Catalog

23 EYLÜL 1983 * • • * HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/11 OLAYLARIN ARDINDAKI Katsayı artışı kimi, nasıl etkiliyor Katsayının 34'ten 39'a çıkma sıyla memur maaşlarının yanısı ra, memur emekh maaşları, memur emeklı ıkramıyelerı, ışçı emekh aylıkları, ışçı kıdem taz mınatlan, Bağ Kur emeklı ayhkları da artıyor Bunların dışında, Sosyal Sıgortalar prımı ışçı ve ışveren pavları, Emeklı Sandığı keseneklen ve BağKur prımlen de >enı katsayı sonucu artacak A>TU şekılde yakacak >ardımının da 6 bın lıradan 7 bın 500 lıraya çıkması ve gehr vergısı oranının 1 ocak 1984'ten ıtıbaren yuzde 30'a uuae&l de a>lıklan yukseltecek Memur maaşları: Katsavının 34'ten 39'a çıkması ve yakacak vardımının yukselmesı memur maaşlarında ortalama yuzde 21 artış getırıyor Bırıncı derecenın bınncı kademesındekı bır memurun esk1 katsayiv!a31832 lıra olan net maaşı bu durumda 39082 lıraya vukselıyor Memur emeklı aylıkları: Katsayı artışı memur emekh aylıklarında ortalama yuzde 17 artış getınyor Memurlara verılen yakacak yardımının 7 bın 500 lıra olması da, emeklılere aynı mıktarda bır sosyal yardım zammı olarak yansıyor Memur emeklı ikramıyeleri: 39 olması duşunulen katsavı me mur emeklı ıkramıvelerınde de ortalama yüzde 14'luk bır artış getırıyor Bu ıkramıve "emeklı avlığı bağlanmasına esas aylığa gosterge tablosu"ndakı sayılarla katsayının çarpımı sonucu bulunuvor Işçi Emekh Aylıklan (SSKdan): SSK'dan emeklı olan ışçılerın aylıkları da katsayı ıle bağmtılı olarak artmaktadır Ancak emeklı aylıklan ıçın esas alınan "goslerge lablosu"ndakı savılar, memur emeklı avlıklan ıçın kullanılan "gosterge tablosu"ndakı sayılardan daha duşuktur Bunun yanı sıra da memur emeklılerıne Sosyal Yardım Zammı adıv la odenen 6 000 TL SSK emekh avhklarında 5 000 TL 've ınmektedır 2795 sayılı vasa ıle memur emeklılerıne odenen "sosyal vardım zammında yapılacak değışıklikler" SSK emeklılerıne de "odenmekte olan sosyal yardım zaramına avnı oranda" yansıtılacaktır Memurlara halen odenmekte olan 6 000 TL Sosval Yardım Zam mının 7 500 TL ve çıkması durumunda r o 25 artış olmaktadır Işçı emeklılerıne bu oranda van sıması sonucu, memur emeklılerıne getırılmesı duşunulen 1500 TL lık artış bu oranlamava gore uygulanırsa bu mıktar 375 TL ye ınecektır Aylıklar arasında SSK emekhlerını olumsuz vonde etkıleyen bır ayrıcalık var dır Bız 39 katsavının SSK emek lılenne yansımasını hesaplarken aynı oranda devımınden gıderek sosyal vardım zammını "'o 25'lık bır artış gostereceğıne gore hesaplıyoruz Kıdem tazmınatları: Iş vasası GERÇEK ,âaştarafı 1. Sayfada) teğıyle sıvanması olanaksızdı Ankara, Ortadoğu'yu kapsavan çelıskıler yumağında sıvasal hesaplarını tedbırlı ve serınkanlı bır dunım muhakemesıyle yapmıştır Gerçekte yaşanan olayda Reagan yonetımmm ongoruden uzak davranısına şaşmamak elde değıldır. Çunku bır "super" gucun de her ıstedığını alamaya cağını bılmesı gerekırdı ı\ıtekım Vaşıngton'un hem Atına hem de Ankara'da gerı çevnlmesı Ortadoğu'da genış mane\ra oianakianna sahıp gıbı gorunen Amenka'vı duşundurmelıdır * * * TÜBİTAK 26 öğrenciye lise bursıı verecek ANKARA (a.a) Turkıye Bılımsel ve Teknık Araştırma Kurumu (TUBITAK), lıse ve dengı okullann bulunmadığı yerleşım merkezlenndekı ortaokullardan bırıncılık, ıkıncıhk \e uçunculukle mezun olan 26 oğrencıye lıse oğrenımı olanağı sağlama amacıyla burs verecek TUBITAK'ın