Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
DflRT euMHUitirn 2 AĞUSTOS 1977 ŞARKISIZ DÜNYALARIN ORKİNOSLARI Ayhan HÜNALP 27Kırfc delcuisluVc hir rakı açarfiasma, Wr topu tekmelerceslne, blr çiklet çignercesine tımursamazlıkla fırlatacaksın sorumluluklannı. Havalar güzel olmadan unutacaksın evinin yolunu. Sırtııu bir agaca mı dayarsm? Dirseklerini bir korktıhıga mı koyarnn, ya da oir karabatagın ardından bildigin küfürleri, bilmediklerinİB birlıkte ml sıralarsm biünmez. Geçerli olan, gereklt olan, başkalan için koşmaktan usanıp, angaryalar hamalhgından istifade ederek, Sartr'ın Pazar yazarı olmaktan kurtulmak, her arunı, her >cvinle birlikte «anatına verebilmektir... XXIII Sonra dostluklar vardı, yılların ardından, savaşların, yenll grtlerin ve zaferlerin ardında. Tortulann altmda veya üsründı kalmış dostluklar... Kendi kendilerini yemiş yitirmij dostluklar ki, jimdi arglannda mü?terek olarak yalnızca berberlp.ri kal SIBIRYA IZLENIMLERI Şükran KURDAKUL Sibirya'nın genç kenti Bratsk 22 yaşında Arkadaşlar ormanın içinde tler liyorlar. Çevirmenimlz Norik'i durdurdum. Sorar mısın Norik, adı neymiş bu yaşlı adamın.. tvan Vasiliyeviç. Kaç yaşında.. 78. Doğu Sibirya'nın gpnç kenti Bratsk'tayız. Saat 33"leri geçlyor. Orlalık ayrlınlık daha. +30 derecelik bir ı;ünü geridc bıraktık. Çevremizdp. bir yeşil başka bir yeşile yansıyor. Baştan çıkarıcı güzellikler le donanmış ağuçlar ülkesindeylz. Sibirya mı bu? Ivan Vasiliyevıı,'. biiyük bir yapı yerinde bekçüik (gavıışluk) ediyor. thtiİHİe de katılmış. Çocukları ve torunları var. II. DUnya Savaşınciu du beş yıl çarpıştıfcını söylüyor. Çevinneniıniz.le birlikte «şantiye»ye aldı beni. Dorgilerinl, Kaz.oteİRrini gösterdl. Anlaşılan oku duğunu grtstermek istiyor. Sorar mısın Norik. Kendisinden sonra gclen kuşaktan, onlann yaşam biçimlerinden, hareketlerinden memnun mu? Sonıyu fiğrenlnce uzun uzıın güldll îvan Vasiliye\iç. Giilerken gözlerinin olanca varlıgıyla, yüzünün tüm çizgileriyle, dişleriyle gülüyor. "Bugün elde • 22 YIL ÖNCE YÖRENİN KENDİIERİNİ BU SAVASJ • .BRATSK GE!|; İNSANIAR KENTİDİR. GENÇ ENDÜSTRİNİN KEN KALKINMASI MINA ADAYAN 1200 KİSj GELDİKLERİ ZAMAN, ORMANDA BEL11 BİR A U N I GÖZIERINE KESTİRİP, ÖZEL ÇADIRLARIA KÜCÜK TİDİR. ÎİMDİ BURADA 237 BİN KİJİ YA5JY0R. GEIDİGİMIZDE hr>ktarlık orman nynlmiş. Bu atmandan 85 yıl sürcyle yararlarulması öngörülüyor. Bu süre lçinde aynı ağaç kapasltesinde yeni bır orman yot.i.'jtırilmesi planlanmış. ÇAm, kayın, köknar, karaagaç türlerinin buluııduğu ornıanları nz bir üzp.nle, toprak vn iklim koşullan kendi kendine ya ratıyor Yarısı kadm 15 bln lşçlnln ça» lıştıgını söyledikleri işletmenin başnıliliPndlsi Ün