Catalog

18 TEMMUZ 1983 EKONOMİ CUMHURÎYET/9 Günün Aynası 12 ynbancı banka Türkiye'ye 200 milyon dolar kredi veriyor ANKARA, (ANKA) Para piyasalarından bağlanacak 200 milyon dolar tutarındaki orta vadeli krediyle ilgili anlaşma yarın Istanbul'da tarihi Emirgan Köşkü'nde imzalanacak. Imza ~*reninden sonra, Hilton Oteli'11 kubbeli salonunda Merkez Bankası yetkilileri, bu kredinin gerçekleşmesi ile birlikte, Türkiye'nin IMF, Dünya Bankası ve OECD gibi kaynakların koşula bağlı kredi aşamasından normal piyasa borçlanmasına geçiş yolunda en önemli adımı atmış olacağını bildiriyorlar. 12 lider banka tarafından taahhüt edilen kredi, üç yılı ödemesiz olmak üzere toplam beş yıl vadeli. Kredinin faizi ise, libör adı veriien Londra bankalararası Faralyalı: ABD'li işadamları dış ülkelerde yatırıma hevesli değil tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Faralyalı ABD ile TUrkiye arasındaki iş hacminde Türkiye aleyhine bir dengesizlik olduğunu belirterek, "1982 yıiında toplam ticaret hacmi 1.062 tnilyar dolar olmuş ve aleyhimize olan açık 562 milyon dolara yiikselmiştir" dedi. ABD'li işadamlarının genelde dış ülkelerde yatırıma hevesli olmadıklarını ifade eden Faralyalı şöyle konuştu: Çağımızın en ileri teknolojisine sahip ve bunun her liirlü nimetlerinden faydalanan, rahata, kolaylığa alışmış iş adamlannı iilkeleri dışında yatınm yapmaya ikna etmek son derece giiçtür. ABD'li yatırımcıların işbirliğiTürk yatırimcılannın istedikoşullarda katılmayacağını, o sadece teknoloji transferi için Türkiye ile ilişkilerine sürdüre ortak faiz oranının yüzde 1.5 fazlası olacak. Böylece para pi Kafaoğlu, özel sektörün başyasalarında kredi faizleri genel lıca isteklerini gerçekleştirolarak yükselme eğilimi göster mek için çaba gösterdi. Anmesine karşın, Türkiye ile 0.25 cak IMF'nın sımrlama getirpuan düşmilş bulunuyor. diği konularda istediklerini 200 milyon dolarlık krediyi ta yapma olanağım bulamadı. ahhüt eden 12 lider banka şunÜcretlilere ise hemen hiç lar: • Birleşik Amerika: Morgan Guaranty Trast, Citibank, Cha müjde vermedi. se Manhattan Bank , ManufacEkonomi Servisi Bundan turers Hannover Tnıst, lrving tam bir yıl önce ekonomide ve Trust, Bankers Trust. • Körfez Bölgesi: Arap Ban özel sektörde yaşanan manzara king Corparation, Gulf Interna ilginçti. 24 Ocak kararlarının gündeme getirdiği sıkı para ve tional, National Bank of yüksek faiz cenderesi özel sektöKuveyt. Avrupa: Union Bank of Swit rün özellikle iç pazara dönük kezerland (fsviçre), Barclays Bank simini fena halde sıkıyor, kararların uygulayıcısı Turgut özal'(tngiltere). ın biraz buyurgan tavrı da özel • Japonya: Bank of Tokyo. sektörün bazı büyüklerinin hiç de hoşuma gitmiyordu. Bu arada toplumun pek çok kesiminin, IMF güdümünde uygulanan istikrar politikasından fazla hoşnut olmadığı da bir gerçekti. Özel sektör Kafaoğlu'ndan neler istedi? Kafaoğlu ne gerçekleştirdi? birlikte göreve gelen Imar Iskan Bakanı Samsunlu'ya bağlanan umutlar boşa çıktı. • tÇ PAZARIN CANLANDIRILMASI: Kafaoğlu bu konuda bazı vurgu değişiklikleriyle, örneğin faizleri aşağı çekerek otomotiv ve dayanıklı tüketim malı sektörlerine biraz "hayat suyıı" şırınga etti ve bu sektörlerde kısmi bir canlanma