Catalog

ÇUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER yen duzenıne, dının devlet uzenndekı ve ınsanlar uzerındekı baskılanna karşı buyuk ve uzun bır savaşım verdı Üretımı, parayla odemenın belırledığı bır aşamaya getırdı. Antık donemın kent devletlerıne benzer kent devletlerde bu ekonomık devrımı yapan Avrupah tuccarîar çevrelenndekı aydınların ve bılım adamlannın da ortaçağ kurumlanvla savaştıklannı görduler ve başhca değer olçusu olarak ınsanı öncekı değerlerın yerıne yerleştırmek çabalannı destekledıler Boylece ekonomık uyanış dönemı kadar aydınlann ınsanı buluş gırışımı de Batı kulturunun kımlığını belırleyen önemlı bır dzellık oldu Gunumuz Avrupası'nda rollerın değışmış olduğunu goruyoruz Tuccar sınıfı toplumu değıştıren oncu, devnmcı bır sınıf olma nıtelığını çoktan yıtırmış, kuı umlastırdığı sıyasal hoşgonı ve çoğulculuk anlayışlanna tutunarak ışçının, emekçırun zaranna kendı ayncalıklı konumunu surdurmeye calışıyor Rollenn daha da değışmış olduğunu anlatan ıkıncı örnek toplumcu gerçekçı kulturu yaşayan sosyalıst ulkelerden alınabılır Bu ulkelerde ınsanı buluş kavramı genel ve soyut bır kavram olarak ele alınmıyor ve sınıfsaJ temelıyle bırlıkte çözumlenıyor Kultur kökenlerımn antık Akdenız dunyasından kaynaklandığını açıklayan bu yaklaşımda kahraman, hıçbır sömurme ıkşkısıyle ılgısı olmayan emekçı ınsan olarak belırlenıyor Yugoslavdeneyımı de uretım araçianmn tophımlaştınlmasıyla zorunlu olarak merkezı plana yönelmenın ve pazarı ortadan kaldırmanın gerekmedığını göstermektedır Emekçının özyönetunı etkılı bır demokrası getırmektedır FEODAL DUZENE GEÇEMEYtŞlN OLUMSUZLUĞU Boylece Batının her ıkı toplum duzenınde de ınsan kavramına sahıp çıkılmakta olduğu göruluyor Anamalcı Batı sanatta ve kulturde yenı deneyımlerın peşınde gıderken, toplumcu Batı sanatçılardan kendı tanhsel ve sınıfsal değerlendırmelerını yapmalarını, emekçıye yonelen bır humanıst sanat anlayışının urunlerını vermelerını beklıyor Her ıkı Batı duzenı de dını devlet ışlerınden uzaklaştırmış laık toplumlara dayanmaktadır islam felsefesının kaynaklarına bakıldığında yıne Batı Anadolu'nun Ege kıvılarına, yıne Tales'ın ve arkadaşlannın tutuşturduğu bılım ve felsefe kıvılcımlanna uzanmak gerekıyor Araplar ılk îslam fatıhlen olarak 640 yıllarında Fars topraklarına gırdıklerınde hem Helenıstık donemın yaydığı Akdenız uygarlığıyla hem de Pers kulturunun bın ıkıyuz yıllık geçmışıyle karşılaştılar Bu kaynaklardan bırıncısı bılım ve felsefe duzeyınde, ıkıncısı de guzel sanatlar alanında etkılı oldu İslam kulturu Arısto'ya ve onun onderlık ettığı tum Ege duşunurlerıne hocaların bınncısı olmayı uygun görurken, Bağdat'ta yetışen Farabı'ye hocaların ıkıncısı denıldı Buharah 1bnı Sma, Arısto öğretısının Araplar arasında ve onlar aracılığıyla da Ortaçağ Avrupası'na da yayılmasında buyuk bır rol oynamıştır Oğretının mantık ve metafizığını gelıştırmıştır islam dunyasının batı ucunda Endulus devletmın Kurtuba halıfelığı sırasında Jbnı Ruşt, Arısto sıstemının özdekçı yanını ışlemıştır İslam felsefesı Doğu kaynaklannı da tanıyabılmek ıçın, Hınt ve Çın uygarlıklarının yazılı