kHdııı. M. Pollyanskaya. Bu hüyük kurultışun çalışma alanı, ürctiml, çalışma koşulları, işçi ücret.leri konusıında bilgi verdi bize. Kendisine işçilerin ürretleıl ve yönetime katılrna konularında sorular yttnP.lt ük. İ5ÇİLERİN i } VE ÜCRET KOS.UILARI îlhami Soysal «ordu: «Işçinin altlıgı ücreti klm b * lirler? îşçiler ne ölçüde yönetime katılıyor?» «lşletme herblri bir fabrlk»» dan sorumlu on genel mudur yardımcısı ile bir genel müdUr tarafından yönetiliyor» diye yanıtladı M. Pollyanskaya. «Ayrıe» iççi sendikalannın temsilcileriy le ustabaşlarının kat.ıldıgı bir konsey var. Ancak Uretime illjh kin sorunlann planı merkezden yapılır. Işçi Ucretleri d» yin« merkezde orman sanayiinden sorumlu olan makamın saptadıgı taban fiyata uyularak ayarlanır. Burnsı «mahrumiyet bölgesi» olarak kabul edildigi lçin, ulke çapında 120 200 ruble arasında olan orman iççiİRrl aylıgı '/» 90 zamlı olarak ııygulanmaktadır. Bu fark da i.şçlnin ilk çalışma yı lında % 40 olaıak haşlar; her çalışma yılı % 90'a kadar çıkar.» Saml Kohen sordu: «Konseyin işlevi nedlr?» «Konseyin yıllık kârdan Aevletçe işletmenin payuıa ayrılan kısım Uzerindo karar yetkisi vardır. Ne kadarı işçilp.re prim olarak dagıtılacak... Ne kadan fşçtlerin sosyal tesi.vlerl için kullanılacak... bu gibi konulan karara baglar.» Ben sordum: • f«ıletmenin UreHm* (reçtlfti 1967'da mahrumiyet zammı v» prlmlerla birlikte lşçinin ellne n» geçiyordu. Bu yü ne geçiyor?» jJO yan ödemelerle birlikte tabiİİ;,:ticret ortalaması 157 rubleydi. Bu yıl 180 nıbledlr.» (Bir ruble yaklaşık XI TL. olarak hesaplanıyor) Mahrumiyet bölgeslnde çalı^an lar için başka haklar da tanır.rruî Sovyetler Blrliği'nde. Ömo^in yıl lık izinler, olağan İklim koşulîarmda çahşanlar için 18 gunken, Sibirya'da 30 Riln.. Bu lşletmed» kazan dairesinde çalıjanlar lçin 42 gün.. Ayrıoa konut kiralan, krpş Ucretleri vs toplu gezilarde özel İndirim uygulanıyormu». MAKİNALAR SOVYET YAPISI DEÛIlDI M. Pollyanskaya İle blrlikta ljletmenin kağıt üretimiyle llgıll bölünılerinden birini gezdik. Ilamnıaddenin büyük kazanda ka gıt hamuru olma aşamMindan paketlenincnyo kadarki de&i?m« ı lerini gördük. Çalışanların bomen tllmü kaduıdı. Ve makinaların lşleyişlni denetliyorlardı. Bu maklnaların hiçblrinln Sovyeîler Birligi damgasını taşımadı gını da görmüştük. Arkadaşlar M. Pollyanskaya'dan bıınun n«denml sordular. Çıı yanıtı ver'li: • tsveç. Finlandiya Rrniş ölçürtı? kagıt üretiml yapan ülkeler oldu gu için, hu tür makinaları daha ucuz.a Pİde cdiyorlar. Bu nndenl* or.brdnn satın alınayı tercih ediyoruz.» Bizim çıkt.