Catalog

11 OCAK 1988 EKONOMİ CUMHURÎYET/9 TÜRKİYE'den Emisyon yeniden 3 trilyonu aştı ANKARA (AA) Emisyon hacmi, 1 ocak itibariyle yeniden 3 trilyon lirayı aştı. Aralık ayının son haftasmda, piyasaya 62.9 milyar lira suriildü. Buna göre 25 Aralık 1987 tarihinde 2 trilyon 955.3 milyar lira olan piyasadaki kâğıt para miktan, 1 Ocak 1988 itibariyle 3 trilyon 182 milyar liraya ulaştı. Köprüden38 ilyar gelir ANKARA (AA) tstanbul Boğazıçi Köprüsu'nden 1987 yılında geciş ucreti olarak toplam 38 milyar lira gelir sağlandı. Karayolları Genel Müdürlüğu'nden alınan bilgiye göre, kopru gelirlerinde bir önceki yıla oranla yüzde 30 artış gorüldu. Istanbul Boğaziçi Köprüsü'nden 1986 yılında toplam 24 milyar lira gelir elde edilmişti. 1987 yılı 1 ocak ile 21 aralık tarihleri arasında kopruden 48 milyon araç geçiş yaptı. 1986 yılında bu rakam 44 milyon araç olarak belirlenmişti. Yetkililer, yapılan hesaplamalara göre köprunun günlük araç geçiş kapasitesinin 120 bin olduğunu, ancak köprüden bir günde geçen araç sayısının zaman zaman 160 bine ulaştığını bildirdiler. Boğaz Köprusu ile dovize endeksli Hasan Uğurlu Barajı gelir ortakhğı senetleri ve Petkim tahviUerinin gelir payı ödemeleri 13 ocak çarşamba günu yapılacak. Son ödemesi yapılacak Boğaz Köprüsü " A " tertibi gelir ortakhğı senetlerinin yıllık getirisı yüzde 108'e uiaştı. " A " tertibi senet sahıpleri son dönemde yüzde 60.74 gelir sağladılar. Bu senetlere bir önceki 6 aylık dönemde yüzde 47.13 oranında gelir payı ödenmişti. " A " tertibi senet sahiplerine son ödemeyle birlikte ana para ödemesi de yapılacak. 13 ocakta yapılacak ödemede Boğaz Köprüsü " B " tertibi senet sahiplerine de yüzde 53.99 oranında gelir payı verilecek. " B " tertibi seneüerin yıllık getirisi geçen dönemde sağladığı yüzde 41.89 oranındaki gelirle birlikte yüzde 95.88'e ulaşıyor. Dövize endeksli senet uygulamasında ilk örnek olan Hasan Uğurlu Barajı " A " tertibi gelir ortakhğı senetlerinin birincı dönem payı odemeleri de 13 ocak çarşamba gunünden itibaren yapılacak. tş Bankası şubelerinde yapılacak ödemelerde senet sahiplerine toplam 3 milyar 503.9 milyon lira dağıtılacak. Dövize endeksli Petkim " A " tertibi tahvillerinin faiz odemeleri de aynı gün yapılacak. Ziraat Bankası şubelerinde yapılacak ödemede tahvil sahipleri toplam 2 milyar 11.5 milyon lirayı paylasacaklar. 11 ayda 6 trilyonluk teşvik ANKARA (AA) Teşvik belgesi verilen yatırım projelerinin 1987 yılının ilk 11 ayındaki toplam tutarı 6 trilyon lirayı aştı. DPT Teşvik ve Uygulama Başkanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, 1987 yılı ocakkasım döneminde yatırım tutan 6 trilyon 50 milyar lira olan 2 bin440 proje için teşvik belgesi düzenlendi. 1986 yılının aynı döneminde 4 trilyon 458 milyar lira tutarlı 2 bin 184 proje için teşvik belgesi verilmişti. ANKARA (AA) Turkiye'ye geçen yıl içinde giriş izni verilen yabancı sermaye tutan, beklentileri aşarak 536.5 mi'yon dolara ulaştı. Yabancı sermaye izinleri, 1986'da verilenin yüzde 47.4 üzerine çıktı. Turkiye'ye, Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu'nun çıktığı 1954'ten 1979 yılına kadar gelen yabancı sermaye tutan 228 milyon dolan bulurken, 1980'den sonra yeniden duzenlenen teşvikler sonucu bugune kadar izne bağlanan sermaye tutarı ise 2.1 milyar dolara ulaştı. Geçen yıl 500 milyon dolar dolayında yabancı sermayenin izne bağlanabileceğini tahmin eden DPT Yabancı Sermaye Başkanlığı, verdiği 698 adet izinle 536 milyon 4S0 bin dolarlık yabancı sermaye gelişini onayladı. Bu sermayenin 271 milyon dolannın yeni yapılacak yatırımlarda kullanılmak üzere gelmesı öngöruldü. 