duzenledığı ortaokul son sınıflar ve lıseler arası matematık, ftzık ve kımva vanşmalan sonuclandı Bırevsel değerlendırmede bırıncı olan oğrencıler, 1983 84 oğretım >ıhnda lıse oğrenımlerını surduruvorlarsa kurumun lıse bursıyerı olacaklar, lısevı bıtırenW de temel bıhmler alanlanndaakultelere devam etme koşu•u>la kurumun unıversıte bursıyerlerı olmaya hak kazanacaklar Ortaokullararası ferdı derecelendırmelerde Marmara bölgesı Istanbul Robert Kolejı Lısesı orta kısmından Ateş Haner bırıncıhk kazandı Lıselerarası matematık yarışmasında Marmara bolgesınden Kabaıaş Erkek Lısesınden Mustafa Ak>urek bı rıncılığe değer goruldu Lıselera rası Fızık varışmasının ferdı bı rıncılığını Marmara Bolgesınde Kabataş Erkek Lısesınden Yukse) Gunal, Istanbul Kadıkoy Anadolu Lısesınden Orhan Yazıcı, Denız Lısesınden \ enal Goğebakan kazandılar (Bastarafı 1. Sayfada) ABD yetkıhlerı, Fılıstın gerılYeni Katsa>ı>a Göre Memur lalarının Suk ElGarb kasabası çevresmdekı çarpışmalara katılEmekli Avlıklan dığına ıhşkm "çok sağlam istihEmekli Aylığı % 70 oran uzerınden barata" sahıp olduklarını belırttıler ABD Dışışlerı yetkılılen ge39 Katsayı rek FKO hderı Yaser Arafat'a 34 Katsayı Gosterge Derece 35.073 sadık, gerekse muhalıf 5001000 30.038 1.010 1 27.539 32.207 gerıllanın her gun gıderek artan 2 905 25.937 29.750 sayılarla Suk ElGarb'a yonelık 3 815 27.293 saldınlara katıldıklannı ve Fılıs23.255 725 4 26.065 tın gerıllalannın çarpışmalara 22.184 680 5 21.113 24.836 aktıf bıçımde katılmasının Lub6 635 23.607 nan Cumhurbaşkanı Emm Ce20.042 590 7 18.971 22.375 mayel'ın rejımını tehhkeye duşu545 8 21.150 rebıleceğını söyledıler Ust du17.900 9 500 17.186 20.331 zeydekı bır yetkılı Fılıstınlılerın 470 10 19.512 çarpışmalarda anahtar rolu oy16.472 11 440 19.102 nadığına dıkkatı çekerek, "Eger 16.115 12 425 Fılıstinlıler çarpışmalara kalıl\ot: Tabloda i 500 lıra olması ongorulen Sosyal Yardım Zammı masaydılar, Musluman Durzi milısler Suk ElGarb'ı ele geçirda dıkkate alınmıştır mekten vazgeçerlerdi" dedı Lubnan'dakı çarpışmalar dun Yeni katsavıya göre işçi emekli aylıkları Emeklı Aylığı % 70 oran uzerınden de Suk ElGarb çevresınde Durzı Derece 1 1 2 3 6 7 8 9 10 11 12 Gosterge 900 876 840 804 768 732 696 660 624 588 552 516 480 34 Katsayı 26.420 25.849 24.992 24.136 23.279 22.422 21.565 20.708 19.852 18.995 18.138 17.281 16.424 39 Katsayı 29.445 29.290 28.307 27.325 26.342 25.359 24.376 23.393 22.411 21.428 20.445 19 462 18.479 Fransız uçakları Lubnan ordu bırlıkleda mılıslerle 4 5 Not: Sosval Yardım Zammı 537c TL olarak eklenmıştır Yeni katsayna göre memur emekli ikramiyeleri 25 hızmet yılına gore emekli ikramıyesı Derece 1 2 Gosterge 1.010 905 815 725 680 635 590 545 500 470 14 Katsavt 850.500 769.250 692.750 616.250 578.000 139.750 W. *00 463.250 425.000 399.500 39 Katsayı 984.750 882.575 794.625 706.875 663.000 619.125 575.250 531.250 487.500 458.250 3 4 5 6 7 9 10 8 Nol: Her derecenın 1 kademesı alınmıştır n'n 14 maddesınde "Kıdem tazminaiına esas olacak 30 gunluk ucret lutarının beher \ılı ıçın nazara alınacak mıktarı 1475 savıh Iş Kanununa gore lesbıt edılmiş olan gunluk asgari ucretın 30 gunluk tutarının yedıbuçuk katından fazla olamaz" koşulu 2 7 62 sayıl' vasa ıle değıştırılmış tır 2762 savılı \ asanın Ek Ge çıcı Maddesı kıdem tazmtnatına venı esaslar getırmıştır "Kıdem lazmınatının yıllık tavan miktarı