Catalog

16 AĞUSTOS 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den Ekonoml Servisf Cumhuriyet altını dün ilk kez 40 bin lira sınırını aştı ve akşaın saatlerinde 40 bin 500 liraya kadar yükseldi. Popüler adıyla "Ata LIra"nın bir gün içinde 1000 lira kadar değer kazanmasında talepte görülen ani artış rol oynadı. Kapahçarşı'nın önde gelen sarrafları dünya altın fiyatlarında küçük bir oynama görüldüğünü, ancak dünkü fiyat artışında belirleyici etkenin talepteki canlanma olduğunu belirttiler. Cumhuriyet altını dün 40 bin 100 lirayla 40 bin 500 lira arasında değişen fiyatlarla alınıp satılırken, Reşat da ilk kez 41 bin liradan işlem gördü. Dünya borsalarında ise dolar düşmeye devam ederken, altın fiyatları biraz daha yükseldi. Altının bir onsu (31 gramı) Londra ve Zürih borsalarında 23 dolar artarak 329 dolara yükseldi. Cıımhııriyet altını 40 bin 500 lira Devlet tahviüne ilgi azaldh, faiz yiihseldi ANKARA, (ANKA) thale ile devlet tahvili satışına ilginin giderek azaldığı gözleniyor. 12'inci ihalede ilk kez satışa sunulan iki yıl vadeli tahvilin satışı yapılamazken, bir yıl vadeli tahvilde talep ilk kez satış tutarının altında kaldı ve ortalama faiz yükseldi. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, "deneme" mahiyetinde ilk kez satışa sunulan iki yıl vadeli 5 milyar liralık devlet tahviline, ancak 2 milyar liralık talep geldi. Uygun talep olmaması nedeniyle söz konusu tahvilin satışından vazgeçildi. Bunun yanı sıra, Hazine tarafından 45 milyar liralık bir yıl vadeli tahvilin satışa sunulmasına karşın, ancak 33.4 milyar liralık talep geldi. Bugüne kadar ihalelerde talep, satılan tutarın Ustündc olmuştu. Hazine ve Dış Ticaret Müste$arlığı'nın 45 milyar liralık dünkü ihalede sattığı 33.4 milyar liralık tahvilin ortalama faizi yiizde 50.1 olarak belirlendi.Ortalama faiz bundan önceki ihalede yüzde 49,93 düzeyindeydi. Yüzde 40.90 ile yüzde 50.65 arası faiz önerilerinin kabul edildiği ihalede 33.4 milyar liralık satış 6'sı özel.l'i kamu ,1'i yabancı olmak üzere 8 banka ile 2 diger tüzel kuruluşa yapıldı. Hazine, bu ihalede 22 milyar 252 milyon liralık net hasılat elde etti. Dünkü ihalede bankaların ve ihaleye katılan diğer kuruluşların ilgisinin giderek azaldığının görülmesi üzerine, önümüzdeki hafta yapılacak ihalede satışa sunulacak tahvil tutarı da düşük tutuldu. Hazine, önümüzdeki ihalede 20 milyar liralık devlet tahvilini satışa çıkaracak. Bu tutar, bugüne kadar yapılan ihalelerdeki en düşük satış tutarı oluyor. İki yıl vadeli tahvil denemesi tutmadı KÇ'nin Libya'daki borçlanna formül OSMAN ULAGAY EKONOMİ NOTLARI Zeytinyağına zam İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Ayçiçek yağına özel firmaların zam yapmasının ardından Tariş de zeytinyağı perakende satı$ fiyatını 725 liraya yükseltti. Bu arada borsada lıarn zeytinyağı fiyatları 470 liradan 480500 liraya çıktı. Edinilen bilgilere göre, ayçiçek yağı perakende satış fiyatlarının ardından zeytinyağı fiyatlarının da yükselmesinin normal olduğu belirtildi. Tariş yetkilileri, serbest piyasadaki gelişmeler doğrultusunda bu kararı almak zorunda kaldıklarını büdirdiler. Ticaret Borsası'nda ise 5 asitli ham zeytinyağı geliminin ve alışverişinin az olmasına karşın fiyatlar 470 liradan 480500 liraya çıktı. ANKARA (a.a.) Ziraat Bankası, Kozanoğlu Çavuşoğlu firmasının Libya'daki işleri için verilmiş teminat mektuplarının nakte çevrilmesini engellemek amacıyla işçi ücretlerinin ödenmesini üstlenebilecegini, Libya hükümeti yetkililerine bildirdi. Edinilen bilgiye göre, Ziraat Bankası yetkililerinden oluşan heyetin Libya'daki temasları sırasında hükumet yetkililerine ilettiği öneri, ÇavuşogluKozauoglu firmasının bu ülkedeki makine parkının da hiikümete bedelsiz bırakılması formülünü içeriyor.Bankanınnakteçevirme işlemi yapılmamasını istediği teminat mektuplarının toplamı 8.5 milyon dolara (yaklaşık 4.5 milyar lira) ulaşıyor. Latin Amerika'da Demokrasi ve IMPsiz Yaşama Deneyleri Latin Amerika ülkelerinde askeri yönetimler birer birer yerlerini seçimle gelmiş iktidarlara bırakırken IMF reçetelerinin uygulanması giderek zorlaşıyor, toplumun çeşitli kesimlerinden gelen taleplere kayıtsız kalamayan hükümetler "IMF'BİZ yaşama" seçeneğini gündemlerine almak zorunda kalıyorlar. IMF, ağır dış borç altındaki Latin Amerika ülkelerine, halklarının refahından özveride bulunarak düzenli dış borç ödetmeyi amaçlarken seçimle gelmiş iktidarlar ne yapıp edip oylarını al< dıkları kitlelerin refahına bir şeyler katmanın yollarını arıyorlar. Bu yazıda, bir yandan IMF ile anlaşma yoluna giderken diğer yandan IMF'nin "gerekli düzeltmeyı piyasa yapar" anlayışının çok dışında bir "enflasyonla savaşım" programı uygulamaya başlayan Başkan Alfonsin'in Arjantin'ini bir kenara bırakarak Peru ve Brezilya ömeklerine değinmek istiyorum. Peru'da seçimle iktidara gelen 36 yaşındaki Başkan Alan Garcia Perez göreve başlarken yaptığı konuşmada toplam 1415 milyar dolar dış borç altındaki ülkesinin borçlarını ödeyeceğini, ancak yıllık dış borç faizi ödemelerinin Peru'nun ihracat gelirlerinin yüzde 10'undan fazla olamayacağını ve Peru'nun.istikrar programını IMF'den bağımsız olarak kendi önceliklerine göre hazırlayacağını açıkladı. Garcia halkın refahından büyük özverilerde bulunmak pahasına hızlı dış borç ödemeye ve IMF1 nin direktiflerine uymaya hazır olmadıklarını vurguladı. Garcia Perez'in Batı basınında hayli geniş yankılar yapan bu konuşması seçimle gelmiş iktidarların katı IMF reçetelerini uygulamalarının kolay olmayacağını göstermesi ve dış borç ödemelerinin borçlu ülkenin döviz kazanma potansiyeline bağlanması açısından ilginçti ve alacaklı zengin ülkelere önemli bir mesaj veriyordu. Brezılya'da seçimleri kazanan Başkan Neves'in ani ölümüyle başkanlık koltuğuna oturan yardımcısı Jose Sarney'in izlemeyi tasarladığı ekonomi politikası da klasik IMF reçeteleriyle taban tabana zıt özellikler taşıyor ve Sarney iktidarı hiç değilse bir süre "IMF'siz yaşamayı" denemeye hazırlanıyor. Dış bqrç yükü 100 milyar doları bulan Brezilya, IMF ile herhangi bir anlaşma yapmadan ekonomisini geliştirmek ve bunu yaparken alacaklısı olan bankalarla da iyi geçinmek istiyor. IMF'nin "yeşil ışığı"na büyük önem veren uluslararası bankaları buna Ikna etmek tabii ki kolay değil.ama ne olursa olsun paralarrnı kurtarmak çabası içinde olan bankaların şu ya da bu şekilde Brezilya ile uzlaşmak zorunda oldukları da ortada. Başkan Sarney'in, Planlama Bakanlığı'nda toplanan ve eKonomi politikasında yeni bir yaklaşım önerdikleri için "Genç Türkler" diye anılan grupla