Catalog

uyanınca53nın yazarı reyreııtce, cuıvınuKiıiii e aemeç veraı ABD ve İngiltere Rodezya sorununun cözümünde İan Smith'i saf dışı bırakma eğiliminde mi? Coşkun KARADEN'iZ Kosta DAPONTE PEYREFınE; 4RİS «Fransa bugün başdonmelen geçırıjorsa, merkezınm Topaç gıbı olmasınddndır» dıyor Alaın Peyrefıtte, jenı ç:kan «Le Mal Frarçaıs» (Fransız bunahmıı adh krabır.da Fransız polıtıka ve kultur jaşamının onde ge len «Baıonlarmdan» sayılan s \aset aaamı vazar la bu hafta konuşmak fırsafını bulduk. Tıırkıyp'de de yavın.anan «Cın Uvamnca» kıtabı ıle de sat*ş reKorları kıran General de Gaulle'un eskj ba kanlarından olan Pevrefıtte î2 vasında Bu vıl Fransız Akademısı're Akademının en genç ııvesı olara.: gırnaevı de basardı 1962 den bu jana vedı kez bakanlık ;apan Alam Pejref.tte son br kaç vıldır kendısım sankı '\edege almış» k.'apları ıle uğraşırken s:yasal geleceğı hakknda bıze şunları soyluyor <(Po.ıtıka havatna \emden oonebılınm Su anda boyle bır ıs'eğım vok Ancak huKume* ıslenn de jenıaen soniTilııluk almîva da hazırım » Geçen agustos aymda kendısme bır bakanİK onerıldığıni hatırlatan Peyrefıtte (yazar Roger Pevrefıtte m kuzenıdırt bu crenyı gen çevırme sının nedenlenm de soyle 1^zethyor«O sıralarda «Fransız B ınalımı»kıtabımı bıtırmek uzere bulunu'ordum Bır ulkenm hem sıvasal hem de ıdarı sıstemırı eleştınrken, bu sıstemın başma geçmenm durast bır da\Tamş olmayacağmı duşunerek reddettım » Peyrefıtte bu yenı kıtabında Fransa'yı ve oze.lıkle Fransızlan enme ooyuna, dennlığme bır anr ropolojı profesoru gozu ıle mcelıyor Yazar Fransa'mn ougun geçırmekte olduğu bunalımı ıncelerken bunun nedenlerını anlatmak ıçın kılısenm ovnadığı rol uzennde duruyor ozelhkle «Frans'zlar karo'.ık olacaklan »erde. reforme edılnıs bır k'lı se olan pro^es'an (kahims*) olsalardı buçuniu sıkıntıları çekmez, bu denlı gerı kalmazdı» d'vor Quebec Basbakan: kend<=me bır gun soyle demış«Ah ne yazık Şa\et Rırheheu ıle 14 Louıs pro testanlann Yenı Dunya'ya verleşmesme goz yumsavdı, ava g'den ılk ınsanlar îngılızce yerine Fran sızca konusabılecekletiı » ÇıN'DEKi MOCADELEDEN P 'Fransa'nın bugün baş dönmeleri geçirmesinin nedeni, merkezinin topaç gibi olmasındandır, kOMUNıST PARTı ıÇıNDEKı ILIMLI KANAOIN GALıP ÇIKACAGI GORU1UNÜ SAVUNUYOR VE «MAKUL VE TEDBıRLı B'R ULUS OIAN ÇıNLıLER, AJIRI DEVRıMOEN BIKMIJTIR. OıYOR. bır model olduğundan bıze deneylerinl de, ha*»lannı da gosterebılmekte, gozlenmızın onür» s»rebılmektedır • Kendısme, gpn kalmış ülkelerın enerji depo lamasmdan soz eder',en değındığı ustunıuklenn, potansıjeı.n, bır vandan bu ulkelerden beyın göçıi \e ham maddelerının zengın ulkelerce ısrafı neden.\le yıtıruip jıtırıİTiedıgını de soruyomz: • Doğmdur Örneşm, Ingıltere'deki bunahrrun bır n°denı de tngılız muhendıslenrun yuzde ohızup.un ABD'ye goç etmesıdır. Bır ulkenın, hele kalkınma yolunda.Ki ulkenın, kendı olanakları ıl1» vetıştırdığı gençlerı kaçırması bır adaletsızlıktf Ilgılı uikeler arasında ve hatta kuzey guney dı^loğunda da ba konu, enerji ısrafı konusu ıls onrehıde ele almmahdır » Fransız ıhtılâlını yapsn Pascal vp Voltaıre gıbı duşunurler jetıştıren bır ulkemn nıcm «ıktıaarsız ık» (verımsızl'k) sıkın'ılan çektıgını araştırdı?