Catalog

8 Cumhuriyet 30 MART 1981 ABD ile Sovyetler'in 2. adresi: UZAY Reşh AŞÇIOĞLU ovyetler BlrtlğTntn 1961 nlsanında uzoya i* kez Insan rç gönderıp başarıyla yeryüzüne getırmesınden ve ABD'nln de hemen ardından aynı deneyı başarmasından 20 yıl sonra, bugün. uzay Ikl süper devletın csürekli ikamet yerl» kurmok Içın uğrunda yoğun caba harcadıkları bır alan oldu Sovyetlerle ABO arasındakl uzay yanşı şımdıkılere göre pek ftkel olan ilk Sovyet Uydusu Sputnık ın 1957'de otılışından bu yana yoğun bır şekılde sürüyor. Uzaya İlk ınsanı yollayan Sovyetler, S tızoyda en uzun kalma rekoru do (185 gun) Sovyet kozmonotların da, A/ı fetıh rekoru ıse ABD'de. Sovyetler uzaydakı Salyut laboratuvarlarına sık sık gönderdıkleri kozmonotlarla seslerınl duyururken, ABD uzun bir suredır suskunluk Içındeydı Şımdı Uzay Mekığı ile yanşa ıddialı bır şekilde katılmaya hazırlanıyor ABD ve Sovyetlerın hedefı aynı Uzayda sureklı ınsan bulundurmak gı cierek uzaya hakım olmak Ancak yontemlerı değşiK Sovyetler Salyut u sureklı uzayda tutup uzun sure kalabılecek kozmonotları bır kez kullanabılen taşıtlarla yollarken ABt> uzayda 14 hafta Kalabılen fakat ucak gıbı sık sık uzaya gıdebılecek Uzay Mekıg ile hakımıyet kurmak ıstıyor. Uzay hakimiyetinin avantajlan menkan gazetesi Intematlonal Herald Trıbune, Sovyet kozmonotJannın uzoyda 135 gun kouş rekorlannı bıldırdi gı 13 eklm 1980 gunku sayısında şoyle dıyordu cBatı'lı bazı uzmanların kanısınco, Sovyetlerın son başarıları. Amerlkalılorın Ay a ınsan gondermelerınden bu yana onemli bır uzay gırışımınde bulunmayışlan nedenıyle uzay yarışında ınısyat!fı Moskova ya kaptırdığı ızlenımını doğurabıllr Artan Sovyet oskeri gucuyle bırlıkte yorumlanınca uzay başarıları Moskova'nın sıyası avantaıını oluşturabılırı Uzayda surekli insanlı araç bulundurmanın muhakkak kl bırço< ovantaıları var Ömeğın uydu sahıbi devlet kendı tanm urün lerının mevsımlık dunımunu topluca değerlendırebıidığı gıbl gelecektekı ekonomısını merak ettığı rakıp ulkenın urun durumunu do jzaydon ınceleyebılır Petrol ve maden kaynaklannm bulunma sında uzaydokı uydularındon yararlonabılır Içmde sureklı ınsan bulunan uydu ınsansızdan çok daha garantılı bır gozetleme merkezı oluşturabılır. Mustafa EKMEKCİ A Turnanın iyisi... sziantepten, Kılısten gelen haberler llginç. Kaçak mal satılan dukkânlar tümüyle kapatılmış DUkkânlarda bundan boyle, antep fıst'ğı satıhr1 di ye geçırrtım usumdaa Ufak tefek kaçak mallan satanlar şoyle diyorlarmıs Vallahı, ıyi oldu. Biz başka is tutanz Ancak, bmm dukkanımızı kapatmakla iş bıtmez Asıl kaçakçılığın kaynağı «baba»lann ustune gidılmesı gerek Bu yapılmazsa, şıındı değılse bıle gelecekte yıne kaçakçılık alır jTirur. Kaçakçılık başladı mı, mctk bocukta durmaz Altında sllah kaçakçılığı da yatar. Komarüarda. yazı dizllerlnde okudak Kaçakçı, öyle getirdığı bır malı, saklarrayor dukkanında, şurada burada, Sebze Hal'ıne gelen sebzeler, nasıl hal'de kalmaz hemen manavlara dağılırsa, kaçak mallar da oyle UfacıK dükk&nlan olan satıcılara bır anda dafüır. Sorun Türfcıye'de hep ekonomık olarak gorülmüsttlr. Doğru gorulmustur