Catalog

13 AĞUSTOS 1982 ** Cumhuriyet 11 Tıırgut Özal'a!.. (Baştarafı 1. Sayfada) hesaplaşmayı elbet yeğleriz. Ancak Sayın Özal'm belki de hiç anlayamayacağı bir gerçegi yinelemekte yarar Anayasa için ne dediler ? Ali Topuz TBMM nin yetkisi baskalarina devrediliyor Istanbul eski milletveklli Ali Topua, Anayasa tasarısı ile Parlamentonun bazı yetkilerinin işletilemez hale getirildiğini bazı yetkilerini de başka organlara devrettiğini söyledi. AI1 Topuz tasarıya ilîşkin görüşlerini şöyle açık dı: «Danışma Meclisinde görüşülmekte olan Ana yasa tasarısı ülkemizin ve toplumumuzun 19811 bunalımına geliş nedenlerini tek tarafb ve eksik yorumlamıştır. Bu konuda yeterli sayılabilecek bir değerlendirme yapılmamış olduğu anlaşılmaktadır. Dünyamızda bızlı bir değişme ve gelişme yaşanıyor. Toplumumuzun bu değişme ve gelişme siırecine uyum sağlayabilmesl çağdaş uygarlık düzeyine yükselebilmesi, ekonomik ve sosyal alanda yeni ve gerçekçi yaklaşımların ortaya konulmasını gerektirmektedir. Devlet kavramı sadece iç ve dış güvenlik konuları ile yorumlanaına/ Devlet otorltesinin ve disiplininin sağlanması yasakların genişletilmesi, yönetimde istikrar sağlaınak ama cıyla da olsa yürütmenin denetim dışina çıkarılarak kuvvetlendirilmesi, sorunların çözümlenmesi ve yeniden bunalunların yaşanmaması için yeter li olamaz. Aksine yeni sorunlar ve yeni bunalımlar ortaya çıkar. Tartışılmakta olan Anayasa tasarısında toplumumuzun ekonomik ve sosyal sorunlarına milletimizin gelişme özlemine cevap verebilecek kı sacası milli gelirin artınlmasına ve gelir dagılımının adaletli bir biçime dönUştürülmeslne olanak sağlayabilecek gerçekçi ve olumlu yeni bir yaklaşıma yer verilmemiştir. Oysa J980 bunalımının nedenlerî arasında ilk strayı ekonomik ve sosyal sorunların aidığı kanısındayım. Tasarı çağdaş demokratik parlamenter sistementonun üstUnlüğünü zedclemekte ve gidcrek çok partili demokratik parlamenter sislemin yok cdilmesine yol açacak gibi görülmektedir. Tasarı, milletin egemenlik haklannı ve parlamin tenıel ilkelerini de dikkate almamış görünmektedir. Demokrasilerde en temel ilke yonetcnlerin yani yasama ve yürütme yetkilerini kullanarak olanlann millet tarafından serbestçe seçilnıesi ilkesidir. Nitekim büyük kurtarscımiz 1 K. AtaW türk, «egemenlik kayıtsız ve şartsız nıilletindir» diyerek bu gerçeği vurgulamıştır. iMilletiıı serbest seçimle oluşturacağı milli iradenin yanı T. B. M. M.' nin üzerinde başka bir güç ve kuvvetin etkili ve yetkili olması düşünülemez. Oysa, görüşülmekte olan Anayasa tasarısında parlamentonun bazı yetkilerl işietilmez hale getîrtlmekte, bazı yetkileri ise başka organlara devredilmektedîr. Milletin iradesi İle teşekkül eden T. B. M. M.'nln Cumhurbaşkanını milletin oyları İle seçilmiş olanlann dışından da seçebllmesi ve Cumhurbaşkanına kendi yetkilerinin bir bölümönü devretmesi, demokrasi ile bağdaşmaz, böyle bir sis teme demokratik parlamenter sistem denilemez. Devlet Danışma Konseyi'nin, damşmanlık yapmak için bile olsa ikincl bir Meclls gibi düşünülme si, üyelerine milletin oyları He seçilmeaiKieri halde dokunulmazlık tanmması, toplumumuzda sürekli bir tartışma yaratacaktır. Cumhurbaşkanı ile T. B. M. M. arasmda uyumsuzlukların ve sorunların doğmasına neden olacaktır. Tasarı, kuvetler ayrıhğı ilkesini yok ederek yargıyı, yürütmenin denetimine sokmaktadır. Demokratik ilkelere ters olan bu durum tasarının gerekçesine de aykmdır. Gerekçede yiıksek yargı organlarınm politik egilimlere kapıldıklarından