Catalog

CUMHURİYET/10 HAVA DURUMU nleteorolo)! Genel Muduriüğu n ~Ç)P< v den alınan bılgıye gore yağış bek <'' • lenmıyor Butun bolgeler az bulutlu j ve acık geçecek H V SICAKLIĞI AA Yurdun kuzey kesımlerınde bıraz; azalacak Dığer yerierde onemlı t»r değısMıkotmayacak RUZGAR Kuzey ve doğu yonlerden hafif ara sı ra orta kuvvette esecek Denızterde yıldtz ve karayelden 35 kuvvetın de saatte 1021 dene mılı hızla ese n a v a ^ bU | UtJU g e ç e c e k R u z g â r k u z e y w d o g u , cek Guney fcge ve Batı Akdemzde üef] (, afi< a r a S | r a o r t a ı^jyygfte esecek Göl mutedıl dal yer yer 6 kuvvetınde saatte 27 de ggj, 0 | u p g ö m ş ^ ^ A , I Q |<m dolayında buiunacak nız mılı hızla esecek DENIZ Mutedıl dalgalı olacak Van Gölu nde Iss* A A Adıyaman A A Afyon A A», Ankara A Anlakya A Antalya A Artvm A Aydn A Bakkes; A A Bıec* A Bmg«l A Bıtlıs A Boiu A Busa Çanakkale A A Oum A Oenızlı Adana Adacaıar 33° 19° Dıyartatar 28° 18° Edırne 36° 21° Eancan 30° 10° EfTutum 25° 5°Eslaşelırr 30° 12° Gaaantep 3 f 22°G«esm 3 f 20° GumuşJıane A 26° 10° Hakkan 31 16° Isoarta 31" 14° Isonbul 27° 12° Izmır 32° 13° Kare 30° 11° Kastamonu 29° 11° tysen 30° 16° Kırtdarrt 28° 16° Konya 29° 10° Kunfrya 32° 16° Malatya 36° '9° Mamsa 27° <4° K Maras 29° 10° Mersn 25° 2°Mu0la 30° 11° Mus 36°21°Nı8de 23° 18° Ordu 25° 8 ° R ı » 28° 12° Samsun 31° 10° Sı rt 25° 17° Sınop 30°17°Sıvas 25° 5°letan)a« 3O°W°Tralaon 30° 9°lunce* 27° 14° Uşatc 32° 1?° Van 29°W"ıtegat 35° 15° ZonfluM» HABERLERİN DEVAMI TÜRKIYE'DE BUGÜN A A A A A A A A A A A A A A A A A A A 32° 15° 36°20° 29°22° 32° 14° 30° 13° 30° 12° 23° 18° 24° 19° 24° 17° 35° 20° 26° 18° 28° 10° 28° 16° 24° 19° 33° 13° 30° 10° 24° 8° 30° 10° 26° M° 20 EYLÜL 1988 DÛNYA'DA BUGÜN Amsleraam A 16° Lmrrçtad Amman A 38° Londra A 26° Madnd Alma A 37° Mılano Bifldai Barceıona A 24° Montreai A 15° Moskova Baset Y 16° Murah Belgrat B 15° Beriın B 16° Oslo flcnıı A 16° Pans Rruksel Budapeste B 14° Pıag Onevre A 15° Rıyad A 25° Roro Ceayır A 42° Sofya Ddde A 40° Şam Oubavı B 16° «İWtv A 33° lınus Y 7° Varson A 40° Venedık Kahire Kopenhag B 14° Vyana B 16° Washmffton Koln A 36° Zurıh Itfkosa B 9° B 16° A 25° A 23° Y 17° B 11° 8 16° A 26° Y M° 6 17° B 16° A 42» Y 22° B 14° A 38° A 29° A 28° B 14° A 20° B 17° A 25° B 15° MUSTAFA EKMEKÇİ ANKARA NOTLARI Samandağı'nda Kahverengi % 90 Ankara'dan kalkıp Samandağı'na gıderken, Ercan Vuralhan'ın, Uğur Mumcu'yla Cumhurıyet aleyhıne açtığı "tazmınat" davaları kafamı kurcalıyordu Davalar reddedılırse, Uğur'la Cumhurıyet mahkum olmamış olacaklardı, davacı Ercan Vuralhan'a bır şey olmayacaktı Ercan Vuralhan'a kalsa, davaları açar açmaz Uğur Mumcu susacak, gazetelerde haber de yayımlanamayacaktı, Ercan Bey'ın basın özgurluğünden oncağız haberı vardı, ne bıleyım' Yola çıkarken öğrenmıştım, Yenımahalle 4 Aslıye Hukuk Mahkemesı yetkılı yargıcı Özcan Aksoy'un kararını Yargıç, Dışışlerı Bakanlığı'nca alınan zırhlı araç ve gereçlerle ılgılı olarak 1514 eylul günlerınde Cumhurıyet'te çıkan yayınların durdurulmasını kararlaştırmıştı Mahkemenın, asıl yargıcı Okul Oğuz, adlı tatılden sonra da ızın kullanıyordu Yerıne Ozcan Aksoy yetkıylebakıyordu Hukukçular, bu konuları elbette daha lyı değerlendırırler, benım üzerınde durmak ıstedığım o değıl, yargının bağımsızlığına gölge düşmesı, üzer kamuoyunu Kararı veren yargıcın, kasımda yapılacak Yargıtay üyelığı seçımınde, Yargıtay'a gıtmeyı bekledığı söylentılerı çıkarsa, "bağımsız yargı" bundan yara alır' Yargıcın kararı elbette saygı değerdır öyle de olmalıdır Perşembe geceyarısı Samandağı'ndaydım Cumhunyet Kıtap Kulübu yönetıcısı Şahıye Say'a, daha önceden söz vermıştım, "Gelıp Samandağı'nda kıtaplarımı ımzalayacağım" dıye Adana Havaalanı'ndan aldılar arabayla, Iskenderun'u geçınce "Kamelya"da yemek yedık Hınthorozu Erdal Bey de gelmış buraya, buradakı otelde yatmış, çok sevmış burayı Lübnanlı tunstler vardı, Arapça şarkılar söyleyıp eğlenıyorlardı SamandağıHatay yöresınde anadıllerı Arapça olanlar, Arapça şarkılar soyfüyortardı, Arapça konuşuyorlardı Turk vatandaşıydılar Nıye