O bolge ınsanının geçım kaynaklannm, düşünulmesl yaratılması gerekırdı. Bu yapılamadı Mayınlar ne olacak şimdı' djye duşundüm Mayınlar Ustüne yülarca kıtaplar yazıldı oyunlar sergılendi. Kaçakçılar, mayın tarlalanndan olmeden geçmenın yollannı da bulurlardı Eşeğe ayakkabı gıydınldığinı, boyle olaylarda duydum Eşeğın ayaklanna, insan ayafı büyukltlğünde kalm keçeden terlıkler geçırihyor Kaçakçı grubu, gende bekleyerek eşeğe «deh» deyıp, maym tarlasma suruyor. Eşekcik mayın tarlasında bır mayına basar havaya uçarsa uçar, yok karşıya olmeden geçerse, kaçakçılar eşeğın bastıgı yerlere basarak karşıya geçmış olurlar. Mayın tarlalannın altından tünel kazıldığı da olur Üstte mayın, altta betonlannuş tünel, kaçakçı tıkır tıkır gıder gelir' Bir söylentiye göre, kaçakçılık Gazlantep Kflls dolay» lannda da yapılmamakta, TIRIarla Avrupa'dan gelen mallar, Suriye'ye geçırılfp, oradan geri gelmekte Oradan da Türk!ye"nın her yanına dağılmakta.. Kaçakçılık önlerurken, ondan ekmek ylyen vatand&sa, yenı ekmek kapüan açılması gerek dıye düsünüyorum. • • • Olay Ankara'da bır Bakanlıkta tasa süre önce geçtL Gunlerden cuma idi Istanbul'dan gelmış 100150 bsılik bır grup, dışsatım ıçın çıkış belgelenm alacaklarda Gelenler, dertlenıyorlar, yukarıda Genel Müdürtln çay ıçerek vakit geçırdığınden yakınıyorlardı Bakanlıkta gorevli Albay, kalabalığı gorunce şoyle dedı Bu ne dağınıklık, şoyle sıraya glnn bakalım; tek tu» olun, yukan oyle çıkın Sıraya gırmeye başlamışlardı Bırl söyle dedi* Efendım, saat 16'ya gelıyor Bır saat sonra dalreler kapanacak, bız Istanbul'dan geldık Bugün Isimir bıtiremezsek, pazartesıye kadar burada beklememız gerekecek. Sonra ekledl Oysa, blr tmza atac&k olan genel mtldur, odasında •rfcadaslanyla konuşuyor Eizi kabul etmlyor . Albay durdu Sıraya geçmış olarJara Gelm benımle dedı Merdnenlerl çıfeülar Genel müdürün kapısını açü Şoyle konuştu Bu arkadaşlann ışleri çalışma saaü bitaıeâen bıürllecek. Genel MUdür: Başustıine' dedi On daMkada, Hltun belgelerl tav zaladı. Ancak, imzalarken Beni kım şıkayet ertt ATbay'a.* dlye sordu Biri Ben diye karşüık verdi Genel Müdür, sustu, tmsalamap surdürdu S Uzun bir süredir suskunluk içinde olan ABD, iddialı Uzay Mekiği projesiyle uzay yarışında ağırlığını koymaya hazırlanıyor 19T7'de yapılan flk denemelerde Uzay Mekıgı bırKoemg 71" nın sırtına yerleştirılmlştl, daha sonra mekıgin bellı bır yuksekliğr ulaşmca I)ir3kacagı yardımcı 2 motor \e dev bir yakıt deposa yardrmıyl» >erden havalanması kararlaştırıldı. 100 kez kullanılabilecek ilk uzay taşıtı U zay Mekığı'nin en büyuk öneml, uzaya atıldıktan sonra yeryuzune getırılıp yenıden kullanılabılır bır toşıt oluşudur İlk uydunun. ıçınde insan olmayan Sovyet uydusu Sputnık'ın atıldığı 1957 yılındoa bu yaia 24 yıldır uzaydan dönen araçların hıçbırı tekror kullanılabılmış. değıldır Uzay Mekığı Columbıa'nın ozellıklerınden başlıcası ekonomık avantaııoır Çünku Mekık, 100 kez uzoya gönderlleb lecektır 100 uzay aracı yapmaktansa bır uzay aracı yapıp tekrar tek rar kullanmanın ekonomık avanta|i, ayrıca anlatılmasına gerek olmayan bır ozellığı olsa