177.2 milyon dolar tutarındaki >abancı sermaye, Türkiye'deki mevcut yabancı sermayeli firmalann sermaye arttmmlarını karşılamak uzere gelecek. Yabancı sermayeli finnalann portföy yatırımlarında kullanmak üzere getirmeyi öngorduğü tutar ise 60.1 milyon dolar oldu. DPT Yabancı Sermaye Başkanlığı yetkilileri, yabancı firmalann Turkiye'ye olan ilgısinin gittikçe arttığını belirterek bu yıl beklentılerin üzerinde bir miktara izin verilmesinin bu ilginin somut bir göstergesi olduğunu ifade ettiler. 1987'de Turkiye'ye gelmesı izne bağlanan yabancı sermayeli firmalann en fazla ilgi gösterdikleri sektörler ticaret ve turizm oldu. Ticaret alanında faaliyetıe bulunacak 265 firmanm 46.1 milyon dolar, turizm alanında yatırımda bulunmak isteyen 77 fırmanın da 132.7 milyon dolarlık talebi izne bağlandı. Kimya sanayisinde 47 firma 83.9 milyon dolarlık, elektrik ve elektronik sanayisinde 31 firma 29.3 milyon dolarlık, gıda ve içki sanayisinde de 27 fırma 34.2 milyon dolarlık sermaye getırmek uzere ızın aldı. Geçen yıl izin alan firmalardan savısal olarak ustunluğu Federal Almanlar alırken en fazla sermaye getirmeyi öngorenler Is\içreliler oldu. 123 Federal Alman ortakb firma 63.9 milyon dolar, 50 tsviçreli fırma da 108.2 milyon dolar sermaye için izin aldı. Kanada'dan 80.6 milyon dolar getirmeyi öngören 71, ABD'den 49.5 rnilyon dolar getirmeyi öngören 55, İngiltere'den 72 milyon dolar getirmeyi öngören 51 firmaya izin verildi. Japon asıllı 13 firma 45.3, Fransız asıllı 18 fırma 21, ttalyan asıllı 16 firma 22 ve Hollanda asıllı 28 firma 12.7 milyon dolarlık sermaye getirmek uzere izin aldı. üıbancı sermaye sririşi 47 arttı EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY İç Pazara Küfreden, Hızlı Büyümeye Sahip Çıkmasın 1987 yılında Türkiye'de "beyaz mallar" denen buzdolabı ve çamaşır makinesi gibi dayanıklı tüketim mallarında üretim ve satış rekorları kırılmış; yerli otomobil üreticisi firmalar, çift vardiya çalışmalanna karşın talebin aylarca gerisirvde kalmış; problemli alt sektör olarak görülen traktörde bile durgunluk, yerini canlılığa bırakmış; inşaat sektöründe ve ona bağlı sanayilerde bir patlama yaşanmış; iç ticaret kıpır kıpır. Bankalar pahalı parayı daha da pahalı satmakta hemen hiçbir probtemte karşılaşmamış, sektörde katlanan kârların 800 milyarı aşması bekleniyor. Büyük sanayı kuruluşları, büyük gruplar 1987 cirolarını ve kârlarını açıklayınca çoğu kimsenin ağzı açık kalacak, bir Sabancı'nın, bir Koç'un grup cıroları belki de 34 trilyonluk rakamlarla ifade edilecek. Bütün bunlar acaba neyin göstergesi? Besbelli ki çok canlı bir iç pazarın göstergesi. Firmalar bu talebe dayanarak üretim ve satışlarını arttırmış, diledikleri gibi fiyatlarına zam yapmış, cirolarını ve kârlarını katlamış. İmalat sanayiindeki yüzde 9.1'lik, inşaat kesimindeki yüzde 6.3'lük, ticaret kesimindeki yüzde 8.7'lik büyüme hep bu sayede sağlanmış, övgü vesılesi olan yüzde 6.8'lik büyüme hızı bu sayede yakalanmış. ithal ikamesı amacıyla kurulmuş olan sanayimiz, tamamen iç pazara dönük olan