Catalog

Papandreu ana muhalef et roîüne hazırlanıyor TİNA Kosım ayı Yunanlstan'da secim oyıdır Daha once. 1963'te Atına da ızledığım eenel seçımlerde, Koramanlıs sakız yıllık bır Iktldardan sonra ılk yenilgisıni tatmış ve Parıse göç etmiştı Hıc bır parti salt coğunluğu kazana madığından secımler şubat 1964 te yenllenmış ve Papandreu'ların bir yıllık Karamanlıs m de on bır yıllık Porıs sürgunu başlamıştt Yunonıstan bır kez daho kasımda genel seçım gormek icın tam on yıl bek eyecektı Albaylar, 1967 mayısında beklenen secımlerı 21 nısan darbesı ıle on'e yecek ve yedı yıllık dık»a reıımını kuracaktı Papadopuios Yoannıdıs derken Kıbrıstaki darbeler ardından da Turkıye nın mudaha'esı gelınce as kerler cekı'ecek Karamanlıs dönecek \e 1974 \ı lının gene bır kosım ayında genel secımler yapılacaktı A YUNANISTAN'DA SEÇIM77 Kosfa DAPONTE • YÜZDE 51'IN ALTINDAKİ OY ORA NIYIA 6IIE EN BLYIK PARTİYE P&RLAMENTODA RAHAT BIR C0 GUNLUK 5AGLA/AN SEÇIM S!S TEMI KARAf^hLIS IH EN BI'YJK GüVENCESI BJ kez 20 kasım pazar gunü düzenlenecek genel secımler dort yıllık surenın sonu bekenmeden «erken» yapılıyor Uc yıl önceki o cğanustü bir ortamda onbır yıldır bekledıgı b clmde Yunanıstan'a donerek ıktl doro 19S3 te broktıgı yerden devom etmek stıyen Yunan sagı'nın artık yaşlanmış lıderı adamckıllı değışmış buldugu ülkesınde şimdı yenı btr soluk arıyor 1974 te secım sıstemı tsayes nde> oylann yuzde 54 u ıle 300 sandalyel k rreclıse 214 mılletvekılı ıle gıren Konstantin Karamanlıs daha bır yıl ıcın hem ıc hem de dış sorunlara karşı koyabılecek gucte rahat bır coğunluğa ve desteğe sahıptı Bu nedenle de beklenmedık bır zamanda alınan erken secım kararı şaşırtıcı oldu Karamanlıs ın ı k (1955 1963) Iktıdar donemında de sıkıştıkca basvurduğu bır taktık olarak bılınen *erken secım seceneğl» bu kez daha zıyode dış sorunlar nedenıyle alınmış gıbı sunuluyor Turkıye ı!e uc vıldır askıda kalan anlaşmazlık konulamda cozum yonunde değışık bır yaklaşm yenı bır bakış ac sını (5 hazıran 1977) secımîeri sonucıarındon bekledıgını gızlemeyen bırcok yobancı başkent gıbı Atına da özellıkie duş kırıklığına ugrodığını doloylı dolaysız duyuruvordu son aylarda... Bu nedenle. »Türkıye'dekl genel seclmler ıktıdara ılle de Ecevıt ı değıl ama ıkl buyuk partl den hıc olmazsa birını tek başıno Iktidara getıre bılseydı Karamanlıs belkı de erken secım gereğını duymayocoktı» yolunda spekulasyon yapanıar da az değıl bugönlcrde Atına'da Karamanlıs ıse şımdı bazı gozlemcılere gore yapay olan ve fulu sal sorunlar» adı takılan konularda yenlden b r bekleme duraKloma devreslno gırildığınden za man kazanmok Istemekte Bu arada Turklye'dekl venı sıyasal gelışmelerden de medet umabılecegı yo da Kıbrıs ta şubatta yapılacak secımlere ka dor yenı bır sıyasal denge kurmaya caltşacağ' da öre surülüyor BIR BASKIN Ml? Secımienn one alınması gerekceferin[ tümüy le yapay sayan başkenttekı bazı cevreler ıse IK tıdar tarafından one surülen «hedefierı» de tak ma uydurma olarak eleştırıyorlar Erken sec nrı bır bcskı aracma ya da bır baskına benzetıyor ve scgın muhalefetın de bır bölumünün onayırı sağla^orak bu ^baskınsı düzenledığıni ekliyorlar Bunlara gore «ıktidcr sorunu» dıye bır prob'eTi de yoktur secımlerın ve oyunun sonucıarı onceden bellıdır Iste bu