Catalog

27 ARALIK Polisler "rüşvet iadesi" yapıyor % 1985 CUMHURİYET/11 Somali'ye girmek de zor çıkmak da. Havaalanına uçağın kalkışından 4 saat önce gitraek gerek. Haftada bir gün yapılan seferi kaçırmamak için biz 5 saat önceden gittik. Erken gitmenin avantajıyla işlemlerimizi bir iki saatte bitirip polis kontrolüne giriyoruz. Perdeyle kapah bölümde üstümüz aranıyor ve cebimizden 900 Somali Şilini çıkıyor (Bir dolar yaklaşık 81 şilin). Hemen zabıt tutmaya kalkıyorlar. Yurt dışına 200 şilınden fazlasını çıkarmak yasakmış. Artık deneyim sahibi olduk. Hemen 'din kardeşi' olduğumuzu, yasalan tam olarak bilmediğimizi söyleyip 700 şilin fazlalığı 'Kahve içersiniz' diyerek görevlilere uzatıyoruz. Tş tatlıya bağlanıyor. Dört polis, yanaklanmızdan öpüp 'tyi yokulukUr' diliyorlar. Çantamızı uçağa götürecek olan görevli, 50 şilin istiyor, veriyonız. Tam oturup kahve içerken biri üniformalı, digeri sivil iki kişi yanımua gelip kendilerini izlememi söylüyorlar. Bir korku, bir telaş. Perdenin arkasında verdiğiıniz rüşvet göründu mü acaba? Kapıdan çıkarken, biraz önce vedalaştığııruz polisler de 'Ne oldn' der gibi el kol işaretleri yapıyorlar. Korkumuz boşunaymış. Meğer havaalanı vergisini vermeyi unutmuşuz. Cebimizdeki son kalan 1S0 şilini de vezneye yatınyoruz. Tekrar salona girerken tanıdık polislefden bir tanesi önümüzü kesip bizı tekrar kapısı perdeyle kapalı odaya sokuyor. Cebinden. çıkardığı 200 şilini uzatıp 'Paran kalmadı, bununla soguk bir şey içersn' diyor. Yani bize 'rüşvet iadesi' yapıyorlar. Salonun gözlerden uzak bir kösesine oturup uçagın kalkış saatini bekliyonız. Afrika'nın Boynuzunda SomaUKenya Mehmet Yaşin Yazı ve fotoğraflar: B ir Amerikan bardayız. Bizden başka bir beyaz müşteri daha var. tçki ısmarlamamıza fırsat kalmadan, irikıyım biri yammıza yaklaşıp "Afrikalı kadın ister misin? 100 dolar" diye fısıldıyor. Paramızın olmadığını söylüyoruz O ısrarla: tşler kesat. Sen 50 ver yeter. ÜÜÜS33: Kanun yok, polis yok Uçakta, yanımızda yaşlıca bir Ingiliz bayan oturuyor. Bizim sessizliğimizden caru sıkılnuş olacak ki anlatmaya başbyor: 'Kenya çok kötü kanaa yok, polis yok.. Siyablar çok kölii, gflndttz gözüyle bile soyarlar insanı...' Böylece Kenya ile ilgili ilk izlenimleri ahyoruz. Aslında, Mogadişu'daki otelde karşılaştığımız BM'deki görevli birkaç Türk de güneş battıktan sonra Nairobi'de sokağa çıkmamamız konusunda bizi uyarmıştı. Nairobi Kenyatta Havalimanı. Buytik, temiz ve lüks. Batı standartlannda. Amenka'dan ve birçok Avnıpa ülkesinden vize isteyen Kenya, Türklerden isAFRİKA 'NIN ORTAS1SDAKİ A VRUPA Nairobi'yi görmek, Kenya'yı görmek değil. Geniş caddeUr ve gokdelenitrie Nairobi bir Avrupa kenti gibi. Tek farkbhk yaşayanlann rengi. 