olmasın' dıye geçırdım ıçımden Kürtlerın anadıllerınde konuşmalarını, turkülerını söylemelerını savunduğumuz gıbı, anadıllerı Arapça olanların da Arapça konuşmalarını yadırgamamalı, bu hakları sonuna dek savunulmalı Hatay Valılığı, bu yörede "Meryem Meryem" şarkısım yasaklamış, şarkı Arapça, bır aşk sarkısı Kımı dızelerımn Türkçesı şoyle ' Meryem Meryemım / Gözüm Meryeme / Yürek yaralı / Meryem 'ı ıstıyor Meryem'ın saçları dağınık / Tüm herkes, Meryem'ı istıyor Meryem damlarda / Saçları rüzgârda dalgalanıyor / Gönül yaralı / Meryem'ı ıstıyor Saçlar dağınık / Osmanlı askerı / Meryem'ı elımden aldı / Kopardılar Meryem'ı " Şımdı ne var bu şarkıda' Efendım, "Osmanlı askerı Meryem'ı elımden aldı" dıyor ya şımdı de Türklslam sentezı yanında "Osmanlıcılık" geçerlı ya, ondan olmalı Bu denlı saçma bır karar olabılıri Iktıdarlar gıbı, onların buyruklarını uygulayan bürokratlar da gıderayak baskıları arttırırlar Arapça bır söz var, önce Arapçasını yazacağım şöyle "Ize rayıh kettır lık behıy", Türkçesı de şu "Eğer gıdıcıysen, kabahatlerım çoğalt" ya da 'Gıtme günun yakınsa, elınden gelenı yap' Anadolu'da buna benzer bır söz söylerler "Zulmün artsın 1 " derler, zulmu artan sevımsızleşır de ondan Samandağlıların, burada yönetıcılerle başları hıç dertten kurtulmadı Samandağlılar, sıkıyönetım altında gıbı yaşıyoıiar Sayrıevıne on altı odacı alınacaktı, alınanlar ıçınde bır tek Samandağlı yok' Yasaklı onlar sankı Sabah kahvaltısını Ermenı asıllı bır yurttaşın çayevınde yaptık Öğle yemeğını yaylada yıyecektık, oraya gıttık Yaylada Teknepınarı'nda (eskı adı Batıayaz), bayıldım kaldım doğanın güzellığıne Oktay Akbal'la Celal Başlangıç da burada yemışler öğle yemeklerını Yukarıdakı kayalardan seken bır taş Oktây Akbal'm yanı başına duşmuş, Oktay'ın başına gelmedığıne çok sevınmışler Gelseymış, kesınlıkle ağır yaralarmış Yaylada "Ibonun Yerı'nden karşıları seyredıyorum, Ermenılerden kalan evler, şımdı Türkmenler oturuyormuş evlerde Türkmenler daha çok Musa Dağı'yla Kel Oağı arasındakı yörede otururlarmış Pazartesılerı Samandağı'na ınerlermış, Türkmenler, çok yoksullarmış, tutuncülukle geçınırlermış Sünnı Türkmenler, tutucu değıllermış Samandağı, öyle bır yer kı aramakla bulunmaz Alevıler, Sünnıler, Arap Hırıstıyanlar, Ermenıler, tümü bır arada yaşıyorlar kardeşçesıne Laıklık, orada yüzyıllardır, bınlerce yıldır sürüp gıtmekte Denız kıyısında ıpek gıbı bır kumu, on yedı kılometre uzunfuğunda plajı var Böyle bır şey hiçbır yerde yok Turkiye'nin en güney kıyısı, Gazıantep'ten, Adana'dan, Antakya'dan varlıklılar, kıyıya evler yapmışlar Yasaklar yüzünden balıkçılıkölmüş gıbı Eskı valılerden Muammer Ulgen'ın gırışımıyle burada bır şeyler yapılmak ıstenmış, kalorıferlı kocaman bır otel "Barıkan Tesıslefı", bakımsızlıktan çürumeye bırakılmış "Barıkan" özel ıdarenınmış, ama devlet malı bu denlı hor kullanılabılır mı, şaştım da kaldım' Samandağı, Antakya'ya yırmı kılometre, ama yol berbat mı berbat 1 Uç seçım geçmış, yol hâlâ asfaltlanacak1 Samandağı'nda, şoyle bır nabız yokladım, yüzde 90'ın üzerınde kahverengi olurmuş 1 Ecevıt, bır seçımde yüzde 97 oy almış1 Şımdı "Gönlümuz Ecevıt'e, oylarımız SHP'ye" dıyorlar Hatay'ın tümündeyse, yuzde 30 "evef'e karşılık, yüzde 70 "hayır" oyu çıkar bu kez Son derecede uyanık bır halk, laıklığe, yurduna, toprağına bağh, ınsancıkları fışlıyorlar, "Surıye yanhsı" dıye suçluyorlar, ne kadar ayıp1 Kıyıda, kahvede oturanlar, geçerken seslenıyorlardı Ne olur, durumumuzu yazın, esır mıyız b ı z ' Yurttaşına bu denlı ezıyet eden bır ıktıdar bır dakıka bıle ışbaşında kalmamalıdır Samandağı'nda, Ibrahım Gülenay, Latıf Günay, Rasım Hışmıoğulları, Şahıye Say, Beledıye Başkanı Ganım Canbolat, söyleşılerde dostluklarını edındığmn kışılerdı Hazretı Musa ıle Hızır Aleyhısselam'ın buluştukları yer, denız kıyısındaymış söylenceye göre, Hızır'ın türbesınde üç tur attık, Musa'nın burada unuttuğu asası (değneğı) kocaman bır ağaç olmuş Araştırmacı Bekı Bardavıd, Samandağı yöresını dolaşsa, çok şey bulabılır yazacak Körün değneğını belledığı gıbı, Bodrum'a, Marmarıs'e