nedenlerle Karamanlls'ın aradığı so/ lenen yenı sıyasal denge nedır? Ne olabllır'» Yunan Başbakanının bu secimlerl de 1974'tekl oranlarda olmasa bıle rahatlıkla kazanabl Yunan Başbakanı bu kez de, "benden sonra tufan,, diyor leceğl kuşkusuz Kımme gore Yunan scğmm 22 yıllık emektar lıderi bu kez sağından hem de sol kanadından oylar yıtırebılecek Ancak bu kayıpları Mavros'un (Edık) merkezc lennden kayacak secmenlerle kapatabılmesl de olası Secım sısteml ıse, yüzde 51 lık oy oranı oltında bıle bırıncl partıye meclıste rahat bır coğunluk zaten garan tılıyor Bu seçımlerden en buyuk zararla cıkacak partl ıse Mavros un partı^ı olacak Işte Koramanlıs csıyasal denqe»yı de kjrarken o 'rıca 1978'de yıne ozelllkle dıs soruniardakl karar kjr mayı ve temelını genı^letmış OIOCCK Ma/roscu ların bu kez Andreas Paoandreu nun Pacok par tısınln arkasına duşeceklerı de ortada Karamanlıs In yıtırmesı beklenen oylar az da olsa kendl partlsı ile merkezcıler arasında bır ckoolısyon formülu» araması Ise hem zevahırı kurtaracak hem de onumuzdekı aylarda yenılenmiş Yunan iktıdarında karar ve sorumlulukları daha genış (974 YILINOA BUYUK GOSTERÎlERıN ARDINDAN AIBAYIAR SıYASAl ETKİNlıGı BüTdK OLCUDE FAŞıST CUNTA'YA SOSYALıST ORGUTURı ıLE YAKIN IIIJKILER KARSJ CUNTASI YIKIlDf, AMA SiYASAl YAŞAMA YıNE ESK1 SA6CI POliTiKACILAR EGEMEN OLDU. ANDREAS PAPANDREITNUI ilEBK DIŞTAKt DıRENıJıN BAS.INI (EKMESı GîlıYOR. 0 DONEMDE PAPANDREU «PAK» LıDERı OLARAK AVRUPANİH KURMUŞTU. KARİMANLıS iSE 0 DONEMı SUSKUNIUK ıÇıNDE GEÇıRMLJTI. bir tabanla paylaşmok vo da muhclefettekl bir «ınatcıyı> ortadan kaldırmak olanağı verebılecek «DEĞİŞMEZ ŞEF» Ancak. Karamoilıs I ve «değışmez seflığlnl> eleştırenler en başta kendısına bır halef hazırlamamasına da catıyorlar 1974 te cya ben ya tank lar laloa/lar)» dıye secmenleı ıkılem karşısında bırakmış ve KoromcnİJS ın Du kez «benden scnra tufanj gıbısınden bır davranış ıcınde oldugu da gozden kacmyor A,nca sokaktafo adam bugun dunyayı yonpten I derlerın ccğunluqunı.n olusturduğu «Yerentekratıa» (Fransızcası Gerortocra t e yaşlılar vonetımı) ne uygjn olarak Vuna nıstan'ı da bır ıhtı\arlar heyetının yonettığml ha tırlatmaktan kendılernı alamıyorlar PAPANDREU Bu secımiprden iklncl buyuk partl ana muhalefeı partısı olarak cıkması kesınllkle beklenen Pasok a qs! nce B J partlyl liderl sefl Andreas Papandreu dan a\ırmak olanaksız Pasok. Anareas Pppandreu derrektır Her ne kadar Andreas Papandreu Pasok tur demek gucse de. Yunan soündakı kavgan alana sosyallst bır portı nıtelıgıne burunerek sahıp cıkmak istıyen bu sfvasal topluluğun Um kusur ve zaaflorına karsm bu verı doldurma olanak an da fazla Yjnan sıyasal vasamındo artık geleneksel olarak bılınen partılerın lıder'erının klsılığınde bırlesmesı er mesı Papandreu Pasok olayında da tekrarlanıvor Daha once Veiızelos Plastıros Yoro Papan^ireu (Andreo'nın babssıi ve buqun de Kcromanlıs IP vmelenen «şahsiyete tapma» .. «kurtancı baba» ve\a «oğuWa i'ıskın halktakl lcgudı nun varattığı pederşahı Mıtos lar gıbr BABASININ YERI And'eas Papandeu ılk once babası Yorgl Papandreu'nun venn) o'arak ve onunla cotışaral 1960 lardan kczar'ava ba^lamıstı Son onbe* yıllık karıyerı ıse şovle sıralanıyor • IİK olaraK ABD de un kazanmış bır Iktı satcı olması . • Başkan Kennedy'nln etrafındckl «Braır Trustf teknokrotlanndan koparaK Amenko da mı halıflPre katıİTics • 1965 tekı saray darbesı ı'e duşurulen b( basınn VJ muş oldL.au hukumette yer alması • Alba^lar zamarında dıştakı dırenış or gutlerınden olan tPAK» I derl olarak Avruoa nır ılerıcı ve sos\alıst portılerı ıle sıkı ılışkıler kurme sı .. • Alba^lardan sonra ıse b !