görüldü. Ama inşaata dayalı sektörler buna katılamadığı için tam puan alamadı. • IHRACAT TEŞVİKLERİNtN ARTIRILMASI: Kurtarma operasyonlarına ve içe dönük sektörlere önem veren Kafaoğlu ihracat teşviklerinin artırılması konusunda iyi puan alamadı. İhracat kredileri 1982 yılının ikinci yarısında aksadı ve 1983'de de zaman zaman şikâyetlere konu oldu. • KUR FARKLARINA ÇÖZÜM: Bu konuda da geniş kapsamlı bir çözüm formülü bulunamadı. • VERGİ REFORMU: Kafaoğlu'nun bir maliyeci olarak çok iddialı olduğu bu konuda çalışmalar sürüyor ancak henüz kesin bir sonuç alınmış değil. • KİT REFORMU: Bu konuda çıkartılan kararname pek çok sorunu cözecek nitelikte görünmüyor ve bu nedenle Kafaoğlu'nun bu konuda tam puan alması olanaksız sayılıyor. Sonuç olarak Kafaoğlu'nun özel sektör için yaptıkları yapamadıklarına göre ağır basıyor. Yapamadıklarının bir kısmını IMF Einulamalan gibi nedenlerle yapamadığı da hesaba katılırsa özel sektörümüzün Kafaoğlu'na "geçer" hatta "iyi" not vermesi gerekiyor. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Kafaoğlu'nun bir yılı Turgut Özal'ın görevden ayrılması ve Adnan Başer Kafaoğlu'nun Maliye Bakanlığı'na atanmasının üzerinden tam bir yıl geçti. Bu bir yıl içinde ekonominin eski sorumlusu ile yeni Maliye Bakanı arasındaki söz düellosu yer yer ilginç boyutlar kazanarak sürdü. Gerek Özal, gerekse Kafaoğlu, plajlarda, tenis kortlannda, mayolu ya da şortlu halleriyle bile birbirlerine lâf yetiştirmekten geri durmadılar. Bu arada ekonomi tabii ki durmadı. Göreve gefdiği günlerde, "24 Ocak kararları büyük ölçüde başanlı olmuştur. Yalnız uygulamada teferruata inilmemiştir. Basit yöntemler kullanılmıştır. Zordan kaçmamak, teferruata inmek, bu politikayı bir dantelâ gibi bütün incelikleriyle işlemek gerekiyor." (1) diyen Sayın Kafaoğlu'nun bir yıllık icraatı sonunda ekonomide, bir yıl öncesinden kısmen farklı yeni bir noktaya gelindi. Kafaoğlu'nun bir yıllık icraatını değerlendirmek için öncelikle hangi koşullarda göreve geldiğini hatırlamak gerekiyor. Kafaoğlu, 24 Ocak kararları uygulaması sonucunda sanayi ve finans kesiminde yığılan sorunların artık gizlenemez hale geldiği bir ortamda, Kastelli olayı sonrasında göreve getirildi. Bu ortam, yönetimin en üst kademelerinin olaya müdahale edilmesi gereğini duydukları ve toplumdaki pek çok kesimin ferahlama beklentilerinin arttığı bir ortamdı. Bankerzedeler paralarını kurtarmayı, sanayici ucuz faizi ve kur garantisini, batan firmanın sahibi kurtarılmayı, işçi ve memur ücret zammını, çiftçi daha iyi taban fiyatını ve peşin ödemeyi bekliyordu. Kafaoğlu'nun ilk açıklamalarından itibaren "yeni bir pakef'ien, "yeni bir anlayış"\an ve bir "ara orogram"dar\ söz etmesi de bu umutları körüklüyor, ekonomide bir şeylerin hızla değişeceği yolundaki beklentiler artıyordu. Bu arada unutulan bir gerçek fürk ekonomisinin sürekli olarak IMF gözetimi altında bulunduğu idi. Düzenlediği ilk büyük basın toplantısında, "gelir dağılımının istenilen düzeyde olmadığı ülkemizde iç talebi münhasıran para politikasıyla kısmanın iktisadi ve sosyal sınırları bulunduğu ve bu sınırlara uymak gerektiğiidrakinihiçbirzaman terketmeyeceğiz (2)" diyen Kafaoğlu da Toronto'daki IMFOünya Bankası