Catalog

2 EYLÜL 1981 EKDNOMİK Cumhuriyet 5 EKONOMİDE önlemler hemen uygulanmassa kaçak içki üretimi sürehıhr Özel dıs krediler ANKARA (ANKA) Genellikle özel kuruluşlar tarafından yurt dışı kredi kuruluşlarından sağlanan «özel kaynaklı dış kredller» lçin Maliye Bakanlığı'nca verilen «Ödeme garantisinin» kapsamı daraltıldı ve Maliye Bakanlığı'nın sorumluluğu, «Transfer garantlsiyle» sınırlandınidı. Bakanlar Kurulu"nca bu konuda 17 sayılı Türs parası kıymetini koruma karan hakkında kararda yapılan değişlkliğe göre, «ödeme» garantisi «Transfer» garantisine dönüştürülürken, Maliye Bakanüğı'nın bu transferl anapaıa ve faız taksitlerlnin vadeslnde yapmaktakl sorumluluğu da kaldırıldı. Yenl düzenlemeye göre, Maliye Bakanlıgı'nın transfer garantisl yalnızca kredlyl kullanan borçlu tarafmdan Merkez Bankası'ndan yatınlacak Türk lirası karşılıklanmn dövize çevrilmesiyle sımrlı olacak. Bunun lçin, transfer tarihindek! cari kur esas ahnacak. Özel kaynaklı dış kredilerln gerl ödenmelennde Maliye Bakanlıgı'nın garanti sorumluluğunun sınırlandırümasının ve vadesinde geri ödemeyl içermemesinin, özel kaynaklı dış kredı kullanıraını sınırlandıracağı belirtiliyor. Bu konuda ANKA muhablrinin sorularını yanıtlayan bir özel kuruluş yetkilisı, özel kaynaklı dış kredilerin kullanımında bır süreden beri duraklama olduğuna dikkat çekerek şöyle konuştu: «Türk lirast'mn yabancı paralar karşısmda sürekli değer yitirmekte olması, özel keslm için özel kaynaklı dış kredl knUanımımn mallyetin! sürekli arttırmaktadır. Aynca. dış kredl kuruluşlannda bn tttr kredilerl açmak için istek•izlik vardır. Niteklm, ba yılın ilk dört ayuıda yalnızca 45 bln dolarhk btr özel kaynaklı kredl kullanımı eerçekleşmiş bulnnnyor. Maliye Bakanlıgı'nın Sdeme trarantislnl sınırtandırması. sanmm özel kaynaklı dış kredi kullanımmı büfcünüyle durdurabilir.» TEKEL kararlarının yaptırımı gecikiyor Dinç TAYANÇ Kaçak votka ve rakı Uretiminin BlUmlere yolaçtıgı günlerde TEKEL Genel Müdurluğü Müfettişleri ile Istanbul mali polisinin ortaklaşa bir ınoelemeye giriştikleri görüldü. Bu çalışmaîann sonunda çeşitlı kurulu^lara yapılan «saf alkol» dsŞıtım ve satışlannda önemlı boyuüara ulaşan «aksaklıklar» görüldü. Bazı işletmeler, özeıîıkle bazı kolonya üreticileri, kendilerlne, «işletnıe kapasite raporlarında bclirttiklerl miktarlara göre» yapılan saf alkol tahsisinin b\r bolümünü «karaborsa fiyatlaıla» piyasada kaçak votka ve rakı üretenlere satıyorlarda. Bn kuruluslar ya da kişiler. açıklanmadı srrs, haklannda dava açıldığı behrtiliyordu Bl Bazı kozmetik ve kolonya üreticileri, tahsisli olarak aldıklan saf alkolü, karaborsadan kaçak votka ve rakı üreticilerine sattılar. fU TEÎvEL Genel Müdürlüğü'nün, denetim sağlamak için kolsnyacüardan çeşitli belgeler isteme karan, ısrarlı istekler