Catalog

I Sahıbi: Cumhurlyet Matbaacüık ve Gazetecılık r A fy adına . « . .. . NADİR NADİ » Uenel Yayın Müdiirü . .. . OKTAY KIIRTBOKB I Sonımlu Yazı tşlen Muduru BULEN1 DIKMENER I Basan ve Yayan. CUTMHURtYET Matbaactlık ?e Gazetecilik T.A Ş Cagaloglu Halkevi Sok No TELGRAP ve MEKTUP adresl: CUMHURİYE1 tSTANBUL Posta Kutusu. Istanbul No *W Telefonlan 22 «2 90 23 42 96 2 S 4 2 O T 2 2 4 2 9 8 2 2 42 99 LYMAY1 H.DBR * * • BUKOLAK: AnKara Atatürfc Bulvan Veneı Apt Yenlşenıı, rel, 177471 J6S7O1 • tZMtR Hallt Zıya Bulvan NO. 65. Kat 8 Tel 31230 84709 • GÜNEY tllen: Atatürk Cad. üğurlu PasaJ, Tel^ 14550 19731 ABUNE « tlAN AYLAIİ. 12 « 3 1 Yurtıçı 54U /7U 135 46 Yurtcuşj 81ü 4t» 2U3 67.50 Ölfce eruplanns ve afırlığına göre uçak farö oıcurueu taralından aynca ödenlı .. BaşüJS (MAKl'U) . . . aoc ölüm Nısan Yavın Kayıp 4 I ve ı Savta (S&ntımı) . 4. ». 6 Sayta ( b a n t ı m n Uevua reşekirtto (5 SanUnü) *» NlKah Evlmme Dogum „ 05 HayaO fKELÎMESÎ) 4. (KELÎMESÎ) . .. ... S. » 140 12ü MSP'li Genel (BasUrafı l savTada) Senel Mudur Orhan Batı'nın nelgesı bır yandan Darnstay'a turulürken, ışçıler bunun topsozleşmeye de aykırı oldugubıldırerek emre uymamışlar, at 17 30'da ışjennı terketmeye şlamışlardır. Gerek ışçıler, geks« personelden bazıları ıse at 18 30'a kadar ışyerınde kal»ktadırlar. !folîş Federasyonu ılgılılennın lırttıklenne gore Karayollan'n çalışma saatlerı kanşıklığa laçmıştır. îşçıler ayrıca, «1? nnde bır saat fazla kalmış olu nız» dıyerek, fazla çalışma uc tı de Istemişlerdır. ışçı ve personele genel genelgesının anayasaya ve yasalara aykın oldugu behrtılmekte, uyulmaması ıstenmektedır. Yasa hükümleri 657 sajılı Devlet Memurlan Yasasınm 100'üncü maddesl ınemurlann günlUk çalışma saatlennın nasu saptanacagını belırtmektedir. Madde aynen şoyledır «Madde 100 Gunluk çalışmanın başlama ve bıtme saatlerl ıle ogle dınlenme suresı bolgelerm ve hızmetın ozellıklerıne gore, nıerkezde BaşbakanUk Devlet Personel Daıresının teklıiı üxenne Bakanlar Kurulu ve ıllerde valıler tarafından tesbıt olunur » Deilet Memurlan Yasasmm 6 maddeM de devlet memurlannın Anayasa ve Yasalara sadakatı ıle ılgıhdır. Aynen şoyledlr«Madde 6 Devlet memurlan, Turkıye Cumhurıyetı Anayasasına sadakatla bağlı kalmak ve Turkıye Cumhurıyetı Kanunlarını sadakatla uygulamak zonmdadırlar » üygulamalar nerede? (Basurafı l. sayfada) rafmdan uygulanan ambargonun kalkmamasınm gergınlığı arttıncı nederüerm başında geldlglnı de dıle getırnuşlerdır Son Viyana goruştneler^ıjde Turk ve Rum toplum temsllcilerı, «sımrların düzenlenmesu conusunda genel çizgiler Uzeriadd görüs blrllgine vardıklannı açüUa mışlar ve New York gonlşmelerınden once bu yolda çDiijmalar yapılacağmı bıldlniuşıerdl. Ancak aradan geçen süre Jçirıde ıkılı federasyonu hazırlayıcı nit« lıkt« olan güneydekl TUrkleno, kuzeye geçmelenne Rumların izın vermelerl gerçekleşmıs, ancak sl yasal llişkiler keslntiye ugraınıs tar Dıplomatık gözlemcıler, tumla nn Ada'nın ıkıye bolunınesı anlamma gelen güneydekl TUrkîenn kuzeye bırakılmalan karşı, Turklenn ne gıbı veTdıklerının henuz anlaşılamadı ğını belırtırlerken, Dışıjıen Pakanlığı yetkılılen Denkrasm tü mujle uısancıl bır teze dayanan biT gınşımi uzenne Rum tarslının Turklerl serbest b'raKmavı kabul ettıklennl ve herhangı bir odunun soz konusu olmadıfmı soylemektedlTİeT. Aradan urun bir sure geçmesine ragmen Ttfrk lerln kuzeye geçmelenne olanak veren uzlaşmanın gerçeî nedenlerl henuz açıklanmami'tiT Başkenttekl dıplomatik jB»'«!ii cıler bu konuda şu yopjma v»P maktadırlar: «Rum ve Yunanhlann san Kıb ns anlasmazlıgından sonra UTCrınde en çok durduklan nokta, Kıbns'm toprak olaraıc ildv« bd lunmesını engellemekti. Hattl bu arada Ingüız üslenndekl Ttlrklerın bırakümaması ıçın yogun ça hşmalar yapmışlar, İngiltenj de Turklerl dogrudan Turk kestmine geçiremıyeceğini W.dtrîoc«, buradakı Turkler once Türldve'ye getırılmış daha sonra «Cıbns' ın kuzeyine gondenlmıştt. Boyleslne büyuk bır işleınl ge rektiren baskılan yapan Rumlann ?lmdı kendillklenndea THrk lerln kuzeye geçmelenre Jz:n vermelerl düşundünicüdür. Çön kü bunun anlamı «Biz UdM federasyonu kabul edlyoruz ve Türklerl kuzeje gbndererek nüfus bolünmeslnl de sağlayıp, bnrun ilk adımmı atıyoruz» anldmma Belmektedlr. Böylece askeri müdanalerten sonra Kıbnsta nufus da fıılen Ikıye aynhmş durumdadır. C«rçi kuzeyde 9 bin civannda Rum ya samaktadır ve bunlann da camanla kendıhklerinden gUneye ın melerı dusUnuldugüne gore ikıH federasyonun tabanı artık hanr lanmış ve ış sınırlann saptanmasıyla