toplantılarına katıldıktan sonra IMF gözetimi gerçeğini çok daha iyi görüyor ve o günden sonra 'yenipaket' ten ve sıkı para politikasının sosyal sınırlarından pek söz etmiyordu. Kafaoğlu bu şartlar altında ne yapabilirdi? Tavanı IMF tarafından belirlenen kamu olanaklarını, sermayenin ağırlıklı bir kesiminin istekleri doğrultusunda içe dönük ihtiyaçlara öncelik vererek kullanabilir. "İhracat kredileri biraz aksasın, biz önce şu sallanan firmalara ve bankalara destek olalım"diyebilirdi. Artık gözle görülür biçimde yalpalayan mali kesimi ayakta tutacak önlemleri alabilir ve belki bazı yeniden düzenlemeleri gündeme getirebilirdi. Özel kesimin hemen bütününe nefes aldıracak servet aflarını, vergi kolaylıklarını ve bağışlamalarını, nicedir beklenen yeniden değerlendirme olanağım sağlayabilirdi. Njtekim bunları yaptı ya da yapmaya çalıştı Sayın Kafaoğlu. Özal zamanında yoğun destek gören ihracata dönük sektörlerin tepkisini de çekmek pahasına 24 Ocak sınavından pek de başarıyla çıkamayan içe dönük büyük holdinglere ve yalpalayan bankacılık kesimine destek sağladı. Bir yandan Asilçelik, İstanbul Bankası, Hisarbank, Başak Grubu, Meban ve Transtürk operasyonları yapılırken diğer yandan mevduat faizleri aşağı çekildi, bankaların bazı yükümlülükleri hafifletildi. Çok cömert vergi bağışlamaları, servet afları gerçekleştlrildi. Bu önlemler sayesinde 24 Ocak sınavında "çakması" gereken pek çok firma iltimasla sınıf geçerken bunca kolaylığa karşın yere sağlam basamayan Türk özel sektörünün gücü hakkında herkes daha iyi fikir sahibi oldu. Kafaoğlu'nun çok iddialı olduğu banka kesiminin yeniden düzenlenmesi ise bugüne dek gerçekleşemedi. Bu bir yıl boyunca Kafaoğlu işçiye, memura, esnafa, küçük tasarruf sahibine ve çiftçiye ise müjde sayılacak hiçbir şey soyleyemedi. Göreve gelişinin hemen ardından yaptığı açıklamada, "bizim işçi ücretleri ve taban fiyatları konusunda Turgut Özal'la birihtilafımız yoktu" (3)diyer\ Kafaoğlu'nun Özal'la ve IMF ile en iyi anlaştığı konu da galiba buydu. Özal gidiyor, Kafaoğlu geliyor ama ücretli ve maaşlı kesim terazinin hep "özveri" kefesinde yerini alıyor, nimet dağıtımı kefesinde hep başkaları oturuyordu. (1) Tercüman 26 Temmuz 1982. (2) Güneş, 30 Temmuz 1982. (3) Tercüman, 26 Temmuz 1982. Adnan Başer Kafaoğlu rini iki kademede beşer puan aşağı çeken uygulamaları bu isteklere tamamen uyuyordu. Iştiraklerle ilgili düzenlemeler ise çıkması beklenen bankalar kararnamesinde yer alıyordu. Bu konuda Kafaoğlu özel sektörün hiç değilse bir kesiminden olumIu not almış olmalıydı. Bir de şu kredi faizleri düşürülebilseydi. • YENtDEN DEĞERLENDİRME YASASININ ÇIKARTILMASI: özel sektörün enflâsyonun erozyonuna uğramış aktif değerlerini yeniden değerlendirmesine imkân veren bu kanun uzun bir bekleyişten sonra Kafaoğlu döneminde çıkartılabildi. Kanunun bazı hükümleri tam istenen biçimde değildi ama özel sektörün özellikle şirketleşmiş kesimine oldukça büyük bilanço düzeltme olanakları getiriyor ve Kafaoğlu'na puan kazandınyordu. • SERVET BEYANI MESELESİNİN ÇÖZÜMLENMESİ: Kafaoğlu benzeri zor görülecek bir "servet affı" operasyonuy Mehmet Yazar la eski servet beyanlarının %1 gibi sembolik bir vergiyle yenilenmesine de olanak