler diği paralan da ödeyemedi. hakkında soruşturma açılması istemini içeren başvurusunu Yusuf İddialar Bozkurt Özal'ın De\let BakanlıIzmır DGM tarafından aranan Nesim Adetoledo ve uç arkadaşı Istanbul'da yakalandı. (Fotoğraf: Esat Pala) Konuya ilişkin olarak ortaya ğı'na gönderdi. Hazine ve Dış Tiatılan iddialar şöyle: caret Müsteşarlığı aracılığıyla ba1988 transfer sezonu öncesi kanlığa gönderilen başvuru sonuMalatyaspor Brezilya'dan unlü cunda izin çıkarsa, Bulent Şemifutbolcular getirmeye karar ver ler hakkında Bankalar Yasası'na mişti. Ancak kulüpte para yoktu. aykırı davranmaktan altı ayla iki Dün, Mali Şube Müdürlüğü'ne Eski Baskan Nurettin Soykan, ku yıl arasında değişen hapis cezası İslanbul Haber Servisi Mar racat gerçekleştirdikleri ve bu yolmaris, Yayladağ ve Haydarpaşa la milyarlarca liralık vergi iadesi getirilen sanıklar, suçlamalan ka lübun bazı resmi ve gayri resmi istemiyle soruşturma açılacak. bul etmediler. Nesim Lazer Ade ileri gelenleri, hayali ihracatçı Tugümrüklerinden ihracat yapılmış aldıkları belirlendi. Devlet Bakanı Yusuf Bozkurt toledo ve Mehmet Köseoğlu ko ran Çevik'ten yardım ricasında gibi göstererek milyarlarca lirahk Özellikle Marmaris hayali ihra nuşmazken Ahmet Kaltıkcı ve Os bulundu. Çevik'in yanıtı ise '"Ver Özal'dan izin çıkması durumuAvergi iadesi aldıklan gerekçesiyle İzmir Devlet Güvenlik Mahkemesi cat olayım soruşturan ve bu ko man Aluç, Adetoledo ve Köseoğ gi iadelerini kurtaruı, sizin olsun" da savcılık soruşturması çerçevesinde banka kayıtlarının incelenetarafından aranan Nesim Adeto nudaki davayı sürdüren tzmir lu'nun kendilerine gelerek şirket biçiminde oldu. ledo ve üç arkadaşı İstanbuPda ya Devlet Güvenlik Mahkemesi, İs kurduklarını ve üye yapmak isteAncak DPT'de 1988 yılı başın ceği, Anadolu Bankası'nın bazı kalandı. tanbul'da bulunan bazı kişilerin diklerini ve bunun üzerine kabul da iş başına gelen yeni ekip artık arsalarının satıldığı işadamlarıyde gıyabi tutukluluk kararlarını çı ettiklerini söylediler. Merkez Bankası ve denetim bi la Büient Şemiler'in ifadesinin alıMali Şube Müdürlüğü yetkili kartmış ve yakalanmalarınj isteAluç ve Kaltakçı, Recep adlı bir rimleriyle koordineli bir çalışma nacağı oğrenildi. Soruşturma solerinin verdiği bilgiye göre bir sü mişti. Yapılan araşürmada söz ko arkadaşlan tarafından Kadiı Göz ya girişmiş ve hayali ihracatçıla nunda Büient Şemiler hakkında re önce Mecidiyeköy'deki Çağ nusu her iki paravan şirketten sağ kara, Zeki Kirlı ve Kelay Gözka ra vergi iadesi ödemeleri de büyük iki yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılabilecek. Devlet BaLluslararası Dış Ticaret ve Tekstil lanan yaklaşık 3 milyar lira değe ra adlı kişilerle tanıştırıldıklarım ölçüde durdurulmuştu. Sanayi A.Ş'.nin ortaklan Nesim rindeki sahte faturaları bu şirket ve bu kişilerin kendilerine bazı boş Malatyaspor bu işin çözümü kanlığı'nın bugün veya yann geLazer Adetoledo \e Mehmet Kö lerin ortaklanndan ve şirket sahibi kâğıtlar imzalattıklarını da itiraf için, hocası Dr. Mesut Parlak ara rekli izni vermesi bekleniyor. seoğlu'nun Tekmen Dış Ticaret ile olarak kullanılan Osman Aluç ve ettiler. Sanıklardan Mehmet Kö cılığı ile Başbakan Turgut Özal'Ozeks Dış Ticaret AŞ adlı para Kulüp 12'nin şef garsonu Ahmet seoğlu, ihracatın İngiltere'ye yapıl ın özel doktoru Cengiz Aslan'a van şirketlerden sağladıklan salı Kaltakçı'mn imzaladıkları ortaya dığını \e değerinin 30 milyon başvurdu. ABD Dolan olduğunu söyledi. te faturaları kullanarak hayali ih çıktı. Cengiz Aslan, Malatyaspor'a yardım için harekete geçti. Bu işlerin DPT'den