Catalog

13 OCAK 1986 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TÜRKİYE'den Kasım ayı ihracatı beklenen dtizeye ulaşamadı ANKARA, (a.a.) Türkiye'nin kasım ayına ait dış ticareti, ihracatta beklenen rakama ulasılamadığını gösterdi. Kasım ayında 700 milyon dolan bulması beklenen ihracat, Devlet lstatistik Enstitüsü'nün "geçici" verilerine göre 610 milyon dolar dolayında kaldı. Aynı aya ait ithaJatın ise 1 milyar 250 milyon dolara eriştiği bildirildi. Yetkililer, gümrük kapılanndan gelen bilgilerle bu rakamlann değişebileceğini söylediler. Ekim ayında ise Türkiye, 730 milyon dolarhk ihracat, 1 milyar 45 milyon dolarbk da ithalat gerçekleştirmiş. Böylece onuncu ay sonunda, ihracatın düzeyinin 6 milyar 459 milyon dolara, ithalatın düzeyinin de 8 milyar 936 milyon dolara yUkseldiği açıklanmıştı. 1984 yılı kasım ayında 652.4 milyon dolarlık ihracat yapılmış, ithalat ise 978.6 milyon dolar düzeyinde kalmıştı. Revize edilen dış ticaret hedeflerine göre ihracatın 7 milyar 950 milyon dolara, ithalatın da 11 milyar 350 milyon dolara erişeceği tahmin ediliyor. 1986 için ise Türkiye'nin ihracat hedefî 8.7 milyar dolar, ithalat hedefi de 12.1 milyar dolar olarak belirlendi. Mersin'de 7 milyara işhanı Serbest bölgelere başvurulann artmasıyla birlikte büro ve işhanı fiyatlannın da hızla yükseidiği görülüyor. Mersin'de üç ay kadar önce bir işhanı toplam 600 milyon liraya satılırken, benzer nitelikte başka bir işhanının bürolar halinde satışının son günlerde toplam 7 milyar liraya kadar çıktığı tespit edildi. Ekonomi Servisi Mersin'in serbest bölge seçiünesiyle beş katlı bir işhanı, ayn ayn bürolar halinde toplam 7 mılyar liradan satılmaya başlandı. Içinde bulunan bürolann metrekaresi 1 milyon liraya kadar varan fiyatlardan satıldıgı yeni işhanının yanı sıra, Mersin'de eski bina sahiplerinin de ellerindeki bürolan satışa çıkarttığı ve kentin her yanında "saüük büro" ilanlarının boy göstermeye başladığı bildirildi. Serbest bölgelerde iş yapmaya talip fırmalann kesinleşmesine iki hafta kala hızlanan büro satışlan, fiyat artışlanm da birlikte getirdi. Üç ay önce beş katlı bir işhanı 600 milyon liradan satılırken, metrekare hesabı yeni beş katlı bir bina için toplam 7 milyar lira dolayında fiyat istendiği tespit edildi. 7 milyar lirahk binanm emlakçılığrnı yapan Görmen Aktuğ, fiyatlann yüksek bulunmasına rağmen büro satın alanlann giderek arttığını ifade ederek, "Ancak, saüslar istedjgbniz düzeye yöksetmezse, fîyatlarda bir oüktar indirim yapabüiriz" dedi. Bürolann 60 milyon ile 250 milyon lira arasında değişen fiyatlardan satıldığını ifade eden Aktuğ, serbest bölge için bu fiyatlann pek yüksek olmadığı kanısında. Öte yandan, özellikle Mersin serbest bölgesine yakın yerlerdeki binalarda da büro saüşlannın giderek yaygınlaştığı ve herkesin, elindeki büroları satışa çıkardığı gözleniyor. "Artık her ishaoında 'satılık büro' levhasına rastlamak mümkün" diyen bir emlakçı, fiyatlann da eskisinden oldukça yüksek olduğunu söyledi. Mersin serbest bölgesinde ilk işyerine sahip olan firmalar arasında ise mali kuruluşlann yer aldığı gözleniyor. Bu kuruluşlar arasında ilk sırayı alanlar ise, Bank of Credit and Commerce. Anadolu Bankası ve Faisal Finans Kunımu bulunuyor. Serbest bölgede ış yapacak diğer firmalann da emlakçılar ile temaslarda bulunduklan, ancak fiyatlann yüksek bulunması nedeniyle, başvurulann kesinleşeceği 24 ocak tarıhınden sonrasını bekledikleri ifade ediliyor. 