cumhuıiyetin yenl Anavasa sının hazırlanmasına kalmıstır. îşte nill bölünmeyl nüfus batammdan da saglayan Rum tutumu na karşı TUrklye'nin ne çtbl ödtln verdlgl Ise henüz belll olmamıstır.» New Totk'ta Eski model traktörler (BaşUrab 1. llse yaptığunız ihbarlara, (nıle Turkiye sınırlan dışında oldugu içüı bizun yapabılecegımız bır sey yok. Ingiliz veya Aiman polısi ise Türkiye'nin Jararmd olan bir konuda çaba gostermez ler) cevabuu vermıslerdır. B«ylece 800900 tngillz liraaına alınan 6768 model bir traktor. bova ve görüntüyü değlştırsrek küçuk işlemlerden sonra *t> fazla 1050 îngüiz Urasına mal olmakta, 1800 • 1900 îngülı lırasını» ye nı model bır traktor glbi satılmaktadır. Bunun sonucunda da yenı model fiyatma rürkıye'ye sokulan traktor, blr süre sonra bozularak Turk çıftçisıni zor du rumda bırakmaktadır. En faz'a 1015 yü omrü olan bır trakto'ae 34 yıllık bir model farkı onemli bır farktır.» ması zorunlulugu bulunduğ'indan, çok aranan yenı modeUenn fıyatlan, Türk piyasaunın büyuk alım gücu karşısında bırkoç ay ıçınde onemlı artışlar kayaetmıştır. Traktor satışlan ile ilgıll Ingıliz gazetelennın ilânlarmda c'a kolayca gorülecegl üzere 1971' den sonıakı modellerüe Kyatlar 1971 oncekilere oranla çok yuksektır. Ornegın, MP 135 modell bır traktörün 1970 modell 11001200 tngılız Urasına satıürken 1971 mo delı 18502000, 1972 modeU 20002250 tngılız lırasma alıcı butaak tadır. MF 165 üpınde ıse 1970 modelın fıyatı 1450 tngılız lırası ıken, 1971 modelde bırden bır fıyüt patlaması ıle 22002500, 1972 modelınde 26002aoo otaıakta'iır. Türk pıyasasmdan gelen asın istek karşısında yenı modellerde gorulen bu aşm panalılannra, sa tıcılan modellercle üile ıle aegışıklık yapmaya daha da fazla tes vık etmektedir. OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK Anarşi ve Kannnsnzlnk Üretimi (Bastarafı l. savfada) lar bir bfğrencıvı daha öldurrnüşlerdir. Cephe iktidannın, cinayetlenn üzetine çideceği yerde; valıler emnıvet muıiürleri, idarecıler kesirnlnde sörülmemiş deİHsikHkler rapmasl ve de\letin taraf5i7 oiması »reken çuçlerinl partizanhk volonda hiçımlendlrm « t lletnctir tirtnc oldntv Blçude cevahı verilemeTen bir ikinci nnkta. IVfHP'nin parlamentodaki öç üvesindpn ikisinin hukümetin ktlit nnktnlanna oturmasıdır. Komandolarla D«v1et Bakanı Turkps arasmdaki Iltştdler artık mernlekette »ıradsn vurttaşin bildiği hir ırerçek düıerlne erismistir. Bu durum, Ttirkive'de coğalan sivasal cınavetlere öteki ulkelerden ayn bir Koninftm vennektedir. Anarsik olaylar edebivatı 12 Mart olaganıistu döneminde çok %apılmı? ve sol çe\rel*rln sovırun, adanı kaçırma sabotai duzenleme eibl suçlann nreticlsi oldnfu kaıusı halk katlannda vavçınl*9mıstı. ŞfandJ is tersine donmektedir. Kamnoyo eöıünde hükümetl kuran sivasal partlleria kamando onrfitleri anarsl ve clnayet öreüminl potnpalamsktadır. Gun geçtikçe vayginlasan bu kam, ana mnhalefet Uderinin Şündeme getirdiü bir sav niteUğine erişmlştir. Başbakan Derairel'l de kapsavan bu savm gelişl guzel d«meçlerle eeç'sttrUmeslne olanak voktur Shasal cinayetlerin «şafbesi»nden kurtnlmak isteven Cephe ortaklannm sorunu ciddıvetle ele almalan çerektfor. Kamuovnnda inandıncılık nitellğl olmayan k»r«ı auçlamalarla siyasal cinavetlerfn yükledlü siyasal Rorumluhıktan kaçınmak tor görünmektedir. GÖZLEM (Bastarafı L savfada) Valfler bunun tam terslnl yapmaktadırlar tlleı tdaresi Yasasırun baa maddelerlne tutuna tutuna, övatro ovunlarını yasaklamakta ve vetkllertne anayasal haklarm kullanılması ıçın değü, kullanılmaması içın başvurmalrtadırlar. Savcıların ıse öyatro oyunlanm vasaklamaü »çln Daş vuracaMan bir sürti sasa maddesi vardır Bunlann bin va da ikısl gerekçe olarak kullanılırsa Anadoluda hiçbtr oynnun oynanması olanaSı voktur" Hükümetm manevı şahsıyetıne nakaret . Devletın emnıyet ktıvveUennı tahkır Sosva! sınılın ö t e ö sosval sınıflar uzennde tahakkumunü kurmatt Cemıvetın muntelö sımflannı km ve adavste teşvık Halkj suç tşlemeve tanrik Sug olan fulı övmek eibl suçlan sapsayan vasa maddelenvle duzenlenen ıddıanamelerie toplumsal konulftra değınen ovunlar bırbırleri ardından yasaklanabilmektedır Artık Anadolunun bircolt kentinde »e Ocesinde srvasal amaçlı oyunlar oynanmamaktadır. Bazı valiler. emnlvet müdürieri ve savcılar, eorevll bulunduklan U ve ilçelere, ılericı sanat topluluklannı sokmamaktadırlar Sivasal ıktıdRT ıçm bu oldukca trilvük bır basandır .. Ovun oynuyorsanız, toplumun blrbirivle çatışan smıflardan oluştuğunu unutacaksınız tsçıden kftvlUden bunlann