çözüldüğünü öğrenen doktor Aslan, Turan Çevik'(Baştarafı 16. Sayfada) marina plana eklenmiştir. Bakan denizi ile birlikte bir SİT alanıdır. in Aşama ve Has Dış Ticaret şirYetkisiz Boğaziçi Imar Mudürlü lık yasal yetkisini aşarak şimdiye Yasaya göre burada her turlü fi ketlerinin durdurulan vergi iadeİSTANBVJL (AA) Anamurğü'nün inşaat iztıi bu yasaya ay kadar görıilnıemiş bir uygulama ziki müdahalede bulunmak ya lerinin ödenmesi konusunda DPT yapmıştır. Bu sebepten iptali ge saktır. Yuksek kurulun, reddettiği Teşvik Dairesi'nin üst yöneticile da ortaya çıkarılan bir hayali ihkırıdır. • 3194 sayılı İmar Yasası'na gö rekir. ve Danışta,'da da perçinlenen bu rinden ricacı oldu. Bazı DPT yö racat olayında kullanıldığı gerek• Boğaziçi Yasası'nın 1. mad kararını aynı şartlar sürerken bir neticileri de Cengiz Aslan'ı kıra çesiyle üç gün önce lstanbul Bore "nazım planlara" kadostral durum işlenmesi gerekmektedir. desinde yasanın amacı için lstan süre sonra tersine çevirmesini an mayarak Merkez Bankası'na ode ğazı'ndan transit geçiş yaparken durdurularak elkonulan "KısmeBoğaziçi Nazım Planı'nda bu ya bul Boğaziçi alanının kultürel ve lamak mümkün değildir. me talimatı çıkardı. Ancak Mer tim1" adlı kuru yük gemisi, Ahırpılmamıştır ve marina için gerekli tarihi değerlerini ve doğal guzelkez Bankası 3 miiyar lirayı bulan kapı açıklarında bekletiliyor. • Turizmi Teşvik Yasası'nda da uygulama imar planının yapılma liklerini kamu yararı gözeterek tespit edilmiş turizm alanlarında bu haksız vergi iadesini odememış olması nedeniyle uygulama korumak, geliştirmek... yapılan yapılacak tesislerin kamu yararı mektediretti. Bunun üzerine DPT lstanbul Gümrük Muhafaza mayı sınırlamak için uygulanacak nın korunmasına ve kullanılma son olarak 5 Temmuz 1988'de ye Başmudurlüğü Kaçakçılık tsıihbanın yapılması yasadışıdır. • 22.7.1983 tasdikli Boğaziçi imar mevzuatını belirlemek ve sına katkıda bulunması aranılan ni bir ödeme emri gönderdi. Mer rat Şubesi yetkilileri, gerekli işlemNazım Planı yapıldığında, Büyük düzenlemektir" denilmektedir. şartlardandır. Şirketin ekli bro kez Bankası gerekçe olarak bu lerin tamamlanmasından sonra lstanbul Nazım Planı'na yat lima Boğaziçi îmar Müdürlüğü'nun bu şürde belirttiğı gibi 70 bin mark olayda hayali ihracat soruşturma geminin, hayali ihracat olayına adı nı yeri işlenmemiş, plancılar uzun ilkeye göre de inşaat isteğini geri ödeyecek olanların istifade edece sı yapıldığını göstererek ödemeyi karıştığı yer olan Anamur Limadeğerlendirmelerden sonra böyle çevirmesi gerekirdi. ği şartına bağlı bu tesisin kamu yine yapmadı ve Müsteşar Ali nı'na gönderileceğini bildirdiler. bir kullanımı uygun görmemişler• İnşaat izni 2863 sayılı Kültür ya açık ve kamu yaranna kulla Tigrel'i uyardı. DPT Müsteşarı Yetkililer, transit geçiş işlemleri ipdir. Ancak planlar tasdik için Ba ve Tabiat Varlıklarını Koruma nılacağını kabul etmek mumkun Ali Tigrel bunun üzerine olaya el tal edilen "Kısmetim1" adlı gemi koyarak, Turan Çevik'in şirket uzerinde bulunan ve İsrail'e gitmeyındırlık ve İskan Bakanlığı'nca Yasası'na da aykırıdır. Yasanın olamaz. gönderildiğinde, planda mevcut amaç başlığındaki 1. maddesi kül• Marina inşaatı, Çevre Yasa lerine "Malatyaspor'a yardım si gereken yukün ise Anamur Liolmayan bir kullanım plana ila tur ve tabiat varlıklarını korumak sı, aynca Montreux ve ilgili ni amacıyla" bile olsa para odenme mam'nda başka bir gemiye alınasinı engelledi. ve edilmiştir. Planda olmayan olarak belirlenmiştir. Boğaziçi, zamnamelere de aykırıdır. rak nakledileceğini kaydettiler. Şemiler UGUR MUMCU