tanıdı. Kafaoğlu bu operasyonla da puan topladı. • DEVLETtN PtYASAYA BORÇLARINI SÜRATLE ÖDEMESİ: Devletin piyasaya, müteahhitlere ve çiftçilere olan borçlanmn süratîe ödenmesi konusundaki özel sektör talebi ise ancak kısmen yerine gctirilebildi. Devletin gelir tahsilatı beklenen düzeylere erişmeyince borç ödemelerinde yeni aksamalar görüldü ve bütçe emanetleri artmaya başladı. IMF'nin de sınırladığı kamu kaynaklan elvermediği için Kafaoğlu bu alanda özel sektörden tam puan alamadı. • KAMU SEKTÖRÜNÜN CANLANDIRILMASI: Bu alanda beklenen atılım da kaynak yokluğu nedeniyle sınırlı kaldı. Toplu konut fonuna damla damla kaynak aktarılırken inşaat sektörü bunalımın pençesinden bir türlü kurtarıiamadı. Bu alanda Kafaoğlu'na ve onunla ceklerini belirten Faralyalı, Türkiye"nin ABD kamuoyunda tanıtılması için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini söyledi. Ersin Faralyalı, ayrıca Türk yatırımcıların daha çok orta ve küçük çaptaki firmalarla ilişki kurmalarını Önerdi. Bu ortamda ve Kastelli olayı sonrasında Özal görevden ayrılıp Kafaoğlu Maliye Bakanı olunca her kesim kendi beklentilerinin gerçekleşeceği, ekonomide yeni bir ferahlama döneminin başlayacağı umuduna kapıldı. Bu arada özel sektörün beklenti ve talepleri Odalar Birliği'nin eylül ayında Ankara'da yapılan genel kurulunda topluca dile getirildi. Bu dileklerin başlıcaları nelerdi? Sayın Kafaoğlu özel sektörün bu dileklerini gerçekleştirme konusunda neleri yaptı, neleri yapamadı? Odalar Birliği genel kurulunda yönetim kurulu başkam Mehmet Yazar tarafından dile getirilen başlıca dilekleri ve bu dileklerin yerine getirilmesi konusunda yapılanları şöylece sıralamak mümkün: • SERMAYE PtYASASENIN SAĞLIKLI BİÇtMDE OLUŞTURULMASI: Bu alanda bazı adımlar atıldı, araa kuruluşlann çalışma yöntemleri yeniden belirlendi, "menkul kıymetler tanzim fonu" kuruldu. Ama işlerliği olan bir menkul kıymetler borsasının kurulması konusunda fazla bir şey yapılamadı. Gerçekçi faizle ihraç edilen devlet tahvilleri dışında tasarruf sahibinin ilgisini çekebilecek yeni menkul değer türleri geliştirilemedi. Ayrıca hisse senedi alımını özendirecek önlemler • BA.VKA SİSTEMİNİN YE TürkYunan ekonomi ve turizm ilişkileri 26 temmuzda görüşülecek ANKARA, (a.a.) Türk ve Yunan heyetleri ekonomi ve turizm konularmı ele almak amacıyla biraraya geliyorlar. tlk toplantı 2628 temmuz tarihleri arasında Ankara'da yapılacak. Dı şişleri Bakanlığı'ndan alınan bilgiye göre, Türkiye ve Yunanistan hükümetleri, iki ülke Dışişleri Bakanlan'nın 9 haziran 1983'teki Paris'te buluşmalarından sonra yaptıklan öneriler uyarınca, karşılıklı menfaatlerini ilgilendiren ekonomi ve turizm konulannı ele almak amacıyla, iki ülke Dışişleri Bakanlıklan yüksek düzey yetkililerinin toplanmalarını kararlaştırdılar. tki ülke başkentlerinde sırayla düzenlenecek bu toplantılardan ilkinin 2628 temmuz tarihleri arasında Ankara'da yapılmasına karar verildi. Türk heyetine, Büyükelçi Mustafa Akşin, Yunan heyetine Büyükelçi Dimitri Papioannou başkanlık edecekler. Herinos yapağısı destekleme ilım fiyatları belirlendi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Bakanlar Kurulu merip s yapağısının destekleme ahm "iyatlarını belirledi. Fiyatlar kaiteye göre 215 lira ile 375 lira trasında değişiyor. Bakanlar Kurulu'nun Resmi îazete'nin dünkü sayısında yainlanan kararı ile, 1983 yılı ürüIÜ merinos yapağısı destekleme lımları yapmak üzere Türkiye 'apağı ve Tiftik Anonim Şirke; görevlendirildi. Türkiye Yapağı ve Tiftik A.