gıdenler, bır de Samandağı'na gıtsınler' A açk B bulutlu K lan S sst Y yaOm Kahire » Özal'ın Son Siyasal Kuman... ferandumun sonucuna göre" ANAP lıderı sıBoyle bır sorunun ortaya atılabılmesı bıle yasetten çekılebılır, ancak ülke de en kısa bır bakıma garıp değıl m ı ' Çunku 25 Eylul' zamanda erken genel seçımlere gıderek yöde guvenoylaması yapılacaksa, belırleyıcı netıcı kadrolarım sandıkta belırler Hepsı o kadar* oran, toplam oyların yandan bır fazlası ya da bır eksığı olmaz m ı ' Pazar gunu referandum sandığından ne Ama halkoylamasını kendısı ıçın "guveno çıkacağına ve Özal'ın stratejı değışıklığının yu'Yıaçevıren bır sıyaset adamı, bunun krı evet oylarını hangı oranda etkıleyecegıne ılışterını de kendısı belırlemeye kalkışırsa, bu kın varsayımları bır yana bırakıyoruz ış nasıl CNJdıye almabılır^ Bugün ıçın altı çızılmesı gereken bır nok"Bu benım ıçın bır guven oylamasıdır, ama ta var 290 mılletvekılıyle mutlak çoğunluğa ölçusunu de ben tayın edenm" demenın sahıp bır ıktıdar partısı ıle hukumetın başı ınandırıcılığı olabılır mı? olan bır sıyaset adamı, boylesıne yaşamsal Bunun gıbı ınandıncı gozukmeyen bır baş bır kararı, partısının yetkılı kurullarına en ufak ka tutumu daha var Sayın Özal'ın ANAP lı bır danışma gereğını bıle duymaksızın, dar den her şeyı kendısıyle kaım saymaktadır, aıle çevresı ıçınde alabılıyorsa, durup duşunyanı kendısı polıtıka sahnesınden çekılırse mek gerekır o ınsan hakkında Boylesı bır tusankı dunyanın sonu gelecektır tum, degıl devlet, hukümet ve partı yonetıGuneşın Ozal'la batıp, Ozal'la doğduğu mıyle, alelade bır şırket yönetımının cıddıyetıyle bıle bağdaşmaz nu sananlar olabılır Sayın Özal'ın surprızı. kendısını, donuşu Ama gerçek oyle değıldır Eğer rejımın adı "demokrası" ıse orada çare tukenmez "Re olmayan bır kapının eşığıne getırmıştır (Baştarafı I. Sayfada) Özal: Ayrılırsam millete dönerim HAKKI ERDEM ADNAN BAŞTOPÇU BURSA Başbakan Turgut Ozal, radyo ve televızyonda halk ovlaması sonucuna göre başbakanlıktan ve politikadan çekilebılecegını açıkladıktan sonra dun Bursa'da vatandaşlardan "hizmet edecek insanlara destek olunmasını" ıstedı Özal, "Ben bu halkın içinden geldim. Basbakanlıktan aynlırsam aranıza gırer kaybolurum, aramzda olunım" dedı Bu gun önce lnönu'nun konuştuğu Fomora alanında "Bırakıp gidersen sen bizi, onlar penşan eder j i n e Turkiyemizı" ve "Memleketi bunlara bırakamazsın Ozal!.. Gitme kal!..." pankartlarıyla karşılanan Başbakan Özal, 23 ve 24 eylulde radyo ve TV'de yapacağı konuşmaları ızlemelen ıçın vatandaşlara çağrıda bulundu SHP'den bıraz daha fazla kalabalık toplayan Özal, konuşurken sık sık "En buyuk Özal, başka buyuk yok" ve "Yalancı basın" sloganları atıldı Oncelerı oldukça cansız olan Fomora alanındakı kalabalık Ozal, alana geldıkten sonra heyecanlandı Özal'ın alana gelmeden 12 Eylul oncesındekı ekonomık dunım ve anar şıyı yansıtan gazete kupurlennın yer aldığı fotokopıler dağıtıldı Bu fotokopıler dagıtıhrken ANAP'lılar, "Başbakanımız Turgut Özal'ın ozel bır ncası var. Fotokopısi dagıtılan belgderin çok dıkkatle okunmasını isriyor" anonsları yapıldı mız guçle korkmadan, çekinmeden en zor isJeri yaptık. Gonlumuz rahattır. Turkiye'nin geleceği muemmendır. Turkiye, Allah'ın iznıyle ileriye doğru bir fişek gıbı gidecek." Başbakan Ozal, halkoylaması sonucuna göıe gerekırse poiıtıkadan çekıleceğı yolundakı açıklamaya ıse, konuşmasının son bölumunde kısaca değındı Ozal, bu konuda aynen şunları soyledr "1980 oncesınin o zıhniyetine asla donulmemelı. Çunku orada analann gozyaşlan var. Bırbınyle anlaşan degil, kavga eden gençler var. 12 tane koausyon hukumeti var. Oraya donmoın. Kanmayın. Benim size soyle\ebıleceğım en onemli şey bu. Hizmet edecek insanlara elınizden geldığı kadar destek olun kı, bundan sonra kotu adamlar ıdare>e gelmesın Huzurunuzda bır kere daha ıfade ediyorum Bızım memlekete hizmetten başka hiçbır sevdamız yoktur. Koltuga da baskaiannın olduğu gibı vapısmıs degiliz. Namerdım falan da sovlemıyorum. Kendım ıçın bu şey ıstiyorsam namerdim falan da demıyorum. Ne istiyorsam ulkem