ıle de\let Memurları Kanununa tabı en vuksek devlet memuruna 5434 savılı T.C Emekli Sandıgı Kanunu hukumlerıne gore bır hızmet yılı ıçın odenecek azami emeklı ıkramıve mıkları eşıtlenınceve kadar. beher MI ıçın odenecek kıdem tazmınatı lavanı 2.500 gostergenın butçe kanunları ıle belırlenen memur a>lık katsayısı ıle çarpışması suretıyle bulunacak tutar ıle (75.000) vetmışbeşbın lıra arasındakı farkın dortte binnin 75.000 lirava eklenmesı suretıvle tesbıl edilır." Bu vasa \le kıdem tazmınaılarının asgari ucret ıle olan bağın tısı kesılerek, katsaytya bağlandı Yasanın bu hukmu uvarınca bugun uvgulanan 34 katsavı karşısında da kıdem tazmınatı tavanı 7 5 000 TL 'den 77 500 TL 'ye vukseldı Katsavının M den ^9'a çıkması da bu tavanı 77 500 TL 'den H25 TL arttırarak 80 625 TL ve çıkarataktır (Bastarafı 1. Sayfada) Buyukelçı Nazmı Akıman da oncekı gun bu yönde açıklama vaptı ABD'ye verılen yanıt, Ankara'dakı Dışışlerı çevrelerıne göre "Surpriz olarak karşılanmad ı " çünku Turkıye uzunca bır sureden bcrı Ortadoğu sorunlarına ılışkın tutumunu ortaya koymuş NATO sorumluluk alanı dışındakı bolgelere vonelık gırışımlerde çeşıtlı vesılelerle açıkladığı kendı polıtıkası dışına taşmamıştı Ankara'dakı Dışışlerı çevrelerıne gore ABD'nın boyle bır başvuruda bulunması da "ayıp karşılanmamalıydı" bunun sonucu olarak ABD Turkıye ıhşkılermde bır "gergınleşme olması içın de hiç bir neden yoktu." Ankara'dakı Dışışlerı çevrelerı bu konuyu ozellıkle vurgulayarak "ilişkılerde en ufak bir gergınlik yoktur. Bir talep gelmış, bizim cevabımız da ılelılmıştır. Butun olay bundan ibarettir" bıçımınde konuştular Avnı çevreler, ABD'nın Lubnan'a lojıstık destek saglamak amacıyla Turkıye'dekı bazı kolayhklardan "halen ıstifade ettıği" yolundakı ıddıaları da yalanlavarak "dedıkodulann dogru olmadıgım" bıldırdıler Baş kenttekı Amerıkalı dıplomatlar ıse konuya ılışkın yorum yapma dılar ve Nazmı Akıman'ın oncekı gunku açıklamasına ılışkın olarak "Turk tarafı goruşlerıni dıle getirmıştır" şeklınde konuş tular Dışişleri rı arasında butun şıddetıvle surdu Bu arada, Durzı topçusu başkent Beyrut'u top mermısı yağmuruna tuttu Bevrut'a yöneltılen top ateşı sırasında Çok Uluslu Kuvvet'te görev yapan Italyan bırlığının cephanelığı de ısabet aldı Çok Uluslu Kuvvet'tekı Fransız bırlığının karargâhı ve Beyrut banhyosundekı bır mevzı de top ateşınden ısabet alırken, ıkı Fransız askerı varalandı ABD Dışışlerı Bakanı George Shultz, "ABD hukumetı, Lubnan'dakı krızin super guçler arasında çekışmeye donuşmesıni onleme gayretı içindedır" dedı Dış Hıskıler Komısyonu'na 1 ubnan'dakı son durüm ha'ckmda bılgı veren Shultz, ABD yetkılılerının Lubnan'da boyle bır gelı»mcyı önlemek ıcın dıplomatık alanda gırışımlerını surdurduğunu belırterek, barışagıden yolun uzun ve engellı olduğunu vurguladı Bır Dışışlerı Bakanlığı yetkılısının son gunlerde ABD ıle Sovyetler Bırlığı arasında Lubnan uzerıne dıplomatık alışverışler olduğuna dikkat çekmesı karşısında Shultz, "Bolgedekı ulusal çıkarlarımız ve dostlanmızın guvenlıği tehlıkededir. Çok rısklı olmasına karşın Lubnan'da gıriştıgımiz evlem haklı" karşılığı nı verdı Shultz, ABD gucunun Lubnan'da başarısız olması halınde Arap dunvasında olumsuz değı şıkhkler olacağını ve Sovyetler Bırlığı'nın zafer kazanacağını belırttı Shultz ABD'nın Fransa Dışışlerı Bakanı Claude Cheysson'un one surduğu gıbı Lubnan'ı