Ş. 6 randıman merinos yapağısıın beher kilosu için aşağıdaki kaliteler esas aiınmak suretiyle bu kaliteler için veriien fiyatlar şöyle: "6470 s. 375 lira, 6062 s. 340 Hra, 5658 s. 310 lira, 4854 s. 265 lira, renkliler 215 lira, yünler 220 lira." Ürün bedelleri üreticilere peşin olarak ödenecek ve merinos yapağı üretiminin geliştirilmesi ve teşviki amacıyla üreticilere merinos yapağısının kilogram bedelleri üzerinden Tarım ve Orman Bakanlığı'nca saptanacak oranda prim verilecek. NtDEN DÜZENLENMESİ: Bu konuda bankaların şirketlere iştiraki ve şirketlerin banJcalara ortaklığının yeni bir sisteme bağlanması, suni faiz yarışının önlenmesi, devletin banka muamelelerine koyduğu şarjların azaltılması ve bankaların daha ucuz maliyetle çalışmaya yöneltilmesi isteniyordu. Kafaoğlu'nun bankalann bazı yükümlülüklerini hafifleten ve mevduat faizlef s n nlA*xr% cckikvulfkv* Istanbullu sevinsin. Kentimiz sebze ve meyve fiyatları yönünV U P C g l t l C I l SSCÜ/İC1C1 d c n jürkiye'nin en istikrarlı yeri dldu. Yiirüttüğiimüz politika iyi sonuç verdi.Geçtigimizhafta İslanbul'da yetkililer böyle söylüyordu. Ne var ki, yetkililerin "tstanbullu sevinsin" diye karşıladığı bolluk bir yandan fiyatları diişüriirken bir başka yandan da iirünlerin ziyan olnıası gibi bir tehlikeyi de beraberinde getirdi. tstanbul Hal'ine Anadolu'nun çeşitli kentlerinden mal getiren kamyonlar sabahın ilk ışıklan ile birlikte boşaltma yapmak zorundaydılar. Saat yediyi vurduğu zaman kamyonlar için de "öliim saati" gelmiş oluyordu. Ancak, sabah yediye kadar Hal'e boşaltılan malın hemen o giin tazesi tazesine satıima şansı vardı. Yedi geçti nıi bir kez, o gün taa 15'e kadar beklemek gerekiyordu. Kamyonlar için... Bol mal, çok kaınyon... Ve cehennemi temmuz sıcağı... Nakliye sırasında en ufak bir gecikme , "yensin" diye getirilen sebze ve meyvelerin çöpe gitmesi demek.. (Fotoğraf: Kadir CAN) la Ekonomik Topluluğu'nun "ürk tekstil ürünlerine uygulalığı kısıtlamayı yıl sonuna kadar zatma kararı alması, sanayici;r arasında yine tepkiyle karşıındı. İTO Hazır Giyim Meslek kotitesi Başkanı Sırrı Giiltekin ıptığı açıklamada kısıtlamanm amuk ipliğiyle başlayıp, tişortla irdüğünü ve her 6 ayda bir artgını vurguladı. Gültekin, önm alınmadığı taktirde tahditlen daha da artacağını söyledi. ültekin, karann, döviz girdisin azalmasına ve emek yoğun tki yıldır üretim yapdamayan ^kstilciler: Önlem alınmazsa AET süt fabrikası ikinci kez ısıtlamaları daha da artar açılıyor tSTANBUL (THA) Avruişkolu olan konfeksiyonun etki lenmesiyle istihdamda krize neden olacağını öne sürdü. Giyim Sanayicileri Dernek Başkanı Selahattin Akdogan ise AET ile göriismelerin sürdüğünii belirterek anlaşmaya vanlmadığı için uzatma kararı alındığını ancak beklenmeyen maddelerle birlikte gelen uzatma kararının kabul edilemeyeceğini bildirdi. Akdoğan, karara itiraz edeceklerini söyleyerek "AET realist bir miktar kabul ettiğini taktirde anlaşmaya