şikâyet edilirken, tasarı ile Yüksek Yargı organları yürütmenin denetimine verileıek politîk kararlara teslim edilmiştir. Yasama yürütme ve yargı oıganlarının toplnm daki fikir akımlarının ve politik egilimlerinin etkisinde kalması, hemen karşı konulması geıeken bir konu olmamaüdır. Demokrasilerde bir seçimden öteki seçimlere kadar geçen dönem içerisinde değişen ve gelişen koşullara göre halkın egilimlerinin dikkate alınması geıegl, asıl guc kaynagı nin milletin kendisi oldugu gereginden kaynaklanmaktadır. önemli olan bu eğilimlerin, devletin ve milletin bütünlüğü ve demokrasinin temel ilkeleri gözönünde bulundurularak degerlendirilmesidir. Tasarının genel olarak halkın seçtiği temsilcilere güvenmeyen, halkın demokratik ilkelerle örgütlenerek agırlıgını hissettirmesine yeterli olanak sağlamayan ve dolayısıyla da halka güvenmeyen bir nitelik taşıdıgı kanısındayım» ANAYASA TASARISININ TÜMÜ (Baştarafı 1. Sayfada) dığını söylerken Pro£. Feyzioğlu ise tasarının tümü itibariyle şayan bir tasarı olduğunu belırtti. Diğer üyeler de genellikle Cumhurbaşkanına tanman yetkiler, temel hak ve özgürlüklere getirilen kısıtlamalar, yürütmenin güçlendirilmssi gibi çok tartışılan konular üzerinde durdular Üyeler dün şu görüşleri savundular: Alaaddin Aksoy Merkez üyesi Alaaddin Aksoy, konuşmasına tasarıya kamuoyunun çeşitli kesimlerinden yöneltilen eleştirileri tek tek sıralayarak başladı. Aksoy, ülkenin 12 Eylül'e gelişınde bu eleştırileri yöneltenlerin büyük rolü bulunduğunu, bunların çabuk unutulduğu nu söyledi. Bu Anayasa'nın Türk milletinden büyük kabul göreceğini, bu Anayasa'dan son ra derneklerin, sendikalann, üniversitelerin, vakıflarm ve çeşitli kuruluşların artık istediklerini yapamayacaklarını bil diren Aksoy, bu Anayasa ile Anayasa Mabkemesi ve Danıştay'ın devletin üzerine çıkamayacağını, sendikalann devletin emrinde olacağım bildirdi. Aksoy, «Bu Anayasa ile devlet. devlet olacak. Devlet ola. rak kalacak. Devleti, bütün müesseseleri tle yeniden kuracağız» dedi. Sadullah Usumi Özgürîükler kagıt üzerinde kalacak van Gazetemiz, Atatürk Cumhuriyeti'nin bağımsızuğım herşeyden üstün tutar ve kutsal sayar. ts ter müttefikimiz olsun, ister komşumuz olsun küçük ya da büyuk hiçbir devletin bağımsızlığimıza ters düşecek bir davranışına göz yumamaz. (Jlusal Bağımsızhk Savaşımızla temeli atılan ve bağımsız devletle birlikte kurulan gazetemizin bu karakteri, Sayın Özal'ın her tiirlü sal dırısının ulasamayacağı yüksekliktedir. Bununla birlikte. Sayın Özal'm öfkesinl ve hırsını da anlamıyor değiliz. Cumhuriyet gazetesi Özal'm ekonomik po Iltikasınm ne olduğu ve ne olacağı konusunda teşhlsi daha baslangıçta koymuştu. Şimdl bu teşhisin doğru çıkması, anlaşılan, eski Bakanı çok rahatsız ediyor. Eğer Saym Özal konusundaki düşünceleHmiz doğru olmasaydı, şimdi kendisi koltuftunda otururdu. Değil tni? B Ahmet Sonver Dünkü oturumda ilk konuşmayı yspan mezkez üyesi Ahmet Sanver Doğu, tasarının Türkıye'nın düzenini güçiendiren nitelikte olduğunu belirterek, «82 Anayasasfnın 61'e tepki olması doğaldır» dedi. Cumhurbaşkanına gereğnıden fazla yetkı verilmesinm hü kümeti adeta kısırlaştıracağını vc bünyemıze uygun olmadığı nı söyleyen Doğu, Devlet Da ruşma Konseyi'nin fayda ve gereğine inanmadıgını belırtti. .'.fimet Sanver ODÎU. an Akademısi'nın kurulmasını olumlu buldugunu Uiiirterek, «bunu kurmak Atatürk'ün nıilosınu karşı çıkmaktır (!?