inşaat sektörümüz iç talebe güvenip hızlı çalıştığı ve hizmet sektörlerinı de peşinden sürüklediği için Türkiye 1986'da ve 1987'de hızlı büyümüş. Gerçek ortada. Ama siz tutup da bunu böyle ifade ederseniz 1980'ler Türkiye'sine özgü "yenilikçi liberaller"in damarına basmış olursunuz. Ortaya attığınız iddiaya, kanıt diye gösterdiğiniz rakamlara bir tek anlamlı ve tutarlı yanıt verilmez, sadece "yenilikçi liberaller" tarafından, "her yeniliğe karşı çıkan tutucu aydın bürokrat" sıfatına layık görülürsünüz. Türkiye'de 1980'den bu yana süren bir moda var. Özellikle iktidar sözcülerinin pek benimsedikleri bu modayı uymak için iç pazarın genişlemesine dayalı kalkmma modeline, ithal ikamesine küfretmek şart. Bir yandan, "kahrolsun ithal ikamesi, kahrolsun iç pazara dayalı büyüme modeli" diyeceksiniz, diğer yandan "yaşasm ihracat, yaşesın ihracata dayalı büyüme" diye hep bir ağızdan tempo tutacaksınız. Bu modaya uyarsanız hemen "yenilikçi liberaller"in safında yer alabılir, "çağdaş köşe yazan" olabilirsiniz. Bu modaya karşı çıkarsanız, hatta modelin kendisine karşı çıkmadan, "iyi ama bir de ortada Türkiye'nin gerçekleri var, 1986 ve 198Tdeki hızlı büyümenin tablosu var" diyecek olursanız hemen, "her yeniliğe karşı çıkan aydın bürokratlar"\n safına itiliverirsiniz. Olay bu kadar basittır. " İthal ikamesine ve iç pazara dayalı sanayileşme büyüme" modeliyle, "ihracata ve dış pazara dayalı sanayileşme büyüme" modelinin karşılaştırılması, hangi modelin ya da sentezin günümüzün Türkiyesi için daha uygun olduğunun saptanması kuşkusuz önemli ve kapsamlı tartışma gerektiren noktalar. Ama bizim buradaki amacımız bu tartışmaya girmek değil. Amacımız, bir yandan iç pazara dayalı büyüme modeline küfredip ihracata dayalı büyümenin bayraktarlığını yapanların, diğer yandan lanetledıkleri yönteqnle sağlanan hızlı büyümey'.e övünmeye kalkışmalarını sergilemek ve iç pazarın önemini vurgulamak. Biraz ekonomiden anlayan ve amacı propaganda yapmak olmayan herkesin teslım edeceği gibi, 1980'den bu yana Türkiye ekonomisinde, Türk sanayiinde kayda değer bir yapı değışıkliğı olmadt, özellikle özel imalat sanayiinde kayda değer yatırım yapılamadı. Ama Sayın Özal'ın büyük katkısıyla bir anlayış değişikliği oldu. Dünyanın Türkiye'den ibaret olmadığı, sübvansiyonlu kur ve faiz politikalarının sonsuza dek süremeyeceği anlaşıldı. Türkiye'nin büyük ölçüde iç pazara dönük olarak kurulmuş, ancak dış girdilere bağımlı sanayiini çalıştırabilmek için ihracat yapmak ve döviz kazanmak zorunda olduğu gerçeği kavrandı. Bu yönde önemli adımlar atıldı, bir ihracatçı kuşağı ortaya çıktı. Uluslararası mali çevrelerin çok hoşuna giden "dışa açılıyoruz, piyasa ekonomisine geçiyoruz" şarkısı bol bol söylendı ve dış kredi akışı sağlandı. işte bu sayede Türkiye iç pazara dönük olarak kurulmuş sanayiini tam kapasiteye yakın kullanma olanağını buldu, iç talebı kamçılayarak büyüme hızını yükselttiğı halde henüz aşılmaz bir döviz darboğazına girmedi. Vte ancak bu ortamda, yani iç pazarın canlanıp umut vaat ettiği ortamda özel sektör yeniden imalat sanayii yatırımlarına, sonuçta ihracat kapasıtesını de arttıracak yatırımlara heves etmeye başladı. Özal. dış borçları tehlikeli şekilde tırmandırmak pahasına da olsa, Türk sanayiini. Türk ekonomisini çalıştırmayı başardı. 