yoksulluSundan soz etmevecekslnlz Toprak aSalanm agzımza almavafaksımz Empervahîrmın srtzünö etmeveceksmız. Abdülhamıd'ten aman sakın na. hlo ml nlç. aö» açmayacaksınn. Çünküsü var cCenneti • Mekan». «Ulu Hakan» Abdülhamtd Hasretlen, sıyasal iktıdan olusturan Dartilerden binnln «manevl lıden> sayılır Var mı Abdülhamid'e yan bakanîAbdulhamıd'e van baktınız mı elesrirdlnl2 ml. Cumhuriyet Hükumetmln Adalet Bakanı çok kızar Hemen Cunv hurıyet Savcılarma emır vertr. Ve hemen Cumhurlvet ?a•alan gerefcınee Abdümamıdi elestirenlere dsva açılır Cumhuriyet ugrunadır hep bunlar Cennetı Mekân Abdülhamıd Han*ı Cumhurlyeftn ellınci yılında eleşünnek Komünlstllktlr. Cumhuriyet dü» manhgıdır, de%letın temelıne dmamit koymaktıı, anarsisV likör, Marksı&tliktir. Lenlnistlıktlr Abdülhamıd'ı savunmakta, belki blr ölçüde tıaklan da var Amerftalılarla Ikıli anlasmalan Abdülhamid mi tmzaladı"' Hayır Amenkan üslerıni Abdülhamid mi verdii Hayır. Yabancı petrol sırketlertne mılvonlarca lıravı Abdülha' mıd ml bagısladıT Hayır Pek de günahı vok adamcaSızm Hep «J6n TOrklerln» iftıraM hep tttıhadçılann valanı Sımdi sıyasal eleştınll oyunlar ardı ardına vasaklarayor. Bana kalırsa, bu ovunlar İçın sanatçı arkadaşlanmı» boşuna ugraşıp dunıyorlar Milhvetçi Cephe stlâhşorlertni hergün, televtevonlarda, radvolarda gazetelerde ialiyor bOtıta Türkive. Bunlar başlı başına blr komedi tooluluftudur. Ne gerek var, aynca bunlann oyununu ovnamavaT. Karayollan Genel Mudurlugun boylesıne ujgulama vapılırn, taşra ıl \e ılçelennde dunıon degışmedıgı bıldmlmekter Karayolları Genel Mudürgunun bağlı oldugu Bayındır. Bakanhğında da çalışma saleri, eskısı gıbı yürumektedır. lyındırlık Bakanı da MSPlı >hım Adak'tır. Karayollan Ankara Bolge Mu ıru ile obur illerdekı bazı bolnıüdürlerl, çalışma saatlennin izenlenmesı yonıtaden valılıklebaglı olduklannı, genelgeye re mi, valılığın emrıne gore ı hareket edeceklerını genel udure sormuşlar, genel mudür itı «Valılık ne oluvor, ben eır verijorum» karşılığını \erıştır Ancak genel mudurün ya lı emlr vermemesı, sozlu emır rmesi dıkkatı çekmektedır. Fiyatlarda artış Yabancı ülkelerden trastor alımuıda çalısan Turklenn vcrcukleri bılgıye göre, yurt dışında çaüsan ısçilere traktor ıthalı bakkının venlmesı uzerme czelhkle tngılız pıyasasında Massay Terguson marka traktorlertn satışmda çok buyuk bır artış gorulmüştur. Turkıye'ye sokulacak traktorlen beş yılhktan daha eski olma Traktor karaborsası Ote vandan montaj nıtelıgınde olan Turkıye ıç traktor uretunının talebı karşılayamaması sonucu, karaborsacılann yarattıgı suni goninum ile bırllkte, traktor süuntısı had noktaya ulaşmıştır. Traktor üreten fabrıka yoneticllennın verdıklen bilgıye gore, traktbr almak üzere öaşvumıuş kışılenn, traktörlerınl alabilmek ıçın en az 1 yıl bekleraelen gerekmektedır. Satacılar çok snormâl olan traktor sıkmusmın yal nızca uretımuı pı\asa :steğınl karşılayamamasından Joğmadığını. darlıgın suni olarak yaratü dıgıru öne sürerek ozetle şu bılgüen vermektedırler. «Türkiye'nin yurt ıçın yılhk traktor uretami 35 bın, talep ıse 45 bın cıvanndadır. 7 bm civannda traktor de yurt dışından ıthal edümektedır. Asıl sıkıntı bır kışının traktor almak içın traktor üreten bırkaç fırmaja bırden başvurmasından ve traktor kullanmıyacak kışılenn de traktor almak için sıraya gırmelermden doğmaktadır. Resmt fıyatı 80 bın 11 ra olan küçük tıp bır traktor, bu nedenle fabrikadan çıkar çıkmaz karaborsada 115120 bm llraya, 104 bin lira olan bir traktor ise 140145 bin liraya kolayca alıcı bulmaktadır» Kanunsuz emre karşı Karajollan Genel Mudürunun çalışma saaüervnı namaz saatlerıne gore düzenliyen genelgesi, Anayasanın layıkllk ılkesıne ve T C K "nun 163'ncü maddesıne aykın gorlılmekte, bu nederüe de uyulmaması istenmektedır 657 sayılı Devlet Memurl«n Yasasının «Kanunsuz emımle ılgill tnad desı de şoyledır «Madde 11 Devlet memuru ftmınnm verdlğl emırleri yenna getırmekle gorevlıdır. Devlet memuru anunnden aluığı emrt Ana.vasa, Kanun, Tüzuk, Yonetmelik hukumlerlne aykın görürse yenne getırmez v« bu aykınlıfcı o emri verene blldırene getiren sorumlu olmaz. Sorumluluk emri verene aıtur. Konusu suç teşkıl eden emır, hıç blr suretle yenne getınbneE Yerine geüren kımse sorumluluktan kurtulamaz. Devlet memuru, amirinden aldığı emn konusu suç olmadığı halde >anlı$ takdırle suç sayar ve emri yuruünezse âmır, gecıkmesının zarar getırebılecefı hallerde hızmetın dığer bır gorevlı tarafından yapılmasıaı sağlar. Veya gerekırse kendısı yapar. Acele hallerde kamu