Catalog

DÖRT CUMHURÎYET 17 Eylül 1875 ABDULCANBAZ c c (. )evlet Yokuşu Ali Nejat ÖLÇEN 48 Bırl Danı$manlık vapüğım ana yapıda. bteki d» kıralayapıda Mimarların dılinden de anlasaydım hsnı nerde>se mutlu olacaktım Önce yırmı gunluk geaye çıktıgımız zaı Danımarkalı guruba karsı oldukça güç dunımda kaldık Biner ıki mımanmız da yol boyu arabadan ınmeye yeltenmer Alan ne denlı guzel ve ılgınç olursa olsun arabanın oadan seyredıyorlar, bazan canları dılerse makınelerim uzatıp graf çeKiyorlardı Bır gün genç olan mımanmız heyecanla rdı Arabayı durdurdu Ve koşmaya başladı Yeni yenı ilgı Jjor çe^reje amaçılan. Çalılarm gerısınde kayboldu Biz de * yayıldık Danımarkalı irl yan «dtmın adı Ole Elweg Kısaca Ole dı:z Sakalh olan Gustaw En gençlerı de Bo Pet«rser. Bol resım çekıyorlar Saatlerre yuruyor, yorgun argın arabava avorlar Deıterlenni çıkanp krokı çiavor, yazı jazıyorlar m genç mımar da bdyle yapmahydı. Ne o Ne yapıvor' bızım ıar Çakısını çıkarmıs ne kesivor î n irı dıkenlı ıkı adam jnda kakrus dalı kesıyor Ankaraya goturmek ıçın Bu kaaar igunu gormemJs hıç Otekı mimar otuz b*?s yaşlarında daha başlıydı îskarpınle geldıgı ıçın, bır ket olsun dısan eıkıp da yurumeaı. Ole hayrandı masmavı denızle kuc»kla$an koylara Çırılçipsoyunuk denızın ıçınde saatlarca yuruyordu Sonra heyea yanımıza koşuyor. Kumları eze eze. Ve de çukll sallana >na «Altmış bin yatak yerleşır buraya. Inanılmaz guzellık» IU avuçlayıp savuruyor «Altın bu, kum değıl», sonra su ıçme ı arıyor Genç mimanmız «termosta var dıyor «Arabada» Elweg gulujor Susamadım dıyor «Altmış bm yatak» dıye ldan'jor «Gunde altmış bm kışı, onlara »u gerek» Sonra ıızı donunu gıyıyor Su aramıya koyuluyor Kendnini yorargın ızlıvoruz Bır dere gorüyor. Cılız Saz bıtkılerı var, c öbek >er >er Elını daldınvor suya Sorra yalıvor avucunu! îlu de$ıl» dnor ıNe olur ülkemızde dogsaydın Ole Elv/eg düşunuyorum. Doga bu denlı sevılır Hayıflanıyor, yüksünüım Olgaçla konuşuyoruz Olgaç yardımctm simd'ı bemm «Bır dane Ole Elweg gerek bıze» djyorum Yurumeyı surdürüyoIlk haftakı yorgunlugumuz geçtı artık Alı$tık Ikı mimanı arabada bırakıp alanda Danımarkalılardan a?afı kalrmyoOlgaç «Ankara'ya dönunce bu ıkı mımarı dehlıyelım» dıyor. ylıyomm Kuçümsuyor Ole, »imdı bm Arabadan ınmeven larları gosterıp termcstakı su 60 bm turıste yeter mı dıye 15 or Içerlıyorum Gösterırım ben sana Ole Ovada su arıyoruz. Uzakta denız gorünüvor Kum yıgınlanuzerınde dıkenJı otların bittıgl ekzibelerın gensinden çıvıt ısı denız Genmızde gögu delen yalçın tepeler ^ar Su olmalı cia kesın kes dıye duaunuyorum. En önde koşar glbı ytirüjm ÇOCUKLAR D«mırci dükkanında bır Kadır tanıdım Cıbalı fabrıkasmm ardındakı, eskı, çok eskı evlerın altındakı demırcı dukkinlanndan bırisınde. Yaşı on ıkıydı Ma\lydı gozlerı Kırın pasın ıçınde, komur karasınm. ıs karasmın altında dunı mavı gözleri aydınlık. ışıklı bir su gibıydı Bir yatalak anası vardı, ona bakıyordu Babası hayirsız çıkmış Ne olacak, o anasına gül gibi bakıyordu ya Kendmi bıldı bilelı çalı?mıs hıç