metınlennı de ıncelemeye yöneldı El Bırunı, Sanskrıtçe öğrenerek ıkı önemlı Hınt felsefe akınunı, yaptığı çevırılerle İslam dunyasına tanıttı Ancak felsefe ıle Kuran'ın bağdaştınlması güç olduğundan, laık bılgı araştırmalanna karşı sureklı engeller çıktı Gazalı, "Fılozofların Yıkımı" başhklı çalışmasında bu çabalann boşunahğını gösterdı İslam kulturu, guzel sanatlar alanında, Pers topraklarında İslam oncesı geleneklerın ve anlayışların dıreruşıyle karşılaştı Eskı Pers sarayları geleneğınden suzulen Taçkapı ıle Ateş Tapmağı yapıları, İslam programlarına uyarlandı Selçuklu sultanı Melıkşah'm vapımını gerçekleştırdığı Isfahan Yenı Cuma camısıyle yörenın eskı uygarlıklanna açılma anıtsal boyutlara ulaşırken, medrese yapısıyla yenı bır mımarlık turu gerçekleştırıldı Ho rasan ev planı, bu yenı tıpın oluşturulmasında etkılı olmuştu Aynı yore 1250 yıllarında gırdığı Moğol vonetımınde duşey anlatımı guçlendırdı islam devletlerı hıçbır zaman feodal duzene geçemedıler Eskı Çın, Hınt ve Pers uygarlıklarında olduğu gıbı İslam uygarlığında da toprak mulkıyetının tumu en ust yonetıcıde bulundu Su kanalları yapımı, sulama, bataklıkların kurutulması gıbı hızmetlerı yapan vonetım, bırıkımın tumune el koyunca yörelerde gelışme ve daha ılerı toplum bıçımlerıne donuşme olanağı kalmadı Bılımler ve guzel sanatlar alanında devlet yonetıcılennın kaynak aktarma gucunun ve ılgısının var olması gerekıyordu Gaznelı Mahmut, Tımur, Uluğbey, Huseyın Baykara, Babur, Ekber Şah gıbı hukumdarlar bılım ve sanat koruyuculuğu yaptılar Osmanlılarda da Fatıh'ın, II Bayazıtın, III Seiım'ın ve öburlerının sanat koruyuculuklan bılınıyor 1402'de Ankara savaşından sonra guçlenen ve ılgınç sanat korumacıhğı örneklerı veren Anadolu beylıklerı, ekonomık olarak gırme eğılımınde bulundukları feodal yapıyı surdurebılselerdı, Anadolu'da da Batıdakı orneklerıne benzer sanat gelışmelerı beklenebılecektı Ancak beylıklerı duzen altına alan Osmanlı devleti, venıden merkezı devlet yapısına geçınce, yerel gebşmelen denetım altına aîdı Batının tarıhsel gelışmesı dışında kaldı İslam dınınde hıçbır reform yapılamamış olması, dın devleti yapısının cumhurıyete kadar surmesıne neden oldu SONUÇ Sonuç olarak Hıristiyan Batı kulturu ıle İslam kulturunun aynı kaynaklardan beslendiği ancak feodal ortaçağı yaşamadığı ıçın İslam ulkelennın rönesans atılımını vapamadıklan gorulmektedır Osmanlı devleti, Batının rönesans sonrası duşunce ve sanat akımlanna katılma çabaları göstermiştir Ancak cumhunyet çerçevesinde laık >apı ıçınde bu atılımlar olanaklıdır 20 OCAK 1987 Aristo'dan FarahFye... PENCERE Fes Tartışması Bıristiyan Batı kültürü ile İslam kültürünün aynı kaynaklardan beslendiği ancak feodal ortaçağı yaşamadığı için İslam ülkelerinin rönesans atılımını yapamadıklan görülmektedir. Osmanlı devleti, Batının rönesans sonrast düşünce ve sanat akımlanna katılma çabaları göstermiştir. Ancak cumhuriyet çerçevesinde laik yapı içinde bu atılımlar olanaklıdır .. Prof. Dr. ERDEM AKSOY Eski Karadeniz Teknik Üni. Rektörü Iskender'ın Pers savaşlarıyla I Ö 334324 yılları arasında genış Asya topraklarında kurduğu