için. Sevgilı Bursalılar, Ozal bu milletin içinden çıktı. Ben bu halkın içinden geldim. Bız halk çocuğuyuz. Basbakanlıktan aynlırsam araıuza girer, kaybolurum." özal'ın bu sözlen uzenne alanda bulunan kalabalıktan şaşkınlıkla bırlıkte aralannda "olmaz" sözcuğünun de bulunduğu bır uğultu yükseldı özal, bunun uzerıne sözlennı, "Aranızda, aranızda olurum" dıye tamamıadı Ozal daha sonra, "Hepınize sevgiler, saygılar sunanm. Memleketi duşunun, Turkiye'nin geleceğini duşunun" dedı ve alanda bulunanlara topluca ANAP selamı verdırdı ANAPtedirgin (Boitomfı 1. Sayfada) renmek ıstedıler Bazı ıl ve ılçe yönetıcılerı ağlayarak, "T\ırgut Bey politikayı bırakırsa ANAP yok olur. Boyle bir şeye inn vermeyin" dıyerek ANAP Genel Merken yönetıcılennı uyardılar. özal'ın referandumdan çıkacak Genel Başkan Yardımcılan kendi aralannda yaptıklan sohbetlerde, Özal'ın ıstıfa kozunu şöyle değerlendırıyorlar 1. Başbakan Turgut Ozal, kendi başına buynk bir siyasi riske girmiştir. Artık ok yaydan çıkmıştır. Bize duşen, Başbakan Ozal'ı bu koşullarda >alnız bırakmamaktır. Karann ANAP orgulune damşılmadan alınması buyuk bir siyasi haladır, ancak referandumdan Başbakan Özal'ın polio'kadan aynlmasına >ol acacak bır tablo ortaya çıkmaması için çalışmak (Baştarafı I. Sayfada) gerekir. "Halkın sesı, Hak'kın sesı" ıse sonuç ne olursa olsun, Özal ; 2 Başbakan Özal'ın pohtikayı ın siyasal yaşamını surdurmesı gerekır Bunun tersı, "Halk, benı bırakma duşüncesı tüm örgütuseçmek zorundadır" demektır kı, böyle saplantıların demokramüzde uzüntu yaratmıştır örguttık yaşamda yerı yoktur lenmız yorgun \e ısteksızdı HatDemokrasıde kımse vazgeçılmez değıldır ta bazı partı örgutlerımızde Çoğulcu demokrasılerde her düşüncenın bır karşılı ve her "hayır" ıçın çalışmalar >apılı>orsıyaset adamının da bır seçeneğı bulunur "Ben olmazsam du Başbakan özal'ın bu kararınolmaz" mantığı tek partı dönemlerıne özgudür dan sonra butun ANAP teşkılatÖyle anlaşılıyor kı, Sayın Başbakan, ayaklarının altındakı larına dınamızm gelmıştır Şımdı "zemının" kaydığını hıssedıyor ve bu yolla kararsız seçmenlerı artık tum örgutlerımız, mılletveetkılemeye çalışıyor kılıyle ıl ve ılçe başkanları ve beÖnce "Geltşen Türkıye" adlı programda kendınden söz ettı ledıye başkanları ıle referandumdan evet çıkması ıçın yoğun bır çaTFfT Yasası'na göre "hukümet uygulamalannm tanıtılması" amalışma içıne gıreceklerdır Özal'ın ci ıle sınırlı olması gereken programda Ozal, kendısıne yönebu kararı, evet oylarmın oranını len "suıkastgınşımıne" bıle degındı 55 yaşında sıyasete atıldıyuzde 5 ıle 10 arasında arttınr ğını, şımdı 62 yaşında olduğu da bu "hukümet uygulamalannm tanıtılması" programında yer aldı 3. Başbakan Ozal, politikadan Program, bır seçım konuşması gıbı "karar sızın" sözcüklen a> nlma konusuna açıklık getirmemıştır. Herhalde son radyoıle bıttı televizyon konuşmasında bır oran Bu konuşmanın ardından "Ya bana oy venrsınız ya çekılınm" getırecektır. Buyuk olasılıkla konuşmasının geleceği bellıydı "e\et" oylannın yuzde 30'uu altıCumartesı günkü "Gelışen Türkıye" programıydı Pazar günna duşmesını kendisı için bir gukü de "Gelışen Özaf" programı herhalde 1 vensidik olarak sayacağını açıklaÖzal, sıyaset sahnesıne 12 Eylül askerı yonetımı ıle bırlıkte yacaktır. Ama evet o>larının yuzçıktı Uyguladığı sıyaset o günden bugune "12 Eylül patentı" de 36 veya uzerinde çıkması dutaşıyor Tepeden ınmecılık, buyurganlık ve tek adam yonetımı, rumunda politikadan aynlması bu "patenbn" başlıca özellıklerıdır soz konusu olmayacaktır. ANAP Bır başbakan "ya ıstıkrarsızlık ya ben" dıyebılır m ı ' "Halkın (eşkilatlan evet oylannırı yuzde sesı, Hak'kın sesı" dedıkten bır salıse geçmeden "Çıkacak so 3036 arasında çıkacağı umudunu nuçlara göre basbakanlıktan ve polıtıkadan aynlınm" dıye konu taşıyorlar. şabılır mı 9 "Ben gıdersem, 80 öncesıne dönulur" dıye anarşı 4 Kötu bır olasılıkla Başbakan ve terörü pazarlık masasına pey akçesı gıbı sürebılır mı? özal politikadan aynlma duruÖzal'm yakın çevresındekıler, acaba kendısıne, "Fransa'nın munda kalırsa derhal olağanustu