gerek Uzay Mekığı nin bır avantajı da uzaydayken hangarından uyou fırlatabılmesıdır Bu telekomünıkasyon uydusu olabıleceğı gıbı bır gozetleme uydusu da olabılır Boylece yeryuzunden uyduyu uzaya fırlotan roketın malıyetıne oranla Uzay Mekığı nden fırlatılanın malıyetı ucte ıkı daha ucuz olacaktır Bunun sağlayacağı avanta| da acıktır VERGİLER VE 5ORÜNLARINIZ Yanıtlayan Malıye Bakanlığı Muşavır Hesap Uzmanı Uluer ARAL ^ = EK SERVET BİLDİRİMİ Servet bayannamelerinın değiştırllecegı, S O R U eskilerınin yerlerlne yenılerının verılecegi söylenlyor. Dogru m u ' Dogru ıse hangi servet unsurlcırı gosterı'ecek7 Herrıangi blr ceza soz konusu m u ' Sabıt ŞENSÖZ ISTANBUL Uçak gibi manevra yapma olanağına sahip 1 = = = = YANIT Servet blldırımlerınln değıştırıleceğı. eskılerın yerıne yenılennın alınocağı doğru değıldır Mıllı Guvenlık Konseynce kabul edılen 20 31981 gun, 2431 sayılı «Tahsılatm Hızlandınlması Hokkında Kanun»un 5 ıncı maddesına gore, şımdıye kadar herhangl bır nedenl© beyan dışı kaİTiış servet unsurlarının belıi blr oronda vergı odenerek kayıtlara gırmesının sağlanması ve bu yolla hazıneye gırecek paraların tekrar ekonomıye kazandırılması omaçlanTiıştır Böylece, son yapılon değışıklıklerle vergı yapısındaki sağlıklı bunyeyı bozacak unsurlardan bırının ortadan kaldırılması duşunulmuş olsa gerektır Yasadan, Gelır Vergısı Yasasmın 14'uncu maddesı gereğınce servet bıldırımınde bulunmak zorunda olan gercek kışılerden daha önce herhongı bır nedenle 31 12 1979 gunu ıtlbarıyle mevcut olduğu halde verılen servet bıldırımlennde yer almoyan veya gercek değerlerının altında yer almış bulunan servet unsurlarından 1 Gayrımenkul mallarla, goyrımenkul olarak tescıl edılen hakları, 2 Kara, aenlz ve hava nakıl vosıtalorını, 3 icra veya dava safhasındakı alocakları, 4 Nama yazılı hısse senetlerı ve tahvıllerf, 5 Tasorruf mevduatlanm, 6 Devlet Tahvıilerı veya Hazıne Bonolarını, 7 Yurda getırilmesı zorunlu olmayan dovızlerin Matlye Bakanlığınca yetkılı kılman bonkalardo en az bır yıl vadelı Turk lirasına çevrılır dovız tevdıat hesaplarına yatırıldıkları tarıhte geçerii dövız kurlarıyla hesaplana cak Turk lırası karşıltklannı, Belgelemek koşuluyla ve bır defova mahsus olmak üzere 31 ağustos 1981 günün» kador ek bır servet bıldırımı ile bıldıreblleceklerdır Bu şekilde vergılenecek ek servet bfldırımlerlnde 1979 yılı ıcm verılmış buluran servet bildirımlerine oranla meydana gelecek servet artışlan, oncekı yılların vergilendirılmemış gelırler! olarak yuzde 20 oranında vergi kapsamıno alınmış bulunmoktadır Eğer, 3112 1979 günü itıbariyle yükumlü servet bıldlrlmınde bulunmamış Ise. 31 ağustos 1981 gunüne kadar bu haktan yıne yorarlonacaktır Bu takdırde, tarh zaman aşımı ıçınde verdiği son servet bıldırımi esos alınarok, bu bıldirıme gore meydana gelecek servet artışlarından geçmış donemlerde beyan ettıklerı gelırlerte (bu doneme llışkın giderler de gozönüne alınarak) Izahı mümkün olmayan miktarını kendılerl belirleyeceklerdır Bu mıktor da yüzde 20 oranında vergı kapsamındadır Yasanın inceienmesl İle de görüleceğı uzere blMfrll«cek servet unsurlon