ı son kıtabından once de y.ne satış rekorlan kıran «Çın L'yanınca» \apıtmm Turkıye de de buyuk ılgı gorduğunu ogrenerek se\ınen Peyrefıtte'e, Mao'\u \akından tarııyan bır yazar olarak Çın'dekı son ge.ışmeıen ve geleceğı ozetlemesinl rıca edıyoruz «Şu anda yapılabılecek şematık bır ozet şoyle olabılır 1949 yılında Çın Komünıst Partısı'ndekı ıkı hızıp arssında. gerşın ve şıdde'lı bır çatl?ma vardı Bır grup ılımlılardan, karşı grup da de.nmcıaşırı solculardan oluşuyordu Ilımhlan Çu F.n Lay, solu da Mao temsıl edıyordu. Mao yurekten daıma solda, daıma devnmcı kalmıştır Ancak Mao ıle Çu En Lay tanhte en uzun sure anlaşabılmış, uyuşabılmış belkı de tek polıtıkacı çıftı olmuşlardır Bu ışbırlıgı ellı yıl surdu. Bu sure ıçınde Çu En Lay 27 >ıl Mao'nun Başbakanlığını yaptı. Bu da tanhte gorulmemıştır Boyleca ıkısı aralannda anlaştıkça hızıpler de anlaşıyordu Çu En Lay olunce sol hızıp zorlamaya basladı Ilımhlan sıhp supurmek ıstedı. Oysa Çu En Lav. yenne Teng Hsıao P.ng'ın geçmesım vasıyetınrie vazmıstı. Pıng tasfıye edJİdı. Eylul 1976'da ıse Mao da olunce Mao ne \arhgim surdurebılen so'cu hızıp gerçek gucune donmuştur kJ, onun da fazla bır agırlığı joktur Çmlıler aşın devrımden bıkmıştır Makul ve ıhtıyatlı bır mıllettır Çınlıler Şımdı bu ıkı hızip, ıkı eğıhm arasmda bır uzlaşmaya gıdılmeşı de be.denebılır ve bana kalırsa ılımlılar ustun geleceklerdır. Bugun Çın'de herkes Mao'cu kesılmıştır Hangi egılımde olursa olsun herkes Mao'yu referans venyor. «Bunu Mao «ovledı» devıp ışın ıçınden çıkan bu ınsanların kendl başlanna dusıınme zahmetınden kurtulm» yolunu seçtıklerı goruluyor. Çınlıler dındar değıldı Mao onlar ıçın gerçek bır dın kurmuştur Çınll bır ozan bana bır gtın Pekm'ae şoyle demıştı «Çınîıl^r 2500 \ıl Konfıçi'us felsefesı ıle vaşadı'.ar Sımdı de 2îfHi \u daha ne dıye Mao felse fpsı ıle yaşamasınlar''» • FRANSA'DA POL.TıKA VE KULT'jR YAJAMININ ONDE GtLENLERıNOEN BıRı OLAN VE 1962 YIUNDAN BU YANA YEOI KEZ BAKANLIK YAPAN 52 YAPDAK PcYREFıITc. .FRANSIZ BÜNALIM1» ADLI VENı BıR KıTAP YAYİNLAOI. L OVDRA Rodezya'dakı gel.şmeler In gılız kamuovunda artan bır ılgı ıle ız:enıjor. Ingıltere'nın Aırısa'nın gune ymdekı beyaz azınlıklarîa tanhsel bağları, top^umsal ve ekonomık ıhşkılerı \e Rodez ya'run hala çozumlenmemış bagımsızlık s o runu bu ılgının nedenlenm oluşturuyor Cenevre Korîeransının başarısızlıkla so nuçlanmasmdan sonra, «Ingıltere Onerılerı« adı ıle sunulan yenı tasarı. Basbakan [an Smıth tarafından reddedılmce, azmhk yönetımının Ingıltere ıle ılıskılen gergıneştı. Aslmda, N'Komo \e Mugabe yonetı•rundekı cYurtsever Cepne>mn desteğını aliığı açıklanan bu onerıler, Nkomo'nun «Ne iesteğı' Bıztm bu onenlerden habenmız oıle vok» demesı ıle geçerlıuğıru yıtırm şı. Bojlece ulaşılan jenı aşamada ve guçleıen genlla eylemlerımn ışığında. Amerıka ;e Ingıltere'nın bu kez İan Srmth sız b'r ;ozume egılımh olduklan sezılırken, ırKçı ıder dırenıvor. Bır yandan «ıç çozum» olaak adlandırdığ: gırışımı ıle sıyah Rodez"alılan bolmeve çalışırker.. dıger vandan îüney Afnka ıle daha da buturJesmeve ve 3atı'mn kendısıru destekleyebılece* kesımenne seslenmeve çahşıjor. «DEKARTFS BiLE. «Descaıtes b le dı<or Peyrefıtte, metod hak kındakı nutkunu rDısrours «ur la