ıııliy ır Ben bu gnriişe .atilınıyorum. Atatürk'ün kdtıldığ) e Devl t Partisi de bııgüo voktıır. Devleti iİRilenctiren oıjcm1 konularda Atatürk tabu old rak görülmemelidir» konustu. alıkesir eski milletvekili Sadullah Usumi taüannın Cumhurbaşkanhğı müessesesini adeta parlamento yerine koydugunu söyledi. Usumi. tasarıya ilişkin görüşlerini şöyle açık ladi: Cumhuriyet Kürdili (Baştarafı 1. Sayfada) tfş takvimine «evet» demeyece gıni üzülerek söyleyen ılk üye oldu. Alatlı, konuşmasında MılU Güvenlik Konseyı Başkanı ile üyelerinin durumuna da değinerek şöyle dedi: «Devlet Başkanı seçiml yasasında, ilk ve aon defa uygulaııacak olan «geçici madde» ile Milli Güvenlik Konseyi Başkanı ve üyelerinin görevierinden ayrıimadan, Devlet Başkanı ve yardımcılıklarına adaylıklarını koymalan saglanmalıdır.» Danışma Meclisl Genel Kurulu'nda bazı ilginç konuşmalara da rastlanıyor. Merkez üyesi İraren Aykut'un «İstiklal Marşı» ile «Türk Bayrağuna ilişkin tasandaki düzenlemeler hakkında japtığı konuşmadan bazı pasajlar şöyle: «Bayrağımız ve îstiklâl Marşunızla ilgill düzenlemede bazı endişelerim vardır. Gerekçede «gelecekte sanat açısından yapılması muhtemel değişikliklere imkan sağlamak amacıyla konulmuştur» deniliyor. Yarın bir siyasi iktidar geldi, Meclis'oe de önemli bir çoğunluğu var (bayrak üzerindeki ay'ın ağzı şöyle durursa, yüdız da ay'ın içinde olursa veya iki yıldız da ha eklenirse veya herhangi bir hayvan resmi de köşesine yerdaha güzeı olacak). dedi. «Bu de leştirilirse rengi yeşil olursa daha estetik ve sanat açısından dahagüzel olacak) dedi. Bu değişikllk Meclis'den geçirilebilecektir. Anayasa böyle bir şeye İmkan verir görünüyor. Cumhuriyetin değiştirilemeyeceği nasıl tekltf dahi edllemez ise Türk bayrağı da hiçbir sebeple değiştirilememeiidir. İstiklal Marşı için de aynı endişeieri taşımaktayım. Gene gerekçeıie sadece İstiklal Marşımızın güfte yazarı M. Akif Ersoy'dan bahsediliyor. Begtecislnden söz edilnüyor. Birisi çıksa İstiklal Marşıtnızı kürdili hicazkâr makamında veya rast makamında yeniden bes»c lese o devrin MUU Eğitun Bakanı da bu besteyi çok beğenip ckullara artık bu makamdan okunsun diye talimat verse ne olacaktır. Blr maddede (başkent Ankara'dır) deniyor. Bir öneride buiunmak istiyorum. Acaba mürakün mfidür, bunun taın altına «hava kiıliliğinin önlenmesi sarhyla» diye bir ilave yapsak. böylece yüzbinlerce insamn hayatı için Anayasa güvencesi sağlamış olurduk.» «Danışma Meclisi'nde görüşülmeye başlanan Anayasa tasarısı, lıer şeyden önce Atatürk ilkelerine ters düşüyor. Atatürk'ün «Egemenlik ulusundur» ve «TBMM, Milli îradeyı temsil eder» görüşti bu tasarı ile son bulmaktadır. 19211924 ve batta 1961 Anayasaları. Milli tradenin gücünü parlamentoda toplamıştı. Yeni tasarıda bu güç parlamento dışında aranmaktadır. Cumhurbaşkanlıgı müessesesl adeta parlamento yerine kaim olmaktadır. Tasarıyı hazırlayanlar, halka ve onun seçecegi parlamentoya güvenmediklerini ve kendilerini halkın üzerinde bir güç olarak gördüklerini ortaya Uoymuşlardır. Amaçlan, Milli İradenin dışında yaratılacak bu gücün ülkemizl kontrol altına almasını sağlamaktır. Özgüvlükler. tıpkı bir vitrin gibi kâgıt üzerinde kalacak birimde düzenlenmiştir. Temel hak ve özgürîükler yok edilmektedir. tşçl haklanna sıkı bir denetim getirilerek, sendikal çalışmalara kilit vurulmaktadır. Hele demokrasinin en önemli dayana^ı olan, yargı bagımsızlığ^ ve hakim güvencesi iikeleri zedplenmişHr. Olaganüstü haller ile ilgili hükümler, ileride büyük sorunlar yaratacak niteliktedir. Yönetimi elinde tutanlar. istedikleri takdirde