ım dunyasındar ve soldan onemlı kısılerın Pasok a katılması so nucunda Popandreu nun sıyasal gucanu artırma El . Yunanistâh'daki refah dîîzeyi aldaiicıdır,, PARİS ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETIM ÜYESI KONSTANTİN ÇUKALAS: "TİCARET FİLOSUNUN GELIRLERI HEM DIŞA BAĞIMLILİĞI, HEM DE ARMATÖRLERIN GÜCÜNÜ ARTIRIYOR,, ıs Uruversıtesı Sosyoloıı Bolumu Oğİretım üyelennaen kons^anUıı Çukalas unan loplumunun ıçsaıaştan ba yana gelışımını ve bugunku yapuını şoyle anlaıı yor '1950 de bıien ıç savcşııı sonunda sava$ oncebi V unanibtan flaKt &os\al yapı tumuyte d.agümı^ıı Lskı burtuvazımn buyuk bır boluınu ^ııulmış orta sınıtın yazgısını paylaşırken ı$!>ızlık oranı gorulmemış oranlara ertşı yor. kırsal yorelerde ıse \oıtsul hoyluler an jitlık sa\aşlann yalup yinııgı toprakları euıneye üaj/ı>ordu Ulusat. felaLeıleraen çıruır saglayan her turlu ışbırlıkçı ve spekulatorlerın etralında ıse yenı bır mutlu azm'ık kuşa gı çıkmaya başladıysa da, ellerınde nakıt para tutaniar Isvıçıe bankalarının, guvencesmı ureiken sektorleraekı yatırımlara yeglıyorlardı 19oO vıllarının sonlar.na dogru ulke ancak yaralanru sarabılmıştı Yunamsıan bu donemde yoksuUarm gen kalmış bolgesınde kalr nıaya mahkum go unu\ordu Aradan geçen yırmı yıl ıçınde ıse ulkenın sosyal yapısı o denlı degışıkhkler geçırnaştır kı fızyonomısı tanınmaz nale gelmışîır Egemen bır tekeîcı burjuvazı, gıderek ulus lararası buyuk kapıtale bagh olarak gelışme halındekı baslıca sektorlerı denetımı altında tutmahta ve faah\etını bunlara yonetnıektedır Ulkedekı burıuvazınm önemh bır bölümü tarafından. Yunanıstan'ın Ortakpazara gırışıne ve Yunan urunlennm uluslararası rekabete açık tutulmasına karşı öne sürülen göruşler gıderek izalmaktadır Yunan ekonomısmın 1960 1973 donem.nde Upan^a ıle aym orataia gosterdıgı buyuk kaUınma hızı Yunan burıuvazısını bagımsızlıjm zararına da olsa ulkemn ekonomık gelecegı ve potansıyelıne ınanaırmıştır Unıversıte ogrencılen tayısında son >Ularda gorulen buyuk arcış nedenıyle de patlayıa etüUerı olabılecek je bugunku durumla ka\naşrraları guç olan a^ dmlar bır yana bırakılırsa sosyal kategonlerın çogunlugu Yunan toplumunun *Çagdaşlaşması surecmdekı yaşam duze<nnın de \ukseldıgım gormektedırler Ancak bu refah aldatıcı. oldugu olçude zavıftır da Parasal bagımsızlıgın gıderek Mtırümesı. gereksınmelerını yalnızca Avrupah ortaklanndan dejU ulkeye yerlesmış bulunan bu\uh uluslararası fırmalara u\arak çozum aramak zorunda kalan bır de^letın hareket marılarını da gıderek sınırlandırmahtadır Gorunme\en gelırlerdekı artısın onemı özelhHe tıcaret fılosunun gelırlerı ve genellıkle kopardıklan odünlerde dıreterek ul kenın dışa bagımlıhgım artıran arıvatorlerın gucunü da pekıştırmeKtedır Ulusal olma\an karar merkezlerımn ul'islararası konıonktur ıle rruazzarn boyutlara erıçen ısteklenne de bovun egmeh zorunda kalcn Yunamstandakı refah düzeyı bu nedenl"rle