Catalog

Cumhuriyet 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 24 OCAK 1983 AU SİRMEN Sayın Zafer Orbay, Afyon uçağmın Esenboğa'da yere çakılmasıyla meydana gelen üzücü olay, uçak hazalannı ve uçuş emniyeti sorumınu bir kez daha gündeme getirdi. Afyon uçağmın düşüşü konusunu ele almadan önce, size THY'nin neden dünya uçak şirketleri iç.inde kaza rekortmenlerinden biri, belki de birincisi olduğunu sor mak isüyorum. 7AFER ORBAY Bu nedenleri geneidü ele almak doğru olur. Her işletmede olduğu gibi. havayolu içîetmclerinde de üç önemli unsur sözkonusu. Bunlan .şöylt sıralayabüiriz. 1 Yönstici tdareci kadro 2 Teknık elemanlar (uçucu petsoneı ve bakım elemanları) Cumhuriyet sordu Zafer ORBAY yanıtfadı ) Zafer Orbay Kiındir ? mr ıse ögrenimini Ankara'da tamamlayan Zafer m Orbay daha 1937'de ortaokulda öğrenciyken •*" planörlerle uçuşa başladı, 1942 yılında devlet bursuyla uçak mühendisliği okumak için ABD'ye gitîi. Orada Massachussets İnstitute Of Technology (MİT)'de okudu. Üniversite öğreniminin son yıhnı Tehnik Üniversitede tamamladt. Ankara'da Etimesgut ve Atatürk Çiftliği'ndeki uçak fabriliılannda çahştı. 1951'de THY'ye girdi ve ıızun yıllar Telmik Müdürlüktg çahştı. 19G3'de bu. görevden aynldı. 1958 yıhnda ders vermeye başladığı İTU'den bu yıl emekli oldu. Şu anda Hava Harp Okulunda ders veriyor. Uçuş kontrolu, uçuş trafiği kontrolu eksiklerimiz var. Personelin yanı* * sıra hazı sistemlerde yerleştirilmeli. :.'• Altyfîpı resislert (hava meydünlan, seyir sefer yar dımcıları ve tuniüyie ycre baglı olan uçak hizmetlori. Her üç daida d;ı her işleımede muhakkak ki kalifiye e leman önemli ve gerekli. Kalifiye elenıanıu yeüştirilmesi z; mana baglı. Bu zamanı ayırmak lazım. Uça[<çılık bütün düı ""•'"••• «&mm& ••'yada oldugu gibi Türkiye'de de yeni birkonu. Son 20 yıl için de havayolu taşımacılıgındaki artış, hatte beiki de özellikle Vıkadaşımız Ali Sirmen, Zafer Orbay'la isağda) görüşürken diyelim. turizm taşımacjlıgı o kadar çok arttı ki, öylesine yoğun bir havayolu trafiği başludı ki, bu bavayolu trafiğini konrol edebilmek emniyet altına aiabünıekte, bu konuda en gelis.miş dediğimiz ülkeler bile geıi kaldıklarını kabul ediyorlar. Şimdi bu durumda bizirn Türkiye'nin havayolu taşımacılıgır.da doğan ihtiyacı gereşince karşılayabilmesi için modern cihazlan, modern uçaklaıı alması ve kulORBAY t v et. Çünkü gerek teor;»c cfrck pratık bakımdan lanması zorunlugu. doğuyor. 20 30 yıl önce yapümış uçakia Ama ülkemızde daha büyük sorun oluyuc Bu hizmetlerin havacılı.c:a !yi bir eğitim müesseseler! var, gayet de geuçaklara. uyg'ta verilmesi sağlanamıyor. Geride kalıyor biher hatta hiztnet verip yolcu tutabilmek hiç olmazsa maliştirilmiş dunjmda Onun için kaynnKi Hava Kuvvetlerinin raz hizmeüer. kul bir işletmecilik yapmak mümküa deeil. Mecburuz biz teskil fitıiıesi gaye^ tabii. SIRMEN Şimdi isterseniz teker teker ele de bir noktada modern uçaklar alıp yapmaya. Bu uçakların SIFIMEN Sayın Orbay, Hava Kuvvetlerinalalım. 