Catalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 4 OCAK 1983 Doların Türk Lirası değeri 20 yılda 20 kat arttı Doların tırmanısı, kur farkı cıkmazı ve maliyet enflasyonuna yol actı Hızlı devalüasyonun yarar ve zararlan yeniden tartışma gündemine geldi. Doların hızlı yükselişi büyük ölçüde ihracatçılann yüzünü güldürdü. Murat KÖPRÜ Türk lirasımn dolar karşısındaki değer kaybının son yıllarda süreklileşerek hızlanması günlük kur ayarlamasının sonuçlan ko nusundakt tartışmaları yeniden gündeme getirdi. özellikle Başbakan Bülend Ulusu'nun, «Ihracatımızın nıilli gelir içindeki payının daha da yiikseltilmesi hususıınun bugün için vazgeçilmeyecek^bir hedef o\masına karşın, bunu sağlarken yurtiçt üretim raaliyetlerini olumsuz şekilde etkileyen kambiyo kurlarına istikrar kazandırılması da önem taşımaktatlır» biçimindeki sözleri konunun hükümetçe de dikkatle izlendiğinl ortaya koyuyor. önemll ölçüde dolar kredlsi kullanan şirketlerin «kur farkları çıkmanna» düşmelerine neden oldu ve tthal mallannın fiyatlarını da artırarak maliyet enflasyonunu körükledi. ları nedeniyle borçlarını ödeyemez duruma düştüler. Bu şirketlerden yükselen devlet desteği feryatları bu olumsuz gelişimin bir sonucu oldu. Bu arada doların pahalılanması, ithal girdilerinin üyatlannm artmasını da ge tirdi. Bu da ara mah ve yatırım malı bakımından büyük ölçüde dışa bagımlı bulunan Türkiye'de maliyet enflasyonunu körükledi. Ta lebin uygulanan ekonomik politlka gereği kısılmasına rağmen enflasyonun belirli bir düzeyden aşagı indirilememesinin bir nedeni de buydu. Günlük döviz kuru uygulamasının olumlu sonucu ise ihracat atılımını kolaylaştırmasıydı. îhracatı teşvik eden en önemli etkenlerden biri. belki de birincisi olan oynak döviz kurunun ihracatçılarımızın yüzünü güldürdügü bir gerçektir. Ali Bozer: Serbest Bölge için henüz yer belirlenmedi ANKARA, (ANKA) Gumrük ve Tekel Bakanı Alı Bozer. serbest bölge uygulaması için henüz belirli bir yerin saptanmadığuıı soyledı ve «Serbest bölge uy gulamasınm önce birkaç yerde birden değil. sadece bir tek yerde denenmesrnde yarar var.» dedi Gumrük ve Tekel Bakanı Ali Bozer. serbest bölge konusunda bilgi verirken. «Ser best bölge içîn limanlanmız arasında yarış başlamıştır. Bu iyi bir şeydir. Konuyu canlı tutar» dedi. Ve şunları söyledi«Serbest bölge için henüz belirli bir ver saptanmış de|ril. Uygulamanın bir kaç bölgede birden değil. önce tek bir bölgede deneme olarak yapılması doğru olacak tır. Bölge seçiminde tabii ki, bazj faktöıier etkili olacaktır. İhracat yapılacak ülkele re yakınhk. enteşre tesislerin varlığı gibi.. Bunlara da ha sonra karar verilecektir. YORUM YaSçın DÖĞAN Savas Sonrasınm En Derin Bunalımı... «Milliyetçilik vc korunıacıhk... tşte, bu ikisinden de vazgeçmek gerek... Eğer, tabii savaş sonrasımn en yoğun, en uzun ve en derin ekonomik bunalımmdan vaıgeçmek istiyorsak... Milliyctçiligi ve korumacılığı ekonomik bunalımı aşmak için unutmalıyız.» Sadece bilim adamları. gözlemciler ve politikacılar degil. somut rakamlar ve göstergeler de aynı olguyu ortaya koyuyor: 1980 1983 dönemi ekonomik açıdan batı fli keleri için «savaş sonrasının en derin bunaltı^1 nı» gösteriyor. Batınm