Catalog

15 EYLÜL 1983 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Günün aynası ANKARA (ANKA) Tuke * ulaştı Açıklamaya gore, ağustos cı fıyatlan, ağustos ayında yuzayında Trabzon yuzde 3 2 ora ae 2,3 oranında artış kaydettı nındakı fı>at artışıyla ılk sırada Devlet Istatıstık Enstıtusu'nden >er ahrken, tuketıcı fıyatlarının yapılan açıklamaya gore, tukebınde 5 oranında arttığı Erzutıcı fıyaılanndakı artış, Turkıve rum en ucuz ıl olarak behrlengenehnde yılın ılk sekız ayında dı Bu yılın ılk sekız aylık doneyuzde 16 7 olarak gerçekleşırmınde en fazla artışı yuzde 18 ıle ken, ağustos ayı ıtıbanyle son bır Kayserı ve Zonguldak kaydettı yılda fıyat artışı yuzde 30 9'a Daralan bütçede yatırımların payı artacak ANKARA (ANKA) 1984 malı yılı butçesı, "enflasyonla mucadele" amacıyla reel olarak küçultuluyor "İşsizlikle mucadele" amacıvla ıse butçenm yatınm odeneklerının payı yukseltıhyor 1984 konsohde butçesı 3 trılyon 200 mılyar hra olarak tasarlanıyor Bu tutar, 2 trılyon 600 mılyar lıralık 1983 yılı onerısıne gore yuzde 23 oranında artmış görunuyor Ancak 1984 yılı ıçın hedef alınan yuzde 5'lık buyume ve yuzde 25'bk enflasyon hedeflerı hesaplandığında, 1984 but çesının normaldekı 3 trılyon 412 5 mılyar lıralık duzeyınden yuzde 6 2 dolayında daha kuçuk duşunulduğu gozlenıyor Butçenın reel olarak kuçultulmesme karşın, "yatırım odeneklerinın payında artışagıdılmesı" planlanıyor 1983 butçe onensınde yatınm odeneklerının yuzde 21 3 olan payı, yuzde 23 dolayına yukseltılıyor Böylece, yatınmlar ıçın 740 mılyar lıralık bır ödenek söz konusu olacak 1984 yılı butçesı ve "geçici programı" hazırlanırken, kamu proje stokuna >enı yatırım projelennın eklenmemesı hedef alındı Buna karşın, bazı ıTojelenn fizıbılıte etudlen devreye alınabılecek Ayrıca halen yurumekte olan bazı enerjı projelerıne de genışleme yonunde eklemeler yapılabılecek Hukumet, 1984 butçesı ıçın halen 34 olan katsayının 38 olarak belırlenmesınde ısrarlı gorunurken, memur maaşlarındakı artışı yuzde 25'lık enflasyon hedefine ulaştırmak ıçın "yakacak vardımı" ve "yan odemekr" ustunde duruyor Memur maaşlannın yanı sıra, ışçı ucretlerı ıle taban fiyatlanndakı artışlann da yuzde 25 "Ie sınırlanması ve kamu kesımıne yenı ışçı alınmaması da butçe hedeflerı ıçınde yer alıyor İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN KETENCİ DIE'yc *zör<> Yillık pııf'lasyon viizdv 30'un üzerine cıktı Düşük ücret Çalışanlann ucretlerınde 1983 yılı enflasyon oranına gore yenıden bır duzenleme yapılması onerısı bır haftadır değışık, ılgınç boyutlarda tartışılıyor Ücretlerie ılgılı önennın sahıbı TurkIş dahı, "sosyal devletın" yukumluluklerını, ıscılerın çalışanlann yaşam koşullarını gundeme on planda getırmıyor Konu tartışılırken, kımse ışın ınsanı sosyal boyutları uzerınde, ışçınınmemurun nasıl yasadığı, ne yıyıp ıcebıldığı uzerınde fazlaca durmuyor Toplumumuzun sayısal olarak da bu çok önemlı kesımmın ınsanca yaşam duzeyının ne olcüde gerısınde kaldığı ya da sosyal farklılıkların nasıl boyutlandığı, bugunun