Catalog

12 KASIN 1977 SEÇIM.. SEÇİM.. SEÇÎM.. SEÇİM.. SEÇÎM.. SEÇİM. SEÇİM.. SEÇİM.. SEÇIM.. SEÇİM.. SEÇtM. SEÇIM.. SEÇÎM.. SEÇÎM. Yerel seçimlere doğru kent kent Anadolu YAZI: Mehmed Kemai CiZGi: Semıh Baicıoğlu CHP'NİN KOMÜNİST OLMADIĞINI BİLİYORUZ AMA..,, İllorde yerel iktktar gücünü ele olmok icin ortayo cıkon «yerel halk lıderlerı» yok mu? Elbette var Bunlar ne düşunüvorlar, başa gehrler se ne yopa'lar? Bır de bu açıdan bokmak ıstedım. Adayltğını koyonlario. adaylığım kovmasa bıle partı ıcınde etkılı olanlcrla konuşnok ıste dım Boyle bakıldığında Aydın'da iki kışı sectım Daha doğ'usu secmedım, secmek istıyordum ''crşımo cıktılar. Bunlardan bırı AP'lı Belediye Boşkan adayı bankacı Sofı Candaş o'du. Safı Candaş, bolgedo onemli ekonomık bır orgut olon «Mıllî Aydın Bonkasnnda calışıyor Muaürlerden bırı. Bır randevu a'alım derken. çehırde. otorrobılıyle dolaşırken karşılastık. Yolun kenarında durdu «Beyefendi biz de slzl görmek ıstı^orduk Nasıl goruşebılırız?» «Bankoyo gclır mlsiniz?» «Geiıriz» «Saat kocta?» Saatını verdık. Gercl ceçıtll rondevulanmiîdan oturu dedlğımız saatte gıdemedık, bıraz gec kaldık Safi Condoş. kısa boylu. şık glyinen. ilk bakışta cok sempotık... Kiravat baâiamiyor. gomleğının ıcıne bir eşorp takıyor. Ceket ayrı, pantolon ayrı g.yınıyor. Aydın icln oldukca değışik «Bızırı oyumuz bugünkunden en az 6 bın daha fazia olocaktır. bır hesap yaptım» dive söze başladı. Bankacı olduğu ıcm her şeyo parasci ccıaan bakıyor. her şe^ı para ıle defierlendırmek ıstıyordu: «Bakın, gelirken görmuşsOnüzdur, Istosyonda bır taksı meydanı vordır» dedı «Burada kent ıcın bır servet yotıyor. Ben bu car$ı mevdcnına bır yeraltı carşısı yaptıracağım Burosı hemen değerlenecek. Parayı nereden bulocaksın? dıye rnı soruyorsunuz7 Hemen soylıyeyım: Daha ışe boşlarken dükkânlarm bir kısmını isteyen esnof arkadaşiara satacağım Bunu bır sermaye olarak kullanıp ötekı dükkân'arı yapnaaya calışacağım. Bu bırıncı lcroatımdır. Sonra Almanya'dakl ışcılerle ılışkner kuracağım On'arın gondereceklerl teberrularla makıneıer alacaği"rı Teburrularla rrokıneler de gonderirler. Bu mckıneler cok onemlıdır Bunlon kiraya vereceğlm Başka beledıveler Ce yapı/orlar amo. pek kıvıramıyorlar Kıraya vennce b j makineleri büyuk parolar gelecek. Teberru eden isci vatandaslar da bundan varananacakla'dır. Sonro efendım. Nahlt Menteşe. Iskender Cenap Ege gibı ıkı kıymetll ağobeyımız Bakandır hukumette. Onlann forsundan yararlonacağım (Ismet Sezgıntn nedense odmı anmıyor. anmoktan da cekınlr gıbi davranıyordu) PARAU JAHSIYET Sonra sanay! tesislerl kurocaöım. Boralara yoksul ışcileri 250'şer lıraltk senetlerle hıssedar yapacağır" Yıl sonu gelınce temettülennı aldılar mı, şıkır şıkır bmlıklerı sayacaklor Avuçiormın ıcınde yoksul ışçıler bırlıklerin sıcoklığını auyacaklar» Bana dondj, bır sır venyormuşcasına gözlertmın ıcme bokarok, . «Bılıyor musunuz?