birlikte uygulamayı tasarladığı politikanın başlıca ilkeleri şunlar: • İstikrar uğruna büyüme hızından özveride bulunulmayacak ve reel büyüme hızının 1985'te yüzde 5, sonraki dört yılda ise ortalama yüzde 6 olması hedeflenecek. • Ekonomi politikasının başta büyüme hızı olmak üzere tüm hedeflerini saptayan, sektörel öncelikleri belirleyen yeni bir "ulusal kalkınma planı" hazırlanacak ve ekonominin yönlendirilmesinde IMF direktifleri değıl.bu plan belirleyici olacak. • Yeni planda ağırlık altyapılardan ve sınai yatırımlardan sosyal amaçlı yatırımlara ve tarım sektörüne kaydırılacak; konut sorununun çözümlenmesine, sağhk ve eğitim hizmetlerinin geliştirilmesine öncelik verilecek. Milli gelirin yüzde 7.7'sinin konut, eğitim ve sağlık hizmetleriyle ilgili yatırımlara ayrılması, gelecek yıl bu amaçla 22 milyar doların (yaklaşık 13 trilyon İira, Türkiye'nin toplam 1986 bütçesi muhtemelen 8 trilyon lira) harcanması öngörülüyor. , ' • Tarım kesimi yakın gelecekte ekonomik büyümenin motor sektörü olacak, tarım kesiminde yıllık büyüme hızının yüzde 7'nin altına düşmemesine özen gösterilecek. • Bir yandan bu politikalar uygulanırken diğer yandan enflasyonun kontrol altında tutulması için gerekli önlemler alırtacak. Dış borçların makul bir takvim içinde ödenmesine çalışılacak. Bu cesur ve iddialı programın nasıl uygulanacağı, nasıl sonuç vereceği, IMF ve uluslararası bankalarca nasıl karşılanacağı kuşkusuz merak konusu. Ancak birinci önceliği hızlı büyümeyi ve halkın refahını yükseltmeyi amaçlayan sosyal nitelikli harcamalara veren böyle bir yaklaşımın Brezilya gibi bir ülkenin gündemine gelmiş olması bile ilginç. Pek yakında IMF ile yeniden ilişki kurmak ve IMF ile birlikte ya da ayrı yaşamak kararını vermek zorunda kalacak olan Türkiye'nin de bu ilginç deneyleri yakından izlemesi yararlı olacaktır diye düşünüyoruz. PARA BULAMAYAN YATIRIMCI, "HEVESİNt" YAHRIMA DÖNÜŞTÜRE1VIİYOR Berk: Yabancıların rekabeti Türk bankacılığını geliştirdi Ekonomi Servisi Amerikan Exprcss Genel Miidür Yardımcısı Dr. Metin Berk, yabancı bankaların yarattığı rekabetin Türk bankalarını verimli ve pazara uygun çalışma koşullarına yönelttiğini söyledi. TUrk siyasi ve ekonomi hayatının istikrar kazanmasının, dış ticaretin önemli sıçramalarla kısa sürede belirli boyutlara gelmesinin yabancı bankaların Türk dış ticaretinin finansmanına ilgilerini uyandırdığını belirten Metin Berk, bugün, bir iki yeni kurulan yabancı banka hariç hepsinin bilançolannı kârla kapattıklarını ve Türkiye'de bulunmaktan memnun olduklarını bildirdi. Para ve Sermaye Dergisi'ne konuya ilişkin açıklamada bulunan Berk, Türk bankacılarının ge \atuim hevesi yüzde 100 arttı Bu yılın ilk yedi aymda yatırım tutarı 1 trilyon 136 milyar lirayı bulan 1001 yatınma, teşvik belgesi verildi. Revize edilen teşvik belgeleri de hesaba kattlınca, verilen teşviklerin tutarı 1.3 trilyon lirayı buluyor. Yılın ilk 7 ayında yatırım teşvıkleri Yeni verilen leşvil* belgesi sayısı Yeni verilen teşvik belgelerinin toplam yatınm tutan (Mil.TL.) 1 AYLAR Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz 1984 58 92 86 62 90 89 1985 1 t 1984 39.770 55.827 48.5 57 58.632 102.523 127.511 135.353 568.173 1985 115.055 308.938 93.771 125.817 101.591 165.715 225.354 1.136.241 146 112 135 