ı(timi7i nrada Ijçller de çıkmaya başladı fabrikalanndan. Çoftu kauınrtı. Reslmlerinl (,'cktik. Oysa ben, konuşmak isUyordum onlurla. Ögrenmek istiyıırdum onları. «0 yıllık hir M' ııpnıın yııraltığı kişılor olarak ye* ni toplum ne vernii.şti onlnra. N« alnnşH. Anıılar 40 derpccde 'JÜyüyon çopuklarırıin cflecpgi knnusunrİH np dUsüıılivorlardl. f çen tatillerini nerede geçirmişlfir rli. Erkekloriyle birlikte ellerın» Rcçen paradan memnun muydular Onların babaları nıasında d& thtivar Ivar; Vasiliyeviç gibi enıpkli olriukları halde çahsma Kcreğıni duvanlar var mıydı? Son bir ay içinde hanzi kitabı, ya da kitapları okumuşlardı? Raktım Bratsk'lı konukçumug (mihnıandarımız) pliyle otobüsU müzü işaret edtyor. Bırazdan mikrofonu nlacak eüne. Tunst işi bitgilor vcrer.pk. Oysa Içjmde bir eksiklik dııygıiKu var. lnsam tanımak istiyorum. YARIN: İRKUTSK suştı. Kurtlar da böyledlr. Avlamrken vurulan arkadaşlarmı, önce »üriideki kurtlar parçalardı. Şimdi o yaralaıunıştı, dllşmüştü. Fakat, «tirünmemişti, alçalmamıştı. Düşürenler, onu çelnıeleyenler, ondan güçlü, ondan yiirekli dogildi ki. Beşlik slmit kadar minik insanların, »llrüngenlenn dünyasında yaşıyorduk. Hayırsızada'da on bir gün kalan Alman kızlarının yırt.ık mayoları. Ayda iki yüz lira karşılıgında tutulan gece nöbetleri, röportHilar. yurt haberlerini derlemek, yedl lira yevmlyeli seyuhatler. Bir değişik röportaj yapabilmek için deniz uzerinde motorlarm branda bezlerinin ıslaklıgına büriinerek geçen geceler boyunca kazanılmış romatizmalar. Hayat insanı savurup savtırup vuruyordu. Kişi oğlunıın çevrest ile olan bütiin ilijkilerint kavuran bir baskı, insanın pazar RünİRrini blle odun yarrnak, komflr ktrmak, pazardan bteberi almakla geçirtiyordu. Kilise çBniarı. yedi otobüsleri, sendikalar, neşriyat müdürlükleri, basm müşavirlikleri derken lnsanoğlu bir otomat, bir termosifon olup çıkıyordu. îp lnceldifti yerden kopardı. însan da bıktığı yerde tükenlyordu. En lyisi her şeye boşverip, sırt çevirip, ku$ uçmaz yollann Reçtiği iki dağ arasmda bir Tarzan gibi bağırmak ve boşluklardan aylaklar cennetine bir bllet kestlrmekti. BJrgiln oğîıuna, Sırbfstan scferine giden ordumuzıın, sahfpslz bftglardan goçerken. askerin yediği imhn salkımlarının ücretl olarak, kütüklere altın torbaları astıklarım söylemiştim. îster Oeliçya, ister Zigetvar olsun. îsler Yemen, Hlcaz sefrrl, Bosne, Hersnk »eferi, ister Balkan harbi, ister Çanakkale, Sakarya, Dumlupınar. Basîar, aşagı hepaine, isierseniz yalnuoa Istikl&l savaşımı?a bak'n. Yenılgilerimizden zaferlerimize, hir biiliin olarak Milletçe eirİRtiJimu ssvnşlara küeük birgöz atın. Hepslnde, büyük bir sorumluluk içinde. yedisinden yetmlşine btttün milletin clele, omuzomu/.a, dlşini tırnağına taktıjjını Rrtnirsiinü?. Btlttin bu dldljmeler lçlncle, bir lokmaoik harama uzanan el derhal kırılmıştır. Komşular, kapıkomşulanna P.