ticorl servet dısında kalon serv«t unsurlondır Ve en ön«mHsi bu servet unsurlorının belgelı olması gerekmektedır. Ek servet bıldırımi ile beyan edılecek Devlet Tahvil ve Bonolannın 31 121979 gunu ıtibarıyle verılmış servet bıldırımlennde gostenlen tahvil ve bonolarla bırlıkte bankolorda bır yıl sure ile BLOKE edılmesı ve bankalardan alınacak blokaıa aıt bır yazının Vergl Daıresine ıbrazı koşulu getırılmıştır. Yurda getırılmesi zorunlu olmayon ddvlzlerte tlgılî o'orakta, bu hesaptan bır yıl süre İle para çekilmeyece gıne daır Bankadan alınacak blr yazının Vergl Dolresine ıbrazı şart koşulmuştur. Yukumlüler adına tahakkuk edecek verginın ödennesinde ikıncı bır kolaylık sağlanmıştır Bu hukme gore, verginın yuzde 4O'ı ıkı eşıt taksıtte 1981 takvım yılı Icm de, kalan yuzde 6O'ı da yın« ıkı eşıt taksttte 1982 takvlm yılı ıçınde Malıye Bakanlığınca saptanıp ılân edılecek tarıhlerde yam toplam dort toksıtte ödenebılecektir. Ödenen bu vergıler hıcbır surette Gelır ve Kurumlar Vergisınden mahsup ed'lemeyecekır. Tahsılatın Hızlandınlması Hakkıada Kanuntın 5 maddesıne göre, servet btldirıml verecek olanların 1979 ve daha öncekı yıllarda vermiş oldukları servet bıldirlmlerı uzerıne yapılacak ıncelemelerde saptanacak servet farklarınm, yanl servet bıkJırımınde o doneme aıt olarak bildırilen ve Tahsılatı Hızlaıdırma yasası gereğınce vergılendınlen kısmı aşan mıkton Gellr Vergısı Yasasının 114 ve sonraki maddelerı uyarınca tamamlayıcı (ıkmalen) tarhiyat konusu yapılacaktır. Bu tarhıyat doloyısıyla yukumlüler adma ağır kusur veya kusur cezası kesıleceğı doğaldır. Kanımızco, ek servet beyanıyla bıldırılecek servet unsurlan içinde yer alan cTosamıf Mevduatı» kavram ka nşıklığına neden olacak bır servet unsuru olarak görun mektedır Bankalar Yasası'nın 26 maddesine göre, Tasarruf Mevduatı, gercek kışilerce bu nam aitında bankalara yotınlan paralordır Bu duruma gore, 4 61980 gun ve 17007 Sayılı Resmı Gazete'de yayımlonan faız oranları hakkındakı 8/909 sayılı kararname karşısında, bankaların hamılıne yazılı mevduat sertıfıkalarının Tasarruf Mevduatı kavramı ıcmde mütalâa edılıp edılemeyeceği konusunu gündeme getırebılır. Ancak Vergı Usul Yasası'na yeni gıren «yorumı muessesesi iie Vergl Yasaları ozü ve sozü ile hüküm Ifade edeceğınden, sozün acık olmadığı durumlarda, Vergl Yasalarınıo hukumteri, konuluşundakl amao, hukümlerin yasanın yapısındaki yerl ve dığer maddelerie olan bağlantısına bakılacaktır Yasa koyucu, bildirılecek servet unsurlannı tek tek sayorken yukumlülerın servet unsurlannı belgelendırmesı koşulunu aramış, homıline olan Devlet Tahvlllerl ve Hazıne Bonolarında dovız erde ıse bununla yetınmeyerek, blokaj koşuljnu gctırmıştır Tasarruf Mevduatı dışındakı servet unsurlarında boyle bır koşulu aramaya gerek yoktur Bu goruşten hareketle, kımın elındeyse onun sayı lan ve yukumlunun nezdındekı paradan bır farkı olmayan mevauat sertıfıkalarının ek servet bıldirımı kapsamında oımadıgı şeklındekı bır yorum tarzının. yasa koyucunun amacına u/gun duşeceğı goruşünu taşıyoruz Aksıne bır goruş bazı yukumlülerın, ıkl yılda dört tak s tte