5060 yü önce savanalarda, ottan kulübeler yapan Masai yerUleri şimdi gökdelen inşaatlarmda demir büküyor. Kenya'nın kaymağını Hintliler yiyor salonları. Ama otel müsterisi olmayanlann bu fantazilerden yararlanması yasak. Eli sopalı koruyucular da bu yasaklann uygulayıcısı. E rkeklerin kravatları yakalarında biraz eğreti gibi duruyorsa da, Batı giysilerini kendilerine yakıştırmasını bilmişler. özellikle kadmlar, elbiselerindeki Batı çizgisini, Afrika'nın parlak renkleriyle süsleyip şıklığm doruğuna ulaşmışlar. Turistler kenti Nairobi. Afrika'nın geleneksel yeşil dallardan yapılmış kulübeleri burada yok. Taş, demir, çelik, beton yığınından oluşan kuçük bir Londra. Sadece yaşayanlann rengi siyah. Gökdelenlerin yanına yenileri yapıhyor. lnşaatta çahşanlar Masai kabilesinden. Kulak memeleri neredeyse omuzlarına değecek. Ortasında buyük delik var. 50 yıl önce savanalarda ottan kulübelerini yapanlar, kulaklarına süs niyetine taktıkları kemikleri çıkarıp gökdelenlerin tepesinde demir büküyor lar. Hava yeni karardı. Hızlı adımlarla otele doğru yünıyoruz. Gündüz farkına varamadığımız ışıl ışıl tabelalar. Gece kulupleri, striptiz ilanlan, Afrikalı kızlann çalıştığı masaj salonlan, kumarhaneler. Biz hepsinin önünden teker teker geçip otelin bitişiğindeki bir Amerikan bara giriyoruz. Cuma akşamı. Bar tıklım tıkhm dolu. Bizden başka beyaz bir müşteri daha var. tçkiyi ısmarlamadan iri kıyım biri yammıza yaklaşıp, kulağımıza fısıldıyor: "Afrikalı kadın ister misin? 100 dolar.' Paramızın olmadığını söylüyoruz. O ısrarlı: "İşler kesat. Sen 50 ver yeter.." Onun ardından bu kez misafirimiz bir kadın. Bira ısmarlıyoruz. İstemiyor: 'Bira şişmanlatır, bizim meslekte sişmanlık iyi değildir..' Biri diskoteğe götürmemizi istiyor, bir diğerı kendi renginde olan erkeklerden nefret ettiğini söylüyor. Şimdiye kadar böylesine rağbette olmamıştık. Aslında onları çeken, bizim cazibemiz değil, bir Hintli gibi lüks yaşamak ozlemiydi. Yeni patronlar Kenyahlann patronlan şimdi Hintliler. Ülkedeki bütün işletmeler, büyuk mağazalar, fabrikalar hep Hintlilerin. Lüks villalarda yaşayanlar, son model araba kullananlar, şık butiklerden giyinenler, en ıyi beslenenler hep Hintliler. Sanki Ingilizlere karşı olan intikamlannı Kenyalılardan alıyorlar. Gözlediğimize göre sokaktaki Kenyalı, Hintlilere karşı oldukça öfkeli. Kenya'da görevli yetkililerimizin bazılan da bu gözlemimizi doğrular şekilde konuşuyorlar. Hatta daha ileri gidip, yakm bir gelecekte Hintlilere karşı bir yerli ayaklanması olasığmdan soz ediyorlar. Yuzde 4.6 ile dünyanın en hızlı çoğalan ulkeleri arasında yer alan Kenya halkı, şimdiden 'karnını doyurma' telaşına kapılmış. Gelirler arasındaki uçurum ise giderek derinleşiyor. Kaldığımız süre içinde sokaklarda polise rastlamadık. Her iş yeri kendi güvenliğini kendisi sağlıyor. Akşam 17.00'den sonra her mağazanın önüne eli sopalı, kalkanlı özel guvenlik gorevlileri dikiliyor. Bazılan kapılarına gece yansından sonra elektrik veriyor, bazılan içerideki azgın köpeklere karşı soyguncuları uyanyor, bazılan da taktıkları alarmların po temiyor. Somali'den geldiğimiz için *san hurara»' aşısı olduğumuzu belgeleyen kâğıdı ıstiyorlar. Gösteriyoruz. Paralanmızı deiclare edip çıkıyoruz. Şoförler, kollanmızdan çekiştiriyor. Hızlı davranıp çantamızı kapan şoförün taksisine biniyoruz. Trafik îngiltere'de oldu|u gibi soldan. Yollar iki gidiş, iki geliş ve tertemiz asfalt. Ortadaki refüjde tel yerine rengârenk çiçekler. Uzaktan Nairobi'nin yükseltileri görülüyor. Kenyatta Caddesi üzerinde orta sınıf bir otele yerleşiyoruz. Otelin her katında kırmızı gömlekli, başı kasklı, eli sopalı koruyucular bekliyor. Otelde