düzenmın ve kamu guvenlığınm korunması ıçın kanunda gostenlen istlsnalar sakhdır » Portekiz (Bastarafı 1. sayfada; Portekiz sıyasi lıderlerini ortak bır tODlantıya çagırmıstır. Gece yansı fivınde bır basın toplantısı duzenleyen Cunhal, Por teku'ın butun sıyasi sorunlanrıın boyie bir nrve toplantısında ele alınıp bır çozüme bağlanabüecetını soylemıstır. Cunhal toplantıya Cumhurbaşkanı, hukurnet uyeıen, Devnm Konseyı üye lerı ile sıvasl parti hderlerinin katılmasını teklıf etmistır. Cunhal, kanşıklıklann onü alı namadı^ı takdırde Portekız'ın bır ıç savaşa suruklenebılecegını kaydederek şoyle koııusmuştur « Şu anda, Sılâhlı Kuvvetler hareketı dahıl hıç bir kuvvet veya sıyasi guç, çozümün ne olccağuu tespıt veya tayın edebilecek durumda degıldır » Personel de direni^e geçiyor Sir yandan ışçıler, Genel Mılrun genelgesını protesto et)k ıçm aralarmda ımza toplarn, teknık personehn baglı olğu Inşaat MuhPndıslerı Odası imza kampanyasına başlamı$'. Bu imza kampanyaların da TGS (Bastarafı I. tarfıda) n çiğnenmesme karşı vacjı me ınızmasını hızla ve etıan bîmde harekete geçırecek yenı ya ılann bır an once çıkanlması ge Janektedlr» Philips işçilerini ziyaret öt« yandan DISK'e baglı Ma;n I? Sendikasının Phılıps ıbnkasmda surdurduğll grt» aysız devam ederken CHP San er Ilçe ybnetıcüen ve CHP jnit milletveküi Turan Guneş, ıln jrevdekl ışçılen ay«ret aiuşlerdır. 800 ıççmin katıldığı grev ycnne işçılerle bır süre sohbet edı>n HP yoneticılen, ışçı sorunlannı ınlemlîler ve grevuı oa^an ıle jnuçlanmasıru dılemıslerdir. Ateşkes karan Portekız'de durum giderek kanşırken, Angola'da da kurtuluş orgutlen MPLA ve UNÎTA'nın derhal ateşın kesılmesi ve tutsakların karsıhklı ısde edılmesi konusunda anlaşmaya vardıkları oğrenılmıştır Ateşkes anlaşmasından onc« FNLA kuvvetlerının, baskent Luanda'nın 32 km. kadar yakımna sokulduklan ve geçıcı hükümetın çalışmalannı durdurdugu bil Ecevit (BMtarafı 1. uvfada) bul edılmemesini, hülcümetın kararsız bir dış pohtika Izlemesıne baglamı$tır. Ecevıt'ın bununl» ilgıll olarak <bın verdigı demeç soyledır: «Kabns Türk temsılcısınla Peru'dakı Bloksus tllkeler Konieransına g6zlemci OUMK bıle <&• bul edılmeyışı çok uzucüdur. Geçen yıl, daha Federe Devlet kurulmadan, Bırleçmu Mılıetlerde ve başka toplantüarda Kıbns Turklenıun temsılı satlanmıjü. Çsğımızda kurtuluf hareketlannın önculuğunü yapmış oıan Turkıye, haklı davalannda QA çok üçüncü dünva ulkelerlnln daha anlayı?lı davranmalannı sağlıyacak bır tutum izlıyebllırdı Kıbns sorununu biran once sıyasal çozuma ulaştırma gereğua Cumhunyet Halk Partısı aylardır belırtmektedır. Turkıye'<ım ve Kıbns Turklennin meşru hak lanndan ve gerçek yararlanndan fedakârlıkta bulunmaksızın, xrlasma ve sıyasal çozum yolunda •dunlar atılabüır, Bu adımlar geçıktıkc^, Kıbns Türklerimn so runlan agırli^tığ' gıbı, Türkıve'de yalnulasmaktadır. Fnkat kendı kuçuk meselelerinden Turkı>enın buvuk aavalanna eftıU'ne yen hükumet, bu konudaki hareketsızlığını ve cesaretsizlıfiıni sardu.inektec'ır. Gorulü>or kı, îslâm ülkelenne vnm'.an zivaretler de Türkıve'nın Kıbns kotıusunu askıda tutmasından ve kararsız; bır dış polıtıka lEİeraesınden dog»n sakmcalan gıdermeğe yetmemıştır Bır çok îslam ulkelennm Fedeve Türk devletım tanıdıgı voluadakı resmı beyanıarm da asılsızlığı ortava çıknuştır Peru'dakı durumdan olsun ?ereken sonuçlann çıkanlacağını ujnanz * dü Tekstil Sendikası (Portekls konusnnda dücer biMrlerimi» 10. Bayfslt >u| oOo DlSK'e bağlı Tekstil Sendikası renel Sekreterl Yunus Kara, tlrkiye îşverenler Sendikası Geel Sekreterı Ralet tbrahimoğu'nun basında çıkan demecıni leştırerek, «Şunu bır kez daha esınlıkl» b«lirtelım M, işçl o»ylannın gerçek sorumlusu, içılsrin öıgürc» sendıkalaşmalaııu engelleyen ve sarı sendlkatrla yaptıklan ittlfak sonucu »askı ve nılüm uygulayan ışveenlerdır» demıştır. Rum propagandası Rumlar, blr yandan Türiüerln Kuzeye geçmelerine Uln vorırken, öte yandan eylU ayınm basından ltıbaren çok yogun bır propaganda düzenlemışlerdır. 