odenecek duşuk oranlı bir vergı odeyerek, ılerki yıl lar gelırlennı ayarlayabılmelerıne olanak sağlamak onlanına gel r kı b j goruş Hazıne çıkarlan ile ters düşer U D zay Mekığı'nin uçak gıbl manevra yapabılmesı ve «K!asık» uydulardan farklı olarok yorungesınl değıştırme esnekıığıne sahlp oluşu uzaydakı uydulara tamır içın çabucak yanaşma. uyduları blrbırıne yanaştırorak fabnka or neğl tesısler kurma olanağı sağlamaktadır. STOK SORU AFFI Belgesız mal ahşlanmızla ılgıli olarak stok affının çıktıgı soylemyor Bu feonuda ne gıbı ışlem yapacagımızı açıh lar mısınız? ADI SAKLI ISTANBUL = = := «Ankara Notlan»nda, zaman zaman olaylan ele »lrp, eleştinler getlrmeye çalışıvorum Bunu kamuoyunun nabonı elinde tutmanın sorumlulugu sayıyorum Devlet Başkanı Evren Manisa'da yaptığı konuşmada yönetira olarak iskencenm karşısında olduklannı kesin blr dille vurguladı Şoyle dedi îşkence, İnsan hays vetlne aykın bir olaydır BÖyle olaylar meydana gelmışse ıdaremizm büglsi dışındadır Sorumlular h&kkmda ışlem yapılmaktadır Olaganüstü bir donetnden geçıyoruz Bu geçitten geçerken, sorumluluklanmm iyj bılmemız gerekır. Halknmz ne güzel soyler Turnanın lyisi geçitte belll olur' derler Çok kımse Ise turnavı gbzünden vurmava bakıyor «Arayışv dergisl başvazan BUlent Ecevit Tereüman gasetesinln tek vanlı yavıru Ü7erine Güneri Civaoğlu'na bir •çiKİama pPndermlş, Civaoglu da bu açıklamayı yaymlamamı?, savsaklamı? Açıklama hakkı, basm öz»ürlügür.un blr parçasıdır Tek ysnlı yazro. karşısmdakıne açıklama, düzeltme hakkı tannnayan kisi, gazeted sanlsmaz «Navlon gazeteci» deyiml, bu vtizden çıktı, yavıldı basınımızda. KendJ kendimM denetleyeceksek, bunlan uyarmalıyu basm demeklerl olarak • • • 1931 Cumhuriyet FEVKALADE KANUN TASARISI YENİ MECLİSE VERİLECEK ANKARA 29 (Telefonlo) Adlıye Vekaletı fev kalade zamanlarda totbık edılecek olan tedbırlerl Ihtıva edecek Cumhurıyetı koruma kanun tasarısı üzennde tetkıklenne devam ediyor. Tasarıya göre yeni mahkemeler kurulması istenmeyecek ancak fevkalade zamanlardakl du ELLJ YIL ÖNCE ruşmalar gayet kısa olocaktır. Yeni meclıse verllecek olan tasarıda memurların bu sırada meyda na cıkacok cezaıannın me munn muhokemat kanununa bağlı olmayarak doğ rudan kovuşturulması esası kabul olunulmaktadır.  ALMANYA'DA HÜRRİYET KALDIRILDI! PARİS 28 (00.) Alman Reısıcumhuru Hinden burg'un Imzaladığı bır emlrnameya göre şahsl, cemiyet, toplantı hürrıyetlerl ve hatta telgraf, telefon, hoberleşme İle mesken dokunulmazlığı kaldırılmış ve her türlü sansür geçicl olarak konulmuştur Akslne hareket edenler cezalandınlacak vs cemlyetler kapatılacaktır. EKMEK VE FRANCALA FİATLARI Martın otuzbfrincl salı gunünden ıtiboren ekmek seklz kuruş on para v« franoafo on üc ruştan satılacaktır. ku ^ S :=: unya tarıhınde çağ acan olaylar vardır Uzay Tarlhı nde z~ de Space Shutle'ın yeni bır cog açacagı one suruluyor. EEE Amerıkalı bılg nlerin one surduklerıne gore Uzay Mekığı ^E nın onumüzdekı haftalarda atılacak olan ılkı ve onu ız~ leyecek olanları başarı sağlarsa Sovyetlerın Salyut 6 laboratuarı =z bır eHanlalı uzay aracı olorak ömür surecek