bolmek arzusunda olmadığını one surdu Lubnan'dakı duruma barışçı bır çozum bulma çabaları da su ruyor ABD'nın Ortadoğu ozel temsılcısı Robert Mc Farlane dun Şam'a gıderek, Surıye Dışışlerı Bakanı Abdulhalım Haddam ve Durzı Lıder Velid Cunblat ıle goruştu Mc Farlane'ın temaslarının ıçerığı konusunda bılgı verılmedı Suudı Arabıstan ozel temsıLısı Prens Bender Bın Sııltan da Şam'da beklenıyor UĞUR MUMCU GOZLEM Işçi Kredî (Bastarafı 1. Sayfada) sasının 63 maddesı uvarınca Işçı Kredı Bankasf nın lş Bankası'nın gozetımıne devredılmesıne karar verdı Turkıye lş Bankası onbeş gui ıçınde bankaya geçı cı bır vonetım kurulu atayacak Alınan bılgılere gore, ışçı kredı bankasının halen pıyasaya ve mudılere vaklaşık 3 mılyar TL borcu bulunuyor Bu borcun buyuk bır kısmının Banker Kastellı've aıt tahvıllerın pazarlanması sırasında banka tarafından mevduat sertıfıkası olarak verıldığı oğrenıldı Banka, 15 gun ıçınde Işçı Kredı Bankasf nın du rumuna ılışkın bır rapor hazırlavarak, bankanın bundan sonrakı etkınlıklerıne aıt seçeneklerı Malıye Bakanhğı'na sunacaklar Bakanhk sunulacak bu rapor doğrultusuıida bankanın geleceğıne karar verecek 1954 vılında kurulan Işçı Kredı Bankası ıkı vıl once Nıskoz Grubu oiarak bılınen Kemal De rınkok tarafından satın alınmış tı Bankanın halen 10 şubesı ve 148 personelı bulunuyor 1982 yılı bılançosu 2 9 mılyar TL olan banka 1983 vılının mavıs ayın dan bu yana odeme >apamaz halegeldı Bu arada bankanıny one tım kurulu başkanı Kemal Derınkok başta olmak uzere tum yonetım kurulu uvelerının çeşıtlı nedenlerden tutuklanması uzerıne bankanın yonetımı tam bır açmaza gırdı Bugunden ıtıbaren bankanın Turkıye lş Bankası "gozetımınde" olarak tum bankacılık hızmetlerını normal surdureceğı açıklandı Haydarpaşa'da vapurdan kendini denize atan genç kurtarıldı Haber Merkezi Dun saat 13 30'da Karakoy Kadıköv seferını yapan Ânadolukavagı ısımlı vapurdan Orhan \ilraaz adında bır genç kendini denize attı Cıvarda bulunan Kıhçaslan motorunun sahıbı Haremli Tahsın Kaptan, denize atladıktan sonra vapurdan kendısıne atılan ransımıdıne doğru yuzmeğe çan Erzıncan doğumlu 23 yadakı Orhan 'Yılmaz'ı kurtararak motoruna aldı Daha sonra yolcularm uyanlarını dıkkaıe alarak duran Anadolukavağı vapurunun gorevlılerıne teslım ettı Orhan Vılmaz halen Tuzla, Içmeler Bmgol Mahallesı"nde oturduğunu, ışsi7 olduğunu ve vapurdan nı^ın atladığının nedenını kendısının de bılmedığını sovledı Anadolukavağı gorevhlenncc, Kılıçaslan motoru sahıbıHaremlı Tahsın Kaptan tarafından kurtarılarak teslım alınan ve makıne daıresınde ısmması ıyın kendısıne gereken ılgı ve anla>ış gosterılen Orhan \ılmaz Kadıkoy'de ılgıhlere teslım edıldı S.Arabistan'ın Ankara ve İstanbuVdahi kutlamalan iptal edildi F16 yapuncıları Ortak yatırımlar kısa (Bastarafı 1. Sayfada) Bunlardan bır kısmı dırekt \aortak yatınmlan gerçekleşurecek bancı sermaye vatırımı, bır kısolan şırketler ıle goruşme masa mı ıhracata donuk bazı yonlensına oturdu Ilk elde Etıbank ıle dırme vatırımları. bır kısmı tekyapılan yoğun goruşmelerde yer nık lisans ve patent ilışkısı, bır seçunı belırleme çalışmalarının kısmı ıse Turk vatınmcılar ıle oryapıldığı ve bu konuda karşılıktak proje şeklinde vapılacaktır. h uzman katkısının ele alındığı Bazı hassas projelerımızde bunoğrenıldı Fırma yetkılılerınden ların tumunu bırden yapacagız." bın Cumhunyet muhabırıne Uçak