kımseye muhtaç olmamışlardı. Altı yaşmda sımıt, sakız. şeKer kıbrıt, flrkete satmağa başlarruş. sonra başka başka işlere gırmıs çıkmıs. hepsınden de para kazanmıs, evıni gül jnbi geçindirmiş Kolları incedktı Göfsünün kemıklen inip ırüp kalkıyor, soluklannordu, ıpaçık. kendmi işme vermısti, kocaman körtiğü çekivor, köılerden kıvılcımlar savruluyordu Derken bır kırmızı demın delıkanlı Ustayla bırl'kte dogmeğe başladılâr demır ezıldı sundü, inceldı. yufkalaştı. karardı Gene sok tular oeaga, Kadır korugun 8apına asıldı gene Körtik kocamandı Kadır ın ıkı mi»li kadar. Dı$ardan caddeden çamurlan sıçratarak otomobıller, otobüsler kamyonlar geçıyordu. • Elme saglık Kadır UsU, «lın dert gormesin.» dedım Doğruldu, komur karasına bulanmış yuzu açıldı, güldvl, gtılüşu bir çıçek gıbı açtı Zayıf kollan yorgun yanlanna düştü • Sağolasın abı, dedi, körüfunti çekmege başiaaı Kadir Usta'mn konusacak vakti >oktu, yakasını bıraktım İNSANDIR YŞR E A AA KML Çizgıler Turhan SELÇUK Fotoğraflar: Ara GÜLER «atıcıiar, bir hayuhuy, bir kıy met. insanlar ustuste. çavıra s nlmışler Kebapçı arabaları. k bap dumanlan, kebap kokulan Ortalığı bır hoş karmakarıs k kular âlmış. Ormanın ıçı sıı sırta ınsanlarla.. Her şey kı leş ıçınde, naylon pıslığı. Çayı hk. ormanın ıçı gazete kagı naylon Oıslıgi. naylon pisliğı < ye ıfrenç bır şey var . Bu p hk ıçınde bıle insanlar Gubr ye gomulmuşler gıbı. Gırtlakl nna kadar Çbpler ulu çınarl rın altını, ormanın ıçıni, çayıı Usmnu doldurmus akıyor Çoc Iar bu çoplakte top oynuyorl Bu koca kalabalık ta şehird kopup, havasi7İıktan susuzlukt kopup, burava gelmışler. azu hava ıçın, sozumona temlz ha içın Kır ıçınde, pıslık, ıgrer hk ıçınde yuzüyorlar. Bır t çöpçu olsa burası temizlenır. G ledıye Başkanmın da evı buı da, bu koskocaman çoplugun tasında, bir bahçe Içınde. Bemm arkadaş, Kadır. u bır adam Oylesıne ustalaşn kı hıç sagına soluna bakmadı \akıt yıtırmeden amacma doğ dan pdıvor. Çocuklan balon ı cak çocuklan. elıjle koymus ı bı konusmus anlaşmış gıbi t luyor, yanlarına gıdıvor. satırıvor balonlannı. Gittıgi hıc 1 y r d e n boş çıktıgını pormedirr O d» gtizel nç*n bir uçurtmMi olsun Istlyordu.. Kadir ustanın hayalleri Hıkâjesı uzun olacaktı Kadır Ustanın Sevgı dolu olacaktı. Anası felçli eliyle her ıjten donüste onu okşayacak, fırından alıp getlrdigi sıcacık ekmege hay ranlıkla bakacak, koklayacak'i \em (ırından çıkmıs ekmegı. o ğ lunun guzel yuzüne, aydınhk auru mavı gözierine dalarak Kız kardeşı onun elme su dokecek'i eski bır bakır ıbnkten Çabtıcajt sofrayı kuracaklar ikı kardeş, analarının jatagının yanın». sıcak ekmegı uçe bolecek, fasulva, ya da patates >emegıne ekmeKlerını bana bana yıyeceklerdı. Sonra Kadır Ustamız sınema>a gıdecektı Kadır ustamız sıneır.ayı çok se\erdı Sınemadan dnce atlar ustune uçsuz bucaksu ovalar, duru pınarlar. sılâhlı, guçlu adamlar, karlı dağlar ustune hayaller kuracaktı. Halıcın kokulu, agır, pis havasını unutamk.. Yıkık, çamurlu, tozlu, leş gıbi kokan manalleM ıınutarak bır yerlere uçup gıdecektı Belkı