methode) vazıo vavnnlatabılmek ıç:n Hollanda\a gıtmeye mscour kalmıştı. Frarsa'da \apamamıştı bu ışı » Latm Avrupa'dakı kafohrv ulkelerımn CFrar'.i. îtalya, Ispanya, Portekız), Kuzej A\rupa ulkelen nc oranla gerı kalmalannın nedenlerını katolık klhstesının sırtına vukleven Peyrefıtte. protestan kuıturundekı pragma'ık ustunluğun katohk kulturunu aitığmı belırtıyor Latm Avrupa katoUklerını ve ınsanlarım daha mıstık olarak nıtelıyen vazar, Batı'dakı bu ıkı ekol arasmda daıma goruş ve yaklaşım aynlıklan bulundı:gunu da hatırlatıyor «Latm kafası, dıvor katabınaa. kabahatı daımi olay.ann ıçınde arar Katolüder ekonomık kalkın ma al?nında, kurduklan tabular nedenıyle gen kalmıslar, ılen hamîelen frenlemıçlerdır Çunku kazancı punah savıvorlardı Ov«a Hollanda, Isvıç re Ingıltere Almanya ve îsksndmav ulke".en gıbi protestan uikeler reformun sonuçlanndan yararlanmasını bılınışlerdır Katolııdere gelınce, her je nılık onunde bocalamışlar parıge kapılmış'ardır» Peyrefrte, «A\rupadaKi gerı kalmış, kendı de\nmıv.e (geç kalmış) ulkelerın avantajlan da \ar kusrcusuz» dı\or bıze Bu uke.erın guçlenm depo lamış oldaklanrı enerjUerım tuketmemış olduKlannı, avnca dığer ulkelerın deneylennden oneu lukler.nden de va'arlanabıleceklermı soyluvor. I'.erı ulkelenn kendılen ıçın ageleceğın aynası» ol dugunu ekle\erex ABD orne^ı uzerınde duruvor • örnegın ABD muazzam bır laboratuvardır Amerıka polı santnk (ÇOK merkezlı) bır ulked'r, ' anı karar merkezlen savısızdır Monosantıık ul koler ı^e totahter uîkelerciır Polı santnk uikeler arasnda ABD'den başka Isiıçro gıbı federal \eva konfederal ulkeierı de sayabıhrız. \ncak ABD Batı Avrupa'da basın kuruluşlarmda son yıllarda görülen bunalımın daha da yoğunlaştığı bildiriliyor aM Avrupa'da basın kumluşlanmn son nllarda ıçıne gııdıkierı bunalımın geçtığımi7 a\larda genel e^onomk bunalımın daha da ar'masma bafelı olaraK ı oîunlaştıgı bıldırılmek tedır A\rupacta son a\',araa oellı o.çude bır ı« tıkrara enşen Batı A'man \e Is\eç basını dışında butun uıkelerde bunalımn te^'ehne ve ac.l çn zumler balunmasıra ılışkın tartışmalar surmekte dır Bu kor.uda genel olarak uzerınde dunılan ne den'.er arasında OKur sivısnm azalma^ı efcono mık bunalım nedenıvlr gazetelerın ılân aelı:lermn aüşmesl \e uretım malıvetlerındesı genel artij bulunmaktadır. FRİKA SAVUNMAS1 îan Smıth'm .lalkm 'i <5 ıaı oluşhıran ) .ıyah çoğunlugu her turlu demoıcratık hakan yoksun bırakan ırkçı yonetımme gos erdıği ger?kçe «komunızm tehdıdıne karşı \fnka'nın savunulması»dır. Bo>lece snan rkın kurtuluş savasmı, super devletlerın •tkı alanlan sornnu ıle kanştınp saptıra•ak, bu guçler arasmda sağlanacak dengeıın sınırlarında duzenını surdurmeye çalı,ıyor. Artık her tumcesınde «komunızm • >ozcuğu yer almakta \e yonetımıne karşı ;ıkan herkesı ve demokratık bır çozume tatkısı olabılecek her gınşımi •komunıstık» olarak nıtelemektedır. Kısa sure once ngılız Thames televızyonunda yaymlanan )ir mulâkatında bu konuda olçüyu lyıce caçırmış gorunuyor. SORU : Cenevre Konferansı sirasmda ılyah temsilciler, Kissinger planmın iktidain siyah çogunluğa devrini sağlamavacağı jöruşünu savundular. Düşünceniz nedir? SMİTH: Bunu onlara, derıemenin baansızlıkla bıtmesınl ısteyen