3 fahtörden söz etmiştiniz 1. faktör yapıhşı ne kadar iyi olursa olsun, her rihaz gibi bakıına dehi pilollanmızın çok iyi düzeyde oldugu idareci yönetici. Ülhemizde bir havayolu »îihtiyacı var. Kullanmada özel yetiştirilmiij eleraanlar gesöyleniyor. Sanıyorum ki. öbür teknik eleletmesinin idarecisini yöneticisini yetiştiren rekli. Ama bunun yanısıra dediğim gibi bir de bu tür uçak manlar için de geçerli bu. Pekl nasıl oluyor bir kurum, bir sistem var mı? larm inig kalkış yapacağı meydanlaria. uçuş yapacağı ada, aynı adamlar Hava Kuvveüerinde iyi ORBAY Biliiğim kadarıyla yok. Yalmz havayoUarı için lanlarda hizınetlerin tam olması lazım. rundıman verirken, THY'de daha az randıman değil. diğer işıetmeler için de sorun aynı. Bir ara hatırlarveriyorlar? sınız bizde da stvk idare önem kazandı t'aJkat sonra nedenSİRMEN Bıraz önce altyapıdan sözederken ORBAY Efendim bunun sebebi, yeüştirilen elemanlar en yer tesisleri dediniz. Ge.niş bir kitl» bıından se önemsenmedi. Bazı dallarda sevlc idatcnin önemi taküst düieyio vetişi. üiyorlar. Yalm?. uyfrulama alanı dedir ediliyor, özy^ikle askeri alanda. Çok iyi gorüyoruz, takyalnızca havaalanlannı anlıyor. Acaba altgi.'jik görevler degişik. Değişik görevlere intıbak etmek dir edilip uygulandığını. Havayollannda da mevcut genç yapı uçus emniyetini sağlayan havaalam dılıer şalirt.ı k^ndi ybteneğine bıraklırta zorlanıyor. Bunu elemanlan vef.işürmek imkânı var. Bunu vapmak lazım. Ha şmdaki uçuş trafiğini sağlayan tesisleri de tıpkı H'ivn i<uvvel:lerindeki dü^en *e t ; r d:siplia içinde yü vayolu işletmesi biraz heyecan gerektireıı Lır iş, yorucu bir kapsıyor mu? rütmek İP.zııa Disirlinden kastım asksri ^ısiplin demek isiş, yorucu '.ş',9 gençlerin yetiştirilmesi üwm. Ben 30 yaORBAY Taoii yalnız havaalanları değıl altyapı. Havaalatemiyorum. Bu ayrı bir disiplin. hava disiplini. Bu disiplin şmda başladım tı&vayollannda çalışma.vn. "f sone sonra da nına ilaveten, hava trafiği dediğimiz konular da önemli. içinde jhi'ıı.tetulmek İÇin de idareciT»fi o bavaya lişkin oldayanılmaz hale geldi. Insanm yaşı ilerliyor. Demiyorum 50 Hava trafiğinın düzenlj olabilmesi için. denetlenebilmesi ması lasım. yasında idaj~eci olamaz. Ama bu kadem'jlorden geçerken, gerekli. Uçuş ynparkcn uçaklara bilgi verilmesi gerekli. Bu Vendi yerina selccek adarnları da hazırlaıcıık gerek. Ülke.SlRMEN Sayın Orbay, tesis anlamında althizmetler meteorolojiden başlıyor, hava, trafiği kontrolu mizde tek bir hyvayolu şirketi oldugu ve tu da çok büyiik yapı eksiklerimiz neler? oluyor. Meydan etrafındaki kontrol liuyor yaldasma kont olmadığı için