Yok, eğer, Uzay Mekıği başarı sağlamazsa Sovyetler uzayda rakıpsız at oynata* bılecekler E= Uzay Mekığı nın yenı bır çağ açması iddıası haksız sayılmaz. Çunkü. Uzay Mekık lerı başarı sağlarlarsa 1985 yılına doğ ^ = ru sayısı belkı bır düzıneyı aşacak Uzay Mekık lerl uçak gıbı ma^S nevraya yatkın ozelıklerıyle uzayda yorungeden yorungeye esnek manevrayla gecebılecekler, meyva toplar gıbı uydulara uzana = r= caklar, onları yanlarına cekıp tamır edecekler, bırkac uyduyu bırgş; leştırlp çalışacak fabrıkalara donüşturecekler, fabrıka personelinl as alıp ucuz malıyetle yeryuzune taşıyıp yenı personel getırecekler. Aynca kocaman hangarlarında taşıyabıldıklerı 30 tona yokın ağır = r SS lı< arasındaki bır uyduyu uzaydan uzaya fırlatacaktır Bs: Aynı zomanda kolaylıkla yorungeden yorungeye geçeblldığl :=: içın bır savaş halınde düşman uydusuna yaklaşıp ıcındeki elek= tronık aygıtları bozması ve siiahlarını kullanılmaz hale getlrmezs; sı de kolaylaşacak 2= Made in Space ürünler 5SS = menkolıların ıddıasına gore 1985'lere doğru «Made !n =: USA» rümuzu gıbı «Mode ın Space> rumuzlu uzayda ımal edılmış urunler pıyasaya surulmeye başlayacaktır Bu = ss nun nedenı yerçekımınden kurtulmuş olarak uzerınde caSS lışılan madenlerın ve otekı cısımlerın yeni urunler vermesı olası= lığıdır Cısımlerdekı atomların yerçekımınden kurtuldukiarında de= ğışık ozellıkler gostermesl yenı alaşımlara, yenı ılacların ve krıs= tallerın yapımına yol açabılecektır kl bütun bu yenı urunler yenl SS kullanım alanları açacoktır özellıkle krıstallerın ve camların S elektronık aygıtların çalışmasını mukemmelleştırecegı belırtılıyor. SS Ruimanın ona parçası olan bılyaların da uzayda hatasız yuvarlak= lıkta yapılması mümkun olacak Dünyada yer çekımı nedenıyle = scğlanamayan bu yuvarlak her türlu motorda bulunan rulmanlo= rın mukemmel olmasını sağlayan ülke teknık alanda büyuk avanS=s taılar elde edecek Uzay Mekiğı 30 tonluk hangarında Amenkan şırketlerlne ayır 5 S dığ> bolmede sozunu ettığımız deneylerın yapılması mumkün ola zsı ss caktır Zamanla bu tKıralık bölmelende soz konusu şlrketlerın bilgınlerı de çalışabılecektır Amerıka nın unlu ucak şırketi Mc = = Dcnnel Dcuglas şu anda Uzay Mekığı nde boyle bır «Kıralık ca= lışma yerı» ıcın anlaşma ımzalamış bulunuyor Pek yakında unlü S Amenkan elektronık aygıt, bılgısayar, telekomüniKasyon maden= cılık firmalarınm Uzay Mekığı'nde «Çalışma yerlerı» kıralaması beklenıyor = = Öte yandan Sovyetlenn Salyut6 laboratuarına 185 gun gıbl = uzun süre kalacak uzmanlar göndermesı de yukanda sozunu ettıjşzj ğımız alanlarda araştırmalar yapma amacı taşıyor Amerıkalılar Sovyetlerın uzayda rakıpsız kalmasma yalnızca askerj acıdan en = = dış8 etmekle kalmryorlar, aynı zamanda sanayı ve tıcarı alanlarda = sağlayabılecekleri avantaılardan da kuşku duyuvorlar Içınde bulunduğumuz msan ayı, ınsanoglunun uzaya fırlatılı = çının 20'ncı yıldonumune raslıyor Aradan gecen zamanı ıkı su = : = perdevletın boşa harcamadıklarını yazımızda belırtmeye calıs= tık Fakat Uzay Torıhı ceyrek yüzyılını tamamlayacağı sırada bızı = daha büyuk sürprızlerın bekledıği