komunıstler jğrettıler SORU: Ivor Rlehard. sizin cöruşme •önteminizin ultimatom verme biçlnuııde ılduğunu soylüyordu, o da komünıst değü a! . SMtTH : Bızım değışık kayr.aklardan îdığımız bJgıler? gore, îvor Rıchard da ıır icomunısttır. Belki değıl .. Şasıran yavın sunucusu gciruşmeyı ke:p, lngıîtere"nın Bırleşmış Mületler Temılcısı ve Cenevre Konferansı Başkanı îvor lıchard'ın tşçı Partısı'nm sag kanadına >ağlı bır polıtıkacı oldugunu belırttıkten onra, sorulanru surdurdu: SORU : Ingtltere'nin önerilerini, Afri:a'ran gunevinî Sovvetler'e devretraemek fta reddettığinizi sövlediniz. Batı'nın bu avı cıddije alacağına inanıyor musunuz? SMİTH: Bazı kımselen ıkna etmek elkı zor, ama Amerıka ve Ingıltere'de bıım duşuncelerımıze manan pek çok kıme vardır SORU: Amerika. Ingiltere'nin önerileini desteklhor. Salisburv'de Sovretler'in esmigeçit vapmasını arzu etmeveceklerine ore. bu desteği nasıl jorumluyorsunuz? SMİTH: îngıhzler Rodezya'clan kolay lr çıkış yolu arıyorlar ve Amenka'ya bası yapıyorlar. SORU: Amerika'nm bu bolgeden kolay ir çıkış yolu araması dıışunülebilir nıı? SMİTH: Işte biz de bunu anlamış deıliz. ian Smıth: «Iç çozüm» girlsımi ile, kendı enetımı altmda ve henüz «bıçımını saptaıadığvı bır yontem. rzlaşabılecegı bır kım>yı, «Sıyah Rodezyalıların Lıderik seçtırleyi amaçlıyor. Ingılız sıyasal çevrelennde lygın kamja gore SmHh'm seçtırnwk ısteıgı kışı Yurtsever Cephe ıle gelısen ve Mılyetçı Genllalar ustunde etkmhği olmayan Iuzore\va'aır. ian Smıth Ingılız televızyounda bu gırışımmı anlatırken, bu kez bır emokrat gorunumundsdır' SORL: Amerika ve lnsiltere «iç çrizüm» nüzü barışa vardımcı olma\acagı çerekçesi e reddedijorlar. Düşünceniz nedir? SMITH: Rodezva'da sıyah çogunluğun estegmı taşıjacak bır çozumden daha de0 lokratık ne olabılır Eğer dışarda bırkaç ın teronst kalın>a, bunlar 6 mılvon kışmın ararmdan onemJı oiamaz. SORl: Sizin terörist dedlğinlz kimselere mcrikablar «l'urtse\er Cephe» ve «MiUivetl Gerıllalar» divorlar \e onbırın katümadıt bir çozümun başan şansı olmadığını soylyorlar. SMITH: AmenkaMann fıkrınl degıştirejeceğımızı umıt eaıyorum SORC: Sormam gerekivor bav Smith: Ikenizi bır sa\a>>a sürüKlemek yerine. dünya unuovunun beklediçi şribi, «Ben İan Smith, odezva'da sıvasal bir lıder olarak artık bitm» deme\e ne dersiniz? SMITH: Bu Rus empeıyalızmını ve koıünızmı davet ermek olur. B OKUR SAYI5ININ AZALMASI. EKONO MıK BUNAIIM NEDENıYLE GAZEIELERıN ıLAN GELıRLERıNıN OUSMESı VE URETıM MAlıYETLERıNıN ARTMASI, BASIN KURULU5LARINDAKı BUNALIMIN ARTMASINA NEDEN OLARAK GOSTERıLıYOR. İNGİLTERE Avrupa'da basm organlannm en yogun bunalım yaşadığı ulkelerden başta gelenı olarak Ingıltere gosterılmektedır Lııgıl"ere"nın en unlu gaze^elennden Observer, geçtığımız haftalarda sessızce Atlanta Rıchfıeld adlı bir AmerVan şırketme satıl mıştır Bırkaç yıl once 4 müjonluk bır tırajı, 1977 basında 1,5 mılvona kadar duşurmuş olan Dajl Express'in sahıplerının de bu ^ola gıdeceklennder. soz edılmektedır. Ingılız basınanın ekonomık bunalımmın temel nedeni olarak başta kağıt olm?k uzere bazı temel madde'.ere vapılan bujuk zamlar gostenlmektedır Geçen vıl sık sık yınelenen grevlerın de Ingılız basınınm bunalımını dennleştırdığı