Ö7. açlırmamıştır. Asker kaçagı çıknn bir rr.ahalle, hlr koy toptaıı lanetleııiverırıiştir. Adı hemen «Kaçaklar» olmustur. Vatan hainleri kö^ebaslarmda tiikrük yafrrmrlanna tutulmuştur. Vatana hiyanet Mlenlere, önce oz analar ceza vermiş. onları evlâllıktan ebediyen tard etmi?l«rdir. Bu vatanda, Anadolu topraklarl tisttlnde kuıulıışuırıuzdan bu yana, vatan Rflvgisinde, «Banane»cilfk, «Adamsendençilik olmamıştır. Olrrmşsa da, o anda, oldugıi yerde bo^azlanmıştır. Her tiirlü dalaverenin, kayırma vo yüîegülUcülügün Usliincie olan tpk ışeyimizi, vatanımızi, onyedl melrelik kalın barısaklılann (»ntltusıı için gölffelemeğe hiç kim«enirı lıakkı yoktur. Bundan böyla sriyleyenoftimiz t«k tltrkü, tek namus, tek almtert, tek kaytp, tek tutk\ı, «önce Vat^p!» dır. Bu bir gerçektir. Şarkı degildir. ' ' simdi ct» öyle mı? Şimdl de benlm bıraittıgım »amanld Ribt ıni? O mu beni bıraktı. ben mi onu? Bu da pek belirlı rif&il ya. KabaUs, Beşlktaç, Üsküdar, Kanlıca lskelesindo gene martılar gırtlak lçltı, kayıntı içln kavga ediyor mu? Dolmuş motorlanna yirmibogHği zule edlnce solıığunu Üsküdar'da, Arap'ın kahveslnde alıyor mtısun? tskrte Icahveslnln sakın sol köşeslne oturnıa. Her vapur tam orada istim bırakır. Benim boyaz «lbiselerln canına orada okıınmuştu.» îpfnce bir ya^mur çiseliyor. Haciiî konulmuş Insan altlmın afıtını düzmekten bıkan ağaçlarla bolutlar da yafimuru dinl'yordu. Önce konu^maktan bıkan adam, Uç dakika sonra da Rodin'in heykelinl «eyrnlmekten bıkarak »ayıklamasma devam •tti: «Yalılann camlan kırılmca perdeleri indirirsln. l/>doslar kıı3a#ına mı doldu? Sa'çah ınfckarna yersin. O kiz evlendi. Unuttu. Ne Battırflay'ın aryası. ne Schumann m rilyası. Hepsi de palavra işte. Arzedebildin mi boy/ntlem? Bizim nesiller hep yalı pencerelerinde sallandı. Mecidiyekoy'ünıin dutlannı. çenge\k<Sy çınanna sattım. tnsanlar önce verdikleri sözü tutup, sonra oynama)ı. Ateç. »önmıiş, alev uçmu;? cfenrlim. Gerisi masal ct'endim. Çamhca'ya. Burgaz adasına, Kalpazan Kayaya selâm söyle. Miisait bir fciiminide gelsiıılcr, konusalım efendim. Şimdl vallahi hiç vaktim yok. Ya efendim. höyle işte, hepsi de isyan ettiler. Nasıl olıır degll mi? Benurı yazrtıgnm. diledigim ffibi konuşturduğum insanlar. Olmaz elendim. Hepsini sildim, inat olsun diye, hepsıni siidim efendim. Pireııdello'da öyle yapnuyor mu? Ben o kâğıtlan yırtıp at.wydun, hic onlar yaşayabüîr miydi efpndim? Beni buraya o kitapçı yoüadı zaten. BUtün plaklan yii^de altımı vermeden piyasaya çıkarlıvrrdi. Ayakları çıkası, ROzlcrl kırılası herif. Benim Ritnbnm satıp, ka^ancmdan bana borç verlrdf. BUtün