karşısında 28 ekime kadar uzatılmıştı. sım 28 ekim 1981'e kadar ertelediginl açıkladı. Açıklamadaki garekce: «tstenilen belgelerin temininln değişlk Bakanlıklan ilgllendirdığinden zaman aldıgı; ve anılan tarihten itibaren alkol alamamaları halinde tse i ; yerlerinitı kapanacağı ve büyük ölçüde ekonomik sıkıntıya düşüleceğl» gösteriliyordu. Ancak, bu «makuî» gerekçelere karşın, TEKEL Genel Müdürlügll, «ban firmalaruı» kendilerjne tahsis edilen alkolü karaborsadan kaçak votka ve rakı üreticilerine sattıklan görUşünü bir kez daha vurguluyordu. Üstelik, SağUk ve Sosyal Yardım Bakan ügı'mn kozmetik sanayicilerinin (kolonyacılan da İçermek fca> şuluyla) denetimi için hazırladığı 8.10.1979 gün ve 16778 sayıü Besmi Gazete'de yayınlanan Yönetmelik hükümlerindeki şartlaı» «yürürlükte olduğu sürece» uyulması gerektiğini de belirtmekteydL Buna karşm, karar «son defa olmak ve bir daha ıızatümamak kaydı lle» TEKEL Genel Müdürlüğü'nce 28 ekim 1981'e değin uzatıldı Mütevazi koşullar Yaptıklan tüm başvurularda «mütevazi kosullarda flretim yaptıklan» vurgulanan, ancak devlet televizyonunda mllyonlarc» liralık reklamlaruu sürekli izledlğimiz kolonyacıların karann dışında tutulmak istemiyle yaptıklan girişimler «şimdilik» olumlu sonuç verdt. SUrenin dolmasına 58 gün var. Bu süre içinde gerekli belgelerin tamamlanıp tamamlanmayacağı; ya da kolonyacıların hüküm dısı bırakuıp bırakümayacagı kamuoyunda ilgiyla izlenecek. Kuşkusuz ki TEKEL votka ve rakısmı, TEKEL'mltllerin aynı şişeler, etiket ve kapak,Jarla pazarlayanlann cüretlerl ve bu cüretin sonucunda yaşamlarını yitirenler unutulmaksızm... Onîem aranıyor TEKEL Genel Mudurlüğü, durumu engellemek için ilk asamada, kolonya üreticılerini de içermek ko5>uluyla, kendilerine saf alkol tah=ısi yapılan tıim kozmatik sanayicilerinin 30 haziran 1981 akşamma kadar bazı belgeleri TEKEL'e sunmasmı istedi. Bu konudaki duyurunun ilgili sanayicılere yapılış tarlhi 9 nisandı; TEKEL Genel Müdürlüğü'nün konuya ilişkln yazısında, 30 haziran 1981 günü «mesai bitimlne kadar» sözkonusu belgeleri «ibraz etmeyenlere» karşı uygulanacak önleminse: «Kesinlikle saf alkol satışı yapılmaması» olacağı vurgulanıyordu. Bunlaıa ek olarak, eczanelere yapılacak satışların denetlenmesi ve kozraetık sanayicilerine ayın belirli günlerinde satış yapılması da düsünülüyordu. Bu satışlarda kozmetik sanayicileri esanslarını yanlarıncla getırecekler ve satın aldıklan alkole bu esans, Kaçak Takibat ve Satış Şubesi'nin görevli elemanlannın h u z u m d a katılacaktı. Her satış sırasında tutulacak zabıtta, alkol alan firma yetkilisinin de imzası olacaktı. Oış ekonomik iiişkiler yoğueılaşıyor ANKARA (ANKA) Türkiye, di9 kredl ilişkileri balamından hareketll bir aya girdi. Foderal Almanya ile Japonya'nın OECD bünyesinde taahhüt etügi kredüere