> dive sordu «Para cok önemll bır şeydır. Para Insana şahsıyet venr Eğer bır ınsar.ın parosı yoksa şahsıyetı de yoktur. Onun ıçın ışcılen sanayı kuruluşlarına otlck eaeceğ'm. oman para sohıbı edeceğım. Böylece şahsr,etlerıne de Kavuşacakıar * Sozunu bıtırnvş ve rahatlamış adamların holıne buründu Yuzume bakarak «Daha cok dusündüklerım ve soylıyeceklerırn var cma > dedı cŞımdılık bu kadarnı soylüyorum Otekılerı söylersenı kapcnlar olab'l.r» Kaptılar mı kapmadılar mı bılemiyorum Amo adavhğı kavbefnesıyle Safı Candaş'ın tum bu hayalleı de yıkıidı gıbıme gelıyor Neyse1. MSP I! Baskanı Tevîık Ozalp v°ktu. Ankaro'ya giirtıiştı Olsa do Styasol Bılgıler'den rnezun, MSP nın 77 seçımlerınde Aydn Mıitetvekıiı adayı hclen n yonetım kuru'u uyesı, tuccar Orhan Erdem'aen daha fazıa bılgı vermıyecektı. Beıiı kı MSP'nın bu'adakı ası Orhan Erdem'dı. Kcrdeşlerı gıbı burada tıcaret yapıyordu. Hanı şu, televızyon, buzdolabı, radyo, her turlu eiektrık oracı het tuiu ıvır zıvır satcn dükkânlar var ya. onlaraan... YaKasındakı Mülktye rozeti hemen secılıyor «Birkac yıl ögretmenlik yaptım. Baktım kl, olmayacak, Sıyosal Bılgıler'e g'ttim, orcryı bitıraım Bıtırmce devielten h'C br şe/ ıstemedım. viemlekete geldltı (Ayaın'a) blraderlerln tıcaretıne atıldım Boylesı da'ia lyl...» Durdu. dukkön.T ortcsında. ayakta konuştuğumuzun farkına vardı eHele şoyie bır yere Oturalım » dlyerek dukkânın bır koşes'ne ceı<tı Satılan molların arasında bır yere ıliştık Tatlı tatlı aniatryordu Bız.m llgıyle dınledığımız> gorunce coşkuyla anlatmaya oaş adı. 6ERKİ DAMGASI «Bız mılli görüş dıyoruz. Başkaları pek anlamıyor ama, anlatmaya calışacağız. 8una Isiömî Görüş de denebiıir. Ar.cck Islâmı Göruş denmce ters anlaşılıyor. gericı bır damga vuruluyor TıpKi solcu göruşterln tümıme komünıst damgası vurulmosı gıbi... Onun ıcm blz anlatırken mlüi goruş dıyelım > Bır slgara yaktı, bize de sundu. Ötekı MSP' lller gıbi slgara icmekten çekınmryordu. OnlaroaT slgara yakarken daha rahattı Kımbilir başka şeyler de ıçebılırdı. formodım «Blz mıllî goruşu labana yaymak ıstı/oruz. Mılli görüş aynı zamanda bir ekonomık goruştür emperyolızmın her çeşıdıne karşıdır. Emperyalızn Doğu ülkelerinl asırlardır sömüruyor. Mılli goruş • BAJIKACI MF1 CANDA5 «BILIYOR MUSUNUZ? ÇOK ONEMU BIR ŞEYDIR PARA INS'ÎIA SAHSIYEÎ VERIR EĞER BIR IN3ANIN PARASI YOKSA ŞAHSIYETI OE YOk'TUR ONUN 'C'N ÎÇÎLFR1 İ A H i V Î kl'RUIUŞ.ARİNA ORTAK FDECECiM ONHRI PARA SAHIBİ E05CEGIM. BOUECE 5Ar!5IYETURi*iE DE KAVUJA CAKLAR > MEYOANÎNA BÎR YÎRAIT! CA^ÎSI YAPTIRACA 6lM BURASI hEMEN DEGERıENECEK. PARAYI NER 04H4 OiH BÜIACAKSIM OIYE Mi SORÜYCRSUNÜZ? ESKAF ARKADAJLARA MAYA ÇAUJACAGIM.» • M5PİI HıCCAR ORHAN ERDEM «BİZ CHP'NİN KO ML'NIST OlMADlGiNI BİLİYORUZ. MSPLİ ORHAN ERDEM • «Elr CHP'nln komünlst oJmodığını bfflyoruz. Ama AP, ortada d'jrdukca bunu tabanımıza nasıl anlottrız?