her şeyı" General de Gaulle'un 1969 yılında yerel yönetımler kokongreye gıdılmehdır Özal'ın bu nusunda yapılan halkoylaması öncesınde "hayır denırse kararını yenıden gozden geçırmesı çekılınm" dıye konuştuğunu, bu yüzden oylama sonunda sıyasağlanmalı, olağanustu kongrede set sahnesınden çekılmek zorunda kaldığını anlatmışlar mıdır' Özal'ın kararını yenıden değerlenevet oylanmn yüzde kaç olması durumunda pohtikayı bırakacağı en çok merak edılen konu oldu ANAP Genel Başkan Yardımcılan bu sorulara, "Bilmiyoruz. Sanınz Başbakan 23 ve 24 eylul gunleri yapacağı konuşmasında bunu açıklayacak" yaıutını verdıler. UGÜR MLMCU GOZLEM Sanmıyorum, kım anlatacak k ı ' Fransa halkı, bu ulusal dırenış kahramanına bıle "hayır" demesını bılmıştır Kaldı kı Özal, de Gaulle değıldır Özal, 12 Eylül 1980 gunu emırkomuta zıncırı ıçınde başbakan yardımcılığı koltuğuna oturtulmuş bır eskı burokrattır 12 Eylul askerı rejımının "koruması ve kollaması" altında yenıden yedeksubaylık yaparcasına sıyaset sahnesınde yerını alan Özal, uyguladığı model ıle ekonomıyı karaya oturtmuş, enflasyonu yüzde 80 lere çıkartmış bır başbakandır Oyleyse nıçın "vazgeçılmez adam" olsun' Ekonomıyı ıflasa sürükledı, şımdı kaçmak ıstıyor. Daha düne kadar "1992'ye kadar ıktıdardayız" dedıkten sonra nedır bu "dramatık show"un anlamı' Halk, kendısını bundan sonra "muhalefet lıden" olarak da gormek ısterse, "halkın sesı, Hak'kın sesı" demeyecek mıdır Sayın Başbakan' "Halkın sesı", ızınlı partılerın katıldıklan seçımlerde kendısını başbakan yapınca "ses"de aynı halk bır başkasını başbakanlık koltuğuna oturtursa, bu "ses" değıl de "nefes" mı olacaktır? Yüzde 36'lık oy ıle parlamento çoğunluğunu ele geçırınce, "halkın sesı, Hak'kın sesı" olacak da aynı halk, "yeffi artrfc" derse, bu ses, ses olmaktan çıkacak mıdır' Hem bırakıp nereye gıdecektır ÖzaP Suudı bankalarına m ı ' IMF'ye mı? Yoksa, Ahmet Öza/'ın kuracağı şırketlere m ı ' Nereye' lyı hoş da Sayın Cumhurbaşkanımız bu ışlere ne dıyor? Ister mısınız Sayın Evren halkoylaması ıçın saklı tuttuğu konuşma hakkını kullanıp, "Evef oyu kullanın, yoksa Ozal çekılırse, ben de aynlınm" desın' Sayın Özal, gözlerımızın ıçıne baka baka "Ben gıdersem, 12 Eylul öncesı zıhnıyet gehr" dıyor, "12 Eylul bayrak harekâtı lıden" Sayın Evren, bu konudakı duşuncelerını açıklamayacak m ı ' dırmesı kararı ahnmalıdır Ozal artık ANAP'ın değıl, mılletın mahdır ve Meclıste 292 mılletvekılı ıle temsıl edılen bır Başbakanın kendı başına pohtikayı bırakma kararı alması soz konusu değıldır Lıberaller arasında Dışışlen Bakanı Mesut Yılmaz, genel başkanlığa en uygun ısım olarak değerlendırılıyor Daha once Ahmet Özal'ı da "ikinci adam" olarak duşunen lıberaller, Ahmet Özal'ın Başbakana politikadan çekılme karan aldırması nedenıyle bu şansını yıtırdığını soyluyorlar Bazı ANAP çevrelerınce Özal'dan sonra ANAP Genel BaşkanlığYna duşunulen Ahmet Ozal, lıberallerın desteğını yıtırmış görunuyor Ikinci adam olarak daha önce adı geçen Yusuf Bozkurt Ozal'a da ANAP ıçınde fazla şans tanınmıyor Yusuf Bozkurt özal'ın teşkılatlarla ılışkısı olmadığına dıkkatı çeken ANAP'lılar, "Teşkılatın aileden binni benimsemesi artık çok zor" dıyorlar. Bu arada ANAP Başkanlık Dıvanı'nın da yarın toplanması beklemyor Başbakan ve ANAP Genel Başkanı Turgut Özal katılmasa bıle ANAP Genel Başkan Yardımcılan bır araya gelerek konuyu değerlendırmeyı duşunuyorlar Saat 17 00 sıralarında özel uçakla geldığı havaalanından Fomora alanına seçım otobusu ıle geçen Özal, yol boyunca eşı Semra Ozal'la bırlıkte Bursahlan selamladı Özal ıle bırlıkte oğlu Ahmet Özal'ın yanı sıra Genel Başkan yardımcılan Halil Şıvgın ve Ali Talip Ozdemir de Bursa'ya geldıler Bır suredır Bursa'da mıtıng hazırlıklannı surdüren Malıye ve Gümruk Bakanı Kurtcebe lannın onu alınmaz artık." Alptemocin ıse özal'ı havaalanınANAP'lılar, kendı aralarında da beyaz gıysılerle karşıladı kı kuhslerde yenı lıder arayışını Özal'ın mıtıngını SHP Partı sürdurürlerken, özal'ın politika Meclısı Üyesı ve Bursa mılletvedan aynlma kararı ıle bırlıkte önıl kılı Fehmi Işıklar da