her türlü fantaziyi bulmak olası: Amerikan bar, Çin lokantası, hediyelik eşya satan mağazalar, diskotek, çay lis merkeziyle bağlantılı olduğunu bildiriyor. Sokaktaki insanın güvenliğinden kimse sorumlu değil. Bir polis devleti olan Kenya'da, polis, devleti halka karşı koruyor. New Stanley otelinin altındaki kaldınm kahvesindeyiz. Müşterilerin çoğu beyaz. Bizim önümüzdeki masada 34 tane siyah genç oturuyor. Bir tanesi kıvırcık saçlanna boncuklar geçirmiş. Ünlü gitarist Jimy Hendrht'e benzemeye çalışmış. Geniş kenarlı bir şapka giymiş beyaz kızla sarmaş dolaş. Yamndaki, saçlanna iri perma yaptınp birkaç tutam saçını alnına düşurerek Michael Jackson gibi olmuş, bir diğeri ise, ne yaptığını anlamadık ama, Samy Davis Jr.'ye benzemiş. İngiliz sömurgecilerden kalma bir atasözu şöyle diyor: "Yeriiyi yozlaştırmak istiyorsan ona ayakkabı giydir.." Biz bu sözü kanıtlayacak bir yozlaşma ile karşılaşmadık. Gerçi erkeklerin kravatları yakalannda biraz iğreti gibi duruyorsa da Batı giysilerini kendilerine yakıştırmasını bilmişler. Özellikle kadınlar, elbiselerindeki Batı çizgisini Afrika'nın parlak renkleriyle süsleyip şıkhğın doruğuna ulaşmışlar. Bu Batı şıklığı içindeki Kenya insanı, Afrikaiılığı üstünden söküp atmamış, aksine gün geçtikçe ona daha çok sahip çıkar olmuş. Caddelere bakıyoruz, lüks mağazalann önünde sıra sıra dilenciler, ayakkabı boyacıları, hediyelik eşya satan seyyar satıcılar. Küçük çocukiar, ellerinde heykelcikler peşimizden koşturup duruyor. 200 şilin, 100 şilin, 50 şilin, durmadan fiyat kınyor. Ve sonunda heykelciklerı satmayı başanyor. Biraz sonra önümüzu bir boyacı kesip 'Pariatalım' diyor. Ayağımızı boya kutusunun üstüne koyuyoruz. Sadece siyah bir boya sürüp 5 dolar istiyor. 'CHmaz' diyoruz, köşe>e sakladığı, eğri büğrü harflerle yazılmış fiyat listesini gösteriyor. Yine itiraz ediyoruz, bu kez de bizi polise şikâyet etmekle tehdit ediyor. Uzun bir çekişmeden sonra bir dolarda anlaşıyoruz. Bir başkası karaborsa dolar bozmak istiyor: 'tstemez' diyoruz. 'Enayi' deyip yanımızdan aynlıyor. Bir Avrupalının veya Amerikalının değil, ama bizim alışuğımız sahneler. Akşam yemeğine giderken Kenya'da görevli bir Turk arkadaşımız bizi akşam yemeğine götürmek için otelin lobisine geliyor. Bizi rahatlatmak için kulağımıza eğilip 'Guvenlik önlemleri alınmıştır' diyerek ceketinin altındaki tabancasını gösteriyor. Gideceğimiz yer 300400 metre ilerideki bir lokanta. Yolda yürürken arkamızdan gelen bir grubun önümüze geçmesi için vitrinlere bakar gibi yapıyoruz. Görduğümüz kadanyla kimsenin bizi soymaya niyeti yok. Arkadaşımız belki de hâlâ 3 ay önce başına gelen soygun olayının etkisinde. ' Kenya'yı yeterince gözlemek için süremiz yeterli değil. Yazdıklarunız çok kısa sürede izleyebildiklerimiz. Aslında Nairobi'de oturup Afrikahyı, gerçek Kenya insanını tanımak oianak dışı. Onların gerçek yaşamını öğrenebilmek için kentlerin dışma çıkıp, ot kulübelerinde birlikte yaşamak gerek. BİTTİ 528 66 29526 10 00/412 TEŞEKKÜR RAHİME ÇETİNER'in hastalığı sırasında yardımlannı esirgemeyen vefalı dost, SSK Istanbul Hastanesi, Noroloji Servisi Şefi Saym, Değerli varbğunız TAKSİM SÂHMESİ TURGUT ÛZAKMAN DEV'lfT MTflCMI 00A