konuyla ilgilenen tln yetkililerl aynı noktada birleşiyor. Bunun Icln dir ki, Avrupa Ekonomik Toplulugu (AET) yetkilis» Gaston Thorn aralık başinda düzenlenen «AET doruk toplantısmda» Kopenhag'da tüm Avrupayı uvarmak zorunda kalıyor. «Milliyetçiiik ve korumacılıktan vazgeçmeliyiz.» Amerika'da bir türlü önlenemeyen fiyat artışlan bunalımın başlans;ıcını oluşturdu. Fîyat artıslarını önlemek üzere Rengan yönetlmi Amerika'da faiz oranlannı vükseltti. Faizlerin artması. Avrupa serm^yesini Amerika'ya cekmeve başladı Sermaye kaçarken, Avrupa paraları deger yitirme sürecine pirdi Avrupa paraları arka arkava devalüftsyonlarla tanı^mak zorunda kaldı. Sermaye kaçısının bir diger önemli sonucu kendisinl vntınm'arda gösterdi. Vstınmlar hızla düştü. îşsizlik tıokı tkinci ntinva Savası öncesin^cki gibi hızla arttı. Bplcika'da yüzde 14.8. Hollanda'da yüzde 11.1. înRUterp'de yüzde 12 8. Almanva'da yüzde 7.3 olpn îşsizlik oranı. Amerika'da bile yüzde 10 4'e yükseld). Tarım ürünleri fiyatlarınciskl düsmeler. genpl gelifjmeve ek olarak az Eelismiş iUkeleri etkiledi. Azgplismiş ülkeler. kendi İç ekonomik sorunları artarken. di&er ülkelerle olan ttcaret ilişkilerinl azalttılar. Dünva ticaret haemi daraldı. Ülkelerin birbirlerfnin mnllarına karşı taleplerl azaîdı. Azgellşmis ülkeler hem daha az mal. hem de daha az kredi ile yetinmek zorunluluftu hissettiler Her ülke kendi sanayiini korumak amacıyla gumrük vergilerini ve difter dış tlearetten alınan vergileri artırdılar. AET yetkilisinin dile getirdiği «konımacıiık» bövlece yaygınlastı Baslt deyimlyle, ticaret zorlaştı Bu etkislnl uluslararası dev şirketlerde gösterdi. AEG. tnternationa) Harvestek, Chrysler, Panam gibi şirketler milyarlarca dolar zarara girdiler ve bntma tehlikestyle karşı karşiya kaldılar. özet olarak, 19801983 dönemi savas sonrasmın en derin ekonomik bunahmı olarak degerlendiriliyor. 1983'e bakarken fçaUba dünyayı bu açıdan irdelemek gerek Gözler 1983 yılına. bunalımın son diliml olarak cevrilmiş durumda. 1983 içinde güçlüklerln asılacağı umuluyor. Ama, özetlenen güclüklerle girildigini de dünyada kimse yadsımıyor. Batının bir parçası olarak Türkiye de benzer güçlüklerle karşı karşiya. Bunları bilerek. 1983 hakkmda söz söylemek ve açıklama yapmak herhalde daha Rerçekçt olur. Söylenenlerin inantjıncılıgı böylelikl« daha çok artar. Gösterllen ekonomtb hedef^ç,a,ncak böyleHkle., jt^rtılablliı:,, hale geli Resml kurdan 1962 yılında ortalama 9.02 liradan işlem gören dolar bu değerini 8 yıla kadar koruduDolar 1970 yılında yüzde 27 oranında yükselerek ortalama 11.50 liraya çıktı. Bir yıl sonra yeniden yüzde 30 artarak 15 liraya yaklaşan dolar 19711975 döneminde önemli bir değişiklik göstermedl. Dolar 1976 yılından başlayarak ardarda yapılan devalüasyonlar sonucu değerlenmeye başladı ve 1980 yılmda Doların tırmanışı ortalama 76 liradan işlem Dolar son ylrmi yılda gördü. 1981'de yan yarıya Türk lirası karşısında 20 artarak ortalama değerl kat değer kazandı. 