ımparatorluk ölumunden sonra yoresel devleıler bıçımıne donuştu Helenıstık kultur donemı Hınt, Pers, Anadolu ve Helen kuJturlerını bır senteze ulaştırdı Helenıstık donemde Ege kıvılarının devletkentlerı olarak un yapmış yerleşme bıçımlerı Akdenız'ın uzak koşelenne kadar yayıldı Bunlardan lskenderıye donemın kultur merkezı nıtelıklennı tıcaret merkea nıtelıklerıvle bırlıkte kazandı Antakya, Sıhfke gıbı kentlerde de Anadolu, Asya tıcaret yollan uzerınde yenı kapılar oluştu lyonya bılgelığının Bergama'dakı kıtaplan bu yenı kentlerın kıtaphklanna kaydınldı Ancak Roma Imparatorluğu'nun ordularında Hırıstıyan dını yaygınlaşınca gorgusuz askerler Iskendenye kıtapbğını ateşe verdıler Ege uvgarhğının pek cok önemlı yapıtırun ılk kopvaları kule donuştu islam uygarlığı başladığı zaman, Arapların bu eserlerı kendı dıUenne çevırmelenne, Abbası Halıfesı Memun 830 yılında onderlık etmıştır AVRUPA FEODALİZMtNİN OZELLİCİ Roma Imparatorluğu'nun çökuşunden sonra Av rupa beşıncı \e dokuzuncu yuzyıllar arasında Roma modelı bır de\ let örgutunu surduremevınce bolgesel savunma ve bolgesel kendıne yeterlık ozellıklerı taşıyan feodal duzene geçtı Onuncu yuzyıldan başlayarak bu duzerun ekonomık ustunluğu belırgınleşmeye başladı Akdenız'ın geleneksel tıcaret yollarının tslam devletlennce tutulması, Avrupa'nın kendıne yeten bır uretım bıçımıne geçmesı Ulkemızde kultur sorunlarımız ıkı sınırlı yaklaşımın getırdı~ ğı sığ bır kaı>ıtlık ıçınde ele alınmaktadır Batıya >onelen cumhunyet oğretısı yanlılanyla islam kulturune gen dönuşun gereklıhğıne ınananların sureklı anlaşmazlık ve karşılıkh suçlama ıçmde bunaldıkları göruluyor. Ulaşılmak ıstenen Batı kulturunun ve islam dunyasını bıçım leyen felsefenın ozellıklerı konulannda bılınenlerın bır değerlendırmesının yapılması gereklıhğını ortaya çıkarıyor Sıyasal parlılenmızm programlannda AET Avrupa Ekonomık Topluluğu ıle butunleşme sorunu onemlı bır ılke olarak sunuluyor Bu topluluk gunumuzde Arnenka Bırleşık Devletlerı ve Japonya'dan sonra kapıtalıst Batının uçuncu guç odagını oluşturuyor Çoğuicu parlamento sıstemıyle yonetılen Isveç, Norveç, Fınlandıya, Avusturya, Isvıçre ve Portekız, bağlantısız ulkelerden Yugoslavya ve sosyalıst sıstemden Doğu Avnıpa'nın yedı ulkesı bu topluluğun dışında kalmaktadır Oysa Batı kulturu, Avrupa ulkelennın tumunde yaşanmış olan bır tanhselekonomık gelışmenın getırdığı ınsan ve dunya göruşu ıle bu goruşun sanatlardakı yansımalarından oluşur Eskı Akdenız uygarlıklanna dayanan Batı kultumnun kaynağı Anadolu'da, Ege kıyılarında bulunmaktadır Izmır yakınlarında bugun Balat denılen eskı Mılet kentınde 1 O 580 yılların da Tales astronomı, fızık \e ge ometrı alanlarında ılk bılımsel açıklamalannı yaparak dunyanın Batı tarafından bılınen ılk felsefe ve bılım kıvılcımlarını tutuşturmuştu Mıletlı Tales ve Efeslı arkadaşlan maddenın atomık nı telığmı belırleyen açıklamalar yapmışlardı ıçın gereklı dış dınamıklen oluşturdu Kıtanın genellıkle doğal yağmuılu ıklımı de sulama kanallarının yapımı gıbı merkezı bır devletın ustesınden geleceğı ılk yatınmlan gereksız kılıyordu Feodal bevlenn bolgesel