uretımının uzun bır suyaptığı açıklamada, "Bızım bu recı gerektırdığı bıltnıyor Bır konuda goruşmelerımız yaklaşık uçağın uretımı ortalama ıkı yıl iki vıllık bır geçmışe dayanmakalıyor Ama fırmalar uçağın sa tadır. Hatta dikkat edersenız vadece govdesını vaparken, radar tırımı vapacak ınşaal şırketlennkablo, borular bu alanlarda uzden bın bu konuda projeye ormanlaşmış dığer fırmalar tara tak edılmiştır. Bunlar uzun zafından uretılı>or Bır uçağın hızman alan olaylardı. Turk hukumet omru (Lıfe Cycle) genelhkmetinin bızi tercih ettiğını açıkle 15 yıl olarak kabul edılıyor lamaMndan sonra, şımdi kısa bır Ancak bu sure ıçınde uçağı sure içinde gereklı detav çalışmaa>akta tutabılmek ıçın sıstem ve sını bıtırecegımızı sanıyoruz. malzemelerın sureklı yenılenmeÇunku bu projeler kısa zamansı, değıştırılmesı gerekıvor Yeda kârlılıga donuşerek uçaklann nılenme gereksınımı goz onunde finansmanını saglamak zorunalındığında uçağın fıvatının ılk dadır" bıçımınde konuştu alım fıyatı olmadığı açıkseçık YENİ BtR YATIRIM ortava çıkıyor Bu yuzden uça ğın ılk alım fıvatından vok hız Şırket yetkılısının bu açıkla met omru suresınce kaça mal ması son aylarda Turkıye'ye geolacağı eok onem taşıvatak len bırçok ABD şırketının aslınHızmet omru malıyetı sonrası da F16 projesı çerçevesınde zealım ve ıdame malıyetlerını kap mın yoklaması yaptığını doğrusar Bunlar da 4 grupta ınceleluyor Nıtekım bu bağlamda nıyor geçtığımız aylarda Turkıye'ye 1) Insan sayısı gelen unlu motosıklet projesı >a2) \akıt pımcısı JohnsonJohnson şırke tının F16 projesı ıçın de Turkı3) Yedek parça yenılemelen ıye'ye geleceğı ve Turkıye'ye >a 4) Yetersız kalan sıstemler'n tmm yapacağı anlaşıldı Aynı şe yenılenmesı Uçağın uretım malıvetı ıncekılde hazıran ayı başmda \BD' lendığınde de şoyle bır dağıhm nın Nevv York kentınde yapılan ortava çıkıvor Turk ABD tarımsal ışbırhğı kon Motor \uzde 25, elektronık feransma katvlan yabancı şırket lerın en az altısının yıne bu uzan aksam Yuzde 25, govde Yuz tıda Turkıye'ye geleceğı anlaşıl de 30, kalan \ uzde 20'nın gedı Yıne gubre turevlerının ure neldekı payı duşunulduğunde ımalat surecınde ışçılık vuzde tımı ıçın yaklaşık 2 5 yıldır Alman Metalgeselechaft şırketı ıle 20 yı tutuvor Bakımda ıse ı$,çı goruşmelerın vapıldığı ortaya çıktı Şırket gubre turevlerı olarak bılınen fosforık ve sulfırık asıt uretımı ıçın ya Turkıye'de mevcut bır tesıse ortak olacak, ya da yeni bır yatırıma gırecek A N h A R \ (Cumhurıvel BuBıhndığı gıbı, gubre turevlerının dışalımı Turkıye'nın ıthalatı ıçın rosu) Malıve Bakanı Adnan de halen uçuncu onemlı kalem Başer Kafaoğlu IMF'nın vıllık durumunda yer alıyor Avnı ko genel kuruluna katılmak uzere nuda bılgısme başv\ırduğumuz bugun ABD'ye hareket edıyor şırket ust duzey yetkılısı şunları Bakanın soz konusu gezısınde, Malıve Bakanlığı Hazıne Genel soyledı "Bizim temel dort sektorde Muduru Hikmet Ulugbav, Mer belırlenmış yatırımlanmız ola kez Bankası Guvernoru Osman cak. Ancak bunun dışında 16 Şıklar bulunacak Kataoğlu 1MF genel kuruluna sektorde, neyı nasıl vapacagınuzı tum ayrınlısı ıle belırlemış bulu katılmasının yanısıra başta bannuyoruz. Bu konuda çeşiüı go kacılık çevrelerı olmak uzere çe ; ruşmeleri muhtelif yerlerde ve şıtlı goruşmeler yapacağı oğrenıl bıçimlerde daha önce yaptık. dı lık vuzde 50've >ukselıvor "Lçagın satın alınması ıle Turkıve'de ımal edılmesı arasında