Fomora alamuzdekı yıl cumhurbaşkanlığına nına yakın bır bınadan ızledı adavhğının da suya duştuğunu be Özal, konuşma yapacağı alana gehrtıyorlar Kendı partısı ıçınde lı hrken DYP ıl merkezı önunden derhğını tartışma konusu yapan geçtığı sırada, burada bulunan baÖzal'ın cumhurbaşkanlığına aday zı DYP'hler önce otobusuıı uzeolması "çok zayıf bir oiasuik" ola nndekılere el salladılar, daha sonrak değerlendırılıyor ra mıtıng alanına gıdenlerı tebesÖzal'ın politikadan aynlma ka . sumle ızledıler Bazı DYP'hler ıse rarı. en fazla hberal eğılım arasın başparmaklarını aşağıya doğru da şaşkınlık yarattı Lıberallerın tutarak, ANAP'hlara "dusecekçoğu Özal'ın karannı, TV'den ko siniz" ışaretı verdıler nuşmasıyla bırlıkte öğrendıler SeSaat 18 10 sıralarında konuşçım bolgelerınde çeşıtlı toplantı maya başlayan Özal, son açıklalarda bulunan hberaller, Özal'ın masına fazla değınmedı 20 dakıkonuşmasını dınledıkten sonra ka suren konuşmasında özal, herhangı bır yorumda bulunma memleketın önernh bır dönemeçdılar Lıberal eğılımın önculenn ten geçtığmı belırterek 12 Eylul den bır ANAP'lı, teşkılattan ge öncesı ekonomık durumun eleştılen soruları cevapsız bıraktıkları rısıru yaptı özal, 9 yıl önce zanı, durumu değerlendıreceklennı manın başbakanının kendısını soyledı Lıberaller kendı araların başbakanlık ınusteşarlığına getırda durum değerlendırmesı yapa dığıru kaydederek "Turkiye bir caklar ve Özal'ın cekılmesı duru uçurumun kenarına gelmişti. Bu munda lıdenn kım olabıleceğı ko yıkılan ekonomiyi sen duzelteceknusuna açıklık getırmeye çalışa sın dediler. Daha sonra ordu mucaklar dahale etti. 12 Eylul oldu. Beni başbakan yanhracısı yaptılar. Asken yonetim zamanında da ekonomının duzeltılmesı için canlabaşla çalıştım. Bir daha boyle bir durumla karşılaşırsak o iş yapılamaz" dıye konuştu Bir iltica Başbakan, mıtıng dağılırken son anda, "Bir şey soylemeyi unuttunı" dıye yenı bır açıklamada bulundu. Özal, 2324 eylul gunlen, radyoTVde yapacağı konuşmalann dıkkatlı ızlenmesını ıstedıkten sonra eşıvle bırlıkte Yunanıstan'a kaçan bır bayan parlamenterın Turkıye'ye sığınmak ıstedığını açıkladı Özal, bu mılletvekılının Turkıye'ye geleceğını bıldırerek, "Bulgaristan'ı süuştınnaya devam edıyoruz. Netıce de alacagız" dedı Lider arayışı ANAP'ta Özal'ın pohtikayı bırakma karannın şoku surerken, eğılımler yenı lıder arayışına gırdıler A N A P ' ı n hareketçımuhafazakâr ıttıfak ıçerısınde yer alan bazı kışılen, özel sohbetlerde Başbakan Özal'ın kararını "ıkinci bir stratejik hata" olarak nıtelıyorlar Referanduma gıdılmesının ılk stratejık hata olduğunu ıfade eden ıttıfak yanhsı bır ANAP'lı, "Başbakanın şıradi orgute hiç danışmadan politikayı bırakma kararı aldıgını açıklama^ı ikincı bir sıyası hatadır. Bu riskli bir kumardır" dedı Ittıfakın onde gelen ısımierı de Özal'ın polıtıkayı bırakma duşuncesının A N A P ıçın buyuk sıkıntılara yol açacağını savundular Özal'ın kararına ıhşkın yapılan değerlendırmelet ıse şoyle "Başbakan Turgut Özal'ın ozdlikle ANAP teşkilatı uzerindeki etkisi, 'durust, guvenılır ve cesur bır lıder' idi. En zor koşullarda bile ANAP için duşunulen tek ısimdir. Ancak Ozal ılk kez politikadan çekilebılecegını açıklayarak bu guçlu lıder imajını silmiştır. Aynca Başbakan Ozal, orgutune danışmadan aldıgı karar ıle baştan ben ANAP'ın surdurduğu propagandayı silmiştır. kendisı 1992'ye kadar iktidardayız diyordu, referandum hukümet ıçın bır guvenoylaması degildir diyordu. Bunları soyleyen muhalefeti eleştiriyordu. Şimdı ANAP, muhalefetin referandum kampanyası boyunca soylediklerinı doğmlamış, kabul etmiş bır dunıma gırmıştır. Başbakanın politikadan çekılme kararı orgutte duygusal bır uzuntu ve şok yarattı. Belki bu duygusal atmosferde evet oyları artabılır, ama sonra partı içinde çok buyuk sıkıntılara duşenz. Ikinci adamlık utrtışması ve lıder arayış Taşar: Özal gidemez ANAP Ankara Mılletvekılı Mustafa Taşar, Özal'ın tek başına karar veremeyeceğını söyledı Gazıantep'te bır basın toplantısı duzenleyen Taşar, Özal'ın mılletvekıllen, bakanlar, ıl başkanları, beledıye meclıs uyelerıyle