1980'lerin koşullarında bu ilk bakışta göründüğü kadar kolay bir şey değildi. Ama enflasyonsuz, sağiıkh büyümeyi sağlayacak, döviz dengesini bıçak sırtından kurtaracak yapısal değişikliği gerçekleştiremedi. Bunu gerçekleştirmek için iç pazara dayalı büyüme modeline küfretmek yerine Türkiye gibi bir ülkede iç pazarın önemini kavramak gerekli galiba. Atalanmız, "Eskiye rajbet olsaydı, bitpazanna nuryağardı' demışler. ama 1988 Turkİye'sinde art arda yapılan yüksek oranlı zamlar ortadire^i bitpazanna duşürdu. Bu pazarları dolduran ortadırek vatandaşlar, adeta "bitpazanna nur yağdırdılar Zamlardan dojayı zor duruma düşen Yücel Bılgi (küçük resim) bir ay önce satm aldığı müzik setinın garanti belgesıni de göstererek, bitpazarında satışa çıkardı. Bitpazanna 'nur' yağdı ABDURRAHMAN YILDIRIM Ve bit pazanna nur yağdu. Ardı arkası kesilmeyen yuksek oranlı zamlar, geniş vatandaş kitlesıni bitpazarına yöneltti. Yenisini alamayan vatandaşlann ihtiyaçlarını buradan karşılaması, zamlar sonucu paraya sıkışanların elindeki eşyasını yine burada satmaya göturmesi, bit pazanna rağbeti arttırdı. Yüzde 60*a dayanan 1987 yılındaki enflasyonun ezip geçtiği geniş vatandaş kitlesinın günlük yaşamı değişmeye başladı. Ağırlaşan yaşam koşulları, artık vatandaşlan yenıyi giymekten fedakârlığa zorluyor. Kullanılmış elbise alıp giyenlerin sayısı da giderek artıyor. Artan fıyatlar karşısında azalan gelirı ile ihtiyaçlarını karşılamaya çalısan ortadirek vatandaşlar, eski eşyalann alınıp satıldığı "bitpazanna" yoneliyor. Ust uste gelen zincirleme zamlardan sonra Topkapı'daki bitpazarını gezdik, alışveriş yapan ortadirek vatandaşlar arasında dolaştık. Sıkıştığı için evindeki teybini, radyosunu satmaya göturenlere rastladık. 64 bin lira maaşla kalorifercilik yapan Yücel Bilgi, bir ay önce 335 bin liraya sat;n aldığı muzik setini satışa götürmüş. Garanti belgesini ve müzik setinin numarasını gösteriyor, şöyle diyor: "Bu seti bir a\ bnce satın aldım, şimdi fiyatı 385 bin lira. Ben 300 bin liraya satıvorum. Çocugum bir haftadan beri hasta. Sabah saat 06.00'da SSK hastanesine gidiyorum, sıra almak için. Ama ne mumkiın. Sonunda bu muzik setini satmaya karar verdim." Yucel Bilgi bu ortamda ortadırek vatandaşlann parasızlıktan dolayı dışarıva dahi çıkamadığını söyluyor. Bilgi "Cebinde otobiis parası bile olmavanlan biliyomm. Artık bizim için gecim >ok. Sabah zeytin ekmek bile yesek 2 bin lirayı aşıyor. Maaşım ise 64 bin lira. Bize hayal hakkı tanımadılar" diye sözlerini sürdürüyorlar. Son zamanlarda müşterilerinin arttığını, fakat satışlarının artmadıgıru belirterek, "Bize mal satmak isteyen çok, ama almak isteyenier o kadar degü" diyen bıtpazarı esnafı, "Bize fakir vatandaşlar geliyor. Burası faklr yalağı. Zaten cebinde parası yok. Kıb lark yararak pazarok ediyoriar. Miışteride para olmayinca alısvtrişin de tadı kalmıyor" diyorlar. Bitpazanna gelen vatandaşlardan bazıları ise bitpazannı neden tercih ettiklennı "kesemiz buraya u>gun" diyerek açıkhyorlar. "Ucuz mal almak için çok geziyor ve çok çene ağntıyoruz. Başka çaremu kalmadı" diyorlar. Yaşam koşulları dargelirliyi kullanılmış mala yöneltti Satışlar pazarlıklıdır' (Kn TL.) 14 a y * buzdptabı 120 Çamaşır makmesı şanzımanlı.. 150 Ftenkli tetevayon 350 Siyahbeyaz tetevteyon .... 