iüşkin anlaşmar lann eylül ayı içinde lmzalanması beklenlyor. Federal Alman Parlamentosunun tatil© girdiği gerekçesine dayarularak ertelenen 213 milyon dolarlık kredinin önümüzcleM günlerde lş'.erlik kftzanacağı umuluyor. Federal Almanya'nın OECD 1981 yıü. yardım programı çerçevesinde taahhüt ettigi kredinin 153 milyon dolan program kredisi biçiminde, 60 milyon dolan ise proje krediai blçiminde eçılacak. IMP Yöneüm Kurulunun 8nümtizdekl hafta içinde yapacagı toplantada TUrkiye'ye mev out Standby düzenletnesl çerçevesinde açüması gereken top lam 230 milyon dolarlik ikl kre di dllimi üzerinde karara vanlacağı bildiriliyor. Bu toplantıda, «Sıkı para poUtikasını» sürdürmek amacıyla alman yeni önl«nlerin de degerlendinlmesi bekleniyor. Türkiye'nin çeçltU dıs temea lan için uygun bir ortam yaratacagı büdirilen Washıngton daki IMF DUnya Bankası Or tak Genel Kurul toplantısı 29 eylül günü baslayıp 2 ekma günü sona erecek. Toplantıd» Türkiye'yi Başbakan Yardıma sı Turgut Özal ile Maliye Bakanı Kaya Erdem başkanlığuv da kalabalık bir heyet temsil edecek. Heyotte, resmi yetkililerin yanısıra, çpk sayıda özel bankacı ve işadanunın da bı> lunacağı bildiriliyor. ELMS sergisi ESKÎŞEHİR (Cumhuriyet) Eskişehir Lokomotif ve Motor Sanayii MÜessesesinin yük vagonu Uretlminde yüzde 95, Direl lokomotif tiretiminde Ise vüzde <55'e varan yerll üretlm oranı lle yurt ekonomisine olan katkılarım yerinde göstermk amacıyla düzerUediği «Atatfirk ve Sanayil Sergisi» bugiln saat 16' da Bçılıyor. Erteleme çabalan Bundan sonra uzun bir «yazışmalar» ya da «görüşmeler» dönemi başladı. K07metik sanayicileri ve kolonyacılar bağlı odaların «etkili kişlleri» aracılığıyla TEKEL Genel Müdürlüğü'ne başvurmaya başladılar. Sözkonusu başvurularda, «daha öncekj telefon görüşmemlzde de mutabık kalmdıği «ibi, sornna en kısa zamanda ve köklii bir çözüm getirilmesl, ancak, yenl durumlan belirienlnceye kadar kolonya Imalatcısı firmalar alkol tahsislerinin eskiden olduğu pibi ve aksatılmadan verilerek mağduriyetlerlnin önlenmesi» dllediği de dile getirıliyordu. Yenl sirketler ANKARA. (ANKA) Agustos ayının üçuncu haftasında sennayeleri toplamı 1 milyar 183 milyon lirayı bulan 199 yeni şirket kuruldu. Bu arada, büyük bir bölümü anonim şirket olmak üzere 70 şirket sermayesinl toplam 4 milyar 237 milyon lira arttırdı. 15 şirket fesih ya da tasfiye yoluna giderken, 1 kollektif şirket sermavesini 100 bin lira azalttı. Otomotiv de üretim yüzde 17 gesriledi Ekonoml Servlsl Türk otomotiv sanayiinde son aylarda başladıgı ileri sürülen canlanmaya ve dışsatıma yönelme çabalanna karşm, 1981'in ilk altı ayı conunda sektörün ortalama kapasîto kullanımmm yüzde ?5'i aşamad^gı ve üretimin de bir ftncekl yüm eşdönemine oranla vüzde 17 düştüğü görülüyor. Otomobil, kamyonet, mlnlbtls ve