167 174 r Dr. Metin Berk Amertean Express Genel Miidür Yardımcısı lişen ve güçlenen rekabel karşısında maliyetlerini kontröl altına almaya ve verimli çalışma yolunda yeni örgütlenme arayışına itildiklerini kaydcderek şöyle dedi: "Bundan .sonraki gelişmeler sanınm ekonomimizin gelişmesine paralel olarak Leasing, Swap ve yabancı yatırım bankacılığının ülkemize girmesi yolunda olacaktır." Uretimde ambalaj standardı başladı ANKARA, (ANKA) tmalatçılaı, ambalajların işaretlenmesi ve etiketlenmesi ile ilgili standardı dünden itibaren zorunlu olarak uygulamaya başladılar. Imalatçı ve satıcılarda düne kadar henüz tüketilmemiş bulunan ambalaj malzemelerinin kullanımına ve ambalajlı malların satışına, bir etiketin yapıştınlması halinde izin verilecek. Etikette şu bilgiler yer alacak: • Imalatçı veya dolum ygpan firmanın, ticari unvan ve adresi, varsa tescilli markası, • Urünün ambalaj içerisinde görülememesi halinde adı, varsa sımfı, cinsi, türü ve tipi, • Adet, agırlık, uzunluk gibi birimlerde net mlktan, • Yapım tarihi veya bu tarih bilinemiyorsa imalatçı, toptancı ve perakendeciler tarafından hazırlanan veya yukarıda belirtilen tarihlerden önce ambalajlanmış olduğunu belirten bir ifade, okunabilecek ve silinmeyecek şekilde yer alacak. Zorunlu ambalaj uygulaması, toptancdar Için 15 Eylül 1985, perakendeciler için 1 Aralık 1985 tarihlerinden itibaren başİayacak. ITO Mecli§ Başkanı'nın açıklaması Ekonomi Servisi Istanbul Ticaret Odası Meclis Başkanı Kemal Yarar, vergi borçları konusunda verdiği demecin basına yanlış yansıtıldığını söyledi. Kemal Yarar, ANKA Ajansı'na telefonla verdiği demeçte, "Devlete olan vergi borçları büyiik sanayi kuruluşlanna, dolayısıyla İSO üyelerine aittir diyemem. Kesio deUl bulmadan kunseyi ve hiçbir kuruluşu itham etmeyi doğru bulmuyonım" sözlerinin gazetelerde taınamen tcrs anlam verecek şekiide ve "kardeş kuruluş olan tstanbul Sanayi Odası iiyelerini rencide eder biçimde yer almasından dolayı" duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Ekonomi Servisi Türkiye'de "yatırım hevesi" geçen yıla göre yüzde 100 artmış görünüyor. DPT Teşvik L'ygulama Başkanlığı tarafından bu yılın ilk yedi ayında verilen yeni teşvik belgelerinin tutarı geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 100 artarak 1 trilyon 136 milyar liralık bir değere erişti. Bu yılın ilk yedi ayında 1001 adet yeni teşvik bclgesj verilirken geçen yılın ilk yedi ayında 571 adet yeni teşvik belgesi verilmişti. Bu yılın ilk yedi ayında revize edilen teşvik belgelerinin sayısı 697'yi, tutarı ise 163.4 milyar lirayı buluyor. Böylece ocak temmuz 1985 döneminde verilen toplam yatırım izinlerinin yatırım tutarı 1 trilyon 300 milyar liraya erişiyor. DPT Teşvik Uygulama Başkanlığı'nca verilen yatırım teşvikleri "yatırım hevesi"nin önemli bir göstergesi olmakla beraber bu teşvikler fiilen yatınma dönüsmeden "yatırımlar arttı" demek mümkün görünmüyor. Teşvik belgesi alan yatırımların fiilen gerçekleşmesinde ise en önemli engeli söz konusu yatırımlar için gerekli finansman olanaklarının bulunması oluşturuyor. Yatırıma heves edip projesini yapan ve teşvik belgesini alan pek çok yatırımcı iş yatırım için gerekli kaynağı bulup yatırımı başlatmaya gelince çeşitli zorluklarla karşılaşıyor. Kendi 8.3 MİLYAH