ne fark olacaktır 1 "' sorusu nun sanıtı bır goruşe gore, Turkıve ışçılıkte >uzde 15 dolavında kar sağlayacaktır Ikıncı yarar ıse ulkeye vuksek sanayı duzeyı aşılanmış olacaktır Avrıca uçak sanavının kurulmaM genış bır yan sanavının gehşmesıne \ol açacak, >uksek kalıtelı mal uretımı ozendırılecektır Lzerınde durulmast gereken bır başka konu da dunvadakı teknık koşulların >uzde 90'ının havacılık \e uzay sanavıınden doğmuş olmasıdır Bu açıdan uçak sanavıının Turk sanavıının gelışmesınde bundan boyle lokomotıf ışlevı ustleneceğını soylemek yanlış ol mavacak ANKARA (Cumhunyet Burosu) Suudı Arabıstan Buyu kelçıhğı 23 Eylul'de htanbul ve Ankara'da vapılacak olan "kuruluş gunu" kutlamalarını ıptal et tı Suudı Arabıstan Krallığf nın mıllı gunu olan 23 Evlul Ankara'dakı Buvuk Ankara Otelı'nde Buvukelçısı Salıh Alsugaır'ın vereceğı resepsıyonla kutlanacaktı Ancak Suudı Arabıstan Buvuk elçılığı dun resepsıvonu ıptal ettı İptal gerekçesı olarak Arap ve Islam dunvasının ıçınde bulunduğu durum gostenlerek, şoyle denıldı "Suudı Arabıstan, Arap ve Islam alemının durumu muvacehesınde kuruluş gunu kutlamalarından sarfınazar etmiş. Ankara ve İstanbul'dakı resepsiyonlan ıptal etmiştır." Ankara'dakı Suudı Arabıstanlı vetkıhler ıptal nedenının ABD'nın Turkıye'dekı tesıslerı, Lubnan'a lojıstık destek saglamak ıçın kullanmak amacıyla yaptığı başvuruyla ilışkısı olmadığını da sovledıler (Bastarafı 1. Sayfada) menlığı ıle geçer Tıcaret Antlaşması ndan hemen bır yıl sonrasına rastlayan "Tanzımat Fermanı' ıle yuzeysel bır batıcılığa kapı açılıyor, yabancılann Osmanlı Imparatorluğu ıçınde arazı satın almalannı ongoren yasa basta olmak uzere hukuksal duzenlemeler yapılıyordu Osmanlı Imparatorluğu'nun ılk dış borclanması, Kırım Savaşt'ndansonrabaslar 1881 "MuharremKaramamesı 'ıle de Osmanlı Imparatorluğu'nun ıflası belgeye bağlanır 'Duyunu Umumıye" adlı "çokuluslu ıftas masas;"nın devlet gelırlerıne elkoyması, Tanzımat batıcılığının yazgısını vurgular Daha sonrası Abdulhamıt yonetımı ıle gecer Ve cok gecmeden "Hurrıyeun tlanı" denılen Ikıncı Meşrutıyet gehr Ikıncı Meşrutıyet'ın lıberal ekonomı duslerı de kısa surede suya duşer Malıye Nazırı Cavıt Seyin onculuğundekı lıberal akım, başlangıçta, Ittıhat ve Terakkı yonetımını etkıler ve yonlendırır Cavıt Bey, lıberal ekonomıye ve yabancı sermayeye ınanmıştır Meşrutıyet, lıberalızmı de kısa surede cıkmazlarla karsılaştırır Yasanan bunalım ıçınde, "mıllı ıktısat' adı verılen bır "müdahalecı ekonomı modelı ortaya atılır Balkan Savası'nın getırdığı sıkıntılar, mıllı ıktısat" goruşlerını guçlendınr Meşrutıyet lıberalızmı, gayrımushm tuccarı güçlendırmış, buna karşılık Musluman orta sınıfı cokertmıştı "Mıllı ıktısat"\aulusal bankalar vesırketler elıyle yeni bır gırışım başlatılır Kemal Tahır'ın romanlarına kahraman olarak sectığı laşe Nazırı Kara Kemal, "mıllı şırketler" elıyle topluma yeni bır bıcım vermeye calışır Bır zamanlar, tıcaretı hor goren Osmanlı Muslumanı devlet memuru olma ozlemını şarkılara yansıtan "Kâtıbıme kolalı da gomlekne guzel yaraşır" turkusunu unutur, tıcaret hayatına kollarını sıvar Meşrutıyet lıberalızmınden "mıllı ıktısat' adı verılen duzene, daha sonra da savaş yıllarında bır cesıt devletcılığe geçılmıştır Cumhunyet donemı başlangıçta "mıllı burjuva yaratma" ozlemı ıle yola koyulmuştur 1923 Izmır Iktısat Kongresı bu ozlemlerı taşımaktadır 