1962 yı 110 lirayı bulan dolar, 1982 lında 9 llradan işlem gö yılında ortalama 160 lirayı ren dolar özellikle 24 Ocak gösteriyordu. Böylece dolar tan sonra dünya para plya 20 yıllık macerası sonunda salarındakl değişmelerin 185 lirayla yeni bir yıla gi daki 15 yıllık dönemde, ucuz dolar döviz kredisl kulTürk lirasına yansıtılmaya riyordu. lanımını teşvik etmlş ve başlanmasıyla hızla yükselbirçok şirket bol keseden Pahalı dolar artan di ve 1982 yılını 185 liranın borçlanrmştı. Öte yandan. döviz borçları hemen altında kapadı. Uluslararası para piyasa bu uygulama, ithalatı kârlı Doların bu hızlı yükselişi Türk Urünlerinin dış pa larmdaki değişmelerin Türk kılarken, ihracatçıyı cezazarlardaki rekabet gücünü Ltrasma yansıtılmadığı, ya landırıyordu. Nitekim bu dö artırdı, araa liranın aşırı ni liranın aşırı değerlt tu nemde ihracatın yerinde değerli tutulduğu yıllarda tulduğu 1962 1977 arasın saydığı görüldü. Aşırı değerlenmiş kur uy 20 yıllık macera Doların TL. karşısında 1970 . 82 dönemindeki gelisimi 1970 1971 1972 1973 1074 1975 1976 1977 1973 1979 1980 1981 1982 gulamasımn terkedildiğt son üç yıl boyunca doların TL. değeri, uluslararası piyasalardakl gerçek değerine yaklaştınldı. Bu da doların TL. değerinin hızla yükselmesine yolaçtı. Doların ucuz olduğu dönemlerde kredi kullananlar bu yükselmeden ciddi bir biçimde etkilendiler ve olağanüstü kur fark Ortalama Artış deger (%) 11.49 Serbest bölge olarak ilan 14 86 29.3 edilen yer, tabii ki, ulusal sı14 15 48 nırlannıız içinde bulunacak 14 00 1.1 ve daha çok ihracata yöne14.00 lik olacaktır. Bu nedenle, bu 14 30 21 15.78 11.0 bö'gede çok sıkı bir gumrük deîicümi uygulanacak ve iş 17.83 13 0 lem gören çeşitli mallarm 24.04 34.8 ülke içine, ülke piyasasına 37.53 56.1 girmesi kesin olarak önlene76.04 102.B cektir. Uygulamanın 193.? 110 16 44 9 yılmda başiayacağını ümid 160 00 45 5 ediyorum.» EKONOMİDE GÜNÜN AYNASI Ithalat belgeleri ocak ayı içinde vize etfirilecek Yeni ithalat rejimi yarın acıklanıyor İç piyasada üretilen yaklaşık 15 kadar malın ithaline izin verilecek. ANKARA, (ANKA) Dö len mallarm ithaline olanak viz tahsisi yoluyla yapıla verilecek. Ancak, bu mallacak ithalatın esas ve usulla rm ithalatmdan Ticaret Barini gösteren 1983 yılı ihü kanhğı'nca «fon» alınacak. Fon kesilerek ithalatına lat rejimi karannı Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in im izin verilecek 15 dolaymdaki zaladığı öğrenildi. îthalat re mal arasında başta pij. akü jimi kararı, 5 ocak çarşam mülator gibi, üretici firmaba günü Resmi Gazete'de ya lann tekel oluşturarak kaliyınlanarak yürürlüğe gire teyî dikkate almadan istedikleri fiyattan piyasaya sür cek. Ticaret Bakanı Kemal Cantürk bir basın toplantısı dükleri mallar yer alıyor. düzenleyerek yeni ithal re İthalat rejimi, ithalat sırajiminin esaslan konusunda sında her pil için 40 lira, akümülatör için de 1000 lira bilgi verecek. fon almmasını öngörüyor. Edinilen bilgiye göre, bu yıl ithalat rejimi kararı, özellikle iç piyasasmın düzen lenmesi ve fiyat istikrarmın sağlanması amacıyla almacak önlemlere ağırlık veriyor. Bu doğrultuda, özellikle tekelleşmeye olanak veren ya da düşük kaliteli üretiANKARA, (ANKA) Bakan. lar Kurulu, banka mevduatlan ile tabvillerin faizlert üstünden stopaj yoluyla yapılan vergi ke sintisi oranlannı yeniden belırledi. Buna göre, ad belirtilerek açılacak banka tasarrul mevduatı ile tahvil faizlerinden