DOLARUK HEDEF KONML1ŞTU 94 571 137 130 1001 runda kalıyorlar. Bankaların verdiği normal kredilerde faiz oranlarının enflasyon oranının çok üstünde olması teşvik belgesi almış yatırımcıları bile bir aşamada yatırımdan caydırabiliyor. Bu nedenle verilen yatırım teşviklerindeki bu yüzde 100'lük artışı "yatırımlar yüzde 100 artıyor" diye yorumlamak mUmkün görünmüyor. Ayrıca Teşvik Uygulama Başkanlığı'nın eskiye oranla çok daha hızlı işlem yaparak teşvik taleplerini çabuk sonuçlandırmasının da verilen yatırım teşviklerinin hızla artmasında etkili olmuş olabileceği belirtiliyor. özkaynaklarıyla yatınm yapmayı planlayanlar yatırımlarını gerçekleştirme şansını daha kolay elde ederken, kredi bularak ya Adnan Kahveci: Jfergi borcu tefeci kredisinden pahah Tefeci faizi masrafa yazılabilir mi? KAHVECİ Niye yazılmasın, tefeci faizi tüccar olarak veriyor. Ona tüccar olarak ödüyorsunuz. O bononun makbuzu ve bononun üstünde ödediği miktar yazılı olduğuna göre masrafa işlenebilir. Halbuki gecikmeli olarak öderse, devlet ona bir gecikme faizi tahakkuk ettiriyor. Tecilse yüzde 42 faiz gecikme ise yüzde 54 faiz. 54 carpı iki yüzde yüzsekiz eder, bir de bulunduğu vergi dilimine bakarsanız, bulunduğu vergi dilimine göre yüzde yüzsekiz. Bu oran reel olarak daha da yukarı çıkabilir. Kamuoyunda şu yanlış saplantı var: 'Vergi borcu ucuz kredidir' deniyor. Halbuki en pahalı kredidir. Gecikme faiderinin artırılması ile tefeci faizinin daha pahalı olduğu kabul edilmiş olmnyor mu? KAHVECİ Hayır. Hayır bir dengesizlik olmasın diye eşitledik. Ertelemiş olan, geciktirmiş olana göre biravantaj sağlamasın diye eşitlendi. Ama ikisi de tefeci faizinden pahalıdır. Banka faizinden çok çok pahalıdır. Ama şu anda tefeci faizini geçmiştir. 54 artı 59 ne eder. 108 Bir de ödedigi vergiye göre bulunduğu vergi dilimine bakacaksınız. Orada yüzde 200 bilc olabilir. O faizin maliyeti yüzde 200 bilc olabilir. tşletmeci bankadan ya da tefeciden kredi almak yerine buraya yöneldiği için çok büyük zarara giriyor. Bütün kamuoyu şu yanlış imajdan kurtulmalı: Maliye yahut da devlet eskisi gibi parayı ucuza kaptırmıyor. tınm yapmak isteyen yatınm heveslileri hâlâ çok yüksek düzeylerde bulunan kredi faizleri karşısında iki üç kez düşünmek zo ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakanhk Başdanışmanı Adnan Kahveci, vergi borcunun tefeci kredisinden pahalı olduğunu söyledi. Kahveci, "Devlet parayı eskisi gibi ucuza kaptırmıyor" dedi. Kahveci, Bakanlar Kurulu'nun vergi borçlarına uygulanacak gecikme faizlerini arttırma kararından sonra Cumhuriyet muhabirinin sorularına şu yanıtları verdi: Vergiler lefeci kredisinden daha tıcu/ mıı? KAHVECİ Hayır. Tefeci kredisi daha ucuzdur. Tefeci kredisi faizi yüzde yüz diyelim. Vergi borcunun faizi yüzde yüzü geçiyor. Bu faiz borcunu masrafa yazamazsmız. Ama tefeci faizini masrafa yazabilirsiniz. Ama vergi borcunda öyle bir olay yok. DUNYA'dan MOSKOVA, (a.a.) Sovyetler Birliği'nde basının Çin'deki ekonomik reformlara geniş yer vereceği bildiriliyor. tki Sovyet gazetesi "tzvestia" ve "LJteraturnaya Gazeta"da yer alan iki makalede, "Çin ekonomisi genclde olumlu olarak" nitelendirildi. "tzvestia" gazetesi, Çin'de ekonomik performansın özellfkle sanayi ve tarımda yiikselme gösterdiğini