TİYATROSU KULTUR VE TURIZM BAKANLIGI TlYATROGÖSTERt Kuttur ve Turızm Bakanltgı Istanbul Devlet Opera ve Balesı ATATURK KULTUR MERKEZİ AH ŞU GENÇLER Müaklı Oyun 2 Boliım Yöneten: Rüştü Asyalı 12347891011 Ocak 20.30'da VVOIKER LUDVIGRAINER HACHFELD Dr. H. İBRAHİM BAHAR'a tlgilerini esirgemeyen LOKOMOPÜF MunklıDanslı Çocuk Oyunu Yöneten: Nıhat llen 512 Ocak 13.00'de GÖL SATARDI MELEK HANIM Oyun 2 Bolüm Yöneten Sadrettin kılıç 1234 Ocak 19.00'da 4 Ocak 15.00te SEVIM BURAK 01NÇER SUMER KUĞÜ GÖLÜ kalc 4 Mife TAKSİM SANAT 'İhdc KARYAÛDI HATUN UYUYAN GUZEL Dr. SUAT ATANER'e teşekkUrlerimizi sunuyoruz. Noroloji Uzmam, Sayın AİLESİ Operatör Doktor ATATÖRK KÜLTÜR MERKEZİ BÜYÜK SALON VVILLIAM SHAKESPEARE AAAANSIZ YOL KADIR INANIR OMER KAVUR ZUHAL OLCAY TAKSİM SANAT EVİhde JULİUS CAESAR Oyun 3 Bölüm Yöneten: Can Gürzap 512 Ocak Pazar 16.00'da SAHİBİNİN İBİNİ SESİ Oyun 2 Bölüm Yöneten: Can Gürzap 7891011 Ocak 19.00'da 11 Ocak 15.00te Oyun Gonıen SalıC^rsamtu PersemM suı X 00 Cunurtesı saal 16 00 Cocu* muzıkai' ner cumjnes. saal 11 00 & » M 143 54 00 17 lutl 54 KAZIMSARI Mua: Mecidiyeköy Bttyükdere Cad. No: 57/5 Tel: 166 96 66 166 47 48 GALERtLER SAHAT DOSTLARMA DVYURU 528 66 29526 10 OO/412 Genel Cerrahi Uzmam ÜNAL CİMİT IMİk MUSIC & DANCING CENTER Kalbinize uzanan dost eller. KlasiktM kopyalar (HeykelRölief)»e SANAT YAP1UAM •taKUUIUURSI 23 Aralık 1»8S 4 Ocak 1 M AEDPA DESTEK SAMAT fiALEHİSİ 35/1/1916 dejlı pazartariçkar |in 13.00 20.00 gârâlekilir Zeytnoğkı Cad Cçek Suyu £ok No 4 Akatar EDIer l$ SAHAT GALEMSi YurekJ Han Kat 2 144 üu 21 GÜRDAL DUYAR 1985 YAĞUBOYA RESİMLERİ 13 Aralık 196S • 2 Ocak 1986 Hösre» G«nde Caâ 126 Teyfltayt McytHrn • IST W 141 27 11 BÜYÜK USTA GÜNGÖR GÜNER SERAMfK v t FOTOftRAF 10 Arahk 1 M M Ocak 1MS Abdı loeto Caö 75 Maçka \ CEVOET PAŞA CAO 376 B£B€K 1S5 74 96 CADOttOSTA» IS ON... ZİNCİRLİKUYU. KOREŞEHİTLERİ CAD. NO: 50 TEL: 166 74 19 YAŞAR YENICELİ TOPKAPI HASTANESİ Tel 524 19 l94hat Resım Sergisi 25 Arahk 10 Ocak fiaknl paaı | M 1XIO1«JI m Halis Üstündağ 21 «nhk 1MS i t Ocak 1M6 l'W <dp.«u' " j n P r I Xo ?! 34 U Bfyi'On. MjntH ı lf«"or 144 96 33 6AURİSİ III. Odüllü Çocuk Resımleri Sergisi GOZELSAJUTUR ALP BARTU 2 1 II MAJ Sanat Odası 21 Arahk 25 Ocak •atJatC*. 2S6 Tel.: ii» «7 N Rumeı ^acı Vt'ö han h ö*o* Ho 5 . Tel 14fl 15 M 1. 2. 3. 4. Are Are Are Do you you you you looking for a job in the Middle East/ Arabian Gulf. looking for investors, finance. looking for importers, partners and agents. have properties for Sale/lands, buildings, villas. Send $. 5/ vvith details to: Türk Resminden Bir Kesit 3 • 30 Aralık K nuluş Cafl 19ı Isianbul K04783 GALERI BARAZ 85 .86 ÇERÇEVE FLÖRANSA'dır l * 1» M » M7 4t M • 5KM Jl RESMİ YUCELTEN YAŞATAN ÇERÇEVE dr*s TtsMkıv* Ihamur >.»u Nu 1 tr^ıkn,* Camtı Arka»i Uı tomur »UfSA*. hüskunea n i ^çan kema] tskendrr Bekâr bir bey için mutena semtlerde kiralık daire aranıyor. Tel: 584 63 18 575 75 56 (tş saatleri içinde) SALAMCO P.O. Box 357 Safat, Phone: 242 40 73 / 245 14 08 Kuwait, State o Kuvvait 1 3donem başlıpor. CIHANGİR ADLYESI ZUHAL KÖSELER KARAÇENGEL 1C Arakk 4 Ocak UI 4«.2 E 165 19 3İ BM^rî Türkiye Gravürleri Sergisi 1S19 531 «ralık BERK . . SANAT GALI R1SI