oldukça zavıftır Böylece ılk cıddı bır bunalımdakı duraklarrada, uzun baskı \ulan 1e bu\uk kalkınma hızının getırdıâı göreceh lo^al banştan kavnaklanan çehşkıler pün ışığına çıkmak tehhkesıni de gızlemektedır » BASININ DESTEĞI Dıktatorluk scnrası Yunanıston'ında Karo manhs.n (1) numarolı muhalefet muhatabı $oyıler Andreas Papandreu nun bır avantaıı da tTa Nea» YUNAN SOLUHDAKı KARGASAUKîÂN YARARLANMJ! GORE (AEÛSİNDİKI AHDRÎAS" PAPANDREU, KıPıLERıNE SADECE DEMAGOG VE HıRSll BıR PClıIIKACI. YUNAN İÇ SAVASJNDAN SONRA KAMPURA TOPLAKAN SOLCU GERilLALAR.. ederof Almanya Basın Danısmonı Bay Vorndron, Çankaya'dakı evınde bir yemek verdı geçen akşam. Alman Buyukelcisi Sahm ve Elcılık gorevlllennln de bulunduğu yemeğın llglnç konuklarından birı Dr Nolle ıdı Turklye'ye gelelı sekiz hafta olmuş henuz, dıplomatlıga sonradan yonelmış bır bılım adamı. Daha once unıversitede Do gu dıllerı ogretıyormuş Konuşurken ortak dostlar da bulduk. Vaktiyle Dıl ve Tarıh Cografya Fakultesınde çalışan Prof Guterbock, Prof Londsberger, Prof. Ruben, sonra unlu bır Turkolog ve Mevlâna tutkunu olan Anna Marıe Schımmel'e dönuk anılarımız tazelendı Alman billm adamları Hıtler Almanyasından kaçmıs, Turk unıversitelerınde gorev almışlardı ikincı Dunya Savası sona erınce çogu Amerıka'ya, özellıkie Kalrfornıya Unıversıtelenne gıttıler Yalnız Ruben, Dogu Almanya daymıs galıba Alman dıplomat onun haylı uclarda bır solcu oldugunu söyluyor Sofra soyleşimiz Ataturk'e yoneldl sonra Dr Nolle bır gece once TVde duzenlenen Ataturk programından cok etkilenmiş. Etkilenmesinde kişısel nedenler de var. Babosı askermlş, Halep'le yıldırım ordularındo Mustafa Kemal i de yakından tanımış. Alman dıplomat babasından dlnledıklerl, Emil Ludvvg ve Lord Klnross'un kitaplarındcn ogrendıklerıyle bir Ataturk portresı clzmış kafasında Turkıye'de görev almaktan da çok mutlu gorunuyor. Bir oralık sordu blze. F Bugunkü partifer arasında Atatürkcüluğu en guçlu yaşatan partı hangısı? Once gulduk. Turkiye'de Ataturkcu olmayan partl yok dedik, Sonra da önümüze baktık, biraz da utanarak elbet. Kac gundur başkent söyleşilerınde aynı utanç ve tedlrgınlık var Cok kışi Anıtkabire saygı duruşuno gıden sıyasal partı lıderlerlnin, komutanların yuz çızgılerinden Atatürk emperyallzme karşı savaşmış bir komutandı Oysa Turklye yenı emperyalizml yaşıyor bugun Kurtuluş Savaşının başarılı komutanı ulusal savunmamızın dışa bağlı bir duruma gelecegını duşünur muydu acabo' Ataturk ve ombargo deyımlerlni yanyana duşunemiyor ınsan Peki Ataturk ve IMF cllerı yanyona duşunebıliyor m u ' Ulkede barış, dunyada ba ANKARA.. ANKA.. Ataturk'e dönük söyleşiler Muşerref HEKIMOĞLL" yorumlar cıkarıyor Saygı duruşundokller hep Ataturk kuşagı Komutanlardan kımı Ataturk oldugu yıl bitırmışler Harp Okulunu Bakanlar, Basbakanlor da Ataturk devrımlerıni yaşamış kuşaktan «Çıktık açık alınla» marşıyla buyumusler Atanın gençlıge seslenışmı dinlemışler Ama Ataturk'u sevmekten cnlamaktan ne kadar uzaklar bugun Soyleşılere ofke de karışıyor. rış, slogonı nerelerde kaldı 7 Bır savaş yaşamındayız. Alevılık Sunnılık oyrılıkları, kavgalar, ulkuculer komandolarla faşıst tırmanışlar artıyor giderek. Ataturk un cumhuriyetl emanet ettlgl genel.k, en yuce deger dıye nltelendırdığl emekçıler bölunuyor