3575 Vıdeo göstefici 25(MO0 Teyp 5 etolayzerli 150 RaİJyo 25 Kottuk tatamı (7 kışıtik) 400 SamMye 47 Yaök tek kisiJik 12 Yatak çtft îo^iMc. 20 Battanıye 618 Kvan tek loşilik 12 Oivan çiti ktşiSk. 2535 Çocuk yatak odası * 170 Vıtrin 400 Dilaş makinesi 75 Şoba 25100 Ûtu rnasası 8.5 Çekyat 40140 Gömlek 3 PaırtoİOT 810' CekBt 2030 Patto • . 2040 Yukanda verilen ftyatlar pazarlık oncesı tıyatlardır. Bıtpazartannın ünlü pazarlık yöntemlenyle bu fiyatiarın daha da duşünilrnesı pekâlâ mumkün Hele alacağınız eşyanın özeilıklerıni biliyorsanız, fryaöarı cazip düzeylere ındırme şansıntz daha tazla Esnaf da müşterilennın pazarlık edeceklerinı bıldıklerinden ilk söyledıklerı fiyatların ıcıne pazarlık sonucu düşürüiecek payı da koyuyorlar. Alver: Faizler yakında düşeeek Türkiye, Stringer füzesi yapımma katıkyor ANKARA (AA) Savunma sanayiinde ileri teknolojıye sahip çok sayıda ülkenin mevcut silah parkında bulunan güdümlü Stringer füzelerinin yapımmda Türk teknolojisinden de yararlanılacak. Tek kişinin kullanabildiği güdümlü uçaksavar füzesi "Stringer "in üretimi, Türkiye'nin de dahil olduğu A vrupa firmaian konsorsiyumun ca gerçekleştirilecek. Federal Alman Dornier firmasının liderliğini yaptığı ve aralarmda Türkiye, Belçika, Fransa, tngiltere, Italya'dan fırma ve kuruluşların yer aldığı, "A vrupa Firmalar Konsorsiyumu "nca gerçekleştirilecek bu füzelerde, konsorsiyumu oluşturan Ulke ve firmalarm teknolojilerinden ayrı ayrı yararlamlması planlamyor. tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Vakıflar Bankası Genel Muduru tsmel Alver. 34 ay içinde enflasyonun düşeceğini savunarak "Buna paralei olarak gerek kredi. gerekse mevduat faizierinde de diışme olacak" dedi. Alver aynca bu yıl banka kârlannda azalma olacağını, 1988'in bankalann daha "hesaplı" olmalan gereken bir yıl olacağını söyledi. Türkiye Vakıflar Bankası Genel Mudurü İsmel Alver dün düzenlediği basın toplantısında bankalarmın 1987'yı "60 milyar özkaynak, 1 trilyonu aşan mevduat ve 80 milyarı aşan bir kârla" kapadıklarını açıkladı. Ismet Alver Anadolu Bankası ile Türkiye Emlak Kredi Bankası'nın birleştirilrresi operasyonu üzerine yoneltilen soruya, "'Kendi bankam dışında hiçbir banka hakkında konuşmam. Konnşanlan da kınanm" yanıtını verdi. Bir başka soru uzerine enflasyonun düşme eğilimi gösterdiğini vurgulayan Alver, "Mart nisan aytanna doğnı eniiasyonda duşme olacak. ona paralel olarak da faiz oranlan düşeeek. Bugun bankalann verdigi faizler enflasyonun üzerinde." dedi. DOIARDA İSTİKRAR The Wall Street Journal, hisse senetleri açısından '87yi değerlendirdu EAimanya gizii BONN (AA) F. Almanya Maliye Bakanı Martin Bangemann, dolann istikrara kavuşturulması için ABD, F. Almanya ve Japonya arasında gizli bir anlaşmanır imzalandığı yolundaki haberleri yalanladı. Bangemann, Deutschlandfunk radyosuna verdiği demeçte böyle gizli bir anlaşmanın mevcut olmadığını, ancak merkez bankalan başta olmak üzere, piyasalardakı aşm daîgalanmaların önlenmesi için uygun tedbirler almaya hazır olduklannı betirtti. Bangemann, ABD dolannın toparlanmasını, piyasalann önde gelen sanayileşmış ulkelerin döviz kurlarının istikrara kavuşturulması için ellerinden geleni vapmaya hazır olduklarına duydukları güvtne bağladı. Piya^alardaki guvenin doviz kurlannı makul duzeylere getireceğini umit ettiğini belırten Bangemann, ABD dolannın 1.50 marka kadar inmesinin ekonomik gerçekleri yansıtmadığı görüşünü