dinlerin ADahı bir, rıeden ayrıayn dinler var? Bfitiin bardaklarla su içil'yor. neder^ aynayn bardak var? Bttttln kadınlar seviliyor, neflon ayrıayn, biçimbiçim kadın var? BUtün denizler mavi, neden çeşitçeşit deniz var? Hani ytlzÜ&Um nerde, bıılunaınadı halâ. Son siirimi hiliyor muydnn? «Ey bedbahtlar diyan tımarhaue, binblr çeşit ınsana mesken. hicran yuvası. Scn öyle bir yersin ki. tarife âcir herkes Hem zavalh çilekeş, hpın âlimler ko'¥e«!i BaSrma bastığm bu zavallı birnrplrr Bir znman.lar bayaMn maftnır Mesııt Rii7pnler klmi oinler. pcriler, iır.yalfttln ii^ra.^ır Kimi rapor alnıaya şeytanlık dü^Oniir Kimisi mukaddprntla »enelerce boguşur Dışardakiler deli, bııradakiler akıllı.» Çiiri hitince hir si^ara daha isteyip, kellrnclerin fl/erinde duriî dura. «Eusfita fundementum regnarum» der. Kimsenin »nlarnayflcagmdan emin oldugu için. sorulmasını bekiemeden. «Adalet sa1tan>ıfm tprıclicilr'»; yapıştınr. Aı sonra, hu büyük sorfı teğfit SRçnn bir Dbgol çıkarak veryansın eder. «İki tarafı Tnermi. Orta bayrak Alman. Kanadın boyıı ıkı yüz clli mrtr«. Bir uru Çanılıca'clp., bir ucu Bremen'de. Teknenin altına pervaneyi otıırttuk Pemınrnln Ozeıind.p gpnp pemıne vur. Knnnt.t.a pilotum otunıyor. Altma saimraklı paraşi'it kovdum. Tatar o*lai elektrik motonınıın buatını kopartnr.ş. tngiliz bankasına verdiğim otu/yodibıni ne yaptmı/? Matbaayi taşlamafta gittim. Her1fr;ioğUı butün taçları kaldırtmış. Oturdum krtsebaşnıa. Kimse nldırma?. Kine sorsanı arkasmt dönoı. .Sap ayagımın KOi kemifji. kol kfttr.ipimiıı sag bacafrı. Orta ayagınıın ba.'j parmağj. »rka ayp.ğımın il:i parmagı. Akuteritrolfis'ninın, ı>rosrpssif vaMfta aSır anemı. hemorej'lPr, spııpkrotikHlsero klinik terahtırleri akut ?riten;i ve nkııt inspmınınkülerp benzer. Hemora.liler hfrıatoRgeli gayri muntazonı ate?. agız boşlugunda lezjonIsr nckrotiktllfnro. Derkpn efpndim iisüdüm pensilin, ökslirdüm penisilın, vapuru kar,;rdım gene pensilin.» (Devamı vsr) ettiğimiz sonuçları 22 yıl önce hayal bile etmiyorduk,. YERLEJIM MERKEZLERİ KURMUJLAR ÖNCE... KARJIMIZA ÇIKAN AYRKALIKLAR CADIR, AMANSIZ SOGUK VE 0 DURUMUYLA SIKIN GUNLERDEKİ î l VEREN NEHIRDI., Ben onları seviyorum. Arkadaçlar ormanın İçinde llr• liyorlar. Norik sabırsızlanıyor. Bir soru daha Norik diyorum, bir soru daha.. Nedon çalışma gpreginl dııyuyor bu yaşh adam, emekli degil mi? Krnckliyim dtyor tvan Vasiliyeviç. Maaşım 100 rublPdir. Bu işten de 120 njble alıyorum. Fena mı? Elimle l.