GOZLEM (Baştarafı 1. Sayfada) Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, Kamu Ortaklığı Fonu'ndan 1984 yılından 1987 yılına kadar çeşitli şirketlere 123 milyar 744 milyon 360 bin TL'lik finansman sağlandığı kaydedilmekte; bu kredi tutarının 53 milyar 447 milyon 195 bin TL'sinin 1987 yılında kullandırıldığı bildirilmektedir. Açıklamada, yazıda adı geçen "Ybrtesk" şirketine, Malatya Darende'deki tesisin BTKKOİB'ince verildiği, aynca şirkete 10 milyar 526 milyon TL'lik yatırım kredisi kullandırıldığı, kredi karşılığında şirket malvarlığı uzerinde ipotek konduğu, ayrıca şirket ortaklanndan birinin şahsi kefaletinin sağlandığı ve açılan krediler konusunda, "Bankaya geri ctönüş garant/sı uygulamasına geçildiği" vurgulanmaktadır. Aynı konudaki ikinci açıklama )ferteks şirketi ortaklanndan Yılmaz Günasar'dan gelmektedir. Yerteks şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Günaşar, yayına konu olan bilgilerin eksik olarak aktarıldığını, bu yüzden şirkete karşı "haksıziık" yapıldığını ileri sürmektedir. Günaşar Darende'deki fabrika arsasının kamu yatırımı olarak çimento fabrikası kurulmak üzere kamulaştınldığını, ancak bu alandaki yapımın "ilk hali ile muhafaza edildiğini", şirketin 1986 yılında 25 bin IG kapasiteli pamuk ipliği fabrikası yatırımına başladığını, Darende'deki yarım kalmış şantiye binası, barakalar ve geçici depolann Başbakanlık Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı idaresi Başkanlığı'nca 205 milyon değer biçilerek şirkete "ayni sermaye" olarak konulduğunu, 10 milyar 528 milyon liralık krediye karşıhk olmak üzere gerekli ipotek ve kefaletin verildiğini, tesislerde sabit yatırım sermayesinin 26 milyar TJyi aştığını, yattrıma 1987 yılında başlandığını, 1988 temmuzunda işletmeye açılan tesislerde altı ay içinde 3 milyar 888 milyon TL'lik satış hasılatı elde edildiğini, şirket sermayesinin 2 milyar liradan 3 milyar liraya çıkanldığını, BTKKOİB'nin bu sermaye artışına katılmadığını bildiriyor. Günaşafm açıklamasında kendisinin "Karadenı'z/i" olduğu da vurgulanıyor. Her iki açıklama için de teşekkür ederiz. Bu açıklamalara yol açan 10 ocak tarihli yazrtümüyle, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun 1986 yılını kapsayan raporundaki bulgulara, verilere ve değerlendirmelere dayanmaktadır. Bu nedenle, konunun, Başbakanlık Denetleme Kurulu ile ilgili sırket ve Başbakanlık Toplu Konut ve Kamu OrtakN lığı idaresi a. sında çözülmesi gerekir. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun 1987 yılını kapsayan raporunda da (s: 91) "İpotek kapsamının tarla niteliğindeki gayri menkuller olmasının güvence açığının doğmasına" yol r.çtığr, söz konusu ipotekli taşınmazın "halen tarla olarak görüldüğü, makine. bina ve teçhizatın tapuya tescil ettirilmediği", kullandırılan 10 milyar 526 milyon lira için "kredi güvencesinin sağlanmadığt", ayrıca şirketin "itfa planına göre kredi geri ödemelerinın yaptlamayacağım" idareye bildirdiği konuları yer almaktadır. Toplu Konut ve Kamu İdaresi Başkanlığı ile Yüksek Denetleme Kurulu, Başbakanlığa bağlı iki kuruluştur. Başbakanhğa bağlı bu iki kuruluşun Yerteks şirketine verilen krediye karşı sağlanan güvencenin yeterlı olup olmadığı konusunda. Başbakanlık binasında bir görüsme yapmaları uygun Olur! Özet yazımız, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu raporuna dayanmaktadır. Her iki açıklamayı da Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun dıkkatine sunuyorum. Eskiler ne derler: Aıdiyeti cihetiyle... İşte öyle... 3 hayalici yakalandı Bebek'te kazıklı marinaya dava Anamur'a gönderilecek