ateş, belkı sa\rulan kıvılcımlar gırecektı duşune. butun gece demir doğecek, kmlcımlan savur'acaktı. Bır meraklı lııkâjesı vardı Kadır'ın Onunıa gunlerce konu?mağa can atıvordum kımdı neydi, 0 nasıl bır adamdı Kadır Onunla konusmak ışınden alıp onunla bırkaç gun dertleşmek nasıp olmadı bana Bır joljnu bulac*ğım Kadirle konusacağım. M«raktan delı olmorum. Bırden bıre tutUn denız kıyısmda türtın tarlası gorüyorum ko>ıu aılesı Denız* küsmüş gıbı sırtlannı donmü? agaç armdan japtıkları sayvanın golgesmde oturuyor Adamın u guneşten vanıp kavrulmuş \nadoluyla bırlikte denıze ınadam Su var, aıtı metrede »u v«r Bostan kuyusundan anjum bunu Kosup gidiyorum uzaklara. Ole aranıyor Tutün tarıası kayboluyor solumuzda Kavbolsun Tekrar lecegam «Burad» su var» dijorum Oleye bırden blre. Termosta mı, dıye soruyor gulerek. Yere eğılıp bır tutam ot kopanyorum A^ucumun içında sturuyorum otu Ezıyor, burnuma goturup kokluyorum Altı rede SÜ var dıyorurn. Ole manmıyor, yUzume bakıyor. A^tık senı tutun tarlasına gotürebılınm Orada görürsün su. kaç metrede çıkngmı Bostan kujnısundan kovsyla su çekerelbst Bo^Ie oldu o gıin Ole bizi ktlçümsemekten vazgeçTütun tarlası, Anadolu ınsanı \t bostan kuvusu Hepsı denıellı me're uzaklıkta. Ne bır kayık « ne de balık. Anadolu p yerleşmıştı denıze. O\ LIRA Kaş'a yolunuz düserse, dunyamn en güzel ilçesı burası derız O zaman eğer aynı düsüncedeysek, sahlldekl çınann altmsandalvalardan oırıne oturup ça' ıçi 117 Denz mavn ydan bır djzev olarak, dennLklsn ça> ıçenlerden gızlıyor sasınız ^rkanızaa jeşıl verıve^ıl bı. \a •'v u<aniı w t, ıg.aı ıMİıklerınde kayoolur Ikı mavı arasındasınız artık Kuşku• mutlusunuzdur Yaoancı urıstler gelmış ılerde bır masajı re emıştır oelkı Cınarın japrakiarı nı^iıüivor ıvt, a\ız vır ın armda Ole a\akkaoısını boyatıj.or Bir baragmı uzatmış jacı ÇUCUK DJ denlı bınuk pabuç goımemis besbelli Ikı katı ra almalı Sardab.ada ?enje kavkılıyorum Baş.ım çıııann .desıı.e doxunj\or Ş.nidı sı^a o'eriı pabu<,ta Fırça gıdıp geor Iıerde S'vrı bırsaç «aja fıılanns deuizden Derızı kırıp mış sankı Martılar ugaşı.vor. O»e n.n kâta gııneş gozluk.erı r Pabu'lan bo^anrlI ikısi de parl'vor Ve yapıjor Ole' KâparaM kapıp cebıne koyujor çocuk Boya sar.dıgım me?ın <ıiıgmaan omuzlaila^a çalısıyor Ole yanm.da şımdı Çmara janmış On lıra verdığını söylüyor. Sonra çocugun parayı sü kaptığmı anlanjor. «Orce vu'ialadı sonra havaya kaldırıp ktı Ccbme ındırdı. Vç eylemde yaptı bünu» dıjor cBelki ilk z ooyle para alıyor • Ole've bakıjorum Tam arkasında bır adam var. B.yıklan dagının uzerınde çalı gıbi fışkırmış. Ole'jı dinler gıbı yapılum Boıccının aaı ne dıjorum Adam a Ole anlamıyor. Rus• , Rustenı Hemen arkasından .Rustem, ;abancmın perasım n rı >er» d.\e seslenıvorum Camlemı bıtırrr.eden «Tuborg ıçer ısın"» ch\e so.ujorum Ole'je Almanca «\a» dnor îçecek. >ruk geı'p kuçucuk parmaslar^le Ole'nın omuzuna vurjyor. e ıiın a ucur.da on lıranın ustu \ar şımdı Yonumu denıze ın'uorjiı ^a\gısız Denız masmavı Ole'nın sesı gelıvor kuıama .