7 milyar lirahk binanm en pahalı yeri zemin katı. Zemin katında denıze bakan bürolann metrekaresi 1 milyon lira. Bunun dışındaki zemin katı dükkânlann fiyatlan 600 ile 800 bin lira arasında değişiyor. Binanm normal katlanndaki fiyatlar ise, 300 bin liradan başlayarak, 450 bin ve 500 bin lira olarak belirlenmiş. Binadaki bürolann büyüklükleri de 65 metrekare ile 254 metrekare arasında bulunuyor. Üç ay önce bir emlakçı tarafından yine Mersin'de benzer özelliklere sahip bir işhanının 600 milyon liradan satıldığını hatırlatan yetkililer, bu kadar süre içerisinde bu denli büyük artışın "ilginç" olduğunu işaret ettiler. Serbest Bölge, gayri menkul fiyatlarını astronomik ölçüde arttırdı EKONOMİ NOTLARI OSMANULAGAy 1985 Enflasyonu ve 1986 İçin Dış Kredi Arayışı... 1985 yılına ilişkin fiyat göstergeterinin çoğu belli oldu ve hükümet yBtkılilennın yılın son günlerine dek sürdürdükteri "1985 enflasyonu yüzde 40'ın aitında kalacak" vaadi lafta kaldı. Özellikle vatandaşı doğrudan ilgilendiren, çarşı pazarda karşılaşttğı fiyatların göstergesı olan tüketici fiyatlannın (başka bir deyişle perakende fiyatlann) 1985'deki ortalama artışı yüzde 40'ın bir hayli üzerinde gerçekleştı. Türkiye'deki başlıca fiyat endeks lerine göre 1984 ve 1985 yıllannın ortalama fiyat artışlan şöyle: 1984 1985 %40.0 % 43.2 %45.0 %45.0 %47.4 %43.2 %44.9 % 50.4 SOUTH: Türk tarımında kırmızı alarm DfcfefıtmEşp DfcTiıUyBTHtıOcl HazİM feptan Eşyı HaztM IvBNHMI HKVud TURKEY DfcbfcM M Tlkvttci EkoBomi Servisi tngütere'de cıkan Sonth dergisinin ocak sayıanda Türkiye ilavesi yayımlandı. Türkiye ilavesının tanmla ilgili bölümünde, Türk tarunının kırmızı alarm verdiğine ilişkin yazılann basında sıkça çıkmaya basladığuıa işaret edilerek, hem kuraklığın hem de monetarist politika aitında tanma veriICD önceliğin kaldınlmasının sonuç olarak Türkıye'yi uzun yıllardan beri ilk kez buğday ithal eder duruma düşürdüğune dikkat çekildi. South dergisinin Türkiye ilavesinin baş yazısında iae, özal ve yardımcılannın Singapur ve Tayvan gibi "tüccar dertet" yaratinak için çırpmdıklan da kaydedildi. tTObtaMMTIktttd Hazhıe ArttıraTikeöcJ DİE Ankara Tükrtd %52.0 % 50.3 %48.4 %45.6 %5O3 %417 % 473 %48.5 Otomobü satın alunında tüketici kredisi tartışihyor ANKARA, (Camhuriyet Bttrosa) Otomotiv sanayiinde vatandasa açılması düşünülen tüketici kredüerinin kaderi enflasyona bağlı. Başbakanlık. Otomotiv Sanayicileri DernegTnden bir tüketici kredisi sistemi hazırlamalannı istedi. Ancak sanayiciler, yüksek enflasyona paralel giden faiz oranlannda indirim yapılmadan bu tür bir kredinin işleyeceğinden umutlu değiller. Uretimde atıl kapasıte sonınu yaşayan otomotiv ve beyaz eşya sanayiileri için satışlan teşvik edecek bir "tüketici kredisi"sistemi önerüiyordu. Ticari bankalann satın aunan dayanıklı tüketim mallanm ipotek ederek açacaklan tüketici kredisi sistemi için "püol proje", otomotiv sanayii olarak seçildi. Başbakan