uzun süre otoriter bir rejim uyeulama olanağına sahip olabileceklerdir. Seçim sözkonusu olduğuna göre, bu kadar büyük yetkilprin kimin eline geçeceği dp belli deâildir Üstplîk demokrasilerde. kişiIprdcn çok sistemler önern'idir. Tasarıda ise. sistpm yprine kişi ve maknmlar önem kazanmaktadıt Bıınun adına da demokrasi denilemez. Bütün bunlar göstermpktedir ki, 12 Eylüle gplisin nedenlerine lienüz ererçekçi bir teşhis Uonıılamamıştır. üzerine çıkarak aramabyız, kurulacak düzende yerimizi dü şünmemeliylz. Demokratik deneyimimlzde çeşitli kopukluklar bize çok şey öğretmiştir. Anrak siyaset adamına giivensizlikle devlet yapısı kurmak hatalıdır. Bazı güçlere verilen yetkinin kötüye kullamlacağı noktasından hareket edilirse bazen yetkiler laıllanılarnaz lıale pelir. Parlamenter sistemin varlığı için asgari ıınsurlar ge nel oyla bir meclisin varlığı, hükümetin meclis önünde sorumlu olması ve meclis hükiimet anlaşmazhğını çözmeyt seçmene bırakaeak unsur, bir fesilı mekanizmasıdır, tasanda bu üç unsur da vardır, ancak bazı unsurlar sistemin varhğına biraz şüphe düşürmektedjr.» Feyzi Feyzioğlu Danışma Meclisi'nde günün son konuşmasını yapan Prof. Feyzi Feyzioğlu Anayasa tasansı nin bır kişinin değil, 15 üyenin ortak ürünü olduğunu belirterek «Tasan tümü itibariyle kabule şayan bir tasarıdır.» dedî. Bazı şekil noksanlıklannın bulunduğunu belirten Prof. Peyzioğlu şunlan söyledi: «B« tasarı ne çöpe atılacak nitellkteclir, ne de üzerinde durulmaya değmeyecek bir tasarıdır, bu tasarı 13 Eylül önceslnln bir daha gelmemesinl saj layacak. devlet otorite ve varlığını yeniden tesis edecek muhtevadır.» Genel Kurul'da üyelerin konuş malannı tamamlamalarmdan sonra tstanbul tiyesi Zekai Bayer Anayasa dilinin kurulacak bir radaksiyon komitesinde ye niden düzenlenmesini öngören bir önergeyi başkanlık divanına verdi. önerge üzerine söz alan Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Orhan Aldıkaçtı. Komisyon'un bu konuda Redak siyon Komitesi bulunduğunu ve bu komitenin bu görevî yapacak güçte olduğunu söyledi. Bunun üzerine Bayer önergesini geri aldı. Mustafa Yücel Gene! Kurul'un öğleden sonraki oturumunda ilk konuşmayı Merkez üyesi Mustafa Yücel yaptıYucel, «Yeni tasarıda zayıfa karşı Rİiçlü korıınmuş, Türk halkına güvenilmemiş ve Türk halkmın özgür iradcsinden kor kulmuştur» dedi. Basını ikiye ayırarak bir so rumlu bir de sorumsuz basın olduğunu söyleyerek. «Basın baskı allında kalmamalı ve ken di de bir baskı unsuru olmanıa lıdır» dij'e konuştu. Böyle bir tasarıyla karşılaşmanm kendi mesleği olan gazetecllik açısından büyük talihsizlik olduğunu söyleyen Yücel, «Basui özgürdür sansür edilemez diye başlayan madde daha sonraki cümlelerde bu özgürlüğü ortadan kaldırmıştır» dedı. Yavuz Altop Kayseri Uyesi Yavuz Altop, tesarıda yürütmenin ölçusüz biçimde güçlendirilirken demokratilc haklar ve aemokratik kurumların, sıyasa! ıktidarın antidemokratik smırlamalarına açık bırakıldığını söyledi. Tasarının milli bünyemize yetorince uygun olmadıgını belirten Altop, tasarıda yürütme organına geçmişie kıyaslanmayacak kadar gentş ve kapsamlı yetkiler verildiğmı bildırerek, hükümetin icraatmın gerek basın, gerekse yargı yoluyla denetimınin etkisiz kümdığına dikkat çekti Dernek kapatma yetkısının Içışlerı Bakanlığına verilmesı ve kamu kuruluşları ile KÎT"1^rde çalışanlann meslek kuruluşlarma üyeliklerinın yasaklan masma karşı çıkan Yavuz Altop, Cumhurbaşkanı seçimi usulünü de eleştirerek, «bu düz>>nletne Meclis içinde salt