one surulmekîf» dır. Dail Telegraph dış ulkelerdekı burolarmın savısını bırkaça ındırmıs, butun dunyadakt yuz lerce muhabırıyle tarunan Tımes. yırmı kadan dı şında bunların tumunu bırakmıştır. Gazerecler Sendıka^ı ıle gazete sahıplerı arasmda bır sure once yapı.an anlaşmayla aynı ucret duzeyınde \e sosyal hakları guvence altına almaK koşuluyla gazetecüenn ışten çıkanlabılmesı ongorulmuş, ancak sendıka tabanlannda gelışen buyuk tepkı uzenne bu anlaşmaoın yururluğe konması mumkun olamamıştır. rajlan 4 mılyon S00 bını bulnn t«T»ç't* sorunu genç okurlardan ılgı gormemelerı olarak beiırtılmektedtr. FRAN5A Ekonomık burahmın butun etkılerınm TOgun bıçımde gorulduğu Fransa'da çok genış tartışmalara yol açan olav çok sa\nda basm organmın bırkaç bmuk sermave gruhu ehnde toplanma«ına karşı gosterılen dırenış olmustur Le Fıgaro'dan «o;ıra tırau oırkaç vıl ıçınde 1 m'hon 2 1 bmden 10 600 bıne duşen France Soir'ın 11 gazete, 30 u sşlcın dergı vs reklnm ajansı sahıbı Robert Hersanfa a «atılması France Soır çalışanlan ara ssrda buyuk tepkı ve \ol açmıs ı? bu tepkı gıderek bu'un basm kuruluşlanna vavılmıstır Parisıen Libere gazetesınde gazete sahıplenyle tum çalışan la.r arasında aylardır suren genif kaDsamh uvuşmazlık aa bu basın organıru buyuk bunalım ıç.na sokınuştur Fransa da hıs&^lerm'n vıızd" 50 s' çalı^anbra aı* olan un.ü Le Mondc gazetesı bunalımın etK.lerını kuçuk ı:\a* artışlarıyla şıderırken, hısseierın n tırru (,a!'s?nlara aıt olan s\as'l mızah dergısı Le Canard Enchaine durumdan sıkavetçl olmayan orgailar ara^nda \er almakt"dır Bu\uk sermaveve davanan Le Point. geniş oknviıru k'.tlesır.e davanan L'E^presse ve Le Nouvel Obser\ateur dışındakı haftalık ya da aylık dergıler de ekonomık ounalım ıçındedırler Bunlardan, sos vahst eğılımlı Politique Hebdo yaymını ancak g?nış bır kampanya sonucu sağladığı çok sayıda rbone 'e bağıs sayesmde surdurebılmıştır. Bu arada Sosjalıst Partı ve Mıtterrand'a yakınlığıvla tanınan Le Nouvel Obsenateur'ün geneî muduni Claude Perdrıpl, bu partıve yakın, ancak butun «olun bırlığlnl ongoren Le Matin de Paris adlı bir gaz^tenın yajınma başlamıştır Perdrıel, bu gazete ıçın gerpklı sermaye\ı Le\ou\el Observateur"de hıssesı bulunan >a da sade^e çalısan çok sayıda gazerecının kuçuk serma^eler ko"malan \e vayına geçm.?den once toplanan 40 000 abone sayesınde sağlamıştır 18 yaşında bir ABD'li okuma yazma öğrenemediği için mezun olduğu kolej aleyhine dava açtı «ASIIIN&TON 18 vaşında bır Amerıkalı, mezun olduğu kolej aleyhine açtığı tazmınat davasında okuma yazma ogrenemedığuu ılen surmuştür. L'Express dergısınde verılen bılgılere gore Eduaıd Donahue adiı bu Amerıkan yurtta^ınjn mesleğı marangozluk, ama kendısme ış bulamıyor Donahue lokartadakı vemek lıstelerınden kendıne >emek seçerr.edığı gıbı bır kıtap almaktan da acız bulunuyor. Butun bonlaruı nedeni okuma yazma bılmemesı. Bununla beraber Donahue bır ozel kolejden dıplomalı. Amerıkan Egıtım Daıresı yetkılılerınm verdıklerı bılgılere gore bu dunım ulkede tek olay değıl Eğıtım Daıresımn tahmınlerıne gore Ar.erıka B'rleşık Devletlerı'nde bır demıryolları tarıfesmı dahı okuyamayan 23 mılyon vurttaş jasıyor Audıovısuel yontem denen bır tur alfabe ıle yefışmış