ic'oıeci yeüşürmek için venlcn CKİtim yetorORBAıY Ucuş KiTurülu, uçuş ti")' ; ğ: kontrolu eksiklerirolu oluyor. ıniş konlrolu oluyor. li degil. miz var. Personehn yanısıra bazı sioUmltrir. yerleştirilmesi Bu arada ben uçakların görevleriai cam olarak yapabilmeleri için egitim müesseselerini de aJtyapı gibi görüyorum. Çünkü bu oğitim memleketimizdti yeterince kurulamamışsa o vakit başka ülkelerin kurduğu eğitim mü4 4 Egcr aletlcre güvenmek yerine, olsa Ülkemizde uçak endüstrimiz olnıaesseselerinden yararlanmak gerek. olsa metoduyla uçuş sürdürülürse dığı için eğitim daha çok genel bila* SİRMEN Yeni model uçaklar alınırken, onu kullanacak olan pilotlar uçağın ahndığı tehlikeye düşebiîir uçak. gi, teorik bilgi olarak kalıyor. ülkede özel bir eğitimden geçiyorlar sanırım. ORBAY Geçiyorlar. bakımcılar da geçiyor özel eğitimden. Ama bu özel eğıtim bir defahk değil, aüıekli olması lazım. lazım. Bu tıpkı bizim Demiryollarındaki emniyet sistemi SİRMEN Sayın Orbay, saruyorum. bizde THY'nin bu eğitimi sürdürmek için büyülr çabası var. Esbu uygulama, eğitim sorunu her alanda var. gibi eksiklerimiz var. Bu eksiklerin giderilmesı muhakkak kiden beri kendi eğitim mcrkezi var, hof.eları var. Bir ölki, güvenilirliği artırmasının yanısıra, kazaiarı önlemenin Bir de, tüm ülkenin motora, çagdaş aygıüara çüde tabii yer hızmeti dediğimiz hizmet'cri veren trafik yanısıra ası; cnem»ibi işletmeyi daha verimli hale getiriyor. yabancı olması ya da onunla daha çok yeni ve meydan bizmvtlerini veren personeün eğiümîeri var, yok Hertürlj havu şartiannda ışletme 'mkönı sağhyor. Her tanışmış olması sorunu var galiba, değil. Dediğim gibi bu mesele yalnız ülkemize has değil. ORBAY fcvet, Sayın Sirmen, Av^apaıim bir çok ülkesin meydandan yararlanma imkânı sağlıyor. Bunlara bir prog i'tim da'i'iin.to. Bu program var bihyo'.sunuz. uiaşürma ana de 2030 4) VÜ dahc' fazla kulüpler var Bunlar uçuş için plânm'.la 10 vılı kapsayan 3993 vılmj. kaoar uzanan ana gençleri hazuiıyorlaı. Uçakçılık J ıha önct de belirttiğim gibi, insanlara biraz yabancı gelen bir konu. Bu konuda plânıa oy,ıs karaı namesinde rakaın'ar halinde var. Ne kadar para yatınlacağı, kimin taraîından harcanacağı meteülke çaoıvl'i tanıtma yapmayınc ı r'ana da yabancı geliyor ülkenin insanlannın kendilerine değişik gelen bir or oroloji dahil. hava trafik dahil, meydanlar dabil bu program uygulanacak. tam düşüncesine ve sorunlanna alışması lazi.ni, bu bilgilerin SlRMEN Bu yatırımlar yeterli midir, 1993 yaygın olması lazım. Bu ülkeye. dayah bir iş, belirli bir yılında hava ulaşım sistemimizin gerekli düzümren.n yapıp ülkeye hizmet ver>.esi ioı. Temelde o ülzeye gelmesi için. kenin haut..r..n bu işi benimseme=ii vg bibjıçlenmesi lazım. Nitekim Hava Kurumunun kuruluşu taa 1925 yülarında, ORBAY Eu fcnlarjn