çoğunluğa sahip partiye tarnamcn kendi partisine bağlı adayı Cumhurbaşkanı seçme Imkanı vermekiedir. Tarafsız bir denge unsuru olması gereken bu makamın höyle bir kişiylp doldurulması Cumlıurbsşkanlığı seçiminin sürüncpmpde kalınasından daha az sakıncalı ve daha az tehUkell değil. Hele Cumhurhaşkanı'run yetkilprinin fazlaca artırıldığı düşünülürse bu durum vahim sonuçlar doğurabilir» dedi. Atalay Peköz Merkez üyesi, Atalay Peköz herşeye rağmen tasaruım olum lu olduğunu söyleyerek, «Anayasanın tanıdığı temel hak ve özgürlükler rejime karşı kullanılamaz» dedi. Tasandaki bazı kelimelere de ğinen Peköz bu kelimelerin yan lış kullanıldığmı söyleyerek dil anarşisine karşı olduğunu belirtti. Âhmef Tahfakılıc Çağdaş toplumsal ilkelere aykırı sak eski senatörü Ahmet Tahtakılıç, Anaya&a Tasarısını «sakat zihniyctln yeni bir simgesi» olarak niteledi. Tahtakılıç, asayişsizliğin anarşiye kadar varmasmın suçlusunun 1961 Anayasa&i olmadıgını belirterek. «Suçlusu, onu uygulamak yetki ve sorumhıluğunu üstlenen siyaset ve idari adamtarıdır. Bunların arasmda bcnim de adım var» dedi. 1961 Anayasasmın dayandığı insanlık ve halk felsetesine İlke, kurum ve kuruluşlarına bütün varhğı ile bağlı olduğunu anlatan Ahmet Tahtakılıç, görüşlerini şöyle açıkladı. < Aldıfcaçtı Taslagı diye adlandırılan ve şu anda Danışma Meclisinde görüşülmekte olan taslağa gelince: bu taslak, halkı küçük görmenin öteslnde kişiye bağlı bir yönetimi blle sistemleştirememlş durumda. Kanımca bu taslak ne ölçüde düzeltilse. değiştirilse bir sonuca varılamaz. Çünkü, içerdiği devlet anlayışı kurtuluş savaşından kaynaklanan Türkiye Cumhuriyeti (Halk İdaresi) amacına ve çağdaş toplumsal ilkelere aykırıdır. Ahmet Tahtakılıç. ozüne dokunmamak koşuluyla 1961 Anayasasında, Cumhurbaşkanı seçiminin sürümcemeden kurtarılması, te!; meclise geçilmesi, olaganüstü halleri karşılayacak demok ratik düzenin kurulabilmesi amacıyla düzenleme yapılabileceginl belirtereU. «üikeyi yeniden reİim bunalımına siirüktemedpn, akılcı bir ynldan gi drrek Anayasa sorununu criindemden çıkarnıak gerekmektedir..» dedi Orhan Aldıkaçtı Birleşimi yöneten Başkanvekili Vefik Kitapçıgil Aldıkaçtı' ya söz verdi. Aldıkaçtı 4 ağustostan beri 100'e yakm üyenin yeni Anayasa tasarısı üzerinde görüşlerini açıkladıklarım, bazı eleştirilerde bulunduklannı hatırlatarak tutanaklarm hepsinin Komisyon'a henüz gelme diğini söyledi. Prof. Aldıkaçtı bugün tutanaklann hepsini alarak üyelerin konuşmalarında ki sorunlan çıkartıp, cevapları hazırlayacaklannı ve 16 ağustos pazartesi günü Komisyon'un eleştirileri vanıtlayabileceğini söyledi. Danışma Meclisi Genel Kurulu 16 ağustos pazartesi f?ünü saat 09"da toplanacak. Ana yasa Komisyonu Başkanı Prof. Orhan Aldıkaçtı tasarının tümü üzerinde yapılan eleştirileri yanıtlayacak, daha sonra tasarının tümü açık oya sunulacak. Tasarının tümünün kabul edilmesi halinde tasarının mad delerine geçilecek, tasan reddedildiği takdirde komisyona geri verilecek. U Necmettin Narlıoğlu Ankara üyesi Necmettin Narlıoğlu konuşmasında Sayıştayın durumuna değinerek «Tasandaki Sayıştayla İİRİÜ madde olunıludur ve memleket ger çeklerine uygundur» dedi. Narlıoğlu tasarının temel hak ve ödevler kısmının oldukça başarüı sayılabilecegini belirtti. Anayasa'nın yalnız çalışanları değil milydnlara varan çalışamayanlan da düşünmesini isteyen Narlıoğlu,«Grev lokavt is hayatuun iki vazgeçilmez unsurudur. Biri olmadan tligeri de olamaz» dedi. Adli Onmuş Sıvaş üyesi Adli Onmuş, din eğitiminin