olan bu ınsanlar havatta buvuk guçluklerle karşılaşıyor Ancak hıçbırısı sımdıye kadar bır dava ıle hakkım aramajı duşunmuş değıl Donahue açtığı davada kotu eğıtılmek juzunden ugradığı zararlara karşılık 25 mılyon dolar istemektedlr. Teknık bır okuldan mezun olan Donahue zaman 7aman oğretmenleın de dıkkaüni çekmış, ancak pne de sınıfını eecmiş. Copıague adlı ozel tekniıî kolej ye'k.hleri ise Donahue nün ı\ı vetı^memesınden tamamen kendisının kusurlu olduğunu ılen surerek savunma yapmaktadır. (Dış Haberler Servisiı SOSYAliST ÜLKELERDE Butun basın VP vavın organlannın tam denetımının aevıet elınde bulundugu sosyahst Avrtıpa ulkelennde herhangı bır ekonomık bunalım durumu gorulmemekte. buna kar^ıhk vavın organlannın tıraı.arında sureklı artısın sozkonvısu oldugu belırtıln.ekt^dır 1965 1972 arasında her bm kışne duven gpzete oranı Sovvetler Bırl *mde 2S4 ten "me, Polonva'da lfi"'den 231 'e, Romanya da 157 den 173 e vukselmıştır. (Dış Habcrler Servisi) EELÇİKA Belçıka'da Tmdemans hultuınetınin bugunlerde içıne gırdıgı bunalımın temelı. bır sure once gyç durumdakı gazetelere yapnması gereken jardımın arttınlması konusundakı tarttşma ıle atılmıstır. Hukumetm gazetelere yapmayı ongordugu 200 mılvon Belçıka Frangı tutanndakı yardımm 2^1 mılvona çıkarılmasına üışkın ıstekler hukumet ıçır,ae ılk anla^mazhklara yol açmıştır Halen Belçıka'da uç dılde (Fransızca, Hollandaca. Almanca^ toplam f.rajları 2,3 mılvonu bulan 22 gazete yajnn lanmaktadır Son beş yılda bijnıarın toplam tıraj kaybı 300 bın dolavındadır Okur sansındakı ba hızlı azalmar.m nedeni olarak Belcıka televızyonunun oldukça gelışmış bır habercılık uygulaması gostenlmektedır. Arap Afrika işbirliğinin ekonomik ve si/asal önemi MISIRIN BAŞKEOTTl KAHIRE'DE YAYINLANAN ELAHKAM GAZETESINDE YER ALAN. AR1P AFRtK^ 1ŞBIRLIGINE İLIŞKIN, YAHYA RECEB İMZALI YAZINLV OZETÎNI SUXUYORUZ: lerin büvük bcilümu de. hammadde olarak Avrupa »e Amerika'va sevkedllmekte ve gelışmiş ulkelerin endustrilerini beslemektedir. Afnka ülkeleri ıse. bu madenlerden elde edılen endustri urunlerını ^uksek fi\atlar odeverek satın almak zorunda kalmaktadırlar. Afrika ülkelerinin bu madenlerinden tam olarak vararlanamamalannın başlıca nedenleri, bu ulkelerin çerekli teknoloflve \e yeterli sermayeve sahip buhmmamalarıdır. ' komisyon bu alanlardaki çahsmalan duzenleyecek, aksaklıtları giderecektir. Bu çahşınalar \apılırken. kanunızca unın vadeli baza hedeflerin saptanması \e bu hedeflere ulaşmak için gerekli hazırlıklann yapılması da zorunludur. Bu hedefleri söyle aralamak mumkundur. * • Tarun ve havAancılık alanlarında ;apılan vatırunlara hız verilmesi ve her iki alanda ivi cins unın yetiştirme yöntemlerl L da uypulanması. Arap ülkelerinin tarun ve havvan ürünlen ihtıvaçlannın Afnka ulkelerınk . den sağlanması. 