yapılacak vergi kestotisi oranı yüzde 20'yo indirilirken, hamiline yazılı banka mevduatı ile tahvil faizlerinden yapılaeak vergi kesintlsi oranı yüzde 30'a yükseltildi. Vergi kestntl oranı eskiden yüzde 25'ti. Böylece, ad belirtilerek açılmış banka tâsarruf mevduatıANKARA, (ANKA) Bugü nın yıllık net faizi yüzde 36 ne kadar düşük dUzeyde kalan olacak. Buna karşın, mevduat. maden arama. çıkanlması ve işletılmesi ıle, petrol ve gaz aramalarında daha fazla yaban cı sertnayeden yararlanılmasına yönelik'yasal düzenlemelerin gersekleştirileceği bildinldı. 1983 yılı programında, Türkiye'ye yabancı sermaye akışını hızlandırmak için yapılma keEkonomi Servisî Şebeyetersizliği nedeniyle kul sı gereken duzenlemeler arasın da 6224 sayüı yabancı sermaye. lanılan regülatörlerin Keban yi teşvıfc yasası dısmda kalan Barajı'nm ürettiği enerjiye yabancı sermaye uygulamaları eşdeğerde enerji tükettiği nm bu yasa kapsamına alınma bildirildi. sı ve yabancı sermaye çerçeva Elektronik Araç . Gereç kararnamesinde gerekli değişik Sanayi Dergisi Kaynak'm liklerin yanısıra, hukukl düzerılemelerin de yapılması ilk sıra. 6on sayısmda yer alan bir yazıda, regülatörlerin enerda yer aldı. ji kaybına neden olması doPrograın uyannca, madenle layıs'yla, ek enerji kaybınm rin aranması, çıkarılması ve iş büyült boyutlara ulaştığı be lenmesi 15in 6309 sayılı Maden Yasası'mn sadeleştirilmesi vo lırtiliyor. îstanbul Teknik Üniversigünün koşıülanna uygun duru ma getirilmesi sağlanacak. tesi Elektrik Fakültesi emekAynca, yıl içinde 2172 sayıu li öğretim üyelerinden Promadenlerin devletleştirilmesi bakkmdakf yasada, yabancı ser mayeden daha geniş ölçüde ya. ıarlamlmas:na olanak verecek değişiklikler yapılacak. îthaline olanak verilen mal lar arasmda''ayrıca deterjan, sodyum bikromat, gözlük çerçevesi. boş video kaset, balık ağı, zırnık. uzun elyaflı pamuk ve küçük baş hayvan derisi de ver alıyor. Fon kesilere yapılacak ithalat, bilindiği gibi, 1 sayılı Liherasyon Listesi'nden ya pılacak ithalattaki esnslara tabi bulunuyor. Daha ence föfta tabi ürünler listesinde yer alan mısır ve soya fasulyesi, 1983 ithalat rejimi kararı ile 11 sayıh Liberasyon Listesi'ne aktarıldı. 1983 ithalat rejimi karan, I ve II sayılı Liberasyon Listeleri'nde yer alan ve «sana yicilerin». kendi ihtiyaçlarını karşılamak üzere yaptık ları ithalattan yatırılan yü2 de 10 oranındaki nakdl terainat oranı» yüzde 7,5'a, «it halatçıların» yatırmak zorunda bulundukları yüzde 20 (^anındaki «nakdi teminat oranı» da yüzde 15'e indirildi. öte yandan, mal ya da ve püan ithal müsadesi için yetkıli bankalara yatırılması gereken yüzde 20 oranmda ki «munzam teminat oranı» da indirilerek yüzde 15'e dü şürüldü. Kamu ihalelerinde TSE kaliie belgesi aranması elesîirildi İZMİR, (THA) Kamu 1 halelerine katılacak sanayicilerden TSE'den alınmış kalite belgesi aranması uy gulaması ve TSE'nin bu belgeleri yüksek ücret kar şılığmda vermesi eleştirildi. Ege bölgesi Sanayi Odası Elektrik Makine ve Tec hizat Sanayi Meslefc Komitesi üyeleri yaptıkları açıklamada, Sanayi v e Teknoloji Bakanlığımn kamu satınalmalarma ilişkln» teb liğ ve bıına ek olarak yayılan tebliğe, «Türk standardı bulunmayan Urünler