a yakın bir kaynak, "Otomotiv sanayidterİDe maknl bir tüketici kredisi sistemi hazırlamalannı önerdik. Ancak keoditerioden henuz ses gelmedi"diye konuştu.OtomotivSanayicileriDerneği Ikinci Başkanı Caa Göknil ise, Basbakanlıgın bekledigi yanıtın gecikmesını yüksek enflasyona bağladı. Göknil, şunlan söyledi: "Töketki kredisi enflasyoB ve buaa baglı faiz oranları yuzünden nazik bir konu haline geldi. Bizim tüketici kredisi ile yaratmak istediğimiz ek bir alım gucüdur. Ama, cari faizteıie acüacak bir kredi, tam tersi tüketicinin yüküaü agırlaştıracaktır. Ddayısyla, enflasyon ve faizler asagı çekilmeden bu tür bir kredi isleyemez." Göknil, bir soru üzerine, binek otomobili üretimınin geçen yıl yüzde 10 dolayında bir artış gösterdiğini söyledi, "Ancak şu anda iduüaUn piyasadaki payı yüzde 10'u aşö. Fon ve vergöerle yaratılan koruma yeterli defildir"dedi. KİT satışları için "icra komitesi" kuruluyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) KlT'lerin özelleştirilmesi projesınde yabancı danışmanlık şirketlerinin raporlan tamamlanma aşamasına gelirken, projeyi yürütecek bir "icra komitesi"nin kuruluşu planlandı. Hükümete bir "eylem planı" hazırlayacak bu komitenin başkanlığı için toplu konut ve savunma sanayı fonlannı yöneten Vahit Erdem'in adı geçiyor. Yabana danışman şirketin hazırladığı tekstıl raporu tamamlandı. "Sümerbank'ın bemen satışmı" öngören bu raporun yanı sıra, çimento ve toprak sanayiine ilişkin taslak raporun bıttiği de öğrenildi. Gübreye ilişkin rapora ise ay sonuna kadar kesın bıcımi verilecek. Anılan bu üç sektörün izelleştırilmesı için ana plan ıse, oıuşturulacak bir "icra komitesi" tarafından hanrlanacak. Yıün ilk yansında tamamlanacak bu hazırhklar sonucunda, Bakanlar Kurulu'na sunulacak "eylem planı" ortaya çıkacak. Bu plan, satışlann kime yapılacağından, teşvik önlemlerine kadar detaylandınlacak. KİT özelleştirme icra komitesi baskanlığı için halen bir trilyonluk iki fonu yöneten Vahit Erdem'in adı geçiyor. Konuya ilişkin bir diğer görüşün benimsenmesi halinde ise komite başkansız çalışacak. 2,5 milyona ithal buzdolabı tSTANBUL, (THA) İthal buzdolaplannın 2.5 milyona satıldıgı ve alıa bulduğu belirtildi. Orijinal Amerikan malı olan dunyanın en büyük ve en lüks buzdolaplannın üç yıldır Türkiye'de saüş mümessilüğini yapan firma yetkilileri, " E B iyi markayı dit labakaya, scçkinlere snnuyornz, »üşlarunız çok iyi" dediler. Firma yetkilileri verdikleri bilgide, VVestinghonse marka buzdolaplan ile ilgili olarak, "İyi mahn her zaman aİKis oiur, gayn raüslim ve elit tabaka mallanmıza çok ragbet ediyor ve satifianmız çok iyi" derken, fıyatlann yüksek oluşunu, hem mallann süper kalitede oluşuna, hem de resmi ithal fonu ile getirilmesine ve ödenen yüksek gümrük ücretlerine bağlıyor. Keresteye zam geliyor İZMİR, (THA) Orman Genel Müdürlüğü'nce önümüzdeki günlerde kereste fıyatlarına yüzüe 15 oranında zam yapılacagı açıklandı. Izmirli kereste tüccarları, geride bıraktıgunız 1985 yılının eylül ve aralık aylan arasında kereste fiyatlannın yüzde 3040 arasma arttığını hatırlatarak, Orman Genel Müdürlüğu'nün yüzde 15 oranında yeni bir zam için hazırhk yaptığını bildirdiler. Kereste