temel öğretim kurumlarında mecbun olmasım ıstedi. Cebinden çıkardığı madenj doları kürsüdsn Uyelere gösteren Onmuş, doların bir jüzünde (Allaha inanıyoruz> ibaresinin yazılı olduğunu söyledi. Onmuş, bunun Amerika gibi bir ülkede yapılmasımn bizleri düşündürmesi peroktiğini belirterek. «paraların üzerine bunu yazalım demi.vorıım ama pençlerl ayrtınlatamadığımızı söyleıııek fstiyorum» dedi. Toprak mülkiyetı Konusunun hassas bir konu olduğunu, topTak reformu dpğil zirai reformun yapılabileceginı anlatan AdH Onmuş, hür basın olmadan demokrasi olamayacağıru söyledl. Turgut Kunter İzmir Uyesi Turgut Kunter, 61 Anayasasmın yürütmeyi güçsüz bıraktığını belirterek ozetle şöyle dedi: «Türkiye'de başkanlık ve yarı başkanlık sisteminin uygulanması doğru değildir. Baş kanlık sistemi, Amerika'da başarılıdır. Ama bu ülkenin dışındaki özellikle Latin Amerika ülkelerinde basarılı değildir. Blz yeni bir sistem değil, bugüne kadar uygulamaya çahştığunız parlamenter sistemi korumalıyız. Cumhurbaşkanınin millet tarafından seçimin den yanayun.» Beyrut'ta (Baştarafı 1. sayfada) İsrail dün sabah erken saatlerde Batı Beyrut'u yeniden de. nizden, havadan ve karadan bombalamaya başladı. Şimdıye kadar görülen en yoğun ve en uzun hava bombardımamnda İsrail uçakları 92 çıkış yaptı. Saldınlarda en az 128 kişinin öldüğü, 400 kişinin yaralandığı açıklandı. Ancak kurtarma çalışmalan sürdüğünden ölü ve yaralı sayısuıın daha yükselmesi bekleniyor. Saldınlar sırasında 100 binanın ağır hasar gördüğü belirtiliyor. Şafakla birlikte başlayan İsrail hava bombardımanı 10 saat sürdükten sonra akşam saatlerinde ateşkes ılan edildi. Wafa Ajansı 3 Filistin kampının yerle bir edildiğıni açıkladı. GÖRÜŞMELER KEStLDl İsrail'in saldırısına ilk tepki Lübnan Başbakanı Şefik Wazzan'dan geldi. Şefik Wazzan, «İsrail saldırıları sürerken gö rüşmelere devam edemeyiz» di yerek ABD Ortadoğu özel tem . silcisi Philip Habib ile görüşmeyı yarıda kesti. Wazzan'm Habib ile yürüttüğü görüşmelerin durması ile Pilistinlile^in Batı Beyrut'u barışçı yoldan boşaltacağı konusundaki iyimser hava birden dağıldı. Daha sonra Lübnan Devlet Başkanı Elias Sarkis de VVazzan'a katıldığını açıkladı REAGAN'IN TEPKİSİ Dün akşam ABD Başiiam Ronald Reagan adma bir açıklama yapan Beyaz Saray sözcüsü Larry Speakes Başkan Re agan'ın İsrail Başbakanı Menahem Begm ile telefonla konu.şarak «bu son yoğun askeri ey lemden duyduğu ofkeyi diie ge tirdiğüıi» açıkladı. ABD Yönetıminin bu savaş sırasmda şim diye kadar îsrail'e verdigi en sert uyarıyı oluşturan açıklamada sözcü şunlan söyledi: «Başkan Israil'in eyleminin elçi Habib'in Beyrut bunalımına barışçı çözüm buuna görüşme lerini, başarıya ulaşmak üzere olduğu anda durdurduğunu vurguladı. Sonuç gereksiz yere daha fazla yıkun. daha fazla kaıı dökülmesi oldu» cevabını verdi. ŞARON FLEŞTİRİLDÎ îsrail Savunma Bakanı Ariel Şaron'un dün erken saatlerde Sunye yönetlmini tehdit ederes Lübnan'daki birliklerini derhal geriye çekmesini istemesj, îsraiî kabinesinde ağır eleştirilere neden oldu. Hükümet'in onayım almadan hareket etmekle Şaron dün yaptığı konuşmada, «Surlye İsrail ordusunu, Şam'm 25 kilometre yakmlannda görmek istemlyorsa, Lübnan'dan derhal seküme lidlr» demışti. Muhsin Batur Ulusun bireylerine güvenmeyen tasarı uhsin Batur, Anayasa tasarısı hakkında görüşlerini açıklarken, «Tasarı, Türk ulusunun 8zlemlerine ve ulaştığı özgürlükçü demokratik düzeye cevap vermenin çok gerisindedir» dedi. Eski senatör Muhsin Batur, Milli