gıderek Unıversite kapıları kapalı, her gun birkac ölu birkoç yaralı Başımızda Cephe hukumetı parsellenmış bır devlet. . Bu gercekler korşısındo. Anıtkabire saygı dumşuna gldenler Atatürk'» Içtenlıkle bakabılırler mı hıc? AMAN ACEM DEMEYIN... Alman Basın Danışmanının akşam yemeğınde bır de doktor vardı, uzun yıllar Wıesbaden de çalıştıktan sonra yurda donmuş Dr. Dedekargınoglu Alman diplomata Ataturk'ten bir oyku aktardı Iran Şahının babası Rıza Şah Ankara ya gelıyor, Atoturk konugunu ıçtenlıkle karşılıyor. Rıza Şah buyuk bır Mustafa Kemal hayranı, Turkıye Cumhurbaşkanının ıkı adım gerısınden yuruyor, yarattıgı yapıtlara hayranlıkla bakıyor, buyuk saygı duyuyor. Ataturk de konuğuna buyuk ılgi gosta riyor. Çevresındekılerı de uyarmış daha once. Aman demış. Acem sozunu hıc kullanmayın, dıkkatli olun . Konuk hukumdar onuruna askerı gecit torenleri duzenleniyor Rıza Şah gözlerı parlayarak Izllyor gecıdı Atlılar, tanklar, sonra piyadeler. Ataturk egılıyor bır aralık: Bu guzel yuruyusu acemi erler yapıyor, dlyor „ Aceml sozunun, «Acem» cagrışımı yaptığını Alman dostumuza bıraz guc anlattık Sonra da duşunduk. O zamandan Du yana Turk Iran ilişkılen de nasıl deglşti degll mı' Ama degişen yalnız bu mu 7 Turkıye yalnız Iran'dan degıl Katar şeyhlerınden bile yardım beklıyor bugun On yılda onbeş mılyon genc yaratan Turkıye de, ezık mılyonlar yaşıyor bugun .. cTo Vırıa* ve «Elefteret pıa» gıbı buyük tiraılı e* kın uc buyuk Atına qazetesmın acık comertce destegını saglaması da oldu Papandreu nun aemagog. cılgın hırslı b t polıtıkacı oldugunu savunanlar 1965 te oldugu gıbı. bugün de az değıl Tedırgın eaıcı tutucj Yunan toplumunu coreklenmış cıkar cevrelerını ya da kendı deyımıyle «establıshmentsı rahatsız edıcı cıkışları duşmanlarını coğaltıyor. Turkıye ıle anlaşmazlık konu'arında da <sismık bastırılsın .. Turkıye ıle goruşmeler derhal kesılsın . Gerekırse savaş yapıisın » bıcımınde kı demeclerı de demagoıı suclarrasını haklı gos tenyor Yandoslcr ıse bu cıkısların taktık sı/o sol strateıı ve ıç polıtıka yatırımı olduğunda dlreterek Popandreu nun bbgun bıle albayları hortlot maya. Kral Konstantin ı gen get rme\e hazır ulkenın dramatık koşulları ıcınde guc bır savn şım verdıgını ıddıa edıyorlar Bunlar ıcın Papori reu cu Pasok halkcı br akımdır Halkçı bır egı lım olorck ortaya cıkrrıştır Solun ve rrerkezın sıyasal yuvalarından kopanlar boy 8 bır akırrı3 katılmaya zaten hazırdı > SOLUN BUNALIMI Sol eğılımlı cıddı bır sanat ve polıtıka derqı sı oian ıPolıtıssın sorurnlu yazarlarındon Angeios Elefandıs ıle bu konuda yaptıgımız konuşmada durumu bıze yenl sorular ekleyerek ozetledı eHalk tabakaları halkcılıkla bır arada yaşamaya mahkum degıldır Yunan solunun bugunku bunalımı da buna baglıdır Yunan solu sosyalıst ıdeoloııyı ıcınden vurmuşîur Sosyalızm halkcılık catışmasındo sosvolızm korsı koyamaymca meydan halkcılık akımına bos kalmıştır Kuşkusuz. bu konuda bugune deK dogru durust anaıı?ler. elestırıler yapılmamıştır Pasok a ılışkın b j gunku asıl soru ıse şu o cbılır (bu yenı partin n bugunku bcımı ve etı'isı sureklı bır bıllurloşmaw oluşturuyor mu' Yoksa yenı okıcılıkların bır bcş langıcı m dır? Ya do sos/al zm halkcılık catıs mosının sonucu kes nlesm ş m 3ir yoksa hen,z gel şme yolurcJo mıdır7]»