duzeydekı cabalan verımli urunler ıçın yeterlı oluyordu Daha guçlu de\letlerın saldırılarından korunabılmek ıçın aralanndan seçtıklen bır krala savunma vetkısı verdıler Boylece devlet sorumluluğunu paylaşan prensler, çevrelerınde bırbırlerınden ayrılan kulturler oiuşturdular Gunumuz Batı demokrasılerının çoğuicu luk anlayışı, Avrupa feodalızmının bu ozellıklerınden kaynaklanmaktadır Feodal düzenın tamamlayıcısı olarak Avrupa ortacağında çok guçlu ve ınsan ılışkılerını denetlemek ısteyen bır kılıse kurumu ortaya çıktı Ortaçağ duşuncesınde kılısenın getırdığı sınırlamalar Yunan uygarlığında da, tslam uygarlığında da benzerı görulmemış dıncı çevreler baskısı olavını yarattı Avrupa'da bu dönemde eskı Akdenız bıhmı ve İslam büımı yapıtlarırun çevnlmesı kdıse çevrelerının denetımınde gerçekleştı Platon'un ve Arısto 1 nun çalışmalan, Farabı ve tbnı Sına'nınkılerle bırlıkte benımsendı, ancak Batı Anadolulu maddecı duşunurlerın, Tales'ın, Demokntus'un bulguları Ibnı Ruşt'unkılerle bırlıkte yasaklandı Avrupa ortaçağı mımarlık alanında yarattığı gotık katedrallerle dın devletlerınm sımgelennı oluşturduysa da bu yapılar bılımın üerlemesıne çok az katkı getırdıler Kentlerde yaşayan varsıllıklarını hızla arttıran tuccar sınıfı, ortaçağın son dönemınde feodallerın zorunlu çalışma ıste HESAPLASMA BURHAN ARPAD OKURLARDAN Aşılama ücretleri arttırıhın Bizler Tanm Bakanlığı'nın taşra teşkilannda çahşmakta olan veteriner sağlık teknisyenUriyiz. Gorevimız olan salgın hayvan hastalıklannın afi, serum ve ılaçlamalannda hayvanlarla direkt temas haltndeyiz. Ve bu gorevimizi canla başla yerine getirmekteyız.. Fakat esas sorunumuz, bu gorevimizi ıcra ederken en kuçuk kanatlılardan tutun da diğer butun hayvan bannaklanna gınp saatlerce aşılama yapmaktayız ve her turlu mıkropların bulunduğu boyle ahırlarda korunabılmek için aldığımız ucret en son 1980'de gondenlen, bakanlığın 15.2.1980 gun 14/14909 sayılı aşılama ücretleri ile ilgili tamiminde açıklanmıştır. Bu aldığımız ucretler yedl sene öncesinın ucretidir. Gunumuz yaşam şartlarının devamlı değıştiği bir ortamda bugune kadar bizler 1980 yılında tespit edilen aşılama ücretlerini uygulamaktayız. Şimdi sayın yetkililere soruyoruz: Bizler bu aşılama fiyatlarımn artması için daha kaç yıl bekleyeceğız? Bu durumun en kısa zamanda duzeltilerek mağdurıyetınu'zın gıderilmesini sayın yetkililerden umitle bekliyoruz. Bır grup Vet Sağ Teknısyem yapılmadığı halde, tam sınav formları dağıtüırken, not ortalaması yedinin altında olan oğrencılerin bu sınavlara giremeyeceğı bıldirildi. Fen dersleri not ortalaması 6.5'un uzerinde olan, ancak yedinin altında kalan çocuğumu beş yıldır hazırlık kurslanna gonderiyorum. Bu durumda çocuğum manen, biz maddı olarak çokuntu içine girdık. Eskı duruma donubnesi konusunda Milti Eğitim Gençlik ve Spor Bakanuğı 'ndan yardım bekliyoruz. YUKSEL TAMAKAN İSTANBUL gonderdığım 14 Kasım 1986 tanhli tel dilekçem de yanıtsız bırakıldı. Öğrenmek istiyorum; 3071 sayılı, "Dtlekçe Hakkımn Kullanılmasına Daır Kanun" var mı, yok mu? Ozel Öğretım Kurumları Yasası'nın 21. maddesının 2843 sayılı yasa ıle değısik