Güvenlik Kurulu kararına ilişkin hükmün, Silahlı Kuvvetlerin devamlı günlük politikanın içinde kahnasına yol açabileceğini belirterek. Cumhurbaşkanı'na tanman yetkiler ile ilgili olarak da, «Cumhurbaşkanı ile hükümetin ve dolaylı olarak onun dayandığı meclisin günlük politikada sürtüşmelerine yol açacak yöntemler benimsenmiştir» dedi. Batur şöyle devam etti«Taslak, Türk ulusunun bireylerine ve toplumun bazı kesimlerine güvenmeyen, şüpheci ve suçlayıcı bir ana görüşü baz kabul edip, çeşitli hak ve özgürlükleri sınırlıyarak devleti güvence altına alma isteğini de aşarak özgürlük ve haklann öziinü ve varlığını kullanılarr.az hale getirmiştir. İcrayı ve Cumhurbaşkam'nı kuvvetlendirmek için yaptığı düzenlemeler tam ters tepecek tedbirler olarak gözükmektedir. Cumhurbaşkam'nı sorumsuz tutarken akla getirilmesi dahi zor ve lüzumsuz yetkilerle donatılmıştır. Meclis dışından Cumhurbaşkanı adayı meclis dışından Başbakan seçilebilmesi yöntemleriyle ulusal iradenin temsilcisi oian TBMM ve üyeleri küçümsenmiştir. Güvenlik kurulu kararlarına uyulma zorunluluğu, ssk sık Cumhurbaşkanı, Başbakan ve kurul üyeleri komutanlar arasmda sürrüşmeye ve Silahlı Kuvvetlerin devamlı günlük politika içinde kalmasına yolaçacaktır. Devlet veya Cumhuriyet Konseyl gerek kendisine verilen fonksiyon, gerekse üyelerin seçim ve terkibi gereği milli iradenin yegâne simgesi olan TBMM'nin yasama hakkına müdahale edici bir hüviyete büründürülmüştür. Ayrıca yeniden tabii üyelik ve tabil üye olma hakkı yaratılmıştır.» İsmail Şen^ün DenizH Uyesi îsmail Şengün, «bu taslagın ekonomik felsefesini kesin çlzgisiyle yakalayaraadık» dedi. Tasarıda, devletin bır ışlelmeci olarak belirtilmesi gerektiğini kaydeden Şengün, ekonomik ve fırsat eşitllğinin açıkça Anayasa'da yeralmasım istedi. Şengün, «güçlü devlet için ekonomik bakımdan da gfîçlenmeUyiz. Bu taslakta Merkez Bankası ve ekonomik sosyal haklar üzerinde daha yoğun çalışmalar yapmak gereklidir» dedl. Abdülkadir Erener Erzurum üyesi Abdülkadir Erener, Anayasa tasarısına ilış kin görüşlerini açıklarken, «Parlamenter sistem nıi, başkanlık sistemi mi? Bu iki sistem arasmda tercih yapacağız. Parlamenter sistemde istikrar yoktur. Parlamenter sis tem esasen «Dejenere Demokrasi» demektlr. Parlamenter re jirade parti için çalışılır, millet için çalışılmaz. Başkanlık sistemi ise çok daha iyidir, Başkanlık sistemine kimse eleştiri getirememektedir. Biz de başkanlık sistemini kabul etmeiiyiz» dedl. M Teoman Köprülüler Tasarı, TBMAA'nin yetkisini kısıyor nkara Eski Milletvekili Teoman KöprülUler, Anayasa tasarısını bu hallyle tasvip etmenin mümkün olmadıgını belirterek, temel hak ve özgürlüklere, sendikacılığa ve basın özgürlüğüne getirilen kısıtlamalann çağdaş demokratik hukuk düzeni ile bagdaşmadıgını söyledi. Köprülüler Anayasa Tasarısıyla ilgili görüşlerini açıklarken, taslakla öngörülen yeni kuruluşları ile parlamentonun yetkilerinin daraltıldıgını, bu durumun parlamenter demokratik si&temle uyuşmasının kolay olmayacağını savundu. Teoman Köprülüler. Anayasa Tasarısı konusunda görüşlerini şöyle açıkladı: « Taslagı bu haliyle tasvip etmek mümkün değil, taslaga karşı, kamuoyunda beürlenen eleştirilerin, Danışma Meclisinde ve Millî Güvenlik Konseyinde değerlendirileceginl umarım. Temel hak ve özgürîükler ile sendikacılık alanına ve ba sın özgürlüğüne getirilen kısıtlaınaları çagdaş demokratik hukuk düzeni ile bagdaştırmak mümkün değildir. Ayrıca. ylne taslakta öngörülen yeni kuruluşlar ile, parlamento yetkilerini daraltma ve dağıtmanın, parlamenter demokratik sistemle uyuşmas» kolay değildir..» 