2 9 eylül tanhlerı arasında Lefkoşe' nın Rum kesımındekı Hıiton Otelınde toplanacak olan Avrupa Konseyı Insan Haklan Koırusyonu, Rumların gostercüğl lanıklarla Turkıye'yı yargiıayacaktır. Turkıye'nın reddtttıgı In&ın Hak lan Komısyonu sırasında dınlenecek olan Rum tanıklannın Turkıye'ye karsı yapacaklan suç'amalann Rum Enformasyon yetkıUlerınce dunyaya duytıruıacatc şeküde hazırlıklar tamamlanmıstır Hemen aynı tanhierde, Ntw York'ta Denktas üe Klendes arasındakı goruşmeler yapılacaktır. Gbrüşmelerın hemen ardından ise Amenkan Kongrssinın Turkıye'je uygulanan aınbargoyu ye nıden ele alması beklenmeste, 36 •ylülden ıtıbaren de Bırlesmıs Milletler Genel Kurulu çalışır.alarına başlamaktadır. Rumların bu uluslararası kuruluflan etkilemek içın New Yorutakı ıkıli gorüşmeleri bır çıkmaza ginnış gıbı gostererek Lefkose'deki Insan Haklan Komısyonu çalışma lannı da kullaoarak Bırleşıtuj Milletler Genel Kurulunda kulîanacaklan Ankara'ya gelen bılgiler arasındadır. DPT'ye göre (BasUrsfı 1. saytada) yılmın ılk yansında djs tıcaret açığı, geçen yılkı 782 mılvona karşı, 1 milyar dolar daha yüksek, 1 mılyar 786 milyon dolar olarak gerçekleşmıştu» Raporda ıthalatın fınanse edılebümesı ıçm IMF kredılen ıle dovıze çevnlebılır mevduat hesabından yararlanıldıgı ve aralık • naziran donemınde yaklaşık 600 milyon dolar rezerv azalışına yol açıldıgı da açıklanmaktadır. Raporda parasal gelışmelerle ılgılı olarak da ozetle »u açıklamalar yer almaktadır «1975 yılının ük yansında parasal degışıklıklerde gozlenen gehşmeler ıçmde, ekonomı açısından en dıkkat çeklci olan, toplam tasarruf mevduatının ve ozellıkle vadelı tasarruf mevduatının son derece yavaş artıyor olusudur. Bunda kısmen tasarrufların alternatıf pıyasalara kavmakta oluşu etkılı ıse de, talep kaymaları dlkkate alındığmda dahi sonuçlar umıt venci degıldır. Son yülarda yurt ıçı tasarruflarda ızlenen olumsuz gelışmelenn 1975 yılında gıderek artma tehlıkesı. uzennde tıtızukle durulması gereken en onemlı sorunlardan bırinı teşkıl etmektedır. Avrıca, tasarruflann bankalar sıstemıne alternatıf olan piyasalara kaymakta oluşu, kaynaklann plan hedeflerine uvumlu bıçimde vonlendırılmesi ilkesı açısından uzennde önemle durulması gereken bır konudur » Perde sanatçılan Perde ve Sahne Sanatçılan îendıkası başkanı Zıva Yalunan, dun yaptığı açıkiamsda ısüerın en dogal hakkı olan ETev lakiının büe vozlaştırılmaya c<*ışıldıgına degınerek, fılm proiuktorlerının, geçtığımız gunlerie ust uste açtıklan sen davalar a fıümlerde çalışan kameraman, »ktor. aktrıst, set ışçısı fıgüran, iublajcı, ışıkçı. ses sanatçısı gı3i emekçiıerın ısçı sayılamni^aklan bskknjda kararlar çıkarttırdıidannı aç^klamıştır. o • • 30 flğustos (BasUran 1. nvfada) lişmelere paralel olarak alınması onem taşımaktadır Turk Sılâhlı Kuvvetlerı, mıllı hak ve menfaatlenmız konusunda dıkkatlı ve hassas olmaıa devam edecelttırı Olcay'ın uyarüarı Başkenttekı sıyasal gozlemcıler, BM'dekı daıml delegem.z Buyukelcı Osman Olcay'ın uyan larına ragmen Çelık'ln Peru'va gonderildığıni ve toplantsya alınmamasının Türk dıplomasısl içın büyuk bır yar» oldu^unu sövlemıslerdır lama toplantısından once Küba'nın baskentı Havana'da yapı lan bloksuz ulkeler toplantısma katümak ıçın New York'a gıdeıek vıze almak ısteyen Vedat Çelık. o zaman «zamanında başvurmadığı» gerekçesıyle Küba huku metınden \ıze alamamış \e toplantılara gıdemerrustı Bunun uze nne hukumet, Çelık'ın vıze alamadığı gerekçesıyle Havana'v» gıdemedığı ızlemmını veren bır açıklama yapmıştı. Bu geüşmeler uzenne BM Daimı Delegemız Buyukelcı Osman Olcay gonderdıjı çeşıtlı telgraf larda, Türk Federe Devletının temsılı konusunda dıkkatlı dav ranılması gerektıgıru ve bır «h» zımetle» karşılanabıleceŞını merkezp bıidırmıştır Cephe Hukumeti tarafından merkeze alınmak uzere kararnamesı hazırlanan Büyükelçi Olcay ın çabalanna ragmen, Cıdde'de toplanan tslam tflkelen Dısışlerı Bakanlan konferansı sırasında Kıbns devletinln temsilcısı, Ceohe HukümeU tarâfınd&n kotı ferar.sa asıl uye niteliŞindeymıs gıbı katüdıgı çevreve yavılmı? ve bovlece Vedat Çelık'ln Lıma toplantısına katılabılecegı sorüşü Çaglavangıl tarafından savunul muştur Bunun uzenne Çelık, Ankara'ya uğradıktan sonra Peru'nun baskentı Lıma \ a gıtmek uze re New York'a uçmuştar Lıma'dakı konferansta K'bn* Tvuk Pedere Devletının temsü edılmesı konusu (azla tartışmava yolaçmamıs ve hemen tüm üyeıcr Vedat Çelık'ın katılmamaaı Ecevit kutladı CHP Genel Başkanı Bulent E"e vıt, 30 Ağustos Zaferı mesajmda, «Bu zaferle dunyada yenı b:r çağ »çılmıştır Turk ulusunun ve ordusunun en çetın koşullar altında, en guçlü devletlere karşı kazandığı bu zafer, butun ezılen, somürulen uluslarara guvenç ver miştır ve dunyada kurtuluş ve bagımsızlık hareketlermın başlangıcı olmuştur Turkıye kendı açt:ğı çağın gereklerıne ujgun bır dış polıtikayla, dunyanın en saygm ve e'tan ulkelennden bırı Olabılecek durumdadır» demıstır. Mıllet Meclısı Başkanı Kemal Guven de, Cumhurba^kanma Baş bakana ve Genelkurmay Başkarana bırer kutlama mesajı gondermiştır TÎP