midibüs üretimlerindekl gerilemeye karşılık otobüs, traktör, çekici ve kamyon Uretimterinde önemli artışlar da gözleniyor. TUrk Sanaylcl v» îşadamlan Derneği (TÜSÎAD)Tdn yayın organı Görüs'te, Otomotiv Sanayi Derneği"nin verilerine dayanarak yapılan bir degerlendlrmeye göre otomobil Uretimi bu yılın ilk altı ayında geçen yıla oranla yüzde 49İIUS bir düşüş gösterdi. Yüzde 21 kapasiteyle çalışan otomobil fabrikalannda 9 bin 310 otomobil üretildi. Oysa geçen yılın eşdörıemindeki eki Uretim 18 bin 154 olarak saptanan r Erteleme karan Bu «lçtenlikll» dilekîere karşıhk olarak, TKKEL Genel MUdürlüğü, 14 temmuz tarihinde, sözkonusu karannın uygulanma Bugünkü dövlz All? DSvizln Clnsi 1 ABD Dolan 121.50 1 Avustralya Dolan 139.18 1 Avusturya Şilini 7.04 1 Batı Alman Markı 49.40 1 Belçika Frangı 3.03 1 Danimarka Kronu 15.80 1 Fransız Frangı 20.67 1 Hollanöa Florinl 44.49 1 îsveç Kronu 23.18 1 îsviçre Frangı 56.21 100 ttalyan Liretl 9.91 100 Japon Yenl 52.69 1 Kanada Dolan 101.12 1 Kuveyt Dlnarı 428.07 1 Norveç Kronu 19.88 1 Sterün 222.59 1 Suudi Arabistan Rijt. 35.51 kurları Efektlf AIış 121.50 132.22 7.04 49.40 2.88 Buğdoyda fark ödemeleri 1 ay tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) TMO tarafından buğday için ödenmesı kararlaştınlan 275 kuruşluk fiyat farkının bir ay içınde ödeneceği öğrenildi. Bu konuda Cumhuriyet'e bilgi veren TMO Genel Müdürü Halıl Çeken «Bazı böl gelerde öclemeler bir kaç gttn tçinde tamamlanacak» dedi. Bu arada ithal buğdayının ilk bağlantısınuı 149 dolardan yapıldığı, tkinci bağlantının da yann sonuçlanacağı saptandı. Fark paralanna ılişkin olarak bügi veren TMO Genel MU dürü Halil Çeken şöyle konuştu: «Ofls fireticl nezdlnde onunla bütünleşme poUtikasını sürdürecek ve başanya ulaşacaktır. Bu nedenle İthal buğday ko nusundakl çelişmeler dikkat* ahnarak fark flyat ödenmesl kararlastınlmıştır. Ofis her veslle lle devletin varbğuu ka> nıtlayacak ve üretictaln yantnda olacaktır. Bu arada daha önce alunı yap:lmış bulunulan 850 bin ton bngday ve 730 bftı ton arpa lçin fark paralan en lasa zamanda ödenecektir. Bu ödemenln böl»elere göre değiseceğini, ancak bir ayı geçmeyeceğinl söyleyebilirim.» Yapılan saptamaya göre buğ day fark parası olarak 2.3 milyar TL. ve arpada ise 365 milyon liralık ödeme yapılacak. NARH YOK Ofisln yaklaşık 1,5 milyon ton luk ithal buğdayı piyasaya dağıtması sonrası un fiyaüannda herhangi bir narh uygulaması na kesinlikle geçilımyeceği öğrenildi. Ofis yetkilileri 1200 fab rlkadan oluşan değirmencilertn 73 milyon tonluk bir işleme ka pasitesi oluşturuldugunu ve piyasayı besleyecek bir buğdaym gelmesi sonrası fiyatlann otomatikman gerlîeyecegine lşaret ettiler. ABD'den İthal edUen bugdaym ilk partisi (58 bin ton) 15 eylülde bir Türk gemisi ile geliyor. Bağlantmın tamanu 500 