yazdı. Gazete, maaşların artırümasını, sanayi kuruluşlannda yönetimde bulunan kişilere daha çok inisiyatif ve prim verilmesini övdü. lzvestia, ancak bazı Çinlilerin gelirlerinin çok hızlı arttığını, bunun da Çin'in ekonomik programından odünler vermesine yol açabileceğini kaydetti. "Literaturnaya Gazeta"da Çin'in ithalatıru artırmasından sonra caddelerin daha canlı olduğunu belirterek, devlete ait olmayan dükkâoları övdü. özel kişilere ait dükkflnlarda maaşlann devlet maasjarının iki katı olduğunu bildiren gazete, bu dükkânlarda daha iyi hizmet verildiğini de vurguladı. "Literaturnaya Gazeta" buna karşılık Çin'in dış sermaye ve ticarete açılmasının kaçınılmaz "toplumsal sonuçları" olacağını savundu. Sovyet basını Çîn ekonomisini övdü İngiliz otonıotiv işçisi zor durumda LONDRA, (a.a.) İngiliz Otomobil Endüstrisi Birliği, 1990 yılına kadar bu alanda çalışan 110 bin işçinin işini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu açıkladı. Otomobil Endüstrisi Birliği, ingiliz hükümetinin yeni önlemler almasını istedi. İngiliz Otomobil Endüstrisi Birliği yetkililerinden Anthony Fraler, otomobil sanayiinde çalışanların sayısının 1990 yılına kadar 630 binden 520 bine diişecegini tahmin ettiklerini bildirdi. Fraser, lngiltere'de yıllık otomobil üretiminin önümüzdeki beş yıl içinde 1.2 milyona çıkartılması halinde, şu anda çalışan işçilerin sayısının aynı diizeyde tutulabileceğini söyledi. Ekonomi Servisi Batı Almanya Merkez Bankası'nın önümüzdeki günlerde yapılacak toplantısında faiz oranlarının diişüriilmesi görüşülecek. Batı Almanya'da işsizlcrin sayısının 2 milyon 200 bin sınırını aştığı, yalırıınlann canlandırılması için faiz oranlarının aşağı çckilmesi gercktiği belirtiliyor. Alman Merkez Bankası, 1983 yılında faiz oranlarını aşağı çekmiş 1984 yılında ise tekrar faiz oranlarını yükseltmişti. Şu sıralar Batı Almanya'daki enflasyon oranının yiizde 2.3'lerin üstiinde seyrettigi, faizlerin yüksekliğinden dolayı yatırımların gerilediği bildiriliyor. Faizlerin aşağı çekilmesi ile birlikte sanayicilere düşük faizli kredi verilebilmesinin mümkün hale geleceği hatırlatılıyor. Almanya'da faizlerin düşmesi gündcmde İZMİR Ege'ye ağustos güneşi vurunca tütünler kırılmaya başlar. Anadolu yanmadasının batı ucunda 200 bini aşkın tütüncü ailesinin geceleri uyku girmez gözüne. Tütün için hane halkı "seferber" olur. Oeceleri lüks ışığında kırılan tütünler, gündüzleri bir bir ipe dizilir. Sonra da kargılarda ağustos güneşine yatırılır. Bir yandan da ANKARA, (ANKA) Yılın tüccar yolu gözlenir. ilk yarısında gerçekleşen dış tiAncak, bu yıl Ureticinin gözü caret gerçekleşmesi, özellikle ih"yolda" kaldı. Tekel "Baş fiyat racatta yıllık hedefe ulaşmanın ilan edilmeyecek, biz de tüccar çok zor olacağını gösteriyor. Mayıs ve haziran aylarındaki to gibi piyasaya girecegiz" deyince tüccarın daha tütünler kargıdayparlanmanın da, 8.3 milyar doken üreticiyle ön anlaşma yaplarlık hedefi tutturabilmek için ması gecikti. Tüccar Tekel'i bekyeterli olmayacağı anlaşılıyor. liyor "Bakalım ne yapacak" diSon on yıldaki eğilimin bu yıl ayye... nen sürmesi durumunda da, 1985 ihracatının hedefin 600 mil"Ekmeginf tütünden çıkaran" yon dolar gerisinde 7.7 milyar Manisa'nın Yayla köylülcri gözdolar olarak gerçekleşeceğini orleri yolda bekleşip