razı olunabilir dedi. ŞEVKİ YILDIRIM StNOP Yaklaşık iki yıl önce 23 Kasım 1981 günü SEK Genel Müdürü Erdoğan Pekel'in de ha^ır bulunduğu bir törenle hizmete açılan, fakat o günden bu yana hiç üretim yapılamayan Sinop Süt ve Peynir fabrikasının 25 temmuz günü yeniden açılacağı bildirildi. Yapımına 1974 yıhnda başlanılan Sinop Süt Fabrikası'nın binaları 1976 yıhnda tamamlanmış, ancak birkaç yıl da makinalann gelmesi ve montajı için beklenmişti. Üretime hazır hale geldiği belirtilerek 1981 yılı sonunda düzenlenen bir törenle hizmete açılmasma karşın bugüne değin üretime başlayamayan Sinop Süt Fabrikası'mn soğuk zincir, su ve kanalizasyon sorunlanmn çözümlenmemiş olmasına bağlanıyordu. Yılda 403 ton kaşar, 478 ton beyaz peynir ile 80 ton tereyağı üretilmesi planlanan fabrika 48 milyon liraya mal olmuştu. Konut maliyetleri 10 yılda 35 kattan fazla yükseldi ANKARA, (THA) Türkiye'de konut maliyetlerinin son 10 yılda 35 kattan fazla arttığı, özel kesimin sabit sermaye yatırımlan içinde konut yatınmlanna ayırdığı payın ise son üç yılda yüzde 49.3'ten yüzde 28.3'e düştüğü belirlendi. DlE'nin ortalama konut birim maliyetleri istatistikleri 19721982 dönemi içinde 1972 bazına göre, ortalama konut maliyetlerinin 35 katın üzerinde arttığını ortaya koyuyor. Aynı kaynak, 19721977 döneminde maliyetlerin üç kat arttığına dikkati çekerek, özetle şu görüşlere yer veriyor: "19781980 dönemi maliyetlerde en yüksek sıçramanın olduğu yıllar olmuştur. 1978 yıiında ortalama konut maliyetleri artışlannda da etkili olduğu, maliyet artış hızının son iki yılda düştüğü örülmektedir." KONUT AÇIĞI Ülkemizde konut açığı, eldeki verilere göre 1982 yılı sonu itibarıyla 1.4 milyon olarak belirlendi. Konut açıgının giderek büyümesi konut üretiminin gerçek anlamda sosyal konut üretecek biçimde örgütlenmeyişi, özellikle son yıllarda yaşanan enflasyonun satın alma gücünü önemli ölçüde düşürmesine bağlanıyor. Ülkemizdeki konut sayısı ize DÎE verilerine göre toplam 8 milyon 600 bin olarak belirlendi. Buna göre, Türkiye'de bin kişiye 192 konut düşüyor. Öte yandan, konut yatınmlarının sabit sermaye yatırımları son 3 yıl içinde önemli bir düşüş gösterdi. 1980 yıhnda yüzde 22.8 olan bu pay 1981'de yüzde 13'e 1982*de ise yüzde 12.3'e düştü. RUHSATLAR Inşaat ruhsatlanna göre konut üretimi değerlendirildiğinde, 1979 yılı sonrası konut sektörünün sorunları giderek ağırlaşıyor. 1979 yıiında yapı izni alınan konut sayısı bir önceki yıla oranIa yüzde 6.2 artarken, 1980 yıhnda yüzde 19 azalma gösterdi. Aynı eğilim 1981'de de devam ' etti ve yapım izni alınan konut sayısı yüzde 29.2 geriledi. 1982 yıiında ise, yapım izni alınan konut sayısının yüzde 10.9 artış göstermesi, piyasada bazı olumlu bekleyişlerin başladığı biçiminde yorumlanıyor. Muğla Kîreç'in iflâsı kaldırılıyor tflâsın kaldırılması 100 milyon liralık yardım, bazı alacaklı kişi ve kuruluşlann borç ertelemesi ile sağlandı. MUĞLA (Cumhuriyet Ege Biirosu) Balkanlann üç büyük fabrakısından biri olarak nitelenen Muğla Kireç Sanayii A.Ş.'nin iflasının kaldırılması işlemlerinin bitmek üzere olduğu, fabrikanın eylül ayında yeniden üretime geçebileceği bildirildi. Kireç Sanayii A.