ayrjlmasmd'ı calışan arkadaşlanınız daha tnö n'^iietin ovneklediği dönenn! ıahtlar. Bu kurumun çok daha genis tutmak istemişlerdir. Ancah. tüm imkânlar arasınî'.a bu .ronlara da yer verme zorunıuğu da var. Sonkurulmasının nedeni ve ondan sonra ona eldi Türk Hava suz bir cbnp.k yok elimizde tabii. Kuşu gi3i biı uçusj müessesesinin ku;ulması sivil havacıSlRMEN Uçuş guvenliğini sağlamak için lığa öntyı ^enlmeüi işte hep Konuvı hdlk arasında yaydaha başka önlemler de var mı? • a<iijv.ısıi aa., solcusu da geç kalmadan şunu öğgınlaştı>'ri(i amacına yöneliktl. O .arr>>nlor Ankara'da Urenmelidirler. Meseleler, sokaklarda kaba kuvvet ORBAY V.;ı.r tabiı mevcut meydarJftr ve imkân'ardan dalus ga'îitt.'sı f;.kardı. Ulus gazetesinın va blrinci sayfasında gdsterileri ile çözümlenemez. Bu gösterilerin sonu ha güvenilebılir yararlanüabilecek uçaklan kullanma yolu ya da iç sav alarjrda devamlı havaJibKİa ılgili bilgiler çıiki tarafın da çanına ot tıkayıp özgürlükleri rafa va r. kardı. Bıg'ia'erdo o hava yok aıvk ^ımdi Türk Hava kaldıran bir rojimdir. Bugün sahip olduğumuz özSlRMEN Biraz daha somuta indirgeyelim. Kurumu.un lıaşlaıtğı hart,ketin durmas.'Ka bakıp vah vah gürlük sağa da soia da görüşlerini ifado inıkanını ORBAY Dvıha somuta indirgersök. örneğin Samsun ve diyeceğiıc'/. varde tü çabaya yenid^n giımek lazım. Hava vermektedir. Bununla yctinmcyip istediğini zorbalıkTrabzj.i ha^aalanları bir süre durda'uldu. DurdurulmasıKuvvetl )rini süçlendirmek için de gtrelıli bu. Hava Kuvla kabul ettirmeye kalkışmak, o imkanı da elden nm nedeni meydanların yetorsizliği, bu meydanlarda buvetleri de memlekeün gençlorinden yetittirılıyor, fevkalâde kaçırmaktan başka bir şeye yaramayacaktır. !juugünkü imkar.'arla da uçuş yapma chmağ var. Sanıyorum gençler pörüyorum Havr Harp OkuJunda. runu bu gerçeği görenıeyecek kadar kaybetmiş olan THY bu dü^rLltuda çahşmalar yapmokta. Bunlar daha çok muhterisîere vc çılgınlara alet olmamak, onları yalSlRMEN Hava Kuvvetlerine geldiniz, bu pervaneli tip uçaklar muhakkak ki iet uçaklarma kıyasla H z bırakmak ve şiddet taraf'tarlarına karşı en şid> arada sanıyorum, Türk Hava Yollannın tek hizmete aynı nızia varamıyorlar, kapabiteleri de o kadar dotli tepkileri göstermek lazımdır.yüksak dtyıl Ama daha güvenü kur.anılıyorlar bu meydan nih personeli gereh uçucu teknik personel, iarda. Abdi Jpekçi'nin «Anayasa, Yasalar, üevlet» başgerek bakımcılar, büyük ölçüde Hava Kuvhkh kitabından bir aJıntı... 