tartışma ortamının dısında kalıyor 'Once ekonomı" anlayışının etkın olduğu bugunun ortamında, soruna ekonomık açıdan yaklaşım tezını bu çercevede savunabılme, ışçı sınıfının temsılcısı Turklş'e bıle daha gercekçı görunuyor olsa gerek Çunku Turklş "mutfağa dayalı" yenıden ucret ayarlaması ısterken, 1983 yılı enflasyon artışı ıle ucret artışı arasındakı ucretlıler aleyhıne olan farktan konuya gırıyor Son yıllarda calısanların ucretlerının gerçek değerının 5 yılda % 50'lere varan duşmesıne karşın enflasyonun ve hele pıyasadakı malların etıketlenndekı artışlann buyuk bır hızla devam ettığıne ışaret edılerek, "Demekkı Turkıye ekonomısınde ucret artışları enflasyonun nedenı değıldır Turkıye'de malıyet enflasyonu vardır ve ışçı ücretlen malıyet ıçınde % 115 gıbı duşük paytar tutmaktadır" denılıyor "Turkıye'de çalışanlann ucretlerının artışı ışsızlığın de nedenı değMır" şeklınde tezın savunulması surduruluyor Çalışanlann ucretlerının duşurülmesıne karşın ışsızlığın azalmayıp arttığı, çalışanlann ucretlerı duşürulerek sağlanan bınkımın yatırıma kaymadığı, son yıllarda yatırımların lyıce yavaşladığı anlatılıyor Aksıne ucretlerın enflasyonun altında kalmasının, çalışanlann satın alma gucünu duşurmesı ıle ıç pıyasada satılan mallarda % 50'lere kadar varan boyutlarda gerıleme gorulduğu, bu uretımın dış pıyasaya aktarılmaya elverışlı olması sonucunda da fabnkalarda uretım fazlası sonucu uretımın dusurulmesı kapatma, ıflasların bırbınnı ızledığı açıklanıyor Aynı tezter çok daha bılımsel ve yaygın olarak ıktısatçıların ağzından dıle getırılıyor Ve bu gerçeğın bır sonucu olarak olsa gerek, ışverenler ılk kez hep bır ağızdan enflasyon artışı altında bır ucret artışı savunmadıklarını söyluyorlar Işverenlerın deyımı ıle, "daha lıberallen, rahatça konuşabtlecek konumdakıler" çalışanlann ucretlerının enflasyonun altında kaldığını, bunun üretılen malın tuketımını olumsuz etkıledığını, yenıden ücret ayarlaması gerektığını söyluyorlar Işçınınmemurun, tüm calısanların nasıl yaşayabıldıklen savı bır kenara ıtılmış yıllardır 'Once ekonomı" tezı ıle "düşuk ucret" polıtıkası benımsenmıştı Umahm once ekonomı" tezıne gore de yanlışlığı, ekonomıye yarar değıl, zarar getırdığı ortaya çıkmış, "düşuk ucret" polıtıkasından önce ışverenlerımız, uzun dönem ıçınde kendı çıkarları ıle ters duştuğünu gormüş, ders almış olarak vazgecsınler Sunguroğlu ve Hattat: Kredi faizleri mutlaka düşmeli İSTANBUL (UBA) Istanbul Sanayı Odası Yonetım Kurulu u>esı Sabahattın Sunguroğlu "Bu faızlerie hıç bir sanayicinin yaşama şansı kalmadı" dedı Hema Hoîdıng Yonetım Kurulu Başkanı Emın Hattat, yatırımların durma noktasına gelmesınde banka kredı faızlerının yuzde yuz etkısı olduğunu soyledı Sabahattın Sunguroğlu, sıkı para polıtıkasını eleştırerek şu goruşlere yer verdı "Enflasyonu durdurmak amacıyla alınan onlemlerden bın olan sıkı para polıtıkası sonucu bırıki trost hanç hıç bır firmanın ayakta durma şansı kalmamıştır. Fırmalar vatırım ıçın oz sermayelennı tuketmısler ve işletme sermavesı