1 . • Denur, fosfat. petrol gibi yeraltı lenginlıklerınjn en n i biçimde işletilmesi \e bu alanlarda çerekli sana\ı tesislerinin, oıellikle netrokimva sanaviinırı kurulması için >atı run vapılraası. Arap ve Afrika bankalannın vatırımlara katkıda bulunmalannın sağlanması. • Tıcari ilişkılerın selıştırılmesi ve 11erde bır «Arap Afrika Ortak Pazarı. kurulnıası için çalışmalara sımriıdrn haslanması. (Afrika ulkelerinın ihraç ettiklen tanm ve maden ürunleri Ue \rap ulkelerinın ıhraç ettikleri petrol \e sanaM ürunleri arasmda bır çatısma olmadığn için bo^le bır ortak pazann kurulması. iki tarafın ekonoınilerinl birbırini tamamlar biçimde »eliştirecektır.) • Arap ve Afrika ülkelerl arasındaki aJaşım vollarının yeniden düzenlenrae&i ulaşım şebekelerinın eenıs'ptılmesı \e dosrudan ulasım olanaklannın saelanması. (BilJndıği gibi Afrika ulkelen ıle Afrika'nm dışında bulunan Arap ülkeleri arasında hava ulasımı doğrudan değil, A\rupa }olu\la japılmaktadır.; • Po«ta telçraf, telefon. teleks ve telsiı çıbi haberleşme araçlarının gelıstırilmesi ve dnğrudan ileti«im olanakları «aglanması. • Afrika ulkelennde vatırım vapacak olan \ıap kiıruluşUnnın çalısnıaıannın koor dme edilmesl. • Arap teknis\enlerinin Afrika ülkeleri tarafından gerçekleştirılmek istenen kalkınma projelennde gorev \apmalanmn sağlarun<svı lUnutmamak Rerekir ki. Israü'ın birkaç ul oncesine kadar Afrika ulkelerivle n\ ıli'kiler kurması, İirailli tekni'şvenlerin bu ıilkelerde gorev vapmalan saıesinde olmnştu ) (Dış Haberler Servisi) [ A İTAIYA Italya'da basının 1976 yılırda geçirdığı bunalım sonucu buyuk sayılan gazetelerden II Giorale d'ttalia kapatılmıs bırçok buvn.c tırajlı taşra gazetesı de bır çozum yolu olarak «ozvonetım.) uygulamasma geçmışlerdır Corriere della Serra #e La Stampa gıbı gazetcler de savfa aza'.tma yoliıvla harcamalarını duşurme çabası ıçıne gırerken. 1977 vılmda gazetelenn toplam açığımn 250 mılyar lıret (yaklasık 600 mılyon lıra) olacağı tahmın edıl mektedır. îtalya'da gazete sahiplen bunalımın temel nedeni olarak uretım mahyetlerı ve ısçı ucretlenn dekı artısı gostermek'e çozum olaras hukumetten fıvat artış iznı ıstemektedırler Buna karşılık Gazetecıler Spndıkası Genel Sekreten bunalımm temel nedenını kotu vonetım, ısraf, dağıtım orgut lennın duzensızlığı ve kaâıt fıyatlanndaki artısı olduğunu savnınmakta ve gazete fıyatlarına yapılacak zammın temel bır çozum olamsyacafmı savunmaktadır Hukürne* son olarak gazete sahıp".erının ısteğı üzerine butçeden doğnıdan yardım yapmavı kabul etmıştır. rap re Afrika ulkelerl arasındakl Ilişkiler, gıderek ekonomıK »e sirasal a İan da da>anışma ve işbirliğine dönuşme>e başlamıjtır. Ozellikle Arap Afrika Zirve Konferansı ile somut bir biçim alan bu da>anışms \e isbirUçi, gtrek Arap Birliği ve eerekse Afrik» Birliği örjrutlertnin öngördukleri amaçlar arasındadır. Böyle bir davanışmı ve işbirliğl, sadece Arap ve Afrika ülkelerine varar sağlamakla kalmayacak, tiim Lçuncü Oun\a ülkelerl arasındakl dayam>>manın sağlamlasmasında onemli katkıları olacaktır. Aslmda bu alanda geç bile kahnmıştır. Bundan önce uluslararası düzeyde vapılan ekonomik \e sıvasal toplantılarda, Arap ve Arrika ülkeleıinin politikalarınm knor dine edilmemesi, önemli bir eksiklikti. Orsa iki tarafın birçok ortak sorunlan bnlunması, bovle bir hbirllğini hem 70run'" Wraakta, hem de kolavlaştırmaktaydı. Ne rar ki, ;eç kalınmış olsa bile, Arap \e Afrika ulkelen arasında ekonomik ve sivasal alanlarda işbirliğl ilkesinin benimsenmıs olması, bundan bovle uluslararası topiantılarda ve ozellikle eelişmiş uikeler karsısında izlenecek tutumun saptanmasında İki