* AMA AP ORTADA BANKACI SAFİ CANDAŞ ePora tnsono ş^hslyet wrir Eğer bir insan parası yoksa sohîlyetl d« yoktur.» 1 DUROUKCA BUNU TABANIMIZA NASH ANUTABIURIZ7 BIZIM ÎABANIM'ZA AP Ç0< YAKtND'R TAB4 HIMIZI ADETA BIR ÖRUMCEK AĞI GIBİ Bır süre dükkâna gelen alış verış eden müş terilere boktıktan sonra cnlatTasını surdurdu. «Bızler gecıcı br kuşağız Bu>ük Doğu dergıs'nı OKuyarak yetıştık. Be kı s z sevmezsınlz ana, Neclp Faztl bizlere Baf 'rfon uzaklaşmanm, Doğu'.o sarıimanın \olunu gostermıştlr, Ondan cok şey oğrenmışlz Bız bır sure MHP'lı de oldjk. Sonro volumuzu buldut'. Turkıye gunu gelmc» korma düşunceden kurtulacak. kendinı bu acnktır Amo bu arada bızım kuşakiar arada ez lecekTiış. ne cıkar'7 Sanır mısnız kı. bız o\!arı fabrıka ıcrn alıyoruz Fabrıka yapacağız dıye o/ topluyoruz' Hayır bız Isiârrm yolunda olduğumuz Icm oy afıyor"uz.~ Oylar bıze is'ân \olunda o'djğumuz ıcn gellyor.» «Yanl s:z ötekı mOsıümanlardan daha müslumonsınız öyle mi''» «0>le... Islâm'dokı lıderler kendl cıkorlanno bakı/or'ar. Islâmdan saptıiar. Gercek müslümonlar Osmaniı İrrpcratorluğundo da bızlerden cıkmışt'r. Aydın'do 900 o/umuz var. Bu 700 oluf, 1200 olur. Kimseye kaDtırı.'oyacağit, secımlere ke'dımız gıreceğız Sec rn ortakhğı da yapmıyacağız> Duşuncelerlni acı"< söylüyordu, ne denır'' Sonuna kadar zevkle d'nledlk. AP, Aydın'da MSP den hıçblr şey koporamayacaktı. SAÎACACIM IJt 6ASLARKEN Ol'KKANlARIfl B!R K'SMIHI ISÎEYER BUNU BİR SER MAYt OIARAK KÜLIANİP ÖÎEKI DlkKÂKLARl VAP buna bir tepkl oiarak cıkınıştır Arap islâm ulkeierı empepy'alızm'e mucadeleyı gereKtığı kador yapamıyor Bu ulkelerın coğu da emperyalızmın kucağ na duşrrüştur Bız Petrol Bakanı Yomanı'mn bı( rıason o duğunu bılı\oruz Ondan Isıâma hc.ır ge'mez. Başko Acp ılerı gelenlerının de CIA'nın kucağma duştugunun tcrkındavız. Onı n Icm mıllî goruşu \aymak LZU" raman ıster. Blz go'uşumuzuT on'oşı nasını lelsefemızın ya.ıırrasını 7cmana bıraKTişi Bugun AP lıbral bır partıdır Devrını bütGn lıberol pariıler gıbı tomamiorr'stır CHP ıse bıroz devletcı bır lıberol partıdir CHP'nın yanında AP esktmıs. bıtmiştır. Bız yenı fıktrier getırıyoruz. Blz CHP nın komjnıst o'r^adığm1 b ! yöruz. Ana AP bılprız^1 B'z n tabaOıTiiza AP cok >ckındır Taortada durdukça bunj tabcT n,za nas I ar.atabaniTizı adeta bır orumceK ağı g'bi sarnıştır. CHP ıle ekonomık b.r ışbırlığıne glrdığımız. emperyalızme kcrşi fclr savcş verdığlmiz tokdırde, bızım tobana doner, »Bokın goruyor musunuz'» der. eMSP. konünist'erle bir hükumet kuruyor > OTun ıcm ılkın bız CHP ıle bır hukumette beraber olcmazdık Bir tur daba dönmeîiydi 8ız CHP ı'e ısb rlığmı tmam Haî'p Ckulu oğrenclerıne. r'ezunıarına anlotamoyız. Anlotma^a colışsak aa o kadar güclü değılız. Onan ı c i tabanımızı AP nın şerrlnden