şarpt yapıp, «güzel», «oldu», «taraam» nnlamına s»e lpn, bildigim tek Itusça sö7.c(ljtii kullanıyorum. Haroso... Knşar adım arkadaşlara yetişiyonız. Evet... Sibirya'nın 22 yafindaki kenti Bratsk'tayra iki gün' dür. 22 yıl îince, kendilerini bu yörenin kalkınınası savaşımırm adıyan 1200 kişi geldlkleri zaman, şu orınanda belli bir alanı RÖZlorine kestirip, özel çadırlarla küçük yprleşim merkezleri kurmuşlar önce... Sonra ÛOYMZ ay sürpn amansız kıs koşullanna kafa tııturak, hergUn dirençlpri fUZUN SÜREN KIŞ AYLARI BİTER BİTMEZ, YAZ SICAĞINDA BULUT HALİNDE ÜSTÜMÜZE SALDIRAN KARA SİNEKLERLE SAVAŞMAK GEREKİYORDU.ı ni yenilcmeyo çalışarak, rtilsmanla sava? verir Ribl çarpışmışlar doğanm aykın güçleriyle. İNSANIAR KENTİ BRATSK 20 yaşlann nzverlsine ve inadına tııtunarak Sibirj'a'ya gelip, «uyuyan toprak»larla mücadele vprmekt.en onıır duydjıgıınu söyleynn buglinktl turlzm sorumlusu Igor Petçpnko. Bratsk, gcnç insanlar kpntidir riprii konuşmasında. Ge.ıç endüstrinin kentidir. Şimdi burarla 'S.il bin kişi yaşıyor. Bir çok ülkenın haşkentiyln dogrudan telefon baglantımız, saglık yıırtJarmuz, her derocede o'<ullanmız. kreşlerimiz. kültür PVİmiz. TV'nılz. radyonıuz var. Cieldiğımizde karşımıza çıkan ayncalıklar çadır, amansız soguk ve o friinlerfleki durumuyle sıkmtı vcren nohirdi. Ama ylrmi yaşmdayciık, Sibirya'ya gelip çalışma lstegimizin manevi dayanuklıırı vardı. Naz.i ordularına karşı insanlarımıza savaşnıa gücil vpren neyse, o güre bn*lıyriık biz dö. Yalnızlığımızı, yorgunlugumuzu gcnçüğınıizİR yıktık. Bundan onur duyuyoruz.» Kmekli olıuıca rta Bratsk'da ynrleşeceğinl söylüyor İRor Petçonko. Bu kırk yaşlanndaki sanşin adam, öteki So\^yct kentlerinde Rordügiimüz kndınerlîek büyük çogunlııgun aksine, gögiisgöbekpopotian ibaret defiil. Dpyiın yrrındpyse sırım gibi. Konıışurken çoşkulandığı belll oluyor. «Bugün eldo ettiğimlz sonuçları 22 yıl önce hayal bile etıniyorduk. Yapılanlar hayal RÜ(ümüzü aştı. YoIIarı açabilmek içın agaçları keserek iş« başladığımız RÜnlerde, bir cün bu ıssız ormandan araçlar geçerelc diye düşünürdUk. Şimdi hava alanımız bile var. Uzun »Uren kı? aylan blter bitmez, yaz sıcagmda bulut halinde üstümüze saldıran kara sineklerle savasmak gerekiyordu. Şimdl, yazla Mahrumiyet bölgesinde çalışanlar için başka haklâr da tanınmış Sovyetler Birli ğınde. Örneğin yıllık izinler, olağan iklim koşullarında çalışanlar için 18 günken Sibirya'da 30 gün. Ayrıca konut kiralarında özel indirim uygulanıyor. «Uyuyan Toprakların» (Sibirya'nın) hayata kâvuşmasında en büyük aşama Bratsk'dâ Angâra nehri üze rinde yapılan bârajdır kuşkusuz. Dün bâşıboş akan su, bugün invsan aklının denetimine girmiş. nmızı p.skirlpn düşİRiinl kurdııgunıuz bahçelerın, çiçolclerin KOkusu aldı. Görilyorsunuz...» Görduk. iki gün olsun, 22 yaşınriaki kcutiıı yuşamına karışt.