ıçin yalnızca Türk Standartlan Enstitüsü (TSE) den alınmış kalte belgesi istenmesi» hükmünü getirdiğine dikkat çektiler. llgililer aynca ima lat yeterlik belgesi alınma sınm da yasa gereği olduğuna değinerek, «bağh oldukları odalardan belge al mış ve kamu ihalelerlne ka tılacak biz sanayieiler TSE' den alınmış kalite belgesi aranması sonucu güç du* rumda kalmaktayız. Aynca TSE'nin bu Mzmetleri yük sek ücret karşılığı ve uzun sürede sonuçlandırması du rumu daha da giiçleştirmektedlr..» dediler. ANKARA (ANKA) Her yıl mart ayında vize ettirilmesi gereken ithalat belgelerinin 1983 yılı vlzeJeri ocak ayı Içinde yapılacak Ticaret Bakanlığı'nın îthalat Belgesi Yönetmeliği'nin ilgili maddesini değiştirerek, Aralık 1982 tarihinde Resmi Gazete'de yayınladığı ek yönetmelik hükümleri uyarınca, bu ay içinde vize ettirilmeyen ithalat belgeleri geçersiz sayılacak. Mevduat Sertifikaları tarihe karısacak mı? sertifikası biçimindeki hamiîine yazılı banka tasarruflarının yıllık net faiz geliri yüzde 31,5 olacak. Tahvillerin net faizîeri ise, üstünde yazılı oramn, isime ya da hamHine olmasına göre, vergi kesintisine tebi tutulmasmdan sonra hesaplanabilecek. Vergi Icesinti oranınnı yüksek tilmesiyle, güdülen önemli bir amaç, mevduat sertlfikalannm kendi kendisine tasfiyesi oluyor. Ancak, Gelir Vergisi Yasası'nda yapılan bir değişiklık bu amacı özellikle büyük tasarruflar için güçleştiriyor. Gelir Vergisi Yasası'na göre, yıllık tutarı 3 milyon lirayı aşan faiz gelirleri, stopaj yoluy CİMSA'nm hisse senetleri 1500 lira yükseldi ANKARA, (ANKA) Hisse senetlerinin alış fiyatmdakJ a^ tışlar devam ediyor. MEBAN yetkilileri, kendi portföylerinde bulunan çeşitli kuruluşlara ait hisse senetlerinin 24'ünün alış fiyatının yükseldığlnl, 1 kuruluşun ise düştüğünü büdirdiler. Bu arada, SERPA'da* ki 6 kuruluşun hisse senetlerinde fiyatı artış gözlendi. SEBPA'da 1 kuruluşun hisse senetleri' fiyatı düşüş kaydetti. MEBAN'm portföyundeki değişiklikler şöyle: Önceki hafta Geçen hafta Artıj Hayvansal ürefimin desfeklenmesi isfendi DtYARBAKIR (THA) Türkiye'de milll hasıIanm yüzde 8,5'unu hayvan ve hayvansal ürünlerin oluşturduğunu belirten Veteriner Hekimler Odası Baş kanı Hikmet Can, «Patates nasıl devletçe destekleniyorsa, hayvan ve hayvansal Ürünlerin de o derecede desteklenmesi gerekir» dedl. Maden arama ve işletmede yabancı sermaye özendiriliyor Millî Prodükiiyiie Merkezinin 'VerimMiğin Önemi, semineri ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Milll Prodüktivite Merkezi (MPM), 7 ocak cuma günü «verimHliğin ül kemiz yönünden önemi ve merkezi 1983 eahşnın prograrmnrı iiişkin öneriler» konulu bir toplantı diizenledl. MPM yönetim kurulu baş kanı Kaya Özdemlr'in toplantıyı açış konuşmasından sonra, Genel Sekreter Vekili Serpil Özdamar, Kuru luşun 1983 iş programı konusunda teknik açıklamalar. da bulunacak. Türkiye'de regülatörler Keban Barajı'nm bir yılda ürettiği enerjiyi yutuyor Moiz Eskenazi imzasını taşıyan yazıda büyük rek lamı yapılan televizyon regülatörlerinin birçok hallerde gereksiz yere kullanıldığına dikkat çekıliyor. Yazıda özetle şöyle deniliyor: «Regulatör deyince. akla, çıkış. gerilimini sabit tuttuğu için. düzenleyici