duruyorlar kahvede. taya çıkarıyor. Yapılan hesaplamaya göre 8.3 "Bu zamana kalmaz mutmilyar dolar olarak açıklanan lak gelirlerdi" diyor 25 yıllık tüyıllık hedefe ulaşabilmesi için, tün üreticisi Hüseyin Akyüz. Yılın ikinci yarısında aylık orta Neden gelmediler oyleyse" lama ihracatın 777 milyon dolar diye soruyoruz. Yanıtlıyor: olması, bir başka deyişle, ilk ya Neden gelsinler ki? Tekel rıda aylık ortalama 606 milyon açıklamış. Baş fiyat vermeyecegim demiş. Onceden tüccar temdolar olan ihracatın yüzde 28 muz ayı başında gelir göz tespiti oranında arttırılınası gerekiyor. yapardı tarlada. Ona bile gelmeBöyle bir performansın da, son on yıl içinde sadece 1978, 1981 di. Tekel yıllardır kaliteh tütünü ve 1982 yıllarında sağlanabildi tüccura kaptınr. Tüccar bunun rahatlıgı içinde. Şimdi tüccar ği görülüyor. "Bakalım ne yapacak" diye TeYılın ilk yarısında 3 milyar 640 milyon dolar olarak gerçek kel'i kolluyor. leşen ihracat, 8.3 milyar dolarNihat Dönnıez giriyor söze: lık hedefin yüzde 44'unü oluştu Onceden tüccar bu zamanruyor. Hedef olarak açıklanan larda gelir, ön baglanlı yapardı. rukaına ulaşılabilmesi için de, Bu yıl gelmedi. On baglantıda ikinci altı aydaki ihracatın 4 mil biraz da avans alırdık. Şimdi bayram geliyor. Tekel'in bu açıkyar 660 milyon doları bulması lamasından sonra bayrama kagerekiyor. Bunu gerçekleşmenin de çok zor olduğu bildiriliyor. dar da gelme/ tüccar, Tekel kim Dıracat 7.7 milyar dolarda kalacak Tütüncü tüccan, tüccar da TeheVi bekliyor CELAL BAŞLANGIÇ TZOB Başkan Vekili Kurşun: Tekel bu kadro ile 300 kilo bile tütün alamaz. 25 yıllık tütün üreticisi Dönmez "Tekel, üreticiyi tüccar yolu bekler duruma düşürdü" dedi. gından, tüccar bekieme döneml'f ne girdi. Tekel de aralık ayında uyanacak ve alımlar için harekete Keçecektir. Tüccarın bellediğl köyler var. Tekel'in tüm Ege'de^ ki eksper sayısı 90. Böylesi bjr oluşumla A Grad kalilede 30 milyon kilo tütün almayı hedef* leyen Tekel, bizce 300 kilo bile tütün alamaz. Tekel Bölge BaşmUdürU Kadlr Kılıç'a göre ise "piyasaya girmek için daha vakit var" Kılıç Tekel'in bu yıl dUşUndüğü uygulamayı şu sözcüklerle dile getiriyor: Bu yıl baş fiyat yok. Kaliteli tütüne piyasa fiyatını verecegiz. İhtiyacımız kadar alım vaptıktan sonra da destekleme alımlara geçecegiz. Daha lütünier tarladan toplanıyor. Dizilecek, balyalanacak... Aralık ya da ocakta biz 4c tüccar gibi piyasaya gireriz. Ege'de 200 bini aşkın üretici ailesi ağustos mehtabında tarlada sabaha dek tütün kırıyor. Çoluk çocuk, genç yaşlı tarladan geceleri topladığı tütün yapraklarmı iğneden geçirip ipe diziyor. Sonra kargılarda ağustos güneşine yatırılıyor "altın sarısı" olsun diye. " gib TÜTÜN BU YIL PARA EDECEK Mİ? Ege 'de 200 bini aşkın tütün üreticisi ailenin, geceleri uyku girmez gözüne. Tütün için hane halkı seferber olur. bilir ne zaınan gelir? Tüccar bekleyecek bu yıl, Tekel geldikten ve fiyat verdikten sonra az biraz fazlasını verip kaliteli lütünü kapatacak. Tekel neye göre fiyat verecek? Onu bilmek imkânsız. Önceden baş fiyat açıklanır, ona göre de tuccar bir fiyat verirdi. Ama bu yıl öyle olmayacağını söyledi Tekel. O zaman tüccarın da nasıl fiyat vereceği belli degil. Hem Tekel, geçen yıllarda baş fiyatın üstüne bir kuruş çıkmayarak meydanı tüccara