1968'de 'Milliyet'teki vetlerinden sağlanıyar değil mi? SlRMEN • Sayın Orbay, bir sorun daha var. başyazısında toplumu, gençliği, aydınları, Tıirk halkını uyarıyor. Böyle giderse özgürlükler tafa kaldırıhr, diyor. Tam on beş yıl öncesi!.. O günlerin gençleri şimdi orta yaş sınınna vardı, çocuklar ıse gençlik çağının tam ortasında... Böyle uyarılar çok yapıldı. Sağduyuya, karşılıkh tarüşnıa ortamına, anlayışa. Atatürk devriminin temel tlkerar görmeleri sözkönusu olmaktarinin tek bir odaya cloldurulduklann # Teknik elemanlar leri çevresinde buluşmaya az nıı çağırdık. az an dan dolayı ders saatleri dışmda odır. seslendik! kulda bulunmamosmdan açıkca an arasındaki Yurt kaJkınmasındaki önemi Adam Yayınları Ipekçi'nin tüm yazılarını toplaşılıyor. günden güne artan ve artacak olan ayrıcalık neden? luyor. İyi bir davranış... Ipskçi, içinde yaşadığımız 9 Eylül Lniversitesl Hnkuk teknik elemanlar arasındaki bu aydönemin örnek bir gazetecisiydi. Her gün köşesinI'akültesi'nden bir grup öğrenci rıcalığın da giderileceğini iigililerVine bu sütunda 1982 yılının son de sağduyuya çagıran yazıiarı yayımlanırdı. YaJnız den ivedilikle beküyoıoız. ayında bu başlıkla bir yazımız yaAdalete saygı şıddetten yana olanlan değil, yöneticileri de aniaHikmet ENGİNDENİZ ymlanmiijtı. Bu yazıda özetle, kamu Tüm dünya Ulkelerinde adalete yışlı olmaya, hoşgörülü davranmaya çağınrdı. KeY. Mühendis KOCAELl kuruluşlannda •teknik eleman» saygı öncelikle sağlıklı ve güzel btr ya. sinlikteo kaçardı, ama bu konularda tutumu açık olup ta «Genel îdare Hizmetleri» • YÖK'ten sonra pıbina ile başlar. Oysa, Türkiyemiîvo kesindi. Düşünce özgürlüğünü herşeyln ustönsınıfında çalışan tüm mühendis ve de adalet hizmeti, pek azı ayn tutuldu tutardı, sokak kavgalarmın, çatışmalarin bu özHukuk Fakültesi yüksek mühendislerin ilglli yasadukta geneüikle son derece kötü yapı gürlüğün yok edilmesine yol açacağından korkar, larla «ek gösterge» ve «özel hi?.met 19821983 öğretim yılının başla larda sürdürülmelctedir. boyuna bu konu üzorinde dururdu. tazminatlarından» yararlanamamaYargıçlann, savcıjann ve dlğer çamasına kısa bir süre kala tam ekim • Demokratik düzenin gerçek muhtevasıne kavuüşanJarm olanakları asla yeterü oüno ları söi konusu edilmişti. «ek sınavları öncesi «poîls evi yaijabilmesi için biz öteden beri, düşüncelerin elden dığı gibi, işlerini yürütmek isteyen v*pılmak üzere apar topar çıkarıldıBürokraük ensellerüen veya gHen genişlik ve serbestlik içinde ortava konmatandaşm hali vürekler acısıdır. ğımız okul binamızdan bakımsızlık başka, nedenlerden kaynaklanan bu Elbette, asimda adaletin kaçınılma^ sıadan yanayız. Sık SÎU beür'tiğimiz gibi UorUultan viraneye dönmüş okul eskisi bir açık yanlışlığın farkma vanımış üçüncü ayağı avuXatlaıın ciurumunu ması gereken düşünceler deği), düşüncelerin açıkbinaya taşındık. Okulda öğreniolacak ki bu lconunıda olan teknik belirtmek bile gereksizcür. Onlar, nor ça ifade edilmemesi durumudur.» min başlaması binanın onanmı ne elemanlara «aynı işi yapan eleman lanmaya devam ectiküği gibi, îstanbul' Ipekçi. Batı anlamında 'özgürlükçü' bir yazar, deniyle