1929 yılında butun dunyayı sarsan buyuk bunalım, Ataturkve yakın arkadaslarını "hımayecı" ve "müdahalecı" bır ekonomı modelı ızlemeye zorlamıstı Ataturk'un gerçekcı sezgı ve guclu kararları ıle uygulamaya konulan "planlıdevletçılık' savaştan yeni cıkmış bır ulusu ve yeni kurulmuş bır cumhurıyetı, 1929 bunalımının azgın dalgalarından korumuştur Kurtuluş Savası'nın antıemperyalıst bılıncı, 1930'lu yılların devletçı modelı ıle butunleşmış ve Turkıye Cumhurıyetı'nın sıyasal, malı ve ekonomık bağımsızlığını korumuştur Ataturk'un planlıdevletçılık anlayışının Marksıst planlama anlaytşı ıle hıçbır ılgısı yoktu Fakat planlıdevletcılık, lıberalıst modelın tam tersıydı Ataturk devletçılığı kendıne ozgu 'pragmatık ' bır modelı olusturmaktaydı 195060 donemı tanzımat batıcılığı ve meşrutıyet hberalızmının çok partılı sıstemdekı uygulanısıdır Sonuc yıne aynıdır Sozu, ANAP Genel Baskanı Turgut Ozal ın, Malıye Nazırı Cavıt Beyın modelını andıran ekonomık programına getırmek ıstıyoruz Daha once çok kez değındığımız gıbı, '24 Ocak Karar/an"tam anlamı, noktası ve vırgulu ıle bır 'IMFprogramı" gorunumundedır Nasıl meşrutıyet donemınde, yabancı sermaye ve uluslararası fınans kuruluşları Cavıt Bey ı desteklemışlerse, bugun de IMF ve uluslararası fınans kuruluşları, Ozal'ı desteklemektedırler Amerıkan fınanskapıtalının sözcusu Wall Street Journal acıkça ağırlığını Ozal'dan yana koymuştur Kışılık yapılan ve doğalan belkı bırbırınden cok değışıktır ama Ozal, sağladığı dış destek ve savunduğu goruşier ıle Cavıt Bey'ı andırmaktadır Son gelışmeler, Ozal'ın ıktıdara doğru yuruduğu ızlenımını vermektedır Soylentılerın tersıne Ozal ve partısı bugune dek engellenmış değıldır Vetoların da partılere hemen hemen eşıt olarak yansıtıldığı da gorülmustur Ozal'ın ıktıdar şansı artmıştır Ozal'ın adı 24 Ocak modelı ıle butunleşmıştır Batı ve uluslararası kuruluşlar, bu programın eksıksız uygulanması ıçın Ozal a şans tanınması goruşundedırler Bu gorusler, yabancı basında da açıkca ıfade edılmektedır Batı Ozal'ın Başbakanlığı nda, Turkıye'de lıberal bır donem baslayacağı ve ancak lıberalızmın boylece yerleşeceğı kanısındadır Ozal'ın savunduğu ve uygulayıcısı olduğu model bugune dek hıçbır demokratık toplumda kök salmış ve basarıya ulaşmıs değıldır Batı, bır an ıçın Ozal'ı unutup, son yuzellı yıllık Turk tarıhıne goz atmalıdır Turk tarıhı bu modellerın cıkmazları ıle doludur Işte tanzımat ve meşrutıyet lıberalızmlerı Turkıye ıcın tek ve sağlıkh yol Ataturk'un actığı planlıdevletcılık yoludur Ama bu sonuca ulaşmak ıcın daha bır çok çıkmaz sokağın ıçınde dolaşıp, duracağız Özal şımdı bu cıkmazın adıdır Ek zam: Hava olumlu (Ba$tarafı I. Sayfada) lamaz. Hukumetın başı Nacı Varlık değıldır. Hukumetin başı Sayın Ulusu'dur." şeklınde konuştu TurkIş'ın 1983 yılı ucretlerıO7 ne ek o2O'hk zam onerısının gerekçelerının bır rapor halınde sunulduğu Başbakan Ulusu Şev ket \ ılmaz goruşmesınde ayrıca, Istanbul'dakı ışçı konutlarının fınansmanı, KIT'lerdekı ışçı eksıklığı, ışçımemur ayırımı ve Turk Tarıh Kurumu matbaasm da çahşanların memur yapılması gıbı konulara da değınıldı TurkIş raporunda ıse ışçı ucretlerının gerçek durumu ne olçude yansıttığı bellı olmıyan ıs tatıstıklere gore bıle son ıkı yılda ^0 17 oranında bır aşınma kaydettığı belırtılıyordu Fıvat artışlarının nedenının ışçı ucret lerı olmadığı ve ucret artışlarının ıstıhdama