Gereı Başkanı Behıce Boran, «Buvuk Zaferm 53 yıldönümünde Turkıve'nm dı$ politık durumu kutlama sevıncne yer bırakmavan denn kavaılar ııyandıran b'r noktRdad'rı deTiı« şunlan sovlemi":* r «Tam bagımsızhk ozlemi %e amacı ıle vapılan Ulusal Kurtuluş Savaşı^dan yarım suzyıl sonra eskıs.nden fazla empervalızmkapıtalızm ıle bütunleşmış durum davız Ulkevı bu duruma duşurmuş olanların Ulusal Kurtu'uş Savaşına \e 30 Ağustos Zafenne sahıp çıkmava hakları voktur. Suçluluklannı parlak torenler ve nutuklarla kapatamaz'ar » TEP Gene! Başkan' Mıhrı Belli de, verdıfı demeçte «30 Ağustos Zaferı, jenıder gutme durumunda bırakıldıgımız bağırnsızlin. ve demokrası savasımıza guç katan bır tanhsel dayanak^ır 30 Agustos tam bağımsız ve gerçekten demolratık Tuıkıye'yj va« t ı m îffruna mucadelemızde bl Türkiye'nin tutumu öte yandan, eylül avmdan itıbaren dünya kamuoyunda Türkiye'nin aleyhıne daha gelisecegı beklenen gelışmelere karşı Türk yetkilılen, OKİlıkle. Türkıye'ye gelen yabanoı basıa mensuplanna, önümüzdekı sonbaharın Turk • Yunan ılışkılen bakımından çok önemlı oldugunu behrterek, gergmlığın çok aıtabılecegını dıle getınnektedırler. Turk yetkılilen, Turkıye'ye uy gulanan ambargo sonunda önümuzdekı sonbaharda ozellıkle Hava Kuvvetleri bakımından Turkıye'mn aleyhıne elle tutulur bır denge bozulması olursa, Ankara'nm ellen bos durmayacağını ve «Goz gore gore duşmanın kendısine üstünlük sağlayabilecek bır duzeye gelmesuıı beklemeyeceğım» anlatraaktadırlar. Yetkılıler, Yunanıstan'ın kısa stirede hava kuvvetlennde tistun luk sağlamasının beklenilmesının Turkıye ıçın yakın gelecekte çok acı sonuçlar verebüeceğını if8de ederek bu nedenle Türklye ıle Yunanıstan arasında sıcak surtusmeye volaçabılecek bir gelışmenın surpnz sayılmaması ge rektıginl de dıle gettrmektedırler Romanyadan (Bastarafı 1. sayfada) ısbırhğı anlasmalarının temel ilkelen uzennde de fıkır oırlıgı saglandığını beürtnnşur. Demırel, ozellıkle transıt naklıyat konusunda yenı bazı çaiısmaıar japılmasının kararlaştırıldıgını ıfade etmış, bu konudaki çalısmalann, 1970'de kurulan TıırkRomen Ekonomık Kavma Komısyonunca yürütUleceğıni açtklamıştır. Romanva üe tıcarî llışkılenn gelıştırilmesı yolunda önemlı gınşımlerde bulunulduğunu ve yaklaşımlar saglandığını soyleyen Demirel, Türkıye'tmı Romanya'ya pamuk, tarımsal gıda ürun lerı, sanayı yan ürunleri ıhraç edecegml, buna karşılık Dızel Lokomotiflerı, tenruk s«ıntraller ve bazı ağır sanayı maıcullen alacagmı belırtmıştır. Başoakanın verdığl bılgıye gore, Romanya'dan aunacak termık santrallerın montesının Turk uzmanlarınca yapılması duşunulnıektedır. Bunun ıçın, bır Turk uzmanlar grubunun, bır sure »onra Romanya'ya gıderek, montaj konusunda inceleme yapmaları yolunda pren<!ip karanna varümıstır. Romanya'dan alınacak agır sanavı mamullennın karşıııgı, uzun •ureli ıhracatla karşılanacaktır. Demirel, Esenboğa Havaalarındaltı açıklamasını, Romen Devlet Başkanı Causescu ve Ba*bakan Manescu'ya, gosterdiKlen Hgıden dolayı teşekîur ederek bi DO K T O R TARIK Z. KIRBAKAN Dert, Saç ve Zfihreri Rastalıklar MStetussun Cad. Parmakkapı No. 80 . Tel: «4 10 13 Blr Snemlt nokte da aikemtato bazı sivasal çevrelertn sivasal cinavetlere ahşmış ya da kanıksatnıj tutnmlandır. Yakın geçmiZam istiyorlar suniz bu tur tutum ve davranısSıkmtmın Uretlci olsun olma lann temellnden vanlı» oldnf» sın, traktor almak Isteyen herke na yazıvor. tnsanlar öldürulör, •e traktor verilmesinden doğdu cfnavetler işlenir. anarsik olavlar gunu bildiren ve bu yolla kara iıretilir ve hiç bir sev olmuvorborsa yaratılmasından yakınan muş samlır. Ovsa hardak dann üretıcıler, traktor fıyatlannın la damla dolmaktadır. Dcmokradevletine bajtü artırılraasını ve traktor ithalinm she ve bukuk »ınırlandınlmasını lstemektedir safdnvu sahlbi sorumlular bardaği tasıran son damlavı lleisis ler. TrafctöT moritai îabrıkalari tenf ' va da muteveMrfl beklemiyecek sılcıleri, «HükUmet blzi mabye kadar alollı olmalıdırlsr. tımizm altında satıs yapmaya ••* sorlarken, bıztm ürettlğimlz trak torler karaborsada 3035 bin lira daha pahalıya gatılmakta, dışardan Ithal edılen traktörler ise daha da pahalıya mal olmaktadır. (Baştarafı 1. sartada) Sonuçta bmm zararına satıs vapmamız üreticıye bır yarar sağlah işbirlıği konulan ele alınacakmamakta, traktor fıyatlan düşuk tır. tutulmakla, sadece politık bır çıAlpkaya ile Pıvami*ntn gorüskar soz konusu olmaktadır» şexmelennde Lıbya Hava Kuvvetlelınde konuşmaKtadırlar. n personelinin Turk Hava Kuvvetlennde eSıtimı ikl Ulkenın hava