savundu. F. Almanya Maliye Bakanı Gerhard Stoltenberg ise, Bangemann'ın açıklamalan konusunda herhangi bir yorum vapmadı. Borsa gözlemcileri, "bu uç ulke arasında ABD dolarımn 120140 yen sınınnda tutulması için 15 milyar dolarlık bir fon oluşturulmasını öngören gizli bir anlaşma imzalandığı" yolundaki söylentilerın ABD dolannın geçen hafta hızla :oparlanmasına yardım eden faktorlerden biri olduğunu belirttiler. D ü n y a borsalarına kara bıılut ç ö k t ü The Waü Street'in sıralamaya almadığı İMKB, gazetenin "en kazançlı" olarak îlan ettiği Mexico City borsasını da geride bırakarak 1987'de yüzde 293.8'lik gelir sağladı. J Ekonomi Strvisi Dünya borsalan 1987'yi büyük ümitlerin ve yüksek oranlı kâr planlannın tersine dondüğü bir yıl olarak hatırlayacaklar. Fransa, Isviçre, lulya ve Federal Almanya'da borsa endeksleri yüzde 25'i asan bir düşüşle 1987'yi kapatırken, Türkiye"de tstanbul Menkul Kıymetier Borsası Endeksi geçen yıl yüzde 293.8'lik bir artışla yatırımcılann yüzünü güldürdü. The VVUI Street Jonırnal gazetesinin hazırladığı yıl sonu ekinin dünya borsalan bölümünde secümiş büyük borsalar arasında en yüksek performansı yüzde 151.5 ile Mexico City Borsası gösterdi. Ancak bu listeye İMKB Endeksi eklendiğinde, tüm "alaturkalığına" rağmen gelişmekte olan borsamız ilk sırayı alıvor. 19 ekimdeki 'Kara Pazartesi' ile 508 puanlık rekor düşüş gösteren New York Borsası'nın Dow Jones Endeksi ise geçen yılı yüzde 0.6'lık bir artış ile kapadı. Ispanya, Japonya. Kanada ve lngiltere borsalarının endeksleri de yılı artışla kapadılar. Avnıpa'da zarar rekorunu ise Federal Almanya'nın Frankfurt Borsası Endeksi yüzde 39.7 ile kırdı. Dünya çapında türn borsalarda ekim krizine kadar hızla yükselen endeksler, Wall Street'teki "felaketin" tüm dünya borsalannı hızla sarması üzerine düşüşe geçtiler. Kriz yatınmcılann hisse senedine olan güvenini sarsarken, hükümetler de kamu şirketlerinin hisselerini halka satma programlannı ertelediler. Avrupalı ve Uzakdoğulu borsacılar 198S ve 1986'da dünyaya açılmanın ve borsalara akan yabancı sermayenin parlak tarafının gözleri kamaştırdığını ancak geçen yıl da bu gelişmenin karanlık yüzü ile karşılastıklannı belirtiyorlar. Uzmanlar Avrupa borsalarında hisse senedi fiyatları ve endekslerde daha önceki yülarda görülen hızlı tırmaruşlann, 1988'de tekraılanmasının kolay olmadığını vurguluyorlar. Uzmanlar, Asya borsalanndaki gelişmelerin de ABD ekonomisindeki dalgalanmalara bağlı olacağını söylüyorlar. anlaşmayı yalanladı Borsaların 1987 performansı 31/12^8631 '12/87 arası (%) Borsa end Ulusal para değişiklık* bırimine karşı değiş Meksıka + 151 5 59 0 Dünya end. + 14.3 +8.7 Ispanya +22.1 Japonya +8.2 +316 Kanada +5.3 +6.1 lngiltere +3.6 +26 9 ABD +0.6 Avustralya +8 7 18 Sıngapur/ Malezya 7.5 +9 0 Hong Kong 7 6 +0 4 Danimarka 7 7 +20 6 12.6 + 18.6 Norveç Isveç 14 4 + 173 15 4 Belçika +23.3 Holianda 16 0 +23.2 Avusturya 18 3 +22 9 Fransa 29 3 +20 2 +27.4 29 9 Isvıcre 33 0 Italyb + 158 39 7 F Aımanya +22.9 Türkiye 34 7 293 8 ' Dolar ile hesaplanan dünya endeksi hancınde yerel para birimi temel alınarak DÖVİZ KURLARI Dövızin Cinsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilinı 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florinı 1 isvoç Kronu 1 isvıçre Frangı 100 italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Stertin 