tüccarları, bu yeni zammın önümüzdeki günlerde açıklanacağını belirterek, fiyat artışlannın artık KlT'lerin genel politikası haline geldiğini öne sürdüler. SEHSİ, SEMİMER, KONFERANS... DEVLET BAKANI ve Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem ile Maliye ve Gümrük Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, bugün düzenlenen bir seminerde, lzmır'de yeni vergi kanunlarını esnaf ve işadamlanna anlatacaklar. Saat 9.30'da başlayacak toplantı, Atatttrk Kültür Merkezi'nde yapılacak. tSTANBUL TtCARET Odası'nda bugün saat 10.00'da düzenlenen bir toplantıda, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Müsteşan Ertuğrul Kuruoğlu, vergi kanunları ile ilgili seminer verecek. 9. TÜRK İHRAÇ FUARI, yann Katar'da başlayacak ve 21 ocağa kadar sürecek. Interteks Uluslararası Fuarcüık tarafından düzenlenen fuan Cumhurbaşkanı Kenan Evren de gezecek. TekePin tütün politikası tarla kirasını arttırdı TZOB Genel Başkan Vekili Kurşun, tütün üreticisinin bu yıl iyi para kazandığını sanan tarla sahiplerinin, kiraları yüzde 100'e varan ölçüde arttırdığını açıkladı. tZMtR (Cumhurivel Ege Bürosu) Tekel tarafından a grad tütün için açıklanan 1735 liralık alım fiyatını "yüksek" bulan tarla sahiplerinin tarla kiralannı arttırmaya başladıkları öne sürüldü. TZOB, Tekel'in tütünde fiyatlan açıklamasından bu yana geçen süre içinde, tarla kiralannda başlayan artışın yüzde 25 ile yüzde 100 arasında degiştiğıni açıkladı. Ege bölgesinde tütüncülükle uğrasan üreticilerin büyük bölümünün toprak sahibi olmadığını ve "kiralık toprak" Uzennde tütun ürettiklerini belirten TZOB Genel Başkan Vekili Reşıt Kurşun, tarla kira fiyatlannın tütünün üretim maliyeti üzerinde önemli etkisi olduğunu savundu. Bu yıl Tekel tarafından 1735 lira olarak açıklanan a grad tütün alım fiyaünın özellikle toprak sahiplerinde, üreticinin bu yıl iyi para kazandığı izlenimini uyandırdığını belirten Kurşun, kiralarda oluşan hızlı artışın üretıciyi endişelendirdiğinı söyledi. Türkıye Ziraat Odalan Birliği tarafından hazırlanan 198586 pazarlama dönemine ait tütün maüyet tablosunda ise bu yıl 9 bin 300 lira olarak gösterilen bir dekar tarla kirasının, tütün üretimi için yapılan toplam masrafın sekizde birini oluşturduğu belirtildi. TZOB Başkan Vekili Kurşun, tarla kıralarındaki artışın tütün maliyetine de yansıyacağını belirterek şöyle konuştu: "A grad tütün için ilan edilen 1735 liralık fiyat, basta iireticiyi de yanıltmıstı. Ancak Tekel alunlara basladıktan sonra oiay ortaya çıktı. Üreticiye Tekel tarafından verilen ortalama fiyat 600 lirayı geçme>ecek. Ancak taria sahiplerinin bundan tıaberi yok. TUtüncünun bu >ıl çok iyi para kazandığını sanıyorlar ve yanılıyorlar. L'reticinin 1985 yılında 1015 bin lira ödediği bir dönum için tarla kirası son dort gıinde 20 ile 30 bin liraya yükseldi. " Türkiye Ziraat Odaları BirliğU DOVIZ KURLARI Mertcez Bankası Kendı ıştemten >çın dolann alıştajrunu682.30 lira olarak baüftedi^ Dfivız EfeKtif Dövtzın Dovız Efektif Ahş Alış Cınsı Satış Satıs 582.30 1 ABO Ooları 582.30 593.95 588.18 404.99 1 Avustralya Doları 384.74 413.09 409.08 t Avusturya Şilını 34.44 33.76 34.10 33.76 1 Batı Alman Markı 241.84 237.10 