ık, bar.'ijı, oleklrik sntılrııhnı, büyük kâğlt ksreste fabrikasını ge/dlk. Duygulaııtiık. Tıırtı:>tık. Kayılarla ınsan gprçpği aıa.sındakı b;ı£lamları araştırmaya galıştık. OlPlimi7. yöresinrtc ellprindcki Ijcnin tnadolyDnlariyle ciklet degi^tirmek istİBj'cn çocuklarla karsılastık. Ama onıda, Bratsk'ria, hpr^oyin öıesinde uyuyan toprakların insmı eıııoSiylf hayata kavuşması, doğasal üüzelligin insan emeğiyle bUtünleşmpsi vardı göztimüzde. Ancak 2,5 aylık ynz günlprinrtm birinm sıcagında gömleklcrimiz terden sırtımıza yapışıyor(iıı ama hazirunda kar yağan bir ıklîııı ktışağmda olduftumuzu bıUyorduk. Kışın soguk 40'lnrı bulrlugu zaman bu insanlar, kişi başına 0 metrekare hr"~abı i|p, nylık kazançlarının yüzdo riordilnil bo»Ini vererek, oturabildikleri ko nutlarda «merkezt ısıtma orgamımın sıcaRindan yararlanıyorlardı. Şınıdı birçogu kış sporlarını yapabilme koşullarını elde ctmişlcrdi. Şimdi, Kij.silor, clektrıkli ev uraçları, deniz motorkırı, kayak gereçleri satan magazaları vardı... Şimdi.. Hava ulıınlıırı donıınca özel sıcakhk püskürten araçlariyle yarım saattp ııçakların innıosino olanak siL^lnııivorrtiı. Simdi. Bunra empktp.n sonra. Şimdi Bratsk, dogayı dlze getırenlerin kentidir. üüııbufninyarın umudun somutlanışı olmuştur Bratsk'dâ. ÖNCE UEKTRiK Uyuyan toprakların (Rihlrya'nın sözlük anlamı) hayata kavuşmasında en büyük aşama Bratsk da, AıiKara nehri ilzcrindp yapılan bara)dır kuşkiısıı/,. Bai'apn Sakıncalı Piyade Bütün Kitapçılarda UĞUR MUMCU 9. BASKI AZİZ NESİN, KİTABIN ONSOZUNDE JUNLARI YAZDI: •KENDi rAZOIKLARIMA GUIEMEM; AMA SENİN YAZIIARINI GÜIEREK OKUDUM, ACI ACI GÜLMEK DEYiMi VAR YA, I}TE OYLÎ, ACI ACI GUIDÜM.... DAĞITIM: TEKJN YAYINfVI, İST. 27 60 6 0 yapımına 1955'd« başlanmıs, fi yıl sonra, 1%1'de iki j^nrralorlo çalıçmaya geçilmiş, lf)03'tü tki jeneratnr daha cklcıımiş suntrala. Boylpne yapım VP. i.şletmpnin bir aradu yürütülmesi saKİntınuş. Yetkilller 19ü7'de baraj tamamlandiRi zaman lfl jpneratörle sııatto 4.j nıılyon kilovat snat kapasıtcyo ııla;ıld:gını soylüyorlar. Dün basıboş akan su, bugün insan aklının ttonetitnine girnıis. 100 kv.. elpktrik cnpr.iisinııı «maliyeli» .1 kopek. Yarın Angara nehri ussrindekı rtbür barajlann yapımı bilınce yılda 70 milyar kw. saat enerji elde edilmiş olacak. DünbugHnyarın insan aklının dogaya ve aykın toplunı Küçlerine eRonıen o!ıııa simgesidir. Ben btınıı görriüm Bralsk'da.. SONRA FABRİKA Bir ornıan ürünlcri i.şlettnpsini SCÂdik. Yapımına 1980'la başlanını;, lDH7'dc işletmeye açılmıştı. Burada şimdi yılda 7 milyon mrtre kereste işlcncrek, 750 hcktaılık arazide 10 büyük fabrikada üç ttlr sellüloz. ürp.tiliyordu. Ijletmpye bölgede 60 milyon GARTH BEN TIRAAANIRKE.N OMU UAPA TUT.. DiŞi BOND &e.H ONA MÜTHIŞ A6IK, N E YA9A