ıçın para bulamaz hale gelmışlerdır. Mevcut faız uygulamasıvla mılyonlarca işsize ış olanaklan yaratacak >eni yatınmlann yapılması ve yapılan yatırımlann gelıştırılmesı artık mumkun olmamaktadır. Bankalann kredi faizlerını duşurmesı eğilıminın yaratüması ve bu doğnıltuda durust bankaların zarara ugramaması ıçın enflasyon ortamında gelışen ve 500600 şubesi bulunan, ancak şimdı yaşama şansını yuksek kredi faızlerıyle surduren bankaiarın şubelerinin bır kısmı kapalılmalıdır." Hema Holdıng Yonetım Kurulu Başkanı Emın Hattat da Grundig Başkanı geliyor Ekonomı Servısi Grundig fabrıkalarının kurucusu ve Yo netım Kurulu Başkanı Max Grundig, yenı yatınm araştırma lan ıçın onumuzdekı hafta Turkıye'ye geliyor Almanva dışındakı 5 kıtada 200'u aşkın şırkete Grundig marka televızyon, vıdeo ve radyo ımalı ıçın lısans veren dunyanın elektronık devlerınden GrundıgA G 'nın Başkanı Max Grundig ılk kez lısans verdığı bır şırketı zıyaret edıyor ALTIN GÜMÜŞ FİYATLARI Cumhurıyet Reşat 24 Ayar 22 Avar Bilezik Gumuş ALIŞ 26.800 26.000 3.650 3.320 90 SATIŞ 27.000 27.000 3.660 3.430 92 kredı faızlen konusunda sanayıcı ve ışadamlarından gelen yakınmaların haklı olduğunu kaydettı Hattat, şoyle devam ettı "Biz Odıbank'ı aldığımızda tek taraflı olarak kredi faizlerinı duşuremeyız. Buna diğer bankaların da evet demesı gerekir. Ancak şunu da ıfade edeyım ki, yatınmlann durma noktasına gelmesınde yuzde yuz banka kredi faizlerının etkısi vardır. Boyle bır ortamda hıç bir şey yapılamaz. Dolayisıyla yetkıliler banka kredi faızlennın kendiligınden duşmesıni beklemek yerine, mudahale ederek duşurmek zonındadırlar." 19241983 Uretimi tehlikede olan gübreye zam bekleniyor ANKARA (ANKA> Devletten alacağım alamayan gübre fabrıkalannda Uretımın durdumlabıleceğı bıldmldı ANKA muhabınnın edındığı bılgıye göre, gübre üretımı yapan fabnkalann, Turkıye Zıraı Donatım Kurumu'na sattıkları gubre karşılığı olarak 40 mılyar hra alacaklan bulunuyor Gübre fabnkalan yetkılılen, alacaklarımn ödenmesı ıçın bır çok gırışımde bulunduklarını, bu konuda sektörun tum sorunlarını ıçeren bır raporu da Başbakan Bulend Ulusu' ya sunduklannı ıfade ettıler Ancak, butun bu gırışımlere karşın, bır sonuç alamayan gubre uretıcılerı, sorunun çözümünü zamana bıraktıklanm soyledıler ödemelenn uzun sure ahîıası halınde fabnkalarda finansman yetersızlığınden üretımın durdurulabıleceğı de belırtılıyor öte yandan, 1982 yılının ıkıncı yarısı ıçın kesın, 1983'un ılk yarısı ıçın geçıcı nıtelıkte olacak gübre fabnka çıkış fıyatlarının belırlenmesı ıçın surdurulen çalışmalar sonuç aşamasına geldı Edınılen bılgıye gore, fabrıka çıkış fıyatlarına "yapılacak zam yüzde 1520 oranında olacak Bu arada, yenı artışın çıftçıye yapılan satışlara yansıtılmayacağı belırtıldı. •* Bayramda balık ihracı serbest ANKARA (ANKA) Kurban Bavramı suresınce balıklann kokması tehhkesıne karşı ıhracattakı tum formalıteler kaldınldı Tıcaret Bakanlığı'nın Resmı Gazete'de yayınlanan sırkülerıne göre, bayram tatılı olan 1620 eylul tarıhlcrı arasında konsınye