bin ton. UBA'ya göre buğdaym kllosu nakliye, sigorta ve diğer giderler 25 liraya tnaloluyor. mıstı. Otomobilln yanısıra mtaibUs Uretimi yüzde 30, kamyonet yüzde 28, midibüs ise yüzde 20' lik gerilemeler gösterdiler. Buna karşıhk üretimi yüzde 65 oranında artan otobüste kapasite kvıllarum oranı da yüzde 77 gibi bir düzeye ulaştı. Kapasite kullanım oranı yüıı de 39 olan traktörde uretim afr tışı yüzde 56; çekici yüzde 39 ve kamvon yüzde 28 oranında uretim artışı gösteren otomotiy sanayii ürünleri. Dovlz Satış 123.93 141.96 7.18 50.39 3.09 16.12 21.08 45.38 Dövİ!E 23.64 57.33 10.11 53.74 103.14 436.63 20.28 327.04 3623 15.80 20.67 44.49 23.18 56.21 9.41 50.06 96.06 406.67 18.89 322.59 33.73 Efektif Satış 125.15 143.36 7.25 50.88 3.12 16.27 21.29 45.82 23.88 57.90 10.21 54.27 104.15 440.91 20.48 229.27 36.58 TİPLER ÇEKİCİ KAMYON KAMYONET OTOBÜS OTOMOBİL MİNİBÜS MİDİBÜS TRAKTÖR TOPLAM 8.411 18.154 1.194 isa ttM 153 468 1981 4.883 3.450 9.310 771 831 229 213 8.895 33.375 388 9.210 27.895 Otomotiv sanayiinde 198081 yıllannm ilk iıltı aylık kıyaslaması şöyle: 1981 İLK 6 AY EKStK VEYA URETİM KAPASİTB FAZLA ÜRETtM OKANI »* 34 + 60 + 39 28 + 1.067 + 28 21 981 28 77 + 303 + 65 21 8.844 49 17 363 30 25 57 20 29 + 3.315 + 58 25 5.680 17 AltınCümüs fiyatlan Cumhuriyet Reşat Kulpsuz 24 Ayar Standart 22 Ayar Bilezık Gümüş 1 •ylül 1981 11.2001 11.300 12.000 12.500 1.700 1.705 1.540 1.650 3637 31 ağustosla fark 50 lira azaldı Fark yok 25 lira azaldı 30 lira azaldı Fark yok DBGERLER BANKERIİKVE rtNANSAL "ÖOTKIMLAR » AYLIK DEĞER ARTIŞLARI: Şubat, Net s Mart, Net : Nisan, Net : Mayıs, Net : Haziran, Net : Temmuz, Net : MEBAN %5,3 MENIOILDEÜERLER BANKERtİKve ^ 52 53 i>4 f \ &iatîîrU BuI vari * S Mo 85/4 t7Kiziİay '• 1 ANKARA vj İeJf 17 35 35 179838 Daha güvenceli yannlar îcin... BANKA MEVDÜAT SERTtFÎKASI VEYA TAHVÎL YATIRIMIYLA GELÎRtNİZ DÖNEM SONU ÖDEME NET: 3 AY VADE NET M>40 8 AY VADE NET "A45 1 YIL VADE NET %55 2 YIL VADE NET "/b58 AYLIK, 3 AYLIK 5 AYLIK ÖDEMELERLE NET: 6 AY AYLIK Vo42 1 YIL AYLIK o/o46>2 1 YIL 3 AYLIK %47 1 YIL 6 AYLIK %48 3 YIL AYLIK %50 2 YIL 3 AYLIK «A51 3 YIL 6 AYLIK %53 t "«*•>» »< U 1 Taı M > «0 • a» »a* m *•»»»• )'M» r M» a n *m <» İIMI «3 *OS tmmnt» &uBtS> la HD6I »2»&9 • MERKEZ: Atatürk Bulvan 85 Kızılay ANKARA 85/4 «Merkez Şube» 85/11 «Muhasebe» 85/1314 «Araştırma Merkezi» 85/17 «Genel MüdUrlül» Tel: 17 35 35 18 «1 7» 17 98 88 fZMm suBtsı t« J« n 0» >' «• M • ANKARA ÇANKAYA ŞUBESİ: Cinnah Cad. No: 43/2. Tel: 26 54 13 • ÎSTANBUL ŞtŞLÎ ŞTJBESÎ: Halaskârgazl C. No: 358 Tel: 41 11 36 41 52 72 • 41 76 Tı • 41 76 72 • İZMÎR EFES ŞÜBESt Şehit Nevres Bulvan No: 19/A Alsancak İZMİR. Tel No: 2188 93 • ADANA ŞÜBESt Atatürk Cad. Ekmekçiler Apt. No: 171 Kurtuluş ADANA Tel. No: 11 690 YURDrjMUZDA İLK KEZ ÜLKEMİZİN ÖNDE