1 S.Arabistan Riyalı Döviz Alış 1053.60 742.79 90.67 636.45 30.45 165.53 260.60 188.48 566.12 176.07 777.74 86.64 812 34 3839.65 1897.53 280.96 Döviz Satış 1058.87 746.50 91.12 639.63 30.60 166.36 261.90 189.42 568.95 176.95 781.63 87.07 816.40 3856.85 1907.02 282.36 11KAK19M Efektif Alış 1053.60 727.93 90.67 636.45 29.84 165.53 255.39 188.48 566.12 176.07 777.74 84.91 796.09 3762.86 1897.53 275.34 Efektif Satış 1069.40 753.93 92.03 646.00 30.91 168.01 264.51 191.31 574.61 178.71 789.41 87.94 824.53 3897.24 1925.99 285.17 Petrol faturasında istikrar ANKARA (ANKA) Türkiye, petrol ithal fiyatları açısından en sakin dö'nemi yaşıyor. 1987 yılının ikinci yansmda, petrolün ortalama varil fıyatı 18.6 dolar dolayında sabitleşti. 1987 yılında ham petrol ithal maliyetleri 1986 yılına göre yükseldi. 1986 yılının ortalannda ham petrolün varil fıyatı 10 dolann altma inmiş, bu fiyat düşüşünden Türkiye de yararlanmıştı. Ocak 1987'de varili 17.3 dolardan ithal edilen petrol için mart ayında 19.1 dolar ödendi. Uluslararası borsalar yatınmc<iara geçen yılın son üç ayında zor günler yaşattılar 19 ekimde patlak veren krtz, birçok uluslararası borsayı altüst etti Mılyonlarca dolarlık hıssp senedi bir anda "pula" dönuverdı. Fotoğrafta görüldüğü gıbı y'ızterce satış emirlerı yerlerde uçuştu taksımılc mSM ISTANBUL/172 80 82166 5727 Ş Interbank'ta geçen hafta ANKARA (AA) Bankalararası para piyasası yeni yıla hnlı gırdi. Interbank'ta geçen hafta günlük ve haftalık işlem tutannda rekor kırıldı. Borçlanma faizleri ise hafta sonuna doğru, bir öncekı haftaya göre geriledi. Interbank'ta 48 ocak tarihleri arasmda 834 işlemde 2 trtlyon 346 mityar lira el değiştirdi. Piyasada günlük ortalama işlem hacmi 464 milyar lira olurken, perşembe günü günlük işlem tutarı 574.6 milyar liraya kadar yükseldi. Holding Yönetimine Gelince Ekonomi Servisi Boğazıçi Universitesi oğretim uyelerınden Guven Alpay'ın "Holding Y6ne(imin« Gelince" adlı kitabı yayımlandı. Holdingleri organizasyon yönunden inceleyen kitap, ana ve yavru şirketlerin ilişkılerı ile yabancı uygulamacılardan ornekler sunarak son yıllarda çeşitlilik gösteren sanayı ve hızmet sektorlerindeki holding yapılannı irdeliyor. Bu analıtik çalışma, yavru şirketlerin yan bağımsız üniteler olarak merkezle olan bağlantılarını ve etkin çalışmaları için gerekli koşulları araştırıyor ve yorumluyor. Öğretim uyesi Güven Alpay ulkemizde üretim birimlerinin işlevleri, urun, coğrafi alan. zaman gibi temel boyutlarda örgutlenmiş olmasına dikkat çekerken, bu yapılanmanın modern işletmecilik anlayışı yerine geleneksel yetki, sorumluluk düzeni içinde sorunlara çozum aramakta olduğunu belirtiyor. VîTRÎNDEN Lüks indirimler (TL) TEZGÂHTAN DUNYADAN KISA KISA OPECin üretimi diiştü Ekonomi Servisi Petrol İhrac Eden Ulkeler Öreutu OPECin gunluk petrol uretimı, geçen yaz aylarından bu yana ilk kez 18.3 milyon \arile kadar duştu. Uluslararası Enerji Ajansı larafından yapılan açıklamada, kasım ayında günde 19 milyon ton petrol ureten kartelin. geçen ay 18.3 milyon tonluk gunluk uretim gerçekleştirdiği beünildi Ajans, günlük kolanın yüzde 50 üzerinde uretim yapan Birle^ik Arap Emirliklen'nin geçen ay gunde 400 bin varil kısıntı yaptıjını, uretımdeki gerilemeye daha çok bu ulkenin yol açtığını duyurdu. Bağımsız gozlemciler, OPECin lrak dahıl gunluk