olumsuz etkı yapmıyacağı anlatıldıktan sonra ıse, ucretlerdekı aşınmanın sosyal dengeyı bozduğu vurgulanıyordu Rapor sosyal adalet duvgusunun ve guvenın zedelenmesının, ulkemızın yannkı sosyal huzuru bakımından cıddı endışele re vol açar Bu ıtıbarla, meseleye daıma böyle genış bır prespektıften bakarak, sosval ve ekonomık butun nımetlerı ve kulfetlerı kesımler arasında adıl dağıtmaya ozen gostermekte yarar olduğu şuphesızdır " goruşu ıle noktalanıyordu. İŞVERENLER "BİZ KARŞI ÇIKMAYIZ" Ote yandan TurkIş'ın Başbakanlık ıncelemesıne alınan ve ozel sektörden de göruş alınacak ek zam onerısı ıçın ışveren kesı mınden de olumlu yanıt gelmesı beklenıyor Işçı ucretlenmn enf lasyon artışı altında kalmaması gerektığını söyleyen ozel sektor temsılcılerınden başka, ışveren kesımının goruşlerıni, sorulduğunda hukümete yansıtacak ışveren çevrelerı, dun bu konudakı goruşlerımn ne olacağına ılışkın sorularımızı vanıtlarken, "Bıze sorulursa bizden olumlu cevap alınır" dedıler İşveren kuruluşlarının vetkılı temsılcılerı, hukumetın ek ucret artışını benımsemesı halınde bu goruşe karşı çıkmavı duşunme dıklerını, enflasyon artışının altında kalrruyacak bır ucretı savu nacaklarını, ancak ek ucret artışı oranı konusunda kesın bırşey sovle>emı>eceklerını, hukumetten gelecek onerılere gore goruş bıldıreceklerını açıkladılar Şehir hatlarında kış tarifesi 26 eylülde başlıyor tstanbu) Haber Servısı Denızctlık Bankası Şehır Hatları Işletmesı'nın kış tanfesı 26 evlul pazartesı gunu başlavacak Kış tarıfesıne gore, vapur seferlerınde en önemlı değışıklık Adalar hattında y apıldı SırkecıAdalar ve BostancıAdalar seferlerı azaltıldı a>rıca sabah saat 06 50'de başlavan Adalar seferlerı saat 07 15'e alındı 1 mayıs 1984'e dek geçerlı olacak kış tanfesı ıle EmınonuKavaklar Boğazıçıozel gezı seter lerıde 1 kas>m 1983'denıtıbaren kaldınldı $POR SÎTES1 Temel atma töreninin 24 Eylül 1983 Cumartesi Saat 10»>'da Istinye Atış Poligonu yanındaki arazide yapılacağını sevinçle duyururuz Kuyıımcıı atölyesinden 4 milyonhık altın çalan 2 kişi yukalandı Istanbul Haber Servisi Çemberlıtaş semtındekı ıkı kuyumcu atolvesınden yaklaşık 4 mılvon lıra değermde altın çalan Yusuf Yıldız ve Ismaıl Yalınses guvenlık gorev lılerınce vakalandı Çemberlıtaş Vezırhan caddesı uze r ındekı 56 nolu handa bulunan Ahmet Bulut ve Alaaddin Akyol aalı M^ılere aıt kuvumcu atolyelerınde meydana gelen hır sızlık ola\larına el kovan Asavış Şubesı Hırsızlık Masası detektıflerı, bır dızı operasyona gırıştı Yapılan soruşturma sonucu yaV'a?ık 4 mılvon lıra değermde altıi valanların Ismaıl Yalınses ıle Yusuf Yıldız adlı kışıler olduğu behrlendı Sukanahmet semtınde vakalanan sanıklann ıtıraflarından sonra, Sultanahmet meslek Lısesı Lojmanlan gırışındekı boş bır odaya gıren gorevhler, sozkonusu altınlan bır a>gaz fırının ıçerısınde buldu Sanıklar hakkında vasal ışlem vapıldığını belırten vetkılıler, altınlann sahıplerıne ıleııleceğını bıldırdı Gemlik 'ırkateyni uonanmava katıbyor GOLCLK (a.a.) Federal Almanva'dan alınan TCG Gemhk gemısı, bugun Golcuk Povraz Rıhtımı'nda duzenlenecek torenle Turk Denız Kuvvetlen'ne tes lım edılecek Torene, Denız Kuv vetlen Ko mutan Yardımcısı Oramıral Zahit Atakan ıle Federal Alman>anın Turkıve Buyukelçısı Dr Dirk Oncken de katılacaklar Kafaoğlu bugün JMF toplantısına gidiyor ENKA SPORKUJBIJ ENKA SPOR EGtTlM ve SOSYAL YARDIM VAKFl