239.49 237.10 11.74 1 Belçıka Frangı 11.62 11.04 11.85 1 Fransız Frangı 77.43 78.21 77 43 78.98 210.52 212.65 1 Hollanaa Flonni 210.52 214.73 76.67 77.44 1 Isvec <ronu 76.67 78.20 279.55 282.37 279.55 1 Isvıçre Frangı 285.14 35.50 100 Itaıyan üreti 34.80 35.15 33.06 287 84 100 japon Yeni 290.75 293.60 273.45 2014.87 2035.22 1914.13 2055.17 1 Kuveyi Dinan 846.66 855.21 863.59 1 Stertin 846.66 159.64 151.66 162.83 1 S.AraDtstan Riyali 161.25 PML MSA... ITT Ortadoğu Bölge Müdürlüğü'ne John Aho'nın yerine Muzaffer Şahbal atandı. SİMTEL tarafından yeni tip bir şohben üretildi. Modül alevli olarak adlandınlan yeni tip şohben sayesinde, ani su ısınmaları ve soğumalarının önlendiği belirtildi. AKSU 1. Yün Örgü Yanşması'nın 31 ocakta sona ereceği açıklandı. OECD ttlkelerinin petrol ttiketimi azabyor Ekonomi ServisiPetrol tüketimi azalıyor. Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA), 24 OECD ülkesi verilerine dayanarak yaptığı arastırmaya göre, 1986 yünun ilk üç ayından itibaren yüzde 1.7 oranında azalma olacak. tlk üç ayda günde 35.3 milyon varil petrol tüketecek olan OECD ülkeleri, daha sonraki aylarda günde 34 milyon varile kadar gerileyecekler. IEA'nın hesaplanna göre, günde 12.7 milyon varil petrol tüketmekte olan Batı Avrupa ülkeleri de, bu yıl sonuna kadar günlük 500 bin varil daha az petrol tüketecekler. DUNYA'dan Sınavla îngilizce BÜen Memur Alınacaktır Adaylarda Aranan Koşullar: Lise veya yüksekokul mezunu olmak Otuz yaşıru geçmemiş olmak Erkeklerde askerlik görevini yapmış olmak Parasal Haklar: Smavda başanlı olup göreve başlayacak memuriara, Yüksekokul mezunlanna Lise mezunlanna aylık giriş ücreti, Dil anavında başan derecelerine göre; 1. derecede yabancı dil büeniere 150.000, TL. 2. derecede yabancı dil bilenlere 105.000, TL. 3. derecede yabancı dil bilenlere 4 0 . 0 0 0 , TL. olmak üzere yabancı dil tazminatL, Toplu iş sözleşmesi ile beiirlenen diğer parasal haklar ödenfccektir. Sınava katümak isteyen adaylann, elyazılanyla yazdıklan özgeçmişlerini içeren bir yazı ve bir fotoğraf ile 16.1.1986 Perşembe aksamına kadar, tstanbul'da ESBANK ESKİŞEHİR BANKASI T.A.Ş. Genel Müdürlük Personel ve Organizasyon Müd. Büyükdere Cd., Hiinnetkeçeli İşhanı No: 49/1, Kat: 4 Mecidiyeköy/tSTANBUL adresine şahsen başvurmalan gerekmektedir. 60.000,TL. (büriit) 55.000, TL. (büriit) Bu rakamiardan çtkartılabilecek ilk sonuçlar da şöyiece özetlenebilir: • Toptan eşya fiyatlannda 1985 yılında gözlenen ortalama artış 1984 yılına oranla belirgin bir gerileme göstermiştir. Bu genlemede gıda maddeterı, tanm urünleri ve yemlerdeki toptan fiyat artışlannın 1985'te yavaşlamasının büyük payı oimuştur. Orneğin hükümetin özellikle 1985 için başlıca enflasyon göstergesı olarak kabul etmek eğiliminde olduğu Hazine Musteşarlığı Toptan Eşya Fiyatlan Endeksı'nde "gıda maddeleri ve yemler" grubunun agırlığı yüzde 62.5'tir ve 1985 ortalama fiyat artışlannın yüzde 40'ta kalmasının başlıca nedenı bu gruptaki fiyat artışlannın düşük düzeyde gerçekleşmesi olmuştur. • Sıradan vatandaşı, ışçtyi, memuru, emekliyi, ev kadınını doğrudan etkileyen, ücret ve maaşlann gerçek satınalma gücünü belirleyen tüketici fiyatlan acısından