ıhracatta, ıhracatçılar gereklı ışlemlerın bayram sonrasında tamamlanacağı konusunda gumrük ıdarelerıne taahhutde bulunurlarsa, tescı! aranmaksızın ıhracat yapabılecekler Sırkülere göre, baLk ıhracatında soğutmalı yabancı kamyonlarda, yerlı kamyonlara tanınan tum haklardan 16 eylulden ıtıbaren 15 gun süre ıle yararlanabılecekler Bu önlem, yerlı kamyonlann bayram nedenıyle çalışmama olasılığına karşı duşunuldu TUKAŞ salça zam gördü TURGLTLU, (THA) Turgutlu'da kurulu TUKAŞ Konserve fabrıkası yenı sezon salça hyatlarına 27163 hra arasında değışen zam yaptı THA muhabınnın TUKAŞ Fabrıkası vetkıIılennden aldığı bılgıye gore, TUKAŞ'ın yenı sezon zamlı salça fıyatlan söyle 1/2 kılogram 128 TL, 1 küogram 193 TL, 5 kılogram 788 TL Daha «nce yanm kılogramlık salça 95, bır kılogramlık salça 165, 5 kılogramlık salça da 625 hra ıdı Zamlı satılara dunden ıtıbaren başlandı. Galvanizli boruya zam YAJINDA Tutunbank, 1924 de, genç Cumhurıyetımızm ıkmcı Mıllı bankası olarak, Ataturk'un emırlerıyle kurulduğunda, kuçuk bır bolge bankası ıdı Batı Anadolu'dan doğan Tütünbank, bugün ülkemizin en modern ve büyük bankaları arasında yer almaktadır. Tutunbank, 59 yılını kutlarken, başarılarmı borçlu olduğu mudılerıne, muşterılerme ve çalışanlarma en derın şukranlarım sunar. tZMİR, (THA) Galvanizli boıu fıyatlarına yuzde 68 oranında zam yapıldı THA muhabınnın pıyasa ılgılerınden edındığı bılgıye göre, zam, galvanız fıyatlarının artmasından kaynaklandı Zamdan 11 çeşıt galvanizli boru etkılendı Yuzde 68 oranı arasında değışen zamdan sonra galvanızlı boru çeşıtlennın metresı en az 216, en çok ıse 3 bın 700 hra oldu llgılıler bu fıyatlann toptan fıyatlar olduğunu, perakende pıvasalarda fıyatların daha yüksek olacağmı bıldırdıler DÖVİZ KURLARI Dovizin Cinsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını l Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Dammarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florını 1 Isveç Kronu 1 tsviçre Frangı 100 ttalyan Lireti 100 Japon Yenı 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dınarı 1 Norveç Kronu l Sterlın 1 S. Arabıstan Riyali Dovız Alış 242,65 214,96 12,87 90,45 4,48 25,20 29,93 80,84 30,67 111,27 15,12 99,30 196,80 832,27 32,52 362.03 69,74 Dovız Satif 247,50 219,26 13,12 92,26 4,57 25,71 30,53 82,46 31,28 113,50 15,43 101,29 200,73 848,91 33,17 369,27 71,13 Efektif Alış 242,65 204,22 12,87 90,45 4,26 25,20 29,93 80,84 30,67 111,27 14,37 94,34 186,96 790,65 30,89 362,03 66,25 Efektif Satış 249,93 221.41 13,25 93,16 4,62 25,96 30,83 83,27 31,59 114,61 15,58 102,28 202,70 857,23 33,49 372,89 71,83 tOtunbank "bankanız" CAPRAZ KURLAR 1 ABD DOLARI 18.8539 2.6826 S4.1629 9.6289 8.1072 3.0016 Avusturya Şilını B. Alman Markı Belçika Frangı Dammarka Kronu Fransız Frangı Hollanda Florini 1 Avustral. Doları I Kuveyt Dinan 1 Sterlın 7.9116 2.1807 1604.82 244.36 7.4615 3.4793 0.88588 3.4299 1.4920 Isveç Kronu tsviçre Frangı ttalyan Lıretı Japon Yenı Norveç Kronu S. Arabıs. Riyali ABD DOLARI ABD DOLARI ABD DOLARI