Ş. 1982'nin şubat aymda borçlarını ödeyemez duruma geldiğinden iflasına karar verilmişti. 1965 yıhnda 1300 ortak ve 7 milyon sermaye ile kurulan Muğla Kireç Sanayii A.Şînin yapımı 1969 yıiında tamamlandı. Söndürülmüş ve paketlenmiş kireç üreten fabrika, kısa sürede dış pazarlara açılarak sermayesiri de 35 milyona çıkardı. 1982 yılı başlannda çeşi'Ji kurumlara 150 milyon 849 bin lira borçlu olduğundan Muğla Ticaret Mahkemesi tarafından iflasına karar verildi. Daha sonra Muğla Vaüliği, bir komite oluşturarak, Kireç Sanayii A.Ş.'nin iflasının kaldırılması için çalışmalara başladı. Komite, 1 yıl içinde yaptığı çalışmalarda devletten 100 milyon liralık yardım, bazı alacaklı kişi ve kuruluşlann borçlannın ertelenmesini de sağladı. Komitenin çalışmalarının son aşamada olduğu ve şirketin TEK'e olan borcunun ertelenebilmesi için girişimlerde bulunulduğu bildiriliyor. Kireç Sanayii A.ŞÎnin TEK'e olan borcunun ertelenmesi durumunda eylül ayı içinde üretime yeniden başlayacağı da kaydediliyor. Bu arada iflasın kaldırılması çalışmalannı yürüten komite, Kireç Sanayii'nin sermayesinin 240 milyona çıkarılmasını da kararlaştırdı. Konuya ilişkin olarak bilgi veren Muğla Vali Vekili Atakan Solmaz, şunları söyledi: "Bugün için yapılan çalışmaların, müsbet neticeye ulaştıgını, iflasın kaldınlmasında ilk adımı teşkil eden sosyal sigortalar kurumuyla, il özel idaresi arasında mutabakat saglanarak, kurumun iflasının kaldırılması için resmi mercilere miiracaat ettigini, aynı mutabakatın vergi dairesi ile de saglandığını söyleyebilirim. TEK Ue de mutabakat saglamak iizereyiz. Aslında alacaklı şahıslann büyük bir bölümünün baştan beri iflasın kaldırılması için talepleri var. Durum böyle olunca TEK'le de anlaşma sağlandıgında iflasın kaldırılması için bütün şartlar tamamlanmış olacak." • Müteahhitler: İnşaat sektöründe yaprak kımıldamıyor ANKARA, (ANKA) İnşaat sektörünün sorunlarıyla ilgili olarak, bilgi veren Türkiye Resmi Sektör Müteahhitleri Işveren Sendikası yetkilileri, "inşaat sektöründe yaprak kımıldamıyor" şeklinde konuştular. Kısa adı TÜRKİNSA olan sendikamn yetkilileri, izlenen ekonomi politikalarla, yatırım görevinin özel kesime bırakıldığını, ancak üç yıldan beri özel kesimin kendisini "Maliyet enflasyonundan kurtaramadığı için" yatırım yapamadığını belirttiler. •PEC Helsinki'de toplanıyor W YORK, (AP) Petrol aç Eden Ülkeler örgütü 'EC'in altı ayda bir yapılan ğan toplantısı bugün Finlana'nın başkenti Helsinki'de ılıyor. Toplantının baş günn maddesini yazın izlenecek ıteji oluşturacak. Uzmanlar toplantıda fıyat değişikliği ıusunun gündeme getirilmeeğinde birleşiyorlar. Aynı şele günde 17.5 milyon varillik rol üretimi ve kotaların ülkedağılımı konularında da yeni bir karar beklenmiyor. OPEC'e üye ülke Bakanları aralarındaki ufak tefek sürtüşmeleri çözümlemeye çalışacaklar. Bu anlamda toplantının parolası "örgiit içi banşın sürdürülmesi" oluyor. Bu arada, bu yıl bir başka OPEC toplantısının daha yapılması bekleniyor. Gözlemciler ekim ayında yapılması olası toplantıda daha istikrarlı bir petrol pazan için uzun dönemli stratejinin gündeme getirileceği kaydediyorlar. ÖVİZ KURLARI üzin cinsi BD Dolan vusturalya Dolan vusturya Şilini ıtı Alman Markı îlçika Frangı animarka Kronu ansız Frangı