ise 1985 yılı da 1984'ten oek farklı olmamış, ortalama fiyat artışian yüzde 4550 dolayında gerçekleşmiştir. Yalnızca İTO'ya göre 1984'te yüzde 43.7 olan İstanbul Ücretliler Geçınme Endeksi rakamı 1985'te yüzde 43.2 olarak gerçekleşmiş ve yüzde 45'in biraz aitında kalmıstır. DİE, işci kenti istanbul'da 1985 artışını yüzde 47.4, memur kenti Ankara'da ise yüzde 50.4 olarak hesaplamıştır. Bu rakamlar 1985 yılı enflasyon göstergelerinin, hükümetin "ortadirek" tanımı içine giren kesimler için hiç de müjde nıtelığı taşımadığını, 1985 yılında yüzde 3035'lik ücret arflşları sağlayan işci ve memuriann bir kez daha ciddi gelir kayıplanna uğradıklannı göstermektedir. * • * Enflasyon konusunu şimdilik bu noktada kesip geçen yazımızda ele aldığımız döviz dengesi ve 1986'ya dönük dış kredi arayışlan konusunda Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Sayın Zekeriya Yıldınm'ın verdiği açıklayıcı bikjileri aktarmak istiyomz. Sayın Yıldınm'a göre: • Geçen yılın son aylannda devreye giren 100 milyon dolarlık ABD kredisının T.C. Merkez Bankası ın sıkışıklıktan kurtarmaya katkıda bulunduğu ifadesı dogru değildir. Bu çok önceden programlanmış bir kredi olup 175 milyon dolar beklenirken 100 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. • Ödemeler dengesinde eylül sonunda görülen 1.1 milyar dolarlık "hata ve noksan" rakamının geçici nitelikte olduğunu ve yıl sonunda cari işlemler dengesini arttıracak bir etki yapacağını T.C. Merkez Bankası hesaba katmakta ve cari işlemler açığı tahminini buna göre yapmaktadır. (Nitekim ilk düzeltme ekim ayı rakamında yapılmış ve eylül sonunda 234 milyon dolar olarak görünen cari işlemler açığı ekim sonunda 514 milyon dolara yükselmiştir.) • T.C. Merkez Bankası'nın 500 milyon dolar için uluslararası pıyasaya çıktığı ve bu rakamın büyüklüğü nedeniyie olumsuz tepkı gördüğü ifadesi de doğru değildir. Merkez Bankası, bu yıl ıçın şimdilik 350400 milyon dolarlık bir kredi toplamının işıni görmeye yeteceğini düşünmekte ve bu toplamın aitında kalan miktarlar için piyasayı yoklamaktadır. Bu amaçla değişik fînansal "enstrümanlann" kullanılması söz konusudur. • Bankers Trust öncülüğünde sağlanan 120 milyon dolarlık kabul kredisi, T.C. Merkez Bankası'nın 350400 milyon dolarlık ödemeler dengesi finansmanıyla ilgili kredi arayışı programının dışında olup, Irak'a yapılan ihracatın finansmanında kullanılacak bir kredidir. • Oünya Bankası ile yapılacak ortak finansman ("cofinandng") anlaşması gerçekleşirse Türkiye'nin 1986'daki kredi temıni daha da kolaylaşacaktır. • Geçen yıl denenen "melez kredi" yönteminin bu yıl yeniden denenmesı "olanaksız" değil "gereksiz"ö\r. • 1985 sonunda Türkiye'deki bankaların döviz işlemlerine getinlen yeni düzenleme T.C. Merkez Bankası'nın bankaların döviz kaynaklarına el koyma ısteğinden çok bankaların uygulamalarını belli bir disıpline almak için yapılmıştır. • 1986 yılı dış borç ödeme takvımine göre ödemeler, gene haziran sonu ve aralık sonunda yoğunlaşmaktadır. T.C. Merkez Bankası da programını buna göre yapmıştır. SERMAYE PIYASASENDAN Dünyu borsalaruıda geçen hafta NEW YORK BORSASI'nda satı günü 1565.71 puanla yeni bir rekor kıran Dow Jones endüstnyel