Çoou, paranın üstfınu verdi dıyor Venr elbet «Çocuk ıkiul S17 bu\uk ulussur.uz dıvor Ole Biıytık ulus olmamızla r.lenrr.ı\or gıbiyım Kaş dünjanm en guzel ılçesı. (UEVAMl VAR) • «Usta olduk» dedi, «balon ustası, hangi çocuk hangi balonu sever bilirim. Şoyle bir bakayım, o çocuk hangi renk balon alacak, babası ona kaç tane balon alabihr onu da bilirim. Usta olduk abi, usta...» • Kadir de yerinın bilıncindeydi, Basınkovdekı çocuklar farklıydı, çunku onlann ozel okullan vardı.. Florr»'v» yoU Her zenaatın bir sırrı vardı Kadir de balon ustasıydı Ti, yesil, kırmızı balonlsr üstüst« Üstüste iki adam boyunds, »sen jelde şısmış, sallanıj orlar. Kadır parasım sayıyor Ne kadar kazanmıs ola bugun' Dalmıs, habıre savıyor Zor çok zor bır şeyler çdzüyormus gıbı. Paralan n üstüne yummuş vanına yore«me de arada bir kuîkuyla EOZ atıvor, sonra hemen !?ene saymaga dalıvor, kendinden g«çmls sayıyor ha sayıyor. Vardım başucuna dıkildım Iar. kma bıle varmadı Bır ıkı adım attım, elimdekı dalı kırdım, dal çatırdadı, duı madı. •Merhaba.> dedım. Basmı kaldırdı vuzü allak bullak Sonra bırden dostça gulümsedı. «Saya saja bıtiremedin,» dedım «Bereketlı olsun • • Sağol,» dedi. «Gensini bırlikte sayahm.» Yanından yer açtı. «Gel otur da sayalım » Elli beş, altmış, •ltmıs bir.. Savmaga basladık Ufaklıklann dısında tam tam yüz seksen Uraydı Esen yelde dalgalansn balonlan, önündeki gepetteki şismemıs balonları gosterdi, «Bunlan da satarsam, bugun hepsınl, bır mislinı bı!e satarım Floryada kılabalık çok bugun > •Usta olduk » dedi «Balon ı tAsı Ben hangi çocuk hangi t lonu aever bilirim. Srtyle oir t kayım, o çocuk nangı renk ( lonu alacak mlırım BB^ISI C kaç tane balon alabllir onu bilirim Usta oıriuk abi, ustı Her zenaatin bır sırrı var oa satmak da sır. ustalık ısteı l ta olduk balon satmakta Bn mahalleden çuk kışı oana hevı lendi balon satmağa kalktı l&s edip ıkj gunde sermaveyı ı dıye \ükledller Her ışın bıı conu var abi. Balonculuğun conunu da ben bllirım Bak t bak ılerıve •u ağaçlann altını • kılere vere ıcılım sermışlere cpre kavnıvor Bak say bakal kaç çocuk var ortada top oyı ynrlar. Tam on bir çocuk orada On bır çocugun vedis balon satacagım Dort tanesı masacak Belkı d? alırlar I zı kocaman saçiı sakallı adam da balon alıvorlar senın kaı bo^ları. balon uçurujorlar, e rını çırparak. Onlar çocuklufc rında nıç balon uçuramamış ya da t>alnna doyamamışlar. ! çocuklueunda hıç uçurtma uç tun mu?» Balonculuğun raconunı da ben bilirim • Basınköyun çocuklan başka ozel okullan var A\ağa kalktık. o balonlannı çalıdan çozdü, Florj"a'ya aşagı jola dujtu. «Hıç korkmadın mı?» • Neden korkavım'» 1 • Benden" Paralan sajdırdm bana Ensene bır yumruk, psjalar da cebe » Guldu «Ben seni tanımıyor muyum sanki,» dedi «Senın uçurtman \ok muydu geçen yıl Basmfcdy'un çocuklarıyla uçurtmuyor muydun'' Ne guzel, ne kocamandı senın uçurtman . Ta yükseklere çıkmıştı» «Neden gelmedın sen de yanımıza ?