ollanda Florini kcç Kronu riçre Frangı Italyan Lireti Japon yeni ınada Dolan ıveyt Dinarı >rveç Kronu erlin Arabistan Riyali Döviz alış 223,30 194,38 12,23 86,00 4,30 23,97 28,60 76,96 28,96 105,11 14,54 92,64 180,97 761,97 30,48 339,53 64,72 Döviz satış 227,77 198,27 12,47 87,72 4,39 24,45 29,17 78,50 29,54 107,21 14,83 94,49 184,59 777,21 31,09 346,32 66.02 Efektif alış 223,30 184,66 12,23 86,00 4,09 23,97 28,60 76,96 28,96 105,11 13,81 88,00 171,92 723,87 28,96 339,53 61,49 Efektif satış 230,00 200,21 12,60 88,58 4,43 24,69 29,46 79,27 29,83 108,26 14,97 95,42 186,40 784,83 31,39 349,71 66,67 Petrolcü ülkelerin cari işlemler açtğı büyüyor Ekonomi Servisi Petrol gelirlerindeki düşüş petrol ihracatçısı ülkelerin ödemeler dengesini alJak buliak etti. Cari işlemlerinde uzun yıllar sonra ilk kez geçen yıl açık veren petrolcü ülkeler bu yıl da 27 milyar dolar açık bekliyorlar. üünya ham petrol fiyatlarımn 1973 yıhndan başlayarak yükselme eğilimine girmesi petrolcü ülkelerin döviz gelirlerini önemli ölçüde artırdı. Petrol fiyatJarındaki yükselmeye paralel petrol üretimlerini de artıran sözkonusu ülkelerin dışsatım gelirleri 1980 yıhnda rekor düzeye ulaştı ve 300 milyar dolan buldu. Döviz gelirlerindeki bu ani tırmanış nedeniyle bu Ülkelerin cari işlemler dengesi fazlalığı 100 milyar' dolan aştı. Bununla birlikte son yıllarda dünya petrol talebinin daralması ve petroj iıyatlarumı dujıiiesi petrol ihracatçısı ülkelerin gelirlerini hızla azalttı. Bu ülkelerin dışsatım gelirleri son iki yılda 100 milyar dolara yakın bir düşüş kaydetti ve 1982 yıiında 210 milyar dolara indi. Dışsatım azalırken dışalımın 20 milyar dolar artması ve net hizmet ve transferlerin eski düzeyini koruması cari işlemler fazlasını aniden daralttı ve petrolcü ülkeler uzun yıllardan sonra ilk kez 1982 yıiında açık verdiler. Olumsuz görünümüa bu yıl OPEC'in cari işlemler dengesi (milyar dolar) Dışsatım Petrol Diğer Dışalım Dış 1 icaret Dengesi Net Hizmet ve Transferler Cari İşlemler Dengesi 19/7 1978 1979 147 142 214 139 132 201 8 10 13 86 102 102 61 31 30 40 38 2 112 44 68 1980 298 282 16 131 167 52 115 1981 274 258 16 155 119 54 65 I Giresuri'da kasaplar et satmıyor 1982 1983 211 177 195 158 16 19 157 148 54 56 2 29 56 27 Kaynak: MEED Middle East Economic Digest da sürmesi bekleniyor. Yapılan tahminlere göre, petrol inracatçısı ülkelerin dışsatımları bu yıl 50 milyar dolar azalacak. Bu Ülkelerin son yıllarda giriştiKleri dışalımı kısma çabalan da dışsatımdaki düşüşü karşılayamayacak ve 1983 yılı sonundaki cari işlemler açığı rakamı 27 milyar dolara ulaşacak. GİRESUN, (ANKA) Giresun'da zam talebinde bulunan kasaplar belediye tarafmdan zam yapılmaması kararınm almması üzerine bir haftadan bu yana et satmıyorlar. Giresunlu kasaplar Ramazan ayı içerisinde kesimlik hayvan bulamadıklan gerekçesi ile kilosunu 450 liradan sattıkları ete zam yapılması isteminde bulunmuşlardı. Ancak belediye bu talebi reddetmişti. Belediye daha sonra çok yüksek fiyatla et satan üç kasabı kapatmış ve ardından 10 temmuz günü Giresun'daki tüm kasaplar et satışını durdurmuşlardı. Bir haftadır. et satın alamayan Giresun halkı bu ihtiyacını çevre illerden ve ilçelerden gidermeye çalışıyor.