bırakmıştı. Bu yıl da boyle bir acıklama yaparak üreticiyi tüccar yolu gözler durumda bıraktı. TZOB Genel Başkan Vekili Reşil Kurşun'a göre de Tekel bu kadro ile 300 kilo bile tütün alamaz. Kurşun bu yıl "yeni dertler" eklenen 1984 ürünü Ege Ekici Tütün Piyasası ile ilgili endişesini şöyle dile getiriyor: Tekel alım poütikasını açıklamayınca tüccar da çekimser kalıyor. Tekel'in ne gibi bir alım politikası izleyecegi belli olmadı DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası kendi işlemlerl ıçin doların alış kurunu 530.10 lira olarak belirtedı. SJS Sr Döviz Alış 530.10 370.54 27 31 191.75 9.47 62 73 170.53 64.22 233.11 28.61 223 58 1756.43 740.71 145.25 Döviz Satış 535.37 374.23 27.58 193.66 9.56 63 35 172.23 64.86 235.43 28.89 225.80 1773.91 748.08 146.70 Efektif Efektif Alış Satış 530.10 540 70 352.01 377.95 27.31 27 86 191.75 195.59 9.00 9.66 62.73 63.98 170.53 173.94 64.22 65.50 233.11 237.77 27.18 29.18 212.40 228.05 1668.61 1791.56 740.71 755.52 137.99 148.16 SATIŞ 40 300 41 000 T C ztRAAT BANKASI DÛVİZ ALISTL. SATISTL 530.15 535.37 370.52 374.17 27.41 27.68 191.97 193.86 9.52 9.61 53.16 53.68 62.73 63.34 170.63 172.31 64.22 64.85 233.11 235.41 28.61 28.89 223.58 225.78 391.34 395 19 1756.38 1773.68 64.78 65.41 740.67 747.96 145.25 146 68 ALIŞTL 530.15 351.99 27.41 191.97 9.04 53.16 62.73 170.63 64.22 233.11 27.17 212.40 371 77 1668.56 61.54 740.67 137.98 M: : SATIŞ TL. 545.97 381.57 28.22 197.70 9.80 54.74 64.60 175.72 66.13 240.07 29.46 230.26 403.01 1809.79 66.71 762.77 149.58 , 16 AĞUSTOS 1985 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI \ P Endonezya ham petrolde fiyat kırdı Ekonomi Servisi Endonezya, ham petrol fiyatlarını düşürdü. Ham petrol fiyatlarında varil başına 20 sent oranında yapılan indirimin diğer petrol üretici ülkeler tarafından büyük bir tepkiyle karsılanmadığı belirtiliyor. Endonezya'nın yılbaşından bu yana ham petrol fiyatlarında varil başına ilk kez yaptığı 10 sentlik indirime karşılık, Mısır'ın ham petrol fiyatlarını aynı seviyede tuttuğu bildiriliyor. Ham petrolün spot petrol piyasasında etkili olduğu, Endonezya'nın sattığı ham petrolün buyük bölümünün Japonya tarafından satın alındığı ve elektrik üretiminde kullanıldığı belirtiliyor. BAINKASI ALIŞ 530.30 İKTİSAT SATIS 535.17 r Dövizin Cinsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilinl 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 isvıçre Frangı 100 italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali DÖVİZİN CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI EFEKTİF 1 AVUSTURYA ŞİÜNİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRAN6I 1 DANİMARKA KRONU 1 FRANSIZ FRANM 1 HOLLANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRAN6I 100 İTALYAN LİRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANAOA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ ÇAPRAZKUR 1 ABD DOLARI 2.7645 B.AIman Markı 8 4505 Fransız Frangı 3 1085 Hollanda Florini 2.2740 İsvıçre Frangı 1852 8ı. İtalyan Lireti 237 09 Japon Yeni 3 6495 S.Arabistan Rıyalı 1 Sterlin 1 3973 ABD Doları AUIN GÜMÛŞ ALIŞ Cumhuriyet 40.100 40.500 Reşat 24 ayar külçe 22 ayar bılezık 900 ayar gumuş ALIŞ 191.82 SATIS 193.59 5.930 5.320 100 5.940 5.700 103 T.C. ZİRAAT BANKASI "Guciınc erifilmcz"