uçuncu fıkrusına rağmen, re'sen emeklıye sevkedüen bazı kişilere, bakanhğınızca ozel okullarda yonetıcilık yapma olanağı nasıl sağlanmıştır? Verüen dilekçeler dıkkate aunmazsa, bakanlığınızda devlet adına yetkısını kotuye kullananlara, "kanun benim" zihniyetı içerısinde yasadışı yetki icat edenlere, kim, nasıl dur diyecek? Bu ilgisizlik karşısında devleti nerede arayacağız, nasıl bulacağız? ALÎ KÖKSAL DıkmenANKARA Buyuk Mıllet Meclısı 23 Nısan 1920 de açıldı Altı gun sonra (29 nısanda) Bursa mılletvekılı Operator Emın Bey ıle Sınop mılletvekıh Şevket Bey, Meclıs Başkanlığı na bır önerge verdıler Onerge ılgınçtı Uzun harp senelerının tevlıt eyledığı (doğurduğu) bir çok buhran arasında memlekebmız ıçın bır de fes buhranı çıktı Harp ten evvelkı senelerde yalnız Avusturya'dan ıthal ettığımız feslenn senede altın tutarı 5 mılyon lırayı bulmaktaydı Dığer ecnebı memleketlerden ıthal oiunan feslenn bedelını de dahıl edersek (katarsak) her sene 78 mılyon lıralık bır servetın dışan gıttığı gö rulur kı bunun kâğıt para olarak karşılığı taknben (yaklaşık) 40 mılyon lıra demektır Işte fakır memleketımız ıçın pek büyuk mıktar dernek olan bu paranın memlekette kalmasını temın etmek ve esasen cennetmekân Sultan Ikıncı Mahmut zamanında adalı Rumlan taklıden serpuş olmak uzere kabul edılmış fesın bır mıll serpuş mahıyetınde bulunmadığı nazarı ıtıbara (goz önune) alınarak ekserı şark ve Musluman mılletlenn oteden ben bır serpuş olarak taşıdıklan ve şu son gunlerde herkesın seve seve gıymeye başladığı kalpağm mıllı bır serpuş olarak kabul ve ılanını teklıf ederız" • Onerge Meclıste okunduğunda bır yandan alkış seslerı duyulmuş, kımılerı de bağırmıştır Hayır, hayır olamaz " Tunalı Hılmı Bey (Bolu) Fes Türkün ruhuna yerleşmıştırf' Haşım Bey (Çorum) Esbabını (nedenlennı) arz edeyım efendım Fas, Tunus İslam ahalısı butun fes gıyıyorlar Eğer bız Turkler bu fes meselesını tecdıt etmış (yenılemış) olursak bır kere bunu teklıf eden zat (Gurultuler bravo seslerı) olmaz efendım Onlann kuweı manevıyelerım (moral guçlennı) temın edecek bır yer bulmaltdır Tunus, Cezayır ahalısı hep Araptır, bunlar hep Musluman dır Olmaz efendım suınıyet (kotu nıyet) husule getırecek (oluşturacak) Katıyen ıstemem ' Mustafa Takı Efendı (Sıvas) Efendıler, fes gerçı yenı bır şeydır, fakat bugün fes İslam alemı ıçın alametı fankadır (markadır) Efendıler, bılhassa (öze lıkle) Osmanlılar ıçın Bız bunu bırakırsak kıyafetımız ananelenmız karmakarışık olur Papak derler bızım memleketımızde onu gıydınrsek, o başka mılletlerle müşterektır İslam mıllettenne ma sus olan kıyafet bu festır (Alkışlar, evet seslerı ) Başkan Bu takrın (onergeyı) nazarı ıtıbara alıyor musunuz?" (Almıyoruz efendım seslerı ) " Almayanlar ellerını kaldırsıni " (Eller kalkar, gurultuler ) Başkan ' Takrır nazarı ıtıbara alınmıyor " (Yaşasın fes seslerı ) Gurultuler arasından sesler Rıca edenm bugun fes ve kalpak zamanı değıl " (Gurultuler) Herkes ıstedığını gıysın " (Yaşasın fes, yaşasın kalpak seslerı ) Fese yılda 40 mılyon lıra gıderken Zıraat Bankası'nın (1920 yılında) sermayesı 11 5 mılyon lıraydı O gunlerde Turkıye