• • Utandım. gelemedım.» «Ne vardı utanacak""» «\e olacak, Basınkoyiın çocuk lan başka Onlann bzel okullan var. Bızim yok » Bir başkasına koydum Kadir admı Olsun. konusmasam da nlur, Florj'a'da, FloryB parkında, Florya ormanında dolaşırken Daska birlsıne rastgeldım Kadıre benzıyordu Onunla arkadas olduk. Bunun aamı ben Kadır kovdum. Tıpkı Kadıre benzıyordu Bunun da duru mavı gözlen vardı îlkokulun dordune gıdıvordu Boyu Kadır'den daha kısaydı. Boyu kısaydı ama omuzları daha genış ti Ormanın kıyısıra çokmuş para sını sayıvordu. Balonlannı yandaki çalıya bağlamıştı. San, m« «Mâdem hoşuna gitmiş sen de yapajdın bır tane • •Yaptım," dedi huzunle, basansız ınsanlann kırılmışhklanyla «Yaptım ama olmadı. Kuçucuk. Ustelik de çarpık. Senınkı goğun otekı ucuna gıtmıştı, bulutlann ardma » •Bana geleydın, sana da öyie bır tane yapardım > Gene guldu apaydınlık. «Senın janına nasıl gelır de senınle tanışırdım Babam senı tanıjor» «Baban kım?» •Bab&m isçı Fabrfkada > Babasının fabrikasıru söyledi. Uraklarda bir yerdeydı (abrıka. O fabnkada durmadan olaylar çıkıyordu. Son bir olay daha çıkmıştı. Onu sordum. «Sorma • dedi lçini çekerek. •Kabak bızım başımıza patladı. An,» dedi sonra da ekleöı. «Senın uçurtman gibı bır ueurtmam olsa, on lıra renrdım. Bana bır uçurtma yapar mısın? Vaktım de yok ya • Boynunu büktü. fVakit bulur da bu güzel uçurt mayı ne saman uçururum? Değıl nıı, kımbılir sen de ne guzel uçurtmalar yaparsın''» «Yaparım,» dedım. «Bana da yapar mısın, kağıdını, ıpınl. çıtalarmı ben kendım alırım Istersen sana da > «Yok,. dedım «hıç bır ?ey istemem Sana ysrın çok guzel kocaman, rcnk renk bir guzel uçurt ma vapanm • «Olmaz • dedi «sana zahmet olacak CstehK de masraf edecelc sm, ton kadar bemm ıçın. kâfcıdını, ıpını, çıtasını ben alırsam vap Param varken degıi ml, pararn olmasavdı o başka .» «Hakhsın > dedim «paran varken... Doğru . Getır katıtlan ıpleri. çıtalan, yapayım sana uçurtma..> Çok sevındı •Mahallede en buvuk uçurtma benim olacak • Başkanın evi de çnplüğün ortasında Se\ınç ıçındç Florva'ra Indık Çok kalabalık \ardı Bır yanda kebap pışırenler çadırda bakkal, manav dukkanları bıra satsnlsr gazoz satanlar, sımıtcıler, gezjnn «Neden sordun'» •Sen uçurtma uçurtmtyı ( sevıvorsun da . tçınde kalrnış 7 masın. dıve düşundum » • Kım oğrettı sana bunlan?» •Oğretmen > • Bos ver oğrptmene ben çoc luSumda o kadar çok uçurt uçurttum kı. voksa ne bıliı uçurtma j«pmasını'« •Dojfru » dedi. «sen haklıs Acaıp • • Neden acaip''» • OSretmen neden vanlı? koni tu kJ». •O da baska yerden ezbeı mıj » «Kitaplardan erberlemış,» d seMndı Kadır «Sımdı anladmı kıtaDlardan ezberlemıs» «Havdı gıdellm ştı senın k mın kılimhlere on birlere I kalım kaç tane «stacaksın < Balonlara ıp verdı Balor yükseklere çıktı Guneşte rer ler uçusuvorlardı. veşilın ıçın mavinın altında Guneş sans da parlak. kırmua, yeşıl. n tjrunru. Î A R I N: Dünya kadar para mek isterdi evine.. liŞ'ı BOND SAP O<S1TEW VEQ£C£K A Ç E U K ÇİC BOBLJ VAQ. ÖTDeîl'NDE 06/ ELEKTRHİ tAStyACAk: BlB »İABU3 J TiFFANY JONES BANA OlAKl SoRCJJM \ ÇU8U<oU BUN'JSİ ÖTEKı VCABLO ISS t ,f İANA y A o r i M s < OLDUĞUN /