görevi yüzünden çok yararlı bir aygıt gelir. Oysa ki neden olduklan enerji kayıplan, her ne kadar kullanıcı için küçük görülebilirse de. yurt çapında ele ahndığı takdirde, büyük degerlere ulaşır. ÇÎMSA 9.000 10.500 1.500 Akçimento 3250 4.500 1.250 B. Anadolu Çim. 9.000 10.000 1.000 ANKA'nm hesaplamalanna Çelik Halat 3.000 3.800 800 gör© 9 milyon 550 bin Hra üs T. Şişe Cam 3.800 4.500 700 tündekl tasarruflar, mevduat Koruma Tarım 3.850 4.500 650 sertifikasma yatırıldıkları tak Rabak 2.850 3.500 650 dirde, tasarruf sahibine yılda Bağlas 2.500 3.000 500 net 3 milyon lirft üstünde faiz Kav 7.500 8.000 500 geliri getirecek, îaiz geliri, not Kordsa 5.500 6.000 500 mal ada yazıh banka tasarnj Sarkuysan 5.000 5.500 500 tuna göre 425 bin lira dolaym Garanti Bankası 1000 900 100 da eksix olacak. Ancak, mevSERPA yetkilileri Üniroyal'ın hisse senetlerinin alış fiyatlduat sertifikası yeniden vergilemeye konu olmayacağmdan nm 400 lirahk düşüşle 3.400 lira olarak belirlendiğini bildirdiler. büyük tasarrut sahipleri tara Türkiye İş Bankası'mn hisse senetlerinin alış fiyatı ise 1.000 IIfından avantajlı sayılabilecek. ralık artışla 33.000 liraya yükseldi. Bunun yanısıra, Çukurova Elektrik, Hektaş, Koruma, Tarım, Nasaş ve Sarkuysan'ın hisse senetlerinin alış fiyatmda artış kaydedildi. Lİ la olanm dışında yeniden vergi ye tabi tutulacak ad belirtilme âiği için mevduat sertifikaları alamnda yeniden vergiye tabi clmafosızm uygulama şansı yok. ALIŞ M. Bankası fiyatı 24 ayar (1 gr.) 2.685 TL. 21.300 CUMHURİYET 21.000 REŞAT 3.070 24 AYAR 2.790 22 AYAR BİLEZÎK* 68.00 GÜMÜŞ SATIŞ 2.745 TL. 21.400 21.500 3.080 2.900 nr\ an DCMZKURLARI DÖVtZlN CÎNSÎ 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Pransız Frangı 1 Hollanda Flonnl 1 îsveç Kronu 1 îsviçre Frangı 100 îtalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Doları 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan Riyali DÖVÎZ, AIış Satış 185.35 189.06 185.20 181.57 1135 11.11 78.15 79.71 3.98 4.06 22.17 22.61 27.58 28.13 70.66 72.07 25.43 25.94 92.84 94.70 13.55 13.82 79.62 81.21 151.63 154.66 642.46 655.31 26.33 26.86 300.45 306.46 53.90 54.98 EFEKTÎF AIıs Satış 185.35 172.49 11.11 78.15 3.78 22.17 70.66 25.43 92.84 27.58 190.91 187.02 11.44 80.49 4.10 28.41 72.78 26.19 95.63 13.96 82.01 156.18 661.73 27.12 309.46 55.52 22.84 «Transit Ticaret» semineri düzenleniyor TMO, ürün bedellerini ve farkları ödüyor başlandı. Yetkililer, TMO'nun üreticiye borcunun kalmadığını belirterek şunlan söyledüer: «31 aralık 1982 cuma gününden itibaren ödemeler başlanmıştır. Ancak kış nedeniyle üretici ödeme merkezlerlne hâlâ ul?şmamış olabillr ya da ödemelerin yapılacağı merkezlere havaleler ve posta geç ulaşabilir. Bu yiizden bazı üreticiler paralarını biraz geç alabjlirler, bunun dışında gerekli tüm para sağlanmış ve ödeme için emir verilmiştir.» 