dört yandan sarılmış duşman Anadolu'nun ıçlenne gırmıştı Boyle bır donemde kımı mılletvekılının fes konusuna yaklaşımı ılgınçtır Her nedense bızım tarıhımızde gıyım kuşam değışıklıklerı hep gurultu çıkarmış, fes gıyılırken de atılırken de sorun olmuştur Gıyım kuşam, bağnaz kafalardakı gerıcı kalıplaşmanın dışavurumuna donuşuyor Turban tartışması da boyle buyumedı m ı ' Tiyatro... Devlet Tiyatrosu Genel Mudürünun görevden alınması bır polıtıka olayı tartışmasına dönüştüruldü Tiyatro sanatı, polıtıka olayı yapılamaz dıyemeyeceğım. Zira toplumda her olay şu ya da bu açıdan bır polıtika olayıdır ister ıstemez Genel Mudürü görevden aian Kuttür ve Tunzm Bakanı, Devlet Tryatrosu'nun son yıllarda gerçek görevınden uzakJaşttğını ilen suruyor ve şunları soyiüyor "Devlet Tiyatrosu'nun bugünkü boyutlanna varmış oKnasını bır yandan sevındırıcı, ama bır yandan da yetersız bır gelışme olarak göruyorum Çünkü aslında Devlet Tıyatromuzun formasyonuna baktığımız zaman, bugun çok sayıda sanatçıyı barındıran ve turne sistemıyle bır sezonda Turkıye'nın 67 ılınde temsıl veren tiyatro gorüyorsunuz Ama ben Devlet Tıyatroları'nın asıl fonksiyonunun farklı olması gerektığıne inanryorum. Devlet Tiyatrosu, artık böyle turne sıstemıyie her tarafa tiyatro gotüren bır kuruluş olmaktan çıkmalı, mahallı tıyatrolara, beledıyelerın de katkısıyla oluşturulacak yön veren, onlan ikmal eden eğrtım merkezı olmalıdır. Sayısı azartıiarak (Arkaa V Sayfada) Açıklama bekliyoruz Her yıl /en liseleri giriş sınavlanna katılma koşulu olarak oğrencinin fen dersleri not ortalamasının 6.5 olması yeterü bulunurken, bu yıl onceden hiçbir açıklama Emiroğlu'na açık mektup Makamımza hıtaben yazmış olduğum 11 Ağustos 1986 tarihli dilekçeme bugune kadar yanıt alamadım. Bu dilekçemle ilgıü olarak adınıza Yapılacak olan Kıtap Fuan'nın pazarlamasında çalışacak elemanlar alınacaktır Mur: 512 05 05'ten 515 ELEMAN LEVENT'TE LÜKS VİLLALAR 200 ve 400 m ! lüks ve hesaph yeni villalar. 16801491646606 'm degerli katktarı İe... ANADOLU BANKASI Türkiye'de ilk defa hertürlü modern altyapıya sahip, uluslararası nitelikli özel bir yapıda... ^HİtdiMi : MAKINA MEKANÎK BLBKTRIKÖ? Ambalcti'87 pkıstik&kauçuk'87 212S0CAK1987 HEJ^CONVENTION&EXHIBITIONCENTER ZfyaretSaattariilLOOJSLOO (*) Gerçek anlamdabır•' SektorelFuar' \alnızcaıek bır sektoreaıt 100'denfazla firma\ıaynı çatıaltında, uldayalnızcabır kez toplayan veılgılt kışüere sunarak tıcaret hacmı yaratan cıdât ve ıstıkrarlı organtzasyonlardır Oysa ulkemızde btrbın ıle hıç dışkısı olmayan sektorlereaıt \etersız adette fırmalan,addı\etten yoksun mekân ve koşullardayılda bırkaçkez dımyada eşı emsalı duyulmamışgenelleme ısımler altında bır ara\agetırerek,duzenleyen kışılerden başka kımseye menfaatsağlamayan sozde organızasyonlara tanık olunmaktadır Gerek ıştırakçısıne gerek zı\aretçısıne zaman ve para kaybından başka hıçbır sonuç sağlamayan ancak adı maalesef fuar olduğu ıçın kolaylıkla ıstısmar konusu olan bu tur duzenlemelere tıcaret dunyamtzın \e sayın halkımızın sağdu\usu \e artan tecrubesı ıle. gereklı tavrı muılaka koyacağına manıyoruz KİMY2V87 inteıtek§ AAD