bırlıkte karar vermek zorunda olduğunu belırterek "Özal oylamanın sonunda verecegi karan (ek başına alamaz. Oylamanın sonunda bır rakım yok, 36'mı, 46'mı, 26'mı, lS'mi ne olursa ne olur, belkı onu da biriki gun sonra açıklar" dıye konuştu Adalet Bakanı Mehmet Topaç, Uşak'ta gazetecılere, Özal'ın konuşmasını bır taktık olarak nıteledı ve "Başbakan evet oylannı nıspetini yukseltmek ıstıyor. Bu bıze gore 10'luk bir avantaj saglayacak ve e>etler yuzde 5060'lara çıkacak. Biz 1992'ye kadar iktidanz" dedı Sanayı ve Tıcaret Bakanı Şuknı Yurnr, Fatsa'dakı konuşmasında, "Ozal ıstifa ederse, Ordu mılletvekıllerı olarak yedimiz de ıstifa ederız" dedı Eskı Meclıs Başkanı, Trabzon Mılletvekılı Necmettin Karaduman ıse, gelışmelerı şoyle değerlendırdı "Benun tahmınım şudur. Temas ettiğim birçok ANAP'lı referanduma karşı. Bunu Sayın Başbakan da bıliyor. ANAP'hlara bır uyarı bu." ANAP'tan bır süre önce ıstıfa eden Çorum eskı mılletvekılı thsan Tombuş, "halkı kaosla tehdit eden Ozal'ı kişisel diktatorluk kurmalüa" suçladı ANAP Teşkılat Başkanı Oltan Sungurlu, tum partı örgutlerının en kısa zamanda Özal'ın son kararı ıle ılgılı göruşlerını genel merkeze bıldırmelennı ıstedı Sungurlu, teşkılatlarla goruştukten sonra bır rapor hazırlayarak Başba kan Turgut Ozal'a ıletecek PENCERE (Baftamfı 2. Sayfada) Ama Ozal gerçekten gıdecek m ı ' Yoksa oyun mu oynuyor' "Referandumdan çıkacak sonuç" ne demektır' Az şekerlı kahve falına bakan komşu hanım gıbı gelışıguzel konuşulur mu Sana bır yol gorunüyor, ama bır vakıtte mı desem, üç vakıtte mı desem' Ne vakıtte gıdeceğı bellı değıl Özal'ın Ama ıktıdarda kalırsa ne yapacağı besbellı Bu turden yapay lıderlerın programı IMF ; nın ve Dunya Bankası'nın programlarında yazılıdır O raporlar da kaç gunden ben Cumhurıyet Gazetesı'nde yayımlanıyor Sağcı lıder mı dedın' Içerıye karşı barut dışarıya karşı kuzu Ne yapsın adamcağız şımdı' Ikı arada bır derede kaldı Bursa'nın Fomara Alaru'nı dun akşamustu doldurmaya başlayan kalabalık, başta bır gun öncekı SHP'ye hem sayı hem coşku.açısından ulaşamıvordu Ama Başbakan'ın yaklaştığının bıldınlmesınden ıtıbaren hem alan dolmaya hem kalabalık canlanmaya başladı En buyuk hareketlenmeyı sağlayan da "Allah Allah bu nasıl sevmek" şarkısıydı Özal'ın alana gelmesınden az önce de daha guncel bez afışler yetıştırıldı "Memleketi bunlara bırakma Özal' Gitme kal'" Bir başka ügınç Haber Merkezi Başbakan pankartta da 'Terk etmedı sevdan Turgut Özal'ın referandumdan çı benı" yazılıydı Ahmet Arifın unkacak sonuca göre basbakanlık lu dızesı donmuş dolaşmış Ozal'a tan ve politikadan ayrılacağını sevgı bıldırmek ıçın kullanılıveraçıklaması, dış basında şımdıhk mıştı fazla bır yankı uyandırmadı Özal yarım saatı bulmayan koPans'ten Sabetay Varol'un bıldırdığme gore, " L e M o n d e " Ga nuşmasının uzunca bır bolumunzetesı'nın yazısında Başbakan de musteşarlıktan başbakanhğa Özal'ın referanduma gıtme ne gehşuu anlattı, sonrakı hızmetledenlerı sıralandıktan sonra Deniz rıyle gerçekleştudıklennı yıne bıBaykal'ın SHP genel sekreten se lınen çerçeveler ıçınde yıneledı. çılmesıyle bu partırun nıhayet Konuşması genellıkle rahattı, anOzal'a karşı ınandıncı bır alter cak sonlara doğru "Hizmet edenatıf halıne gdmeye başladığına cek insanlara elınizden geldığı kadar destek olun", "Ben halk çodıkkat çekılıyor cuğuyum, basbakanlıktan ayrılırHer ıkı muhalefet partısının de referandumu hukumetın sosyal ve sam aranıza gırer kaybolurum" ekonomık pohtıkasına olan des derken daha duygusal ve heyecanteğı sınama ışıne donuşturdukle hydı Mıtıng alanında bır sure "yarını yazan Le Mbnde, Özal'ın hangı rakamların altına duşmeyı lancı basın" dıye bağırdıktan sonıstıfa nedenı sayacağını açıklama ra ANAP'lılar Özal'ın otobusunu dığını da vurguluyor 1969'da yer ızleyen gazetecılerle dolu kamyoalan bır referandumda "hayır"la na da yol boyunca "Yalancı basın, rın "evef'lere ağır basmasını çe sahtekâr basın" dıye bağırdılar kılme gerekçesı yapan General De Bu sevımsız gosterıyı yapanların Gaulle bu tanhte politikadan ay çoğunun 1516 yaşlannda çocuklar