daha ıyi anlasılıyor. Uzaydakı = flelışmelerı dıkkatle ızlemelıyız = = :=: ^S ~ s; ss ~ menkalılann Columbıa ad* verdıklen Uzay Mekığı şımss dıye dek yapümış en büyüh uzay taşıtı Malıyetı dolaSS nn bugunkü degerıyle 10 mdyar dolar (yaklaşıh bın m*Zrs: yar lıra) teknık ozelhklen şöyle as • 9 yüdır uzennde çaüşüan, boyutlan yofeia^ıfe bır DC9 32 uçağı kadar olan Uzay Mekığı mn agırlıgı da bu uçaga S= yakm. Bır uçagm havalanması sırasında ıet motorlannın S yaklaşık 100 000 küoluk bır ıtış gucü saglamasına fcarşıSB hk Uzay Mehıgı'nın kalkışmda 5 motoru tarafından sagss lanan ıtış gücu 3 200 000 kıloya vanyor ss • Uzay Mekığı'nin 5 motorundan ıkısı dıştan tahtna ve fır ^ s latılışından 2,5 dakıka, sonra Uzay Mekığı'nden ayrılıp =Ş Atlas Okyanusu'na düşecek Bu katı yakıth ıtıcı motorŞ= lar sonradan başha bır Uzay Mekığı atılışmda yıne feuJSS lanüacak. 3E • Fırlatılıştan 8£ dakıka sonra Uzay Mekıgı yorungeye gır S meye yakm 110 km. yükseklıge ulaştığında dıştan takma =2 yakıt deposu Hınt Okyanusu na düşecek Bu depo yenıS den kullanüamayacah. as • Uzay Mekığı'nin uzunluğu 36,5 metre Kanatlararası ge S nışlıh de 24 metre. 18m X 4,5 m. çapındakı hangann ıçın= de 30 tona yakın yük taşvyabuıyor Bu hangarda tasıya= bıleceğı uyduları ya da Spacelab gıbı laboratuarları uza= ya alçak yorungeden üst yörüngelere fırlatabüıyor ^3 • Uzay Mekıği yörüngede bır hafta kalabılecek. Ilerki mo 3 delleri btr aya yakın bır süre uzayda kalabılecek. Uydular gîbi hrlatıldığı halde yeryüzün* dönütünds ınifi uçak gibi yatay olacak. Yeni bir çağın eşiğindeyiz YANIT Bılındıgı gıbı son vıllarda ulkenın dövlz yönünden ıçıne dustugu dar bogazlar nedenlyle mal ithalı ıçın dövız transferlennın yapılamaması, haLk arasmda «çıfte odeme» dıve adlandırılan mal karşıhgı ıthalat sıstemının bır sure uygulanmasına yol açmıştır. Işte gerek bu yolla gerekse çeşıtlı yasal olmayan yollarla yurda sokulan mallann, yurt ıçınde belgesız ya da duşuk bedelh olarak el değıştırmesınde ya da uretımde kullanıldıktan sonra satılmalannda (gtrı^ın belgesız ounası nedenıyle çıkışm da belgeye haglanrnamasınrlan) Hazıne büyuk ölçrüde kayba ugramıştır Bu tur maılan işletmelennde üretım sırasında kullanmak durumunda olan bazı ıyi nıyetli yukumlülerın de zor durumda kaldıklan bır gercektır. Işte, yıllann yanlış ekonomı polıtıkası sonucu vergı sıstemımızın erozyona ugraması ve vergi denetamlennın çok duşuk düzeyde katması nedeniyle, kayıt dışı kalmış mallann duşuk bır vergi ile kavranabılmesı amacıyla Stok affı» dıye nıtelenen muessese vergı sıstemımıze Tahsilatın Hızlandınlması hakkındakı 20 3 1681 gün, 2431 sayılı yasa üe gırmış bulunmaktadır Stok affından Gelır fAdı. Kollektıf ve Adi Komandıt Şırketler dahıl) ve Kurumlar Verglsi yukümlulen bır defaya mahsus olmak üzere işletmelennde mevcut cldugu halde kayıtlannda yer aimayan, Her türlü emteayı, Sabıt kıymetleri, Demırbaşlan, belge aranmaksızın, mahyet bedeîlen üe defterlerine yazabıleceklerdır Ancak, bunun baza koşnllan vardır Şöyle kı 1) Bu mal sabıt kıymet ve demırbaşlar içın yasanın yayımı tanhınden itıbaren 60 gun ıçınde yukümlüler bagh olduklan Vergi Daıresine bir «Stok Beyannamesı» vereceklerdır 2) Beyan olunacak stok emtea yuzde 20 oranında vergıye tabi tutulacaktır. 