onalaması, hemen ardmdan tanhının en buyük düşüşünu de yaşadı. Çarşamba gunü Dow Jones endüstnyel onalaması 39.10 puan birden kaybederek 1929 bunalımmdaki rekoru da aşarak tarihmde 1 gun ıçmde gerçekleşen en büyuk düsüsle karşılaştı. Endekslerdeki düsus daha sonra da surdü. ABD Merkez Bankası'nın reeskont oranlannı düşürmesımn kısa süre ıçmde beklenmediği yolundaki düşuncenin yaygınlık kazanması, hısse senetlermın hızla değer yitirmesıne yol açtı. Endekslerdeki düsuşte IBM hısselen bast çekti. FRANKFURT BORSASI'nda Commerzbank endeksi pazartesi ve çarşamba gunleri kırdığı rekorlarla 1986'nın ilk ha/tası içindekı rekorlarım üçe çıkardı. Endekslerdeki yükselişte, yabancı yatınmcılann Daimler ve yolkstvagen gibi aranan hısselerine yoğun bir biçımde yönelmeleri etkıli oldu. Rekorun hemen erlesi gunünde ise Commerzbank endeksi New York Borsası'ndakı düşüsün etkisıyle anıden düşerek 17.2 puanlık gerilemeyle 2081.6 puana ındi. LONDRA BORSASI'nda öncekı haftanın son gununde kırdığı rekorun ardmdan geçen hafta içinde surekli gerileyen Financıal Tımes100 endeksi, New York Borsası'ndakı gelismelerin etkisıyle perşembe gunu 24.6 puanlık bir düşüş gösterdi. Geçen haftayı 1428J puanla kapayan endeks, perşembe gunu 1400 puanın da altına inerek 1379.6 puana düstü. Borsatia işler iyi gidiyor İstanbul Menkul Kıymetler Borsası mütevazı ama tıkır tıkır ıştiyor. Bir öncekı hafta sonunda çaüşmaya başlıyan Menkul Kıymetler Borsası'nın, pıyasa gözlemcılenne göre "petit travaü" lulak çaplı alıştırma)larla ışlemlerını sürdürduğü belirtüiyor. Borsa yönetımının dahi beklemediği bir ış hacmının oluştugu, olumlu ve olumsuz tüm çevrderce kabul edilirken alım saum yapan aracı kurumların da yavaş yavas kesınleşmeye başladığı gözleniyor. Borsada genel olarak komısvoncu ve borsa bankerlerı hısse senedi alınısatımlanna iltifat ederken birkaç banka dışında diğer bankalann üye temsilcileri borsadakı seanslan izlemekten başka bir şey yapmıyorlar. Geçen hafta içinde en fazla muameie yapan kuruluşlar arasında Tibas, Serpa ve Seraih Menkul Değerler gibi kuruluşlar bulunurken, bankaların banker kuruluşu olan Yatınm Finansman A.Ş. nin de hısse senedi işlemlerine girdiği görüldü. 4S.8M AOET HİSSE tŞLEM GORDL. Borsanın acılışından bu yana yapılan toplam 6 seansta 79 milyon 986 bin 275 lira değerinde 48 bin 886 adet hisse ıslem gördü. Borsanın açılmasıyla birlikte gdışen en önemli olaylardan bin, işlem gören hısselenn çoğunun fiyatlannın sağlıklı oluşması şekünde belirdi. Şimdiye kadar Vakıfhan koridorlannda spekulatif amaçtarla fıyatlan yükseltilen baa kağıtlann (örneğin: Kartonsan, Anadolu Cam. Çukurova Elektrik, Kordsa gibi kagıtlar) fıyatlannda 50 ile 100 lira arasında genleme olurken, yapılan bu seanslarda en ilginç gelişme Rabak, Koç Yatınm Pazarlama, tzocam ve Çimsa hısselerinin prim yapması oldu. Bilindıği gibi uzun bir süredir piyasaya surekli surülerek pazarın sulanmasına yol açan ve fiyatlan bir anda 1150 liraya kadar inen Rabak hisseleri borsanın ilk açılıs seansında 1200 liradan islem gördu. Yine aynı hisselenn Cuma gunu 1270 liraya kadar çıkuğı gözlendi. öte yandan yukanda da belirtuğinuz üzere Rabak örneğindekı gibi Koç Yatınm