iki hafta gecikmış olmasma lar biribirinden az ücret alamazda inatla ve ısrarla paramparça edilip bir gazetecl niteliğiyle topluma, o toplumu yönekarşın onanmın derslerle blrlikte dağıtılan iJçe mahkemelerindekl duruş ibaresi konarak «tefenjfe ve idarı» ten güçlere hep bu uyarıyı yapti: «Güvenlik uğrubaşlatılması sayesinde biz huKuk malara yetişebilmelî için amansız bu kadrolarda görev yapan elemanlar na temel hürriyetlerden kendimizi yoksun bıraKırsavaşa itilmişlerdir. öğrencileıl önce delik, çatlak duvar arasındaki ayrıcalık giderilerek sal< ne hürriyet Uaiır: ne cie güvenlik»; Demokratik Acaba, dış ülkelerden gelen hulcuklann sıvanması, kınk pencere per •ıdari hizmet» kadrolarında görev toplum, çelişen ve çatışan görüşlerden harekele çulara, örneğin Beyoğlıı Adliyesiniu ça vazlaruun çakılması. cam takılmasi yapan teknik elemanlara da «ete gpçerek en dogru yolu bulur...» lıştığı eski ve namlı bir oteli ziyareı ve kapılar, pencerelerden duvarla gösterge" olpnağı sağlandı. ettiklerinde söyleyecek ne gibi bir söz Abdi Ipekçi'nin Bütün Yazılan'nın Ikinci cilra, tahtalara dek vaglı boyacılığı Fakat ne yazık ki »özel hizmet bulabilecelılerdir. dinin başmda onun bir denge adamı oldugu yazılöğrendik. tazminallarındaki* yanlışlık ve hak Aclliye biualarınm saygı duyulabüe mış. Gerçekten de gazeteciîik yaptığı süre boyunca, cek bir duruma gelmesini daha ne ka sız uygulama 1983 yılında da sür1. dönemin yansına gelmemiyan: yaşamı boyunca. hep böyle bir denge aradı. dar bekleyeneğiz. diirülecek gibî görünüyor. 1 oca.k ze karşıa kontenian artınmı neböyle bir dengeyi savundu, 'ama hoşgörü öziemiyAv. E. Erten ve t\v. ö. Erteıı 1983 tarihli Resmi Gazete'nin müdeniyle 1. sınıf anl'isinde hâlâ ayak le dolup taşan yüreği, terörün kör ve kanlı kurşunkerrer sayısındaki 'özel hizmet tazta ders izliyoruz.. Isuıma sorunu ye larına hedef oldu. Sustu. susturuldu.' Kitaba bir 9 Köy ilkokulu minatlan» bölümünde yine bu koterince çözülmedi. Yalnjzca ismi oönsöz yazan arkadaşımız Uğur Mumcu da şöyle nunıdaki elemanlara (Özellikle 4. lan kütüphaneraız halâ öğrencllere kitap bekliyor divon derecede olanlara) özel hizmet tazaçılmadığ] gibi okulun kitap satış Gelecek kuşaklann yetiştirilmesin «Nereden bakılırsa bakılsın, Ipekçl clnayetl heminatı verilememekted!r. Doîayisıy yerinde de tetnel ders kitaplarının de görev aldığımız köy ilkokulunda, nüz aydınlanmış değildir. Ağca konusunda üretlle öıneğin 4. derecede görev yapan yansından çoğu yok. Kütüpuanenin derslerin işlenmesi ve okuma gerelssilen varsayımlar da olayın üzerindeki giz perdelerinimlerinin karşüanmasıncla kaynak yolt 'teknik kadro'daki elemanla, 'idari açılmamasınm nedenini görevlilere ni kaldıracagına, bu perdeleri daha da kalınlaştırluğu içindeyiz. hizmet» kadrosunda görev yapan sorduğumuzda «kütüphane sa!onııştır. Olay. çok yönlü olasılıkların çok bilinmeöğı\snoıler'.miz;n bu sorunlanna çö iki eleman (teknik eleman! arasmnunda öğretim üyelerinin oturduypnli bir denklemi gibi dünya kamuoyunun önünzüm getirmede yapabileceğiniz yardmı da net 14.000 TL.'ye varan ücret ğu, onlara başka yar bulunana tiek de durmaktadır. Şîmdi anlaşılan tek gerçek Tîirk lar bizlen ve öğrencilerimizi sevindıfarkhhğı doğmaktadır. 1982 yılmda kütüphanenin hizmete sunulamaya basınında Ipekçi'nin bıraktığı boşluğun büyüklörecektir. toplam 120.000 TL. dolaylannda zacağı» yanıtuıı alıyoruz. Kütüphane çüdür.» (Arkası 11. Sayfada) Mustafa KARAÇAM rar gören teknik elemanlann bu yıJ nin bu amaca bile hizmet edemediEmfrU Köyü tlkokuln Md. da artan bir ivmeylo daha çok zağl okuldaki tüm öğretim görevlilaKavak / SAMSUN 2030 yıllık uçakiarla h amaz Bir örnekle açıklamak istiyorum: MBA'da çahsan bir Lübnanlı pilnt dostum var. Bir gec» Beyrut'ta yemeğe gittik. Adamcağız, bir kadeh içki içti, fazlasını içmedi. Ertesi gün 18'da uçuşu varmış ve bu uçusa hendini hazırhyordu. Acaba THY'de püotlar kendilerine hizmetin gerektirdiği özeni gösteriyorlar mı? OBBAY Göstermeleri gcrekir. Epev zarrandır THY bünyesinde çahşamadığım için yakinen bilgim tam olarak yok. Havacıhkta yalnız alkollü İçki söZKPnu.'iı c'epril. Bir pîlotun görevini ^am olar3k ynpabilmesi ıçın çok başka koşulların da yerine getirilmesî lazım. Bunlar rla bi/im yeterince üzerinde durmHdiğımız konular. Bir pilnfup görevini tam yapması için ir'înnisimn de dikkat ctmosı rteıvkir. o müessesenin doktorunun da dikkat etmesi gereki'. Eu da bir eğitim. Bunlar arasmda mesela ilaçlar sözkonusu, ııafta aspirin sözkonusu.. Iv.nların dahi bolirli ölç'.i'prdr ahnması lazım. Dinlendirici iaçlar. ağn dindirici i't.çlaı sözkonusu.. Bu konuyu diğer havayolları nasıl ele alvor l';saca söylcyeyim. lierhang: bir konu biraz önce sözü'fı ettığimiz sıiıhi durumlarıyla '.'j.'ili konu mcaclâ. ele nünd'gında a.ralarında tartışıyorlaı. Burada aralnnnda deri;.p yaln'.z pilotları kas tetmivorum. Ivm havayoiUın camijs; arnlannda tartışıyor, burada olaylarm yanh^lann ne şribi etkisi olduğunu açıkça söy!ü;oriar vp bunu yn'''.ıyorl.rı>'. Bu yazılanlnrı tüm dünynya ıle'.rneleri gerekmez. Koni1. •çİGn.n.:e kulkmıyorlar. Bu raporlar ?"z!i hizmete mahsus. üunhıra vaka raporları derler. Kaza olması şarf değil bunu hazırlanıak için. Tabii burada pilot.lar hersoyi açıkça söylüyorlar.. «Ben şu yanlışı yaptım» diyorlar.. Ama bu yüzden bir ce/.a görmüyorlar.. Tabii aynı şey bakımcılar için de geçerli.. Bu bilgi firma içinde yayılır ve oao göre toclbir alınır. SlRMEN Şimdi Afyon uçağma gelelim. Gerçi elimizdeki bilgüer kezin değil, ama bu bilgiler ışığmda ihtiyatla kanuşarak, Afyon uçağmın neden düştüğünü. daha doğrusu Ç » O kıldığını