kuvvetleri gücünü gelıştırmesi için mali Kavnaklar araştınlmast konusu, uçak benzlnl a(Bastarafı L sarfada) lıç verlsl sorunu ile yedek pardıgı gerekçesıyle dava dosyasını ça sıkınnsınm glderilme biçtmbenımsemedığını bıldırerek, dâleri uzennde durulacaktır. vanın genel hukumlere gore yuHava Kuvvetleri Komutanı rutulmesı ıstemıyle GazıosmanpaAlpkava"nın gezısi sırasında Libşa Savcılığına gondermıştır ya hava kuvvetlertnde yer alan 2 komando tutuklandı Fransız Mirage uçaklannı da tnceleyecegı ve temmuz ayı IçınSungurlaruı Ambarlı şantıjede "bir Fransa firması taraftnsınde dırenışte bulunan ışçılenn dan önenlen bu uçaklar konuuzerıne bır otomobüden ateş sunda bügi alacmğı ogrenilmi»eden ve komando olduklan btltir. dınlen Doğan Yıldınm ıle Muzaffer Sarıboz Bakırkoy Nobetçı Orgeneral Emln Alpkaya'nın Mahkemesı tarafından tutuklanIibya gezısi yann başlayacak ve rruştır 5 eylüle kadar surecektir. AlpAmbarlı'da 20 agustosta meykaya, bu süre içinda Fıyamı*nın dana gelen olajda plâkasız san konuğu ola.ra* Lıbva hava tcuvMurat marka bır otomobılden vetlennde çeşıtli incelemeler yaateş açümış grevcı ışçıleraen ıkıpacaktır. sı >aralanreıştı Jandarmanın araştırması sonucunda ateş açılan 34 TK 886 plâkalı Murat, bır tamırhanede bulunmuş, sahıbının de Edirnekapı Yurdunda ka(Bastarafı 7. lan Doğan Yıldınm oldugu anlaşılmıştır. Dıger sanık Muzaffer dı* Toplantıda bulunanlardan Sö Sarıboz'un da işçıler tarafından ren G. Lindgren aslen tsveçlı ve teshıs edılmesi uzenne sanıklar idı, Pmlandıya'da oturuyor dun mahkemeve sevkedılmış ve Fmce yazıyordu. Gusztav Lang, llc sorgulanndan sonra tutukla Romanya adına gelmıştl, ama Bo manya'nın bazı bölgelerinde vanarak cezaevıne gondenlmıştır. şayan Macarlardandı ve MacarHaber yok ca yazıyordu Cezayırll MohamDevrımcı Lıselıler Bırlığı, Be med Dıb, Pans yakınlannda otuyazıyordu. rec olaylanndan sonra gece der ruyor ve Fransızca Aslen Yunan lı olan Theodor Kalnek bınasına polısın yaptığı baskında goturülen ıkı arkadaşlann lıfatıdes, Stockholm'e yerleşmlş dan bugune kadar bır haber alı bır goçmendi ve tsveççe vazınamadığını bıldırmışlerdır. Bır yordu.. Bu örnekleri çogaltmak lık yoneticılen, Savcılığa başvur pek kolaydı. Ama bu uluslar ve duklarını ancak Sa\cımn Erdal dıller karmasasının tçınden ayOzturk ve Ismaıl adlı arkadaşla dınlık ve olumlu blr yol bulup rından haberdar olmadıgını soyle çıkmanın sorlugu daha ilk sedığını, arkadaşlarının hangı suç anslarda belll oluyordu. Herkes, la arandığını ve nereye goturul çok öncelerden kendl memlekeduklennı oğrenemedıklennı soy tindc yazıp getirdığl metnl okudu Toplanü sonlannda vapılan lemışlerdır özatlemeler ve kuçUk tarttsc?»lar da konuyu Ityiklvle açıkhga ÖGB'nden 4 kişi daha kavuşturamadı. Oysa edebıyat tutuklandı bır dü lşt deği) rrujdi? BUyük dehâlar dışında hemen bütün va ANKAR*. (Cumhuriyet Bürosu) zarlar, yazdıklan dilın edebiyaüAnkara Devlet Guvenlık Mah nı oluşturmuyorlar mıydı? kemesı karan ıle japılan aramadan sonra, Ankara Devrımcı Yaygın konuyu toparlamak baGençlık Bırlığmden gozaltına alı kımmdan en ılgtnç konuşmayı, nan 52 kişının sorgusu yapılmış, sanırım, Pransız şalri Eugene bun'ardan 47'sı serbest bırakıl Guıllevic yaptı. Kendislnin aslen mıştır Soruşturma sonunda, Breton oldugunu, ancak ana dört kışinin daha tutuklanması dılırun annesınln kODU^tugU dil ıçın Savcılık, DGM'ne başvurmuş olmadıgını, çocukluk çağmda tur Tutuklanma ıstemıyle mah Fransızlann kendl bölgesındeld kemeye sevkedıîer dört kişının Bretonlara çok katı davrandıkadlan şovledır. lannı, anasının babasının evde bıle Bretonca konuşmaktan çeSadı Bu\iikbzden (DGB Genel Sekreterı) Sahh Kırtan (Altın klndiklennl. gittigi llkokulda du dağ DGB uvesı), Erol Sümer Sa varlara «Yerlere tUkürmek ve rı (DGB trvesı), Hasan Demıral Bretonca konuşmak yasaktır» yazuı levhalar asılı bulundugunu. (DGB Jvesı). Bılındiği g.bi, DGB Genel Baş tatlı, espnll blr dllle anlatia. Sck?nı Ali Develloğlu daha bnce ıiuç olarak da, «Ben Bretonum, tutuklanmıstır Fbylece, orgüt buradakl çajnh ustesme adımm mensuplarınc'an beş taşi tutuk yanında da oyle yazümış, ama htın WT Pransıs aainvinu <<»HI. Padişah olma sanatı (Bajtarafı 7. sayfada) O te baska, bu iş başka, deyeceksiniz ama bunu ktme an latırsınız? Sultan Aziz'i tahttan indırenler arasında ön sırayı tutaj Sadrazam Mütereım Ruştü Paşa üe Serasker Hüseyin Avnl Ps aa eorba yoneümıni ortadan kaldtrmayı deglU ona ele Reçit meyl tasarlamaktadırlar Bu, daha ilk günden çıkar meydana Mıthat Paşa'nm Meşrutiyet yönetiml ve bakanlann sorurnK lugu üe ilgıli olarak düzenledığl soylevl, sayın Sadrazam dah, hal ışınden 24 saat geçmeden değıştinneye kaHoamıstır. Hâ işuıd» payı bulunan, dahası, Müşir Redıf Paşa aracüığı İle S( rasker Paşayı da bu dusünceye çeken SUleyman Pasa bunu gt rünce balon kesllir. HUseyin Avnl Paşa onu uyutmak İçin elmden gelenl ardın koymayacaktır: Bu herıf sözünde dlreniyor. Yabaneüar karşısında, an rr.