Pazarlama, İzocam ve Çimsa hısselen de eski piyasaya oranla yüksek denilebilecek düzeyde pnm yaptılar. Bu arada, hatırlatmakta yarar var. Halen eski borsa kuiislennin havasını ammsatır sekilde Vakıfhan koridorlannda yoğun kulis yapılıyor. Gözlemledigimiz kadanyla koridorun üç ana kulis konusu şöyle: Birincisi, piyasayı kim yıktı?.. Bu konuda gördüğümüz kadanyla Vakıfhan sakinlen asgari müştereklerde birleşmışler. Bir kısım borsacı, borsanın Emin Ağa'nın (lakabıdır) acente clması ile yıkıldığım öne sürerken, bu kişi de, "Eğer beni borsayı kanştıracak ve yıkacak kadar güçlü görüyorsanız bu serefi gönül rahatlıgıyla kabul ediyorum" diyor. öte yandan borsa kuiislennin ikinci ana konusu da Aile Panisi kurucu genel başkanı Enver Sayılgan'ın geçen hafu düzenlediği "hamam şöleni". Vakıfhan koridorunda bulunan tüm acenteler tabelalannı söker ve sessiz sakin köşelerine çekilirken koridorda yalnızca Enver Sayılgan'ın gur sesi duyuldu geçen hafta. Şimdilerde herkes Enver Sayılgan'ın atagını ve popülaritesini sürdilrmekteki amacını çözumlemek için kendi aralarında olumluolumsuz yorum yapmakla meşgul. Vakıfhan kulislerinde geçen hafta üçüncu konu ise (aslında konu değil de eylem demek daha doğru olur) daktilo sesleri. Evet geçen hafta Vakıfhan Asma kat koridorlannda yoğun daktilo sesleri çıkıyprdu. Gerekçesi ne mi?.. Hiç... Eskiler kendi defterlerini durflp "Terki Ticaret" için gerekli yerlere arzuhalde" bulunuyorlardı. HAZIRLAYAN YENER KAYA Beş maliye bakanı toplanıyor Ekoaomi Servisi Beş büyük Batılı ülkenin maliye bakanlan, 1819 ocak gunü yeniden bir araya geliyor. Geçen 22 eylül günü toplandıktan sonra, dolann degerini buyük ölçüde düşürme karan alan Amerikan, Japon, Alman, Fransız ve tngiliz maliye bakanlan, bu toplantılannda, 22 eylül kararlannın etkisini görüsecek. Maliye bakanlannın aynca, IMF'nin Tckyo'da yapacağı toplantıya zemin olması beklenen görüşmeler yapacaklan belirtiliyor. DB40 endeksi 142.10'a yükseldi Brezilya'nın dış ticaret fazlası Ekoaomi Servisi Brezilya'nın 1985 dış ticaret fazlası 12.5 milyar dolar düzeyinde gerçeklesti. Gerçekleşen ticaret fazlasının httkümet tahminlerinden 450 milyon dolar daha fazla olduğunu hatırlatan Maliye Bakanı Dilson Funaro, 1986 yılı için de yine 12.5 milyar dolar dış ticaret fazlası beklediklerini açıkladı. Brezilya geçen yıl, 26.5 milyar dolarlık ihracatına karşılık, 14 milyar dolarlık ithalat yaptı. 8 ESBANK " tedbirli ve kararlı" Hisse senedi piyasasının canlı geçtiği bir haftada DB40 Hisse Senedi Fiyat Endeksi 1.71 puan alarak 142.10'a yükseldi. Bir önceki haftaya oranla daha fazla hissenin işlem gördüğü geçen hafta 7 şirket hissesinin değerlerinde 50 ile 500 lira arasında düşüş gözlenirken 13 şirketin hisselerinde de 10 ile 325 liralık yükselmeler görüldü. İstanbul Menkul Kıynıetler Borsası'nda muameie gören bazı hısselerin fiyatlan serbest piyasaya oranla düşüş kaydederken, diğer bazı hisselerde de fiyat sıçramalan oldu. Piyasa gözlemcilerine göre borsada muameie gören hisselerin fiyatlannda önümüzdeki günlerde aylık verimliliğin ortalama yüzde 4 ile 5 arasında bir yükselme göstereceği ileri sürülüyor. DB40 Hisse Senedi Fiyat Endeksi Haftahk Geüşimi