korumak Istıyoruz.» Sovyet «Ekım DevriTiiınin 60 ıncı yılı oolayısıyle, Sovyet Elcilığı'ncle venlen kokteyle ge lenler seyrektı başta. sonra sonra kalabalıklaştı salon. Protokolda onde gelenler. üst salono cıkanlmışlar, orada oğırlanmışlaraı. Mustafayef, ağırlanan konıiKİara tercümanlık yapıyor, Sovyet Buyükelcısı ba zılannı kapıya değın uğurluyor du. Merdlvenden ınsrlerken göru yordum.. Senato Saşkanı Sırrı Atalay. Genelkurmay Boşkcnı Sancar. CHP Genel Başkanı Ecevıt, daha Hacı Başbuğ da orada değıl mı? Elbette bır Başbckon Yardımcısı gider boyle KOkteyl'ere. ne var bunda ya. faşolar, foşıgeier nasıl korşılarlar bunu ne bıleyım9 TİP Genel Sekreteri Nıhat Sargın. SDP Genei Başkanı Aybar da oradaydıiar. Tabiı Se natör Suphi Karaman. TıP'.n istanbul'da düzenledığı toplantıya katılıp aönmustü. Toplantı cok görkemlı olmuş» Denız Baykal, Kâmil Kırıkoğıu oradaydılar Baykal da ust salonda ağırlandı. Aslmda ust salon deyıp de. yalnızlıktan pat lıyormuş insan. Bırkac kışi var. tn cin \ok. Kalabalık ıcnde, tanıdık yuzler arasında sıkılmaz oysa İnsan ihsan Sabri Bey, uzaklardaYdı. lyı kı gornedı Suleymon Be/ ds geimıyor boyle gunlere. BT kez Podgornı. geldığınoe gelmıştı Garson gıbı fotografını cekıp bastılcr dıye cok ıcerledı Bır dchn da uğramadı. Ismet Pasa sag olsa gelıro1 Garsonian Bulvar Palos'tan ge tırmısierdı Ruslar. Onlar da o° lıî^kacılorı bır bır tan'voricrdı.. Vedat Daiokay gelmemıştl. Oyso. çecmis yıldönumlerınrifl gofurdum cr.u Vedat Bey. Sov vet'er'n Kavaklıdeıe yolu icn uc netrelık orsayı vermemelerı ne ıcerlem ş Onoon g'tmem.s koklevie.. • Türkıye*yi voneten pohtıkacılara boktığımızda. cok değıl bundan 40 vı' oncesmın. sonrakl geiışmelerın ınerıni göruruz. Ataturk'un dsvrımct vopısı. İnönü'nun tutuculuğu, Mende ANKARA NOTLARI Yakın tarihten akla gelen ilginç anılar Mustafa EKMEK0 Celal Bayar, ittıhalcıların rehtnesrydl Atatürk'ün yanmda Ataturk, İttihatcıların son Valıntısını, değerlendirtniş oluyor<ju boylece.. 1S46 Demokrat Partlsl, Turk halkımn orgutienme gucuyle, ittıhatcıloroan yarorlanmişttr. îttıhat ve Terakkı Fırkosı dıye bır fırka yoktur amo, çoook o ı celen ona oy kullanmış secmenler yasamGktadırlor doha. Bugun de oyie değıl mi, «Demokrot Partı» yok, (akat secmenlsn duruyor. 1948 50 arasında. trenîe istonbul'a gıdiyordum. Konv partıman komşuma, «Hangi partlyi tutuyorsunuz?» dlye sormuştum. Ne karşılık verse ryl Evtadım ben Ittıhatçryım. Şlmdi o yanttı daha iyı değerlendlriyorum. Celal Bey, 27 Mayıs'to alınıp göturuîurken ne tiemlş? Ben komltacryıml demiş mi? ismet Pa^a, tutucu öedik ya, tutuculuk gencılık defiıl. Düzenden gelen bır tutuculuK onunki. Fethl Celıkboş onuT Sonayi Bokonıdır. Sevket Roşıt Hatrboğîu Tarım Bakanı, Resat Şemsettln Slfer. Tahsln Banguoğiu Millı Eğıtim Bakanlarıdır. Koy Enstitulerıni elryts acdr, yine eliyle kapar. 