tarafın politikalarınm koordine edilmesini kolavlaştıracaktır. Zaten ortak çıkarlan olan Arap ve Afrika ülkelerinin başka töriii davranmalan düşunfiiemeı. Gerek Arap ve gerekse Afrika ülkelerinln çok zenırin yeraltı re verüstü kavnaklanna sahip 1 ülunmaları da, bövle bir îşbirüğıni zarunlu kilmaktadır. Çünlcu ne Arap Ülkelerl, ne de Afrika ülkelerl. bu kavnaklan avrı avn değerlendirme, bunlardan gereği gibl yararlanma olanaklanna ve ba I? için gerekli urerim araçlanna tabip bıılunmamalrtadırlar. Zençin dopal kavnaklan olan Afrika ülkelerinin topraklan da çoğunlukla tanma elverişlidir. Bu topraklsrda hemen hemen her tıirlii tarun üriinü vetistirilebilmektedlr. Afrika kıtası. aynca, tüm dünyadakl su potan«ivellnin vuzde 41'ına ^ahiptlr. Madenlerden vana da zengin nlan ifnka'da. dünradaki önemli madenlerden 5" tiirü bulunmaktâöır. Xe MT ki ancak pek a a isletilebilen bu madeıı ARAP SERMAYEStNIN ONEMi îşte Arap Afnka ekonomik İşbirliğinin önemi burada somut biçimde kendinl gostermektedir. Bu önem dc, Arap sermavesirun Afrika'nın kalkınmasında ovnayacağı rolden gelmektedir. Gerçi <Vrap ülkeleri, bugüne kadar ria Afrika ulkelerine çeşitli maddi yardımlarda bulunmuslardır: ama, bu vardımlar daha çok hibe \a da kredi «eklinde olduğu icın önemli bir yarar saçlayamamıştır. Çünkü bu EL AHRAM (MISİR GAZETE.'İ) FEDERAL ALMANYA Batı Almanya'da ekonomık bunalım küçuk gazetelerın arka arkaya batması ve Springer gıbı buyuk sermaveye davalı kuruluslann elınde buyu«c tırajlann toplanmasıyla sonuçlanmıştır. Sprınger grubunun en buyuk organı olan ve tamamen cın sellık ve kanlı olavlann somurusune dayanan Bild Zeitunç • mılvonluk tıraıını kommaktadır » Sprınger gnıbu, halen Batı Almanya'dakı butun gazete ve surelı yayınlarm yuzde kırkjnı elınde tutmaktadır. iilTERî'NiN ROlO Ingıltere'mn beyaz azrnlık vonetımleri 9 tanhsel baglari, ortak çıkarlan, parah skerler sorunu bır \ana, Cene\re Konfeuısına sıradan bır baskan avaması ie Kısnger plaıunm bır aracısı gıbı davranması frikalı lıderlere guven vermıyor Üstelık, lâh ambargosuna karsm, Plessey, Raci! lectxonıc, Marconı \e ICI »ıbı buyuk Inlız jırketlerının Guney Afnka kanaU :1" ın Smıth'e sagladıjı sılahlann Mıl'.ıvetçı n'.lalara karsı kitllaiıldıfcı one surjlu\or. İsveç'te î970'lenn başmda başlayan bunalım uzenne hukumet hemen b:r jardım mekamzınafi kurmuş ve gazetelerın bellı bı ıstıkran surdurmelennı sağlanııştır Ancak vme de kuçuk gazete lerın mall bunalım çektıklerı bıldırılmektedır S nnlvon mıfTT^^ karçılıV crıınl ] ^ t n n l n m <ra7or*> tı tür vardım ve krediler, iki taraf arasında sürekli bir ekonomik \e sivasal dayanısma olanagı >aratamamıs: \ardımın va da kredılerın alınması sırasında kuııılan dı\aloglar daha sonra kopmuştur. Oysa amaç. Arap \e Afrika ülkeleri arasında sureklı ve etkıli bir İşbirliğinin gerçekleştırilmesidir. Boyle blr işhirtiği ise, iki taraf arasında btrtakım ortak ekonomik \e snasal kunıluşlann var olması \e işleme'îiyle mümkun olabilir. Nitekim Arap ve Afrika liderleri, bu konunun önemıni kavradıklan için, iki taraf arasında eknnoraik. sivasal, sosval ve kulturel alanlarda sürekli i«ibırliei vapılmasını ongoren kararlar almışlardır. Kurnlmasına karar \erilen ortak