12.87 75.64 144.05 610.34 25.01 300.45 51.21 ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) Hububat ureticisinin TMO ürün bedelleri ve fiyat farkmdan doğan alaISTANBUL, (THA) îk cakları ödenmeye başlandı. tisadi Araştırmalar Vakfı, TMO'nun hububat üretıcıîskenderun'da 10 Ocak pa sine ürün bedeü olarak 150 zartesi günü «Türkiye'de milyon Hra. fiyat farkmdan transit ticareti, sorunlan ve da 4 mi]yar 400 milyon doçözüm yoiları» konulu bir layında borcu bulunuyordu. seminer düzenledl. İsken 1983 yıhna girerken TMO' derun Ticaret ve Sanayi O nun üreticiye borcunun kaldası toplantı salonunda 10 maması için geçen hafta ba$ ocak pazartesi günü yapıla latılan çahşmalar sona erdi. cak olan seminer, Ulaştırma İkt bankadan sağlanan kreBakanı Mustafa Aysan'm a diler ile geçen cuma gününçış konuşması ile başlaya den itibaren hububat üreticak. cisinin alacaklan ödenmeye Gerilimin yüzde 15'den fazla değişikllğe uğramadığı yerlerde TV regülatörleri kullanmaya gerek yoktur. Çünkü yüzde 15'in altındakl değişimleri TV alıcıları düzeltebilmektedir. Türkiye'de kullanılan TV gerilim regülatörü sa yısı 4 milyon dolaymdadır. Tüketicinin bu regülatörlere yaptığı yatırım bugünün parası ile 28 milyar liradır. TV regülatörleri dışında ev ve işyerlerinde, kullanılan regülatörlerin alımı için tüketici 37.5 milyar TL, sanayide kullanılanlar için 10 milyar TL. ödemiştir. Regülatörlerin kullanılma sı, genelde şebeke yetersizliğinin sonucudur. Elektrik şebekesinin iyileştirilmesi ha linde vilda regülatörlerde kaybolan, yaklaşık 3 milyar kilovatsaat ile şebekede kay bolan 2 milyar kilovatsaat, yani toplam olarak. yılda 5 milyar kilovatsaat enerji tasarruf edilebilecektir. Regülatörlerin kullammının fazla enerji harcamak açısmdan yılhk bedeli 20 milyar TL 'smı aşmaktadır. Bugün yüzde 20 dolaymda olan şebeke gerilim düşüdü, normal sınırlar içine (yüzde 5) getirilirse, yılda 20 miiyar TL. tasarruf sağlanabilecektir NASAS'ın dışsatımı 1982 f de 1,6 milyar liraya ulastı tZMİT (Cumhuriyet) ~ Gebze'nin Dilovası bölgesi kurulu Nasaş Alüminyum Sanayü ve Ticaret A.Ş. tesislerinde dışsatıma bu yıl içerisinde büyük önem verildlği öğrenildi. Geçen yıl 600 milyon llralık dışsatım yapan Nasaş'ın bu yıl dışsatımının bir milyar 650 milyon liraya yükselttiginl belirten fabrika yetkilileri ürünlerin önemli kısmınm Ortadoğu ülkelerine satıldığını söyledller. Aynca Nasaş'ın 1983 yılında bazı Avrupa ülkelerine de dışsatım yapacağı bellrtildi. tZMtT (Cuınhurlyet) tzmit'in Köseköy mevkllnde kurulu Jcısa adı Kordsa olan Kord Bezl Sanayü tesislerinden bu yıl içinde Ortadoğu ülkelerine ikl milyar liralık kord bezi dışsatımı gerçekleştirildi. Tekerlek lastiği yapan fabrika ların hammaddesini üreten Kordsa, ihtiyaç fazlası ürününü de dışarıya satıyor. KORDSA, 2 milyar liralık dışsatım gerceklestirdi • « » İthal edilen bir çok ilacın hammaddesini ihraç ediyoruz TRABZON (THA) Avrupa ülkelerinden ithal ettiğimiz birçok ilacm hammaddesinin ülkemizden ihraç edildlği bildirildi. Trabzon'da kurulu bulunan ihracat firmasının sahib) Nazım Bilgin. 1982 yılı içinde F. Almanya. Fransa. Hollanda, Ingtltere ve Danimarka gibi tilkelere 50 tonun uzerinde, mide. sinir. kan. karaciger ilaçlarının hammaddesini ihraç ettiklerini bildirdi. Nazım Bilgin, yaptığı açıklamada, şimdilik 50 adet ilaç hammaddesi üzerinde çalışarak ülkemîzin çeşitli illerinden toplanan bitkileri degerlendirerek ihraç ettiklerini, 10 bin adet llaç hammaddesi üzerinde çalışma yaparak lhracatlarını senişleteceklerini söyledi.