'smet Poşa bir gun Pembe Koşk'ün bohcesinde Kemal Sa tır'la b'rlıkte dolaşıyor. konuşuyordu. Gırdım bahceye Yanlanno vordım. Şöyle dedı: Bugün bende haber yok, sen soyle bokolım... Pcşcm. eizi uzgün göruyorum.. Yoo, nsdenmış o ' Çünkü paşam, kurdufluruz, yaşatmak ıstedığlnız duze rn sallandıgını. catırdadığmı duruyor, gorüyorsunuz. Bu uzuyor sızi.. Kemoi Sotır'o döndu: Neler soyiCyor bu yahu? G6revim Paşa'yı konuşturrraktı Sordun Pekı. îiz ne düşunuvorsu nuz Paşom'' San soyledın yo işto,. Ho dı bakalım, dıye aîlattı res'ın Süleyman Bey'ın gericliıgı. kolay acıklanır duumo ge iır.. Inonü Eağıığındo bazı gaze tecı arkadaşlonmıza onlattı. OQ madı Metın Toker'ın yazdıklann do da vardır belkı... Atatürk'iıiı olumunden once. lnönü'nün Basbakanlıktar» cyrılıp yerıne Celal Bayar'ın gelmesınm nedenlerı? Nıye Celal Bayar do başkası değıl... Bir dostla konusuyoruz. Yan ışır\ asta'fını arıyoruz.. Bak sana anlatayım. dedı. 1953'te Marsılyo'dan vopurla Türkiye'ye dönöyorduk. Vapurdo Seda*. Sımavı. $ukrvi Kavo öo vord !ar Şukru Kayo'yc senın boro bcrduKİa'int sor dum, Karşılıklcr oldım. Bunları anılonmdo vazocağın. Pekl. neler aiioîti Sukrö Kaya? Atatürk'le İnörü'nun aroîsrının neden ocıldığını. nasıl açıldığmı aniottı. Sonra şöyle Ğtsöı: « Atatürk hepimize soyadlarımızla seslenırdı: Saracoğlu, Koyo. Aras.. Fılon. Bır Ce'oi Bayar'a «Beyefendi» derdı. Bız Kendı aramızdo. «Herholde İsnet Paşa'dan sonra bu» dıye konuşurduk. Ismet Paşo'yla Ataîürk'un aralarının acılmasındo uc olay vardır. Bıri Nöyon .Tıeselesı. bin. o zamanki tonm oolıtikası ve Atatürk'ün Tarım Bakanının değl$tirılmesl ısteği f.ıan Ataturk, tarım polıtıkasını beöenmıyor, Tarım Bakonı nın değiştırılmesını ıstıyordu. Yemekte bu Tanın Bakanı kor.usunu Ismet Paşa'yo sordu. Ismet Pcsa. «Torın Bakanı değiştı efendım» dedı. Gercekîen Ismet Paşa. Ataturk'un ısteğına uyarak Tonm Bakanını değıştırmıştı Fakat AtaîurK, bu sozu duymadı. Konuşnasını surduru yordu... Istersenl2 Şükru Koyo, tırnak icinde onlaîmış cimcsm da bsn yorumlayarak anlatay m sonrostnı... Bır de Ismet Poşo, o sıraaa bobreklerınden tiehşetli hcstcd,r. Kıvranan Isrret Pasa ne yo pocağını bı'ememektedır. O sırado bır de kardeşı olur. Poşanın onnesı. kardeşının ölumunden belkı yeterınce ligıienme dı drye^ İsmet Paşa'yı sorumlu tutar Ona da uzgündur.. Ust uste gelen uzüntulerle, bır akşam yemekte, Atatürk'e karsı sıcki sofrosı..» deyıml ağ z.ndan kacıverir. «lcki sofralcrında karcr almıyor..» gıbi bir söz. Bu Atatürk'ü cok yaralor. Ismet Paşa'ya Şükrıi Koya gıder. sonra ismet Paşa şö/.e der: Biüyorum, söz de oğzımdan kactı. Bır yolunu bulur bân ozur oıierım Fakat Ismet Paşa'nın özür dılemesıne zoman kalmıyacck tır. Ataturk. Ismet Pasa'yı hıc oımazsa bır sure Icın yanından uzoklaştırmaYO karar venr Yer.ne. beklenen Celal Beyefencı geiecektır.