3) Stok emtea olarak kıymetli maden, menkul kıymet ve zıynet eşyası göstenlemeyecektır (Ancak, bunun ıstasnası, kuyumcu, sarraf ve menkul kıymet alım satımıyla uğraşanlardır ) 4) Tahakkuk eden verginın yuzde 4O'ı, 1981 takvım yılında ıkı taksıtte, kalan yüzde 6O'ı da 1982 takvim yılı ıçuıde yıne ıkı taksıtte olmak üzere toplam dört taksıtte odenecekür 5) Odenecek bu vergıler hıçbir surette Gellr ve Kurumlar Vergılenne mahsup edılemeyecektır. 6) Bılanço esasına göre defter tutan yükümlüler; aktıflenne kaydettıklen emtea üe sabıt kıymetIer içın ıkı ayn özel karşüık hesabı açacaklaroır. (Kanımızca burada demırbaşlar ıçın bır unutma soz k o n u s u d u r Aynı işlemın demırbaşlar ıçın de yapılması gerektığı göruşundeyız ) Emtea ı ç m açılan karşılık (Ortaklara dagıtılması veya tesebbusun tasfıyesi halınde a y n c a vergılendınlmemek üzere) s e n n a y e n ı n bir parçası, sabit kıymetler ıçın olanı d a bırikmış amortısman sayüacaktır Işletme hesabı esasma göre defter tutan yühümlüler ıse: söz konusu emteayı defterienne emtea gınşı kaydedecekler. sabıt kıymetler ile demırbaşlan Ise envantere almakla yetıneceklerdır Stok affı ile ılgilı maddede Vergı Idaresının bu beyanlan fiılı mceleme ve değerlendınneye tabı tutma hakkı saklı tutulmuştur Yanı yükumlülenn vereceğı stok b e y a n n a m e l e n Vergı tdaresınce incelem e y e tabı tutulabılecek, g e r e k g ö r ü l u r s e y u k ü m l ü nezdınde Vergı Usul Yasasınm 134'uncu maddesıne göre, fiılı e n v a n t e r yapılabılecektır Bu incelemeler sırasında, yukumlülerın stok affı k o n u s u n a gıren e m t e a n ı n m a ü y e t bedelinı yüksek gösterdığınin sapt a n m a s ı d u r u m u n d a y u k u m l ü l e r a d ı n a cezalı t a h h i y a t yapılabılecektır Stok affı ü e ıyi niyetli y ü k u m l ü l e n n d u r u m l a n n ı düzeltmek a m a ç l a n m ı ş t ı r Vergı oranı, STOK EMTEA ıçın y ü z d e 20 gıbı d ü ş ü k o r a n d a t u t u l a r a k ve ikı yıla yayılan dört eşıt taksıtte ö d e n e b ü m e kolaylıgı s a g l a n a r a k , y ü k ü m l ü l e r e ek b ı r olanak dah a v e n l m ı ş o l m a k t a d ı r Yüksek oranlı enflasyon nedenıyle yıllar önce ö d e m e l e n g e r e k e n vergiler ıcin boyle b i r olanak t a n ı n m a s ı n a karşın. b u n u hâlâ kot u y e k u ü a n a r a k stok e m t e a n ı n bedelmı yüksek göst e r e n l e r e ceza u y g u l a n m a s ı d a y e n n d e olacaktır. Dogaldu ki, bu bır defaya mahsus affm basan çansı, jrurda bundan böyle kaçak mal gırmemesme ve piyasada açıktan mal alım satımının önlenmesıne baghdır Bu saglanamadıgı sürece değısen büyük bırçer olmayacaktır. == şş ~ ^S ^ş ~ ^^ ^= ~ = = A ^ = ^= ^Ş S Ş= ^5 ^E ^Ş S Ş; ^ = = ^Ş • • ^Ş ^^ ^S ^E ^ ^ = : Uzay Mekiğinin teknik özellikleri şş» ^S ~ S2 •^S ^ S ^ ÎSE ~ S S S 5• ^5 ^5 ^E ^E EEE ^E • = = ^E • ^ = SE = ~ s= ~ ^ ~= = 1EE S EEE ~ ^E = = = S S = S S S sr == = = = ~ ^ıııııııııifiiııııııııııııııiiiııııııııiHoııııııiiiıııııııııınnıııııııııınıoifnnn