ızda uyusmazlık oldugu görülmesin diyo ses pkanmyonm Hele Mras sabredın. Mithat Pasa*ntn, sonradan «Çipka Kahraman» dlye anılı cak Suleyman Pasaya karsüığı İse bundan pek başkası degfldiı Bu ıkj anlasnuş zorba yönetlrncistne karsı ne yapayırr Üçümto birWnmizin sözüne uvmaya söz vermiştik. Şu var M, daha ilerdeld günlerde bu uyma lsl tek yan olarak surdürulecektır Bır tonlantıda Mithat Pasa İlk l&ıı Meşrutiyet yonetımlnl kabul etmek oldugunu ortaya attagı T kıt, toplantıya baskanlık eden Sultan Murat bunu sevtng b kıslanvla karşılarsa da Serasker Paşa arabanın tekerine U koyar Osmanlı Devleönl, bu zamanda, karşı karsıya bulundug tehlıkelerden kurtarmak lçin, toplantılara, tarusınalara değj etkin eylemlere, tez glri»üTilere gerek vardır. Babı Fetva'da Şeyhülıslam Dairesinde yapüan b baska toplantıda ıse bu kez Sadrazam Paşa öne çıkan Yurttaşlar Meşrutiyet yonetimtne alıçmıs degüdlr. Heı halkın özgürlüğü denılen şevde de çeşltli dokuncalar vardır. Bedıf Pasa, Suleyman Paşa'ya, askerlikten söz açılmadl ça, soze kanşmamasmı tembıh çeçtlğl halde, o davanamas Paşa Hazretlen, sultanlık bugunkü zorbalığı korume içın değlştırilmedi Herkes ulusun geleceglni saglamaSs lçin t ozverlyl üstlendı. Bu in yapanlann ne tahttan lndirümia «x tana kışısel bır kızsınlığı, ne de sımdlldne özel bir vakmlı, vardır. Konuşmalan, bu duşünceleri göz önünde tutarak sü dürunüz. Nedır, herkesl, başta da Sadrazamı us yoluna çağıran t sözler hıç verimlı olmamış, U^telık Sulevman Paşa'nm Bosna Hersek Komutanlıgına atanarak Istanbul'dan uzaklaştınlması la sonuçlanmıştır. «Mithat Paşa'nın bu uTaklastırma işlne a çıkarmaması ve belki de Sadraram'a arka cıkması büyük b aym&zUktır» der Suleyman Nazif. Dogrusu, aymazlıktan da öte bir se^'dır bu. Bir sflre soro düzenlenen Kanunu Esası'nm, Padişaha, uvmklanndan tstec gıni. istedığı \akit memleketten sürme hafcfcını tanıyan 133 mt desı bunu daha açık ve seçık bir biçımde ortaya koyar. Ger Bakanlar Kurulunda Mithat Paşa"yı destekleyecek kimse yo tur o sıralarda ama, o: Ne yapalım, şımdıllk Kanunu Esasl bizde bu kadar ol bıhyor. Başyazman olacak hınzır, boyle bır çlvi sokmus. Zams gelır degıştinlır demeyl sevecektır. Bır söylentıve göre bunu bıze rme Suleyman Nazıf a tanr Zıya Paşa bu maddenın evetlendıgım duyunca do& Mıthat Paşa'ya koşar Ona tııçın karşı çıkmadığını «orar. M hat Pasa'nm açıtdaması şudur Padişah çok üsteledi. Karsı aksavdım, Kanunu Esa< nin Uânıru geciktırecektım. Ama bütün bütune verimsizlıge u rayacaktı Zıya Paşa: Anlıyorum tstemedıgtnlz adamlan eerektıSınde Istanbt dan sürmek Içm sız de o maddevi onavlamıg olaeaksınıs. An şunu unutnıavin kı, bu madde ilkın sıze uvsulanacaktır. Kanunu Esasıvi Irleven avlarda Namık Kemal Oe Ziya P »anın da Suleyman Paşa tnbl Istanbısl'dan uzaklaştınlması sfl lentınin dogruluÇunu tanıtlar mı tanıtlamaz rnı? Gerçeğl ı ta, 113. maddenın asıl kurbanı Mıthat Paşa olur. Burrun ba$ka türlO sonuç vprme«sı de beklenmemelidır. Tarıh kitaplannda zo^halann kendı gonullenyle baskıla dan vazgeçtiglnj okuv!imaz«!inız Hoş, krallara, padışahlara kulluk edecek insanlar da h eksik olmamıştır. Fransız îhtılalinin ilk Rünlennde Tuilenes Bahçesine fcoşj o bızim Resüf de la Bretonne şftvle baSırır Ey krallar. kullannız olmasavctı ne olurdunuz? Burada şu da sorulmalıdır: Krallar olmasaydı, padi$ahlar olmasajdı, kullar ne oK du? KraUar zorbalıklanm severse, kullar da ezllmislikleri sever, Bestıf de la Bretonne, birkaç \nl daha beklemeyi goze ; saydı, Napoleon kendisine sunlan soyleyebılirdi Krallık erkleri erk fcolnıklannı severler Ama bir sana! gibl severler. Bir mus'Mei kemanını nasıl severse onlar ı onu övle severler. Ondan sesler uvumlar çıkarmak isterler, Bu sîtelere şu da eklenebiltr: Yalnız bu seslerin zından cffl'klan. zincir şıkırtılan < ması iîerefclıdır tLK ÇEîVtB'îR: Yazan Meksander SoH°nitsintn dem* de budur: tyi düzenlenmiş bir ündan orgfütü kurmadan, devl varolamaz. Bu da blzi şu noktava (tetirtt Ö, Rral olmanın padişab c manın da bır sanatı vardır Ve üe üu sanat. hic m' tııo. oaliun yarauna de£ildir. Hava Kuvvetleri ESçiikköy'de Lahti 75