GELEN SINAİ KURULUŞLARINA AİT ASGAKt VERtM GARANTİLİ HİSSE SENEDt SATIŞLARI • Yülık asgari % 50 değer artıs rarantUİ • Değer artıs lmkftnı tursız • Gerl alma taahhüdU HİSSE SENEDÎ SATIŞLARI sı >VADESÎZ YATIRIMLARINIZA 1 TAHVİLLE NET %36^ 2 PARA TAHVİLLE NET °/o36,5 3 VADESİZ ORTAK PORTFÖY PAYI İLE %5l AYLIK ÖDEME VE ANA PARAYA DEÖER ARTIŞI. Portföyümüzde bulunan ytırdumuzun önde gelen çeşitli sinal ve ticari kuru luşlanna ait tahvıller. • Işlemiş faizi ile birlikte her an paraya çevri lebilir. • Üç ve altı ay vadeli • Bir yü vadeli aylık ve yü sonu gelir ödemeli islemlerde yüksek ve rimlilik sağlayacak şekllde tasarruf Eahipleri nin istifadesine sunulmaktadır. MYF ı BORSAŞ SECENEKLERÎNt BİRÎKİM SAHİPLEBİNİN HİZMETİNE SUNAR. HER AY 3 ADET MüRAT 131 BORSAŞTAN. HİSSE SENETLERİ ÎLE İLGİLt TÜM İŞLERİNİZDE MEBAN HİZMETİNİZDEDtR ARANAN HtSSE SENETLERİ • • • • • O • ANADOLU CAM ALPA BAÖFAŞ ÇUKUROVA ELEKTRÎK GÜBRE FABRİKALARI KORUMA TARIM KORDSA PAZARLAMA NAŞAŞ NUH ÇİMENTO OLMUK RABAK SARKUYSAN SİFAŞ SUNTA MEBAN YATIRIM FONtl ÜLKEMİZİN tLK YATIRIM FONU EYLÜL AYINDA MYf 1 10.000 Liralık belge 21.758.MYF 2 10.000 Liralık belse 18.972.MYF 3 10.000 Liralık belge 15.794 l BORSAŞ, BİR YIL VA DELİ ORTAK PORTFÖY PAYI seçenegi üe birikim sahiplerine Bî Ş Ll GÜVENCEYLE CIFI GELİR OLANAĞI SAG LIYOR. 1 AYLIK GELİR 2 ANAPARANIZA DE ĞER ARTIŞI. HİSSE SENEDİ PİYASASI İLGİLİLERÎNE: BORSAŞ HİSSE SENEDİ ALMAK VE SATMAK İSTEYENLERİ DOĞRUDAN KARŞI KARŞIYA GETİRİYOR. YENI ITYGULAMAMIZ İÇİN ŞİŞLİ ŞUBEMİZ HİZMETİNİZDEDİR. MEBAN YAYINLARl a Koç YATntrM • O O • • O • r YÜKSEK VERtM ARANAN HİSSS SENETLERİ: AKÇİMENTO BAĞFAŞ BAŞTAŞ ÇUKUROVA ELEKTRİK GÜBRE FABRİKALARI KORUMA TARIM MAKİNA TAKIM NASAŞ POLYLEN RABAK • TOZ METAL BANKERLtKve MerkezFintaş: BüyOkdere Cad. Beytem Han. KatlOŞişlitstanbul Tel.: 47 87 57 47 66 80 48 23 92 KadıköyFintaş: Alüyol, Kuşdüi Cad. Nq. 47 YıldızİşHanı.KatS X*dıköy Istanbul Tel.i 38 33 26 • BORSAŞ 1 yıl vadeli Ortak Portföy Payı {& tınmına %67.2 aylık verim garanti etmektedir. Yatınmınıs 100.000 TL. isa 1 yü vadeli O P P . yatınmıyla 4500 TL. aylık gelirinizin yanısıra lık gelir alırsmız ve ayana paran.z da devam eder. APEL ÖDEMELERt • FÜRSAN % 25 oranındaki 1. apel 1.9.1981 tarihıne kadar ödenmeU<Hr. PARA DERGİSI: Türkıye'nin en önde gelen fi. nans dergisi sermaye ve para piyasaları, banka cüık ve bankeriık bektor lerı ve Türk ekononıısı nin genel gidısatı hakkında etraflı ve aydınlatıcı bilgiler verır. Memleketımizın başlıca yoneticilerinin görüş ve verilerini her sayısında sizlere Eunar. ' Ayda bir kez yayınlanır Fiyatı 200 TL. I Yülık abone iicreti 24UU TL. «PARA» abonelerine ay. nca Mesken serraaye pıyasası bülten) ve fcıyat lıstesı ücretsiz gönderıl mektedir. • HİSSE SENEDİ NE DİR? Fiyatı 25 TL TAHVİL NEDİR? Fiyatı 25 TL