uretimını 16.5 milyon varile duşurmediğı surece fiyat duşuşlenni durduıamayacağı yolunda yorumda bulundular. Kısa sürede tükenen bu güncel kitabın beklenen 2. baskısı şimdi kitapçılarda ATALAR Eski İndinmli BAYAH ÖZAL Ekonomisinde Paramız Pul Olurken Osman Ulagay 'TL, Kıbrıs'ta konvertibl olmadı' tSTANBUL (AA) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuhyeti Cumhurbaşkanlığı Ekonomik İsler Danışmanı Dr. Ahmet Aker, Türk Lirası'nın iki üike arasındaki serbest akışımn konvertiblite olmadığını söyledi. Aker, uygulamanın KKTC'nin fınans merkezi olması yolunda küçük bir adım olduğunu belirterek "Bu konu, hak etmediği beklentilere yol açmamalıdıı. Daha konvertibliteden çok uzaktayız" dedi. Etek (pılilı) Gömlek (saten) Ceket (kısa yünlü) Manto (kaşe) Kaban (kaşe) Ayakkabı BAY Pantolon (yünlü) Ceket (spor) Gömlek (tenkoton) Takım Manto Kaban Palto (velür) Ayakkabı 69 500 55 600 37 500 30 000 104 239 135 52 500 500 000 500 83 600 191600 108 000 42 000 51 600 100 000 19 600 167 500 59.900 135.600 143 600 50 000 64 500 125 000 24 500 209 500 75 900 169 500 179.500 62.500 KdVBFTTİ MUDO BAYAN Etek (pılelı) Triko Ceket Kaban Triko elbise Manto Ayakkabı (Tlmberland) BAY Gömlek (poplınj Ceket (spor) Triko HOU0İNG YÖNETİMİNE GELtNCE... 39 32 74 89 49 135 500 500 500 500 500 500 25 900 21 000 39 500 49 500 31 500 97 50O Yunanistan'da fiyat dondurma ÇOK SATAN MALA AZ İNDİRİM Yılbaşı öncesi bazı küçük mağazaların başlattığı indirimli satışlar ocak ayı başında büyük mağazalara da yansıdı. Atalar, Mudo, Dilberler'in de başlattığı indirimli satışların nedeni olarak yetkililer, piyasadaki durgunluğu göstenyoriar. Yüzde 20 ila yüzde 50 arasında degişik tenzilat oranları, satışlara göre daha da artabilecek. Büyüklü küçüklü birçok mağazanın ındirime girdiği bu zamanlarda alışveriş caddelerinde vitrin camlarını süsleyen "tenzilat", "ındirim", "büyük indirim" sloganları her geçen gun biraz daha artıyor. Mevsim boyunca iki kez indirim yapan mağazalar, ikinci tenzılatlarını mevsim sonunda yapacakiar Konfeksiyon piyasasında durgunluğun sürmesı halinde mevsim sonu indirimlerinin daha da fazla oranlarda olması bekleniyor. Bazı mağazalar indirim oranlarını sabit tutarken, bazıları da oranları satışa göre ayarlıyorlar Çok satan mala daha az, az satana da daha çok indirim yaparak dengeyı kurmaya çalışıyorlar. Ocak ayı sonlarına doğru diğer buyOk mağazaların da indinmli satışlara başlayacakları bekleniyor iTsts hrter: Es«r MHta) ATİNA ( A \ ) Yunanistan hukumeti, 1988 yılı enflasyon oranının yuzde 12 olmasını hedefliyor Yunanıstan Milli Ekonomi Bakanı Paııavotis Rumelyous, enflasyon ve ücret artı^larına ilişkin açıklamasında, 1986 yılında yuzde 16.9 olan enflasyonun, 1987 yılında yuzde 15.7'ye duşlüğünu halırlatarak, bu oranın 1988 şıhnda yuzde 12 civannda clmasını hedef aldıklarını belirui Ekonomi Bakanı Rumelyotis, enflasyonun artmasını onlemek amacıyla akaryakıt, ekklrık, su, telefon. uçak veotobus fiyallanııın 30 Nısan I98S tarıhıne kadar dondıırulduğıınıı da açıkladı. 35 500 28 500 18.500 75 500 32 500 84 500 69 500 27 500 34 500 11900 54 500 19 500 62 500 49 500 21 500 27 500 Kaban Mont Pa,i;rJ:,i (kddıte) Ayakkab1 (TımLerlandl BİLGİ YAYINEVİ Meşrutıyet Cad 46/A Telf 131 81 22 131 16 65 YenışehirANKARA BİLGİ DAĞITIM Babıalı Cad 19/2 Telf 522 52 01 CağalogluİSTANBUL