söyleyebilir miyiz? ORBAY Bilgiler kesin değü. ancak gazete bilgüerine da yanarak konuşuyorum, Aygıtlann dıırumu noydi bilmiyorum. Ama aygıtlar çalışmıyor olsaydı bu konuda bir bilgi gelirdi, böyle bir şeye bugüne kadar rastlamadım. Aletlere tam olarak güvenmek gorekıı. Eğer elektronik inis yardım cısı olan aletlere güvenmsk yerine olsa olsa metoduyla uçuş sürdürülürse tehlikeya düşebilir uçak. Benim tahmin ettiğim yaklaşmada uçak biı kere gereken açıyla yaklaşmamış. Bir kere yanlama açıs> gerektiği gibi değil. pist orta, Sstikametinde değil. Aycıc.". süzülüş açısı da gerektiğî gibi değil. Belirli bir limite gflindiğindo. eğer görüş ynk ise lnîşten vazgeçmek gerekir ve yeniden yükselınir havacıhk deyimiyla pas geçilir. Bu clsyda zannederim ışıklar görulerek hiç bîr pilotumuzun ışıkları görmeden inişe tevessül edeceğini sanmam it<;lmiş. tnildiğinde görüş hakkmda bilgim yok ama arada fc:r kapanıyor olabiür. Lımitin altına inilinco de pas geçmtk olanagı kalmıyor. O zaman uçağı pist doğrultusuna getirmek için hafif düzeltmelerden hafif çöküşlerden başka ça.cn yoktıır. Bu uffik riönüşler uçağın irtifa kaybefmosîne necion olur. Bu duruma geldikten sonra yapılacak bir şey vok. Burun üştü vurmaktansa göz göre göre, uçağı tekerleklerınm üstüne çünkü artık tftkerlekleri içeri almaya olanak yoktur oturtmaya çalışmak en makuı yol. Ana tekerîeklerin oturduğu yer pist »• lursa mesele yok. Ama burau'i öyle olmamış ve hemen hemen 50 ton agırlık saatte 250 km. hızla tekerlek sert bir yere temas etmeyip de yumuşuK bir yere çarparsa bunun sonunda kurtuluş yok tabii. Vaka böyle olmuş gibi görünüyor bana. SlRMEN Teşekkur cdr.rim Sayın Orbay. OKTAY AKBAL H f l ¥ İ R Vasaiar, Devîet,, "Anayasa, okurlardan... Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. adına NADİR NADİ OmI V.ıvın Miidiirii Muc^pse Müdürü \cu\ islrri Miiflürii HAS'VN CtMAl EMİNE UŞAKUGİL OUAY GÖNENSİN AHMFÎ KORULSAN VALÇIN BAYER ALİ ACAR • Ya/ı Ulerı Müclür V.ırclımcısı Hdbpr Mf'rke/ı Müdürü Mi/.anpaı Yönetmenı TEMSİLCİLEH • ANKAKA : • İ/MİR : • AÜANA : • \ALÇ!N DOĞAN HİKMET ÇEÎİNKAYA MIHMETMİRCAN SERVİS ŞEFLERİ • İst.ınhul H j h f r l e r i :Selahallin GÜl£R O K I UuıerUr: Ergun BALCI H>i)nı;nn Osman ULAGAY Yurt llciberlcrı : Barbaros GENÇAK Kültuı ; Ayclm EMEÇ MrtW/ııı . Yalçın PEKSEN Dıucitnır Korıtıı f'KTOP Arastıını.ı. Sahın ALPAY BUROLAR • Konur Sokak No. 24/4 Yenişphir ANKARA Tcl 1 7 53 25 17 58 65 idare. 13 33 35 Halil Ziya Buivarı No: 65/3 İZMİR Tel. 25 47 0913 12 30 Atalürk Caddesi, T H K Işhanı Kal 2/13 ADANA Tel: 14 55019 731 Basan v» Yayan: CUMHURİYET Matbaacılık ve Gazetecilik T. A Ş. Türkoeağı Cad. 39/41, CağaloğiuİSTANBUL P.K.: 246 istanbul, Tel: 2097 03 (5hat) TAKVİM u OCAK 1983 YATSI 19.51 18.15 İMSAK 6.36 GÜNEŞ 8.1? ÖĞLE 13.26 İKİNDİ 16.00 AKŞAM