olması başına karşı hukümet nlmıştı Londra'dan Edıp Öymen'ın kanadınca açılmış savaşın kuçuk haberıne göre Ingıltere'de ıse ve acı bır sonucu. Bursa'dakı bu öncekı açıklama"Independent" Gazetesı'nden John Bulloch, Özal'ın kararını lanna bır şev eklemesı beklenen uzuntuyle karşıladığını söylerken özal konuşması bıttıkten sonra "Financial Times" Gazetesı'nın "Bır şey unuttum" dıyerek "23 ve eskı Ankara muhabın David 24'unde benı ızleyın" dıye yenıden Barchard da "Demokratik ulke ekran başına çağırdı Özal'ın relerde yerel seçımlenn hukumetın ferandum kampanvasını gergınleşkadennı etkılevecek onemi olma tırme stratejısının ıkmcı aşaması ıçın uç gun daha bekleyeceğız ması gerekır" dedı 25 Eylul halkoylamasının kendı meselesı olmadığmı kaydederek sözlennı şöyle surdurdü "25 Eylul referandumu Ozal meselesi değil, sizın meseleniz. Gu>a bunlar demokrası havanleri idı. Bız halkoylamasıyla halkın fikrini sorma alışkanlığını getiri>oruz. Ama karşı çıkıyoriar." Özal, 12 Eylul öncesınde karaborsa ve kaçakçıhğın uzerıne gıdılmedığı yolundakı göruşlerıııı vınelerken de şoyle konuştu' "Biz karaborsanın, kaçakçıhğın uzerine gittik. Ben 1980'den once o devrin iktıdanna bunu soyledigım zaman mafyadan korktular. 'Neme lazım bırak, başka şeyle ılgılen' dediler. Bizim bu şekilde aldığımız parayı soylesem, dudağınız uçuklar. Bır yılda 800 milyar lira. Şimdı kimler Ozal'a git demez. Arkada daha neler var neler. Biz sizden aldıgı (Baftarafı 1. Sayfada) ğı konuşmasında bır gun öncekı "çekilirim" açıklamasını dolaylı bır bıçımde yınelemekle yetındı "Basbakanlıktan aynhrsam aranıza gırer kaybolurum, aranızda olurum:' ANAP Genel Başkan Yardımcısı Halil Şıvgın da bır gün öncekı açıklamanın "Teşkılatta da vatandaşta da şok yarattığını" söyluyor, "Ben de sizden fazla bır şey bılmıyomm, cuma ve cumartesı konuşmalannda açıklayacak" diyordu ANAP'ın bır yerel yönetıcısı ıse "Oyle bir şey olursa memlekette ihtilalden çok tesiri olur" dıyor, bundan ote bır şey duşunemedığını soyluyordu. Bursa'da £t 3îî<rn3e "de Gaulle"cü üslup" Özal'ın kararı dış basında BURHANARPAD HESAPLAgMA (Baştarafı 2. Sayfada) çenlerde Korkunç bır panoramaydı gördüklerım Bogaz ıkı kıyıdan tepelere, yüzlerce yapıyla sılme dolmaktaydı Dolmuştu bıle Hele Istınye'den Sarıyer yamaçlarına Yureğınde doğa ve Istanbul sevgısı olan bır ınsan gördüklerınden ötürü kahrolabılırdı Yüksek Mımar Hüsrev Tayla, Çırağan duvarlarının yıktırılması karşısında "kahroluyorum" dıyor ve şöyle sürdürüyordu "Türk külturuyle alay mı edıyorlar' Bu tür duvarlar sarayın tamamlayıcısı, bır parçasıdır Onları kaldırmaya hakkımız y o k " Prof Dr Lemı Meray da şunları söylüyor "Bu tür duvarlar özellık arz eden yapılardır Sarayın bır kıtlesıdır Yanına yapılan otel bınalarının bır kttlesı var O duvar yıkılınca denız falan gözukmeyecek Dalan, Çırağan duvartannın yıkımı olayından az önce bır başka torenın baş kışısıydı Eskıden Tayyare apartmanları, daha eskılerın de 'Harıkzedegân (yangından zarar gormuşler) apartmanları dedığı 192O'lı yıllar yapımı bır yerleşım blokunu, yarım yüzyılı aşkın bır suredır orada oturan o kuçük kuçük apartmancıklara başını sokmuş yüzlerce aıleyı sokağa atıvermıştı Beş yıldızlı otel yaptırıyorum, dıye ovunmek ıçımOysa Tayyare apartmanları, 192O'lı yıllarda Istanbulluların para bağışlarıyla yapılmıştı Değıl Beledıye Başkanı, yasalarustü bır güç bıle o Istanbulluları sokağa atıp otel ışletmecısıne veremezdı Veremezdı ama verıvermıştı. Karşılığını da görmuştu Harıkzedegân apartmanlarından bozma beş yıldızlı otelın goze çarpan bır yenne 'Dalan Plazza' tabelası torenle yerleştırıldı ANAP'lı Beledıye Başkanı Bedrettın Dalan, pcHıtıkacılık gereğı kalabalığa seslenırken "Istanbullu hemşerılenm'" deyımını sık sık kullanır Turkçe Sozluk'te 'Hemşerı' karşılığı şu açıklama var "Bır ılden olan kımse Koylulere hıtap ederken memleketlım anlamına kullanılır" Bınlerce yılın oluşturduğu kultür kalıntılarını acımasızca yıktıran ve bununla ovunen kımse Istanbullu hemşerılerımi" seslenışını kullanamaz Dalan enınde sonunda bunun hesabını vermelıdır