2 idam (Baştarafı ı. Sayfada) nin yerinde olmadığını belirterek infazm durdurulmasını istediği öğrenildi. Ozbay, hazırla. dığı dilekçenin Infaz Savcılığı'nca kabul editaıediğini, söyledi. Isparta kapalı cezaevinde sa. baha karşı idam edilen Veli Acar ıse özkardeşi Recep Acar'ı yengesiyle bir olup taammüden öldürmek. suçundan 1978 yıluıda ölüm cezasına çarptınlmış A Aldıkaçtı'nın açıklaması Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Aldıkaçtı, bu sozler üzerine bir açıklama 'yaparak, tasanyı hazırlarken, üyelerden gördükleri yardımlardan dolayı onlara şükran borç ları bulunduğunu belirterek, şunlan söyledi: «Bize yarduncı olan üyelerin listesi elimizdedir. İlk konuşmamda bunları açıklaınadunYapacağım son konuşmada, bi ze yardımcı olan üyelerin isim lerini acıklayacağım.» Velit Koran Urfa üyesi Mehmet Velit, Koran, tasarının kanun tekniği bakımından eksiklikler taşıdığını belirterek, «Önsöz ve geçici ınaddeleri hâlâ elimize geçmemiştir Bu gerçekleşmeden görüşülmeye başlanılmanıalıydı» dedi. Koran ozetle şunlan söyledi: «Tasarının felsefeslni güçlü devlet oluşturmuştur. Bu uedenle olumludur. Ancak, bence bunun ismi Anayasa değil, Esas Teşkllat Kanunu olmalıy dı ve olmalıdır da. Tasarı komünizme, faşizme ve teokratik düzene kapalı tutulduğu halde neden sosyalizme kapalı tutulmanuştır. Bu deyim mutlaka Anayasa'ya glrmelidir.» tı. Muzaffer Sağışman îstanbul üyesj Muzaffer Sağısman, tasa;ıya konulacak geçici bir madde ile ilk Cumhur başkam'nı halkın seçmesi gerektigine inandığını söyledi. Ta sarıda, başkanlık sistemi getırilirken, hükümetin zayj düşürülmemeye çalışıldığını, ortaya karma bir sistem konulduğunu belirten Sağışman, şöyle konuştu: «Tasarıda hak ve özgürlükleri belirten maddeler adeta bir verip alma etklsi yapan hükümler ihtlva etmektedir. özgürlüklerdek) açılma ve kısıtlamalar bir araya getirilnıeHdir. Tasarınuı başlangıç böliimiiniln noksanhğı ve gerekçelerin kısa tutulması. sistemi zorlaştırmış, maddeler arasmda bağlantı kurmak bize katmıştır.» Bu iki infazla 12 Eylül'den sonra haklarmdaki ölüm cezası karan yerine getirilen siyasi suçluların sayısı 15'e, adi suçlularla birlikte top lam olarak da 17'ye yükselmiş oluyor. Çevik (Baştarafı ı. Sayfada) sı ile Umumi mağazalann kuruluşunu düzenleyen yasa lar da MGK tarafından be nlmsendl. Anayasa Mahkemesi rapoı törlerinden birinin Genel Sekreterlik görevinl de yapmasmı öngören yasa tle uluslarara sı İki sözleşmeyi içeren ya salar da MGK'ca benimsen dl. Turgut Tan Anayasa Komisyonu üyesi Turgut Tan, tasarıda parlamen ter sistemin esas alındığını açıkladı Turgut Tan, parlamenter sisteme gölge düşürebilecek nltellkteki bazı noktaları açıklayacağım belirterek şöyle konuştu: «Tekrar 11 Eylüle dönmek Istemediğlmlze göre oluşturulan yeni düzende eskinln slyasal kurum ve yöntemlerlnde de değişikUkler yapılacaktır. Bu değişiklikleri kişisel yarglların Yetenekli Çocuklara ve Gençlere SATILIK Merter'de salıibinden peşin fiyatına sahhk 100 m2 lüks daire... Tel.: 22 86 55 DEVREN • Aksaray'da devren market 27 25 66 DUYURU Konservatuvara ginneyi düşunmez misiniz?.. KONSERVATUVAR GtRlŞ SINAVLARI İÇÎN Muammer Sun yönetiminde hazırlama derslerı verilir. Türk musikisi, Batı musikisi, Bale. Şan, Tiyatro 64 10 90.. • Beyazıt Vergl Dalresi t.A31435 slcll numarasından aldığım perakende satış vesikası flş talep katne sini kaybettlm. Hükümsüz dür. Güneş EKSÜY